Sutra Navigation: Pragnapana ( પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1106750
Scripture Name( English ): Pragnapana Translated Scripture Name : પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

पद-१७ लेश्या

 Translated Chapter :

પદ-૧૭ લેશ્યા
Section : उद्देशक-१ Translated Section : ઉદ્દેશક-૧
Sutra Number : 450 Category : Upang-04
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] सलेस्सा णं भंते! नेरइया सव्वे समाहारा समसरीरा समुस्सासनिस्सासा? स च्चेव पुच्छा। एवं जहा ओहिओ गमओ तहा सलेस्सगमओ वि णिरवसेसो भाणियव्वो जाव वेमानिया। कण्हलेस्सा णं भंते! नेरइया सव्वे समाहारा समसरीरा समुस्सासनिस्सासा पुच्छा। गोयमा! जहा ओहिया, नवरं– नेरइया वेदनाए माइमिच्छद्दिट्ठिउववन्नगा य अमाइसम्मद्दिट्ठिउववन्नगा य भाणियव्वा। सेसं तहेव जहा ओहियाणं। असुरकुमारा जाव वाणमंतरा एते जहा ओहिया, नवरं–मनूसाणं किरियाहिं विसेसो जाव तत्थ णं जेते सम्मद्दिट्ठी ते तिविहा पन्नत्ता, तं जहा–संजया असंजया संजयासंजया य, जहा ओहियाणं। जोइसिय-वेमानिया आइल्लिगासु तिसु लेस्सासु न पुच्छिज्जंति। एवं जहा किण्हलेस्सा चारिया तहा नीललेस्सा वि चारियव्वा। काउलेस्सा नेरइएहिंतो आरब्भ जाव वाणमंतरा, नवरं–काउलेस्सा नेरइया वेदनाए जहा ओहिया। तेउलेस्साणं भंते! असुरकुमाराणं ताओ चेव पुच्छाओ। गोयमा! जहेव ओहिया तहेव, नवरं–वेदनाए जहा जोतिसिया। पुढवि आउ वणस्सइ पंचेंदियतिरिक्खमनूसा जहा ओहिया तहेव भाणि-यव्वा, नवरं–मनूसा किरियाहिं जे संजया ते पमत्ता य अपमत्ता य भाणियव्वा, सरागा वीयरागा नत्थि। वाणमंतरा तेउलेस्साए जहा असुरकुमारा एवं जोतिसिय-वेमानिया वि। सेसं तं चेव। एवं पम्हलेस्सा वि भाणियव्वा, नवरं–जेसिं अत्थि। सुक्कलेसा वि तहेव जेसिं अत्थि। सव्वं तहेव जहा ओहियाणं गमओ, नवरं–पम्हलेस्स-सुक्कलेस्साओ पंचेंदियतिरिक्खजोणिय मनूस वेमानियाणं चेव, न सेसाण ति।
Sutra Meaning : ભગવન્‌ ! સલેશ્ય નૈરયિકો બધા સમાહારી, સમ શરીરી, સમ ઉચ્છ્‌વાસ – નિઃશ્વાસવાળા છે ? એમ બધાની પૃચ્છા કરવી. ગૌતમ ! ઔઘિક આલાવા માફક સલેશ્યા આલાવો પણ સંપૂર્ણ વૈમાનિક સુધી કહેવો. ભગવન્‌ ! કૃષ્ણલેશ્યી નૈરયિકો બધા સમાહારી છે ઇત્યાદિ પૃચ્છા. ગૌતમ ! ઔઘિકવત્‌ કહેવું. પણ વેદનામાં માયી મિથ્યાદૃષ્ટિ ઉપપન્નક, અમાયી સમ્યગ્‌દૃષ્ટિ ઉપપન્નક કહેવા. બાકી બધું ઔઘિકવત્‌. અસુરકુમારથી વ્યંતર સુધી બધું ઔઘિકવત્‌. વિશેષ એ – મનુષ્યોની ક્રિયામાં ભેદ છે. યાવત્‌ તેમાં જે સમ્યગ્‌દૃષ્ટિ છે, તેઓ ત્રણ પ્રકારે છે – સંયત, અસંયત, સંયતાસંયત – ઇત્યાદિ ઔઘિકવત્‌ કહેવા. જ્યોતિષ્ક અને વૈમાનિકમાં આદિ ત્રણ લેશ્યા ન પૂછવી. કૃષ્ણલેશ્યી નૈરયિકોવત્‌ નીલલેશ્યી પણ વિચારવા. કાપોતલેશ્યી નૈરયિકોથી આરંભી વ્યંતર સુધી કહેવા. પણ કાપોતલેશ્યી નૈરયિકોમાં વેદનામાં ઔઘિકનૈરયિકવત્‌. ભગવન્‌! તેજોલેશ્યી અસુરકુમાર૦ પૂર્વવત્‌ પૃચ્છા. ગૌતમ! ઔઘિકની માફક કહેવા. વિશેષ આ – વેદના, જ્યોતિષ્કવત્‌ કહેવી. પૃથ્વી૦, અપ્‌૦, વનસ્પતિકાય, પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ અને મનુષ્યો ઔઘિકવત્‌ કહેવા. પરંતુ મનુષ્યોમાં ક્રિયાઓમાં સંયત છે તે બે પ્રકારે – પ્રમત્ત અને અપ્રમત્ત. પણ સરાગ, વીતરાગ ભેદ ન થાય. વ્યંતરો, તેજોલેશ્યામાં અસુરકુમારવત્‌ કહેવા. એમ જ્યોતિષ્ક, વૈમાનિક પણ જાણવા. બાકી પૂર્વવત્‌. એ પ્રમાણે પદ્મલેશ્યી પણ કહેવા. પછી જેને હોય તેને કહેવી. એમ જ શુક્લલેશ્યી જાણવા. બાકી બધું ઔઘિકવત્‌ કહેવું. પરંતુ પદ્મ અને શુક્લલેશ્યા પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ, મનુષ્ય અને વૈમાનિકને જ જાણવી, બીજાને નહીં.