Sutra Navigation: Suryapragnapti ( સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1107031
Scripture Name( English ): Suryapragnapti Translated Scripture Name : સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

प्राभृत-२

 Translated Chapter :

પ્રાભૃત-૨
Section : प्राभृत-प्राभृत-१ Translated Section : પ્રાભૃત-પ્રાભૃત-૧
Sutra Number : 31 Category : Upang-05
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] ता कहं ते तिरिच्छगती आहिताति वएज्जा? तत्थ खलु इमाओ अट्ठ पडिवत्तीओ पन्नत्ताओ। तत्थ एगे एवमाहंसु–ता पुरत्थिमाओ लोयंताओ पादो मिरीची आगासंसि उत्तिट्ठइ, से णं इमं तिरियं लोयं तिरियं करेइ, करेत्ता पच्चत्थिमंसि लोयंतंसि सायं मिरीयं आगासंसि विद्धंसइ– एगे एवमाहंसु १ एगे पुण एवमाहंसु–ता पुरत्थिमाओ लोयंताओ पादो सूरिए आगासंसि उत्तिट्ठइ, से णं इमं तिरियं लोयं तिरियं करेइ, करेत्ता पच्चत्थिमंसि लोयंतंसि सायं सूरिए आगासंसि विद्धंसइ– एगे एवमाहंसु २ एगे पुण एवमाहंसु–ता पुरत्थिमाओ लोयंताओ पादो सूरिए आगासंसि उत्तिट्ठइ, से णं इमं तिरियं लोयं तिरियं करेइ, करेत्ता, पच्चत्थिमंसि लोयंतंसि सायं सूरिए आगासं अनुपविसइ, अनुपविसित्ता अहे पडियागच्छइ, पडियागच्छित्ता पुनरवि अवरभूपुरत्थिमाओ लोयं- ताओ पादो सूरिए आगासंसि उत्तिट्ठइ–एगे एवमाहंसु ३ एगे पुण एवमाहंसु–ता पुरत्थिमाओ लोयंताओ पाओ सूरिए पुढविकायंसि उत्तिट्ठइ, से णं इमं तिरियं लोयं तिरियं करेइ, करेत्ता पच्चत्थिमिल्लंसि लोयंतंसि सायं सूरिए पुढविकायंसि विद्धंसइ–एगे एवमाहंसु ४ एगे पुण एवमाहंसु–ता पुरत्थिमाओ लोयंताओ पाओ सूरिए पुढविकायंसि उत्तिट्ठइ, से णं इमं तिरियं लोयं तिरियं करेइ, करेत्ता पच्चत्थिमंसि लोयंतंसि सायं सूरिए पुढविकायंसि अनुपविसइ, अनुपविसित्ता अहे पडियागच्छइ, पडियागच्छित्ता पुनरवि अवरभू-पुरत्थिमाओ लोयंताओ पाओ सूरिए पुढविकायंसि उत्तिट्ठइ–एगे एवमाहंसु ५ एगे पुण एवमाहंसु–ता पुरत्थिमिल्लाओ लोयंताओ पाओ सूरिए आउकायंसि उत्तिट्ठइ, से णं इमं तिरियं लोयं तिरियं करेइ, करेत्ता पच्चत्थिमंसि लोयंतंसि पाओ सूरिए आउकायंसि विद्धंसइ– एगे एवमाहंसु ६ एगे पुण एवमाहंसु–ता पुरत्थिमाओ लोगंताओ पाओ सूरिए आउकायंसि उत्तिट्ठइ, से णं इमं तिरियं लोयं तिरियं करेइ, करेत्ता पच्चत्थिमंसि लोयंतंसि सायं सूरिए आउकायंसि अनुपविसइ, अनुपविसित्ता अहे पडियागच्छइ, पडियागच्छित्ता पुनरवि अवरभूपुरत्थिमाओ लोयंताओ पाओ सूरिए आउकायंसि उत्तिट्ठइ– एगे एवमाहंसु ७ एगे पुण एवमाहंसु– ता पुरत्थिमाओ लोयंताओ बहूइं जोयणाइं बहूइं जोयणसयाइं बहूइं जोयणसहस्साइं उड्ढं दूरं उप्पइत्ता, एत्थ णं पाओ सूरिए आगासंसि उत्तिट्ठइ, से णं इमं दाहिणड्ढं लोयं तिरियं करेइ, करेत्ता उत्तरड्ढलोयं तमेव राओ, से णं इमं उत्तरड्ढलोयं तिरियं करेइ, करेत्ता दाहि-णड्ढलोयं तमेव राओ, से णं इमाइं दाहिणुत्तरड्ढलोयाइं तिरियं करेइ, करेत्ता पुरत्थिमाओ लोयंताओ बहूइं जोयणाइं बहूइं जोयणस-याइं बहूइं जोयणसहस्साइं उड्ढं दूरं उप्पइत्ता, एत्थ णं पाओ सूरिए आगासंसि उत्तिट्ठइ–एगे एवमाहंसु ८। वयं पुण एवं वयामो– ता जंबुद्दीवस्स दीवस्स पाईणपडीणायताए उदीणदाहिणायताए जीवाए मंडलं चउव्वीसेणं सएणं छेत्ता दाहिणपुरत्थिमंसि उत्तरपच्चत्थिमंसि य चउब्भागमंडलंसि इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए बहुसमरमणिज्जाओ भूमिभागाओ अट्ठ जोयणसयाइं उड्ढं उप्पइत्ता, एत्थ णं पाओ दुवे सूरिया उत्तिट्ठंति। ते णं इमाइं दाहिणुत्तराइं जंबुद्दीवभागाइं तिरियं करेंति, करेत्ता पुरत्थिमपच्चत्थिमाइं जंबुद्दीवभागाइं तामेव राओ, ते णं इमाइं पुरत्थिमपच्चत्थिमाइं जंबुद्दीवभागाइं तिरियं करेंति, करेत्ता दाहिणुत्तराइं जंबुद्दीवभागाइं तामेव राओ, ते णं इमाइं दाहिणुत्तराइं पुरत्थिमपच्चत्थिमाणि य जंबुद्दीवभागाइं तिरियं करेंति, करेत्ता जंबुद्दीवस्स दीवस्स पाईणपडीणायताए उदीणदाहिणायताए जीवाए मंडलं चउव्वीसेणं सएणं छेत्ता दाहिणपुरत्थिमिल्लंसि उत्तरपच्चत्थिमिल्लंसि य चउभाग-मंडलंसि इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए बहुसमरमणिज्जाओ भूमिभागाओ अट्ठ जोयणसयाइं उड्ढं उप्पइत्ता, एत्थ णं पाओ दुवे सूरिया आगासंसि उत्तिट्ठंति।
Sutra Meaning : ભગવન્‌ ! સૂર્યની તીર્છી ગતિ કેવી છે ? તે જેમ કહી હોય તે કહો. આ વિષયમાં અન્યતીર્થિકોની આઠ પ્રતિપત્તિ(માન્યતા)ઓ કહી છે. ૧. તેમાં એક એ પ્રમાણે કહે છે કે તે પૂર્વદિશાના લોકાંતથી પ્રભાતકાળનો સૂર્ય આકાશમાં ઉદિત થાય છે, તે આ લોકને તીર્છો કરે છે, તીર્છો કરીને પશ્ચિમના લોકમાં સંધ્યા સમયે આકાશમાં વિધ્વંસ પામે છે – અસ્ત થાય છે. એક એમ કહે છે. ૨. વળી એક એ પ્રમાણે કહે છે – તે પૂર્વદિશાના લોકાંતથી પ્રાતઃકાળમાં સૂર્ય આકાશમાં ઉદિત થાય છે. તિર્છાલોકને તિર્છો કરે અથવા પ્રકાશિત કરીને પશ્ચિમ લોકાંતમાં સૂર્ય આકાશમાં વિધ્વસ્ત થાય છે – એક એમ કહે છે ૩. વળી એક એ પ્રમાણે કહે છે – તે પૂર્વના લોકાંતથી પ્રાતઃકાળે સૂર્ય આકાશમાં ઉદિત થાય છે. તે આ તીર્છા લોકને તીર્છો કરે છે, કરીને પશ્ચિમ લોકમાં સંધ્યાકાળે નીચે તરફ પરાવર્તીત કરે છે. નીચે પરાવર્તીત કરીને ફરી પણ બીજા ભાગમાં પૂર્વના લોકાંતથી પ્રાતઃકાળે સૂર્ય આકાશમાં ઉદિત થાય છે. એક એ પ્રમાણે કહે છે. ૪. વળી એક એ પ્રમાણે કહે છે – તે પૂર્વના લોકાંતથી પ્રાતઃકાળે સૂર્ય પૃથ્વીકાયમાં ઉદિત થાય છે. તે આ તીર્છાલોકને તીર્છો કરે છે, કરી પશ્ચિમના લોકાંતમાં સંધ્યાકાળે સૂર્ય પૃથ્વીકાયમાં વિધ્વસ્ત થાય છે. એક એમ કહે છે. ૫. વળી એક એ પ્રમાણે કહે છે – પૂર્વના લોકાંતથી પ્રાતઃકાળે સૂર્ય પૃથ્વીકાયમાં ઉદિત થાય છે. તે આ તીર્છા લોકને તીર્છો કરે છે, કરીને પશ્ચિમ લોકાંતમાં સંધ્યાકાળે સૂર્ય પૃથ્વીકાયમાં પ્રવેશ કરે છે. પ્રવેશ કરીને અધોલોકમાં જાય છે. જઈને ફરી પણ બીજા ભાગમાં પૂર્વ લોકાંતથી પ્રાતઃકાળે સૂર્ય પૃથ્વીકાયમાં ઉદિત થાય છે. એક એમ કહે છે. ૬. વળી કોઈ એક એમ કહે છે કે – પૂર્વના લોકાંતથી પ્રાતઃકાળે સૂર્ય અપ્‌કાયમાં ઉદિત થાય છે. તે આ તીર્છા લોકને તીર્છો કરે છે. કરીને પશ્ચિમ લોકાંતમાં સાંજે સૂર્ય અપ્‌કાયમાં વિધ્વસ્ત થાય છે. એક એમ કહે છે. ૭. વળી એક એમ કહે છે – તે પૂર્વના લોકાંતથી પ્રાતઃકાળે સૂર્ય અપ્‌કાયમાં ઉદય પામે છે, તે આ તીર્છા લોકને તીર્છો કરે છે, કરીને પશ્ચિમ લોકાંતમાં સાંજે સૂર્ય અપ્‌કાયમાં પ્રવેશે છે. પ્રવેશીને અધોલોકમાં પરાવર્તીત થાય છે. થઈને પછી ફરી પણ બીજે દિવસે પૂર્વના લોકાંતમાં પ્રાતઃકાળે સૂર્ય અપ્‌કાયમાં ઉદિત થાય છે – એક એમ કહે છે. ૮. એક વળી એમ કહે છે – તે સૂર્ય પૂર્વના લોકાંતથી ઘણા યોજન, ઘણા સેંકડો યોજનો, ઘણા હજારો યોજનો ઊંચે દૂર ઉદિત થઈને, અહીં પ્રાતઃકાળે સૂર્ય આકાશમાં ઉદિત થાય છે. તે આ દક્ષિણાર્ધ લોકને તીર્છો કરે છે, કરીને ઉત્તરાર્ધ લોકને તે જ રાત્રિમાં, તે આ ઉત્તરાર્ધ લોકને તીર્છો કરે છે. કરીને તે દક્ષિણાર્ધ લોકમાં તે જ રાત્રિમાં, તે આ દક્ષિણોત્તરાર્ધ – પૂર્વ લોકને તીર્છો કરે છે. કરીને પૂર્વના લોકાંતથી ઘણા યોજન, ઘણા સેંકડો યોજન, ઘણા હજારો યોજન ઊંચે દૂર ઉદિત થઈને અહીં પ્રભાતે સૂર્ય આકાશમાં ઉદિત થાય છે – એક એ પ્રમાણે કહે છે. ભગવંત કહે છે –. અમે વળી એ પ્રમાણે કહીએ છીએ કે – તે જંબૂદ્વીપ દ્વીપની પૂર્વ – પશ્ચિમ લાંબી અને ઉત્તર દક્ષિણ લાંબી જીવાથી મંડલના ૧૨૪ ભાગ કરીને દક્ષિણ – પૂર્વ અને ઉત્તર – પશ્ચિમમાં ચતુર્ભાગ મંડલમાં આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના બહુસમ – રમણીય