Sutra Navigation: Suryapragnapti ( સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1107195
Scripture Name( English ): Suryapragnapti Translated Scripture Name : સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

प्राभृत-२०

 Translated Chapter :

પ્રાભૃત-૨૦
Section : Translated Section :
Sutra Number : 195 Category : Upang-05
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] ता कहं ते राहुकम्मे आहितेति वदेज्जा? तत्थ खलु इमाओ दो पडिवत्तीओ पन्नत्ताओ। तत्थेगे एवमाहंसु–ता अत्थि णं से राहू देवे, जे णं चंदं वा सूरं वा गेण्हति–एगे एवमाहंसु १ एगे पुण एवमाहंसु–ता नत्थि णं से राहू देवे, जे णं चंदं वा सूरं वा गेण्हति–एगे एवमाहंसु २ तत्थ जेते एवमाहंसु–ता अत्थि णं से राहू देवे, जे णं चंदं वा सूरं वा गेण्हति, ते एवमाहंसु–ता राहू णं देवे चंदं वा सूरं वा गेण्हमाणे बुद्धंतेणं गिण्हित्ता बुद्धंतेणं मुयति, बुद्धंतेणं गिण्हित्ता मुद्धंतेणं मुयंति, मुद्धंतेणं गिण्हित्ता बुद्धंतेणं मुयति, मुद्धंतेणं गिण्हित्ता मुद्धंतेणं मुयति, वामभुयंतेणं गिण्हित्ता वामभुयंतेणं मुयति, वामभुयंतेणं गिण्हित्ता दाहिणभुयंतेणं मुयति दाहिणभुयंतेणं गिण्हित्ता वाम-भुयंतेणं मुयति, दाहिणभुयंतेणं गिण्हित्ता दाहिणभुयंतेणं मुयति। तत्थ जेते एवमाहंसु–ता नत्थि णं से राहू देवे, जे णं चंदं वा सूरं वा गेण्हति, ते एवमाहंसु–तत्थ णं इमे पन्नरस कसिणपोग्गला पन्नत्ता, तं जहा–सिंघाडए जडिलए खरए खतए अंजणे खंजणे सीतले हिमसीतले केलासे अरुणाभे परिज्जए णभसूरए कविलए पिंगलए राहू। ता जया णं एते पन्नरस कसिणा पोग्गला सया चंदस्स वा सूरस्स वा लेसानुबद्धचारिणो भवंति तया णं मानुसलोयंसि माणुसा एवं वदंति–एवं खलु राहू चंदं वा सूरं वा गेण्हति। ता जया णं एते पन्नरस कसिणा पोग्गला नो सया चंदस्स वा सूरस्स वा लेसानुबद्धचारिणो भवंति, नो खलु तया णं मानुसलोयम्मि मनुस्सा एवं वदंति–एवं खलु राहू चंदं वा सूरं वा गेण्हति–एगे एवमाहंसु। वयं पुण एवं वदामो–ता राहू णं देवे महिड्ढिए महाजुतीए महाबले महाजसे महानुभावे वरवत्थधरे वरमल्लधरे वराभणधारी। राहुस्स णं देवस्स नव नामधेज्जा पन्नत्ता, तं जहा–सिंघाडए जडिलए खतए खरए दद्दरे मगरे मच्छे कच्छभे कण्हसप्पे। ता राहुस्स णं देवस्स विमाणा पंचवण्णा पन्नत्ता, तं जहा–किण्हा नीला लोहिता हालिद्दा सुक्किला। अत्थि कालए राहुविमाने खंजणवण्णाभे पन्नत्ते, अत्थि णीलए राहुविमाने लाउयवण्णाभे पन्नत्ते, अत्थि लोहिए राहुविमाने मंजिट्ठावण्णाभे पन्नत्ते, अत्थि पीतए राहुविमाने हालिद्दवण्णाभे पन्नत्ते, अत्थि सुक्किलए राहुविमाने भासरासिवण्णाभे पन्नत्ते। ता जया णं राहुदेवे आगच्छमाणे वा गच्छमाणे वा विउव्वमाणे वा परियारेमाणे वा चंदस्स वा सूरस्स वा लेस्सं पुरत्थिमेणं आवरित्ता पच्चत्थिमेणं वीतीवयति तया णं पुरत्थिमेणं चंदे वा सूरे वा उवदंसेति, पच्चत्थिमेणं राहू। जया णं राहुदेवे आगच्छमाणे वा गच्छमाणे वा विउव्वमाणे वा