Sutra Navigation: Pragnapana ( પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1106526
Scripture Name( English ): Pragnapana Translated Scripture Name : પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

पद-२ स्थान

 Translated Chapter :

પદ-૨ સ્થાન
Section : Translated Section :
Sutra Number : 226 Category : Upang-04
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] कहि णं भंते! वेमानियाणं देवाणं पज्जत्तापज्जत्ताणं ठाणा पन्नत्ता? कहि णं भंते! वेमानिया देवा परिवसंति? गोयमा! इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए बहुसमरमणिज्जातो भूमिभागातो उड्ढं चंदिम-सूरिय-गह-नक्खत्त-तारारूवाणं बहूइं जोयणसताइं बहूइं जोयणसहस्साइं बहूइं जोयणसयसहस्साइं बहुगीओ जोयणकोडीओ बहुगीओ जोयणकोडाकोडीओ उड्ढं दूरं उप्पइत्ता, एत्थ णं सोहम्मीसाण-सणंकुमार-माहिंद- बंभलोय-लंतय- महासुक्क-सहस्सार- आणय-पाणय- आरण-अच्चुत- गेवेज्ज-अनुत्तरेसु, एत्थ णं वेमानियाणं देवाणं चउरासीइ विमानावाससतसहस्सा सत्तानउइं च सहस्सा तेवीसं च विमाना भवंतीति मक्खातं। ते णं विमाना सव्वरतणामया अच्छा सण्हा लण्हा धट्ठा मट्ठा नीरया निम्मला निप्पंका निक्कंकडच्छाया सप्पभा सस्सिरीया सउज्जीवा पासादीया दरिसणिज्जा अभिरूवा पडिरूवा, एत्थ णं वेमानियाणं देवाणं पज्जत्तापज्जत्ताणं ठाणा पन्नत्ता। तिसु वि लोयस्स असंखेज्जइभागे। तत्थ णं बहवे वेमानिया देवा परिवसंति, तं जहा–सोहम्मीसाण-सणंकुमार-माहिंद-बंभलोय-लंतग-महासुक्क-सहस्सार आणय पाणय आरण अच्चुय गेवेज्जग अनुत्तरोववाइया देवा। ते णं मिग-महिस-वराह- सीह-छगल-दद्दुर- हय-गयवइ- भुयय-खग्ग- उसभंक-विडिम- पागडियचिंधमउडा पसढिलवरमउड-तिरीडधारिणी वरकुंडलुज्जोइयाणणा मउडदित्तसिरया रत्ताभा पउमपम्हगीरा सेया सुहवण्ण-गंध-फासा उत्तमवेउव्विणी पवरवत्थ गंध मल्लानुलेवणधरा महिड्ढीया महज्जुइया महायसा महाबला महानुभागा महासोक्खा हारविराइयवच्छा कडय-तुडियंभियभुया अंगद कुंडल मट्ठगंडतलकण्णपीढधारी विचित्तहत्थाभरणा विचित्तमाला-मउली कल्लाणगपवरवत्थपरिहिया कल्लाणगपवरमल्लाणुलेवणा भासुरबोंदी पलंबवणमालधरा दिव्वेणं वण्णेणं दिव्वेणं गंधेणं दिव्वेणं फासेणं दिव्वेणं संघयणेणं दिव्वेणं संठाणेणं दिव्वाए इड्ढीए दिव्वाए जुतीए दिव्वाए पभाए दिव्वाए छायाए दिव्वाए अच्चीए दिव्वेणं तेएणं दिव्वाए लेस्साए दस दिसाओ उज्जोवेमाणा पभासेमाणा। ते णं तत्थ साणं-साणं विमानावाससयसहस्साणं साणं-साणं सामानियसाहस्सीणं साणं-साणं तावत्तीसगाणं साणं-साणं लोगपालाणं साणं-साणं सपरिवाराणं अग्गमहिसीणं साणं-साणं परि-साणं साणं-साणं अनियाणं साणं-साणं अनियाधिवतीणं साणं-साणं आयरक्खदेवसाहस्सीणं अन्नेसिं च वेमानियाणं देवाणं देवीण य आहेवच्चं पोरेवच्चं सामित्तं भट्टित्तं महत्तरगत्तं आणाईसरसेनावच्चं कारेमाणा पालेमाणा महत्ताहत नट्ट-गीय-वाइततंती-तल-ताल-तुडित-घनमुइंगपडुप्पवाइतरवेणं दिव्वाइं भोगभोगाइं भुंजमाणा विहरंति।
