Sutra Navigation: Chandrapragnapati ( ચંદ્રપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1107391
Scripture Name( English ): Chandrapragnapati Translated Scripture Name : ચંદ્રપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

प्राभृत-१

 Translated Chapter :

પ્રાભૃત-૧
Section : प्राभृत-प्राभृत-१ Translated Section : પ્રાભૃત-પ્રાભૃત-૧
Sutra Number : 91 Category : Upang-06
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] ता कहं ते नक्खत्तविजए आहितेति वदेज्जा? ता अयन्नं जंबुद्दीवे दीवे सव्वदीवसमुद्दाणं सव्वब्भंतराए जाव परिक्खेवेणं। ता जंबुद्दीवे णं दीवे दो चंदा पभासेंसु वा पभासेंति वा पभासिस्संति वा, दो सूरिया तविंसु वा तवेंति वा तविस्संति वा, छप्पन्नं नक्खत्ता जोयं जोएंसु वा जोएंति वा जोइस्संति वा, तं जहा–दो अभीई दो सवणा दो धनिट्ठा दो सतभिसया दो पुव्वापोट्ठवया दो उत्तरापोट्ठवया दो रेवती दो अस्सिणी दो भरणी दो कत्तिया दो रोहिणी दो संठाणा दो अद्दा दो पुनव्वसू दो पुस्सा दो अस्सेसाओ दो महा दो पुव्वाफग्गुणी दो उत्तराफग्गुणी दो हत्था दो चित्ता दो साती दो विसाहा दो अनुराधा दो जेट्ठा दो मूला दो पुव्वासाढा दो उत्तरासाढा। ता एतेसि णं छप्पन्नाए नक्खत्ताणं–अत्थि नक्खत्ता जे णं नव मुहुत्ते सत्तावीसं च सत्तट्ठिभागे मुहुत्तस्स चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति। अत्थि नक्खत्ता जे णं पन्नरस मुहुत्ते चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति। अत्थि नक्खत्ता जे णं तीसं मुहुत्ते चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति। अत्थि नक्खत्ता जे णं पणयालीसं मुहुत्ते चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति। ता एतेसि णं छप्पन्नाए नक्खत्ताणं कयरे नक्खत्ता जे णं नव मुहुत्ते सत्तावीसं च सत्तट्ठिभागे मुहुत्तस्स चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति? कयरे नक्खत्ता जे णं पन्नरस मुहुत्ते चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति? कयरे नक्खत्ता जे णं तीसं मुहुत्ते चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति? कयरे नक्खत्ता जे णं पणयालीसं मुहुत्ते चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति? ता एतेसि णं छप्पन्नाए नक्खत्ताणं तत्थ जेते नक्खत्ता जे णं नव मुहुत्ते सत्तावीसं च सत्तट्ठिभागे मुहुत्तस्स चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति ते णं दो अभीई। तत्थ जेते नक्खत्ता जे णं पन्नरस मुहुत्ते चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति ते णं बारस, तं जहा–दो सतभिसया दो भरणी दो अद्दा दो अस्सेसा दो साती दो जेट्ठा। तत्थ जेते नक्खत्ता जे णं तीसं मुहुत्ते चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति ते णं तीसं, तं जहा–दो सवणा दो धनिट्ठा दो पुव्वाभद्दवया दो रेवती दो