Sutra Navigation: Suryapragnapti ( સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1107101
Scripture Name( English ): Suryapragnapti Translated Scripture Name : સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

प्राभृत-१२

 Translated Chapter :

પ્રાભૃત-૧૨
Section : Translated Section :
Sutra Number : 101 Category : Upang-05
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] ता कया णं एते आदिच्चचंदा संवच्छरा समादीया समपज्जवसिया आहितेति वदेज्जा? ता सट्ठिं एते आदिच्चमासा, बावट्ठिं एते चंदमासा। एस णं अद्धा छक्खुत्तकडा दुवालसभइता तीसं एते आदिच्च-संवच्छरा, एक्कतीसं एते चंदसंवच्छरा। तया णं एते आहिच्चचंदसंवच्छरा समादीया समपज्जवसिया आहिताति वदेज्जा। ता कया णं एते आदिच्चउडुचंदनक्खत्ता संवच्छरा समादीया समपज्जवसिया आहिताति वदेज्जा? ता सट्ठिं एते आदिच्चा मासा, एगट्ठिं एते उडू मासा, बावट्ठिं एते चंदा मासा, सत्तट्ठिं एते नक्खत्ता मासा। एस णं अद्धा दुवालसक्खुत्तकडा दुवालसभइता सट्ठिं एते आदिच्चा संवच्छरा, एगट्ठिं एते उडू संवच्छरा, बावट्ठिं एते चंदा संवच्छरा, सत्तट्ठिं एते नक्खत्ता संवच्छरा। तया णं एते आदिच्चउडुचंदनक्खत्ता संवच्छरा समादीया समपज्जवसिया आहिताति वदेज्जा। ता कया णं एते अभिवड्ढितआदिच्चउडुचंदनक्खत्ता संवच्छरा समादीया समपज्जवसिया आहिताति वदेज्जा? ता सत्तावन्नं मासा सत्त य अहोरत्ता एक्कारस य मुहुत्ता तेवीसं बावट्ठिभागा मुहुत्तस्स एते अभिवड्ढिता मासा, सट्ठिं एते आदिच्चा मासा एगट्ठिं एते उडू मासा, बावट्ठिं एते चंदमासा, सत्तट्ठिं एते नक्खत्तासा। एस णं अद्धा छप्पन्नसतक्खुत्तकडा दुवालसभइता सत्त सता चोताला एते णं अभिवड्ढिता संवच्छरा, सत्त सता असीता एते णं आदिच्चा संवच्छरा, सत्त सता तेणउता एते णं उडू संवच्छरा, अट्ठ सता छलुत्तरा एते णं चंदा संवच्छरा, अट्ठ सता एगसत्तरा एते णं नक्खत्ता संवच्छरा। तया णं एते अभिवड्ढिता आदिच्चउडुचंदनक्खत्ता संवच्छरा समादीया समपज्जवसिया आहिताति वदेज्जा। ता नयट्ठयाए णं चंदे संवच्छरे तिन्नि चउप्पन्ने राइंदियसते दुवालस य बावट्ठिभागे राइंदियस्स आहितेति वदेज्जा। ता अधातच्चेणं चंदे संवच्छरे तिन्नि चउप्पन्ने रायंदियसते पंच य मुहुत्ते पन्नासं च बावट्ठिभागे मुहुत्तस्स आहितेति वदेज्जा।
Sutra Meaning : આ સૂર્ય – ચંદ્ર સંવત્સરનો કેટલા સમયે સાથે પ્રારંભ અને સાથે અંત થાય છે ? આ ૬૦ – સૂર્યમાસો અને ૬૨ – ચંદ્રમાસો હોય છે, આ કાળને છ ગણો કરીને ૧૨ વડે વિભક્ત કરતા પ્રાપ્ત સંખ્યા જેટલા સંવત્સરે સહ સમાપ્તિ થાય છે. જેમ – યુગના સૂર્યમાસ ૬૦ x ૬ = ૩૬૦. આ ૩૬૦ ને ૧૨ વડે ભાંગતા૩૦ સૂર્ય – સંવત્સર થાય છે. અને ૬૨ x ૬ =૩૭૨. આ ૩૭૨ ને ૧૨ વડે ભાંગતા ૩૧ – ચંદ્ર સંવત્સરો થાય છે. ત્યારે આ સૂર્ય – ચંદ્ર સંવત્સરો સમાન આદિ અને સમાન અંતવાળા થાય છે, તેવું કહેલ છે એમ સ્વ શિષ્યોને. કહેવું. ક્યારે આ સૂર્ય, ઋતુ, ચંદ્ર, નક્ષત્ર સંવત્સરો સમાન આદિ અને સમાન અંતવાળા કહેલ છે તેમ કહેવું ? આ ૬૦ – સૂર્યમાસ, ૬૧ – ઋતુમાસ, ૬૨ – ચંદ્રમાસ, ૬૭ – નક્ષત્રમાસ. આ કાળને ૧૨ ગણો કરીને ૧૨ વડે વિભક્ત