Sutra Navigation: Auppatik ( ઔપપાતિક ઉપાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1105632
Scripture Name( English ): Auppatik Translated Scripture Name : ઔપપાતિક ઉપાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

समवसरण वर्णन

 Translated Chapter :

સમવસરણ વર્ણન
Section : Translated Section :
Sutra Number : 32 Category : Upang-01
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] तए णं तस्स कूणियस्स रन्नो चंपाए नयरीए मज्झंमज्झेणं निग्गच्छमाणस्स बहवे अत्थत्थिया कामत्थिया भोगत्थिया लाभत्थिया किव्विसिया कारोडिया कारवाहिया संखिया चक्किया नंगलिया मुहमंगलिया वद्धमाणा पूसमाणया खंडियगणा ताहिं इट्ठाहिं कंताहिं पियाहिं मणुण्णाहिं मणामाहिं मणाभिरामाहिं हिययमणिज्जाहिं वग्गूहिं जयविजयमंगलसएहिं अणवरयं अभि-णंदंता य अभित्थुणंता य एवं वयासी–जयजय णंदा! जयजय भद्दा! भद्दं ते, अजियं जिणाहि जियं पालयाहि, जियमज्झे वसाहि। इंदो इव देवाणं चमरो इव असुराणं धरणो इव नागाणं चंदो इव ताराणं भरहो इव मणुयाणं बहूइं वासाइं बहूइं वाससयाइं बहूइं वाससहस्साइं बहूइं वाससयसहस्साइं अणहसमग्गो हट्ठतुट्ठो परमाउं पालियाहिं इट्ठजणसंपरिवुडो चंपाए नयरीए अन्नेसिं च बहूणं गामागर नयर खेड कब्बड दोणमुह मडंब पट्टण आसम निगम संवाह संणिवेसाणं आहेवच्चं पोरेवच्चं सामित्तं भट्टित्तं महत्तरगतं आणा ईसर सेनावच्चं कारेमाणे पालेमाणे महयाहय नट्ट गीय बाइय तंती तल ताल तुडिय धण मुइंगपडुप्पवाइयरवेणं विउलाइं भोगभोगाइं भुंजमाणे विहराहि ति कट्टु जय-जय सद्दं पउंजंति। तए णं से कूणिए राया भिंभसारपुत्ते नयणमालासहस्सेहिं पेच्छिज्जमाणे-पेच्छिज्जमाणे हिययमालासहस्सेहिं अभिनंदिज्जमाणे-अभिनंदिज्जमाणे मणोरहमालासहस्सेहिं विच्छिप्पमाणे-विच्छिप्पमाणे वयणमालासहस्सेहिं अभिथुव्वमाणे-अभिथुव्वमाणे कंतिसोहग्गगुणेहिं पत्थिज्ज- माणे-पत्थिज्जमाणे बहूणं नरनारिसहस्साणं दाहिणहत्थेणं अंजलिमालासहस्साइं पडिच्छमाणे-पडिच्छमाणे मंजुमंजुणा घोसेणं आपडिपुच्छमाणे-आपडिपुच्छमाणे भवनपंति सहस्साइं समइच्छमाणे-समइच्छमाणे चंपाए नयरीए मज्झंमज्झेणं निग्गच्छइ, ... ...निग्गच्छित्ता जेणेव पुण्णभद्दे चेइए तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता समणस्स भगवओ महावीरस्स अदूर-सामंते छत्ताईए तित्थयराइसेसे पासइ, पासित्ता आभिसेक्कं हत्थिरयणं ठवेइ, ठवेत्ता आभिसेक्काओ हत्थिरयणाओ पच्चोरुहइ, पच्चोरुहित्ता अवहट्टु पंच रायकउहाइं, तं जहा–खग्गं छत्तं उप्फेसं वाहणाओ वालवीयणयं, जेणेव समणे भगवं महावीरे तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता समणं भगवं महावीरं पंचविहेणं अभिगमेणं अभिगच्छइ, तं जहा–सचित्ताणं दव्वाणं विओसरणयाए अचित्ताणं दव्वाणं अविओसरणयाए एगसाडियं-उत्तरासंगकरणेणं चक्खुप्फासे अंजलिपग्गहेणं मणसो एगत्तिभावकरणेणं। समणं भगवं महावीरं तिक्खुत्तो आयाहिण-पयाहिणं करेइ, करेत्ता वंदइ निग्गंइ, वंदित्ता नमंसित्ता तिविहाए पज्जुवासणाए पज्जुवासइ। तं जहा–काइयाए वाइयाए माणसियाए। काइयाए–ताव संकुइयग्गहत्थपाए सुस्सूसमाणे निग्गंमाणे अभिमुहे विनएणं पंजलिउडे पज्जुवासइ। वाइयाए–जं जं भगवं वागरेइ एवमेयं भंते! तहमेयं भंते! अवितहमेयं भंते! असंदिद्धमेयं भंते! इच्छियमेयं भंते! पडिच्छियमेयं भंते! इच्छियपडिच्छियमेयं भंते! से जहेयं तुब्भे वदह अपडिकूलमाण पज्जुवासइ। माणसियाए–महयासंवेगं जण-इत्ता तिव्वधम्मानुरागरत्ते पज्जुवासइ।
