Sutra Navigation: Pragnapana ( પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1106769
Scripture Name( English ): Pragnapana Translated Scripture Name : પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

पद-१७ लेश्या

 Translated Chapter :

પદ-૧૭ લેશ્યા
Section : उद्देशक-५ Translated Section : ઉદ્દેશક-૫
Sutra Number : 469 Category : Upang-04
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] कति णं भंते! लेस्साओ पन्नत्ताओ? गोयमा! छल्लेसाओ पन्नत्ताओ, तं जहा–कण्हलेस्सा जाव सुक्कलेस्सा। से नूनं भंते! कण्हलेस्सा नीललेस्सं पप्प तारूवत्ताए तावण्णत्ताए तागंधत्ताए तारसत्ताए ताफासत्ताए भुज्जो-भुज्जो परिणमति? इतो आढत्तं जहा चउत्थुद्देसए तहा भाणियव्वं जाव वेरुलियमणिदिट्ठंतो त्ति। से नूनं भंते! कण्हलेस्सा नीललेस्सं पप्प नो तारूवत्ताए नो तावण्णत्ताए नो तागंधत्ताए नो तारसत्ताए नो ताफासत्ताए भुज्जो-भुज्जो परिणमति? हंता गोयमा! कण्हलेस्सा नीललेस्सं पप्प नो तारूवत्ताए नो तावण्णत्ताए नो तागंधत्ताए नो तारसत्ताए नो ताफासत्ताए भुज्जो-भुज्जो परिणमति। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चति–कण्हलेस्सा नीललेस्सं पप्प नो तारूवत्ताए जाव भुज्जो-भुज्जो परिणमति? गोयमा! आगारभावमाताए वा से सिया पलिभागभावमाताए वा से सिया कण्हलेस्सा णं सा, नो खलु सा नीललेस्सा, तत्थ गता उस्सक्कति। से तेणट्ठेणं गोयमा! एवं वुच्चति–कण्हलेस्सा नीललेस्सं पप्प नो तारूवत्ताए जाव भुज्जो-भुज्जो परिणमति। से नूनं भंते! नीललेस्सा काउलेस्सं पप्प नो तारूवत्ताए जाव भुज्जो-भुज्जो परिणमति? हंता गोयमा! नीललेस्सा काउलेस्सं पप्प नो तारूवत्ताए जाव भुज्जो-भुज्जो परिणमति। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–नीललेस्सा काउलेस्सं पप्प नो तारूवत्ताए जाव भुज्जो-भुज्जो परिणमति? गोयमा! आगारभावमाताए वा से सिया पलिभागभावमाताए वा सिया नीललेस्सा णं सा, नो खलु सा काउलेस्सा, तत्थ गता उस्सक्कति वा ओसक्कति वा से तेणट्ठेणं गोयमा! एवं वुच्चइ–नीललेस्सा काउलेस्सं पप्प नो तारूवत्ताए जाव भुज्जो-भुज्जो परिणमति। एवं काउलेस्सा तेउलेस्सं पप्प, तेउलेस्सा पम्हलेस्सं पप्प, पम्हलेस्सा सुक्कलेस्सं पप्प। से नूनं भंते! सुक्कलेस्सा पम्हलेस्सं पप्प नो तारूवत्ताए जाव भुज्जो-भुज्जो परिणमति? हंता गोयमा! सुक्कलेस्सा पम्हलेस्सं पप्प नो तारूवत्ताए जाव भुज्जो-भुज्जो परिणमति। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चति–सुक्कलेस्सा जाव नो परिणमति? गोयमा! आगारभावमाताए वा जाव सुक्कलेस्सा णं सा, नो खलु सा पम्हलेस्सा, तत्थ गता ओसक्कति, से तेणट्ठेणं गोयमा! एवं वुच्चइ जाव नो परिणमति।