ભૂમિભાગથી૮૦૦ યોજન ઊંચે આકાશપ્રદેશમાં બંને સૂર્યો ઊગે છે. તે આ દક્ષિણોત્તર જંબૂ દ્વીપના ભાગોને તીર્છો કરે છે. કરીને પૂર્વ – પશ્ચિમ જંબૂદ્વીપ ભાગોને તે જ રાત્રિમાં, તે આ પૂર્વ – પશ્ચિમ જંબૂદ્વીપ ભાગોને તીર્છો કરે છે, કરીને દક્ષિણોત્તર જંબૂદ્વીપ ભાગોને તે જ રાત્રિમાં, તે આ દક્ષિણોત્તર અને પૂર્વ – પશ્ચિમ જંબૂદ્વીપ ભાગોને તીર્છો કરે છે. કરીને જંબૂદ્વીપ – દ્વીપની પૂર્વ – પશ્ચિમ અને ઉત્તરદક્ષિણ લાંબી જીવાથી ૧૨૪ મંડલને છેદીને દક્ષિણ – પૂર્વ અને ઉત્તર – પશ્ચિમ ચતુર્ભાગ મંડલમાં આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગથી૮૦૦ યોજન ઊંચે આકાશમાં પ્રભાતકાળે આ બંને સૂર્યો આકાશમાં ઉદિત થાય છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] ta kaham te tirichchhagati ahitati vaejja? Tattha khalu imao attha padivattio pannattao. Tattha ege evamahamsu–ta puratthimao loyamtao pado mirichi agasamsi uttitthai, se nam imam tiriyam loyam tiriyam karei, karetta pachchatthimamsi loyamtamsi sayam miriyam agasamsi viddhamsai– ege evamahamsu 1 Ege puna evamahamsu–ta puratthimao loyamtao pado surie agasamsi uttitthai, se nam imam tiriyam loyam tiriyam karei, karetta pachchatthimamsi loyamtamsi sayam surie agasamsi viddhamsai– ege evamahamsu 2 Ege puna evamahamsu–ta puratthimao loyamtao pado surie agasamsi uttitthai, se nam imam tiriyam loyam tiriyam karei, karetta, pachchatthimamsi loyamtamsi sayam surie agasam anupavisai, anupavisitta ahe padiyagachchhai, padiyagachchhitta punaravi avarabhupuratthimao loyam- tao pado surie agasamsi uttitthai–ege evamahamsu 3 Ege puna evamahamsu–ta puratthimao loyamtao pao surie pudhavikayamsi uttitthai, se nam imam tiriyam loyam tiriyam karei, karetta pachchatthimillamsi loyamtamsi sayam surie pudhavikayamsi viddhamsai–ege evamahamsu 4 Ege puna evamahamsu–ta puratthimao loyamtao pao surie pudhavikayamsi uttitthai, se nam imam tiriyam loyam tiriyam karei, karetta pachchatthimamsi loyamtamsi sayam surie pudhavikayamsi anupavisai, anupavisitta ahe padiyagachchhai, padiyagachchhitta punaravi avarabhu-puratthimao loyamtao pao surie pudhavikayamsi uttitthai–ege evamahamsu 5 Ege puna evamahamsu–ta