परियारेमाणे वा चंदस्स वा सूरस्स वा लेसं दाहिणेणं आवरित्ता उत्तरेणं वीतीवयति तया णं दाहिणेणं चंदे वा सूरे वा उवदंसेति, उत्तरेणं राहू। एतेणं अभिलावेणं पच्चत्थिमेणं आवरित्ता पुरत्थिमेणं वीतीवयति, उत्तरेणं आवरित्ता दाहिणेणं वीतीवयति। जया णं राहू देवे आगच्छमाणे वा गच्छमाणे वा विउव्वमाणे वा परियारेमाणे वा चंदस्स वा सूरस्स वा लेसं दाहिणपुरत्थिमेणं आवरित्ता उत्तरपच्चत्थिमेणं वीतीवयति तया णं दाहिणपुरत्थिमेणं चंदे वा सूरे वा उवदंसेति, उत्तरपच्चत्थिमेणं राहू जया णं राहू देवे आगच्छमाणे वा गच्छमाणे वा विउव्वमाणे वा परियारेमाणे वा चंदस्स वा सूरस्स वा लेसं दाहिणपच्चत्थिमेणं आवरित्ता उत्तरपुरत्थिमेणं वीतीवयति तया णं दाहिणपच्चत्थिमेणं चंदे वा सूरे वा उवदंसेति, उत्तरपुरत्थिमेणं राहू। एतेणं अभिलावेणं उत्तरपच्चत्थिमेणं आवरेत्ता दाहिणपुरत्थिमेणं वीतीवयति, उत्तर-पुरत्थिमेणं आवरेत्ता दाहिणपच्चत्थिमेणं वीतीवयति। ता जया णं राहू देवे आगच्छमाणे वा गच्छमाणे वा विउव्वमाणे वा परियारेमाणे वा चंदस्स वा सूरस्स वा लेसं आवरेत्ता वीतीवयति तया णं मनुस्सलोए मनुस्सा वदंति–एवं खलु राहुणा चंदे वा सूरे वा गहिते–एवं खलु राहुणा चंदे वा सूरे वा गहिते। ता जया णं राहू देवे आगच्छमाणे वा गच्छमाणे वा विउव्वमाणे वा परियारेमाणे वा चंदस्स वा सूरस्स वा लेसं आवरेत्ता पासेणं वीतीवयति तया णं मनुस्सलोयंमि मनुस्सा वदंति–एवं खलु चंदेण वा सूरेण वा राहुस्स कुच्छी भिन्ना–एवं खलु चंदेण वा सूरेण वा राहुस्स कुच्छी भिन्ना। ता जया णं राहुदेवे आगच्छमाणे वा गच्छमाणे वा विउव्वमाणे वा परियारेमाणे वा चंदस्स वा सूरस्स वा लेसं आवरेत्ता पच्चोसक्कति तया णं मनुस्सलोए मनुस्सा वदंति–एवं खलु राहुणा चंदे वा सूरे वा वंते–एवं खलु राहुणा चंदे वा सूरे वा वंते। ता जया णं राहू देवे आगच्छमाणे वा गच्छमाणे वा विउव्वमाणे वा परियारेमाणे वा चंदस्स वा सूरस्स वा लेसं आवरेत्ता मज्झंमज्झेणं वीतीवयति तया णं मनुस्सलोए मनुस्सा वदंति–एवं खलु राहुणा चंदे वा सूरे वा वइयरिए–एवं खलु राहुणा चंदे वा सूरे वा वइयरिए। ता जया णं राहू देवे आगच्छमाणे वा गच्छमाणे वा विउव्वमाणे वा परियारेमाणे वा चंदस्स वा सूरस्स वा लेसं आवरेत्ताणं अहे सपक्खिं सपडिदिसिं चिट्ठति तया णं मनुस्सलोयंसि मनुस्सा वदंति–एवं खलु राहुणा चंदे वा सूरे वा घत्थे–एवं खलु राहुणा चंदे वा सूरे वा घत्थे। ता कतिविहे णं राहू पन्नत्ते? ता दुविहे पन्नत्ते, तं जहा–धुवराहू य पव्वराहू य। तत्थ णं जेसे धुवराहू, से णं बहुलपक्खस्स पाडिवए पन्नरसतिभागेणं पन्नरसतिभागं चंदस्स लेसं आवरेमाणे-आवरेमाणे चिट्ठति, तं जहा–पढमाए पढमं भागं जाव पन्नरसीए पन्नरसमं भागं, चरमे समए चंदे रत्ते भवइ, अवसेसे समए चंदे रत्ते य विरत्ते य भवति। तमेव सुक्कपक्खे उवदंसेमाणे-उवदंसेमाणे चिट्ठति, तं जहा–पढमाए पढमं भागं जाव पन्नरसीए पन्नरसमं भागं, चरिमे समए चंदे विरत्ते भवति, अवसेसे समए चंदे रत्ते य विरत्ते य भवइ। तत्थ णं जेसे पव्वराहू, से जहन्नेणं छण्हं मासाणं, उक्कोसेणं बायालीसाए मासाणं चंदस्स, अडतालीसाए संवच्छराणं सूरस्स।
