Sutra Navigation: Gyatadharmakatha ( ધર્મકથાંગ સૂત્ર )
Search Details
| Mool File Details |
|
Anuvad File Details |
|
| Sr No : | 1104705 | ||
| Scripture Name( English ): | Gyatadharmakatha | Translated Scripture Name : | ધર્મકથાંગ સૂત્ર |
| Mool Language : | Ardha-Magadhi | Translated Language : | Gujarati |
| Chapter : |
श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-१ उत्क्षिप्तज्ञान |
Translated Chapter : |
શ્રુતસ્કંધ-૧ અધ્યયન-૧ ઉત્ક્ષિપ્તજ્ઞાન |
| Section : | Translated Section : | ||
| Sutra Number : | 5 | Category : | Ang-06 |
| Gatha or Sutra : | Sutra | Sutra Anuyog : | |
| Author : | Deepratnasagar | Original Author : | Gandhar |
| Century : | Sect : | Svetambara1 | |
| Source : | |||
| Mool Sutra : | [सूत्र] तए णं चंपाए नयरीए परिसा निग्गया। धम्मो कहिओ। परिसा जामेव दिसिं पाउब्भूया, तामेव दिसिं पडिगया। तेणं कालेणं तेणं समएणं अज्जसुहम्मस्स अनगारस्स जेट्ठे अंतेवासी अज्जजंबू नामं अनगारे कासवगोत्तेणं सत्तुस्सेहे समचउरंस-संठाण-संठिए वइररिसह-नाराय-संघयणे कनग-पलग-निघस-पम्हगोरे उग्गतवे दित्ततवे तत्ततवे महातवे उराले घोरे घोरगुणे घोरतवस्सी घोरबंभचेरवासी उच्छूढसरीरे संखित्त-विउल-तेयलेस्से अज्जसुहम्मस्स थेरस्स अदूरसामंते उड्ढंजाणू अहोसिरे ज्झाणकोट्ठोवगए संजमेणं तवसा अप्पाणं भावेमाणे विहरइ। तए णं से अज्जजंबूनामे अनगारे जायसड्ढे जायसंसए जायकोउहल्ले संजायसड्ढे संजायसंसए संजायकोउहल्ले उप्पन्नसड्ढे उप्पन्नसंसए उप्पन्नकोउहल्ले समुप्पन्नसड्ढे समुप्पन्नसंसए समुप्पन्नकोउहल्ले उट्ठाए उट्ठेइ, उट्ठेत्ता जेणामेव अज्जसुहम्मे थेरे, तेणामेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता अज्जसुहम्मे थेरे तिक्खुत्तो आयाहिण-पयाहिणं करेइ, करेत्ता वंदइ नमंसइ, वंदित्ता नमंसित्ता अज्जसुहम्मस्स थेरस्स नच्चासण्णे नातिदूरे सुस्सूसमाणे नमंसमाणे अभिमुहे पंजलिउडे विनएणं पज्जुवासमाणे एवं वयासी– जइ णं भंते! समणेणं भगवया महावीरेणं आइगरेणं तित्थगरेणं सहसंबुद्धेणं लोगनाहेणं लोगपईवेणं लोगपज्जोयगरेणं अभयदएणं सरणदएणं चक्खुदएणं मग्गदएणं धम्मदएणं धम्मदेसएणं धम्मनायगेणं धम्मवरचाउरंतचक्कवट्टिणा अप्पडिहयवरनाणदंसणधरेणं जिणेणं जाणएणं बुद्धेणं बोहएणं मुत्तेणं मोयगेणं तिन्नेणं तारएणं सिवमयलमरुयमनंतमक्खयमव्वाबाहमपुनरावत्तयं सासयं ठाणमुवगएणं [सिद्धिगइनामधेज्जं ठाणं संपत्तेणं?] पंचमस्स अंगस्स अयमट्ठे पन्नत्ते, छट्ठस्स णं भंते! अंगस्स नायाधम्मकहाणं के अट्ठे पन्नत्ते? जंबु त्ति अज्जसुहम्मे थेरे अज्जजंबूनामं अनगारं एवं वयासी–एवं खलु जंबू! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं छट्ठस्स अंगस्स दो सुयक्खंधा पन्नत्ता, तं जहा–नायाणि य धम्मकहाओ य। जइ णं भंते! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं छट्ठस्स अंगस्स दो सुयक्खंधा पन्नत्ता, तं जहा–नायाणि य धम्मकहाओ य। पढमस्स णं भंते! सुयक्खंधस्स समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं नायाणं कइ अज्झयणा पन्नत्ता? एवं खलु जंबू! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं नायाणं एगूणवीसं अज्झयणा पन्नत्ता, तं जहा– | ||
| Sutra Meaning : | સૂત્ર– ૫. ત્યારે ચંપાનગરીથી પર્ષદા – જનસમૂહ નીકળ્યો. રાજા કોણિક નીકળ્યો. સુધર્માસ્વામીએ ધર્મ કહ્યો. ધર્મ સાંભળીને પર્ષદા જે દિશાથી આવેલી, તે દિશામાં પાછી ગઈ. તે કાળે, તે સમયે આર્ય સુધર્મા અણગારના મોટા શિષ્ય આર્ય જંબૂ નામે અણગાર, જે કાશ્યપ ગોત્રના હતા, સાત હાથ ઉંચા હતા યાવત્ આર્ય સુધર્મા સ્થવિરની દૂર નહીં – નજીક નહીં એવા સ્થાને ઉત્કુટુક આસને રહી, અધો શિર થઈ(મસ્તક નમાવી) ધ્યાનકોષ્ઠમાં પ્રવેશી સંયમ અને તપ વડે પોતાના આત્માને ભાવિત કરતા વિચરતા હતા. ત્યારે તે આર્યજંબૂ નામક અનાગારના મનમાં શ્રદ્ધા, સંશય અને કુતૂહલ જન્મ્યા. શ્રદ્ધા, સંશય અને કુતૂહલ ઉત્પન્ન થયા, , શ્રદ્ધા, સંશય અને કુતૂહલ વધ્યા, , શ્રદ્ધા – સંશય અને કુતૂહલ પ્રબળ થયા, ત્યારે પોતાના સ્થાનથી ઉઠીને, જ્યાં આર્ય સુધર્મા સ્થવિર હતા ત્યાં આવે છે. આવીને આર્ય સુધર્માને જમણી તરફથી આરંભી, ત્રણ વખત આદક્ષિણ પ્રદક્ષિણા કરીને વંદે છે – નમે છે, વાંદી – નમીને આર્ય સુધર્માની અતિ દૂર કે નીકટ નહીં તેવા સ્થાને શ્રવણની ઇચ્છાથી, નમન કરતા, અભિમુખ હાથ જોડી, વિનયથી પર્યુપાસના કરતા આમ કહ્યું – ભગવન્ ! જો શ્રમણ ભગવંત મહાવીર, કે જે આદિકર, તીર્થંકર, સ્વયં – સંબુદ્ધ, પુરુષોત્તમ, પુરુષસિંહ, પુરુષવર – પુંડરીક, પુરુષવરગંધહસ્તિ, લોકોત્તમ, લોકનાથ, લોકહિતક, લોકપ્રદીપક, લોકપ્રદ્યોતકર, અભયદાતા, શરણદ, ચક્ષુદ, માર્ગદ, બોધિદ, ધર્મદ, ધર્મદેશક, ધર્મનાયક, ધર્મસારથિ, ધર્મવર ચાતુરંત ચક્રવર્તી, અપ્રતિહત જ્ઞાન – દર્શનધર, વિવૃત્ત છદ્મ, જિન – જાપક, તીર્ણ – તારક, બુદ્ધ – બોધક, મુક્ત – મોચક, સર્વજ્ઞ – સર્વદર્શી, શિવ – અચલ – અરુજ – અનંત – અક્ષય – અવ્યાબાધ – અપુનરાવર્તિક – શાશ્વત સ્થાનને પામેલ હતા, તેઓએ પાંચમાં અંગનો આ અર્થ કહ્યો છે, તો હે ભગવન્ ! છઠ્ઠા અંગ જ્ઞાતાધર્મનો અર્થ શો કહ્યો છે ? હે જંબૂ ! એમ આમંત્રી, આર્યસુધર્મા સ્થવિરે આર્ય જંબૂ અણગારને આમ કહ્યું – હે જંબૂ ! યાવત્ સિદ્ધિ સ્થાન પ્રાપ્ત ભગવંત મહાવીરે છઠ્ઠા અંગના બે શ્રુતસ્કંધ કહ્યા છે – જ્ઞાતકથા અને ધર્મકથા. ભગવન્ ! જો શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે જ્ઞાતા – ધર્મ કથાના બે શ્રુતસ્કંધ કહ્યા છે, તો હે ભગવન્ ! પ્રથમ શ્રુતસ્કંધના ભગવંતે કેટલા અધ્યયનો કહ્યા છે ? હે જંબૂ ! ભગવંતે પ્રથમ શ્રુતસ્કંધના ૧૯ અધ્યયનો કહ્યા છે. સૂત્ર– ૬. પ્રથમ શ્રુતસ્કંધના ૧૯ અધ્યયનો કહ્યા છે, તે આ પ્રમાણે – સૂત્ર– ૭. ઉત્ક્ષિપ્ત જ્ઞાન, સંઘાટ, અંડ, કૂર્મ, શૈલક, તુંબ, રોહિણી, મલ્લી, માકંદી, ચંદ્ર, સૂત્ર– ૮. દાવદ્રવ, ઉદકજ્ઞાત, મંડૂક, તેતલીપુત્ર, નંદીફળ, અપરકંકા, આકીર્ણ, સુંસમા, પુંડરીક, એ ૧૯મું છે. સૂત્ર સંદર્ભ– ૫–૮ | ||
