Sutra Navigation: Tandulvaicharika ( તંદુલ વૈચારિક )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1109343
Scripture Name( English ): Tandulvaicharika Translated Scripture Name : તંદુલ વૈચારિક
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

उपदेश, उपसंहार

 Translated Chapter :

ઉપદેશ, ઉપસંહાર
Section : Translated Section :
Sutra Number : 143 Category : Painna-05
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] जाओ चिय इमाओ इत्थियाओ अनेगेहिं कइवरसहस्सेहिं विविहपासपडिबद्धेहिं कामरागमोहिएहिं वन्नियाओ ताओ विय एरिसाओ, तं जहा– पगइविसमाओ पियरूसणाओ कतियवचडुप्परून्नातो अथक्कहसिय-भासिय-विलास- वीसंभ-पचू(च्च) याओ अविनयवातोलीओ मोहमहावत्तणीओ विसमाओ पियवयणवल्लरीओ कइयवपेमगिरितडीओ अवराहसहस्सघरिणीओ ४, पभवो सोगस्स, विनासो बलस्स, सूणा पुरिसाणं, नासो लज्जाए, संकरो अविणयस्स, निलओ नियडीणं १० खाणी वइरस्स, सरीरं सोगस्स, भेओ मज्जायाणं, आसओ रागस्स, निलओ दुच्चरियाणं १५, माईए सम्मोहो, खलणा नाणस्स, चलणं सीलस्स, विग्घो धम्मस्स, अरी साहूण २०, दूसणं आयारपत्ताणं, आरामो कम्मरयस्स, फलिहो मुक्खमग्गस्स, भवणं दारिद्दस्स २४। अवि आइं ताओ आसीविसो विव कुवियाओ, मत्तगओ विव मयणपरव्वसाओ, वग्घी विव दुट्ठहिययाओ, तणच्छन्नकूवो विव अप्पगासहिययाओ, मायाकारओ विव उवयारसयबंधनपओ- त्तीओ, आयरियसविधं पिव दुग्गेज्झसब्भावाओ ३०, फुंफुया विव अंतोदहनसीलाओ, नग्गयमग्गो विव अणवट्ठियचित्ताओ, अंतोदुट्ठवणो विव कुहियहिययाओ, कण्हसप्पो विव अविस्ससणिज्जाओ, संघारो विव छन्नमायाओ, संझब्भरागो विव मुहुत्तरागाओ, समुद्दवीचीओ विव चलस्सभावाओ, मच्छो विव दुप्परि-यत्तणसीलाओ, वानरो विव चलचित्ताओ, मच्चू विव निव्विसेसाओ ४०, कालो विव निरनुकंपाओ, वरुणो विव पासहत्थाओ, सलिलमिव निन्नगामिणीओ, किविणो विव उत्ताणहत्थाओ, नरओ विव उत्तासणिज्जाओ, खरो विव दुस्सीलाओ, दुट्ठस्सो विव दुद्दमाओ, बालो इव मुहुत्त-हिययाओ, अंधकारमिव दुप्पवेसाओ, विसवल्ली विव अणल्लियणिज्जाओ ५०, दुट्ठगाहा इव वावी अणव-गाहाओ, ठाणमट्ठो विव इस्सरो अप्पसंसणिज्जाओ, किंपागफलमिव मुहमहुराओ, रित्तमुट्ठी विव बाललोभणिज्जाओ, मंसपेसीगहणमिव सोवद्दवाओ, जलियचुडली विव अमुच्चमाणडहणसीलाओ, अरिट्ठमिव दुल्लंघणिज्जाओ, कूडकरिसावणो विव कालविसंवायणसीलाओ, चंडसीलो विव दुक्खरक्खियाओ, अइविसायाओ ६० दुगुंछियाओ दुरुवचाराओ अगंभीराओ अविस्ससणिज्जाओ अण-वत्थियाओ दुक्खरक्खियाओ दुक्खपालियाओ अरतिकराओ कक्कसाओ दढवेराओ ७० रूव-सोहग्गमउम्मत्ताओ भुयगगइकुडिलहिययाओ कंतार-गइट्ठाणभूयाओ कुल-सयण-मित्तभेयणकारियाओ परदोसपगासियाओ कयग्घाओ बलसोहियाओ एगंतहरणकोलाओ चंचलाओ जाइयभंडोवगारो विव मुहरागविरागाओ ८०। अवि याइं ताओ अंतरं भंगसयं, अरज्जुओ पासो, अदारुया अडवी, अणालस्सनिलओ, अइक्खा वेयरणी, अनामिओ वाही, अवियोगो विप्पलावो, अरुओ उवसग्गो, रइवंतो चित्तविब्भमो, सव्वंगओ दाहो ९०, अणब्भपसूया वज्जासणी, असलिलप्पवाहो समुद्दरओ ९२। अवि याइं तासिं इत्थियाणं अणेगाणि नामनिरुत्ताणिपुरिसे कामरागप्पडिबद्धे नाणाविहेहिं उवायसयसहस्सेहिं वह -बंधमाणयंति पुरिसाणं नो अन्नो एरिसो अरी अत्थि त्ति नारीओ, तं जहा– नारीसमा न नराणं अरीओ नारीओ १। नाणाविहेहिं कम्मेहिं सिप्पयाइएहिं पुरिसे मोहंति त्ति महिलाओ २। पुरिसे मत्ते करेंति त्ति पमयाओ ३। महंतं कलिं जणयंति त्ति महिलियाओ ४। पुरिसे हावभावमाइएहिं रमंति त्ति रामाओ ५। पुरिसे अंगानुराए करेंति त्ति अंगनाओ ६। नानाविहेसु जुद्धभंडण-संगामाऽड-वीसु मुहारणगिण्हण-सीउण्ह-दुक्ख-किलेसमाइएसु पुरिसे लालेंति त्ति ललनाओ ७। पुरिसे जोग-निओएहिं वसे ठाविंति त्ति जोसियाओ ८। पुरिसे नाणाविहेहिं भावेहिं वणिंति त्ति वणियाओ ९। काई पमत्तभावं, काई पणयं सविब्भमं, काई ससद्दं सासि व्व ववहरंति, काई सत्तु व्व, रोरो इव काई पयएसु पणमंति, काई उवणएसु उवणमंति, काई कोउयनम्मं ति काउं सुकडक्ख-निरिक्खिएहिं सविलासमहुरेहिं उवहसिएहिं उवगूहिएहिं उवसद्देहिं गुरुगदरिसणेहिं भूमिलिहण-विलिहणेहिं च आरुहण-नट्टणेहि य बालयउवगूहणेहिं च अंगुलीफोडण-थणपीलण-कडित-डजायणाहिं तज्जणाहिं च। अवि याइं ताओ पासो व ववसितुं जे, पंको व्व खुप्पिउं जे, मच्चु व्व मारेउं जे, अगणि व्व डहिउं जे, असि व्व छिज्जिउं जे।
Sutra Meaning : કામરાગ અને મોહરૂપી વિવિધ દોરડાથી બંધાયેલ હજારો શ્રેષ્ઠ કવિઓ દ્વારા આ સ્ત્રીઓની પ્રશંસામાં ઘણું જ કહેવાયેલ છે. વસ્તુતઃ તેમનું સ્વરૂપ આ પ્રમાણે છે – સ્ત્રીઓ સ્વભાવથી કુટિલ, પ્રિયવચનોની લતા, પ્રેમ કરવામાં પહાડની નદીની જેમ કુટિલ, હજારો અપરાધોની સ્વામિની, શોક ઉત્પન્ન કરાવનારી, વાળનો વિનાશ કરનારી, પુરુષો માટે વધસ્થાન, લજ્જાનો નાશ કરનારી, અવિનયની રાશિ, પાપખંડનું ઘર, શત્રુતાની ખાણ, શોકનું ઘર, મર્યાદા તોડનારી, રાગનું ઘર, દુરાચારીનું નિવાસ સ્થાન, સંમોહનની માતા જેવી છે. તથા – જ્ઞાનનો નાશ કરનારી, બ્રહ્મચર્યનો નાશ કરનારી, ધર્મમાં વિઘ્નરૂપ, સાધુઓની શત્રુ, આચારસંપન્ન માટે કલંક રૂપ, કર્મરૂપી રજનું વિશ્રામગૃહ, મોક્ષમાર્ગમાં વિઘ્નભૂત, દરિદ્રતાનો આવાસ, કોપાયમાન થાય ત્યારે ઝેરી સાપ જેવી, કામથી વશ થાય ત્યારે મદોન્મત્ત હાથી જેવી, દુષ્ટ હૃદયા હોવાથી વાઘણ જેવી, કાલિમાં વાળા હૃદયની હોવાથી તૃણ આચ્છાદિત કૂવા સમાન. તથા – જાદૂગરની જેમ સેંકડો ઉપચારોથી આબદ્ધ કરનારી, દુર્ગ્રાહ્ય સદ્‌ભાવ હોવા છતાં આદર્શની પ્રતિમા, શીલને સળગાવવામાં વનખંડની આગ જેવી, અસ્થિર ચિત્ત હોવાથી પર્વત માર્ગની જેમ અનવસ્થિ. અંતરંગ વ્રણની સમાન કુટિલ હૃદય, કાળા સર્પની જેમ અવિશ્વાસ્ય, છળ છદ્મયુક્ત હોવાથી પ્રલય જેવી. તથા – સંધ્યાની લાલિમાની જેમ ક્ષણિક પ્રેમ કરનારી, સમુદ્રના તરંગની જેમ ચપળ સ્વભાવવાળી, માછલીની જેમ દુષ્પરિવર્તનીય, ચંચળતામાં વાંદરા જેવી, મૃત્યુની જેમ કંઈ બાકી ન રાખનારી, કાળની જેમ ક્રૂર, વરૂણની જેમ કામપાશ રૂપી હાથવાળી, પાણીની જેમ નિમ્નગામિની, કૃપણની જેમ ઊલટા હાથવાળી, નરક સમાન ભયાનક, ગર્દભની જેમ દુઃશીલા, દુષ્ટ ઘોડાની જેમ દુર્દમનીય, બાળકની જેમ ક્ષણમાં પ્રસન્ન અને ક્ષણમાં રોષાયમાન. તથા – અંધકારની જેમ દુષ્પ્રવેશ, વિષયની લતાની જેમ આશ્રયને અયોગ્ય, કૂવામાં આક્રોશથી અવગાહન કરનાર દુષ્ટ મગર જેવી, સ્થાનભ્રષ્ટ ઐશ્વર્યવાનની જેમ પ્રશંસા માટે અયોગ્ય, કિંપાક ફળની જેમ પહેલાં સારી લાગતી, પણ પણી કટુ ફળ દેનારી, બાળકને લલચાવનાર ખાલી મુઠ્ઠી જેવી, સાર વગરની, માંસપીંડને ગ્રહણ કરવાની જેમ ઉપદ્રવ કરનારી, બળેલા ઘાસના પૂળાની જેમ નહીં છૂટેલા માન અને બળેલા શીલવાળી, અરિષ્ટની