Sutra Meaning : તે રાહુકર્મ કઈ રીતે કહેલ છે ? તે વિષયમાં નિશ્ચે આ બે પ્રતિપત્તિઓ કહેલી છે – તેમાં એક એમ કહે છે કે – રાહુ નામે દેવ છે, જે ચંદ્ર કે સૂર્યને ગ્રસિત કરે છે. એક એમ કહે છે. એક વળી એમ કહે છે – જે ચંદ્ર – સૂર્યને ગ્રસે છે, તેવો રાહુ નામે કોઈ દેવ નથી. પહેલા મતવાળો કહે છે કે ચંદ્ર કે સૂર્યને ગ્રહણ કરતો રાહુ ક્યારેક અધોભાગને ગ્રહણ કરીને અધોભાગથી છોડી દે છે. અધો ભાગથી ગ્રહણ કરી ઉર્ધ્વ ભાગે છોડી દે છે, ઉર્ધ્વ ભાગથી ગ્રહણ કરીને ઉર્ધ્વ ભાગથી છોડી દે છે, ડાબી બાજુથી ગ્રહણ કરીને ડાબી બાજુએ છોડી દે છે, ડાબી બાજુથી ગ્રહણ કરી જમણી બાજુએ છોડી દે છે, જમણી બાજુથી ગ્રહણ કરી ડાબી બાજુથી છોડે છે, જમણી બાજુથી ગ્રહણ કરી જમણી બાજુએ છોડી દે છે. તેમાં જે એમ કહે છે કે – રાહુ જેવો કોઈ દેવ નથી. જે ચંદ્ર કે સૂર્યને ગ્રસિત કરે છે. તેઓ એમ કહે છે કે – તેમાં આ પંદર કૃષ્ણ વર્ણવાળા પુદ્‌ગલો કહેલા છે, તે આ પ્રમાણે – શૃંગાટક, જટિલક, ક્ષારક, ક્ષત, અંજન, ખંજન, શીતલ, હિમશીતલ, કૈલાશ, અરુણાભ, પરિજ્જય, નભસૂર્ય, કપિલ અને પિંગલ રાહુ. જ્યારે આ પંદર કૃષ્ણ વર્ણવાળા પુદ્‌ગલો સદા ચંદ્ર કે સૂર્યને લેશ્યાનુબદ્ધચારી હોય છે, ત્યારે માનુષ્ય લોકમાં મનુષ્યો એમ કહે છે કે – એ પ્રમાણે નિશ્ચે રાહુ ચંદ્ર કે સૂર્યને ગ્રસિત કરે છે. જ્યારે આ પંદર કૃષ્ણ વર્ણવાળા પુદ્‌ગલો સદા ચંદ્ર કે સૂર્યને લેશ્યાનુબદ્ધચારી ન હોય, ત્યારે મનુષ્યલોકમાં મનુષ્યો એમ કહે છે કે એ પ્રમાણે રાહુ ચંદ્ર કે સૂર્યને ગ્રસિત કરે છે. ભગવંત કહે છે – અમે એમ કહીએ છીએ, તે રાહુદેવ મહર્દ્ધિક યાવત મહાનુભાવ, શ્રેષ્ઠ વસ્ત્રધર, શ્રેષ્ઠ આભરણધર છે. રાહુદેવના નવ નામો છે, તે આ પ્રમાણે – શૃંગાટક, જટિલક, ક્ષરક, ક્ષેત્રક, ઢડ્ઢર, મગર, મચ્છ, કચ્છપ, કૃષ્ણસર્પ. તે રાહુ દેવનું વિમાન પાંચ વર્ણનું છે. તે આ પ્રમાણે – કૃષ્ણ, નીલ, લાલ, પીળું, સફેદ. તેમાં કાળુ રાહુ વિમાન ખંજન વર્ણનુ છે, નીલ રાહુ વિમાન તુંબડાના વર્ણનું છે. લાલ રાહુ વિમાન મંજિષ્ઠ વર્ણનું છે, પીળું રાહુ વિમાન હળદરના વર્ણનું છે, શુક્લ રાહુ વિમાન ભસ્મરાશિ વર્ણનું છે. જ્યારે રાહુદેવ આવતા કે જતા વિકુર્વણા કરતા, પરિચાર કરતા ચંદ્ર કે સૂર્યને પૂર્વથી આવરે છે અને પશ્ચિમમાં જાય છે ત્યારે ચંદ્ર – સૂર્ય પૂર્વમાં દેખાય છે અને રાહુ પશ્ચિમમાં દેખાય છે. રાહુદેવ જ્યારે જતા – આવતા વિકુર્વણા કે પરિચાર કરતા ચંદ્ર કે સૂર્યની લેશ્યાને દક્ષિણથી આવરીને ઉત્તરથી છોડે છે, ત્યારે દક્ષિણથી ચંદ્ર કે સૂર્ય દેખાય છે, ઉત્તરથી રાહુ દેખાય છે. આ આલાવા વડે રાહુ ચંદ્ર – સૂર્યને પશ્ચિમથી આવરીને પૂર્વથી છોડે છે. અને ઉત્તરથી આવરીને દક્ષિણથી છોડે છે વગેરે કથન કરવું. જ્યારે રાહુદેવ જતા કે આવતા વિકુર્વણા કે પરિચારણ કરતા ચંદ્ર કે સૂર્યની લેશ્યાને દક્ષિણ – પૂર્વથી આવરીને ઉત્તર – પશ્ચિમથી છોડે છે, ત્યારે દક્ષિણ – પૂર્વમાં ચંદ્ર કે સૂર્ય દેખાય છે અને ઉત્તર – પશ્ચિમે રાહુ દેખાય છે. જ્યારે રાહુદેવ જતા કે આવતા વિકુર્વણા કે પરિચારણા કરતા ચંદ્ર કે સૂર્યની લેશ્યાને દક્ષિણ પશ્ચિમથી આવરીને ઉત્તર – પૂર્વથી છોડે છે, ત્યારે દક્ષિણ – પશ્ચિમમાં ચંદ્ર કે સૂર્ય દેખાય છે અને ઉત્તર – પૂર્વમાં રાહુ દેખાય છે. આ આલાવા વડે રાહુદેવ જતા કે આવતા વિકુર્વણા કે પરિચારણ કરતા ચંદ્ર કે સૂર્યની લેશ્યાને ઉત્તર – પશ્ચિમથી આવરીને દક્ષિણ – પૂર્વમાં છોડે છે, ઉત્તર – પૂર્વથી આવરીને દક્ષિણ – પશ્ચિમથી છોડે છે. વગેરે કથન કરવું જ્યારે રાહુદેવ જતા કે આવતા ચંદ્ર કે સૂર્યની લેશ્યાને આવરીને છોડે છે, ત્યારે મનુષ્યલોકમાં મનુષ્યો કહે છે – રાહુ વડે ચંદ્ર કે સૂર્ય ગ્રસિત થાય છે. જ્યારે રાહુદેવ આવતા કે જતા ચંદ્ર કે સૂર્યની લેશ્યાને આવરીને પડખેથી છોડે છે, ત્યારે મનુષ્યલોકમાં મનુષ્યો કહે છે કે ચંદ્ર કે સૂર્ય વડે રાહુની કુક્ષી ભેદાઈ. જ્યારે રાહુદેવ આવતા કે જતા ચંદ્ર કે સૂર્યની લેશ્યાને આવરીને છોડી દે છે, ત્યારે મનુષ્યલોકમાં મનુષ્યો એમ કહે છે – રાહુ વડે ચંદ્ર કે સૂર્યનું વમન કર્યું. જ્યારે રાહુદેવ આવતા કે જતા ચંદ્ર કે સૂર્યની લેશ્યાને આવરીને મધ્ય – મધ્યથી છોડે છે, ત્યારે મનુષ્યલોકમાં મનુષ્યો કહે છે – રાહુ વડે ચંદ્ર કે સૂર્ય વિતરીત થયો. જ્યારે રાહુદેવ આવતા કે જતા ચંદ્ર કે સૂર્યની લેશ્યાને આવરીને નીચે ચારે દિશા – ચારે વિદિશામાં રહે છે, ત્યારે મનુષ્યલોકમાં મનુષ્યો કહે છે – રાહુ વડે ચંદ્ર કે સૂર્ય ગ્રસ્ત છે. રાહુ કેટલા ભેદે છે ? ધ્રુવરાહુ અને પર્વરાહુ. તેમાં જે ધ્રુવરાહુ છે તે કૃષ્ણ પક્ષની એકમે ૧૫ ભાગથી ચંદ્રની લેશ્યાને આવરણ કરતો રહે છે. તે આ પ્રમાણે – પહેલા દિને પહેલા ભાગને યાવત્‌ પંદરમા દિવસે પંદરમા ભાગને, છેલ્લા સમયે ચંદ્ર રંજિત(આવૃત્ત) થાય છે, બાકીના સમયમાં ચંદ્ર રંજિત કે વિરક્ત(આવૃત્ત કે અનાવૃત્ત) હોય છે. તે જ શુક્લપક્ષમાં ઉઘાડ કરતા – કરતા રહે છે. તે આ પ્રમાણે – પહેલા દિવસે પહેલા ભાગને યાવત્‌ પંદરમા દિવસે પંદરમા ભાગને, છેલ્લા સમયે ચંદ્ર વિરક્ત થાય છે, બાકીના સમયે ચંદ્ર રંજિત કે વિરક્ત હોય છે. તેમાં જે પર્વ રાહુ છે, તે જઘન્યથી છ માસમાં, ઉત્કૃષ્ટથી ૪૨ – માસમાં ચંદ્રને અને ૪૮ – માસમાં સૂર્યને ગ્રસિત કરે છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] ta kaham te rahukamme ahiteti vadejja? Tattha khalu imao do padivattio pannattao. Tatthege evamahamsu–ta atthi nam se rahu deve, je nam chamdam va suram va genhati–ege evamahamsu 1 Ege puna evamahamsu–ta natthi nam se rahu deve, je nam chamdam va suram va genhati–ege evamahamsu 2 Tattha jete evamahamsu–ta atthi nam se rahu deve, je nam chamdam va suram va genhati, te evamahamsu–ta rahu nam deve chamdam va suram va genhamane buddhamtenam ginhitta buddhamtenam muyati, buddhamtenam ginhitta muddhamtenam muyamti, muddhamtenam ginhitta buddhamtenam muyati, muddhamtenam ginhitta muddhamtenam muyati, vamabhuyamtenam