Sutra Navigation: Acharang ( આચારાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1100398
Scripture Name( English ): Acharang Translated Scripture Name : આચારાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

श्रुतस्कंध-२

चूलिका-१

अध्ययन-२ शय्यैषणा

 Translated Chapter :

શ્રુતસ્કંધ-૨

ચૂલિકા-૧

અધ્યયન-૨ શય્યૈષણા
Section : उद्देशक-१ Translated Section : ઉદ્દેશક-૧
Sutra Number : 398 Category : Ang-01
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] से भिक्खू वा भिक्खुणी वा अभिकंखेज्जा उवस्सयं एसित्तए, अणुपविसित्ता गामं वा, नगरं वा, खेडं वा, कब्बडं वा, मडंबं वा, पट्टणं वा, दोणमुहं वा, आगरं वा, निगमं वा, आसमं वा, सन्निवेसं वा, रायहाणिं वा, सेज्जं पुण उवस्सयं जाणेज्जा–सअंडं सपाणं सबीयं सहरियं सउसं सउदयं सउत्तिंग-पणग-दग-मट्टिय-मक्कडा संताणयं। तहप्पगारे उवस्सए नो ‘ठाणं वा, सेज्जं वा, निसीहियं वा चेतेज्जा’। से भिक्खू वा भिक्खुणी वा सेज्जं पुण उवस्सयं जाणेज्जा–अप्पंडं अप्पपाणं अप्पबीयं अप्पहरियं अप्पोसं अप्पुदयं अप्पुत्तिंग-पणग-दग-मट्टिय-मक्कडा संताणगं। तहप्पगारे उवस्सए पडिलेहित्ता पमज्जित्ता तओ संजयामेव ठाणं वा, सेज्जं वा, निसीहियं वा चेतेज्जा। सेज्जं पुण उवस्सयं जाणेज्जा–अस्सिंपडियाए एगं साहम्मियं समुद्दिस्स पाणाइं भूयाइं जीवाइं सत्ताइं समारब्भ समु-द्दिस्स कीयं पामिच्चं अच्छेज्जं अनिसट्ठं अभिहडं आहट्टु चेतेति। तहप्पगारे उवस्सए पुरिसंतरकडे वा अपुरिसंतरकडे वा, अत्तट्ठिए वा अणत्तट्ठिए वा, परिभुत्ते वा अपरिभुत्ते वा, आसेविते वा अनासेविते वा नो ठाणं वा, सेज्जं वा, निसीहियं वा चेतेज्जा। सेज्जं पुण उवस्सयं जाणेज्जा–अस्सिंपडियाए बहवे साहम्मिया समुद्दिस्स पाणाइं भूयाइं जीवाइं सत्ताइं समारब्भ समुद्दिस्स कीयं पामिच्चं अच्छेज्जं अनिसट्ठं अभिहडं आहट्टु चेतेति। तहप्पगारे उवस्सए पुरिसंतरकडे वा अपरिसंतरकडे वा, अत्त-ट्ठिए वा अणत्तट्ठिए वा, परिभुत्ते वा अपरिभुत्ते वा, आसेविते वा अनासेविते वा नो ठाणं वा, सेज्जं वा, निसीहियं वा चेतेज्जा। सेज्जं पुण उवस्सयं जाणेज्जा–अस्सिंपडियाए एगं साहम्मिणिं समुद्दिस्स पाणाइं भूयाइं जीवाइं सत्ताइं समारब्भ समु-द्दिस्स कीयं पामिच्चं अच्छेज्जं अनिसट्ठं अभिहडं आहट्टु चेतेति। तहप्पगारे उवस्सए पुरिसंतरकडे वा अपुरिसंतरकडे वा, अत्तट्ठिए वा अणत्तट्ठिए वा, परिभुत्ते वा अपरिभुत्ते वा, आसेविते वा अनासेविते वा नो ठाणं वा सेज्जं वा, निसीहियं वा चेतेज्जा। सेज्जं पुण उवस्सयं जाणेज्जा–अस्सिंपडियाए बहवे साहम्मिणीओ समुद्दिस्स पाणाइं भूयाइं जीवाइं सत्ताइं समारब्भ समुद्दिस्स कीयं पामिच्चं अच्छेज्जं अनिसट्ठं अभिहडं आहट्टु चेतेति। तहप्पगारे उवस्सए पुरिसंतरकडे वा अपुरिसंतरकडे वा, अत्त-ट्ठिए वा अणत्तट्ठिए वा, परिभुत्ते वा अपरिभुत्ते वा आसेविते वा अनासेविते वा नो ठाणं वा, सेज्जं वा निसीहियं वा चेतेज्जा। से भिक्खू वा भिक्खुणी वा सेज्जं पुण उवस्सयं जाणेज्जा–बहवे समण-माहण-अतिहि-किवण-वणीमए पगणिय-पगणिय समुद्दिस्स पाणाइं भूयाइं जीवाइं सत्ताइं समारब्भ समुद्दिस्स कीयं पामिच्चं अच्छेज्जं अनिसट्ठं अभिहडं आहट्टु चेएइ। तह-प्पगारे उवस्सए पुरिसंतरकडे वा अपुरिसंतरकडे वा, अत्तट्ठिए वा अणत्तट्ठिए वा, परिभुत्ते वा अपरिभुत्ते वा, आसेविए वा अनासेविए वा नो ठाणं वा, सेज्जं वा, निसीहियं वा