જેમ દુર્ગંધનીય. તથા – ખોટા સિક્કાની જેમ શીલને ઠગનારી, ક્રોધીની જેમ કષ્ટથી રક્ષિત, અત્યંત વિષાદવાળી, નિંદિત, દુરુપચારા, અગંભીર, અવિશ્વસનીય, અનવસ્થિત, દુઃખથી રક્ષિત, અરતિકર, કર્કશ, દંડ વૈરવાળી, રૂપ અને સૌભાગ્યથી ઉન્મત્ત, સાપની ગતિની જેમ કુટિલ હૃદયા, અટવીમાં યાત્રાની જેમ ભય ઉત્પન્ન કરનારી, કુળ – પરિવાર અને મિત્રમાં ફૂટ પાડનારી, બીજાના દોષો પ્રકાશિત કરનારી, કૃતઘ્ન, વીર્યનાશ કરનારી. તથા – કોલની જેમ એકાંતમાં હરણ કરનારી, ચંચળ, અગ્નિથી લાલ થયેલા ઘડાની જેમ લાલ હોઠી રાગ ઉત્પન્ન કરનારી, અંતરંગ ભગ્નશત હૃદયા, દોરડા વિનાનું બંધન, વૃક્ષરહિત જંગલ, અગ્નિનિલય, અદૃશ્ય વૈતરણી, અસાધ્ય બીમારી, વિના વિયોગે પ્રલાપ કરનારી, અનભિવ્યક્ત ઉપસર્ગ, રતિક્રીડામાં ચિત્ત વિભ્રમ કરનારી, સર્વાંગ સળગાવનારી, મેઘ વિના જ વજ્રપાત કરનારી, જળશૂન્ય પ્રવાહ અને સમુદ્ર સમાન નિરંતર ગર્જન કરનારી એવી આ સ્ત્રીઓ હોય છે. આ રીતે સ્ત્રીઓને અનેક નામ નિર્યુક્તિ કરાય છે. લાખો ઉપાયો થકી અને વિવિધ પ્રકારે પુરુષોની કામાસક્તિ વધારે છે. તથા તેને વધ – બંધનનું ભાજન બનાવનાર નારી સમાન બીજો કોઈ શત્રુ નથી. તેથી તેને નારી વગેરે નિર્યુક્તિ આ રીતે છે – પુરુષને તેના સમાન બીજો કોઈ શત્રુ નથી, માટે ‘નારી’, વિવિધ પ્રકારના કર્મો અને શિલ્પથી પુરુષોને મોહિત કરે છે માટે ‘મહિલા’, પુરુષોને મત કરે છે માટે ‘પ્રમદા.’ મહાન કલેહને ઉત્પન્ન કરે છે માટે ‘મહિલિકા’, પુરુષોને હાવભાવથી રમણ કરાવે છે માટે ‘રમા’, પુરુષોને અંગમાં રાગ કરાવે છે માટે ‘અંગના’ અનેક પ્રકારના યુદ્ધ – કલહ – સંગ્રામ – અટવીમાં ભ્રમણ, વિના પ્રયોજને ઋણ લેવું, ઠંડી – ગરમીનું દુઃખ અને કલેશ ઊભો કરવા આદિ કાર્યોમાં તે પુરુષને પ્રવૃત્ત કરે છે માટે ‘લલના’. યોગ – નિયોગ દ્વારા પુરુષને વશ કરે છે માટે ‘યોષિત્‌’, વિવિધ ભાવો દ્વારા પુરુષની વાસના ઉદ્દિપ્ત કરે છે માટે ‘વનિતા’ કહેવાય છે. કોઈ સ્ત્રી પ્રમત્તભાવને, કોઈ પ્રણય વિભ્રમને અને કોઈ શ્વાસના રોગીની જેમ શબ્દ વ્યવહાર કરે છે. કોઈ શત્રુ જેવી હોય છે અને કોઈ રડી રડી પગે પ્રણામ કરે છે. કોઈ સ્તુતિ કરે છે, કોઈ કુતૂહલ, હાસ્ય અને કટાક્ષપૂર્વક જુએ છે. કોઈ વિલાસયુક્ત મધુર વચનોથી, કોઇ હાસ્ય ચેષ્ટાથી, કોઈ આલિંગન દ્વારા, કોઈ સીત્કારના શબ્દોથી, કોઈ ગૃહયોગના પ્રદર્શનથી, કોઈ ભૂમિ ઉપર લખીને અથવા ચિહ્ન કરીને, કોઈ વાંસડા ઉપર ચડી નૃત્ય દ્વારા, કોઈ બાળકના આલિંગન થકી, કોઈ આંગળીના ટચાકા, સ્તનમર્દન અને કટિતટ પીડન આદિ થકી પુરુષોને આકૃષ્ટ કરે છે. આ સ્ત્રીઓ વિઘ્ન કરવામાં જાળાની જેમ, ફાંસવામાં કીચડની જેમ, મારવામાં મૃત્યુની જેમ, સળગાવવામાં અગ્નીની જેમ અને છિન્નભિન્ન કરવામાં તલવાર જેવી હોય છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] jao chiya imao itthiyao anegehim kaivarasahassehim vivihapasapadibaddhehim kamaragamohiehim vanniyao tao viya erisao, tam jaha– Pagaivisamao piyarusanao katiyavachadupparunnato athakkahasiya-bhasiya-vilasa- visambha-pachu(chcha) yao avinayavatolio mohamahavattanio visamao piyavayanavallario kaiyavapemagiritadio avarahasahassagharinio 4, pabhavo sogassa, vinaso balassa, suna purisanam, naso lajjae, samkaro avinayassa, nilao