Sutra Navigation: Jivajivabhigam ( જીવાભિગમ ઉપાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1105976
Scripture Name( English ): Jivajivabhigam Translated Scripture Name : જીવાભિગમ ઉપાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

चतुर्विध जीव प्रतिपत्ति

 Translated Chapter :

ચતુર્વિધ જીવ પ્રતિપત્તિ
Section : द्वीप समुद्र Translated Section : દ્વીપ સમુદ્ર
Sutra Number : 176 Category : Upang-03
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] तस्स णं बहुसमरमणिज्जस्स भूमिभागस्स बहुमज्झदेसभाए, एत्थ णं महं एगा मणिपेढिया पन्नत्ता। सा णं मणिपेढिया दो जोयणाइं आयामविक्खंभेणं जोयणं बाहल्लेणं सव्वमणिमई अच्छा जाव पडिरूवा। तीसे णं मणिपेढियाए उप्पिं, एत्थ णं महं एगे मानवए णाम चेइयखंभे पन्नत्ते–अद्धट्ठमाइं जोयणाइं उड्ढं उच्चत्तेणं, अद्धकोसं उव्वेहेणं, अद्धकोसं विक्खंभेणं, छकोडीए छलंसे छविग्गहिते वइरामयवट्टलट्ठसंठियसुसिलिट्ठपरिघट्ठमट्ठसुपतिट्ठिते एवं जहा महिंदज्झयस्स वण्णओ जाव पडिरूवे। तस्स णं मानवगस्स चेतियखंभस्स उवरिं छक्कोसे ओगाहित्ता, हेट्ठावि छक्कोसे वज्जेत्ता, मज्झे अद्धपंचमेसु जोयणेसु एत्थ णं बहवे सुवण्णरुप्पमया फलगा पन्नत्ता। तेसु णं सुवण्णरुप्पमएसु फलएसु बहवे वइरामया नागदंता पन्नत्ता। तेसु णं वइरामएसु नागदंतएसु बहवे रययामया सिक्कगा पन्नत्ता। तेसु णं रययामयसिक्कएसु बहवे वइरामया गोलवट्टसमुग्गका पन्नत्ता। तेसु णं वइरामएसु गोलवट्टसमुग्गएसु बहुयाओ जिनसकहाओ संनिक्खित्ताओ चिट्ठंति, जाओ णं विजयस्स देवस्स अन्नेसिं च बहूणं वाणमंतराणं देवाण य देवीण य अच्चणिज्जाओ वंदणिज्जाओ पूयणिज्जाओ माणणिज्जाओ सक्कारणिज्जाओ कल्लाणं मंगलं देवयं चेतियं पज्जुवासणिज्जोओ। मानवगस्स णं चेतियखंभस्स उवरिं अट्ठट्ठमंगलगा झया छत्तातिछत्ता। तस्स णं मानवगस्स चेतियखंभस्स पुरत्थिमेणं, एत्थ णं महं एगा मणिपेढिया पन्नत्ता। सा णं मणिपेढिया जोयणं आयामविक्खंभेणं, अद्धजोयणं बाहल्लेणं सव्वमणिमई अच्छा जाव पडिरूवा। तीसे णं मणिपेढियाए उप्पिं, एत्थ णं महं एगे सीहासने पन्नत्ते सपरिवारे। तस्स णं मानवगस्स चेतियखंभस्स पच्चत्थिमेणं, एत्थ णं महं एगा मणिपेढिया पन्नत्ता–जोयणं आयामविक्खंभेणं, अद्धजोयणं बाहल्लेणं सव्वमणिमई अच्छा जाव पडिरूवा। तीसे णं मणिपेढियाए उप्पिं, एत्थ णं महं एगे देवसयणिज्जे पन्नत्ते। तस्स णं देवसयणिज्जस्स अयमेयारूवे वण्णावासे पन्नत्ते, तं जहा–नानामणिमया पडिपादा, सोवण्णिया पादा, नानामणिमया पायसीसा, जंबूणयमयाइं गत्ताइं, वइरामया संधी, नानामणिमए वेच्चे, रययामई तूली, लोहियक्खमया