Sutra Meaning : [૧] ત્યારે તે કૂણિક રાજા ચંપાનગરીની વચ્ચોવચ્ચથી નીકળતા, ઘણાં ધનાર્થી, કામાર્થી, ભોગાર્થી, કિલ્બિષિક, કારોટિક, લાભાર્થી, કરબાધિત, શાંખિક, ચક્રીક, લાંગલિક, મુખ માંગલિક, વર્દ્ધમાન, પુષ્યમાનવ, ખંડિકગણ તેવી ઇષ્ટ – કાંત – પ્રિય – મનોજ્ઞ – મણામ – મનોભિરામ – હૃદયગમનીય વાણી વડે જય – વિજય – મંગલાદિ સેંકડો શબ્દોથી અનવરત અભિનંદતા, અભિસ્તવતા આ પ્રમાણે કહે છે – હે નંદ! તમારો જય થાઓ, હે ભદ્ર! તમારો જય થાઓ, આપનું કલ્યાણ થાઓ, ન જીતેલાને જીતો. જીતેલાને પાળો, જીતેલા મધ્યે રહો. [૨] દેવોમાં ઇન્દ્ર સમાન, અસુરોમાં ચમરવત્‌, નાગકુમારોમાં ધરણવત્‌, તારામાં ચંદ્રવત્‌, મનુષ્યોમાં ભરતવત્‌ ઘણાં વર્ષો, અનેક શત વર્ષો, અનેક સહસ્ર વર્ષો, અનેક લાખ વર્ષો, અનઘ સમગ્ર, હૃષ્ટ – તુષ્ટ, પરમાયુનું પાલન કરો. ઇષ્ટજનથી સંપરિવૃત્ત રહી ચંપાનગરીનું તથા બીજા ઘણા ગામ, નગર, આકર, ખેડ, કર્બટ, મડંબ, દ્રોણમુખ, પાટણ, આશ્રમ, નિગમ, સંવાહ, સંનિવેશોનું આધિપત્ય, પૌરોપત્ય, સ્વામિત્વ, ભતૃત્વ, મહત્તરકત્વ, આજ્ઞા – ઐશ્વર્ય – સૈનાપત્ય કરતા, પાલન કરતા, મહતા આહત – નૃત્ય – ગીત – વાજિંત્ર – તંત્રી – તાલ – ત્રુટિત – ધન મૃદંગ – દુંદુભિ આદિ વાજિંત્રના શબ્દોથી વિપુલ ભોગોપભોગ ભોગવતા વિચરો એમ કહીને જય – જય શબ્દ કરે છે. [૩] ત્યારપછી તે ભંભસારપુત્ર કૂણિક રાજા હજારો નયન – માલા વડે જોવાતો – જોવાતો, હજારો હૃદયમાળા વડે અભિનંદાતો – અભિનંદાતો, હજારો મનોરથમાળા વડે સાંનિધ્ય ઇચ્છાતો – ઇચ્છાતો, હજારો વચનમાલા વડે અભિસ્તવાતો – અભિસ્તવાતો, કાંતિ – સૌભાગ્ય વડે પ્રાર્થના કરાતો – કરાતો, ઘણા હજારો નર – નારીઓની હજારો અંજલી માલાઓને પોતાના જમણા હાથ વડે સ્વીકારતો – સ્વીકારતો, અત્યંત કોમળ વાણીથી કુશળ વાર્તા પૂછાતો, હજારો ભવનોની પંક્તિઓને ઉલ્લંઘતો – ઉલ્લંઘતો ચંપા નગરીની વચ્ચોવચ્ચથી નીકળ્યો. નીકળીને જ્યાં પૂર્ણભદ્ર ચૈત્ય હતું ત્યાં આવ્યો. આવીને શ્રમણ ભગવંત મહાવીરની કંઈક સમીપે તીર્થંકરના છત્ર આદિ અતિશય જુએ છે, જોઈને આભિષેક્ય હસ્તિ રત્નને ઊભો રાખ્યો, રાખીને આભિષેક્ય હસ્તિરત્નથી નીચે ઊતર્યો. ઊતરીને પાંચ રાજ – ચિહ્નો – ખડ્‌ગ, છત્ર, મુગટ, ઉપાનહ, ચામરને દૂર કર્યા. પછી જ્યાં શ્રમણ ભગવંત મહાવીર છે, ત્યાં આવે છે. ત્યારપછી શ્રમણ ભગવંત મહાવીરને પાંચ પ્રકારના અભિગમથી સન્મુખ જાય છે. તે આ પ્રમાણે ૧ – સચિત્ત દ્રવ્યોનો ત્યાગ, ૨ – અચિત્ત દ્રવ્યોનો અત્યાગ, ૩ – એકશાટિક ઉત્તરાસંગ કરણ, ૪ – જોતાની સાથે જ અંજલી જોડવી, ૫ – મનથી એકત્ર ભાવ – કરણ વડે. શ્રમણ ભગવંત મહાવીરને ત્રણ વખત આદક્ષિણ – પ્રદક્ષિણા કરી, કરીને વંદન – નમન કરે છે. વંદન – નમન કરીને ત્રણ પ્રકારની પર્યુપાસનાથી પર્યુપાસે છે. તે આ પ્રમાણે – કાયિકી, વાચિકી, માનસિકી, કાયા વડે અગ્ર હાથ – પગ સંકોચીને, શ્રવણની ઇચ્છા કરતા, નમન કરતા, અભિમુખ વિનયથી અંજલી જોડી પર્યુપાસે છે. વાચા વડે જ્યારે જ્યારે ભગવન બોલતા હતા. ત્યારે – ભગવન્‌ ! તે એમ જ છે, ભગવન્‌! તે તેમ જ છે, અવિતથ છે, અસંદિગ્ધ છે, ઇચ્છિત છે, પ્રતિચ્છિત છે, ઇચ્છિત – પ્રતિચ્છિત છે. ભગવન્‌! તમે કહો છો તેમજ તે છે, એ રીતે અનુકૂળ વચન બોલતો હતો. માનસિક વડે મહાસંવેગ જનિત તીવ્રધર્માનુરાગરત થઈ સેવે છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] tae nam tassa kuniyassa ranno champae nayarie majjhammajjhenam niggachchhamanassa bahave atthatthiya kamatthiya