Sutra Navigation: Pragnapana ( પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1106842
Scripture Name( English ): Pragnapana Translated Scripture Name : પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

पद-२३ कर्मप्रकृति

 Translated Chapter :

પદ-૨૩ કર્મપ્રકૃતિ
Section : उद्देशक-२ Translated Section : ઉદ્દેશક-૨
Sutra Number : 542 Category : Upang-04
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] एगिंदिया णं भंते! जीवा नाणावरणिज्जस्स कम्मस्स किं बंधंति? गोयमा! जहन्नेणं सागरोवमस्स तिन्नि सत्तभागे पलिओवमस्स असंखेज्जइभागेणं ऊणए, उक्कोसेणं ते चेव पडिपुण्णे बंधंति। एवं निद्दापंचकस्स वि दंसणचउक्कस्स वि। एगिंदिया णं भंते! जीवा सातावेयणिज्जस्स कम्मस्स किं बंधंति? गोयमा! जहन्नेणं सागरोवमस्स दिवड्ढं सत्तभागं पलिओवमस्स असंखेज्जइभागेणं ऊणयं, उक्कोसेणं तं चेव पडिपुण्णं बंधंति। असायावेयणिज्जस्स जहा नाणावरणिज्जस्स। एगिंदिया णं भंते! जीवा सम्मत्तवेयणिज्जस्स कम्मस्स किं बंधंति? गोयमा! नत्थि किंचि बंधंति। एगिंदिया णं भंते! जीवा मिच्छत्तवेयणिज्जस्स कम्मस्स किं बंधंति? गोयमा! जहन्नेणं सागरोवमं पलिओवमस्स असंखेज्जइभागेणं ऊणयं, उक्कोसेणं तं चेव पडिपुण्णं बंधंति। एगिंदिया णं भंते! जीवा सम्मामिच्छत्तवेयणिज्जस्स किं बंधंति? गोयमा! नत्थि किंचि बंधंति। एगिंदिया णं भंते! कसायबारसगस्स किं बंधंति? गोयमा! जहन्नेणं सागरोवमस्स चत्तारि सत्तभागे पलिओवमस्स असंखेज्जइभागेणं ऊणए, उक्कोसेणं ते चेव पडिपुण्णे बंधंति। एवं कोहसंजलणाए वि जाव लोभसंजलणाए वि। इत्थिवेयस्स जहा सायावेयणिज्जस्स। एगिंदिया पुरिसवेदस्स कम्मस्स जहन्नेणं सागरोवमस्स एक्कं सत्तभागं पलिओवमस्स असंखेज्जइभागेणं ऊणयं, उक्कोसेणं तं चेव पडिपुण्णं बंधंति। एगिंदिया नपुंसगवेदस्स कम्मस्स जहन्नेणं सागरोवमस्स दो सत्तभागे पलिओवमस्स असंखेज्जइभागेणं ऊणए, उक्कोसेणं ते चेव पडिपुण्णे बंधंति। हासरतीए जहा पुरिसवेयस्स। अरति-भय-सोग-दुगुंछाए जहा नपुंसगवेयस्स। नेरइयाउय देवाउय निरयगतिनाम देवगतिनाम वेउव्वियसरीरनाम आहारगसरीरनाम नेरइया-नुपुव्विणाम देवानुपुव्विनाम तित्थगरनाम एयाणि पयाणि न बंधंति। तिरिक्खजोणियाउयस्स जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं, उक्कोसेणं पुव्वकोडिं सत्तहिं वाससहस्सेहिं वाससहस्सतिभागेण य अहियं बंधंति। एवं मनुस्साउयस्स वि। तिरियगतिनामाए जहा नपुंसगवेदस्स। मनुयगतिनामाए जहा सातावेदणिज्जस्स। एगिंदियजाइनामाए पंचेंदियजातिनामाए य जहा नपुंसगवेदस्स। बेइंदिय-तेइंदियजातिनामाए जहन्नेणं सागरोवमस्स नव पणतीसतिभागे पलिओवमस्स असंखेज्जइभागेणं ऊणए, उक्कोसेणं ते चेव पडिपुण्णे बंधंति। चउरिंदियनामाए वि जहन्नेणं सागरोवमस्स णव पणतीसतिभागे पलिओवमस्स असंखेज्जइ-भागेणं ऊणए, उक्कोसेणं ते चेव पडिपुण्णे बंधंति। एवं जत्थ जहन्नगं दो सत्तभागा तिन्नि वा चत्तारि वा सत्तभागा अट्ठावीसतिभागा भवंति तत्थ णं जहन्नेणं ते चेव पलिओवमस्स असंखेज्जइभागेणं ऊनगा भाणियव्वा, उक्कोसेणं ते चेव पडिपुण्णे बंधंति। जत्थ णं जहन्नेणं एगो वा दिवड्ढो वा सत्तभागो तत्थ जहन्नेणं तं चेव भाणियव्वं, उक्कोसेणं तं चेव पडिपुण्णं बंधंति। जसोकित्ति-उच्चागोयाणं जहन्नेणं सागरोवमस्स एगं सत्तभागं पलिओवमस्स असंखेज्जइ-भागेणं ऊणयं, उक्कोसेणं तं चेव पडिपुण्णं बंधंति। अंतराइयस्स णं भंते! पुच्छा। गोयमा! जहा नाणावरणिज्जस्स जाव उक्कोसेणं ते चेव पडिपुण्णे बंधंति।