बिब्बोयणा, तवणिज्जमई गंडोवहाणिया। से णं देवसयणिज्जे सालिंगनवट्टिए उभओ बिब्बोयणे दुहओ उण्णए मज्झे णयगंभीरे गंगापुलिणवालुयाउद्धालसालिसए ओयवियखोमदुगुल्लपट्ट-पडिच्छयणे आइणगरूतबूरनवनीयतूलफासे सुविरइयरयत्ताणे रत्तंसुयसंवुते सुरम्मे पासाईए दरिसणिज्जे अभिरूवे पडिरूवे। तस्स णं देवसयणिज्जस्स उत्तरपुरत्थिमेणं, एत्थ णं महं एगा मणिपेढिया पन्नत्ता–जोयणमेगं आयामविक्खंभेणं, अद्धजोयणं बाहल्लेणं, सव्वमणिमई अच्छा जाव पडिरूवा। तीसे णं मणिपेढियाए उप्पिं एत्थ णं खुड्डए महिंदज्झए पन्नत्ते। पमाणं वण्णओ जो महिंदज्झयस्स। तस्स णं खुड्डमहिंदज्झयस्स पच्चत्थिमेणं एत्थ णं विजयस्स देवस्स महं एगे चोप्पाले नाम पहरणकोसे पन्नत्ते–सव्ववइरामए अच्छे जाव पडिरूवे। तत्थ णं विजयस्स देवस्स बहवे फलिह-रयणपामोक्खा पहरणरयणा संनिक्खित्ता चिट्ठंति–उज्जला सुणिसिया, सुतिक्खधारा पासाईया दरिसणिज्जा अभिरूवा पडिरूवा। तीसे णं सभाए सुहम्माए उप्पिं बहवे अट्ठट्ठमंगलगा झया छत्तातिछत्ता।
Sutra Meaning : તે બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગના બહુમધ્ય દેશભાગમાં એક મોટી મણિપીઠિકા કહી છે. તે મણિપીઠિકા બે યોજન લાંબી – પહોળી, એક યોજન જાડી અને સંપૂર્ણ મણિમય છે. તે મણિપીઠિકાની ઉપર અહીં માણવક નામે ચૈત્યસ્તંભ કહેલ છે. તે સાડા સાત યોજન ઊંચો, અર્દ્ધ કોશ ઉદ્વેધથી – જમીનમાં, અર્દ્ધ કોશ વિષ્કંભથી છે. તેની છ કોટી, છ કોણ, છ ભાગ છે. તે વજ્રમય, વૃત્ત, લષ્ઠ સંસ્થિત છે. એ પ્રમાણે મહેન્દ્ર ધ્વજના વર્ણન મુજબ ‘પ્રાસાદીય’ સુધી કહેવું. તે માણવક ચૈત્યસ્તંભની ઉપર છ કોશ ઉલ્લંઘીને અને નીચે પણ છ કોશ વર્જીને વચ્ચેના સાડા ચાર યોજનમાં આ ઘણા સુવર્ણ – રૂપ્યમય ફલકો કહ્યા છે. તે સોના – રૂપાના ફલકોમાં ઘણા વજ્રમય નાગદંતકો કહ્યા છે. તે વજ્રમય નાગદંતકોમાં ઘણા રજતમય સિક્કાઓ કહ્યા છે. તે રજતમય સિક્કામાં ઘણા વજ્રમય ગોળ – વૃત્ત સમુદ્‌ગકો કહ્યા છે. તે વજ્રમય ગોળવૃત્ત સમુદ્‌ગકોમાં ઘણા જિનસક્થિઓ સંનિક્ષિપ્ત રહેલા છે. તે વિજયદેવ અને બીજા ઘણા વ્યંતર દેવ – દેવીઓ માટે અર્ચનીય, વંદનીય, પૂજનીય, સત્કારણીય, સન્માનનીય, કલ્યાણ – મંગલ – દેવત્વ – ચૈત્યરૂપ તથા પર્યુપાસનીય છે. માણવક ચૈત્યસ્તંભની ઉપર આઠ – આઠ મંગલ, ધ્વજ, છત્રાતિછત્ર રહેલ છે. તે માણવક ચૈત્યસ્તંભની પૂર્વે એક મોટી મણિપીઠિકા કહેલી છે. તે મણિપીઠિકા બે યોજન લાંબી – પહોળી, એક યોજન બાહલ્યથી સર્વમણીમયી યાવત્‌ પ્રતિરૂપ છે. તે મણિપીઠિકા ઉપર એક મોટું સિંહાસન કહેલ છે. સિંહાસન વર્ણન કરવું. તે માણવક ચૈત્યસ્તંભની પશ્ચિમે એક મોટી મણિપીઠિકા કહેલ છે. એક યોજન લાંબી – પહોળી, અર્ધયોજન