ginhitta vamabhuyamtenam muyati, vamabhuyamtenam ginhitta dahinabhuyamtenam muyati dahinabhuyamtenam ginhitta vama-bhuyamtenam muyati, dahinabhuyamtenam ginhitta dahinabhuyamtenam muyati. Tattha jete evamahamsu–ta natthi nam se rahu deve, je nam chamdam va suram va genhati, te evamahamsu–tattha nam ime pannarasa kasinapoggala pannatta, tam jaha–simghadae jadilae kharae khatae amjane khamjane sitale himasitale kelase arunabhe parijjae nabhasurae kavilae pimgalae rahu. Ta jaya nam ete pannarasa kasina poggala saya chamdassa va surassa va lesanubaddhacharino bhavamti taya nam manusaloyamsi manusa evam vadamti–evam khalu rahu chamdam va suram va genhati. Ta jaya nam ete pannarasa kasina poggala no saya chamdassa va surassa va lesanubaddhacharino bhavamti, no khalu taya nam manusaloyammi manussa evam vadamti–evam khalu rahu chamdam va suram va genhati–ege evamahamsu. Vayam puna evam vadamo–ta rahu nam deve mahiddhie mahajutie mahabale mahajase mahanubhave varavatthadhare varamalladhare varabhanadhari. Rahussa nam devassa nava namadhejja pannatta, tam jaha–simghadae jadilae khatae kharae daddare magare machchhe kachchhabhe kanhasappe. Ta rahussa nam devassa vimana pamchavanna pannatta, tam jaha–kinha nila lohita halidda sukkila. Atthi kalae rahuvimane khamjanavannabhe pannatte, atthi nilae rahuvimane lauyavannabhe pannatte, atthi lohie rahuvimane mamjitthavannabhe pannatte, atthi pitae rahuvimane haliddavannabhe pannatte, atthi sukkilae rahuvimane bhasarasivannabhe pannatte. Ta jaya nam rahudeve agachchhamane va gachchhamane va viuvvamane va pariyaremane va chamdassa va surassa va lessam puratthimenam avaritta pachchatthimenam vitivayati taya nam puratthimenam chamde va sure va uvadamseti, pachchatthimenam rahu. Jaya nam rahudeve agachchhamane va gachchhamane va viuvvamane va pariyaremane va chamdassa va surassa va lesam dahinenam avaritta uttarenam vitivayati taya nam dahinenam chamde va sure va uvadamseti, uttarenam rahu. Etenam abhilavenam pachchatthimenam avaritta puratthimenam vitivayati, uttarenam avaritta dahinenam vitivayati. Jaya nam rahu deve agachchhamane va gachchhamane va viuvvamane va pariyaremane va chamdassa va surassa va lesam dahinapuratthimenam avaritta uttarapachchatthimenam vitivayati taya nam dahinapuratthimenam chamde va sure va uvadamseti, uttarapachchatthimenam rahu jaya nam rahu deve agachchhamane va gachchhamane va viuvvamane va pariyaremane va chamdassa va surassa va lesam dahinapachchatthimenam avaritta