કરતા આ ૬૦ – સૂર્ય સંવત્સર, આ ૬૧ – ઋતુ સંવત્સર, આ ૬૨ – ચંદ્ર સંવત્સર, આ ૬૭ – નક્ષત્ર સંવત્સર થાય, ત્યારે આ સૂર્ય – ઋતુ – ચંદ્ર – નક્ષત્ર સંવત્સરો સમાન આદિ અને સમાન અંતવાળા કહેલ છે, તેમ સ્વ શિષ્યોને. કહેવું. આ અભિવર્ધિત, સૂર્ય, ઋતુ, ચંદ્ર, નક્ષત્ર સંવત્સર ક્યારે સમાન આદિ અને સમાન અંતવાળા કહેલા છે તેમ કહેવું ? તે ૫૭ અભિવર્ધિત માસ, સાત અહોરાત્ર, ૧૧ – મુહૂર્ત્ત અને એક મુહૂર્ત્તના ૨૩/૬૨ ભાગે આ અભિવર્ધિત માસ હોય છે. આ ૬૦ આદિત્યમાસ, આ ૬૧ – ઋતુમાસ, આ ૬૨ – ચંદ્રમાસ, આ ૬૭ – નક્ષત્રમાસ. આટલા કાળને ૧૫૬ વડે ગુણીને, ૧૨ – વડે વિભક્ત કરતા ૭૪૪ અભિવર્ધિત સંવત્સર આવે, ૬૦ x ૧૫૬ = ૯૩૬૦, તે ૯૩૬૦ ને ૧૨ વડે ભાંગતા ૭૮૦ આવે એ આદિત્ય સંવત્સર, ૬૧ x ૧૫૬ = ૯૫૧૬ ભાંગ્યા ૧૨ = ૭૯૩ એ ઋતુ સંવત્સર, ૬૨ x ૧૫૬ = ૯૬૭૨ ભાંગ્યા ૧૨ = ૮૦૬ ચંદ્ર સંવત્સર અને ૬૭ x ૧૫૬ = ૧૦૪૫૨ ભાંગ્યા ૧૨ = ૮૭૧ એટલા નક્ષત્ર સંવત્સરો થાય છે – ત્યારે આ અભિવર્ધિત, આદિત્ય, ઋતુ, ચંદ્ર, નક્ષત્ર સંવત્સરો સમાન આદિ અને સમાન અંતવાળા થાય છે, તેમ કહેલ છે, એમ સ્વ શિષ્યોને. કહેવું. તે નયાર્થપણે ચંદ્ર સંવત્સર ૩૫૪ અહોરાત્ર, અહોરાત્રના ૧૨/૬૨ અહોરાત્ર પ્રમાણથી કહેલ છે. તે જ ચંદ્ર સંવત્સર યથાતથ્યથી ૩૫૪ – અહોરાત્ર અને પાંચ મુહૂર્ત્ત તથા ૫૦/૬૨ ભાગ મુહૂર્ત્ત કહેલ છે,(૩૫૪ અહોરાત્ર અને ૫ – ૫૦/૬૨ ભાગ થાય) તેમ સ્વ શિષ્યોને. કહેવું.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] ta kaya nam ete adichchachamda samvachchhara samadiya samapajjavasiya ahiteti vadejja? Ta satthim ete adichchamasa, bavatthim ete chamdamasa. Esa nam addha chhakkhuttakada duvalasabhaita tisam ete adichcha-samvachchhara, ekkatisam ete chamdasamvachchhara. Taya nam ete ahichchachamdasamvachchhara samadiya samapajjavasiya ahitati vadejja. Ta kaya nam ete adichchauduchamdanakkhatta samvachchhara samadiya samapajjavasiya ahitati vadejja? Ta satthim ete adichcha masa, egatthim ete udu masa, bavatthim ete chamda masa, sattatthim ete nakkhatta masa. Esa nam addha duvalasakkhuttakada duvalasabhaita satthim ete adichcha samvachchhara, egatthim ete udu samvachchhara, bavatthim ete chamda samvachchhara, sattatthim ete nakkhatta samvachchhara. Taya nam ete adichchauduchamdanakkhatta samvachchhara samadiya samapajjavasiya ahitati vadejja. Ta kaya nam ete abhivaddhitaadichchauduchamdanakkhatta samvachchhara samadiya samapajjavasiya ahitati vadejja? Ta sattavannam masa satta ya ahoratta ekkarasa ya muhutta tevisam bavatthibhaga muhuttassa ete abhivaddhita masa, satthim ete adichcha masa egatthim ete udu masa, bavatthim ete chamdamasa, sattatthim ete nakkhattasa. Esa nam addha chhappannasatakkhuttakada duvalasabhaita satta sata chotala ete nam abhivaddhita samvachchhara, satta sata asita ete nam adichcha samvachchhara, satta sata tenauta ete nam udu samvachchhara, attha sata chhaluttara