બાહલ્યથી, સર્વમણિમયી, સ્વચ્છ છે. તે મણિપીઠિકાની ઉપર એક મોટું દેવશયનીય કહેલ છે. તે દેવશયનીયનું આવા સ્વરૂપનું વર્ણન કહેલ છે. વિવિધ મણિમય પ્રતિપાદ, સુવર્ણના પાયા, વિવિધ મણિમય પાદશીર્ષ, જાંબૂનદમય ગાત્રો, વજ્રમય સંધિ, વિવિધ મણિમય તે વર્ણવેલ છે. રજતમય તૂલી, લોહિતાક્ષમય તકીયા, તપનીયમય ગંડોપધાનિકા છે. તે દેવશયનીયની બંને બાજુ તકીયા, બે બાજુ ઉન્નત્ત, મધ્યે ગંભીર, શાલિંગણવર્તિક, ગંગા નદીના કિનારાથી રેતીમાં પગ રાખતા અંદર ધસી જાય તેવી જ શય્યા છે. તેના ઉપર વેલ – બૂટા કાઢેલ સુતરાઉ વસ્ત્ર બિછાવેલ છે. તેના ઉપર રજસ્રાણ લગાવેલ છે, તે લાલ વસ્ત્રથી ઢાંકેલ, સુરમ્ય, મૃગચર્મ – રૂ – બૂર – વનસ્પતિ અને માખણ સમાન મૃદુ સ્પર્શવાળી, પ્રાસાદીય છે. તે દેવશયનીયના ઉત્તર પૂર્વમાં એક મોટી મણિપીઠિકા કહેલ છે. તે એક યોજન લાંબી – પહોળી, અર્દ્ધ યોજન બાહલ્યથી, સર્વમણીમયી યાવત્‌ સ્વચ્છ છે. તે મણિપીઠિકાની ઉપર એક મોટો ક્ષુલ્લક મહેન્દ્રધ્વજ કહે છે. સાડા સાત યોજન ઉર્ધ્વ – ઉચ્ચત્વથી છે. અર્દ્ધકોશ ઉદ્વેધથી, અર્દ્ધકોશ વિષ્કંભથી, વૈડૂર્યમય – વૃત્ત – લષ્ટ – સંસ્થિત આદિ પૂર્વવત્‌ યાવત્‌ મંગલ, ધ્વજ, છત્રાતિછત્ર છે. તે ક્ષુદ્ર મંગલધ્વજની પશ્ચિમે વિજયદેવનો ચોપ્પાલ નામે પ્રહરણ કોશ કહેલ છે. તે વિજયદેવના પરીઘરત્ન પ્રમુખ ઘણા પ્રહરણ રત્નો સંનિક્ષિપ્ત રહેલ છે. તે શસ્ત્ર ઉજ્જવલ, અતિ તેજ અને તીક્ષ્ણ ધારવાળા છે. તે પ્રાસાદીયાદિ છે. તે સુધર્માસભાની ઉપર ઘણા આઠ – આઠ મંગલ, ધ્વજ, છત્રાતિછત્ર છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] tassa nam bahusamaramanijjassa bhumibhagassa bahumajjhadesabhae, ettha nam maham ega manipedhiya pannatta. Sa nam manipedhiya do joyanaim ayamavikkhambhenam joyanam bahallenam savvamanimai achchha java padiruva. Tise nam manipedhiyae uppim, ettha nam maham ege manavae nama cheiyakhambhe pannatte–addhatthamaim joyanaim uddham uchchattenam, addhakosam uvvehenam, addhakosam vikkhambhenam, chhakodie chhalamse chhaviggahite vairamayavattalatthasamthiyasusilitthaparighatthamatthasupatitthite evam jaha mahimdajjhayassa vannao java padiruve. Tassa nam manavagassa chetiyakhambhassa uvarim chhakkose ogahitta, hetthavi chhakkose vajjetta, majjhe addhapamchamesu joyanesu ettha nam bahave suvannaruppamaya phalaga pannatta. Tesu nam suvannaruppamaesu phalaesu bahave vairamaya nagadamta pannatta. Tesu nam vairamaesu nagadamtaesu bahave rayayamaya sikkaga pannatta. Tesu nam rayayamayasikkaesu bahave