Sutra Navigation: Sthanang ( સ્થાનાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1102312
Scripture Name( English ): Sthanang Translated Scripture Name : સ્થાનાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

स्थान-४

 Translated Chapter :

સ્થાન-૪
Section : उद्देशक-२ Translated Section : ઉદ્દેશક-૨
Sutra Number : 312 Category : Ang-03
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] चत्तारि केतणा पन्नत्ता, तं जहा–वंसीमूलकेतणए, मेंढविसाणकेतणए, गोमुत्तिकेतणए, अवलेहणिय-केतणए। एवामेव चउविधा माया पन्नत्ता, तं जहा–वंसीमूलकेतणासमाणा, मेंढविसाणकेतणासमाणा, गोमुत्ति-केतणासमाणा, अवलेहणियकेतणासमाणा। १. वंसीमूलकेतणासमाणं मायमनुपविट्ठे जीवे कालं करेति, नेरइएसु उववज्जति। २. मेंढविसाणकेतणासमाणं मायमनुपविट्ठे जीवे कालं करेति, तिरिक्खजोणिएसु उववज्जति। ३. गोमुत्ति केतणासमाणं मायमनुपविट्ठे जीवे कालं करेति, मनुस्सेसु उववज्जति। ४. अवलेहणिय केतणासमाणं मायमनुपविट्ठे जीवे कालं करेति, देवेसु उववज्जति। चत्तारि थंभा पन्नत्ता, तं जहा–सेलथंभे, अट्ठिथंभे, दारुथंभे, तिनिसलताथंभे। एवामेव चउव्विधे माने पन्नत्ते, तं जहा–सेलथंभसमाने, अट्ठिथंभसमाने, दारुथंभसमाने, तिनिसलता थंभसमाने। १. सेयथंभसमाणं माणं अनुपविट्ठे जीवे कालं करेति, नेरइएसु उववज्जति। २. अट्ठिथंभसमाणं माणं अनुपविट्ठे जीवे कालं करेति, तिरिक्खजोणिएसु उववज्जति। ३. दारुथंभसमाणं माणं अनुपविट्ठे जीवे कालं करेति, मनुस्सेसु उववज्जति। ४. तिणिसलताथंभसमाणं मानं अनुपविट्ठे जीवे कालं करेति, देवेसु उववज्जति। चत्तारि वत्था पन्नत्ता, तं जहा–किमिरागरत्ते, कद्दमरागरत्ते, खंजनरागरत्ते, हलिद्दरागरत्ते। एवामेव चउव्विधे लोभे पन्नत्ते, तं जहा– किमिरागरत्तवत्थसमाने, कद्दमरागरत्तवत्थसमाने, खंजण-रागरत्तवत्थसमाने, हलिद्दरागरत्तवत्थसमाने। १. किमिरागरत्तवत्थसमाणं लोभमनुपविट्ठे जीवे कालं करेइ, नेरइएसु उववज्जइ। २. कद्दमरागरत्तवत्थसमाणं लोभमनुपविट्ठे जीवे कालं करेइ, तिरिक्खजोणितेसु उववज्जइ। ३. खंजणरागरत्तवत्थसमाणं लोभमनुपविट्ठे जीवे कालं करेइ, मनुस्सेसु उववज्जइ। ४. हलिद्दरागरत्तवत्थसमाणं लोभमनुपविट्ठे जीवे कालं करेइ, देवेसु उववज्जइ।
Sutra Meaning : ચાર પ્રકારે રાજિ અર્થાત્ રેખા કહેલ છે – પર્વતરાજિ, પૃથ્વીરાજિ, વાલુકા રાજિ અને ઉદકરાજિ. એ પ્રમાણે ક્રોધ ચાર પ્રકારે કહેલ છે – પર્વતરાજિ સમાન (અનંતાનુબંધી) ક્રોધ, પૃથ્વીરાજિ સમાન (અપ્રત્યાખ્યાની) ક્રોધ, વાલુકારાજિ સમાન(પ્રત્યાખ્યાનાવરણ) ક્રોધ, ઉદકરાજિ સમાન (સંજ્વલન) ક્રોધ. અનંતાનુબંધી ક્રોધમાં વર્તતો જીવ કાળ કરે તો નરકગતિમાં ઉત્પન્ન થાય છે. અપ્રત્યાખ્યાની ક્રોધમાં વર્તતો જીવ કાળ કરે તો તિર્યંચ ગતિમાં ઉત્પન્ન થાય છે. પ્રત્યાખાની ક્રોધમાં વર્તતો જીવ કાળ કરે તો મનુષ્ય ગતિમાં ઉત્પન્ન થાય છે. સંજ્વલન ગતિમાં વર્તતો જીવ કાળ કરે તો દેવ ગતિમાં ઉત્પન્ન થાય છે. સ્તંભ ચાર ભેદે છે – શૈલસ્તંભ, અસ્થિસ્તંભ, દારુસ્તંભ અને નેતરસ્તંભ, એ પ્રમાણે માન ચાર ભેદે છે – શૈલસ્તંભ સમાન માના, અસ્થિસ્તંભ સમાન