niyadinam 10 khani vairassa, sariram sogassa, bheo majjayanam, asao ragassa, nilao duchchariyanam 15, maie sammoho, khalana nanassa, chalanam silassa, viggho dhammassa, ari sahuna 20, dusanam ayarapattanam, aramo kammarayassa, phaliho mukkhamaggassa, bhavanam dariddassa 24. Avi aim tao asiviso viva kuviyao, mattagao viva mayanaparavvasao, vagghi viva dutthahiyayao, tanachchhannakuvo viva appagasahiyayao, mayakarao viva uvayarasayabamdhanapao- ttio, ayariyasavidham piva duggejjhasabbhavao 30, phumphuya viva amtodahanasilao, naggayamaggo viva anavatthiyachittao, amtodutthavano viva kuhiyahiyayao, kanhasappo viva avissasanijjao, samgharo viva chhannamayao, samjhabbharago viva muhuttaragao, samuddavichio viva chalassabhavao, machchho viva duppari-yattanasilao, vanaro viva chalachittao, machchu viva nivvisesao 40, kalo viva niranukampao, varuno viva pasahatthao, salilamiva ninnagaminio, kivino viva uttanahatthao, narao viva uttasanijjao, kharo viva dussilao, dutthasso viva duddamao, balo iva muhutta-hiyayao, amdhakaramiva duppavesao, visavalli viva analliyanijjao 50, Dutthagaha iva vavi anava-gahao, thanamattho viva issaro appasamsanijjao, kimpagaphalamiva muhamahurao, rittamutthi viva balalobhanijjao, mamsapesigahanamiva sovaddavao, jaliyachudali viva amuchchamanadahanasilao, aritthamiva dullamghanijjao, kudakarisavano viva kalavisamvayanasilao, chamdasilo viva dukkharakkhiyao, aivisayao 60 dugumchhiyao duruvacharao agambhirao avissasanijjao ana-vatthiyao dukkharakkhiyao dukkhapaliyao aratikarao kakkasao dadhaverao 70 ruva-sohaggamaummattao bhuyagagaikudilahiyayao kamtara-gaitthanabhuyao kula-sayana-mittabheyanakariyao paradosapagasiyao kayagghao balasohiyao egamtaharanakolao chamchalao jaiyabhamdovagaro viva muharagaviragao 80. Avi yaim tao amtaram bhamgasayam, arajjuo paso, adaruya adavi, analassanilao, aikkha veyarani, anamio vahi, aviyogo vippalavo, aruo uvasaggo, raivamto chittavibbhamo, savvamgao daho 90, anabbhapasuya vajjasani, asalilappavaho samuddarao 92. Avi yaim tasim itthiyanam anegani namaniruttanipurise kamaragappadibaddhe nanavihehim uvayasayasahassehim vaha -bamdhamanayamti purisanam no anno eriso ari atthi tti nario, tam jaha– Narisama na naranam ario nario 1. Nanavihehim kammehim sippayaiehim purise mohamti tti mahilao 2. Purise matte karemti tti pamayao 3. Mahamtam kalim janayamti tti mahiliyao 4. Purise havabhavamaiehim ramamti tti ramao 5. Purise amganurae karemti tti amganao 6. Nanavihesu juddhabhamdana-samgamada-visu muharanaginhana-siunha-dukkha-kilesamaiesu purise lalemti tti lalanao 7. Purise joga-nioehim vase thavimti tti josiyao 8. Purise nanavihehim bhavehim vanimti tti vaniyao 9. Kai pamattabhavam, kai panayam