चेतेज्जा। से भिक्खू वा भिक्खुणी वा सेज्जं पुण उवस्सयं जाणेज्जा–बहवे समण-माहण-अतिहि-किवण-वणीमए समुद्दिस्स पाणाइं भूयाइं जीवाइं सत्ताइं समारब्भ समुद्दिस्स कीयं पामिच्चं अच्छेज्जं अनिसट्ठं अभिहडं आहट्टु चेएइ। तहप्पगारे उवस्सए अपु-रिसंतरकडे, अणत्तट्ठिए, अपरिभुत्ते, अनासेविए नो ठाणं वा सेज्जं वा निसीहियं वा चेतेज्जा। अह पुणेवं जाणेज्जा–पुरिसंतरकडे, अत्तट्ठिए, परिभुत्ते, आसेविए पडिलेहित्ता पमज्जित्ता तओ संजयामेव ठाणं वा, सेज्जं वा, निसीहियं वा चेतेज्जा। से भिक्खू वा भिक्खुणी वा सेज्जं पुण उवस्सयं जाणेज्जा–अस्संजए भिक्खु-पडियाए कडिए वा, उक्कंबिए वा, छन्ने वा, लित्ते वा, घट्ठे वा, मट्ठे वा, संमट्ठे वा, संपधूमिए वा। तहप्पगारे उवस्सए अपुरिसंतरकडे, अणत्तट्ठिए, अपरिभुत्ते, अनासेविए नो ठाणं वा, सेज्जं वा, निसीहियं वा चेतेज्जा। अह पुणेवं जाणेज्जा–पुरिसंतरकडे, अत्तट्ठिए परिभुत्ते, आसेविए पडिलेहित्ता पमज्जित्ता तओ संजयामेव ठाणं वा, सेज्जं वा, णिसोहियं वा चेतेज्जा।
Sutra Meaning : તે સાધુ કે સાધ્વી ઉપાશ્રયની ગવેષણા કરવા ઇચ્છે તો ગામ યાવત્‌ રાજધાનીમાં પ્રવેશીને તે જાણે કે આ ઉપાશ્રય ઇંડા યાવત્‌ જાળાથી યુક્ત છે, તો તેવા પ્રકારના ઉપાશ્રયમાં સ્થાન, શય્યા કે સ્વાધ્યાય ન કરે. પણ જે ઉપાશ્રયને ઇંડા યાવત્‌ જાળાથી રહિત જાણે તે પ્રકારના ઉપાશ્રયનું સારી રીતે પડિલેહણ – પ્રમાર્જન કરી ત્યાં સ્થાન, શય્યા કે સ્વાધ્યાય કરે. સાધુ – સાધ્વી એવા ઉપાશ્રયને જાણે કે કોઈ એક સાધુના નિમિત્તે ગૃહસ્થે પ્રાણી – ભૂત – જીવ – સત્ત્વોનો સમારંભ કરી બનાવેલ છે, ખરીદેલ છે, ઉધાર લીધેલ છે, છીનવેલ છે, અનિસૃષ્ટ અર્થાત્ બળજબરીથી છીનવી લીધેલ છે કે અભિહૃત અર્થાત્ સામેથી આવીને બનાવેલ છે તો આ પ્રકારનો ઉપાશ્રય પુરુષાંતર કૃત્‌ હોય કે અપુરુષાંતર કૃત્‌ અર્થાત્ આવો ઉપાશ્રય કદાચ તેના માલિકે બીજાને સોપી દીધેલ હોય, તેને હજી તે ઉપાશ્રયનું સેવન કરેલ ન હોય યાવત્‌ તે અનાસેવિત – તેને હજી તે ઉપાશ્રયનું સેવન કરેલ ન હોય તો ત્યાં સ્થાન, શય્યા કે સ્વાધ્યાય ન કરે. એ જ રીતે ૧ – ઘણા સાધુ, ૨ – એક સાધ્વી, ૩ – ઘણા સાધ્વી એવા ત્રણ આલાપકો જાણવા. આ ત્રણેમાં સાધુ સ્થાન, શય્યા કે સ્વાધ્યાય ન કરે. તે સાધુ કે સાધ્વી ઉપાશ્રય વિષે જાણે કે તે ઘણા શ્રમણ, વનીપક આદિને ગણી – ગણીને તેઓના નિમિત્તે બનાવેલ છે ઇત્યાદિ પૂર્વ આલાપક મુજબ જાણવુ યાવત્‌ તે અકલ્પનીય છે, તેમાં સ્વાધ્યાયાદિ ન કરે. તે સાધુ કે સાધ્વી એમ જાણે કે આ ઉપાશ્રય ઘણા શ્રમણાદિને ઉદ્દેશીને પ્રાણી આદિ હિંસા કરીને બનાવેલ છે તે પ્રકારનો ઉપાશ્રય અપુરુષાંતર કૃત્‌ યાવત્‌ અનાસેવિત છે, તો ત્યાં સ્થાન, શય્યા કે સ્વાધ્યાય ન કરે. પરંતુ જો તે પુરુષાંતર કૃત્‌ છે એમ જાણે યાવત્‌ આસેવિત હોય તો તેનું પ્રતિલેખન – પ્રમાર્જન કરી ઉપયોગમાં લે. તે સાધુ કે સાધ્વી જાણે કે આ ઉપાશ્રય ગૃહસ્થે સાધુના નિમિત્તે બનાવેલ છે, કાષ્ઠાદિ લગાવી સંસ્કારેલ છે, વાંસ આદિથી બાંધેલ છે. આચ્છાદિત કરેલ છે, લીંપેલ છે, સંવારેલ છે, ઘસેલ છે, ચીકણો કરેલ છે, સુવાસિત કર્યો છે, તેવા પ્રકારનો ઉપાશ્રય અપુરુષાંતર કૃત્‌ યાવત્‌ અનાસેવિત હોય તો ત્યાં સ્થાન, શય્યા, સ્વાધ્યાયાદિ ન કરે. પણ જો તે પુરુષાંતર કૃત્‌ યાવત્‌ આસેવિત હોય તો પ્રતિલેખના કરી ઉપયોગ કરે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] se bhikkhu va bhikkhuni va abhikamkhejja uvassayam esittae, anupavisitta