Sutra Navigation: Sthanang ( સ્થાનાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1102430
Scripture Name( English ): Sthanang Translated Scripture Name : સ્થાનાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

स्थान-५

 Translated Chapter :

સ્થાન-૫
Section : उद्देशक-१ Translated Section : ઉદ્દેશક-૧
Sutra Number : 430 Category : Ang-03
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] पंचहिं ठाणेहिं पुरिम-पच्छिमगाणं जिणाणं दुग्गमं भवति, तं जहा– दुआइक्खं, दुव्विभज्जं, दुपस्सं, दुतितिक्खं, दुरणुचरं। पंचहिं ठाणेहिं मज्झिमगाणं जिणाणं सुग्गमं भवति, तं जहा–सुआइक्खं, सुविभज्जं, सुपस्सं, सुतितिक्खं, सुरनुचरं। पंच ठाणाइं समणेणं भगवता महावीरेणं समणाणं निग्गंथाणंनिच्चं वण्णिताइं निच्चं कित्तिताइं निच्चं बुइयाइं निच्चं पसत्थाइं निच्चमब्भणुण्णाताइं भवंति, तं जहा–खंती, मुत्ती, अज्जवे, मद्दवे, लाघवे। पंच ठाणाइं समणेणं भगवता महावीरेणं समणाणं निग्गंथाणंनिच्चं वण्णिताइं निच्चं कित्तिताइं निच्चं बुइयाइं निच्चं पसत्थाइं निच्चं अब्भणुण्णाताइं भवंति, तं जहा–सच्चे, संजमे, तवे, चियाए, बंभचेरवासे। पंच ठाणाइं समणेणं भगवता महावीरेणं समणाणं निग्गंथाणं निच्चं वण्णिताइं निच्चं कित्तित्ताइं निच्चं बुइयाइं निच्चं पसत्थाइं निच्चं अब्भणुण्णाताइं भवंति, तं जहा–उक्खित्तचरए, निक्खित्तचरए, अंतचरए, पंतचरए, लूहचरए। पंच ठाणाइं समणेणं भगवता महावीरेणं समणाणं निग्गंथाणंनिच्चं वण्णिताइं निच्चं कित्तिताइं निच्चं बुइयाइं निच्चं पसत्थाइं निच्चं अब्भणुण्णाताइं भवंति, तं जहा–अन्नातचरए, अन्नइलायचरए, मोनचरए, संसट्ठकप्पिए, तज्जातसंसट्ठकप्पिए। पंच ठाणाइं समणेणं भगवता महावीरेणं समणाणं निग्गंथाणंनिच्चं वण्णिताइं निच्चं कित्तिताइं निच्चं बुइयाइं निच्चं पसत्थाइं निच्चं अब्भणुण्णाताइं भवंति, तं जहा–उवनिहिए, सुद्धेसणिए, संखादत्तिए, दिट्ठलाभिए, पुट्ठलाभिए। पंच ठाणाइं समणेणं भगवता महावीरेणं समणाणं निग्गंथाणं निच्चं वण्णिताइं निच्चं कित्तिताइं निच्चं बुइयाइं निच्चं पसत्थाइं निच्चं अब्भणुण्णाताइं भवंति, तं जहा– आयंबिलिए, निव्विइए, पुरिमड्ढिए, परिमितपिंडीवातिए, भिन्नपिंडवातिए। पंच ठाणाइं समणेणं भगवता महावीरेणं समणाणं निग्गंथाणं निच्चं वण्णिताइं निच्चं कित्तिताइं निच्चं पसत्थाइं निच्चं अब्भणुण्णाताइं भवंति, तं जहा–अरसाहारे, विरसाहारे, अंताहारे, पंताहारे, लुहाहारे।
Sutra Meaning : પહેલા – છેલ્લા તીર્થંકરોના શિષ્યોને પાંચ સ્થાન કઠીન છે. તે આ – દુરાખ્યેય – (ધર્મતત્ત્વનું આખ્યાન કરવું), દુર્વિભાજ્ય – (ભેદ પ્રભેદ સહવસ્તુતત્ત્વનો ઉપદેશ આપવો), દુર્દર્શ – (તત્ત્વોનું યુક્તિપૂર્વક નિદર્શન), દુરતિતિક્ષ – (પરિષહ ઉપસર્ગ આદિ સહન કરવા), દુરનુચર – (સંયમનું પાલન કરવું). પાંચ સ્થાને મધ્યના ૨૨ – તીર્થંકરોના શિષ્યોને ઉપદેશ સુગમ થાય છે તે આ – સુઆખ્યેય – (વ્યાખ્યા સરળતાથી કરે,, સુવિભાજ્ય – (વિભાગ કરવો સરળ), સુદર્શ – (સરળતાથી સમજે), સુતિતિક્ષ, સુરનુચર. પાંચ સ્થાનો શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે શ્રમણ નિર્ગ્રન્થોને નિત્ય વર્ણવેલા છે, નિત્ય કીર્તન કર્યા છે, નિત્ય વાણીથી કહ્યા છે, નિત્ય પ્રશંસેલા છે, નિત્ય અનુજ્ઞાપિત કર્યા છે – ક્ષમા, નિર્લોભતા, સરળતા, મૃદુતા, લઘુતા. પાંચ સ્થાનો શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે યાવત્‌ અનુજ્ઞાપિત કર્યા છે તે આ – સત્ય, સંયમ, તપ, ત્યાગ, બ્રહ્મચર્યવાસ પાંચ સ્થાનો શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે યાવત્‌ અનુજ્ઞાપિત કર્યા છે. તે આ – ઉત્ક્ષિપ્ત ચરક, નિક્ષિપ્ત ચરક, અંતચરક, પ્રાંતચરક, રૂક્ષચરક. (આહાર ગ્રહણ કરવા સંબંધી આ પાંચે વિવિધ અભિગ્રહ છે) પાંચ સ્થાનો યાવત્‌ અનુજ્ઞાપિત છે – અજ્ઞાત ચરક, અન્ય ગ્લાનચારી, મૌનચારી, સંસૃષ્ટકલ્પિક, તજ્જાત સંસૃષ્ટ કલ્પિક. (આહાર ગ્રહણ કરવા સંબંધી આ પાંચે પણ વિવિધ અભિગ્રહ છે) પાંચ સ્થાનો યાવત્‌ અનુજ્ઞાપિત છે – ઔપનિધિક, શુદ્ધૈષણિક, સંખ્યાદત્તિક, દૃષ્ટલાભિક, પૃષ્ઠલાભિક. (આહાર ગ્રહણ કરવા સંબંધી આ પાંચે પણ વિવિધ અભિગ્રહ છે) પાંચ સ્થાનો યાવત્‌ અનુજ્ઞાપિત કર્યા છે – આચામ્લિક, નિર્વિકૃતિક, પુરિમાર્ધિક, પરિમિત પિંડપાતિક, ભિન્નપિંડપાતિક. (આહાર ગ્રહણ કરવા સંબંધી આ પાંચે પણ વિવિધ અભિગ્રહ છે) પાંચ સ્થાનો યાવત્‌ અનુજ્ઞાપિત છે – અરસાહાર, વિરસાહાર, અંતાહાર, પ્રાંતાહાર, લૂક્ષાહાર. (આહાર ગ્રહણ કરવા સંબંધી આ પાંચે પણ વિવિધ અભિગ્રહ છે) પાંચ સ્થાનો યાવત્‌ અનુજ્ઞાપિત છે – અરસજીવી, વિરસજીવી, અંતજીવી, પ્રાંતજીવી, રૂક્ષજીવી. પાંચ સ્થાનો યાવત્‌ અનુજ્ઞાપિત છે, તે – સ્થાનાતિત, ઉત્કટુકાસનિક, પ્રતિમાસ્થાયી, વીરાસનિક, નૈષધિક. પાંચ સ્થાન યાવત્‌ અનુજ્ઞાપિત છે – દંડાયતિક, લગડશાયી, આતાપક, અપ્રાવૃતક, અકંડૂયક.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] pamchahim thanehim purima-pachchhimaganam jinanam duggamam bhavati, tam jaha– duaikkham, duvvibhajjam, dupassam, dutitikkham, duranucharam. Pamchahim thanehim majjhimaganam jinanam suggamam bhavati, tam jaha–suaikkham, suvibhajjam, supassam, sutitikkham, suranucharam. Pamcha thanaim samanenam bhagavata mahavirenam samananam niggamthanamnichcham vannitaim nichcham kittitaim nichcham buiyaim nichcham pasatthaim nichchamabbhanunnataim bhavamti, tam jaha–khamti, mutti, ajjave, maddave, laghave. Pamcha thanaim samanenam bhagavata mahavirenam samananam niggamthanamnichcham vannitaim nichcham kittitaim nichcham buiyaim nichcham pasatthaim nichcham abbhanunnataim bhavamti, tam jaha–sachche, samjame, tave, chiyae, bambhacheravase. Pamcha thanaim samanenam bhagavata mahavirenam samananam niggamthanam nichcham vannitaim nichcham kittittaim nichcham buiyaim nichcham pasatthaim nichcham abbhanunnataim bhavamti, tam jaha–ukkhittacharae, nikkhittacharae, amtacharae, pamtacharae, luhacharae. Pamcha thanaim samanenam bhagavata mahavirenam samananam niggamthanamnichcham vannitaim nichcham kittitaim nichcham buiyaim nichcham pasatthaim nichcham abbhanunnataim bhavamti, tam jaha–annatacharae, annailayacharae, monacharae, samsatthakappie, tajjatasamsatthakappie. Pamcha thanaim samanenam bhagavata mahavirenam samananam niggamthanamnichcham vannitaim nichcham kittitaim nichcham buiyaim nichcham pasatthaim nichcham abbhanunnataim bhavamti, tam