अस्सिणी दो कत्तिया दो संठाणा दो पुस्सा दो महा दो पुव्वाफग्गुणी दो हत्था दो चित्ता दो अनुराहा दो मूला दो पुव्वासाढा। तत्थ जेते नक्खत्ता जे णं पणयालीसं मुहुत्ते चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति ते णं बारस, तं जहा–दो उत्तरापोट्ठवया दो रोहिणी दो पुनव्वसू दो उत्तराफग्गुणी दो विसाहा दो उत्तरासाढा। ता एतेसि णं छप्पन्नाए नक्खत्ताणं–अत्थि नक्खत्ता जे णं चत्तारि अहोरत्ते छच्च मुहुत्ते सूरिएणं सद्धिं जोयं जोएंति। अत्थि नक्खत्ता जे णं छ अहोरत्ते एक्कवीसं च मुहुत्ते सूरेण सद्धिं जोयं जोएंति। अत्थि नक्खत्ता जे णं तेरस अहोरत्ते बारस मुहुत्ते सूरेण सद्धिं जोयं जोएंति। अत्थि नक्खत्ता जे णं वीसं अहोरत्ते तिन्नि य मुहुत्ते सूरेण सद्धिं जोयं जोएंति। ता एतेसि णं छप्पन्नाए नक्खत्ताणं कयरे नक्खत्ता जे णं तं चेव उच्चारेयव्वं। ता एतेसि णं छप्पन्नाए नक्खत्ताणं तत्थ जेते नक्खत्ता जे णं चत्तारि अहोरत्ते छच्च मुहुत्ते सूरेण सद्धिं जोयं जोएंति ते णं दो अभीई। तत्थ जेते नक्खत्ता जे णं छ अहोरत्ते एक्कवीसं च मुहुत्ते सूरेण सद्धिं जोयं जोएंति ते णं बारस, तं जहा–दो सतभिसया दो भरणी दो अद्दा दो अस्सेसा दो साती दो जेट्ठा। तत्थ जेते नक्खत्ता जे णं तेरस अहोरत्ते बारस मुहुत्ते सूरेण सद्धिं जोयं जोएंति ते णं तीसं, तं जहा–दो सवणा जाव दो पुव्वासाढा। तत्थ जेते नक्खत्ता जे णं वीसं अहोरत्ते तिन्नि य मुहुत्ते सूरेण सद्धिं जोयं जोएंति ते णं बारस, तं जहा–दो उत्तरापोट्ठवया जाव दो उत्तरासाढा।
Sutra Meaning : નક્ષત્રવિચય(નક્ષત્રનું સ્વરૂપ) કઈ રીતે કહેલ છે? આ જંબૂદ્વીપ દ્વીપ સર્વે દ્વીપ – સમુદ્રોની મધ્યે આવેલ છે યાવત્‌ તે પરિધિથી યુક્ત છે. તે જંબૂદ્વીપદ્વીપમાં બે ચંદ્રો પ્રભાસિત થયા, પ્રભાસિત થાય છે, પ્રભાસિત થશે. બે સૂર્યો તપ્યા, તપે છે, તપશે. ૫૬ નક્ષત્રોએ યોગ કર્યો – કરે છે – કરશે. તે આ પ્રમાણે – બે અભિજિત, બે શ્રવણ, બે ઘનિષ્ઠા, બે શતભિષજ, બે પૂર્વાપ્રૌષ્ઠપદા, બે ઉત્તરાપ્રૌષ્ઠપદા, બે રેવતી, બે અશ્વિની, બે ભરણી, બે કૃતિકા, બે રોહિણી, બે મૃગશિર, બે આર્દ્રા, બે પુનર્વસુ, બે પુષ્ય, બે આશ્લેષા, બે મઘા, બે પૂર્વા ફાલ્ગુની, બે ઉત્તરાફાલ્ગુની, બે હસ્ત, બે ચિત્રા, બે સ્વાતિ, બે અનુરાધા, બે જ્યેષ્ઠા, બે મૂલ, બે પૂર્વાષાઢા, બે ઉત્તરાષાઢા. આ ૫૬ – નક્ષત્રોમાં એવા પણ નક્ષત્રો છે, જે નવ મુહૂર્ત્ત અને એક મુહૂર્ત્તના ૨૭/૬૭ ભાગ ચંદ્ર સાથે યોગ કરે છે. એવા પણ નક્ષત્રો છે, જે ૧૫ મુહૂર્ત્ત ચંદ્ર સાથે યોગ કરે છે. એવા પણ નક્ષત્રો છે, જે ત્રીશ મુહૂર્ત્ત છે, જે ચંદ્ર સાથે યોગ કરે છે. એવા પણ નક્ષત્રો છે જે ૪૫ – મુહૂર્ત્ત ચંદ્ર સાથે યોગ કરે છે. આ ૫૬ – નક્ષત્રોમાં કેટલા નક્ષત્રો છે, જે નવ મુહૂર્ત્ત અને મુહૂર્ત્તના ૨૭/૬૭ ભાગ ચંદ્ર સાથે યોગ કરે છે? કેટલા નક્ષત્રો પંદર મુહૂર્ત્ત ચંદ્ર સાથે યોગ કરે છે ? કેટલા નક્ષત્રો છે, જે ૩૦ – મુહૂર્ત્ત ચંદ્ર સાથે યોગ કરે છે ? કેટલા