gamam va, nagaram va, khedam va, kabbadam va, madambam va, pattanam va, donamuham va, agaram va, nigamam va, asamam va, sannivesam va, rayahanim va, sejjam puna uvassayam janejja–saamdam sapanam sabiyam sahariyam sausam saudayam sauttimga-panaga-daga-mattiya-makkada samtanayam. Tahappagare uvassae no ‘thanam va, sejjam va, nisihiyam va chetejja’. Se bhikkhu va bhikkhuni va sejjam puna uvassayam janejja–appamdam appapanam appabiyam appahariyam apposam appudayam apputtimga-panaga-daga-mattiya-makkada samtanagam. Tahappagare uvassae padilehitta pamajjitta tao samjayameva thanam va, sejjam va, nisihiyam va chetejja. Sejjam puna uvassayam janejja–assimpadiyae egam sahammiyam samuddissa panaim bhuyaim jivaim sattaim samarabbha samu-ddissa kiyam pamichcham achchhejjam anisattham abhihadam ahattu cheteti. Tahappagare uvassae purisamtarakade va apurisamtarakade va, attatthie va anattatthie va, paribhutte va aparibhutte va, asevite va anasevite va no thanam va, sejjam va, nisihiyam va chetejja. Sejjam puna uvassayam janejja–assimpadiyae bahave sahammiya samuddissa panaim bhuyaim jivaim sattaim samarabbha samuddissa kiyam pamichcham achchhejjam anisattham abhihadam ahattu cheteti. Tahappagare uvassae purisamtarakade va aparisamtarakade va, atta-tthie va anattatthie va, paribhutte va aparibhutte va, asevite va anasevite va no thanam va, sejjam va, nisihiyam va chetejja. Sejjam puna uvassayam janejja–assimpadiyae egam sahamminim samuddissa panaim bhuyaim jivaim sattaim samarabbha samu-ddissa kiyam pamichcham achchhejjam anisattham abhihadam ahattu cheteti. Tahappagare uvassae purisamtarakade va apurisamtarakade va, attatthie va anattatthie va, paribhutte va aparibhutte va, asevite va anasevite va no thanam va sejjam va, nisihiyam va chetejja. Sejjam puna uvassayam janejja–assimpadiyae bahave sahamminio samuddissa panaim bhuyaim jivaim sattaim samarabbha samuddissa kiyam pamichcham achchhejjam anisattham abhihadam ahattu cheteti. Tahappagare uvassae purisamtarakade va apurisamtarakade va, atta-tthie va anattatthie va, paribhutte va aparibhutte va asevite va anasevite va no thanam va, sejjam va nisihiyam va chetejja. Se bhikkhu va bhikkhuni va sejjam puna uvassayam janejja–bahave samana-mahana-atihi-kivana-vanimae paganiya-paganiya samuddissa panaim bhuyaim jivaim sattaim samarabbha samuddissa kiyam pamichcham achchhejjam anisattham abhihadam ahattu cheei. Taha-ppagare uvassae purisamtarakade va apurisamtarakade va, attatthie va anattatthie va, paribhutte va aparibhutte va, asevie va anasevie va no thanam va, sejjam va, nisihiyam va chetejja. Se bhikkhu va bhikkhuni va sejjam puna uvassayam janejja–bahave samana-mahana-atihi-kivana-vanimae samuddissa panaim bhuyaim jivaim sattaim samarabbha samuddissa kiyam pamichcham achchhejjam anisattham abhihadam ahattu cheei. Tahappagare uvassae