Sutra Navigation: Pragnapana ( પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર )
Search Details
| Mool File Details |
|
Anuvad File Details |
|
| Sr No : | 1106748 | ||
| Scripture Name( English ): | Pragnapana | Translated Scripture Name : | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર |
| Mool Language : | Ardha-Magadhi | Translated Language : | Gujarati |
| Chapter : |
पद-१७ लेश्या |
Translated Chapter : |
પદ-૧૭ લેશ્યા |
| Section : | उद्देशक-१ | Translated Section : | ઉદ્દેશક-૧ |
| Sutra Number : | 448 | Category : | Upang-04 |
| Gatha or Sutra : | Sutra | Sutra Anuyog : | |
| Author : | Deepratnasagar | Original Author : | Gandhar |
| Century : | Sect : | Svetambara1 | |
| Source : | |||
| Mool Sutra : | [सूत्र] मनूसाणं भंते! सव्वे समाहारा? गोयमा! नो इणट्ठे समट्ठे। से केणट्ठेणं? गोयमा! मनूसा दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–महासरीरा य अप्पसरीरा य। तत्थ णं जेते महासरीरा ते णं बहुतराए पोग्गले आहारेंति जाव बहुतराए पोग्गले नीससंति, आहच्च आहारेंति जाव आहच्च नीससंति। तत्थ णं जेते अप्पसरीरा ते णं अप्पतराए पोग्गले आहारेंति जाव अप्पतराए पोग्गले नीससंति, अभिक्खणं आहारेंति जाव अभिक्खणं नीससंति। से तेणट्ठेणं गोयमा! एवं वुच्चति– मनूसा नो सव्वे समाहारा। सेसं जहा नेरइयाणं, नवरं–किरियाहिं मनूसा तिविहा पन्नत्ता, तं जहा –सम्मद्दिट्ठी मिच्छद्दिट्ठी सम्मामिच्छद्दिट्ठी। तत्थ णं जे ते सम्मद्दिट्ठी ते तिविहा पन्नत्ता, तं जहा–संजया असंजया संजयासंजया। तत्थ णं जेते संजया ते दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–सरागसंजया य वीतरागसंजया य। तत्थ णं जेते वीतरागसंजया ते णं अकिरिया। तत्थ णं जेते सरागसंजया ते दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–पमत्तसंजया य अपमत्तसंजया य। तत्थ णं जेते अपमत्तसंजया तेसिं एगा मायावत्तिया किरिया कज्जति, तत्थ णं जेते पमत्तसंजया तेसिं दो किरियाओ कज्जंति, तं जहा–आरंभिया मायावत्तिया य। तत्थ णं जेते संजयासंजया तेसिं तिन्नि किरियाओ कज्जंति, तं जहा–आरंभिया परिग्गहिया मायावत्तिया। तत्थ णं जेते असंजया तेसिं चत्तारि किरियाओ कज्जंति, तं जहा–आरंभिया परिग्गहिया मायावत्तिया अपच्चक्खाणकिरिया। तत्थ णं जेते मिच्छद्दिट्ठी जे य सम्मा मिच्छद्दिट्ठी तेसिं णेयतियाओ पंच किरियाओ कज्जंति, तं जहा–आरंभिया परिग्गहिया मायावत्तिया अपच्चक्खाणकिरिया मिच्छादंसणवत्तिया। सेसं जहा नेरइयाणं। | ||
| Sutra Meaning : | ભગવન્ ! મનુષ્યો બધા સમાન આહારવાળા છે ? એ અર્થ સમર્થ નથી. ભગવન્ ! એમ કેમ કહો છો ? ગૌતમ ! મનુષ્યો બે ભેદે – મહાશરીરી અને અલ્પશરીરી. મહાશરીરી ઘણાં પુદ્ગલોનો આહાર કરે છે યાવત્ ઘણા પુદ્ગલો નિઃશ્વાસરૂપે મૂકે છે. કદાચિત્ આહાર ગ્રહણ કરે, કદાચિત્ નિઃશ્વાસ મૂકે. અલ્પશરીરી થોડાં પુદ્ગલ આહારે યાવત્ અલ્પ પુદ્ગલો નિઃશ્વાસ રૂપે મૂકે. વારંવાર આહારે યાવત્ વારંવાર નિઃશ્વાસ મૂકે. તે કારણે એમ કહ્યું કે – મનુષ્યો બધા સમાનાહારી નથી. શેષ નૈરયિકવત્ જાણવું. પરંતુ – ક્રિયામાં મનુષ્યો ત્રણ ભેદે – સમ્યગ્દૃષ્ટિ, મિથ્યાદૃષ્ટિ, મિશ્રદૃષ્ટિ. સમ્યગ્દૃષ્ટિ ત્રણ ભેદે – સંયત, અસંયત, સંયતાસંયત. સંયત બે ભેદે – સરાગ સંયત, વીતરાગ સંયત. વીતરાગ સંયત ક્રિયારહિત છે. સરાગ સંયત બે ભેદે – પ્રમત્ત સંયત, અપ્રમત્ત સંયત. અપ્રમત્ત સંયતને એક માયાપ્રત્યયિકી ક્રિયા હોય. પ્રમત્તસંયતને બે ક્રિયા – આરંભિકી, માયાપ્રત્યયિકી. સંયતાસંયતને ત્રણ ક્રિયા – આરંભિકી, માયાપ્રત્યયિકી, પારિગ્રહિકી. અસંયતને ચાર ક્રિયા – ઉક્ત ત્રણ અને અપ્રત્યાખ્યાન ક્રિયા. મિથ્યા અને મિશ્રદૃષ્ટિને પાંચે ક્રિયા હોય. ઉક્ત ચાર અને મિથ્યાદર્શન પ્રત્યયિકી. બાકી બધું નૈરયિકવત્. | ||