નક્ષત્રો છે, જે ૪૫ – મુહૂર્ત્ત ચંદ્ર સાથે યોગ કરે છે ? આ ૫૬ – નક્ષત્રોમાં જે નક્ષત્રો ૯ – ૨૭/૬૭ મુહૂર્ત્તથી ચંદ્ર સાથે યોગ કરે છે, તે નક્ષત્રો – બે અભિજિત છે. જે નક્ષત્રો ૧૫ – મુહૂર્ત્તથી ચંદ્ર સાથે યોગ કરે છે, તેવા ૧૨ – છે. તે આ પ્રમાણે – બે શતભિષજ, બે ભરણી, બે આર્દ્રા, બે આશ્લેષા, બે સ્વાતિ અને બે જ્યેષ્ઠા. જે નક્ષત્રો ૩૦ મુહૂર્ત્તથી ચંદ્ર સાથે યોગ કરે છે, તે ૩૦ – છે. તે આ રીતે – બે શ્રવણ, બે ઘનિષ્ઠા, બે પૂર્વાભાદ્ર પદા, બે રેવતી, બે અશ્વિની, બે કૃતિકા, બે મૃગશિર, બે પુષ્ય, બે મઘા, બે પૂર્વા ફાલ્ગુની, બે હસ્ત, બે ચિત્રા, બે અનુરાધા, બે મૂલ, બે પૂર્વાષાઢા. જે નક્ષત્રો ૪૫ – મુહૂર્ત્ત ચંદ્ર સાથે યોગ કરે છે, તે બાર છે. તે આ રીતે – બે ઉત્તરાપ્રૌષ્ઠપદા, બે રોહિણી, બે પુનર્વસુ, બે ઉત્તરાફાલ્ગુની, બે વિશાખા, બે ઉત્તરાષાઢા. આ ૫૬ – નક્ષત્રોમાં એવા નક્ષત્રો છે, જે ચાર અહોરાત્ર અને છ મુહૂર્ત્તોમાં સૂર્યની સાથે યોગ કરે છે. એવા પણ નક્ષત્રો છે, જે છ અહોરાત્ર અને ૨૧ – મુહૂર્ત્ત સૂર્ય સાથે યોગ કરે છે. એવા પણ નક્ષત્રો છે, જે વીસ અહોરાત્ર અને ત્રણ મુહૂર્ત્તમાં સૂર્ય સાથે યોગ કરે છે. આ ૫૬ – નક્ષત્રોમાં કેટલા નક્ષત્રો છે, જે૦ ઇત્યાદિ બધું પૂર્વવત્‌ કહેવું. આ ૫૬ – નક્ષત્રોમાં જે નક્ષત્રો ચાર અહોરાત્ર અને છ મુહૂર્ત્તોમાં સૂર્ય સાથે યોગ કરે છે, તે બે અભિજિત છે. જે નક્ષત્રો છ અહોરાત્ર અને ૨૧ – મુહૂર્ત્તોમાં સૂર્ય સાથે યોગ કરે છે તે બાર છે. તે આ રીતે – બે શતભિષજ, બે આર્દ્રા, બે આશ્લેષા, બે સ્વાતિ, બે વિશાખા, બે જ્યેષ્ઠા. તેમાં જે નક્ષત્રો તેર અહોરાત્ર, બાર મુહૂર્ત્તમાં સૂર્ય સાથે યોગ કરે છે, તે ત્રીશ છે. તે આ – બે શ્રવણ યાવત્‌ બે પૂર્વાષાઢા. તેમાં જે નક્ષત્રો ૨૦ – અહોરાત્ર અને ત્રણ મુહૂર્ત્તમાં સૂર્ય સાથે યોગ કરે છે, તે બાર છે – બે ઉત્તરાપ્રૌષ્ઠપદા યાવત્‌ બે ઉત્તરાષાઢા.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] ta kaham te nakkhattavijae ahiteti vadejja? Ta ayannam jambuddive dive savvadivasamuddanam savvabbhamtarae java parikkhevenam. Ta jambuddive nam dive do chamda pabhasemsu va pabhasemti va pabhasissamti va, do suriya tavimsu va tavemti va tavissamti va, chhappannam nakkhatta joyam joemsu va joemti va joissamti va, tam jaha–do abhii do savana do dhanittha do satabhisaya do puvvapotthavaya do uttarapotthavaya do revati do assini do bharani do kattiya do rohini do samthana do adda do punavvasu do pussa do assesao do maha do puvvaphagguni do uttaraphagguni do hattha do chitta do sati do visaha do anuradha do jettha do mula do puvvasadha do uttarasadha. Ta etesi nam chhappannae nakkhattanam–atthi nakkhatta je nam nava muhutte sattavisam cha sattatthibhage muhuttassa chamdena saddhim joyam joemti. Atthi nakkhatta