માન, દારુસ્તંભ સમાન માન અને નેતરસ્તંભ સમાન માન. શૈલસ્તંભ સમાન માનવાળો જીવ મરીને નૈરયિકમાં ઉત્પન્ન થાય છે, અસ્થિસ્તંભ સમાન માનવાળો જીવ મરીને તિર્યંચ ગતિમાં ઉત્પન્ન થાય છે. દારુસ્તંભ સમાન માનવાળો જીવ મરીને મનુષ્ય ગતિમાં ઉત્પન્ન થાય છે. નેતર સ્તંભ સમાન માનવાળો જીવ મરીને દેવયોનિમાં ઉપજે છે. ચાર ભેદે વસ્તુનું વક્રત્વ છે – વાંસના મૂલનું વક્રત્વ, ઘેટાના શીંગડાનું વક્રત્વ, ગોમૂત્રનું વક્રત્વ, વાંસની છાલનું વક્રત્વ. એ પ્રમાણે ચાર ભેદે માયા છે – વંસમૂલ સમ વક્ર યાવત્‌ વાંસછાલ સમાન વક્રત્વ. વંસમૂલ સમાન માયામાં પ્રવેશેલ જીવ કાળ કરીને નૈરયિકમાં ઉત્પન્ન થાય છે, ઘેટાના શીંગડા સમાન માયાવાળો જીવ મરીને તિર્યંચયોનિમાં ઉત્પન્ન થાય છે. ગોમૂત્ર સમાન માયાવાળો મરીને મનુષ્યમાં ઉપજે છે. વાંસની છાલ સમાન માયાવાળો જીવ મરીને દેવયોનિમાં ઉત્પન્ન થાય છે. વસ્ત્ર ચાર ભેદે છે – કૃમિરાગથી રંગેલું, કર્દમરાગથી રંગેલું, ખંજન રાગથી રંગેલ, હાલિદ્રરાગથી રંગેલ, એ રીતે લોભ ચાર ભેદે છે – કૃમિરાગરક્ત વસ્ત્ર સમાન, કર્દમરાગરક્ત વસ્ત્ર સમાન, ખંજનરાગરક્ત સમાન, હાલિદ્ર રાગરક્ત વસ્ત્ર સમાન. કૃમિરાગ રક્ત વસ્ત્ર સમાન (અનંતાનુબંધી) લોભવાળો જીવ મૃત્યુ પામીને નૈરયિકમાં ઉપજે છે, એ રીતે યાવત્‌ હાલિદ્રરાગરક્ત સમાન (સંજ્વલન) લોભવાળો જીવ મરીને દેવલોકમાં ઉપજે છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] chattari ketana pannatta, tam jaha–vamsimulaketanae, memdhavisanaketanae, gomuttiketanae, avalehaniya-ketanae. Evameva chauvidha maya pannatta, tam jaha–vamsimulaketanasamana, memdhavisanaketanasamana, gomutti-ketanasamana, avalehaniyaketanasamana. 1. Vamsimulaketanasamanam mayamanupavitthe jive kalam kareti, neraiesu uvavajjati. 2. Memdhavisanaketanasamanam mayamanupavitthe jive kalam kareti, tirikkhajoniesu uvavajjati. 3. Gomutti ketanasamanam mayamanupavitthe jive kalam kareti, manussesu uvavajjati. 4. Avalehaniya ketanasamanam mayamanupavitthe jive kalam kareti, devesu uvavajjati. Chattari thambha pannatta, tam jaha–selathambhe, atthithambhe, daruthambhe, tinisalatathambhe. Evameva chauvvidhe mane pannatte, tam jaha–selathambhasamane, atthithambhasamane, daruthambhasamane, tinisalata thambhasamane. 1. Seyathambhasamanam manam anupavitthe jive kalam kareti, neraiesu uvavajjati. 2. Atthithambhasamanam manam anupavitthe jive kalam kareti, tirikkhajoniesu uvavajjati. 3. Daruthambhasamanam manam anupavitthe jive kalam kareti, manussesu uvavajjati. 4. Tinisalatathambhasamanam manam anupavitthe jive kalam kareti, devesu uvavajjati. Chattari vattha pannatta, tam jaha–kimiragaratte, kaddamaragaratte, khamjanaragaratte, haliddaragaratte. Evameva chauvvidhe lobhe pannatte, tam jaha– kimiragarattavatthasamane, kaddamaragarattavatthasamane, khamjana-ragarattavatthasamane, haliddaragarattavatthasamane. 1. Kimiragarattavatthasamanam lobhamanupavitthe jive kalam karei, neraiesu uvavajjai. 2. Kaddamaragarattavatthasamanam lobhamanupavitthe jive kalam karei, tirikkhajonitesu uvavajjai. 3. Khamjanaragarattavatthasamanam lobhamanupavitthe jive kalam karei, manussesu uvavajjai. 4. Haliddaragarattavatthasamanam lobhamanupavitthe jive kalam karei, devesu uvavajjai.
