Sutra Navigation: Pushpika ( પૂષ્પિકા )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1108205
Scripture Name( English ): Pushpika Translated Scripture Name : પૂષ્પિકા
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

अध्ययन-३ शुक्र

 Translated Chapter :

અધ્યયન-૩ શુક્ર
Section : Translated Section :
Sutra Number : 5 Category : Upang-10
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] जइ णं भंते! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं पुप्फियाणं दोच्चस्स अज्झयणस्स अयमट्ठे पन्नत्ते, तच्चस्स णं भंते! अज्झयणस्स पुप्फियाणं समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं के अट्ठे पन्नत्ते? एवं खलु जंबू! तेणं कालेणं तेणं समएणं रायगिहे नयरे। गुणसिलए चेइए। सेणिए राया। सामी समोसढे। परिसा निग्गया। तेणं कालेणं तेणं समएणं सुक्के महग्गहे सुक्कवडिंसए विमाने सुक्कंसि सीहासनंसि चउहिं सामानियसाहस्सीहिं जहेव चंदो तहेव आगओ, नट्टविहिं उवदंसित्ता पडिगओ। भंते! त्ति भगवं गोयमे समणं भगवं महावीरं पुच्छा। कूडागारसाला दिट्ठंतो। एवं खलु गोयमा! तेणं कालेणं तेणं समएणं वाणारसी नामं नयरी होत्था। तत्थ णं वाणारसीए नयरीए सोमिले नामं माहणे परिवसइ, अड्ढे जाव अपरिभूए, रिउव्वेय जाव बहूसु बंभण्णएसु य सत्थेसु सुपरिनिट्ठिए। पासे समोसढे। परिसा पज्जुवासइ। तए णं तस्स सोमिलस्स माहणस्स इमीसे कहाए लद्धट्ठस्स समाणस्स इमे एयारूवे अज्झ-त्थिए चिंतिए पत्थिए मनोगए संकप्पे समुप्पज्जित्था– एवं खलु पासे अरहा पुरिसादानीए पुव्वानुपुव्विं चरमाणे गामानुगामं दूइज्जमाणे इहमागए इहसंपत्ते इहसमोसढे इहेव वाणारसीए नयरीए बहिया अंबसालवने चेइए अहापडिरूवं ओग्गहं ओगिण्हित्ता संजमेणं तवसा अप्पाणं भावेमाणे विहरइ, तं गच्छामि णं पासस्स अरहओ अंतिए पाउब्भवामि, इमाइं च णं एयारूवाइं अट्ठाइं हेऊइं पसिणाइं कारणाइं वागरणाइं पुच्छिस्सामि, तं जइ मे से इमाइं एयारूवाइं अट्ठाइं जाव वागरणाइं वागरेहिती ततो णं वंदीहामि नमंसीहामि जाव पज्जुवासीहामि, अह मे से इमाइं अट्ठाइं जाव वागरणाइं नो वागरेहिती तो णं अहं एएहिं चेव अट्ठेहि य जाव वागरणेहि य निप्पट्ठपसिणवागरणं करेस्सामीतिकट्टु एवं संपेहेइ, संपेहेत्ता ण्हाए जाव अप्पमहग्घाभरणालंकियसरीरे साओ गिहाओ पडिनिक्खमति, पडि-निक्खमित्ता पायविहारचारेणं वाणारसिं नयरिं मज्झंमज्झेणं निग्गच्छइ, निग्गच्छित्ता जेणेव अंबसालवने चेइए जेणेव पासे अरहा पुरिसादानीए तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता पासस्स अरहओ पुरिसादानियस्स अदूरसामंते ठिच्चा पासं अरहं पुरिसादाणियं एवं वयासी– जत्ता ते भंते? जवणिज्जं ते भंते? अव्वाबाहं ते भंते? फासुयविहारं ते भंते? सोमिला! जत्ता वि मे, जवणिज्जं पि मे, अव्वाबाहं पि मे, फासुयविहारं पि मे। किं ते भंते! जत्ता? सोमिला! जं मे तव नियम संजम सज्झाय झाणावस्सगमादीएसु जोगेसु जयणा। सेत्तं जत्ता किं ते भंते! जवणिज्जं? सोमिला! जवणिज्जे दुविहे पन्नत्ते, तं जहा– इंदियजवणिज्जे य नोइंदियजवणिज्जे य। से किं तं इंदियजवणिज्जे? इंदियजवणिज्जे–जं मे सोइंदिय चक्खिंदिय घाणिंदिय जिब्भिंदिय फासिंदियाइं निरुवहयाइं वसे वट्टंति। सेत्तं इंदियजवणिज्जे। से किं तं नोइंदियजवणिज्जे? नोइंदियजवणिज्जे–जं मे कोह मान माया लोभा वोच्छिण्णा नो उदीरेंति। सेत्तं नोइंदियजवणिज्जे। सेत्तं जवणिज्जे। किं ते भंते! अव्वाबाहं? सोमिला! जं मे वातिय पित्तिय संभिय सन्निवाइया विविहा रोगायंका सरीरगया दोसा उवसंता नो उदीरेंति। से तं अव्वाबाहं। किं ते भंते! फासुयविहारं? सोमिला! जण्णं आरामेसु उज्जानेसु देवकुलेसु सभासु पवासु इत्थी पसु पंडगविवज्जियासु वसहीसु फासुएसणिज्जं पीढ फलग सेज्जा संथारगं उवसंपज्जित्ताणं विहरामि। सेत्तं फासुयविहारं। सरिसवया ते भंते! किं भक्खेया? अभक्खया? सोमिला! सरिसवया मे भक्खेया वि अभक्खेया वि। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–सरिसवया मे भक्खेया वि अभक्खेया वि? से नूणं भे सोमिला! बंभण्णएसु नएसु दुविहा सरिसवया पन्नत्ता, तं जहा–मित्तसरिसवया य, धन्नसरिसवया य। तत्थ णं जेते मित्तसरिसवया ते तिविहा पन्नत्ता, तं जहा– सहजायया, सहवड्ढियया, सहपंसु-कीलियया, ते णं समणाणं निग्गंथाणं अभक्खेया। तत्थ णं जेते धन्नसरिसवया ते दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–सत्थपरिणया य असत्थपरिणया य। तत्थ णं जेते असत्थपरिणया ते णं समणाणं निग्गंथाणं अभक्खेया। तत्थ णं जेते सत्थपरिणया ते दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–एसणिज्जा य, अनेसणिज्जा य। तत्थ णं जे ते अनेसणिज्जा ते समणाणं निग्गंथाणं अभक्खेया। तत्थ णं जेते एसणिज्जा ते दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–जाइया य, अजाइया य। तत्थ णं जेते अजाइया ते णं समणाणं निग्गंथाणं अभक्खेया। तत्थ णं जेते जाइया ते दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–लद्धा य, अलद्धा य। तत्थ णं जेते अलद्धा ते णं समणाणं निग्गंथाणं अभक्खेया। तत्थ णं जेते लद्धा ते णं समणाणं निग्गंथाणं भक्खेया। से तेणट्ठेणं सोमिला! एवं वुच्चइ–सरिसवया मे भक्खेया वि अभक्खेया वि। मासा ते भंते! किं भक्खेया? अभक्खेया? सोमिला! मासा मे भक्खेया वि अभक्खेया वि। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–मासा मे भक्खेया वि अभक्खेया वि? से नूणं भे सोमिला! बंभण्णएसु नएसु दुविहा मासा पन्नत्ता, तं जहा–दव्वमासा य, कालमासा य। तत्थ णं जेते कालमासा ते णं सावणादीया आसाढपज्जवसाणा दुवा-लस पन्नत्ता, तं जहा–सावणे, भद्दवए, आसोए, कत्तिए, मग्गसिरे, पोसे, माहे, फग्गुणे, चेत्ते, वइसाहे, जेट्ठामूले, आसाढे। ते णं समणाणं निग्गंथाणं अभक्खेया। तत्थ णं जेते दव्वमासा ते दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–अत्थमासा य धन्नमासा य। तत्थ णं जेते अत्थमासा ते दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–सुवण्णमासा य रुप्पमासा य। ते णं समणाणं निग्गंथाणं अभक्खेया। तत्थ णं जेते धन्नमासा ते दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–सत्थपरिणया य, असत्थपरिणया य। एवं जहा धन्नसरिसवया जाव से तेणट्ठेणं जाव अभक्खेया वि। कुलत्था ते भंते! किं भक्खेया? अभक्खेया? सोमिला! कुलत्था मे भक्खेया वि अभक्खेया वि। से केणट्ठेणं जाव अभक्खेया वि? से नूणं भे सोमिला! बंभण्णएसु नएसु दुविहा कुलत्था पन्नत्ता, तं जहा–इत्थि कुलत्था य, धन्नकुलत्था य। तत्थ णं जेते इत्थिकुलत्था ते तिविहा पन्नत्ता, तं जहा–कुलवधुया इ वा, कुलमाउया इ वा, कुलधुया इ वा। ते णं समणाणं निग्गंथाणं अभक्खेया। तत्थ णं जेते धण्णकुलत्था एवं जहा धण्णसरिसवया। से तेणट्ठेणं जाव अभक्खेया वि। एगे भवं? दुवे भवं? अक्खए भवं? अव्वए भवं? अवट्ठिए भवं? अनेगभूयभावभविए भवं? सोमिला! एगे वि अहं जाव अनेगभूयभावभविए वि अहं। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–एगे वि अहं जाव अनेगभूय-भावभविए वि अहं? सोमिला! दव्वट्ठयाए एगे अहं, नाणदंसणट्ठयाए दुविहे अहं, पएसट्ठयाए अक्खए वि अहं, अव्वए वि अहं, अवट्ठिए वि अहं, उवयोगट्ठयाए अनेगभूयभावभविए वि अहं। से तेणट्ठेणं जाव अनेगभूय-भावभविए वि अहं। एत्थ णं से सोमिले माहणे संबुद्धे सावगधम्मं पडिवज्जित्ता पडिगए। तए णं पासे अरहा अन्नया कयाइ वाणारसीओ नयरीओ अंबसालवणाओ चेइयाओ पडिनिक्खमइ, पडिनिक्खमित्ता बहिया जनवयविहारं विहरइ। तए णं से सोमिले माहणे अन्नया कयाइ असाहुदंसणेण य अपज्जुवासणयाए य मिच्छत्तपज्जवेहिं परिवड्ढमाणेहिं, सम्मत्तपज्जवेहिं परिहायमाणेहिं मिच्छत्तं विप्पडिवण्णे। तए णं तस्स सोमिलस्स माहणस्स अन्नया कयाइ पुव्वरत्तावरत्तकालसमयंसि कुडुंबजागरियं जागरमाणस्स अयमेयारूवे अज्झत्थिए चिंतिए पत्थिए मणोगए संकप्पे समुप्पज्जित्था– एवं खलु अहं वाणारसीए नयरीए सोमिले नामं माहणे अच्चंतमाहणकुलप्पसूए, तए णं मए वयाइं चिण्णाइं, वेदा य अधीया, दारा आहूया, पुत्ता जणिया, इड्ढीओ समाणीताओ, पसुवधा कया, जण्णा जट्ठा, दक्खिणा दिन्ना, अतिही पूजिता, अग्गी हुता, जुवा निक्खित्ता, तं सेयं खलु मम इयाणिं कल्लं पाउप्पभायाए रयणीए जाव उट्ठियम्मि सूरे सहस्सरस्सिम्मि दिनयरे तेयसा जलंते वाणारसीए नयरीए बहिया बहवे अंबारामे य माउलिंगारामे य बिल्लारामे य कविट्ठारामे य चिंचारामे य पुप्फारामे य रोवावित्तए– एवं संपेहेइ, संपेहेत्ता कल्लं पाउप्पभायाए रयणीए जाव उट्ठियम्मि सूरे सहस्सरस्सिम्मि दिनयरे तेयसा जलंते वाणारसीए नयरीए बहिया अंबारामे य जाव पुप्फारामे य रोवावेइ। तए णं बहवे अंबारामा य जाव पुप्फारामा य अनुपुव्वेणं सारक्खिज्जमाणा संगोविज्जमाणा संवड्ढिज्जमाणा आरामा जाया– किण्हा किण्होभासा जाव रम्मा महामेहनिकुरंबभूया पत्तिया पुप्फिया फलिया हरियगरेरिज्जमाणसिरीया अईव-अईव उवसोभेमाणा चिट्ठंति। तए णं तस्स सोमिलस्स माहणस्स अन्नया कयाइ पुव्वरत्तावरत्तकालसमयंसि कुडुंबजागरियं जागरमाणस्स अयमेयारूवे अज्झत्थिए चिंतिए पत्थिए मणोगए संकप्पे समुप्पज्जित्था– एवं खलु अहं वाणारसीए नयरीए सोमिले नामं माहणे अच्चंत-माहणकुलप्पसूए, तए णं मए वयाइं चिण्णाइं, वेदा य अधीया, दारा आहूया, पुत्ता जणिया, इड्ढीओ समाणीताओ, पसुवधा कया, जण्णा जट्ठा, दक्खिणा दिन्ना, अतिही पूजिता, अग्गी हुता, जूवा निक्खित्ता, तए णं मए वाणारसीए नयरीए बहिया बहवे अंबारामा जाव पुप्फारामा य रोवाविया, तं सेयं खलु ममं इयाणिं कल्लं पाउप्पभायाए रयणीए जाव उट्ठियम्मि सूरे सहस्सरस्सिम्मि दिनयरे तेयसा जलंते सुबहुं लोहकडाहकडुच्छुयं तंबियं तावसभंडं घडावेत्ता, विउलं असनं पानं खाइमं साइमं उवक्खडावेत्ता, मित्त-नाइ-नियग-सयण-संबंधि-परियणं आमंतेत्ता, तं मित्त-नाइ-नियग-सयण-संबंधि-परियणं विउलेणं असन-पान-खाइम-साइ-मेणं धूव-पुप्फ-वत्थ-गंध-मल्लालंकारेण य सक्कारेत्ता सम्मा-नेत्ता, तस्सेव मित्त नाइ नियग सयण संबंधि परियणस्स पुरओ जेट्ठपुत्तं कुडुंबे ठावेत्ता, तं मित्त नाइ नियग सयग संबंधि परियणं जेट्ठपुत्तं च आपुच्छित्ता, सुबहुं लोहकडाहकडुच्छुयं तंबियं तावसभंडगं गहाय जे इमं गंगाकूला वाणपत्था तावसा भवंति, तं जहा– होत्तिया पोत्तिया कोत्तिया जण्णई सड्ढई थालई हुंबउट्टा दंतुक्ख-लिया उम्मज्जगा संमज्जगा निमज्जगा संपक्खालगा दक्खिणकूला उत्तरकूला संखधमा कूलधमा मियलुद्धा हत्थितावसा उद्दंडगा दिसापोक्खिणो वक्कवासिणो बिलवासिणो जलवासिणो रुक्खमूलिया अंबुभक्खिणो वाउ-भक्खिणो सेवालभक्खिणो मूलाहारा कंदाहारा तयाहारा पत्ताहारा पुप्फाहारा फलाहारा बीयाहारा परिसडिय कंद मूल तय पत्त पुप्फ फलाहारा जलाभिसेयकढिणगायभूया आयावणाहिं पंचग्गितावेहिं इंगालसोल्लियं कंदुसोल्लियं कट्ठसोल्लियं पिव अप्पाणं करेमाणा विहरंति। तत्थ णं जेते दिसापोक्खिया तावसा, तेसिं अंतिए दिसापोक्खियतावसत्ताए पव्वइत्तए, पव्वइए वि य णं समाणे इमं एयारूवं अभिग्गहं अभिगिण्हिस्सामि– कप्पइ मे जावज्जीवाए छट्ठं-छट्ठेणं अनिक्खित्तेणं दिसाचक्कवालेणं तवोकम्मेणं उड्ढं बाहाओ पगिज्झिय-पगिज्झिय सूराभि-मुहस्स आयावणभूमीए आयावेमाणस्स विहरित्तए त्तिकट्टु एवं संपेहेइ, ... ...संपेहेत्ता कल्लं पाउप्पभायाए रयणीए जाव उट्ठियम्मि सूरे सहस्सरस्सिम्मि दिनयरे तेयसा जलंते सुबहुं लोहकडाहकडुच्छुयं तंबियं तावसभंडं घडावेत्ता, विउलं असनं पानं खाइमं साइमउ-वक्खडावेत्ता, मित्त नाइ नियग सयण संबंधि परियणं आमंतेत्ता, तं मित्त नाइ नियग सयण संबंधि परियणं विउलेणं असन पान खाइम साइमेणं धूव पुप्फ वत्थ गंध मल्लालंकारेण य सक्कारेत्ता सम्माणेत्ता, तस्सेव मित्त नाइ नियग सयण संबंधि परियणस्स पुरओ जेट्ठपुत्तं कुडुंबे ठावेत्ता, तं मित्त नाइ नियग सयण संबंधि परियणं जेट्ठपुत्तं च आपुच्छित्ता, सुबहुं लोहकडाहकडुच्छुयं तंबियं तावस-भंडगं गहाय तत्थ णं जेते दिसापोक्खिया तावसा, तेसिं अंतिए दिसापोक्खियतावसत्ताए पव्वइए। पव्वइए वि य णं समाणे इमं एयारूवं अभिग्गहं अभिगिण्हित्ता पढमं छट्ठक्खमणं उवसंपज्जित्ता णं विहरइ। तए णं सोमिले माहणरिसी पढमछट्ठक्खमणपारणगंसि आयावणभूमीओ पच्चोरुहइ, पच्चोरुहित्ता वागलवत्थनियत्थे जेणेव सए उडए तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता किढिण-संकाइयं गेण्हइ, गेण्हित्ता पुरत्थिमं दिसिं पोक्खेइ, पुरत्थिमाए दिसाए सोमे महाराया पत्थाणे पत्थियं अभिक्खउ सोमिलमाहणरिसिअभिक्खउ सोमिलमाहणरिसिं, जाणि य तत्थ कंदाणि य मूलाणि य तयाणि य पत्ताणि य पुप्फाणि य फलाणि य बीयाणि य हरियाणि य ताणि अणुजाणउ त्तिकट्टु पुरत्थिमं दिसं पसरइ, पसरित्ता जाणि य तत्थ कंदाणि य जाव हरियाणि य ताइं गेण्हइ, गेण्हित्ता किढिण-संकाइयं भरेइ, भरेत्ता दब्भे य कुसे य पत्तामोडं च समिहाकट्ठाणि य गेण्हइ, गेण्हित्ता जेणेव सए उडए तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता किढिण-संकाइयगं ठवेइ,... ... ठवेत्ता वेदिं वड्ढेइ, वड्ढेत्ता उवलेवण-संमज्जणं करेइ, करेत्ता दब्भकलसहत्थगए जेणेव गंगा महानई तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता गंगं महानइं ओगाहइ, ओगाहित्ता जलमज्जणं करेइ, करेत्ता जलाभिसेयं करेइ, करेत्ता जलकिड्डं करेइ, करेत्ता आयंते चोक्खे परमसुइभूए देवपिउकय-कज्जे दब्भकलसहत्थगए गंगाओ महानईओ पच्चुत्तरइ, पच्चुत्तरित्ता जेणेव सए उडए तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता दब्भे य कुसे य वालुयाए य वेदिं रएइ, रएत्ता सरयं करेइ, करेत्ता अरणिं करेइ, करेत्ता सरएणं अरणिं महेइ, महेत्ता अग्गिं पाडेइ, पाडेत्ता अग्गिं संधुक्केइ, संधुक्केत्ता समिहाकट्ठाणि पक्खिवइ, पक्खिवित्ता अग्गिं उज्जालेइ, उज्जालेत्ता अग्गिस्स दाहिणे पासे, सत्तंगाइं समादहे, तं जहा–