uttarapuratthimenam vitivayati taya nam dahinapachchatthimenam chamde va sure va uvadamseti, uttarapuratthimenam rahu. Etenam abhilavenam uttarapachchatthimenam avaretta dahinapuratthimenam vitivayati, uttara-puratthimenam avaretta dahinapachchatthimenam vitivayati. Ta jaya nam rahu deve agachchhamane va gachchhamane va viuvvamane va pariyaremane va chamdassa va surassa va lesam avaretta vitivayati taya nam manussaloe manussa vadamti–evam khalu rahuna chamde va sure va gahite–evam khalu rahuna chamde va sure va gahite. Ta jaya nam rahu deve agachchhamane va gachchhamane va viuvvamane va pariyaremane va chamdassa va surassa va lesam avaretta pasenam vitivayati taya nam manussaloyammi manussa vadamti–evam khalu chamdena va surena va rahussa kuchchhi bhinna–evam khalu chamdena va surena va rahussa kuchchhi bhinna. Ta jaya nam rahudeve agachchhamane va gachchhamane va viuvvamane va pariyaremane va chamdassa va surassa va lesam avaretta pachchosakkati taya nam manussaloe manussa vadamti–evam khalu rahuna chamde va sure va vamte–evam khalu rahuna chamde va sure va vamte. Ta jaya nam rahu deve agachchhamane va gachchhamane va viuvvamane va pariyaremane va chamdassa va surassa va lesam avaretta majjhammajjhenam vitivayati taya nam manussaloe manussa vadamti–evam khalu rahuna chamde va sure va vaiyarie–evam khalu rahuna chamde va sure va vaiyarie. Ta jaya nam rahu deve agachchhamane va gachchhamane va viuvvamane va pariyaremane va chamdassa va surassa va lesam avarettanam ahe sapakkhim sapadidisim chitthati taya nam manussaloyamsi manussa vadamti–evam khalu rahuna chamde va sure va ghatthe–evam khalu rahuna chamde va sure va ghatthe. Ta kativihe nam rahu pannatte? Ta duvihe pannatte, tam jaha–dhuvarahu ya pavvarahu ya. Tattha nam jese dhuvarahu, se nam bahulapakkhassa padivae pannarasatibhagenam pannarasatibhagam chamdassa lesam avaremane-avaremane chitthati, tam jaha–padhamae padhamam bhagam java pannarasie pannarasamam bhagam, charame samae chamde ratte bhavai, avasese samae chamde ratte ya viratte ya bhavati. Tameva sukkapakkhe uvadamsemane-uvadamsemane chitthati, tam jaha–padhamae padhamam bhagam java pannarasie pannarasamam bhagam, charime samae chamde viratte bhavati, avasese samae chamde ratte ya viratte ya bhavai. Tattha nam jese pavvarahu, se jahannenam chhanham masanam, ukkosenam bayalisae masanam chamdassa, adatalisae samvachchharanam surassa.