vairamaya golavattasamuggaka pannatta. Tesu nam vairamaesu golavattasamuggaesu bahuyao jinasakahao samnikkhittao chitthamti, jao nam vijayassa devassa annesim cha bahunam vanamamtaranam devana ya devina ya achchanijjao vamdanijjao puyanijjao mananijjao sakkaranijjao kallanam mamgalam devayam chetiyam pajjuvasanijjoo. Manavagassa nam chetiyakhambhassa uvarim atthatthamamgalaga jhaya chhattatichhatta. Tassa nam manavagassa chetiyakhambhassa puratthimenam, ettha nam maham ega manipedhiya pannatta. Sa nam manipedhiya joyanam ayamavikkhambhenam, addhajoyanam bahallenam savvamanimai achchha java padiruva. Tise nam manipedhiyae uppim, ettha nam maham ege sihasane pannatte saparivare. Tassa nam manavagassa chetiyakhambhassa pachchatthimenam, ettha nam maham ega manipedhiya pannatta–joyanam ayamavikkhambhenam, addhajoyanam bahallenam savvamanimai achchha java padiruva. Tise nam manipedhiyae uppim, ettha nam maham ege devasayanijje pannatte. Tassa nam devasayanijjassa ayameyaruve vannavase pannatte, tam jaha–nanamanimaya padipada, sovanniya pada, nanamanimaya payasisa, jambunayamayaim gattaim, vairamaya samdhi, nanamanimae vechche, rayayamai tuli, lohiyakkhamaya bibboyana, tavanijjamai gamdovahaniya. Se nam devasayanijje salimganavattie ubhao bibboyane duhao unnae majjhe nayagambhire gamgapulinavaluyauddhalasalisae oyaviyakhomadugullapatta-padichchhayane ainagarutaburanavaniyatulaphase suviraiyarayattane rattamsuyasamvute suramme pasaie darisanijje abhiruve padiruve. Tassa nam devasayanijjassa uttarapuratthimenam, ettha nam maham ega manipedhiya pannatta–joyanamegam ayamavikkhambhenam, addhajoyanam bahallenam, savvamanimai achchha java padiruva. Tise nam manipedhiyae uppim ettha nam khuddae mahimdajjhae pannatte. Pamanam vannao jo mahimdajjhayassa. Tassa nam khuddamahimdajjhayassa pachchatthimenam ettha nam vijayassa devassa maham ege choppale nama paharanakose pannatte–savvavairamae achchhe java padiruve. Tattha nam vijayassa devassa bahave phaliha-rayanapamokkha paharanarayana samnikkhitta chitthamti–ujjala sunisiya, sutikkhadhara pasaiya darisanijja abhiruva padiruva. Tise nam sabhae suhammae uppim bahave atthatthamamgalaga jhaya chhattatichhatta.
