Sutra Navigation: Bhagavati ( ભગવતી સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1104159
Scripture Name( English ): Bhagavati Translated Scripture Name : ભગવતી સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

शतक-१५ गोशालक

 Translated Chapter :

શતક-૧૫ ગોશાલક
Section : Translated Section :
Sutra Number : 659 Category : Ang-05
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] इहेव जंबुद्दीवे दीवे भारहे वासे विंज्झगिरिपायमूले बेभेले सन्निवेसे माहणकुलंसि दारियत्ताए पच्चायाहिति। तए णं तं दारियं अम्मापियरो उम्मुक्कवालभावं जोव्वणगमणुप्पत्तं पडिरूवएणं सुक्केणं, पडिरूवएणं विनएणं, पडिरूवयस्स भत्तारस्स भारियत्ताए दलइस्सति। सा णं तस्स भारिया भविस्सति–इट्ठा कंता जाव अणुमया, भंडकरंडगसमाणा तेल्लकेला इव सुसंगोविया, चेलपेडा इव सुसंपरिग्गहिया, रयणकरंडओ विव सुसारक्खिया, सुसंगोविया, मा णं सीयं, मा णं उण्हं जाव परिसहो-वसग्गा फुसंतु। तए णं सा दारिया अन्नदा कदायि गुव्विणी ससुरकुलाओ कुलघरं निज्जमाणी अंतरा दवग्गिजालाभिहया काल-मासे कालं किच्चा दाहिणिल्लेसु अग्गिकुमारेसु देवेसु देवत्ताए उववज्जिहिति। से णं तओहिंतो अनंतरं उव्वट्टित्ता माणुस्सं विग्गहं लभिहिति, लभित्ता केवलं बोहिं बुज्झिहिति, बुज्झिता मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइहिति। तत्थ वि य णं विराहियसामण्णे कालमासे कालं किच्चा दाहिणिल्लीसु असुरकुमारेसु देवेसु देवत्ताए उववज्जिहिति। से णं तओहिंतो अनंतरं उव्वट्टित्ता माणुसं विग्गहं लभिहिति, लभित्ता केवलं बोहिं बुज्झिहिति, बुज्झित्ता मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइहिति। तत्थ वि य णं विराहियसामण्णे कालमासे कालं किच्चा दाहिणिल्लेसु नागकुमारेसु देवेसु देवत्ताए उववज्जिहिति। से णं तओहिंतो अनंतरं एवं एएणं अभिलावेणं दाहिणिल्लेसु सुवण्णकुमारेसु, एवं विज्जुकुमारेसु, एवं अग्गिकुमारवज्जं जाव दाहिणिल्लेसु थणियकुमारेसु। से णं तओहिंतो अनंतरं उव्वट्टित्ता माणुस्सं विग्गहं लभिहिति लभित्ता केवलं बोहिं बुज्झिहिति, बुज्झित्ता मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइहिति। तत्थ वि य णं विराहियसामण्णे जोइसिएसु देवेसु उववज्जिहिति। से णं तओहिंतो अनंतरं चयं चइत्ता माणुस्सं विग्गहं लभिहिति, लभित्ता केवलं बोहिं बुज्झिहिति, बुज्झित्ता मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइहिति। तत्थ वि य णं अविराहियसामण्णे कालमासे कालं किच्चा सोहम्मे कप्पे देवत्ताए उववज्जिहिति से णं तओहिंतो अनंतरं चयं चइत्ता माणुस्सं विग्गहं लभिहिति। तत्थ वि णं अविराहिय-सामण्णे कालमासे कालं किच्चा सणंकुमारे कप्पे देवत्ताए उववज्जिहिति। से णं तओहिंतो एवं जहा सणंकुमारे तहा बंभलोए, महासुक्के, आणए, आरणे। से णं तओहिंतो अनंतरं चयं चइत्ता माणुस्सं विग्गहं लभिहिति, लभित्ता केवलं बोहिं बुज्झि-हिति, बुज्झित्ता मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइहिति। तत्थ वि य णं अविराहियसामण्णे कालमासे कालं किच्चा सव्वट्ठसिद्धे महाविमाने देवत्ताए उववज्जिहिति। से णं तओहिंतो अनंतरं चयं चइत्ता महाविदेहे वासे जाइं इमाइं कुलाइं भवंति–अड्ढाइं जाव अपरिभूयाइं, तहप्पगारेसु कुलेसु