Sutra Navigation: Samavayang ( સમવયાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1103105
Scripture Name( English ): Samavayang Translated Scripture Name : સમવયાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

समवाय-५

 Translated Chapter :

સમવાય-૫
Section : Translated Section :
Sutra Number : 5 Category : Ang-04
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] पंच किरिया पन्नत्ता, तं जहा–काइया अहिगरणिया पाउसिआ पारियावणिआ पाणाइवायकिरिया। पंच महव्वया पन्नत्ता, तं जहा–सव्वाओ पाणाइवायाओ वेरमणं, सव्वाओ मुसावायाओ वेरमणं, सव्वाओ अदिन्नादाणाओ वेरमणं, सव्वाओ मेहुणाओ वेरमणं, सव्वाओ परिग्गहाओ वेरमणं। पंच कामगुणा पन्नत्ता, तं जहा–सद्दा रूवा रसा गंधा फासा। पंच आसवदारा पन्नत्ता, तं जहा–मिच्छत्तं अविरई पमाया कसाया जोगा। पंच संवरदारा पन्नत्ता, तं जहा–सम्मत्तं विरई अप्पमाया अकसाया अजोगा। पंच निज्जरट्ठाणा पन्नत्ता, तं जहा–पाणाइवायाओ वेरमणं, मुसावायाओ वेरमणं, अदिन्नादाणाओ वेरमणं, मेहुणाओ वेरमणं, परिग्गहाओ वेरमणं। पंच समिईओ पन्नत्ताओ, तं जहा– इरियासमिई भासासमिई एसणासमिई आयाण-भंड-मत्त-निक्खेवणासमिई उच्चार-पासवण-खेल-सिंधाण-जल्ल-पारिट्ठावणियासमिई। पंच अत्थिकाया पन्नत्ता, तं जहा–धम्मत्थिकाए अधम्मत्थिकाए आगासत्थिकाए जीवत्थिकाए पोग्गलत्थिकाए। रोहिणीनक्खत्ते पंचतारे पन्नत्ते। पुणव्वसुनक्खत्ते पंचतारे पन्नत्ते। हत्थनक्खत्ते पंचतारे पन्नत्ते। विसाहानक्खत्ते पंचतारे पन्नत्ते। धणिट्ठानक्खत्ते पंचतारे पन्नत्ते। इमीसे णं रयणप्पभाए पुढवीए अत्थेगइयाणं नेरइयाणं पंच पलिओवमाइं ठिई पन्नत्ता। तच्चाए णं पुढवीए अत्थेगइया नेरइयाणं पंच सागरोवमाइं ठिई पन्नत्ता। असुरकुमाराणं देवाणं अत्थेगइयाणं पंच पलिओवमाइं ठिई पन्नत्ता। सोहम्मीसानेसु कप्पेसु अत्थेगइयाणं देवाणं पंच पलिओवमाइं ठिई पन्नत्ता। सणंकुमार-माहिंदेसु कप्पेसु अत्थेगइयाणं देवाणं पंच सागरोवमाइं ठिई पन्नत्ता। जे देवा वायं सुवायं वातावत्तं वातप्पभं वातकंतं वातवण्णं वातलेसं वातज्झयं वातसिंगं वातसिट्ठं वातकूडं वाउत्तर-वडेंसगं सूरं सुसूरं सूरावत्तं सूरप्पभं सूरकंतं सूरवण्णं सूरलेसं सूरज्झयं सूरसिंगं सूरसिट्ठं सूरकूडं सूरुत्तरवडेंसगं विमानं देवत्ताए उववन्ना, तेसिं णं देवाणं उक्कोसेणं पंच सागरोवमाइं ठिई पन्नत्ता। ते णं देवा पंचण्हं अद्धमासाणं आणमंति वा पाणमंति वा ऊससंति वा नीससंति वा। तेसि णं देवाणं पंचहिं वाससहस्सेहिं आहारट्ठे समुप्पज्जइ। संतेगइया भवसिद्धिया जीवा, जे पंचहिं भवग्गहणेहिं सिज्झिस्संति बुज्झिस्संति मुच्चिस्संति परि-निव्वाइस्संति सव्वदुक्खाणमंतं करिस्संति।
Sutra Meaning : ૧. પાંચ ક્રિયાઓ કહી છે – કાયિકી – (કાયા દ્વારા થતી ક્રિયા), આધિકરણિકી – (શસ્ત્ર આદિ અધિકરણ દ્વારા થતી ક્રિયા), પ્રાદ્વેષિકી – (દ્વેષભાવથી થતી ક્રિયા), પારિતાપનિકી – અન્ય જીવોને પરિતાપ આપવાથી થતી ક્રિયા), પ્રાણાતિપાતિકી – જીવહિંસાથી લાગતી ક્રિયા). ૨. પાંચ મહાવ્રતો છે – સર્વથા પ્રાણાતિપાત વિરમણ, સર્વથા મૃષાવાદ વિરમણ, સર્વથા અદત્તાદાન વિરમણ, સર્વથા મૈથુન વિરમણ, સર્વથા પરિગ્રહ વિરમણ. ૩. પાંચ કામગુણ – (ઇન્દ્રિયોના વિષયભૂત કામ) છે – શબ્દ, રૂપ, રસ, ગંધ, સ્પર્શ. ૪. પાંચ (કર્મને આવવાના) આશ્રવદ્વારો છે – મિથ્યાત્વ, અવિરતિ, પ્રમાદ, કષાય, યોગ. ૫. પાંચ (કર્મને આવતા રોકવાના)સંવર દ્વારો છે – સમ્યક્‌ત્વ, વિરતિ, અપ્રમાદ, અકષાય, અયોગ. ૬. પાંચ નિર્જરા સ્થાનો છે – પ્રાણાતિપાત – મૃષાવાદ – અદત્તાદાન – મૈથુન – પરિગ્રહ પાંચેથી. વિરમવું તે. ૭. પાંચ સમિતિ – (સમ્યક્ રીતે સાવધાની પૂર્વક વર્તવું)ઓ છે – ઈર્યા – ભાષા – એષણા – આદાનભાંડમાત્ર નિક્ષેપણા – ઉચ્ચારપ્રશ્રવણ – ખેલ સિંધાણ – જલ્લપારિષ્ઠાપનિકા એ પાંચે. સમિતિ. ૮. પાંચ અસ્તિકાયો કહ્યા – ધર્માસ્તિકાય, અધર્માસ્તિકાય, આકાશાસ્તિકાય, જીવ અને પુદ્‌ગલાસ્તિકાય. ૧. રોહિણી નક્ષત્રના પાંચ તારા છે, ૨. પુનર્વસુ, ૩. હસ્ત, ૪. વિશાખા અને ૫. ઘનિષ્ઠા એ બધા. નક્ષત્રના પાંચ – પાંચ તારા છે. ૧. આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીમાં કેટલાક નારકીઓની પાંચ પલ્યોપમ સ્થિતિ છે. ૨. ત્રીજી પૃથ્વીમાં કેટલાક નારકીઓની પાંચ સાગરોપમ સ્થિતિ છે. ૩. કેટલાક અસુરકુમાર દેવોની પાંચ પલ્યોપમ સ્થિતિ છે. ૪. સૌધર્મ – ઈશાન કલ્પે કેટલાક દેવોની પાંચ પલ્યોપમ સ્થિતિ છે. ૫. સનત્કુમારમાહેન્દ્ર કલ્પે કેટલાક દેવોની સ્થિતિ પાંચ સાગરોપમ છે. ૬. જે દેવો વાત, સુવાત, વાતાવર્ત, વાતપ્રભ, વાતકાંત, વાતવર્ણ, વાતલેશ્ય, વાતધ્વજ, વાતશ્રૃંગ, વાતશિષ્ટ, વાતકૂટ, વાતોત્તરાવતંસક, સૂર, અસૂર, સૂરાવર્ત, સૂરપ્રભ, સૂરકાંત, સૂરવર્ણ, સૂરલેશ્ય, સૂરધ્વજ, સૂરશૃંગ, સૂરશિષ્ટ, સૂરકૂટ, સૂરોત્તરાવતંસક નામક વિમાને દેવ થાય તેની પાંચ સાગરોપમ સ્થિતિ છે. તે દેવો પાંચ અર્ધમાસે આન – પ્રાણ ઉચ્છ્‌વાસ – નિઃશ્વાસ લે છે, ૫૦૦૦ વર્ષે આહારેચ્છા થાય છે. કેટલાક ભવસિદ્ધિક જીવો પાંચ ભવ ગ્રહણ કરીને સિદ્ધ થશે યાવત્‌ દુઃખોનો અંત કરશે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] pamcha kiriya pannatta, tam jaha–kaiya ahigaraniya pausia pariyavania panaivayakiriya. Pamcha mahavvaya pannatta, tam jaha–savvao panaivayao veramanam, savvao musavayao veramanam, savvao adinnadanao veramanam, savvao mehunao veramanam, savvao pariggahao veramanam. Pamcha kamaguna pannatta, tam jaha–sadda ruva rasa gamdha phasa. Pamcha asavadara pannatta, tam jaha–michchhattam avirai pamaya kasaya joga. Pamcha samvaradara pannatta, tam jaha–sammattam virai appamaya akasaya ajoga. Pamcha nijjaratthana pannatta, tam jaha–panaivayao veramanam, musavayao veramanam, adinnadanao veramanam, mehunao veramanam, pariggahao veramanam. Pamcha samiio pannattao, tam jaha– iriyasamii bhasasamii esanasamii ayana-bhamda-matta-nikkhevanasamii uchchara-pasavana-khela-simdhana-jalla-paritthavaniyasamii. Pamcha atthikaya pannatta, tam jaha–dhammatthikae adhammatthikae agasatthikae jivatthikae poggalatthikae. Rohininakkhatte pamchatare pannatte. Punavvasunakkhatte pamchatare pannatte. Hatthanakkhatte pamchatare pannatte. Visahanakkhatte pamchatare pannatte. Dhanitthanakkhatte pamchatare pannatte. Imise nam rayanappabhae pudhavie atthegaiyanam neraiyanam pamcha paliovamaim thii pannatta. Tachchae nam pudhavie atthegaiya neraiyanam pamcha sagarovamaim thii pannatta. Asurakumaranam devanam atthegaiyanam pamcha paliovamaim thii pannatta. Sohammisanesu kappesu atthegaiyanam devanam pamcha paliovamaim thii pannatta. Sanamkumara-mahimdesu kappesu atthegaiyanam devanam pamcha sagarovamaim thii pannatta. Je deva vayam suvayam vatavattam