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] salessa nam bhamte! Neraiya savve samahara samasarira samussasanissasa? Sa chcheva puchchha. Evam jaha ohio gamao taha salessagamao vi niravaseso bhaniyavvo java vemaniya. Kanhalessa nam bhamte! Neraiya savve samahara samasarira samussasanissasa puchchha. Goyama! Jaha ohiya, navaram– neraiya vedanae maimichchhadditthiuvavannaga ya amaisammadditthiuvavannaga ya bhaniyavva. Sesam taheva jaha ohiyanam. Asurakumara java vanamamtara ete jaha ohiya, navaram–manusanam kiriyahim viseso java tattha nam jete sammadditthi te tiviha pannatta, tam jaha–samjaya asamjaya samjayasamjaya ya, jaha ohiyanam. Joisiya-vemaniya ailligasu tisu lessasu na puchchhijjamti. Evam jaha kinhalessa chariya taha nilalessa vi chariyavva. Kaulessa neraiehimto arabbha java vanamamtara, navaram–kaulessa neraiya vedanae jaha ohiya. Teulessanam bhamte! Asurakumaranam tao cheva puchchhao. Goyama! Jaheva ohiya taheva, navaram–vedanae jaha jotisiya. Pudhavi au vanassai pamchemdiyatirikkhamanusa jaha ohiya taheva bhani-yavva, navaram–manusa kiriyahim je samjaya te pamatta ya apamatta ya bhaniyavva, saraga viyaraga natthi. Vanamamtara teulessae jaha asurakumara evam jotisiya-vemaniya vi. Sesam tam cheva. Evam pamhalessa vi bhaniyavva, navaram–jesim atthi. Sukkalesa vi taheva jesim atthi. Savvam taheva jaha ohiyanam gamao, navaram–pamhalessa-sukkalessao pamchemdiyatirikkhajoniya manusa vemaniyanam cheva, na sesana ti.
Sutra Meaning Transliteration : Bhagavan ! Saleshya nairayiko badha samahari, sama shariri, sama uchchhvasa – nihshvasavala chhe\? Ema badhani prichchha karavi. Gautama ! Aughika alava maphaka saleshya alavo pana sampurna vaimanika sudhi kahevo. Bhagavan ! Krishnaleshyi nairayiko badha samahari chhe ityadi prichchha. Gautama ! Aughikavat kahevum. Pana vedanamam mayi mithyadrishti upapannaka, amayi samyagdrishti upapannaka kaheva. Baki badhum aughikavat. Asurakumarathi vyamtara sudhi badhum aughikavat. Vishesha e – manushyoni kriyamam bheda chhe. Yavat temam je samyagdrishti chhe, teo trana prakare chhe – samyata, asamyata, samyatasamyata – ityadi aughikavat kaheva. Jyotishka ane vaimanikamam adi trana leshya na puchhavi. Krishnaleshyi nairayikovat nilaleshyi pana vicharava. Kapotaleshyi nairayikothi arambhi vyamtara sudhi kaheva. Pana kapotaleshyi nairayikomam vedanamam aughikanairayikavat. Bhagavan! Tejoleshyi asurakumara0 purvavat prichchha. Gautama! Aughikani maphaka kaheva. Vishesha a – vedana, jyotishkavat kahevi. Prithvi0, ap0, vanaspatikaya, pamchendriya tiryamcha ane manushyo aughikavat kaheva. Paramtu manushyomam kriyaomam samyata chhe te be prakare – pramatta ane apramatta. Pana saraga, vitaraga bheda na thaya. Vyamtaro, tejoleshyamam asurakumaravat kaheva. Ema jyotishka, vaimanika pana janava. Baki purvavat. E pramane padmaleshyi pana kaheva. Pachhi jene hoya tene kahevi. Ema ja shuklaleshyi janava. Baki badhum aughikavat kahevum. Paramtu padma ane shuklaleshya pamchendriya tiryamcha, manushya ane vaimanikane ja janavi, bijane nahim.