पुत्तत्ताए पच्चायाहिति, एवं जहा ओववाइए दढप्पइण्णवत्तव्वया सच्चेववत्तव्वया निरवसेसा भाणियव्वा जाव केवलवरनाणदंसणे समुप्पज्जिहिति। तए णं से दढप्पइण्णे केवली अप्पणो तीतद्धं आभोएहिइ, आभोएत्ता समणे निग्गंथे सद्दावेहिति, सद्दावेत्ता एवं वदिहिइ–एवं खलु अहं अज्जो! इओ चिरातीयाए अद्धाए गोसाले नामं मंखलिपुत्ते होत्था–समणघायए जाव छउमत्थे चेव काल-गए, तम्मूलगं च णं अहं अज्जो अनादीयं अनवदग्गं दीहमद्धं चाउरंतसंसारकंतारं अनुपरियट्टिए, तं मा णं अज्जो! तुब्भं केयि भवतु आयरिय-पडिनीए उवज्झायपडिनीए आयरियउवज्झायाणं अयसकारए अवण्णकारए अकित्तिकारए, मा णं से वि एवं चेव अनादीयं अनवदग्गं दीहमद्धं चाउरंतं संसारकंतारं अनुपरियट्टिहिति, जहा णं अहं। तए णं ते समणा निग्गंथा दढप्पइण्णस्स केवलिस्स अंतियं एयमट्ठं सोच्चा निसम्म भीया तत्था तसिया संसारभ-उव्विग्गा दढप्पइण्णं केवलिं वंदिहिंति नमंसिहिंति, वंदित्ता नमंसित्ता तस्स ठाणस्स आलोएहिंति पडिक्कमिहिंति निंदिहिंति जाव अहारियं पायच्छित्तं तवोकम्मं पडिवज्जिहिंति। तए णं से दढप्पइण्णे केवली बहूइं वासाइं केवलिपरियागं पाउणिहिति, पाउणित्ता अप्पणो आउसेसं जाणेत्ता भत्तं पच्चक्खाहिति, एवं जहा ओववाइए जाव सव्वदुक्खाणमंतं काहिति। सेवं भंते! सेवं भंते! त्ति जाव विहरइ।
Sutra Meaning : આ જ જંબૂદ્વીપના ભરતક્ષેત્રમાં વિંધ્યગિરીની તળેટીમાં બેભેલ સંનિવેશમાં બ્રાહ્મણ કુળમાં બાલિકારૂપે જન્મશે. ત્યારે તે બાલિકા બાલ્યભાવ છોડીને યૌવનને પ્રાપ્ત કરશે, ત્યારે તેના માતા – પિતા ઉચિત શુલ્ક અને ઉચિત વિનય દ્વારા પ્રતિરૂપ પતિને પત્નીરૂપે આપશે. તેણી તેની પત્ની થશે, તે પતિને. ઇષ્ટ, કાંત, યાવત્‌ અનુમત ભાંડ કરંડક સમાન, રત્નના પટારા સમાન સુરક્ષિત, વસ્ત્રોની પેટી સમાન સુસંપરિગૃહ, રત્નકરંડક સમાન સુસારક્ષિત, સુસંગોપિત, શીત કે ઉષ્ણ યાવત્‌ પરીષહો ઉપસર્ગ તેને ન સ્પર્શે. એ રીતે રાખી. ત્યારે તે બાલિકા અન્ય કોઈ દિવસે ગર્ભિણી થઈ શ્વસૂર કૂળથી પિયર જાતી એવી માર્ગમાં દાવાગ્નિની જ્વાલાથી પીડિત થઈ કાળમાસે કાળ કરીને દક્ષિણદિશાના અગ્નિકુમારદેવોમાં દેવપણે થશે. તે દેવ ત્યાંથી અનંતર ચ્યવીને મનુષ્ય શરીરને પામશે ત્યાં કેવલબોધિને પામશે, પામીને મુંડ થઈને ઘર છોડીને અણગાર પ્રવ્રજ્યા લેશે. ત્યાં પણ શ્રામણ્ય વિરાધી કાળમાસે કાળ કરીને દક્ષિણના અસુરકુમાર દેવોમાં દેવપણે ઉપજશે. તે ત્યાંથી યાવત્‌ ઉદ્વર્તીને મનુષ્ય શરીર પામીને, પૂર્વવત્‌ યાવત્‌ ત્યાં પણ શ્રામણ્ય વિરાધી કાળમાસે યાવત્‌ કરીને દક્ષિણ દિશામાં નાગકુમાર દેવોમાં દેવપણે ઉપજશે. તે ત્યાંથી અનંતર ચ્યવીને૦ આ આલાવાઓ વડે દક્ષિણ દિશાના સુવર્ણકુમારોમાં, એ રીતે વિદ્યુત્કુમારોમાં ઉત્પન્ન થશે, આ રીતે અગ્નિકુમાર દેવોને છોડીને યાવત્‌ દક્ષિણ દિશાના સ્તનિતકુમારોમાં ઉત્પન્ન થશે. તે ત્યાંથી યાવત્‌ ઉદ્વર્તીને મનુષ્ય શરીર પામશે યાવત્‌ શ્રામણ્ય વિરાધી જ્યોતિષ્ક દેવોમાં ઉત્પન્ન થશે, તે ત્યાંથી અનંતર ચ્યવીને મનુષ્ય શરીર પામીને યાવત્‌ અવિરાહિત શ્રામણ્યથી કાળમાસે કાળ કરીને સૌધર્મકલ્પે દેવપણે ઉપજશે. તે ત્યાંથી અનંતર ચ્યવીને મનુષ્ય શરીર પામીને કેવલિબોધિ પામશે, ત્યાં પણ શ્રામણ્ય વિરાધ્યા વિના કાળમાસે કાળ કરીને ઈશાનકલ્પે દેવપણે ઉત્પન્ન થશે. તે ત્યાંથી ચ્યવીને મનુષ્ય શરીર પામશે, ત્યાં પણ શ્રામણ્ય વિરાધ્યા વિના કાળમાસે કાળ કરીને સનત્કુમાર કલ્પે દેવપણે ઉપજશે. તે ત્યાંથી ચ્યવીને૦ એ પ્રમાણે જેમ સનત્કુમાર, તેમ બ્રહ્મલોક, મહાશુક્ર, આનત, આરણમાં ઉપજશે. ત્યાંથી યાવત્‌ શ્રામણ્ય વિરાધ્યા વિના કાળમાસે કાળ કરી સર્વાર્થસિદ્ધ મહાવિમાનમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થશે. તે ત્યાંથી અનંતર ચ્યવીને મહાવિદેહ વર્ષક્ષેત્રમાં જે આ કુળો છે – ધનાઢ્ય યાવત્‌ અપરિભૂત, તેવા પ્રકારના કુળમાં પુત્રરૂપે જન્મશે. એ પ્રમાણે જેમ ‘ઉવવાઈ’માં દૃઢપ્રતિજ્ઞની વક્તવ્યતા કહી છે, તે સમગ્ર વક્તવ્યતા સંપૂર્ણ અહીં કહેવી યાવત્‌ ઉત્તમ કેવળ જ્ઞાનદર્શન ઉત્પન્ન થશે. ત્યારે તે દૃઢપ્રતિજ્ઞ કેવલી પોતાનો અતીતકાળ ઉપયોગપૂર્વક જોશે. જોઈને શ્રમણ નિર્ગ્રન્થોને બોલાવશે, બોલાવીને આમ કહેશે – હે આર્યો ! હું દીર્ઘકાળ પૂર્વે ગોશાલક નામક મંખલિપુત્ર હતો. શ્રમણઘાતક યાવત્‌ છદ્મસ્થપણે જ કાળ પામ્યો. હે આર્યો ! તે પાપમૂલક કર્મોના ફળરૂપે. હું અનાદિ અનંત દીર્ઘમાર્ગવાળા ચાતુરંત સંસાર કાંતારમાં ભમ્યો. તેથી હે આર્યો ! તમારામાંથી કોઈએ પણ આચાર્ય પ્રત્યનીક, ઉપાધ્યાય પ્રત્યનીક, આચાર્ય – ઉપાધ્યાયના અયશ – અવર્ણ – અકીર્તિ કરનારા ન થવું. મેં જે રીતે અનાદિ અનંત યાવત્‌ સંસારકાંતારનું ભ્રમણ કર્યું, તેમ તમે સંસારાટવીમાં પરિભ્રમણ ન કરજો. ત્યારે તે શ્રમણ નિર્ગ્રન્થો દૃઢપ્રતિજ્ઞ કેવલીની પાસે આ વાત સાંભળી, અવધારી, ભયભીત થયા, ત્રાસ પામ્યા, સંસારના ભયથી ઉદ્વિગ્ન થઈ દૃઢપ્રતિજ્ઞ કેવલીને વંદન – નમન કરશે. કરીને તે સ્થાનની આલોચના, નિંદા યાવત્‌ તપશ્ચરણ નો સ્વીકાર કરશે. ત્યારપછી તે દૃઢપ્રતિજ્ઞ કેવલી ઘણા વર્ષો કેવલપર્યાયને પાળીને, પોતાના આયુષ્યને શેષ જાણીને ભક્ત પ્રત્યાખ્યાન કરશે. એ પ્રમાણે જેમ ‘ઉવવાઈ’ સૂત્રમાં કહ્યું. તેમ યાવત્‌ સર્વે દુઃખોનો અંત કરશે. ભગવન્‌ ! તે એમ જ છે, એમ જ છે, યાવત્‌ વિચરે છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] iheva jambuddive dive bharahe vase vimjjhagiripayamule bebhele sannivese mahanakulamsi dariyattae pachchayahiti. Tae nam tam dariyam ammapiyaro ummukkavalabhavam jovvanagamanuppattam padiruvaenam sukkenam, padiruvaenam vinaenam, padiruvayassa bhattarassa bhariyattae dalaissati. Sa nam tassa bhariya bhavissati–ittha kamta java anumaya, bhamdakaramdagasamana tellakela iva susamgoviya, chelapeda iva susampariggahiya, rayanakaramdao viva susarakkhiya, susamgoviya, ma nam siyam, ma nam unham java parisaho-vasagga phusamtu. Tae nam sa dariya annada kadayi guvvini sasurakulao kulagharam nijjamani amtara davaggijalabhihaya kala-mase kalam kichcha dahinillesu aggikumaresu devesu devattae uvavajjihiti. Se nam taohimto anamtaram uvvattitta manussam viggaham labhihiti, labhitta kevalam bohim bujjhihiti, bujjhita mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaihiti. Tattha vi ya nam virahiyasamanne kalamase kalam kichcha dahinillisu asurakumaresu devesu devattae uvavajjihiti. Se nam taohimto anamtaram uvvattitta manusam viggaham labhihiti, labhitta kevalam bohim bujjhihiti, bujjhitta mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaihiti. Tattha