Sutra Meaning : ભગવન્‌ ! એકેન્દ્રિય જીવો જ્ઞાનાવરણીય કર્મની કેટલી સ્થિતિ બાંધે ? ગૌતમ ! જઘન્ય પલ્યોપમના અસંખ્યાત ભાગ ન્યૂન – ૩/૭ સાગરોપમ અને ઉત્કૃષ્ટ પરિપૂર્ણ ૩/૭ સાગરોપમ બાંધે. એ પ્રમાણે નિદ્રા પંચક અને દર્શન ચતુષ્કની પણ સ્થિતિ જાણવી. ભગવન્‌ ! એકેન્દ્રિયો સાતા વેદનીયની કેટલી સ્થિતિ બાંધે? જઘન્ય પલ્યો૦નો અસં૦ ન્યૂન દોઢ સપ્તમાંશ સાગરોપમ, ઉત્કૃષ્ટ પરિપૂર્ણ દોઢ સપ્તમાંશ સાગરોપમ બાંધે. અસાતા વેદનીયની જ્ઞાનાવરણીય માફક જાણવી. એકેન્દ્રિયો સમ્યક્‌ત્વ વેદનીય કર્મની કેટલી સ્થિતિ બાંધે? કંઈપણ ન બાંધે. એકેન્દ્રિયો મિથ્યાત્વ વેદનીય કર્મની કેટલી સ્થિતિ બાંધે? જઘન્ય પલ્યોપમનો અસંખ્યાત ભાગ ન્યૂન એક સાગરોપમ, ઉત્કૃષ્ટ પરિપૂર્ણ એક સાગરોપમ બાંધે. એકે૦ મિશ્ર વેદનીય ની કેટલી સ્થિતિ બાંધે? કંઈપણ ન બાંધે. એકે૦ બાર કષાયની કેટલી સ્થિતિ બાંધે? જઘન્ય પલ્યો૦નો અસં૦ ન્યૂન – ૪/૭ સાગરોપમ, ઉત્કૃષ્ટ – ૪/૭ સાગરોપમ બાંધે. એ પ્રમાણે સંજ્વલન ક્રોધ યાવત્‌ લોભની જાણવી. સ્ત્રીવેદની સાતા વેદનીયવત્‌ જાણવી. એકેન્દ્રિયો પુરુષવેદ કર્મની સ્થિતિ પલ્યો૦નો અસં૦ ન્યૂન – ૧/૭ સાગરોપમ, ઉત્કૃષ્ટ પરિપૂર્ણ તે જ સ્થિતિ બાંધે. નપુંસકવેદની જઘન્ય પલ્યો૦નો અસં૦ ભાગ ન્યૂન – ૨/૭ સાગરોપમ અને ઉત્કૃષ્ટ તેટલી જ પૂર્ણ બાંધે. હાસ્ય અને રતિની પુરુષવેદ જેટલી બાંધે. અરતિ, ભય, શોક, જુગુપ્સાની સ્થિતિ નપુંસક વેદ જેટલી બાંધે. નૈરયિકાયુ, દેવાયુ, નરક – દેવગતિનામ, વૈક્રિય – આહારક શરીરનામ, નરક – દેવાનુપૂર્વી, તીર્થંકર નામ એ નવ પ્રકૃતિ ન બાંધે. તિર્યંચાયુની સ્થિતિ જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટ ૭૦૦૦ અને ૧૦૦૦ના ત્રીજા ભાગ વડે અધિક પૂર્વકોટી વર્ષની બાંધે. એમ મનુષ્યાયુની સ્થિતિ જાણવી. તિર્યંચગતિ નામની સ્થિતિ નપુંસકવેદ જેટલી, મનુષ્યગતિ નામની સ્થિતિ સાતા વેદનીય જેટલી સમજવી. એકે૦ અને પંચે૦ નામની નપુંસક વેદની સ્થિતિ પ્રમાણે જાણવી. બેઇન્દ્રિય, તેઇન્દ્રિય નામની જઘન્ય સ્થિતિ પલ્યો૦નો અસં૦ ભાગ ન્યૂન – ૯/૩૫ સાગરોપમ, ઉત્કૃષ્ટ સંપૂર્ણ તેટલી જ સ્થિતિ બાંધે. ચઉરિન્દ્રિય નામની પણ જઘન્ય પલ્યો૦નો અસં૦ ભાગ ન્યૂન – ૯/૩૫ સાગરોપમ, ઉત્કૃષ્ટ તેટલી જ બાંધે. એ પ્રમાણે જ્યાં સાગરોપમના ૨/૭ કે ૩/૭ કે ૪/૭ કે ૨૮ ભાગની સ્થિતિ હોય ત્યાં તેટલા ભાગ જઘન્યથી પલ્યોપમના અસંખ્યાતમા ભાગે ન્યૂન કહેવી. જ્યાં જઘન્ય એક કે દોઢ સપ્તમાંશ સ્થિતિ હોય ત્યાં તે જ ભાગ પલ્યોપમના અસંખ્યાતમો ભાગ ન્યૂન કહેવો. ઉત્કૃષ્ટ તે જ ભાગ પરિપૂર્ણ બાંધે એમ જાણવું. અંતરાયની સ્થિતિ જ્ઞાના – વરણીયની સ્થિતિવત્‌ કહેવી. ઉત્કૃષ્ટ તે જ પૂર્ણ કહેવી.