je nam pannarasa muhutte chamdena saddhim joyam joemti. Atthi nakkhatta je nam tisam muhutte chamdena saddhim joyam joemti. Atthi nakkhatta je nam panayalisam muhutte chamdena saddhim joyam joemti. Ta etesi nam chhappannae nakkhattanam kayare nakkhatta je nam nava muhutte sattavisam cha sattatthibhage muhuttassa chamdena saddhim joyam joemti? Kayare nakkhatta je nam pannarasa muhutte chamdena saddhim joyam joemti? Kayare nakkhatta je nam tisam muhutte chamdena saddhim joyam joemti? Kayare nakkhatta je nam panayalisam muhutte chamdena saddhim joyam joemti? Ta etesi nam chhappannae nakkhattanam tattha jete nakkhatta je nam nava muhutte sattavisam cha sattatthibhage muhuttassa chamdena saddhim joyam joemti te nam do abhii. Tattha jete nakkhatta je nam pannarasa muhutte chamdena saddhim joyam joemti te nam barasa, tam jaha–do satabhisaya do bharani do adda do assesa do sati do jettha. Tattha jete nakkhatta je nam tisam muhutte chamdena saddhim joyam joemti te nam tisam, tam jaha–do savana do dhanittha do puvvabhaddavaya do revati do assini do kattiya do samthana do pussa do maha do puvvaphagguni do hattha do chitta do anuraha do mula do puvvasadha. Tattha jete nakkhatta je nam panayalisam muhutte chamdena saddhim joyam joemti te nam barasa, tam jaha–do uttarapotthavaya do rohini do punavvasu do uttaraphagguni do visaha do uttarasadha. Ta etesi nam chhappannae nakkhattanam–atthi nakkhatta je nam chattari ahoratte chhachcha muhutte surienam saddhim joyam joemti. Atthi nakkhatta je nam chha ahoratte ekkavisam cha muhutte surena saddhim joyam joemti. Atthi nakkhatta je nam terasa ahoratte barasa muhutte surena saddhim joyam joemti. Atthi nakkhatta je nam visam ahoratte tinni ya muhutte surena saddhim joyam joemti. Ta etesi nam chhappannae nakkhattanam kayare nakkhatta je nam tam cheva uchchareyavvam. Ta etesi nam chhappannae nakkhattanam tattha jete nakkhatta je nam chattari ahoratte chhachcha muhutte surena saddhim joyam joemti te nam do abhii. Tattha jete nakkhatta je nam chha ahoratte ekkavisam cha muhutte surena saddhim joyam joemti te nam barasa, tam jaha–do satabhisaya do bharani do adda do assesa do sati do jettha. Tattha jete nakkhatta je nam terasa ahoratte barasa muhutte surena saddhim joyam joemti te nam tisam, tam jaha–do savana java do puvvasadha. Tattha jete nakkhatta je nam visam ahoratte tinni ya muhutte surena saddhim joyam joemti te nam barasa, tam jaha–do uttarapotthavaya java do uttarasadha.