vi ya nam virahiyasamanne kalamase kalam kichcha dahinillesu nagakumaresu devesu devattae uvavajjihiti. Se nam taohimto anamtaram evam eenam abhilavenam dahinillesu suvannakumaresu, evam vijjukumaresu, evam aggikumaravajjam java dahinillesu thaniyakumaresu. Se nam taohimto anamtaram uvvattitta manussam viggaham labhihiti labhitta kevalam bohim bujjhihiti, bujjhitta mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaihiti. Tattha vi ya nam virahiyasamanne joisiesu devesu uvavajjihiti. Se nam taohimto anamtaram chayam chaitta manussam viggaham labhihiti, labhitta kevalam bohim bujjhihiti, bujjhitta mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaihiti. Tattha vi ya nam avirahiyasamanne kalamase kalam kichcha sohamme kappe devattae uvavajjihiti Se nam taohimto anamtaram chayam chaitta manussam viggaham labhihiti. Tattha vi nam avirahiya-samanne kalamase kalam kichcha sanamkumare kappe devattae uvavajjihiti. Se nam taohimto evam jaha sanamkumare taha bambhaloe, mahasukke, anae, arane. Se nam taohimto anamtaram chayam chaitta manussam viggaham labhihiti, labhitta kevalam bohim bujjhi-hiti, bujjhitta mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaihiti. Tattha vi ya nam avirahiyasamanne kalamase kalam kichcha savvatthasiddhe mahavimane devattae uvavajjihiti. Se nam taohimto anamtaram chayam chaitta mahavidehe vase jaim imaim kulaim bhavamti–addhaim java aparibhuyaim, tahappagaresu kulesu puttattae pachchayahiti, evam jaha ovavaie dadhappainnavattavvaya sachchevavattavvaya niravasesa bhaniyavva java kevalavarananadamsane samuppajjihiti. Tae nam se dadhappainne kevali appano titaddham abhoehii, abhoetta samane niggamthe saddavehiti, saddavetta evam vadihii–evam khalu aham ajjo! Io chiratiyae addhae gosale namam mamkhaliputte hottha–samanaghayae java chhaumatthe cheva kala-gae, tammulagam cha nam aham ajjo anadiyam anavadaggam dihamaddham chauramtasamsarakamtaram anupariyattie, tam ma nam ajjo! Tubbham keyi bhavatu ayariya-padinie uvajjhayapadinie ayariyauvajjhayanam ayasakarae avannakarae akittikarae, ma nam se vi evam cheva anadiyam anavadaggam dihamaddham chauramtam samsarakamtaram anupariyattihiti, jaha nam aham. Tae nam te samana niggamtha dadhappainnassa kevalissa amtiyam eyamattham sochcha nisamma bhiya tattha tasiya samsarabha-uvvigga dadhappainnam kevalim vamdihimti namamsihimti, vamditta namamsitta tassa thanassa aloehimti padikkamihimti nimdihimti java ahariyam payachchhittam tavokammam padivajjihimti. Tae nam se dadhappainne kevali bahuim vasaim kevalipariyagam paunihiti, paunitta appano ausesam janetta bhattam pachchakkhahiti, evam jaha ovavaie java savvadukkhanamamtam kahiti. Sevam bhamte! Sevam bhamte! Tti java viharai.