apu-risamtarakade, anattatthie, aparibhutte, anasevie no thanam va sejjam va nisihiyam va chetejja. Aha punevam janejja–purisamtarakade, attatthie, paribhutte, asevie padilehitta pamajjitta tao samjayameva thanam va, sejjam va, nisihiyam va chetejja. Se bhikkhu va bhikkhuni va sejjam puna uvassayam janejja–assamjae bhikkhu-padiyae kadie va, ukkambie va, chhanne va, litte va, ghatthe va, matthe va, sammatthe va, sampadhumie va. Tahappagare uvassae apurisamtarakade, anattatthie, aparibhutte, anasevie no thanam va, sejjam va, nisihiyam va chetejja. Aha punevam janejja–purisamtarakade, attatthie paribhutte, asevie padilehitta pamajjitta tao samjayameva thanam va, sejjam va, nisohiyam va chetejja.
Sutra Meaning Transliteration : Te sadhu ke sadhvi upashrayani gaveshana karava ichchhe to gama yavat rajadhanimam praveshine te jane ke a upashraya imda yavat jalathi yukta chhe, to teva prakarana upashrayamam sthana, shayya ke svadhyaya na kare. Pana je upashrayane imda yavat jalathi rahita jane te prakarana upashrayanum sari rite padilehana – pramarjana kari tyam sthana, shayya ke svadhyaya kare. Sadhu – sadhvi eva upashrayane jane ke koi eka sadhuna nimitte grihasthe prani – bhuta – jiva – sattvono samarambha kari banavela chhe, kharidela chhe, udhara lidhela chhe, chhinavela chhe, anisrishta arthat balajabarithi chhinavi lidhela chhe ke abhihrita arthat samethi avine banavela chhe to a prakarano upashraya purushamtara krit hoya ke apurushamtara krit arthat avo upashraya kadacha tena malike bijane sopi didhela hoya, tene haji te upashrayanum sevana karela na hoya yavat te anasevita – tene haji te upashrayanum sevana karela na hoya to tyam sthana, shayya ke svadhyaya na kare. E ja rite 1 – ghana sadhu, 2 – eka sadhvi, 3 – ghana sadhvi eva trana alapako janava. A tranemam sadhu sthana, shayya ke svadhyaya na kare. Te sadhu ke sadhvi upashraya vishe jane ke te ghana shramana, vanipaka adine gani – ganine teona nimitte banavela chhe ityadi purva alapaka mujaba janavu yavat te akalpaniya chhe, temam svadhyayadi na kare. Te sadhu ke sadhvi ema jane ke a upashraya ghana shramanadine uddeshine prani adi himsa karine banavela chhe te prakarano upashraya apurushamtara krit yavat anasevita chhe, to tyam sthana, shayya ke svadhyaya na kare. Paramtu jo te purushamtara krit chhe ema jane yavat asevita hoya to tenum pratilekhana – pramarjana kari upayogamam le. Te sadhu ke sadhvi jane ke a upashraya grihasthe sadhuna nimitte banavela chhe, kashthadi lagavi samskarela chhe, vamsa adithi bamdhela chhe. Achchhadita karela chhe, limpela chhe, samvarela chhe, ghasela chhe, chikano karela chhe, suvasita karyo chhe, teva prakarano upashraya apurushamtara krit yavat anasevita hoya to tyam sthana, shayya, svadhyayadi na kare. Pana jo te purushamtara krit yavat asevita hoya to pratilekhana kari upayoga kare.