savibbhamam, kai sasaddam sasi vva vavaharamti, kai sattu vva, roro iva kai payaesu panamamti, kai uvanaesu uvanamamti, kai kouyanammam ti kaum sukadakkha-nirikkhiehim savilasamahurehim uvahasiehim uvaguhiehim uvasaddehim gurugadarisanehim bhumilihana-vilihanehim cha aruhana-nattanehi ya balayauvaguhanehim cha amguliphodana-thanapilana-kadita-dajayanahim tajjanahim cha. Avi yaim tao paso va vavasitum je, pamko vva khuppium je, machchu vva mareum je, agani vva dahium je, asi vva chhijjium je.
Sutra Meaning Transliteration : Kamaraga ane moharupi vividha doradathi bamdhayela hajaro shreshtha kavio dvara a strioni prashamsamam ghanum ja kahevayela chhe. Vastutah temanum svarupa a pramane chhe – Strio svabhavathi kutila, priyavachanoni lata, prema karavamam pahadani nadini jema kutila, hajaro aparadhoni svamini, shoka utpanna karavanari, valano vinasha karanari, purusho mate vadhasthana, lajjano nasha karanari, avinayani rashi, papakhamdanum ghara, shatrutani khana, shokanum ghara, maryada todanari, raganum ghara, duracharinum nivasa sthana, sammohanani mata jevi chhe. Tatha – Jnyanano nasha karanari, brahmacharyano nasha karanari, dharmamam vighnarupa, sadhuoni shatru, acharasampanna mate kalamka rupa, karmarupi rajanum vishramagriha, mokshamargamam vighnabhuta, daridratano avasa, kopayamana thaya tyare jheri sapa jevi, kamathi vasha thaya tyare madonmatta hathi jevi, dushta hridaya hovathi vaghana jevi, kalimam vala hridayani hovathi trina achchhadita kuva samana. Tatha – Jadugarani jema semkado upacharothi abaddha karanari, durgrahya sadbhava hova chhatam adarshani pratima, shilane salagavavamam vanakhamdani aga jevi, asthira chitta hovathi parvata margani jema anavasthi. Amtaramga vranani samana kutila hridaya, kala sarpani jema avishvasya, chhala chhadmayukta hovathi pralaya jevi. Tatha – Samdhyani lalimani jema kshanika prema karanari, samudrana taramgani jema chapala svabhavavali, machhalini jema dushparivartaniya, chamchalatamam vamdara jevi, mrityuni jema kami baki na rakhanari, kalani jema krura, varunani jema kamapasha rupi hathavali, panini jema nimnagamini, kripanani jema ulata hathavali, naraka samana bhayanaka, gardabhani jema duhshila, dushta ghodani jema durdamaniya, balakani jema kshanamam prasanna ane kshanamam roshayamana. Tatha – Amdhakarani jema dushpravesha, vishayani latani jema ashrayane ayogya, kuvamam akroshathi avagahana karanara dushta magara jevi, sthanabhrashta aishvaryavanani jema prashamsa mate ayogya, kimpaka phalani jema pahelam sari lagati, pana pani katu phala denari, balakane lalachavanara khali muththi jevi, sara vagarani, mamsapimdane grahana karavani jema upadrava karanari, balela ghasana pulani jema nahim