Sutra Meaning : ભગવન્‌ ! પર્યાપ્તા – અપર્યાપ્તા વૈમાનિક દેવોના સ્થાનો ક્યાં કહ્યા છે ? ભગવન્‌ ! વૈમાનિક દેવો ક્યાં વસે છે ? ગૌતમ ! આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગથી ઊંચે ચંદ્ર – સૂર્ય – ગ્રહ – નક્ષત્ર – તારારૂપથી ઘણા સેંકડો યોજન, ઘણા હજારો યોજન, ઘણા લાખો યોજન, ઘણા કરોડ યોજનો, ઘણા કોડાકોડી યોજનો ઉપર દૂર જઈએ એટલે અહીં સૌધર્મ, ઈશાન, સનત્કુમાર, માહેન્દ્ર, બ્રહ્મલોક, લાંતક, મહાશુક્ર, સહસ્રાર, આનત, પ્રાણત, આરણ, અચ્યુત, ગ્રૈવેયક અને અનુત્તરોમાં વૈમાનિક દેવોના ૮૪,૯૭,૦૨૩ વિમાનાવાસો કહેલ છે. તે વિમાનો સર્વ રત્નમય, સ્વચ્છ, કોમળ, સ્નિગ્ધ, ઘસેલ, સાફ કરેલ, રજરહિત, નિર્મળ, નિષ્પંક, નિરાવરણ દીપ્તિવાળા, પ્રભા – શોભા – ઉદ્યોત સહિત, પ્રાસાદીય, દર્શનીય, અભિરૂપ, પ્રતિરૂપ છે. અહીં પર્યાપ્તા – અપર્યાપ્તા વૈમાનિક દેવોના સ્થાનો કહ્યા છે. ઉપપાતાદિ ત્રણે લોકના અસંખ્યાતમાં ભાગે છે. ત્યાં વૈમાનિક ઘણા દેવો વસે છે. તે આ પ્રમાણે છે – સૌધર્મ, ઈશાન, સનત્કુમાર, માહેન્દ્ર, બ્રહ્મલોક, લાંતક, મહાશુક્ર, સહસ્રાર, આનત, પ્રાણત, અચ્યુત, ગ્રૈવેયક અને અનુત્તરોપપાતિક. તેઓ અનુક્રમે મૃગ, મહિષ, વરાહ, સિંહ, બકરો, દેડકો, ઘોડો, હાથી, સર્પ, ગેંડો, બળદ, વિડિમ રૂપ ચિહ્નો મુગટમાં પ્રગટ કરેલ છે. શિથિલ, શ્રેષ્ઠ મુગટ અને કિરિટને ધારણ કરનારા, ઉત્તમ કુંડલ વડે મુખને પ્રકાશિત કરેલ, મુગટથી દીપ્ત શોભાવાળા, લાલ આભાવાળા, પદ્મના જેવા ગૌર, શ્વેત, શુભવર્ણ – ગંધ – સ્પર્શવાળા, ઉત્તમ વૈક્રિયી, પ્રવર વસ્ત્ર – ગંધ – માળા વિલેપનધારી, મહર્દ્ધિક, મહાદ્યુતિક, મહાયશા, મહાબલી યાવત્‌ દશે દિશાઓને ઉદ્યોતીત કરતા, પ્રભાસતા, તેઓ ત્યાં પોત – પોતાના લાખો વિમાનો યાવત્‌ હજારો આત્મરક્ષક દેવો અને બીજા ઘણા વૈમાનિક દેવો અને દેવીઓનું આધિપત્ય કરતા યાવત્‌ દિવ્ય ભોગ ભોગવતો રહે છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] kahi nam bhamte! Vemaniyanam devanam pajjattapajjattanam thana pannatta? Kahi nam bhamte! Vemaniya deva parivasamti? Goyama! Imise rayanappabhae pudhavie bahusamaramanijjato bhumibhagato uddham chamdima-suriya-gaha-nakkhatta-tararuvanam bahuim joyanasataim bahuim joyanasahassaim bahuim joyanasayasahassaim bahugio joyanakodio bahugio joyanakodakodio uddham duram uppaitta, ettha nam sohammisana-sanamkumara-mahimda- bambhaloya-lamtaya- mahasukka-sahassara- anaya-panaya- arana-achchuta- gevejja-anuttaresu, ettha nam vemaniyanam devanam chaurasii vimanavasasatasahassa sattanauim cha sahassa tevisam cha vimana bhavamtiti makkhatam. Te nam vimana savvaratanamaya achchha sanha lanha dhattha mattha niraya nimmala nippamka nikkamkadachchhaya sappabha sassiriya saujjiva pasadiya darisanijja abhiruva padiruva, ettha nam vemaniyanam devanam pajjattapajjattanam thana pannatta. Tisu vi loyassa asamkhejjaibhage. Tattha nam bahave vemaniya deva parivasamti, tam jaha–sohammisana-sanamkumara-mahimda-bambhaloya-lamtaga-mahasukka-sahassara anaya panaya arana achchuya gevejjaga anuttarovavaiya deva. Te nam miga-mahisa-varaha- siha-chhagala-daddura- haya-gayavai- bhuyaya-khagga- usabhamka-vidima- pagadiyachimdhamauda pasadhilavaramauda-tiridadharini varakumdalujjoiyanana maudadittasiraya rattabha paumapamhagira seya suhavanna-gamdha-phasa uttamaveuvvini pavaravattha gamdha mallanulevanadhara mahiddhiya mahajjuiya mahayasa mahabala mahanubhaga mahasokkha haraviraiyavachchha kadaya-tudiyambhiyabhuya