bhogatthiya labhatthiya kivvisiya karodiya karavahiya samkhiya chakkiya namgaliya muhamamgaliya vaddhamana pusamanaya khamdiyagana tahim itthahim kamtahim piyahim manunnahim manamahim manabhiramahim hiyayamanijjahim vagguhim jayavijayamamgalasaehim anavarayam abhi-namdamta ya abhitthunamta ya evam vayasi–jayajaya namda! Jayajaya bhadda! Bhaddam te, ajiyam jinahi jiyam palayahi, jiyamajjhe vasahi. Imdo iva devanam chamaro iva asuranam dharano iva naganam chamdo iva taranam bharaho iva manuyanam bahuim vasaim bahuim vasasayaim bahuim vasasahassaim bahuim vasasayasahassaim anahasamaggo hatthatuttho paramaum paliyahim itthajanasamparivudo champae nayarie annesim cha bahunam gamagara nayara kheda kabbada donamuha madamba pattana asama nigama samvaha samnivesanam ahevachcham porevachcham samittam bhattittam mahattaragatam ana isara senavachcham karemane palemane mahayahaya natta giya baiya tamti tala tala tudiya dhana muimgapaduppavaiyaravenam viulaim bhogabhogaim bhumjamane viharahi ti kattu jaya-jaya saddam paumjamti. Tae nam se kunie raya bhimbhasaraputte nayanamalasahassehim pechchhijjamane-pechchhijjamane hiyayamalasahassehim abhinamdijjamane-abhinamdijjamane manorahamalasahassehim vichchhippamane-vichchhippamane vayanamalasahassehim abhithuvvamane-abhithuvvamane kamtisohaggagunehim patthijja- Mane-patthijjamane bahunam naranarisahassanam dahinahatthenam amjalimalasahassaim padichchhamane-padichchhamane mamjumamjuna ghosenam apadipuchchhamane-apadipuchchhamane bhavanapamti sahassaim samaichchhamane-samaichchhamane champae nayarie majjhammajjhenam niggachchhai,.. ..Niggachchhitta jeneva punnabhadde cheie teneva uvagachchhai, uvagachchhitta samanassa bhagavao mahavirassa adura-samamte chhattaie titthayaraisese pasai, pasitta abhisekkam hatthirayanam thavei, thavetta abhisekkao hatthirayanao pachchoruhai, pachchoruhitta avahattu pamcha rayakauhaim, tam jaha–khaggam chhattam upphesam vahanao valaviyanayam, jeneva samane bhagavam mahavire teneva uvagachchhai, uvagachchhitta samanam bhagavam mahaviram pamchavihenam abhigamenam abhigachchhai, tam jaha–sachittanam davvanam viosaranayae achittanam davvanam aviosaranayae egasadiyam-uttarasamgakaranenam chakkhupphase amjalipaggahenam manaso egattibhavakaranenam. Samanam bhagavam mahaviram tikkhutto ayahina-payahinam karei, karetta vamdai niggami, vamditta namamsitta tivihae pajjuvasanae pajjuvasai. Tam jaha–kaiyae vaiyae manasiyae. Kaiyae–tava samkuiyaggahatthapae sussusamane niggammane abhimuhe vinaenam pamjaliude pajjuvasai. Vaiyae–jam jam bhagavam vagarei evameyam bhamte! Tahameyam bhamte! Avitahameyam bhamte! Asamdiddhameyam bhamte! Ichchhiyameyam bhamte! Padichchhiyameyam bhamte! Ichchhiyapadichchhiyameyam bhamte! Se jaheyam tubbhe vadaha apadikulamana pajjuvasai. Manasiyae–mahayasamvegam jana-itta tivvadhammanuragaratte pajjuvasai.