chhutela mana ane balela shilavali, arishtani jema durgamdhaniya. Tatha – Khota sikkani jema shilane thaganari, krodhini jema kashtathi rakshita, atyamta vishadavali, nimdita, durupachara, agambhira, avishvasaniya, anavasthita, duhkhathi rakshita, aratikara, karkasha, damda vairavali, rupa ane saubhagyathi unmatta, sapani gatini jema kutila hridaya, atavimam yatrani jema bhaya utpanna karanari, kula – parivara ane mitramam phuta padanari, bijana dosho prakashita karanari, kritaghna, viryanasha karanari. Tatha – Kolani jema ekamtamam harana karanari, chamchala, agnithi lala thayela ghadani jema lala hothi raga utpanna karanari, amtaramga bhagnashata hridaya, dorada vinanum bamdhana, vriksharahita jamgala, agninilaya, adrishya vaitarani, asadhya bimari, vina viyoge pralapa karanari, anabhivyakta upasarga, ratikridamam chitta vibhrama karanari, sarvamga salagavanari, megha vina ja vajrapata karanari, jalashunya pravaha ane samudra samana niramtara garjana karanari evi a strio hoya chhe. A rite strione aneka nama niryukti karaya chhe. Lakho upayo thaki ane vividha prakare purushoni kamasakti vadhare chhe. Tatha tene vadha – bamdhananum bhajana banavanara nari samana bijo koi shatru nathi. Tethi tene nari vagere niryukti a rite chhe – Purushane tena samana bijo koi shatru nathi, mate ‘nari’, Vividha prakarana karmo ane shilpathi purushone mohita kare chhe mate ‘mahila’, Purushone mata kare chhe mate ‘pramada.’ Mahana kalehane utpanna kare chhe mate ‘mahilika’, Purushone havabhavathi ramana karave chhe mate ‘rama’, Purushone amgamam raga karave chhe mate ‘amgana’ Aneka prakarana yuddha – kalaha – samgrama – atavimam bhramana, vina prayojane rina levum, thamdi – garaminum duhkha ane kalesha ubho karava adi karyomam te purushane pravritta kare chhe mate ‘lalana’. Yoga – niyoga dvara purushane vasha kare chhe mate ‘yoshit’, Vividha bhavo dvara purushani vasana uddipta kare chhe mate ‘vanita’ kahevaya chhe. Koi stri pramattabhavane, koi pranaya vibhramane ane koi shvasana rogini jema shabda vyavahara kare chhe. Koi shatru jevi hoya chhe ane koi radi radi page pranama kare chhe. Koi stuti kare chhe, Koi kutuhala, hasya ane katakshapurvaka jue chhe. Koi vilasayukta madhura vachanothi, koi hasya cheshtathi, koi alimgana dvara, koi sitkarana shabdothi, koi grihayogana pradarshanathi, koi bhumi upara lakhine athava chihna karine, koi vamsada upara chadi nritya dvara, koi balakana alimgana thaki, koi amgalina tachaka, stanamardana ane katitata pidana adi thaki purushone akrishta kare chhe. A strio vighna karavamam jalani jema, phamsavamam kichadani jema, maravamam mrityuni jema, salagavavamam agnini jema ane chhinnabhinna karavamam talavara jevi hoya chhe.