vatappabham vatakamtam vatavannam vatalesam vatajjhayam vatasimgam vatasittham vatakudam vauttara-vademsagam suram susuram suravattam surappabham surakamtam suravannam suralesam surajjhayam surasimgam surasittham surakudam suruttaravademsagam vimanam devattae uvavanna, tesim nam devanam ukkosenam pamcha sagarovamaim thii pannatta. Te nam deva pamchanham addhamasanam anamamti va panamamti va usasamti va nisasamti va. Tesi nam devanam pamchahim vasasahassehim aharatthe samuppajjai. Samtegaiya bhavasiddhiya jiva, je pamchahim bhavaggahanehim sijjhissamti bujjhissamti muchchissamti pari-nivvaissamti savvadukkhanamamtam karissamti.
Sutra Meaning Transliteration : 1. Pamcha kriyao kahi chhe – kayiki – (kaya dvara thati kriya), adhikaraniki – (shastra adi adhikarana dvara thati kriya), pradveshiki – (dveshabhavathi thati kriya), paritapaniki – anya jivone paritapa apavathi thati kriya), pranatipatiki – jivahimsathi lagati kriya). 2. Pamcha mahavrato chhe – sarvatha pranatipata viramana, sarvatha mrishavada viramana, sarvatha adattadana viramana, sarvatha maithuna viramana, sarvatha parigraha viramana. 3. Pamcha kamaguna – (indriyona vishayabhuta kama) chhe – shabda, rupa, rasa, gamdha, sparsha. 4. Pamcha (karmane avavana) ashravadvaro chhe – mithyatva, avirati, pramada, kashaya, yoga. 5. Pamcha (karmane avata rokavana)samvara dvaro chhe – samyaktva, virati, apramada, akashaya, ayoga. 6. Pamcha nirjara sthano chhe – pranatipata – mrishavada – adattadana – maithuna – parigraha pamchethi. Viramavum te. 7. Pamcha samiti – (samyak rite savadhani purvaka vartavum)o chhe – irya – bhasha – eshana – adanabhamdamatra nikshepana – uchcharaprashravana – khela simdhana – jallaparishthapanika e pamche. Samiti. 8. Pamcha astikayo kahya – dharmastikaya, adharmastikaya, akashastikaya, jiva ane pudgalastikaya. 1. Rohini nakshatrana pamcha tara chhe, 2. Punarvasu, 3. Hasta, 4. Vishakha ane 5. Ghanishtha e badha. Nakshatrana pamcha – pamcha tara chhe. 1. A ratnaprabha prithvimam ketalaka narakioni pamcha palyopama sthiti chhe. 2. Triji prithvimam ketalaka narakioni pamcha sagaropama sthiti chhe. 3. Ketalaka asurakumara devoni pamcha palyopama sthiti chhe. 4. Saudharma – ishana kalpe ketalaka devoni pamcha palyopama sthiti chhe. 5. Sanatkumaramahendra kalpe ketalaka devoni sthiti pamcha sagaropama chhe. 6. Je devo vata, suvata, vatavarta, vataprabha, vatakamta, vatavarna, vataleshya, vatadhvaja, vatashrrimga, vatashishta, vatakuta, vatottaravatamsaka, sura, asura, suravarta, suraprabha, surakamta, suravarna, suraleshya, suradhvaja, surashrimga, surashishta, surakuta, surottaravatamsaka namaka vimane deva thaya teni pamcha sagaropama sthiti chhe. Te devo pamcha ardhamase ana – prana uchchhvasa – nihshvasa le chhe, 5000 varshe aharechchha thaya chhe. Ketalaka bhavasiddhika jivo pamcha bhava grahana karine siddha thashe yavat duhkhono amta karashe.