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] egimdiya nam bhamte! Jiva nanavaranijjassa kammassa kim bamdhamti? Goyama! Jahannenam sagarovamassa tinni sattabhage paliovamassa asamkhejjaibhagenam unae, ukkosenam te cheva padipunne bamdhamti. Evam niddapamchakassa vi damsanachaukkassa vi. Egimdiya nam bhamte! Jiva sataveyanijjassa kammassa kim bamdhamti? Goyama! Jahannenam sagarovamassa divaddham sattabhagam paliovamassa asamkhejjaibhagenam unayam, ukkosenam tam cheva padipunnam bamdhamti. Asayaveyanijjassa jaha nanavaranijjassa. Egimdiya nam bhamte! Jiva sammattaveyanijjassa kammassa kim bamdhamti? Goyama! Natthi kimchi bamdhamti. Egimdiya nam bhamte! Jiva michchhattaveyanijjassa kammassa kim bamdhamti? Goyama! Jahannenam sagarovamam paliovamassa asamkhejjaibhagenam unayam, ukkosenam tam cheva padipunnam bamdhamti. Egimdiya nam bhamte! Jiva sammamichchhattaveyanijjassa kim bamdhamti? Goyama! Natthi kimchi bamdhamti. Egimdiya nam bhamte! Kasayabarasagassa kim bamdhamti? Goyama! Jahannenam sagarovamassa chattari sattabhage paliovamassa asamkhejjaibhagenam unae, ukkosenam te cheva padipunne bamdhamti. Evam kohasamjalanae vi java lobhasamjalanae vi. Itthiveyassa jaha sayaveyanijjassa. Egimdiya purisavedassa kammassa jahannenam sagarovamassa ekkam sattabhagam paliovamassa asamkhejjaibhagenam unayam, ukkosenam tam cheva padipunnam bamdhamti. Egimdiya napumsagavedassa kammassa jahannenam sagarovamassa do sattabhage paliovamassa asamkhejjaibhagenam unae, ukkosenam te cheva padipunne bamdhamti. Hasaratie jaha purisaveyassa. Arati-bhaya-soga-dugumchhae jaha napumsagaveyassa. Neraiyauya devauya nirayagatinama devagatinama veuvviyasariranama aharagasariranama neraiya-nupuvvinama devanupuvvinama titthagaranama eyani payani na bamdhamti. Tirikkhajoniyauyassa jahannenam amtomuhuttam, ukkosenam puvvakodim sattahim vasasahassehim vasasahassatibhagena ya ahiyam bamdhamti. Evam manussauyassa vi. Tiriyagatinamae jaha napumsagavedassa. Manuyagatinamae jaha satavedanijjassa. Egimdiyajainamae pamchemdiyajatinamae ya jaha napumsagavedassa. Beimdiya-teimdiyajatinamae jahannenam sagarovamassa nava panatisatibhage paliovamassa asamkhejjaibhagenam unae, ukkosenam te cheva padipunne bamdhamti. Chaurimdiyanamae vi jahannenam sagarovamassa nava panatisatibhage paliovamassa asamkhejjai-bhagenam unae, ukkosenam te cheva padipunne bamdhamti. Evam jattha jahannagam do sattabhaga tinni va chattari va sattabhaga atthavisatibhaga bhavamti tattha nam jahannenam te cheva paliovamassa asamkhejjaibhagenam unaga bhaniyavva, ukkosenam te cheva padipunne bamdhamti. Jattha nam jahannenam ego va divaddho va sattabhago tattha jahannenam tam cheva bhaniyavvam, ukkosenam tam cheva padipunnam bamdhamti. Jasokitti-uchchagoyanam jahannenam sagarovamassa egam sattabhagam paliovamassa asamkhejjai-bhagenam unayam, ukkosenam tam cheva padipunnam bamdhamti. Amtaraiyassa nam bhamte! Puchchha. Goyama! Jaha nanavaranijjassa java ukkosenam te cheva padipunne bamdhamti.