| Mool Sutra Transliteration : | [sutra] manusanam bhamte! Savve samahara? Goyama! No inatthe samatthe. Se kenatthenam? Goyama! Manusa duviha pannatta, tam jaha–mahasarira ya appasarira ya. Tattha nam jete mahasarira te nam bahutarae poggale aharemti java bahutarae poggale nisasamti, ahachcha aharemti java ahachcha nisasamti. Tattha nam jete appasarira te nam appatarae poggale aharemti java appatarae poggale nisasamti, abhikkhanam aharemti java abhikkhanam nisasamti. Se tenatthenam goyama! Evam vuchchati– manusa no savve samahara. Sesam jaha neraiyanam, navaram–kiriyahim manusa tiviha pannatta, tam jaha –sammadditthi michchhadditthi sammamichchhadditthi. Tattha nam je te sammadditthi te tiviha pannatta, tam jaha–samjaya asamjaya samjayasamjaya. Tattha nam jete samjaya te duviha pannatta, tam jaha–saragasamjaya ya vitaragasamjaya ya. Tattha nam jete vitaragasamjaya te nam akiriya. Tattha nam jete saragasamjaya te duviha pannatta, tam jaha–pamattasamjaya ya apamattasamjaya ya. Tattha nam jete apamattasamjaya tesim ega mayavattiya kiriya kajjati, tattha nam jete pamattasamjaya tesim do kiriyao kajjamti, tam jaha–arambhiya mayavattiya ya. Tattha nam jete samjayasamjaya tesim tinni kiriyao kajjamti, tam jaha–arambhiya pariggahiya mayavattiya. Tattha nam jete asamjaya tesim chattari kiriyao kajjamti, tam jaha–arambhiya pariggahiya mayavattiya apachchakkhanakiriya. Tattha nam jete michchhadditthi je ya samma michchhadditthi tesim neyatiyao pamcha kiriyao kajjamti, tam jaha–arambhiya pariggahiya mayavattiya apachchakkhanakiriya michchhadamsanavattiya. Sesam jaha neraiyanam. | ||
| Sutra Meaning Transliteration : | Bhagavan ! Manushyo badha samana aharavala chhe\? E artha samartha nathi. Bhagavan ! Ema kema kaho chho\? Gautama ! Manushyo be bhede – mahashariri ane alpashariri. Mahashariri ghanam pudgalono ahara kare chhe yavat ghana pudgalo nihshvasarupe muke chhe. Kadachit ahara grahana kare, kadachit nihshvasa muke. Alpashariri thodam pudgala ahare yavat alpa pudgalo nihshvasa rupe muke. Varamvara ahare yavat varamvara nihshvasa muke. Te karane ema kahyum ke – manushyo badha samanahari nathi. Shesha nairayikavat janavum. Paramtu – kriyamam manushyo trana bhede – samyagdrishti, mithyadrishti, mishradrishti. Samyagdrishti trana bhede – samyata, asamyata, samyatasamyata. Samyata be bhede – saraga samyata, vitaraga samyata. Vitaraga samyata kriyarahita chhe. Saraga samyata be bhede – pramatta samyata, apramatta samyata. Apramatta samyatane eka mayapratyayiki kriya hoya. Pramattasamyatane be kriya – arambhiki, mayapratyayiki. Samyatasamyatane trana kriya – arambhiki, mayapratyayiki, parigrahiki. Asamyatane chara kriya – ukta trana ane apratyakhyana kriya. Mithya ane mishradrishtine pamche kriya hoya. Ukta chara ane mithyadarshana pratyayiki. Baki badhum nairayikavat. | ||