Sutra Meaning : સૂત્ર– ૫. ભગવન્‌ ! જો નિર્વાણ પ્રાપ્ત શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે પુષ્પિકા ઉપાંગના બીજા અધ્યયનનો આ અર્થ કહ્યો છે તો, ભગવંત મહાવીરે ત્રીજા અધ્યયનનો શો અર્થ કહ્યો છે ? હે જમ્બૂ ! તે કાળે રાજગૃહ નામે નગર હતું, ગુણશીલ નામે ચૈત્ય હતું, ત્યાં શ્રેણિક નામે રાજા હતો. કોઈ દિવસે ભગવંત મહાવીર સ્વામી સમોસર્યા, દર્શનાર્થે પર્ષદા નીકળી. તે કાળે તે સમયે મહાગ્રહ શુક્ર દેવ, શુક્રાવતંસક વિમાનમાં શુક્ર સિંહાસનમાં, ૪૦૦૦ સામાનિક દેવો સાથે પરિવરીને ચંદ્રની જેમ યાવત્‌ ત્યાં આવ્યો. ભગવંત મહાવીરને નૃત્યવિધિ દેખાડી, પાછો ગયો. ગૌતમસ્વામીએ ભગવંતને શુક્ર દેવની ઋદ્ધિ વિષે પ્રશ્ન કર્યો, ભગવંતે કૂટાગારશાલા દૃષ્ટાંતથી ગૌતમ સ્વામીની જિજ્ઞાસાનું સમાધાન કર્યું. ગૌતમે શુક્ર દેવના પૂર્વભવની પૃચ્છા કરતા ભગવંતે કહ્યું – ગૌતમ ! તે કાળે તે સમયે વારાણસી નામે નગરી હતી. ત્યાં સોમિલ નામે બ્રાહ્મણ રહેતો હતો. તે ધનાઢ્ય યાવત્‌ અપરિભૂત હતો અને ઋગ્વેદઆદિ શાસ્ત્રોનો જ્ઞાતા યાવત્‌ અન્ય બ્રાહ્મણ શાસ્ત્રોમાં સુપરિનિષ્ઠિત હતો. ભગવંત પાર્શ્વ પધાર્યા. પર્ષદા દર્શનાર્થે નીકળી યાવત પર્યુપાસના કરે છે. સોમિલ બ્રાહ્મણે આ વૃત્તાંત જાણતા આવા પ્રકારે સંકલ્પ થયો. આ અરહંત પુરુષાદાનીય પાર્શ્વ પૂર્વાનુપૂર્વી થકી વિહાર કરતા યાવત્‌ આમ્રશાલ વનમાં પધારી વિચરે છે, તો હું પાર્શ્વ અરહંત પાસે જઉં. આ આવા સ્વરૂપના અર્થો અને હેતુઓને પૂછું જેમ ભગવતીજી સૂત્રમાં કહેલ છે. સોમિલ બ્રાહ્મણ, વિદ્યાર્થી રહિત એકલો નીકળ્યો. યાવત્‌ ભગવંત પાર્શ્વ પાસે પહોંચીને આ પ્રમાણે કહે છે – ભગવન્‌ ! આપને યાત્રા છે ? યાપનીય છે ? એ રીતે સરસવ, અડદ, કુલત્થાદિની પૃચ્છા કરે છે. ભગવતીજી સૂત્રમાં બતાવેલ સંવાદ મુજબ અહી પણ સોમિલ બ્રાહ્મણ યાવત્‌ બોધ પામ્યો. પછી શ્રાવક ધર્મ સ્વીકારીને ગયો. ત્યારપછી પાર્શ્વ અરહંત અન્ય કોઈ દિને વારાણસી નગરીના આમ્રશાલવન ચૈત્યથી નીકળ્યા, બહાર જનપદ વિહારે વિચરવા લાગ્યા. ત્યારપછી તે સોમિલ બ્રાહ્મણ અન્ય કોઈ દિવસે સાધુના દર્શન અને પર્યુપાસના રહિત થઈ મિથ્યાત્વ – પર્યાયોથી વધતો અને સમ્યક્‌ત્વ પર્યાયોથી ઘટતો મિથ્યાત્વને પામ્યો. ત્યારે સોમિલબ્રાહ્મણને કોઈ દિવસે મધ્યરાત્રિમાં કુટુંબ જાગરિકાથી જાગતા આવો સંકલ્પ યાવત્‌ ઉત્પન્ન થયો. હું નિશ્ચે વારાણસી નગરીમાં સોમિલ નામે બ્રાહ્મણ અતિ મોટા કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલો છું, તેથી મેં વ્રતો આચર્યા છે, વેદ ભણ્યો, સ્ત્રી સાથે લગ્ન કર્યા, પુત્રો થયા, ઘણી સમૃદ્ધિ પામ્યો, પશુવધ કર્યા, યજ્ઞો કર્યા, દક્ષિણા આપી, અતિથિ પૂજ્યા, અગ્નિહોત્ર કર્યા, યજ્ઞસ્તંભ નાંખ્યા. તેથી કાલે યાવત્‌ સૂર્ય દેદીપ્યમાન થતા વારાણસી બહાર ઘણા આંબાના વનો રોપવા. એ રીતે બીજોરાં, બિલા, કોઠા, આંબલીના વન તથા પુષ્પના બગીચા રોપવા શ્રેયસ્કર છે. એમ વિચારીને યાવત્‌ તે પ્રમાણે કર્યું. પછી ઘણા આમ્રવન યાવત્‌ પુષ્પ બગીચાને અનુક્રમે સંરક્ષતા, સંગોપતા, સંવર્દ્ધિત કરતા બગીચાઓ કૃષ્ણ – કૃષ્ણાવભાસ યાવત્‌ રમ્ય, મહામેઘ નિકુરંબરૂપ, પત્રિત – પુષ્પિત – ફલિત – હરિત શોભાયમાન અને શ્રી વડે અત્યંત ઉપશોભિત થઈ ગયા. પછી સોમિલ બ્રાહ્મણને કોઈ દિવસે મધ્યરાત્રિમાં કુટુંબ જાગરિકાથી જાગતા આવો સંકલ્પ થયો કે – નિશ્ચે હું વારાણસી નગરીનો સોમિલ બ્રાહ્મણ યાવત્‌ મેં યજ્ઞસ્તંભ રોપ્યા. પછી વારાણસી નગરી બહાર ઘણા આમ્રવન યાવત્‌ પુષ્પ બગીચા રોપ્યા. મારે એ શ્રેયસ્કર છે કે – કાલે યાવત્‌ સૂર્ય પ્રકાશિત થતા ઘણા લોહકડાહ – કડછાં, તાંબી, તાપસના ભાંડ ઘડાવીને વિપુલ અશન, પાન, ખાદિમ, સ્વાદિમ કરાવી, મિત્રાદિને આમંત્રી, તેમને વિપુલ અશન યાવત્‌ સન્માનિત કરી, તેમની સામે મોટા પુત્રને કુટુંબમાં સ્થાપી, તે મિત્રાદિને પૂછી, ઘણા લોહકડાયાદિ લઈને આ આ ગંગાકુળે વનપ્રસ્થ તાપસ થાઉં, તે આ રીતે – હોત્રિક, પોત્રિક, કોત્રિક, જનંતી, સડ્ઢતી, ઘાલતી, હુંબઉઠ્ઠા, દંતુખ્ખલિયા, ઉમ્મજ્જગ, સંમજ્જગ, નિમ્મજ્જગ, સંપ્રક્ષાલક, દક્ષિણકુલા, ઉત્તરકુલા, શંખધમા, કૂલધમા, મૃગલુબ્ધકા, હસ્તિ તાપસ, ઉદ્દંડ, દિશાપ્રૌક્ષિક, વલ્કવાસી, બિલવાસી, જલવાસી, રૂક્ષમૂલિક, અંબુભક્ષી, વાયુભક્ષી, સેવાલભક્ષી, મૂલાહારી, કંદાહારી, ત્વચાહારી, પત્રાહારી, પુષ્પાહારી, ફલાહારી, બીજાહારી, પરિસડિત કંદમૂલ – ત્વચા – પત્ર – પુષ્પ – ફલાહારી, જલાભિષેકથી કઠિન શરીરવાળા, આતાપનાથી અને પંચાગ્નિતાપથી અંગાર પક્વ અને કંદુપક્વ સમાન પોતાને કરીને વિચરે છે. તેમાં જે દિશાપ્રૌક્ષિક તાપસો છે, તેમની પાસે દિશાપ્રૌક્ષિકપણે પ્રવ્રજ્યા લઈશ. લઈને આવા પ્રકારે અભિગ્રહ કરીશ – મારે જાવજ્જીવ છઠ્ઠ – છઠ્ઠના અનિક્ષિપ્ત દિશાચક્રવાલ તપોકર્મથી ઊંચી બાહા રાખીને, સૂર્યાભિમુખ આતાપના ભૂમિમાં આતાપના લેતા વિચરવું કલ્પે, એમ વિચારી કાલે અર્થાત બીજા દિવસે યાવત્‌ સૂર્ય પ્રકાશિત થતા ઘણા લોહકડાયા યાવત્‌ દિશાપ્રૌક્ષિક તાપસપણે પ્રવ્રજિત થયા, થઈને આ આવા પ્રકારે અભિગ્રહ યાવત્‌ ગ્રહણ કરીને પહેલો છઠ્ઠ તપ સ્વીકારીને વિચરે છે. ત્યારપછી સોમિલ બ્રાહ્મણ ઋષિ પહેલી છઠ્ઠના પારણે આતાપના ભૂમિથી ઉતર્યા, વલ્કલના વસ્ત્ર પહેરી પોતાના ઝૂંપડે આવ્યા, આવીને વાંસની કાવડ લીધી, લઈને પૂર્વ દિશાનું પ્રોક્ષણ કર્યું. પૂર્વ દિશાના સોમ લોકપાલ પ્રસ્થાન માર્ગે ચાલેલા સોમિલ બ્રાહ્મણ ઋષિનું રક્ષણ કરો. એમ પ્રાર્થી ત્યાંના કંદ, મૂલ, છાલ, પત્ર, પુષ્પ, ફળ, બીજ અને હરિત લેવાની આજ્ઞા આપો. એમ કહી પૂર્વ દિશામાં ચાલ્યો. ત્યાંના જે કંદાહિ હતા તે ગ્રહણ કર્યા. તેનાથી વાંસની કાવડ ભરી. દર્ભ, કુશ, પત્રામોડ, સમિધ અને કાષ્ઠ લીધા. લઈને ઝૂંપડીએ આવ્યા. કાવડ નીચે મૂકી, વેદિકા બનાવી, છાણ વડે લીંપીને સંમાર્જન કર્યું, હાથમાં દર્ભ અને કળશ લીધા. ગંગા નદીએ જઈને તેમાં પ્રવેશી જલમજ્જન કર્યું. જળક્રીડા કરી, જલાભિષેક કર્યો. આચમન કર્યું. ચોખ્ખો થયો. પછી દેવ અને પિતૃનું કાર્ય કર્યું. દર્ભ અને કળશ હાથમાં રાખી, ગંગા નદીની બહાર નીકળ્યો. નીકળીને પોતાની ઝૂંપડીએ આવ્યો. દર્ભ, કુશ અને માટીની વેદિકા કરી, સરક કર્યું, અરણી કરી, સરક વડે અરણીનું મથન કર્યું, અગ્નિ સળગાવ્યો, અગ્નિ પ્રદીપ્ત કર્યો, સમિધના લાકડા નાંખ્યા, અગ્નિ દેદીપ્યમાન કર્યો. કરીને અગ્નિની જમણી બાજુ સાત અંગની સ્થાપના કરી, તે આ પ્રમાણે – સૂત્ર– ૬. સકથ, વલ્કલ, સ્થાન, શય્યા, ભાંડ, કમંડલ, દંડદારુ અને આત્મ પોતાને.. સૂત્ર– ૭. પછી મધ, ઘી, ચોખા વડે અગ્નિમાં હોમ કર્યો, ચરુ સાધ્યો. બલિ વડે વૈશ્વદેવ કર્યો. અતિથિની ભોજનાદિ વડે પૂજા કરી. પછી પોતે આહાર કર્યો. પછી સોમિલ બ્રાહ્મણ ઋષિએ બીજા છઠ્ઠના પારણે તે બધું જ કહેવું. યાવત્‌ આહાર કર્યો. વિશેષ એ – દક્ષિણ દિશામાં યમ લોકપાલને પ્રાર્થના કરી – સોમિલ બ્રહ્મર્ષિની રક્ષા કરો, જે ત્યાં કંકાદિ છે, તેની યાવત્‌ અનુજ્ઞા આપો, એમ કહી દક્ષિણ દિશામાં ચાલ્યો. એ રીતે પશ્ચિમમાં વરુણ લોકપાલ યાવત્‌ પશ્ચિમ દિશામાં ચાલ્યો. ઉત્તરમાં વૈશ્રમણ લોકપાલ યાવત્‌ ઉત્તર દિશામાં ચાલ્યો. પૂર્વ દિશાના આલાવાની માફક ચારે દિશા કહેવી. ત્યારપછી તે સોમિલ બ્રહ્મર્ષિ અન્ય કોઈ દિને મધ્યરાત્રિ સમયે અનિત્ય જાગરિકાથી જાગતા, આવા પ્રકારે આધ્યાત્મિક યાવત્‌ સંકલ્પ થયો – હું વારાણસી નગરીનો સોમિલ બ્રહ્મર્ષિ, અતિ ઉચ્ચ બ્રાહ્મણકુળમાં જન્મ્યો. મેં વ્રત લીધા યાવત્‌ યજ્ઞસ્તંભ રોપ્યા. પછી પુષ્પના બગીચા રોપ્યા ઇત્યાદિ પૂર્વવત્‌ હવે મારે એ શ્રેયસ્કર છે કે કાલે સવારે અર્થાત બીજા દિવસે યાવત્‌ સૂર્ય