Sutra Meaning Transliteration : Te rahukarma kai rite kahela chhe\? Te vishayamam nishche a be pratipattio kaheli chhe – Temam eka ema kahe chhe ke – rahu name deva chhe, je chamdra ke suryane grasita kare chhe. Eka ema kahe chhe. Eka vali ema kahe chhe – je chamdra – suryane grase chhe, tevo rahu name koi deva nathi. Pahela matavalo kahe chhe ke chamdra ke suryane grahana karato rahu kyareka adhobhagane grahana karine adhobhagathi chhodi de chhe. Adho bhagathi grahana kari urdhva bhage chhodi de chhe, urdhva bhagathi grahana karine urdhva bhagathi chhodi de chhe, dabi bajuthi grahana karine dabi bajue chhodi de chhe, dabi bajuthi grahana kari jamani bajue chhodi de chhe, jamani bajuthi grahana kari dabi bajuthi chhode chhe, jamani bajuthi grahana kari jamani bajue chhodi de chhe. Temam je ema kahe chhe ke – rahu jevo koi deva nathi. Je chamdra ke suryane grasita kare chhe. Teo ema kahe chhe ke – temam a pamdara krishna varnavala pudgalo kahela chhe, te a pramane – shrimgataka, jatilaka, ksharaka, kshata, amjana, khamjana, shitala, himashitala, kailasha, arunabha, parijjaya, nabhasurya, kapila ane pimgala rahu. Jyare a pamdara krishna varnavala pudgalo sada chamdra ke suryane leshyanubaddhachari hoya chhe, tyare manushya lokamam manushyo ema kahe chhe ke – e pramane nishche rahu chamdra ke suryane grasita kare chhe. Jyare a pamdara krishna varnavala pudgalo sada chamdra ke suryane leshyanubaddhachari na hoya, tyare manushyalokamam manushyo ema kahe chhe ke e pramane rahu chamdra ke suryane grasita kare chhe. Bhagavamta kahe chhe – ame ema kahie chhie, te rahudeva maharddhika yavata mahanubhava, shreshtha vastradhara, shreshtha abharanadhara chhe. Rahudevana nava namo chhe, te a pramane – shrimgataka, jatilaka, ksharaka, kshetraka, dhaddhara, magara, machchha, kachchhapa, krishnasarpa. Te rahu devanum vimana pamcha varnanum chhe. Te a pramane – krishna, nila, lala, pilum, sapheda. Temam kalu rahu vimana khamjana varnanu chhe, nila rahu vimana tumbadana varnanum chhe. Lala rahu vimana mamjishtha varnanum chhe, pilum rahu vimana haladarana varnanum chhe, shukla rahu vimana bhasmarashi varnanum chhe. Jyare rahudeva avata ke jata vikurvana karata, parichara karata chamdra ke suryane purvathi avare chhe ane pashchimamam jaya chhe tyare chamdra – surya purvamam dekhaya chhe ane rahu pashchimamam dekhaya chhe. Rahudeva jyare jata – avata vikurvana ke parichara karata chamdra ke suryani leshyane dakshinathi avarine uttarathi chhode chhe, tyare dakshinathi chamdra ke surya dekhaya chhe, uttarathi rahu dekhaya chhe. A alava vade rahu chamdra – suryane pashchimathi