puratthimillao loyamtao pao surie aukayamsi uttitthai, se nam imam tiriyam loyam tiriyam karei, karetta pachchatthimamsi loyamtamsi pao surie aukayamsi viddhamsai– ege evamahamsu 6 Ege puna evamahamsu–ta puratthimao logamtao pao surie aukayamsi uttitthai, se nam imam tiriyam loyam tiriyam karei, karetta pachchatthimamsi loyamtamsi sayam surie aukayamsi anupavisai, anupavisitta ahe padiyagachchhai, padiyagachchhitta punaravi avarabhupuratthimao loyamtao pao surie aukayamsi uttitthai– ege evamahamsu 7 Ege puna evamahamsu– ta puratthimao loyamtao bahuim joyanaim bahuim joyanasayaim bahuim joyanasahassaim uddham duram uppaitta, ettha nam pao surie agasamsi uttitthai, se nam imam dahinaddham loyam tiriyam karei, karetta uttaraddhaloyam tameva rao, se nam imam uttaraddhaloyam tiriyam karei, karetta dahi-naddhaloyam tameva rao, se nam imaim dahinuttaraddhaloyaim tiriyam karei, karetta puratthimao loyamtao bahuim joyanaim bahuim joyanasa-yaim bahuim joyanasahassaim uddham duram uppaitta, ettha nam pao surie agasamsi uttitthai–ege evamahamsu 8. Vayam puna evam vayamo– ta jambuddivassa divassa painapadinayatae udinadahinayatae jivae mamdalam chauvvisenam saenam chhetta dahinapuratthimamsi uttarapachchatthimamsi ya chaubbhagamamdalamsi imise rayanappabhae pudhavie bahusamaramanijjao bhumibhagao attha joyanasayaim uddham uppaitta, ettha nam pao duve suriya uttitthamti. Te nam imaim dahinuttaraim jambuddivabhagaim tiriyam karemti, karetta puratthimapachchatthimaim jambuddivabhagaim tameva rao, te nam imaim puratthimapachchatthimaim jambuddivabhagaim tiriyam karemti, karetta dahinuttaraim jambuddivabhagaim tameva rao, te nam imaim dahinuttaraim puratthimapachchatthimani ya jambuddivabhagaim tiriyam karemti, karetta jambuddivassa divassa painapadinayatae udinadahinayatae jivae mamdalam chauvvisenam saenam chhetta dahinapuratthimillamsi uttarapachchatthimillamsi ya chaubhaga-mamdalamsi imise rayanappabhae pudhavie bahusamaramanijjao bhumibhagao attha joyanasayaim uddham uppaitta, ettha nam pao duve suriya agasamsi uttitthamti.