દેદીપ્યમાન થતા ઘણા જોયેલા આદિ અને પૂર્વ સંગતિક તથા પર્યાય – સંગતિકને પૂછીને તથા આશ્રમમાં રહેલા સેંકડો મૃગાદિ સત્ત્વોનું સન્માન કરીને, વલ્કલવસ્ત્ર પહેરી, વાંસની કાવડ તથા ભંડોપગરણને લઈને કાષ્ઠ મુદ્રાથી મુખ બાંધીને ઉત્તર દિશામાં ઉત્તર તરફ મુખ રાખીને મહાપ્રસ્થાન માર્ગે ચાલવું. એમ વિચારી બીજે દિવસે પ્રાતઃકાળે યાવત્‌ કાષ્ઠમુદ્રાથી મુખ બાંધીને આવા પ્રકારનો અભિગ્રહ ધારણ કર્યો – હું જ્યાં હોઉં તે જળ – સ્થળ – દુર્ગ – નિમ્નપ્રદેશ પર્વત – વિષમ – ગર્ત્તા કે દરીમાં ક્યાંય સ્ખલના પામું કે પડું તો મારે ઊભા થવું ન કલ્પે, એમ વિચારી આ આવો અભિગ્રહ ગ્રહણ કરે છે. ઉત્તર દિશામાં ઉત્તર તરફ મુખ રાખી મહાપ્રસ્થાન માર્ગે ચાલ્યો એવો તે સોમિલ બ્રહ્મર્ષિ મધ્યાહ્ન કાળે શ્રેષ્ઠ અશોકવૃક્ષ પાસે આવ્યો. તેની નીચે કાપડ સ્થાપી, વેદિકા રચી, ઉપલેપન – સંમાર્જના કરી, દર્ભ અને કળશ હાથમાં લઈને ગંગા મહાનદીએ ગયો. ભગવતીજી સૂત્રમાં વર્ણિત ‘સિવ’ની માફક યાવત્‌ ગંગા મહાનદીથી બહાર નીકળ્યો. શ્રેષ્ઠ અશોકવૃક્ષ પાસે આવ્યો. દર્ભ – કુશ – માટી વડે વેદિકા રચી, શરક કર્યું યાવત્‌ બલિ સાધીને વૈશ્વદેવ કર્યો, કરીને કાષ્ઠમુદ્રાથી મુખ બાંધી મૌન રહ્યો. પછી તે સોમિલ બ્રાહ્મણ ઋષિ પાસે મધ્યરાત્રિએ એક દેવ પ્રગટ થયો. પછી તે દેવે સોમિલ બ્રાહ્મણને એમ કહ્યું – ઓ સોમિલ બ્રાહ્મણ ! તારી પ્રવ્રજ્યા દુષ્પ્રવ્રજ્યા છે. ત્યારે તે સોમિલે તે દેવના બે – ત્રણ વખત કહેલ આ વાતનો આદર ન કર્યો, જાણી નહીં યાવત્‌ મૌન રહ્યો. ત્યારે તે દેવ સોમિલ દ્વારા અનાદર પામતા જે દિશામાંથી આવેલ તે જ દિશામાં પાછો ગયો. પછી તે સોમિલ બીજે દિવસે યાવત્‌ સૂર્ય જ્વલંત થતા વલ્કલના વસ્ત્ર પહેરી કાવડ લઈ, અગ્નિહોત્રના ભાંડોપકરણ લઈ કાષ્ઠમુદ્રા વડે મુખ બાંધી ઉત્તરાભિમુખ ચાલ્યો. પછી તે સોમિલ બીજે દિવસે મધ્યાહ્ન કાળે જ્યાં સપ્તપર્ણ વૃક્ષ નીચે કાવડ સ્થાપી, વેદિકા રચી, શ્રેષ્ઠ અશોકવૃક્ષે યાવત્‌ અગ્નિ હોમ કર્યો. કાષ્ઠમુદ્રાથી મુખ બાંધ્યું, મૌન રહ્યો. ત્યારે તે સોમિલની પાસે મધ્યરાત્રિ કાળ સમયમાં એક દેવ પ્રગટ થયો. તે દેવે આકાશમાં રહી શ્રેષ્ઠ અશોકવૃક્ષવત્‌ યાવત્‌ પાછો ગયો. પછી તે સોમિલ કાલે યાવત્‌ સૂર્ય પ્રકાશતા વલ્કલના વસ્ત્રો પહેર્યા, કાવડ લીધી, કાષ્ઠ મુદ્રાથી મુખ બાંધ્યું. ઉત્તર દિશામાં ઉત્તરાભિમુખ ચાલ્યો. પછી સોમિલ ત્રીજા દિવસે મધ્યાહ્ન કાળે શ્રેષ્ઠ અશોકવૃક્ષ પાસે આવ્યો. ત્યાં નીચે કાવડ રાખી, વેદિકા રચી યાવત્‌ ગંગા નદીથી બહાર આવ્યો. યાવત્‌ પૂર્વવત્‌ મૌન રહ્યો. મધ્યરાત્રિએ સોમિલ પાસે એક દેવ પ્રગટ થયો. પૂર્વવત્‌ બોલીને પાછો ગયો. પછી સોમિલે યાવત્‌ સૂર્ય પ્રકાશિત થતાં વલ્કલ વસ્ત્ર પહેર્યા. તે ઉત્તરમાં ચાલ્યો. ચોથે દિવસે મધ્યાહ્ને વડના વૃક્ષ નીચે કાવડ રાખી મૌન રહ્યો. ત્યારે મધ્યરાત્રિએ સોમિલ પાસે એક દેવ પ્રગટ થયો, તે પ્રમાણે બોલીને પાછો ગયો. પૂર્વવત્‌ યાવત્‌ પાંચમે દિવસે મધ્યાહ્ન કાળે ઉંબર વૃક્ષ નીચે કાવડ રાખી આદિ પૂર્વવત્‌ કર્યું, ત્યારે મધ્ય રાત્રિએ એક દેવ તેની પાસે આવ્યો. ઓ સોમિલ ! તારી પ્રવ્રજ્યા દુષ્પ્રવ્રજ્યા છે, એક વખત બોલ્યો, સોમિલ પૂર્વવત્‌ મૌન રહ્યો. દેવે બીજી – ત્રીજી વખત પણ તેમ કહ્યું. ત્યારે સોમિલે તે દેવને એમ કહેતા સાંભળી તે દેવને પૂછ્યું – કઈ રીતે મારી દુષ્પ્રવ્રજ્યા છે ? ત્યારે દેવે સોમિલ બ્રાહ્મણને કહ્યું – હે દેવાનુપ્રિય ! નિશ્ચે તમે પાર્શ્વ અરહંત પાસે પાંચ અણુવ્રત, સાત શિક્ષાવ્રત એમ બાર ભેદે શ્રાવક – ધર્મ સ્વીકાર્યો હતો, ત્યાર પછી સુસાધુના દર્શન અને ઉપદેશના સંયોગના અભાવે સમ્યક્ત્વના પર્યાયો ઘટતા અને મિથ્યાત્વના પર્યાયો વધતા તમે શ્રાવક ધર્મ છોડીને આ દિક્ષા અંગીકાર કરી. ત્યાર પછી પ્રથમ દિવસે જ હું મધ્યરાત્રિના સમયે તમને પ્રતિબોધ કરવા હું આવ્યો. એ પ્રમાણે ચાર દિવસ સુધી તમને પ્રતિબોધ કરવા આવ્યો, પણ તમે તે વાતનો આદર ન કર્યો. આજે પાચમાં દિવસે પણ તમે એ પ્રમાણે જ હોમ આદિ કરી, ફરી બેસી ગયા. હે દેવાનુપ્રિય ! આ તમારી દુષ્પ્રવ્રજ્યા છે. ત્યારે સોમિલ બ્રાહ્મણે કહ્યું કે – હે દેવાનુપ્રિય ! આપ જ બતાવો કે મારી પ્રવ્રજ્યા કઈ રીતે સુપ્રવ્રજ્યા થાય ? ત્યારે તે દેવે કહ્યું – હે દેવાનુપ્રિય ! જો તમે આ પૂર્વે સ્વીકારેલ પાંચ અણુવ્રતો સ્વયં જ સ્વીકારીને વિચરો, તો તમારી આ પ્રવ્રજ્યા, સુપ્રવ્રજ્યા થશે. ત્યારે તે દેવ સોમિલને વાંદે છે, નમે છે, પછી જે દિશામાંથી આવ્યો ત્યાં પાછો ગયો. પછી સોમિલ બ્રાહ્મણ ઋષિ તે દેવે એમ કહેતા, પૂર્વે સ્વીકારેલ પાંચ અણુવ્રત સ્વયં જ સ્વીકારીને વિચરે છે. પછી સોમિલ ઘણા ઉપવાસ, છઠ્ઠ, અઠ્ઠમ યાવત્‌ માસક્ષમણાદિ વિવિધ તપ – ઉપધાન વડે પોતાને ભાવિત કરતો ઘણા વર્ષો શ્રાવક પર્યાય પાળીને અર્ધમાસિકી સંલેખનાથી આત્માને ઝોસિત કરી ૩૦ ભક્તથી અનશનથી છેદીને તે સ્થાનના આલોચના પ્રતિક્રમણ ન કરીને વિરાધિત સમ્યક્ત્વથી કાળ કરીને શુક્રાવતંસક વિમાનમાં ઉપપાતસભામાં દેવ શયનીયમાં યાવત્‌ તે અવગાહનાથી શુક્ર મહાગ્રહપણે ઉત્પન્ન થયો. પછી તે નવો ઉત્પન્ન શુક્ર મહાગ્રહે યાવત્‌ ભાષામનઃપર્યાપ્તિ પુરા કર્યા, એ રીતે હે ગૌતમ ! શુક્ર મહાગ્રહે તે દિવ્ય યાવત્‌ દેવ ઋદ્ધિ અભિસમન્વાગત કરી છે. ત્યાં શુક્રદેવની એક પલ્યોપમ સ્થિતિ છે. ભગવાન ! તે શુક્રદેવ દેવલોકથી આયુક્ષય થતા ક્યાં જશે ? તે મહાવિદેહ ક્ષેત્રે સિદ્ધ થશે. હે જંબૂ ! મોક્ષ પ્રાપ્ત શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે પુષ્પિકા ઉપાંગના ત્રીજા અધ્યયનનો આ અર્થ કહ્યો છે. સૂત્ર સંદર્ભ– ૫–૭
Mool Sutra Transliteration : [sutra] jai nam bhamte! Samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam pupphiyanam dochchassa ajjhayanassa ayamatthe pannatte, tachchassa nam bhamte! Ajjhayanassa pupphiyanam samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam ke atthe pannatte? Evam khalu jambu! Tenam kalenam tenam samaenam rayagihe nayare. Gunasilae cheie. Senie raya. Sami samosadhe. Parisa niggaya. Tenam kalenam tenam samaenam sukke mahaggahe sukkavadimsae vimane sukkamsi sihasanamsi chauhim samaniyasahassihim jaheva chamdo taheva agao, nattavihim uvadamsitta padigao. Bhamte! Tti bhagavam goyame samanam bhagavam mahaviram puchchha. Kudagarasala ditthamto. Evam khalu goyama! Tenam kalenam tenam samaenam vanarasi namam nayari hottha. Tattha nam vanarasie nayarie somile namam mahane parivasai, addhe java aparibhue, riuvveya java bahusu bambhannaesu ya satthesu suparinitthie. Pase samosadhe. Parisa pajjuvasai. Tae nam tassa somilassa mahanassa imise kahae laddhatthassa samanassa ime eyaruve ajjha-tthie chimtie patthie manogae samkappe samuppajjittha– Evam khalu pase araha purisadanie puvvanupuvvim charamane gamanugamam duijjamane ihamagae ihasampatte ihasamosadhe iheva vanarasie nayarie bahiya ambasalavane cheie ahapadiruvam oggaham oginhitta samjamenam tavasa