| Mool Sutra Transliteration : | [sutra] tae nam champae nayarie parisa niggaya. Dhammo kahio. Parisa jameva disim paubbhuya, tameva disim padigaya. Tenam kalenam tenam samaenam ajjasuhammassa anagarassa jetthe amtevasi ajjajambu namam anagare kasavagottenam sattussehe samachauramsa-samthana-samthie vairarisaha-naraya-samghayane kanaga-palaga-nighasa-pamhagore uggatave dittatave tattatave mahatave urale ghore ghoragune ghoratavassi ghorabambhacheravasi uchchhudhasarire samkhitta-viula-teyalesse ajjasuhammassa therassa adurasamamte uddhamjanu ahosire jjhanakotthovagae samjamenam tavasa appanam bhavemane viharai. Tae nam se ajjajambuname anagare jayasaddhe jayasamsae jayakouhalle Samjayasaddhe samjayasamsae samjayakouhalle Uppannasaddhe uppannasamsae uppannakouhalle Samuppannasaddhe samuppannasamsae samuppannakouhalle utthae utthei, utthetta jenameva ajjasuhamme there, tenameva uvagachchhai, uvagachchhitta ajjasuhamme there tikkhutto ayahina-payahinam karei, karetta vamdai namamsai, vamditta namamsitta ajjasuhammassa therassa nachchasanne natidure sussusamane namamsamane abhimuhe pamjaliude vinaenam pajjuvasamane evam vayasi– Jai nam bhamte! Samanenam bhagavaya mahavirenam aigarenam titthagarenam sahasambuddhenam loganahenam logapaivenam logapajjoyagarenam abhayadaenam saranadaenam chakkhudaenam maggadaenam dhammadaenam dhammadesaenam dhammanayagenam dhammavarachauramtachakkavattina appadihayavarananadamsanadharenam jinenam janaenam buddhenam bohaenam muttenam moyagenam tinnenam taraenam sivamayalamaruyamanamtamakkhayamavvabahamapunaravattayam sasayam thanamuvagaenam [siddhigainamadhejjam thanam sampattenam?] pamchamassa amgassa ayamatthe pannatte, chhatthassa nam bhamte! Amgassa nayadhammakahanam ke atthe pannatte? Jambu tti ajjasuhamme there ajjajambunamam anagaram evam vayasi–evam khalu jambu! Samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam chhatthassa amgassa do suyakkhamdha pannatta, tam jaha–nayani ya dhammakahao ya. Jai nam bhamte! Samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam chhatthassa amgassa do suyakkhamdha pannatta, tam jaha–nayani ya dhammakahao ya. Padhamassa nam bhamte! Suyakkhamdhassa samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam nayanam kai ajjhayana pannatta? Evam khalu jambu! Samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam nayanam egunavisam ajjhayana pannatta, tam jaha– | ||