Sutra Meaning Transliteration : Nakshatravichaya(nakshatranum svarupa) kai rite kahela chhe? A jambudvipa dvipa sarve dvipa – samudroni madhye avela chhe yavat te paridhithi yukta chhe. Te jambudvipadvipamam be chamdro prabhasita thaya, prabhasita thaya chhe, prabhasita thashe. Be suryo tapya, tape chhe, tapashe. 56 nakshatroe yoga karyo – kare chhe – karashe. Te a pramane – Be abhijita, be shravana, be ghanishtha, be shatabhishaja, be purvapraushthapada, be uttarapraushthapada, be revati, be ashvini, be bharani, be kritika, be rohini, be mrigashira, be ardra, be punarvasu, be pushya, be ashlesha, be magha, be purva phalguni, be uttaraphalguni, be hasta, be chitra, be svati, be anuradha, be jyeshtha, be mula, be purvashadha, be uttarashadha. A 56 – nakshatromam eva pana nakshatro chhe, je nava muhurtta ane eka muhurttana 27/67 bhaga chamdra sathe yoga kare chhe. Eva pana nakshatro chhe, je 15 muhurtta chamdra sathe yoga kare chhe. Eva pana nakshatro chhe, je trisha muhurtta chhe, je chamdra sathe yoga kare chhe. Eva pana nakshatro chhe je 45 – muhurtta chamdra sathe yoga kare chhe. A 56 – nakshatromam ketala nakshatro chhe, je nava muhurtta ane muhurttana 27/67 bhaga chamdra sathe yoga kare chhe? Ketala nakshatro pamdara muhurtta chamdra sathe yoga kare chhe\? Ketala nakshatro chhe, je 30 – muhurtta chamdra sathe yoga kare chhe\? Ketala nakshatro chhe, je 45 – muhurtta chamdra sathe yoga kare chhe\? A 56 – nakshatromam je nakshatro 9 – 27/67 muhurttathi chamdra sathe yoga kare chhe, te nakshatro – be abhijita chhe. Je nakshatro 15 – muhurttathi chamdra sathe yoga kare chhe, teva 12 – chhe. Te a pramane – be shatabhishaja, be bharani, be ardra, be ashlesha, be svati ane be jyeshtha. Je nakshatro 30 muhurttathi chamdra sathe yoga kare chhe, te 30 – chhe. Te a rite – be shravana, be ghanishtha, be purvabhadra pada, be revati, be ashvini, be kritika, be mrigashira, be pushya, be magha, be purva phalguni, be hasta, be chitra, be anuradha, be mula, be purvashadha. Je nakshatro 45 – muhurtta chamdra sathe yoga kare chhe, te bara chhe. Te a rite – be uttarapraushthapada, be rohini, be punarvasu, be uttaraphalguni, be vishakha, be uttarashadha. A 56 – nakshatromam eva nakshatro chhe, je chara ahoratra ane chha muhurttomam suryani sathe yoga kare chhe. Eva pana nakshatro chhe, je chha ahoratra ane 21 – muhurtta surya sathe yoga kare chhe. Eva pana nakshatro chhe, je visa ahoratra ane trana muhurttamam surya sathe yoga kare chhe. A 56 – nakshatromam ketala nakshatro chhe, je0 ityadi badhum purvavat kahevum. A 56 – nakshatromam je nakshatro chara ahoratra ane chha muhurttomam surya sathe yoga kare chhe, te be abhijita chhe. Je nakshatro chha ahoratra ane 21 – muhurttomam surya sathe yoga kare chhe te bara chhe. Te a rite – be shatabhishaja, be ardra, be ashlesha, be svati, be vishakha, be jyeshtha. Temam je nakshatro tera ahoratra, bara muhurttamam surya sathe yoga kare chhe, te trisha chhe. Te a – be shravana yavat be purvashadha. Temam je nakshatro 20 – ahoratra ane trana muhurttamam surya sathe yoga kare chhe, te bara chhe – be uttarapraushthapada yavat be uttarashadha.