appanam bhavemane viharai, tam gachchhami nam pasassa arahao amtie paubbhavami, imaim cha nam eyaruvaim atthaim heuim pasinaim karanaim vagaranaim puchchhissami, tam jai me se imaim eyaruvaim atthaim java vagaranaim vagarehiti tato nam vamdihami namamsihami java pajjuvasihami, aha me se imaim atthaim java vagaranaim no vagarehiti to nam aham eehim cheva atthehi ya java vagaranehi ya nippatthapasinavagaranam karessamitikattu evam sampehei, sampehetta nhae java appamahagghabharanalamkiyasarire sao gihao padinikkhamati, padi-nikkhamitta payaviharacharenam vanarasim nayarim majjhammajjhenam niggachchhai, niggachchhitta jeneva ambasalavane cheie jeneva pase araha purisadanie teneva uvagachchhai, uvagachchhitta pasassa arahao purisadaniyassa adurasamamte thichcha pasam araham purisadaniyam evam vayasi– Jatta te bhamte? Javanijjam te bhamte? Avvabaham te bhamte? Phasuyaviharam te bhamte? Somila! Jatta vi me, javanijjam pi me, avvabaham pi me, phasuyaviharam pi me. Kim te bhamte! Jatta? Somila! Jam me tava niyama samjama sajjhaya jhanavassagamadiesu jogesu jayana. Settam jatta Kim te bhamte! Javanijjam? Somila! Javanijje duvihe pannatte, tam jaha– imdiyajavanijje ya noimdiyajavanijje ya. Se kim tam imdiyajavanijje? Imdiyajavanijje–jam me soimdiya chakkhimdiya ghanimdiya jibbhimdiya phasimdiyaim niruvahayaim vase vattamti. Settam imdiyajavanijje. Se kim tam noimdiyajavanijje? Noimdiyajavanijje–jam me koha mana maya lobha vochchhinna no udiremti. Settam noimdiyajavanijje. Settam javanijje. Kim te bhamte! Avvabaham? Somila! Jam me vatiya pittiya sambhiya sannivaiya viviha rogayamka sariragaya dosa uvasamta no udiremti. Se tam avvabaham. Kim te bhamte! Phasuyaviharam? Somila! Jannam aramesu ujjanesu devakulesu sabhasu pavasu itthi pasu pamdagavivajjiyasu vasahisu phasuesanijjam pidha phalaga sejja samtharagam uvasampajjittanam viharami. Settam phasuyaviharam. Sarisavaya te bhamte! Kim bhakkheya? Abhakkhaya? Somila! Sarisavaya me bhakkheya vi abhakkheya vi. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–sarisavaya me bhakkheya vi abhakkheya vi? Se nunam bhe somila! Bambhannaesu naesu duviha sarisavaya pannatta, tam jaha–mittasarisavaya ya, dhannasarisavaya ya. Tattha nam jete mittasarisavaya te tiviha pannatta, tam jaha– sahajayaya, sahavaddhiyaya, sahapamsu-kiliyaya, te nam samananam niggamthanam abhakkheya. Tattha nam jete dhannasarisavaya te duviha pannatta, tam jaha–satthaparinaya ya asatthaparinaya ya. Tattha nam jete asatthaparinaya te nam samananam niggamthanam abhakkheya. Tattha nam jete satthaparinaya te duviha pannatta, tam jaha–esanijja ya, anesanijja ya. Tattha nam je te anesanijja te samananam niggamthanam abhakkheya. Tattha nam jete esanijja te duviha pannatta, tam jaha–jaiya ya, ajaiya ya. Tattha nam jete ajaiya te nam samananam niggamthanam abhakkheya. Tattha nam jete jaiya te duviha pannatta, tam jaha–laddha ya, aladdha ya. Tattha nam jete aladdha te nam samananam niggamthanam abhakkheya. Tattha nam jete laddha te nam samananam niggamthanam bhakkheya. Se tenatthenam somila! Evam vuchchai–sarisavaya me bhakkheya vi abhakkheya vi. Masa te bhamte! Kim bhakkheya? Abhakkheya? Somila! Masa me bhakkheya vi abhakkheya vi. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–masa me bhakkheya vi abhakkheya vi? Se nunam bhe somila! Bambhannaesu naesu duviha masa pannatta, tam jaha–davvamasa ya, kalamasa ya. Tattha nam jete kalamasa te nam savanadiya asadhapajjavasana duva-lasa pannatta, tam jaha–savane, bhaddavae, asoe, kattie, maggasire, pose, mahe, phaggune, chette, vaisahe, jetthamule, asadhe. Te nam samananam niggamthanam abhakkheya. Tattha nam jete davvamasa te duviha pannatta, tam jaha–atthamasa ya dhannamasa ya. Tattha nam jete atthamasa te duviha pannatta, tam jaha–suvannamasa ya ruppamasa ya. Te nam samananam niggamthanam abhakkheya. Tattha nam jete dhannamasa te duviha pannatta, tam jaha–satthaparinaya ya, asatthaparinaya ya. Evam jaha dhannasarisavaya java se tenatthenam java abhakkheya vi. Kulattha te bhamte! Kim bhakkheya? Abhakkheya? Somila! Kulattha me bhakkheya vi abhakkheya vi. Se kenatthenam java abhakkheya vi? Se nunam bhe somila! Bambhannaesu naesu duviha kulattha pannatta, tam jaha–itthi kulattha ya, dhannakulattha ya. Tattha nam jete itthikulattha te tiviha pannatta, tam jaha–kulavadhuya i va, kulamauya i va, kuladhuya i va. Te nam samananam niggamthanam abhakkheya. Tattha nam jete dhannakulattha evam jaha dhannasarisavaya. Se tenatthenam java abhakkheya vi. Ege bhavam? Duve bhavam? Akkhae bhavam? Avvae bhavam? Avatthie bhavam? Anegabhuyabhavabhavie bhavam? Somila! Ege vi aham java anegabhuyabhavabhavie vi aham. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–ege vi aham java anegabhuya-bhavabhavie vi aham? Somila! Davvatthayae ege aham, nanadamsanatthayae duvihe aham, paesatthayae akkhae vi aham, avvae vi aham, avatthie vi aham, uvayogatthayae anegabhuyabhavabhavie vi aham. Se tenatthenam java anegabhuya-bhavabhavie vi aham. Ettha nam se somile mahane sambuddhe savagadhammam padivajjitta padigae. Tae nam pase araha annaya kayai vanarasio nayario ambasalavanao cheiyao padinikkhamai, padinikkhamitta bahiya janavayaviharam viharai. Tae nam se somile mahane annaya kayai asahudamsanena ya apajjuvasanayae ya michchhattapajjavehim parivaddhamanehim, sammattapajjavehim parihayamanehim michchhattam vippadivanne. Tae nam tassa somilassa mahanassa annaya kayai puvvarattavarattakalasamayamsi kudumbajagariyam jagaramanassa ayameyaruve ajjhatthie chimtie patthie manogae samkappe samuppajjittha– Evam khalu aham vanarasie nayarie somile namam mahane achchamtamahanakulappasue, tae nam mae vayaim chinnaim, veda ya adhiya, dara ahuya, putta janiya, iddhio samanitao, pasuvadha kaya, janna jattha, dakkhina dinna, atihi pujita, aggi huta, juva