Sutra Meaning Transliteration : Bhagavan ! Ekendriya jivo jnyanavaraniya karmani ketali sthiti bamdhe\? Gautama ! Jaghanya palyopamana asamkhyata bhaga nyuna – 3/7 sagaropama ane utkrishta paripurna 3/7 sagaropama bamdhe. E pramane nidra pamchaka ane darshana chatushkani pana sthiti janavi. Bhagavan ! Ekendriyo sata vedaniyani ketali sthiti bamdhe? Jaghanya palyo0no asam0 nyuna dodha saptamamsha sagaropama, utkrishta paripurna dodha saptamamsha sagaropama bamdhe. Asata vedaniyani jnyanavaraniya maphaka janavi. Ekendriyo samyaktva vedaniya karmani ketali sthiti bamdhe? Kamipana na bamdhe. Ekendriyo mithyatva vedaniya karmani ketali sthiti bamdhe? Jaghanya palyopamano asamkhyata bhaga nyuna eka sagaropama, utkrishta paripurna eka sagaropama bamdhe. Eke0 mishra vedaniya ni ketali sthiti bamdhe? Kamipana na bamdhe. Eke0 bara kashayani ketali sthiti bamdhe? Jaghanya palyo0no asam0 nyuna – 4/7 sagaropama, utkrishta – 4/7 sagaropama bamdhe. E pramane samjvalana krodha yavat lobhani janavi. Strivedani sata vedaniyavat janavi. Ekendriyo purushaveda karmani sthiti palyo0no asam0 nyuna – 1/7 sagaropama, utkrishta paripurna te ja sthiti bamdhe. Napumsakavedani jaghanya palyo0no asam0 bhaga nyuna – 2/7 sagaropama ane utkrishta tetali ja purna bamdhe. Hasya ane ratini purushaveda jetali bamdhe. Arati, bhaya, shoka, jugupsani sthiti napumsaka veda jetali bamdhe. Nairayikayu, devayu, naraka – devagatinama, vaikriya – aharaka shariranama, naraka – devanupurvi, tirthamkara nama e nava prakriti na bamdhe. Tiryamchayuni sthiti jaghanya amtarmuhurtta, utkrishta 7000 ane 1000na trija bhaga vade adhika purvakoti varshani bamdhe. Ema manushyayuni sthiti janavi. Tiryamchagati namani sthiti napumsakaveda jetali, manushyagati namani sthiti sata vedaniya jetali samajavi. Eke0 ane pamche0 namani napumsaka vedani sthiti pramane janavi. Beindriya, teindriya namani jaghanya sthiti palyo0no asam0 bhaga nyuna – 9/35 sagaropama, utkrishta sampurna tetali ja sthiti bamdhe. Chaurindriya namani pana jaghanya palyo0no asam0 bhaga nyuna – 9/35 sagaropama, utkrishta tetali ja bamdhe. E pramane jyam sagaropamana 2/7 ke 3/7 ke 4/7 ke 28 bhagani sthiti hoya tyam tetala bhaga jaghanyathi palyopamana asamkhyatama bhage nyuna kahevi. Jyam jaghanya eka ke dodha saptamamsha sthiti hoya tyam te ja bhaga palyopamana asamkhyatamo bhaga nyuna kahevo. Utkrishta te ja bhaga paripurna bamdhe ema janavum. Amtarayani sthiti jnyana – varaniyani sthitivat kahevi. Utkrishta te ja purna kahevi.