Sutra Meaning Transliteration : Chara prakare raji arthat rekha kahela chhe – parvataraji, prithviraji, valuka raji ane udakaraji. E pramane krodha chara prakare kahela chhe – parvataraji samana (anamtanubamdhi) krodha, prithviraji samana (apratyakhyani) krodha, valukaraji samana(pratyakhyanavarana) krodha, udakaraji samana (samjvalana) krodha. Anamtanubamdhi krodhamam vartato jiva kala kare to narakagatimam utpanna thaya chhe. Apratyakhyani krodhamam vartato jiva kala kare to tiryamcha gatimam utpanna thaya chhe. Pratyakhani krodhamam vartato jiva kala kare to manushya gatimam utpanna thaya chhe. Samjvalana gatimam vartato jiva kala kare to deva gatimam utpanna thaya chhe. Stambha chara bhede chhe – shailastambha, asthistambha, darustambha ane netarastambha, e pramane mana chara bhede chhe – shailastambha samana mana, asthistambha samana mana, darustambha samana mana ane netarastambha samana mana. Shailastambha samana manavalo jiva marine nairayikamam utpanna thaya chhe, asthistambha samana manavalo jiva marine tiryamcha gatimam utpanna thaya chhe. Darustambha samana manavalo jiva marine manushya gatimam utpanna thaya chhe. Netara stambha samana manavalo jiva marine devayonimam upaje chhe. Chara bhede vastunum vakratva chhe – vamsana mulanum vakratva, ghetana shimgadanum vakratva, gomutranum vakratva, vamsani chhalanum vakratva. E pramane chara bhede maya chhe – vamsamula sama vakra yavat vamsachhala samana vakratva. Vamsamula samana mayamam praveshela jiva kala karine nairayikamam utpanna thaya chhe, ghetana shimgada samana mayavalo jiva marine tiryamchayonimam utpanna thaya chhe. Gomutra samana mayavalo marine manushyamam upaje chhe. Vamsani chhala samana mayavalo jiva marine devayonimam utpanna thaya chhe. Vastra chara bhede chhe – krimiragathi ramgelum, kardamaragathi ramgelum, khamjana ragathi ramgela, halidraragathi ramgela, e rite lobha chara bhede chhe – krimiragarakta vastra samana, kardamaragarakta vastra samana, khamjanaragarakta samana, halidra ragarakta vastra samana. Krimiraga rakta vastra samana (anamtanubamdhi) lobhavalo jiva mrityu pamine nairayikamam upaje chhe, e rite yavat halidraragarakta samana (samjvalana) lobhavalo jiva marine devalokamam upaje chhe.