nikkhitta, tam seyam khalu mama iyanim kallam pauppabhayae rayanie java utthiyammi sure sahassarassimmi dinayare teyasa jalamte vanarasie nayarie bahiya bahave ambarame ya maulimgarame ya billarame ya kavittharame ya chimcharame ya puppharame ya rovavittae– Evam sampehei, sampehetta kallam pauppabhayae rayanie java utthiyammi sure sahassarassimmi dinayare teyasa jalamte vanarasie nayarie bahiya ambarame ya java puppharame ya rovavei. Tae nam bahave ambarama ya java puppharama ya anupuvvenam sarakkhijjamana samgovijjamana samvaddhijjamana arama jaya– kinha kinhobhasa java ramma mahamehanikurambabhuya pattiya pupphiya phaliya hariyagarerijjamanasiriya aiva-aiva uvasobhemana chitthamti. Tae nam tassa somilassa mahanassa annaya kayai puvvarattavarattakalasamayamsi kudumbajagariyam jagaramanassa ayameyaruve ajjhatthie chimtie patthie manogae samkappe samuppajjittha– Evam khalu aham vanarasie nayarie somile namam mahane achchamta-mahanakulappasue, tae nam mae vayaim chinnaim, veda ya adhiya, dara ahuya, putta janiya, iddhio samanitao, pasuvadha kaya, janna jattha, dakkhina dinna, atihi pujita, aggi huta, juva nikkhitta, tae nam mae vanarasie nayarie bahiya bahave ambarama java puppharama ya rovaviya, tam seyam khalu mamam iyanim kallam pauppabhayae rayanie java utthiyammi sure sahassarassimmi dinayare teyasa jalamte subahum lohakadahakaduchchhuyam tambiyam tavasabhamdam ghadavetta, viulam asanam panam khaimam saimam uvakkhadavetta, mitta-nai-niyaga-sayana-sambamdhi-pariyanam amamtetta, tam mitta-nai-niyaga-sayana-sambamdhi-pariyanam viulenam asana-pana-khaima-sai-menam dhuva-puppha-vattha-gamdha-mallalamkarena ya sakkaretta samma-netta, tasseva mitta nai niyaga sayana sambamdhi pariyanassa purao jetthaputtam kudumbe thavetta, tam mitta nai niyaga sayaga sambamdhi pariyanam jetthaputtam cha apuchchhitta, subahum lohakadahakaduchchhuyam tambiyam tavasabhamdagam gahaya je imam gamgakula vanapattha tavasa bhavamti, tam jaha– Hottiya pottiya kottiya jannai saddhai thalai humbautta damtukkha-liya ummajjaga sammajjaga nimajjaga sampakkhalaga dakkhinakula uttarakula samkhadhama kuladhama miyaluddha hatthitavasa uddamdaga disapokkhino vakkavasino bilavasino jalavasino rukkhamuliya ambubhakkhino vau-bhakkhino sevalabhakkhino mulahara kamdahara tayahara pattahara pupphahara phalahara biyahara parisadiya kamda mula taya patta puppha phalahara jalabhiseyakadhinagayabhuya ayavanahim pamchaggitavehim imgalasolliyam kamdusolliyam katthasolliyam piva appanam karemana viharamti. Tattha nam jete disapokkhiya tavasa, tesim amtie disapokkhiyatavasattae pavvaittae, pavvaie vi ya nam samane imam eyaruvam abhiggaham abhiginhissami– kappai me javajjivae chhattham-chhatthenam anikkhittenam disachakkavalenam tavokammenam uddham bahao pagijjhiya-pagijjhiya surabhi-muhassa ayavanabhumie ayavemanassa viharittae ttikattu evam sampehei,.. ..Sampehetta kallam pauppabhayae rayanie java utthiyammi sure sahassarassimmi dinayare teyasa jalamte subahum lohakadahakaduchchhuyam tambiyam tavasabhamdam ghadavetta, viulam asanam panam khaimam saimau-vakkhadavetta, mitta nai niyaga sayana sambamdhi pariyanam amamtetta, tam mitta nai niyaga sayana sambamdhi pariyanam viulenam asana pana khaima saimenam dhuva puppha vattha gamdha mallalamkarena ya sakkaretta sammanetta, tasseva mitta nai niyaga sayana sambamdhi pariyanassa purao jetthaputtam kudumbe thavetta, tam mitta nai niyaga sayana sambamdhi pariyanam jetthaputtam cha apuchchhitta, subahum lohakadahakaduchchhuyam tambiyam tavasa-bhamdagam gahaya tattha nam jete disapokkhiya tavasa, tesim amtie disapokkhiyatavasattae pavvaie. Pavvaie vi ya nam samane imam eyaruvam abhiggaham abhiginhitta padhamam chhatthakkhamanam uvasampajjitta nam viharai. Tae nam somile mahanarisi padhamachhatthakkhamanaparanagamsi ayavanabhumio pachchoruhai, pachchoruhitta vagalavatthaniyatthe jeneva sae udae teneva uvagachchhai, uvagachchhitta kidhina-samkaiyam genhai, genhitta puratthimam disim pokkhei, puratthimae disae some maharaya patthane patthiyam abhikkhau somilamahanarisiabhikkhau somilamahanarisim, jani ya tattha kamdani ya mulani ya tayani ya pattani ya pupphani ya phalani ya biyani ya hariyani ya tani anujanau ttikattu puratthimam disam pasarai, pasaritta jani ya tattha kamdani ya java hariyani ya taim genhai, genhitta kidhina-samkaiyam bharei, bharetta dabbhe ya kuse ya pattamodam cha samihakatthani ya genhai, genhitta jeneva sae udae teneva uvagachchhai, uvagachchhitta kidhina-samkaiyagam thavei,.. .. Thavetta vedim vaddhei, vaddhetta uvalevana-sammajjanam karei, karetta dabbhakalasahatthagae jeneva gamga mahanai teneva uvagachchhai, uvagachchhitta gamgam mahanaim ogahai, ogahitta jalamajjanam karei, karetta jalabhiseyam karei, karetta jalakiddam karei, karetta ayamte chokkhe paramasuibhue devapiukaya-kajje dabbhakalasahatthagae gamgao mahanaio pachchuttarai, pachchuttaritta jeneva sae udae teneva uvagachchhai, uvagachchhitta dabbhe ya kuse ya valuyae ya vedim raei, raetta sarayam karei, karetta aranim karei, karetta saraenam aranim mahei, mahetta aggim padei, padetta aggim samdhukkei, samdhukketta samihakatthani pakkhivai, pakkhivitta aggim ujjalei, ujjaletta aggissa dahine pase, sattamgaim samadahe, tam jaha–