Sutra Meaning Transliteration : Bhagavan ! Suryani tirchhi gati kevi chhe\? Te jema kahi hoya te kaho. A vishayamam anyatirthikoni atha pratipatti(manyata)o kahi chhe. 1. Temam eka e pramane kahe chhe ke te purvadishana lokamtathi prabhatakalano surya akashamam udita thaya chhe, te a lokane tirchho kare chhe, tirchho karine pashchimana lokamam samdhya samaye akashamam vidhvamsa pame chhe – asta thaya chhe. Eka ema kahe chhe. 2. Vali eka e pramane kahe chhe – te purvadishana lokamtathi pratahkalamam surya akashamam udita thaya chhe. Tirchhalokane tirchho kare athava prakashita karine pashchima lokamtamam surya akashamam vidhvasta thaya chhe – eka ema kahe chhe 3. Vali eka e pramane kahe chhe – te purvana lokamtathi pratahkale surya akashamam udita thaya chhe. Te a tirchha lokane tirchho kare chhe, karine pashchima lokamam samdhyakale niche tarapha paravartita kare chhe. Niche paravartita karine phari pana bija bhagamam purvana lokamtathi pratahkale surya akashamam udita thaya chhe. Eka e pramane kahe chhe. 4. Vali eka e pramane kahe chhe – te purvana lokamtathi pratahkale surya prithvikayamam udita thaya chhe. Te a tirchhalokane tirchho kare chhe, kari pashchimana lokamtamam samdhyakale surya prithvikayamam vidhvasta thaya chhe. Eka ema kahe chhe. 5. Vali eka e pramane kahe chhe – purvana lokamtathi pratahkale surya prithvikayamam udita thaya chhe. Te a tirchha lokane tirchho kare chhe, karine pashchima lokamtamam samdhyakale surya prithvikayamam pravesha kare chhe. Pravesha karine adholokamam jaya chhe. Jaine phari pana bija bhagamam purva lokamtathi pratahkale surya prithvikayamam udita thaya chhe. Eka ema kahe chhe. 6. Vali koi eka ema kahe chhe ke – purvana lokamtathi pratahkale surya apkayamam udita thaya chhe. Te a tirchha lokane tirchho kare chhe. Karine pashchima lokamtamam samje surya apkayamam vidhvasta thaya chhe. Eka ema kahe chhe. 7. Vali eka ema kahe chhe – te purvana lokamtathi pratahkale surya apkayamam udaya pame chhe, te a tirchha lokane tirchho kare chhe, karine pashchima lokamtamam samje surya apkayamam praveshe chhe. Praveshine adholokamam paravartita thaya chhe. Thaine pachhi phari pana bije divase purvana lokamtamam pratahkale surya apkayamam udita thaya chhe – eka ema kahe chhe. 8. Eka vali ema kahe chhe – te surya purvana lokamtathi ghana yojana, ghana semkado yojano, ghana hajaro yojano umche dura udita thaine, ahim pratahkale surya akashamam udita thaya chhe. Te a dakshinardha lokane tirchho kare chhe, karine uttarardha lokane te ja ratrimam, te a uttarardha lokane tirchho kare chhe. Karine te dakshinardha lokamam te ja ratrimam, te a dakshinottarardha – purva lokane tirchho kare chhe. Karine purvana lokamtathi ghana yojana, ghana semkado yojana, ghana hajaro yojana umche dura udita thaine ahim prabhate surya akashamam udita thaya chhe – eka e pramane kahe chhe. Bhagavamta kahe chhe –. Ame vali e pramane kahie chhie ke – te jambudvipa dvipani purva – pashchima lambi ane uttara dakshina lambi jivathi mamdalana 124 bhaga karine dakshina – purva ane uttara – pashchimamam chaturbhaga mamdalamam a ratnaprabha prithvina bahusama – ramaniya bhumibhagathi800 yojana umche akashapradeshamam bamne suryo uge chhe. Te a dakshinottara jambu dvipana bhagone tirchho kare chhe. Karine purva – pashchima jambudvipa bhagone te ja ratrimam, te a purva – pashchima jambudvipa bhagone tirchho kare chhe, karine dakshinottara jambudvipa bhagone te ja ratrimam, te a dakshinottara ane purva – pashchima jambudvipa bhagone tirchho kare chhe. Karine jambudvipa – dvipani purva – pashchima ane uttaradakshina lambi jivathi 124 mamdalane chhedine dakshina – purva ane uttara – pashchima chaturbhaga mamdalamam a ratnaprabha prithvina bahusama ramaniya bhumibhagathi800 yojana umche akashamam prabhatakale a bamne suryo akashamam udita thaya chhe.