| Sutra Meaning Transliteration : | Sutra– 5. Tyare champanagarithi parshada – janasamuha nikalyo. Raja konika nikalyo. Sudharmasvamie dharma kahyo. Dharma sambhaline parshada je dishathi aveli, te dishamam pachhi gai. Te kale, te samaye arya sudharma anagarana mota shishya arya jambu name anagara, je kashyapa gotrana hata, sata hatha umcha hata yavat arya sudharma sthavirani dura nahim – najika nahim eva sthane utkutuka asane rahi, adho shira thai(mastaka namavi) dhyanakoshthamam praveshi samyama ane tapa vade potana atmane bhavita karata vicharata hata. Tyare te aryajambu namaka anagarana manamam shraddha, samshaya ane kutuhala janmya. Shraddha, samshaya ane kutuhala utpanna thaya,, shraddha, samshaya ane kutuhala vadhya,, shraddha – samshaya ane kutuhala prabala thaya, tyare potana sthanathi uthine, jyam arya sudharma sthavira hata tyam ave chhe. Avine arya sudharmane jamani taraphathi arambhi, trana vakhata adakshina pradakshina karine vamde chhe – name chhe, vamdi – namine arya sudharmani ati dura ke nikata nahim teva sthane shravanani ichchhathi, namana karata, abhimukha hatha jodi, vinayathi paryupasana karata ama kahyum – Bhagavan ! Jo shramana bhagavamta mahavira, ke je adikara, tirthamkara, svayam – sambuddha, purushottama, purushasimha, purushavara – pumdarika, purushavaragamdhahasti, lokottama, lokanatha, lokahitaka, lokapradipaka, lokapradyotakara, abhayadata, sharanada, chakshuda, margada, bodhida, dharmada, dharmadeshaka, dharmanayaka, dharmasarathi, dharmavara chaturamta chakravarti, apratihata jnyana – darshanadhara, vivritta chhadma, jina – japaka, tirna – taraka, buddha – bodhaka, mukta – mochaka, sarvajnya – sarvadarshi, shiva – achala – aruja – anamta – akshaya – avyabadha – apunaravartika – shashvata sthanane pamela hata, teoe pamchamam amgano a artha kahyo chhe, to he bhagavan ! Chhaththa amga jnyatadharmano artha sho kahyo chhe\? He jambu ! Ema amamtri, aryasudharma sthavire arya jambu anagarane ama kahyum – he jambu ! Yavat siddhi sthana prapta bhagavamta mahavire chhaththa amgana be shrutaskamdha kahya chhe – jnyatakatha ane dharmakatha. Bhagavan ! Jo shramana bhagavamta mahavire jnyata – dharma kathana be shrutaskamdha kahya chhe, to he bhagavan ! Prathama shrutaskamdhana bhagavamte ketala adhyayano kahya chhe\? He jambu ! Bhagavamte prathama shrutaskamdhana 19 adhyayano kahya chhe. Sutra– 6. Prathama shrutaskamdhana 19 adhyayano kahya chhe, te a pramane – Sutra– 7. Utkshipta jnyana, samghata, amda, kurma, shailaka, tumba, rohini, malli, makamdi, chamdra, Sutra– 8. Davadrava, udakajnyata, mamduka, tetaliputra, namdiphala, aparakamka, akirna, sumsama, pumdarika, e 19mum chhe. Sutra samdarbha– 5–8 | ||