Sutra Meaning Transliteration : A ja jambudvipana bharatakshetramam vimdhyagirini taletimam bebhela samniveshamam brahmana kulamam balikarupe janmashe. Tyare te balika balyabhava chhodine yauvanane prapta karashe, tyare tena mata – pita uchita shulka ane uchita vinaya dvara pratirupa patine patnirupe apashe. Teni teni patni thashe, te patine. Ishta, kamta, yavat anumata bhamda karamdaka samana, ratnana patara samana surakshita, vastroni peti samana susamparigriha, ratnakaramdaka samana susarakshita, susamgopita, shita ke ushna yavat parishaho upasarga tene na sparshe. E rite rakhi. Tyare te balika anya koi divase garbhini thai shvasura kulathi piyara jati evi margamam davagnini jvalathi pidita thai kalamase kala karine dakshinadishana agnikumaradevomam devapane thashe. Te deva tyamthi anamtara chyavine manushya sharirane pamashe tyam kevalabodhine pamashe, pamine mumda thaine ghara chhodine anagara pravrajya leshe. Tyam pana shramanya viradhi kalamase kala karine dakshinana asurakumara devomam devapane upajashe. Te tyamthi yavat udvartine manushya sharira pamine, purvavat yavat tyam pana shramanya viradhi kalamase yavat karine dakshina dishamam nagakumara devomam devapane upajashe. Te tyamthi anamtara chyavine0 a alavao vade dakshina dishana suvarnakumaromam, e rite vidyutkumaromam utpanna thashe, a rite agnikumara devone chhodine yavat dakshina dishana stanitakumaromam utpanna thashe. Te tyamthi yavat udvartine manushya sharira pamashe yavat shramanya viradhi jyotishka devomam utpanna thashe, te tyamthi anamtara chyavine manushya sharira pamine yavat avirahita shramanyathi kalamase kala karine saudharmakalpe devapane upajashe. Te tyamthi anamtara chyavine manushya sharira pamine kevalibodhi pamashe, tyam pana shramanya viradhya vina kalamase kala karine ishanakalpe devapane utpanna thashe. Te tyamthi chyavine manushya sharira pamashe, tyam pana shramanya viradhya vina kalamase kala karine sanatkumara kalpe devapane upajashe. Te tyamthi chyavine0 e pramane jema sanatkumara, tema brahmaloka, mahashukra, anata, aranamam upajashe. Tyamthi yavat shramanya viradhya vina kalamase kala kari sarvarthasiddha mahavimanamam devapane utpanna thashe. Te tyamthi anamtara chyavine mahavideha varshakshetramam je a kulo chhe – dhanadhya yavat aparibhuta, teva prakarana kulamam putrarupe janmashe. E pramane jema ‘uvavai’mam dridhapratijnyani vaktavyata kahi chhe, te samagra vaktavyata sampurna ahim kahevi yavat uttama kevala jnyanadarshana utpanna thashe. Tyare te dridhapratijnya kevali potano atitakala upayogapurvaka joshe. Joine shramana nirgranthone bolavashe, bolavine ama kaheshe – he aryo ! Hum dirghakala purve goshalaka namaka mamkhaliputra hato. Shramanaghataka yavat chhadmasthapane ja kala pamyo. He aryo ! Te papamulaka karmona phalarupe. Hum anadi anamta dirghamargavala chaturamta samsara kamtaramam bhamyo. Tethi he aryo ! Tamaramamthi koie pana acharya pratyanika, upadhyaya pratyanika, acharya – upadhyayana ayasha – avarna – akirti karanara na thavum. Mem je rite anadi anamta yavat samsarakamtaranum bhramana karyum, tema tame samsaratavimam paribhramana na karajo. Tyare te shramana nirgrantho dridhapratijnya kevalini pase a vata sambhali, avadhari, bhayabhita thaya, trasa pamya, samsarana bhayathi udvigna thai dridhapratijnya kevaline vamdana – namana karashe. Karine te sthanani alochana, nimda yavat tapashcharana no svikara karashe. Tyarapachhi te dridhapratijnya kevali ghana varsho kevalaparyayane paline, potana ayushyane shesha janine bhakta pratyakhyana karashe. E pramane jema ‘uvavai’ sutramam kahyum. Tema yavat sarve duhkhono amta karashe. Bhagavan ! Te ema ja chhe, ema ja chhe, yavat vichare chhe.