Sutra Meaning Transliteration : Sutra– 5. Bhagavan ! Jo nirvana prapta shramana bhagavamta mahavire pushpika upamgana bija adhyayanano a artha kahyo chhe to, bhagavamta mahavire trija adhyayanano sho artha kahyo chhe\? He jambu ! Te kale rajagriha name nagara hatum, gunashila name chaitya hatum, tyam shrenika name raja hato. Koi divase bhagavamta mahavira svami samosarya, darshanarthe parshada nikali. Te kale te samaye mahagraha shukra deva, shukravatamsaka vimanamam shukra simhasanamam, 4000 samanika devo sathe parivarine chamdrani jema yavat tyam avyo. Bhagavamta mahavirane nrityavidhi dekhadi, pachho gayo. Gautamasvamie bhagavamtane shukra devani riddhi vishe prashna karyo, bhagavamte kutagarashala drishtamtathi gautama svamini jijnyasanum samadhana karyum. Gautame shukra devana purvabhavani prichchha karata bhagavamte kahyum – Gautama ! Te kale te samaye varanasi name nagari hati. Tyam somila name brahmana raheto hato. Te dhanadhya yavat aparibhuta hato ane rigvedaadi shastrono jnyata yavat anya brahmana shastromam suparinishthita hato. Bhagavamta parshva padharya. Parshada darshanarthe nikali yavata paryupasana kare chhe. Somila brahmane a vrittamta janata ava prakare samkalpa thayo. A arahamta purushadaniya parshva purvanupurvi thaki vihara karata yavat amrashala vanamam padhari vichare chhe, to hum parshva arahamta pase jaum. A ava svarupana artho ane hetuone puchhum jema bhagavatiji sutramam kahela chhe. Somila brahmana, vidyarthi rahita ekalo nikalyo. Yavat bhagavamta parshva pase pahomchine a pramane kahe chhe – bhagavan ! Apane yatra chhe\? Yapaniya chhe\? E rite sarasava, adada, kulatthadini prichchha kare chhe. Bhagavatiji sutramam batavela samvada mujaba ahi pana somila brahmana yavat bodha pamyo. Pachhi shravaka dharma svikarine gayo. Tyarapachhi parshva arahamta anya koi dine varanasi nagarina amrashalavana chaityathi nikalya, bahara janapada vihare vicharava lagya. Tyarapachhi te somila brahmana anya koi divase sadhuna darshana ane paryupasana rahita thai mithyatva – paryayothi vadhato ane samyaktva paryayothi ghatato mithyatvane pamyo. Tyare somilabrahmanane koi divase madhyaratrimam kutumba jagarikathi jagata avo samkalpa yavat utpanna thayo. Hum nishche varanasi nagarimam somila name brahmana ati mota kulamam utpanna thayelo chhum, tethi mem vrato acharya chhe, veda bhanyo, stri sathe lagna karya, putro thaya, ghani samriddhi pamyo, pashuvadha karya, yajnyo karya, dakshina api, atithi pujya, agnihotra karya, yajnyastambha namkhya. Tethi kale yavat surya dedipyamana thata varanasi bahara ghana ambana vano ropava. E rite bijoram, bila, kotha, ambalina vana tatha pushpana bagicha ropava shreyaskara chhe. Ema vicharine yavat te pramane karyum. Pachhi ghana amravana yavat pushpa bagichane anukrame samrakshata, samgopata, samvarddhita karata bagichao krishna – krishnavabhasa yavat ramya, mahamegha nikurambarupa, patrita – pushpita – phalita – harita shobhayamana ane shri vade atyamta upashobhita thai gaya. Pachhi somila brahmanane koi divase madhyaratrimam kutumba jagarikathi jagata avo samkalpa thayo ke – nishche hum varanasi nagarino somila brahmana yavat mem yajnyastambha ropya. Pachhi varanasi nagari bahara ghana amravana yavat pushpa bagicha ropya. Mare e shreyaskara chhe ke – Kale yavat surya prakashita thata ghana lohakadaha – kadachham, tambi, tapasana bhamda ghadavine vipula ashana, pana, khadima, svadima karavi, mitradine amamtri, temane vipula ashana yavat sanmanita kari, temani same mota putrane kutumbamam sthapi, te mitradine puchhi, ghana lohakadayadi laine a a gamgakule vanaprastha tapasa thaum, Te a rite – hotrika, potrika, kotrika, janamti, saddhati, ghalati, humbauththa, damtukhkhaliya, ummajjaga, sammajjaga, nimmajjaga, samprakshalaka, dakshinakula, uttarakula, shamkhadhama, kuladhama, mrigalubdhaka, hasti tapasa, uddamda, dishapraukshika, valkavasi, bilavasi, jalavasi, rukshamulika, ambubhakshi, vayubhakshi, sevalabhakshi, mulahari, kamdahari, tvachahari, patrahari, pushpahari, phalahari, bijahari, parisadita kamdamula – tvacha – patra – pushpa – phalahari, jalabhishekathi kathina shariravala, atapanathi ane pamchagnitapathi amgara pakva ane kamdupakva samana potane karine vichare chhe. Temam je dishapraukshika tapaso chhe, temani pase dishapraukshikapane pravrajya laisha. Laine ava prakare abhigraha karisha – mare javajjiva chhaththa – chhaththana anikshipta dishachakravala tapokarmathi umchi baha rakhine, suryabhimukha atapana bhumimam atapana leta vicharavum kalpe, ema vichari kale arthata bija divase yavat surya prakashita thata ghana lohakadaya yavat dishapraukshika tapasapane pravrajita thaya, thaine a ava prakare abhigraha yavat grahana karine pahelo chhaththa tapa svikarine vichare chhe. Tyarapachhi somila brahmana rishi paheli chhaththana parane atapana bhumithi utarya, valkalana vastra paheri potana jhumpade avya, avine vamsani kavada lidhi, laine purva dishanum prokshana karyum. Purva dishana soma lokapala prasthana marge chalela somila brahmana rishinum rakshana karo. Ema prarthi tyamna kamda, mula, chhala, patra, pushpa, phala, bija ane harita levani ajnya apo. Ema kahi purva dishamam chalyo. Tyamna je kamdahi hata te grahana karya. Tenathi vamsani kavada bhari. Darbha, kusha, patramoda, samidha ane kashtha lidha. Laine jhumpadie avya. Kavada niche muki, vedika banavi, chhana vade limpine sammarjana karyum, hathamam darbha ane kalasha lidha. Gamga nadie jaine temam praveshi jalamajjana karyum. Jalakrida kari, jalabhisheka karyo. Achamana karyum. Chokhkho thayo. Pachhi deva ane pitrinum karya karyum. Darbha ane kalasha hathamam rakhi, gamga nadini bahara nikalyo. Nikaline potani jhumpadie avyo. Darbha, kusha ane matini vedika kari, saraka karyum, arani kari, saraka vade araninum mathana karyum, agni salagavyo, agni pradipta karyo, samidhana lakada namkhya, agni dedipyamana karyo. Karine agnini jamani baju sata amgani sthapana kari, te a pramane – Sutra– 6. Sakatha, valkala, sthana, shayya, bhamda, kamamdala, damdadaru ane atma potane.. Sutra– 7. Pachhi madha, ghi, chokha vade agnimam homa karyo, charu sadhyo. Bali vade vaishvadeva karyo. Atithini bhojanadi vade puja kari. Pachhi pote ahara karyo. Pachhi somila brahmana rishie bija chhaththana parane te badhum ja kahevum. Yavat ahara karyo. Vishesha e – dakshina dishamam yama lokapalane prarthana kari – somila brahmarshini raksha