ete nam chamda samvachchhara, attha sata egasattara ete nam nakkhatta samvachchhara. Taya nam ete abhivaddhita adichchauduchamdanakkhatta samvachchhara samadiya samapajjavasiya ahitati vadejja. Ta nayatthayae nam chamde samvachchhare tinni chauppanne raimdiyasate duvalasa ya bavatthibhage raimdiyassa ahiteti vadejja. Ta adhatachchenam chamde samvachchhare tinni chauppanne rayamdiyasate pamcha ya muhutte pannasam cha bavatthibhage muhuttassa ahiteti vadejja.
Sutra Meaning Transliteration : A surya – chamdra samvatsarano ketala samaye sathe prarambha ane sathe amta thaya chhe\? A 60 – suryamaso ane 62 – chamdramaso hoya chhe, A kalane chha gano karine 12 vade vibhakta karata prapta samkhya jetala samvatsare saha samapti thaya chhe. Jema – yugana suryamasa 60 x 6 = 360. A 360 ne 12 vade bhamgata30 surya – samvatsara thaya chhe. Ane 62 x 6 =372. A 372 ne 12 vade bhamgata 31 – chamdra samvatsaro thaya chhe. Tyare a surya – chamdra samvatsaro samana adi ane samana amtavala thaya chhe, tevum kahela chhe ema sva shishyone. Kahevum. Kyare a surya, ritu, chamdra, nakshatra samvatsaro samana adi ane samana amtavala kahela chhe tema kahevum\? A 60 – suryamasa, 61 – ritumasa, 62 – chamdramasa, 67 – nakshatramasa. A kalane 12 gano karine 12 vade vibhakta karata a 60 – surya samvatsara, a 61 – ritu samvatsara, a 62 – chamdra samvatsara, a 67 – nakshatra samvatsara thaya, tyare a surya – ritu – chamdra – nakshatra samvatsaro samana adi ane samana amtavala kahela chhe, tema sva shishyone. Kahevum. A abhivardhita, surya, ritu, chamdra, nakshatra samvatsara kyare samana adi ane samana amtavala kahela chhe tema kahevum\? Te 57 abhivardhita masa, sata ahoratra, 11 – muhurtta ane eka muhurttana 23/62 bhage a abhivardhita masa hoya chhe. A 60 adityamasa, a 61 – ritumasa, a 62 – chamdramasa, a 67 – nakshatramasa. Atala kalane 156 vade gunine, 12 – vade vibhakta karata 744 abhivardhita samvatsara ave, 60 x 156 = 9360, te 9360 ne 12 vade bhamgata 780 ave e aditya samvatsara, 61 x 156 = 9516 bhamgya 12 = 793 e ritu samvatsara, 62 x 156 = 9672 bhamgya 12 = 806 chamdra samvatsara ane 67 x 156 = 10452 bhamgya 12 = 871 etala nakshatra samvatsaro thaya chhe – Tyare a abhivardhita, aditya, ritu, chamdra, nakshatra samvatsaro samana adi ane samana amtavala thaya chhe, tema kahela chhe, ema sva shishyone. Kahevum. Te nayarthapane chamdra samvatsara 354 ahoratra, ahoratrana 12/62 ahoratra pramanathi kahela chhe. Te ja chamdra samvatsara yathatathyathi 354 – ahoratra ane pamcha muhurtta tatha 50/62 bhaga muhurtta kahela chhe,(354 ahoratra ane 5 – 50/62 bhaga thaya) tema sva shishyone. Kahevum.