amgada kumdala matthagamdatalakannapidhadhari vichittahatthabharana vichittamala-mauli kallanagapavaravatthaparihiya kallanagapavaramallanulevana bhasurabomdi palambavanamaladhara divvenam vannenam divvenam gamdhenam divvenam phasenam divvenam samghayanenam divvenam samthanenam divvae iddhie divvae jutie divvae pabhae divvae chhayae divvae achchie divvenam teenam divvae lessae dasa disao ujjovemana pabhasemana. Te nam tattha sanam-sanam vimanavasasayasahassanam sanam-sanam samaniyasahassinam sanam-sanam tavattisaganam sanam-sanam logapalanam sanam-sanam saparivaranam aggamahisinam sanam-sanam pari-sanam sanam-sanam aniyanam sanam-sanam aniyadhivatinam sanam-sanam ayarakkhadevasahassinam annesim cha vemaniyanam devanam devina ya ahevachcham porevachcham samittam bhattittam mahattaragattam anaisarasenavachcham karemana palemana mahattahata natta-giya-vaitatamti-tala-tala-tudita-ghanamuimgapaduppavaitaravenam divvaim bhogabhogaim bhumjamana viharamti.
Sutra Meaning Transliteration : Bhagavan ! Paryapta – aparyapta vaimanika devona sthano kyam kahya chhe\? Bhagavan ! Vaimanika devo kyam vase chhe\? Gautama ! A ratnaprabha prithvina bahusama ramaniya bhumibhagathi umche chamdra – surya – graha – nakshatra – tararupathi ghana semkado yojana, ghana hajaro yojana, ghana lakho yojana, ghana karoda yojano, ghana kodakodi yojano upara dura jaie etale ahim saudharma, ishana, sanatkumara, mahendra, brahmaloka, lamtaka, mahashukra, sahasrara, anata, pranata, arana, achyuta, graiveyaka ane anuttaromam vaimanika devona 84,97,023 vimanavaso kahela chhe. Te vimano sarva ratnamaya, svachchha, komala, snigdha, ghasela, sapha karela, rajarahita, nirmala, nishpamka, niravarana diptivala, prabha – shobha – udyota sahita, prasadiya, darshaniya, abhirupa, pratirupa chhe. Ahim paryapta – aparyapta vaimanika devona sthano kahya chhe. Upapatadi trane lokana asamkhyatamam bhage chhe. Tyam vaimanika ghana devo vase chhe. Te a pramane chhe – Saudharma, ishana, sanatkumara, mahendra, brahmaloka, lamtaka, mahashukra, sahasrara, anata, pranata, achyuta, graiveyaka ane anuttaropapatika. Teo anukrame mriga, mahisha, varaha, simha, bakaro, dedako, ghodo, hathi, sarpa, gemdo, balada, vidima rupa chihno mugatamam pragata karela chhe. Shithila, shreshtha mugata ane kiritane dharana karanara, uttama kumdala vade mukhane prakashita karela, mugatathi dipta shobhavala, lala abhavala, padmana jeva gaura, shveta, shubhavarna – gamdha – sparshavala, uttama vaikriyi, pravara vastra – gamdha – mala vilepanadhari, maharddhika, mahadyutika, mahayasha, mahabali yavat dashe dishaone udyotita karata, prabhasata, teo tyam pota – potana lakho vimano yavat hajaro atmarakshaka devo ane bija ghana vaimanika devo ane devionum adhipatya karata yavat divya bhoga bhogavato rahe chhe.