Sutra Meaning Transliteration : Te bahusama ramaniya bhumibhagana bahumadhya deshabhagamam eka moti manipithika kahi chhe. Te manipithika be yojana lambi – paholi, eka yojana jadi ane sampurna manimaya chhe. Te manipithikani upara ahim manavaka name chaityastambha kahela chhe. Te sada sata yojana umcho, arddha kosha udvedhathi – jaminamam, arddha kosha vishkambhathi chhe. Teni chha koti, chha kona, chha bhaga chhe. Te vajramaya, vritta, lashtha samsthita chhe. E pramane mahendra dhvajana varnana mujaba ‘prasadiya’ sudhi kahevum. Te manavaka chaityastambhani upara chha kosha ullamghine ane niche pana chha kosha varjine vachchena sada chara yojanamam a ghana suvarna – rupyamaya phalako kahya chhe. Te sona – rupana phalakomam ghana vajramaya nagadamtako kahya chhe. Te vajramaya nagadamtakomam ghana rajatamaya sikkao kahya chhe. Te rajatamaya sikkamam ghana vajramaya gola – vritta samudgako kahya chhe. Te vajramaya golavritta samudgakomam ghana jinasakthio samnikshipta rahela chhe. Te vijayadeva ane bija ghana vyamtara deva – devio mate archaniya, vamdaniya, pujaniya, satkaraniya, sanmananiya, kalyana – mamgala – devatva – chaityarupa tatha paryupasaniya chhe. Manavaka chaityastambhani upara atha – atha mamgala, dhvaja, chhatratichhatra rahela chhe. Te manavaka chaityastambhani purve eka moti manipithika kaheli chhe. Te manipithika be yojana lambi – paholi, eka yojana bahalyathi sarvamanimayi yavat pratirupa chhe. Te manipithika upara eka motum simhasana kahela chhe. Simhasana varnana karavum. Te manavaka chaityastambhani pashchime eka moti manipithika kahela chhe. Eka yojana lambi – paholi, ardhayojana bahalyathi, sarvamanimayi, svachchha chhe. Te manipithikani upara eka motum devashayaniya kahela chhe. Te devashayaniyanum ava svarupanum varnana kahela chhe. Vividha manimaya pratipada, suvarnana paya, vividha manimaya padashirsha, jambunadamaya gatro, vajramaya samdhi, vividha manimaya te varnavela chhe. Rajatamaya tuli, lohitakshamaya takiya, tapaniyamaya gamdopadhanika chhe. Te devashayaniyani bamne baju takiya, be baju unnatta, madhye gambhira, shalimganavartika, gamga nadina kinarathi retimam paga rakhata amdara dhasi jaya tevi ja shayya chhe. Tena upara vela – buta kadhela sutarau vastra bichhavela chhe. Tena upara rajasrana lagavela chhe, te lala vastrathi dhamkela, suramya, mrigacharma – ru – bura – vanaspati ane makhana samana mridu sparshavali, prasadiya chhe. Te devashayaniyana uttara purvamam eka moti manipithika kahela chhe. Te eka yojana lambi – paholi, arddha yojana bahalyathi, sarvamanimayi yavat svachchha chhe. Te manipithikani upara eka moto kshullaka mahendradhvaja kahe chhe. Sada sata yojana urdhva – uchchatvathi chhe. Arddhakosha udvedhathi, arddhakosha vishkambhathi, vaiduryamaya – vritta – lashta – samsthita adi purvavat yavat mamgala, dhvaja, chhatratichhatra chhe. Te kshudra mamgaladhvajani pashchime vijayadevano choppala name praharana kosha kahela chhe. Te vijayadevana parigharatna pramukha ghana praharana ratno samnikshipta rahela chhe. Te shastra ujjavala, ati teja ane tikshna dharavala chhe. Te prasadiyadi chhe. Te sudharmasabhani upara ghana atha – atha mamgala, dhvaja, chhatratichhatra chhe.