Sutra Meaning Transliteration : [1] tyare te kunika raja champanagarini vachchovachchathi nikalata, ghanam dhanarthi, kamarthi, bhogarthi, kilbishika, karotika, labharthi, karabadhita, shamkhika, chakrika, lamgalika, mukha mamgalika, varddhamana, pushyamanava, khamdikagana tevi ishta – kamta – priya – manojnya – manama – manobhirama – hridayagamaniya vani vade jaya – vijaya – mamgaladi semkado shabdothi anavarata abhinamdata, abhistavata a pramane kahe chhe – he namda! Tamaro jaya thao, he bhadra! Tamaro jaya thao, apanum kalyana thao, na jitelane jito. Jitelane palo, jitela madhye raho. [2] devomam indra samana, asuromam chamaravat, nagakumaromam dharanavat, taramam chamdravat, manushyomam bharatavat ghanam varsho, aneka shata varsho, aneka sahasra varsho, aneka lakha varsho, anagha samagra, hrishta – tushta, paramayunum palana karo. Ishtajanathi samparivritta rahi champanagarinum tatha bija ghana gama, nagara, akara, kheda, karbata, madamba, dronamukha, patana, ashrama, nigama, samvaha, samniveshonum adhipatya, pauropatya, svamitva, bhatritva, mahattarakatva, ajnya – aishvarya – sainapatya karata, palana karata, mahata ahata – nritya – gita – vajimtra – tamtri – tala – trutita – dhana mridamga – dumdubhi adi vajimtrana shabdothi vipula bhogopabhoga bhogavata vicharo ema kahine jaya – jaya shabda kare chhe. [3] tyarapachhi te bhambhasaraputra kunika raja hajaro nayana – mala vade jovato – jovato, hajaro hridayamala vade abhinamdato – abhinamdato, hajaro manorathamala vade samnidhya ichchhato – ichchhato, hajaro vachanamala vade abhistavato – abhistavato, kamti – saubhagya vade prarthana karato – karato, ghana hajaro nara – narioni hajaro amjali malaone potana jamana hatha vade svikarato – svikarato, atyamta komala vanithi kushala varta puchhato, hajaro bhavanoni pamktione ullamghato – ullamghato champa nagarini vachchovachchathi nikalyo. Nikaline jyam purnabhadra chaitya hatum tyam avyo. Avine shramana bhagavamta mahavirani kamika samipe tirthamkarana chhatra adi atishaya jue chhe, joine abhishekya hasti ratnane ubho rakhyo, rakhine abhishekya hastiratnathi niche utaryo. Utarine pamcha raja – chihno – khadga, chhatra, mugata, upanaha, chamarane dura karya. Pachhi jyam shramana bhagavamta mahavira chhe, tyam ave chhe. Tyarapachhi shramana bhagavamta mahavirane pamcha prakarana abhigamathi sanmukha jaya chhe. Te a pramane 1 – sachitta dravyono tyaga, 2 – achitta dravyono atyaga, 3 – ekashatika uttarasamga karana, 4 – jotani sathe ja amjali jodavi, 5 – manathi ekatra bhava – karana vade. Shramana bhagavamta mahavirane trana vakhata adakshina – pradakshina kari, karine vamdana – namana kare chhe. Vamdana – namana karine trana prakarani paryupasanathi paryupase chhe. Te a pramane – kayiki, vachiki, manasiki, kaya vade agra hatha – paga samkochine, shravanani ichchha karata, namana karata, abhimukha vinayathi amjali jodi paryupase chhe. Vacha vade jyare jyare bhagavana bolata hata. Tyare – bhagavan ! Te ema ja chhe, bhagavan! Te tema ja chhe, avitatha chhe, asamdigdha chhe, ichchhita chhe, pratichchhita chhe, ichchhita – pratichchhita chhe. Bhagavan! Tame kaho chho temaja te chhe, e rite anukula vachana bolato hato. Manasika vade mahasamvega janita tivradharmanuragarata thai seve chhe.