jaha–uvanihie, suddhesanie, samkhadattie, ditthalabhie, putthalabhie. Pamcha thanaim samanenam bhagavata mahavirenam samananam niggamthanam nichcham vannitaim nichcham kittitaim nichcham buiyaim nichcham pasatthaim nichcham abbhanunnataim bhavamti, tam jaha– ayambilie, nivviie, purimaddhie, parimitapimdivatie, bhinnapimdavatie. Pamcha thanaim samanenam bhagavata mahavirenam samananam niggamthanam nichcham vannitaim nichcham kittitaim nichcham pasatthaim nichcham abbhanunnataim bhavamti, tam jaha–arasahare, virasahare, amtahare, pamtahare, luhahare.
Sutra Meaning Transliteration : Pahela – chhella tirthamkarona shishyone pamcha sthana kathina chhe. Te a – durakhyeya – (dharmatattvanum akhyana karavum), durvibhajya – (bheda prabheda sahavastutattvano upadesha apavo), durdarsha – (tattvonum yuktipurvaka nidarshana), duratitiksha – (parishaha upasarga adi sahana karava), duranuchara – (samyamanum palana karavum). Pamcha sthane madhyana 22 – tirthamkarona shishyone upadesha sugama thaya chhe te a – suakhyeya – (vyakhya saralatathi kare,, suvibhajya – (vibhaga karavo sarala), sudarsha – (saralatathi samaje), sutitiksha, suranuchara. Pamcha sthano shramana bhagavamta mahavire shramana nirgranthone nitya varnavela chhe, nitya kirtana karya chhe, nitya vanithi kahya chhe, nitya prashamsela chhe, nitya anujnyapita karya chhe – kshama, nirlobhata, saralata, mriduta, laghuta. Pamcha sthano shramana bhagavamta mahavire yavat anujnyapita karya chhe te a – satya, samyama, tapa, tyaga, brahmacharyavasa Pamcha sthano shramana bhagavamta mahavire yavat anujnyapita karya chhe. Te a – utkshipta charaka, nikshipta charaka, amtacharaka, pramtacharaka, rukshacharaka. (ahara grahana karava sambamdhi a pamche vividha abhigraha chhe) Pamcha sthano yavat anujnyapita chhe – ajnyata charaka, anya glanachari, maunachari, samsrishtakalpika, tajjata samsrishta kalpika. (ahara grahana karava sambamdhi a pamche pana vividha abhigraha chhe) Pamcha sthano yavat anujnyapita chhe – aupanidhika, shuddhaishanika, samkhyadattika, drishtalabhika, prishthalabhika. (ahara grahana karava sambamdhi a pamche pana vividha abhigraha chhe) Pamcha sthano yavat anujnyapita karya chhe – achamlika, nirvikritika, purimardhika, parimita pimdapatika, bhinnapimdapatika. (ahara grahana karava sambamdhi a pamche pana vividha abhigraha chhe) Pamcha sthano yavat anujnyapita chhe – arasahara, virasahara, amtahara, pramtahara, lukshahara. (ahara grahana karava sambamdhi a pamche pana vividha abhigraha chhe) Pamcha sthano yavat anujnyapita chhe – arasajivi, virasajivi, amtajivi, pramtajivi, rukshajivi. Pamcha sthano yavat anujnyapita chhe, te – sthanatita, utkatukasanika, pratimasthayi, virasanika, naishadhika. Pamcha sthana yavat anujnyapita chhe – damdayatika, lagadashayi, atapaka, apravritaka, akamduyaka.