karo, je tyam kamkadi chhe, teni yavat anujnya apo, ema kahi dakshina dishamam chalyo. E rite pashchimamam varuna lokapala yavat pashchima dishamam chalyo. Uttaramam vaishramana lokapala yavat uttara dishamam chalyo. Purva dishana alavani maphaka chare disha kahevi. Tyarapachhi te somila brahmarshi anya koi dine madhyaratri samaye anitya jagarikathi jagata, ava prakare adhyatmika yavat samkalpa thayo – hum varanasi nagarino somila brahmarshi, ati uchcha brahmanakulamam janmyo. Mem vrata lidha yavat yajnyastambha ropya. Pachhi pushpana bagicha ropya ityadi purvavat have mare e shreyaskara chhe ke kale savare arthata bija divase yavat surya dedipyamana thata ghana joyela adi ane purva samgatika tatha paryaya – samgatikane puchhine tatha ashramamam rahela semkado mrigadi sattvonum sanmana karine, valkalavastra paheri, vamsani kavada tatha bhamdopagaranane laine kashtha mudrathi mukha bamdhine uttara dishamam uttara tarapha mukha rakhine mahaprasthana marge chalavum. Ema vichari bije divase pratahkale yavat kashthamudrathi mukha bamdhine ava prakarano abhigraha dharana karyo – Hum jyam houm te jala – sthala – durga – nimnapradesha parvata – vishama – gartta ke darimam kyamya skhalana pamum ke padum to mare ubha thavum na kalpe, ema vichari a avo abhigraha grahana kare chhe. Uttara dishamam uttara tarapha mukha rakhi mahaprasthana marge chalyo evo te somila brahmarshi madhyahna kale shreshtha ashokavriksha pase avyo. Teni niche kapada sthapi, vedika rachi, upalepana – sammarjana kari, darbha ane kalasha hathamam laine gamga mahanadie gayo. Bhagavatiji sutramam varnita ‘siva’ni maphaka yavat gamga mahanadithi bahara nikalyo. Shreshtha ashokavriksha pase avyo. Darbha – kusha – mati vade vedika rachi, sharaka karyum yavat bali sadhine vaishvadeva karyo, karine kashthamudrathi mukha bamdhi mauna rahyo. Pachhi te somila brahmana rishi pase madhyaratrie eka deva pragata thayo. Pachhi te deve somila brahmanane ema kahyum – o somila brahmana ! Tari pravrajya dushpravrajya chhe. Tyare te somile te devana be – trana vakhata kahela a vatano adara na karyo, jani nahim yavat mauna rahyo. Tyare te deva somila dvara anadara pamata je dishamamthi avela te ja dishamam pachho gayo. Pachhi te somila bije divase yavat surya jvalamta thata valkalana vastra paheri kavada lai, agnihotrana bhamdopakarana lai kashthamudra vade mukha bamdhi uttarabhimukha chalyo. Pachhi te somila bije divase madhyahna kale jyam saptaparna vriksha niche kavada sthapi, vedika rachi, shreshtha ashokavrikshe yavat agni homa karyo. Kashthamudrathi mukha bamdhyum, mauna rahyo. Tyare te somilani pase madhyaratri kala samayamam eka deva pragata thayo. Te deve akashamam rahi shreshtha ashokavrikshavat yavat pachho gayo. Pachhi te somila kale yavat surya prakashata valkalana vastro paherya, kavada lidhi, kashtha mudrathi mukha bamdhyum. Uttara dishamam uttarabhimukha chalyo. Pachhi somila trija divase madhyahna kale shreshtha ashokavriksha pase avyo. Tyam niche kavada rakhi, vedika rachi yavat gamga nadithi bahara avyo. Yavat purvavat mauna rahyo. Madhyaratrie somila pase eka deva pragata thayo. Purvavat boline pachho gayo. Pachhi somile yavat surya prakashita thatam valkala vastra paherya. Te uttaramam chalyo. Chothe divase madhyahne vadana vriksha niche kavada rakhi mauna rahyo. Tyare madhyaratrie somila pase eka deva pragata thayo, te pramane boline pachho gayo. Purvavat yavat pamchame divase madhyahna kale umbara vriksha niche kavada rakhi adi purvavat karyum, tyare madhya ratrie eka deva teni pase avyo. O somila ! Tari pravrajya dushpravrajya chhe, eka vakhata bolyo, somila purvavat mauna rahyo. Deve biji – triji vakhata pana tema kahyum. Tyare somile te devane ema kaheta sambhali te devane puchhyum – kai rite mari dushpravrajya chhe\? Tyare deve somila brahmanane kahyum – he devanupriya ! Nishche tame parshva arahamta pase pamcha anuvrata, sata shikshavrata ema bara bhede shravaka – dharma svikaryo hato, tyara pachhi susadhuna darshana ane upadeshana samyogana abhave samyaktvana paryayo ghatata ane mithyatvana paryayo vadhata tame shravaka dharma chhodine a diksha amgikara kari. Tyara pachhi prathama divase ja hum madhyaratrina samaye tamane pratibodha karava hum avyo. E pramane chara divasa sudhi tamane pratibodha karava avyo, pana tame te vatano adara na karyo. Aje pachamam divase pana tame e pramane ja homa adi kari, phari besi gaya. He devanupriya ! A tamari dushpravrajya chhe. Tyare somila brahmane kahyum ke – he devanupriya ! Apa ja batavo ke mari pravrajya kai rite supravrajya thaya\? Tyare te deve kahyum – he devanupriya ! Jo tame a purve svikarela pamcha anuvrato svayam ja svikarine vicharo, to tamari a pravrajya, supravrajya thashe. Tyare te deva somilane vamde chhe, name chhe, pachhi je dishamamthi avyo tyam pachho gayo. Pachhi somila brahmana rishi te deve ema kaheta, purve svikarela pamcha anuvrata svayam ja svikarine vichare chhe. Pachhi somila ghana upavasa, chhaththa, aththama yavat masakshamanadi vividha tapa – upadhana vade potane bhavita karato ghana varsho shravaka paryaya paline ardhamasiki samlekhanathi atmane jhosita kari 30 bhaktathi anashanathi chhedine te sthanana alochana pratikramana na karine viradhita samyaktvathi kala karine shukravatamsaka vimanamam upapatasabhamam deva shayaniyamam yavat te avagahanathi shukra mahagrahapane utpanna thayo. Pachhi te navo utpanna shukra mahagrahe yavat bhashamanahparyapti pura karya, e rite he gautama ! Shukra mahagrahe te divya yavat deva riddhi abhisamanvagata kari chhe. Tyam shukradevani eka palyopama sthiti chhe. Bhagavana ! Te shukradeva devalokathi ayukshaya thata kyam jashe\? Te mahavideha kshetre siddha thashe. He jambu ! Moksha prapta shramana bhagavamta mahavire pushpika upamgana trija adhyayanano a artha kahyo chhe. Sutra samdarbha– 5–7