avarine purvathi chhode chhe. Ane uttarathi avarine dakshinathi chhode chhe vagere kathana karavum. Jyare rahudeva jata ke avata vikurvana ke paricharana karata chamdra ke suryani leshyane dakshina – purvathi avarine uttara – pashchimathi chhode chhe, tyare dakshina – purvamam chamdra ke surya dekhaya chhe ane uttara – pashchime rahu dekhaya chhe. Jyare rahudeva jata ke avata vikurvana ke paricharana karata chamdra ke suryani leshyane dakshina pashchimathi avarine uttara – purvathi chhode chhe, tyare dakshina – pashchimamam chamdra ke surya dekhaya chhe ane uttara – purvamam rahu dekhaya chhe. A alava vade rahudeva jata ke avata vikurvana ke paricharana karata chamdra ke suryani leshyane uttara – pashchimathi avarine dakshina – purvamam chhode chhe, uttara – purvathi avarine dakshina – pashchimathi chhode chhe. Vagere kathana karavum Jyare rahudeva jata ke avata chamdra ke suryani leshyane avarine chhode chhe, tyare manushyalokamam manushyo kahe chhe – rahu vade chamdra ke surya grasita thaya chhe. Jyare rahudeva avata ke jata chamdra ke suryani leshyane avarine padakhethi chhode chhe, tyare manushyalokamam manushyo kahe chhe ke chamdra ke surya vade rahuni kukshi bhedai. Jyare rahudeva avata ke jata chamdra ke suryani leshyane avarine chhodi de chhe, tyare manushyalokamam manushyo ema kahe chhe – rahu vade chamdra ke suryanum vamana karyum. Jyare rahudeva avata ke jata chamdra ke suryani leshyane avarine madhya – madhyathi chhode chhe, tyare manushyalokamam manushyo kahe chhe – rahu vade chamdra ke surya vitarita thayo. Jyare rahudeva avata ke jata chamdra ke suryani leshyane avarine niche chare disha – chare vidishamam rahe chhe, tyare manushyalokamam manushyo kahe chhe – rahu vade chamdra ke surya grasta chhe. Rahu ketala bhede chhe\? Dhruvarahu ane parvarahu. Temam je dhruvarahu chhe te krishna pakshani ekame 15 bhagathi chamdrani leshyane avarana karato rahe chhe. Te a pramane – pahela dine pahela bhagane yavat pamdarama divase pamdarama bhagane, chhella samaye chamdra ramjita(avritta) thaya chhe, bakina samayamam chamdra ramjita ke virakta(avritta ke anavritta) hoya chhe. Te ja shuklapakshamam ughada karata – karata rahe chhe. Te a pramane – pahela divase pahela bhagane yavat pamdarama divase pamdarama bhagane, chhella samaye chamdra virakta thaya chhe, bakina samaye chamdra ramjita ke virakta hoya chhe. Temam je parva rahu chhe, te jaghanyathi chha masamam, utkrishtathi 42 – masamam chamdrane ane 48 – masamam suryane grasita kare chhe.