Sutra Meaning : ભગવન્‌ ! લેશ્યાઓ કેટલી છે ? ગૌતમ ! છ લેશ્યાઓ છે – કૃષ્ણલેશ્યા યાવત્‌ શુક્લલેશ્યા. ભગવન્‌ ! નિશ્ચે કૃષ્ણલેશ્યા, નીલલેશ્યાને પામીને તેના સ્વરૂપે – તેના વર્ણ – ગંધ – રસ – સ્પર્શપણે વારંવાર પરિણમે ? ગૌતમ ! અહીંથી આરંભી જેમ ચોથો ઉદ્દેશો કહ્યો, તેમ વૈડૂર્યમણિના દૃષ્ટાંત સુધી કહેવું. ભગવન્‌ ! નિશ્ચે કૃષ્ણલેશ્યા, નીલલેશ્યાને પામીને તેના સ્વરૂપપણે યાવત્‌ સ્પર્શપણે વારંવાર પરિણમતી નથી? ગૌતમ! નિશ્ચે કૃષ્ણલેશ્યા, નીલલેશ્યાને પામી, તેના વર્ણ – ગંધ – રસ અને સ્પર્શપણે વારંવાર પરિણમતી નથી. ભગવન્‌ ! એમ કેમ કહો છો ? ગૌતમ ! તે તેના આકારમાત્ર વડે છે, તેના પ્રતિબિંબ માત્ર વડે તે નીલલેશ્યા છે, પણ તે કૃષ્ણલેશ્યા, નીલલેશ્યા રૂપે નથી, કૃષ્ણલેશ્યા ત્યાં સ્વ રૂપમાં રહેલી નીલલેશ્યાને પ્રાપ્ત થાય છે. માટે ગૌતમ ! એમ કહું છું કે કૃષ્ણલેશ્યા નીલલેશ્યાને પામીને તદ્‌રૂપપણે યાવત્‌ વારંવાર પરિણમતી નથી. ભગવન્‌ ! નિશ્ચે નીલલેશ્યા, કાપોતલેશ્યાને પામીને તદ્‌રૂપપણે યાવત્‌ વારંવાર પરિણમતી નથી ? ગૌતમ ! નિશ્ચે તે પરિણમતી નથી. ભગવન્‌ ! એમ કેમ કહો છો ? ગૌતમ ! નીલલેશ્યા તે કાપોતલેશ્યાના આકારમાત્ર વડે હોય અથવા પ્રતિબિંબભાવ માત્ર વડે હોય છે. તે નીલલેશ્યા છે, પણ કાપોતલેશ્યા નથી. તે સ્વ – રૂપમાં રહેલી નીલલેશ્યા પ્રાપ્ત થાય છે, તેથી કહું છું કે નીલલેશ્યા કાપોતલેશ્યાને પામીને તદ્‌રૂપપણે યાવત્‌ વારંવાર પરિણમતી નથી. એ પ્રમાણે કાપોતલેશ્યા, તેજોલેશ્યાને પામીને, તેજોલેશ્યા, પદ્મલેશ્યાને પામીને, પદ્મલેશ્યા શુક્લલેશ્યાને પામીને વારંવાર પરિણમે નહીં. ભગવન્‌ ! નિશ્ચે શુક્લલેશ્યા, પદ્મલેશ્યાને પામીને તદ્‌રૂપે યાવત્‌ વારંવાર પરિણમતી નથી? હા, ગૌતમ ! ન પરિણમે. ભગવન્‌ ! એમ કેમ કહો છો ? ગૌતમ! તે આકારમાત્ર વડે હોય અથવા પ્રતિબિંબભાવ માત્ર વડે પદ્મલેશ્યા જેવી પ્રતીત થાય છે. વાસ્તવમાં તે શુક્લ લેશ્યા જ રહે છે. ઈત્યાદિ કારણે હું એમ કહું છું – ‘યાવત્‌ પરિણમતી નથી.’
Mool Sutra Transliteration : [sutra] kati nam bhamte! Lessao pannattao? Goyama! Chhallesao pannattao, tam jaha–kanhalessa java sukkalessa. Se nunam bhamte! Kanhalessa nilalessam pappa taruvattae tavannattae tagamdhattae tarasattae taphasattae bhujjo-bhujjo parinamati? Ito adhattam jaha chautthuddesae taha bhaniyavvam java veruliyamaniditthamto tti. Se nunam bhamte! Kanhalessa nilalessam pappa no taruvattae no tavannattae no tagamdhattae no tarasattae no taphasattae bhujjo-bhujjo parinamati? Hamta goyama! Kanhalessa nilalessam pappa no taruvattae no tavannattae no tagamdhattae no tarasattae no taphasattae bhujjo-bhujjo parinamati. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchati–kanhalessa nilalessam pappa no taruvattae java bhujjo-bhujjo parinamati? Goyama! Agarabhavamatae va se siya palibhagabhavamatae va se siya kanhalessa nam sa, no khalu sa nilalessa, tattha gata ussakkati. Se tenatthenam goyama! Evam vuchchati–kanhalessa nilalessam pappa no taruvattae java bhujjo-bhujjo parinamati. Se nunam bhamte! Nilalessa kaulessam pappa no taruvattae java bhujjo-bhujjo parinamati? Hamta goyama! Nilalessa kaulessam pappa no taruvattae java bhujjo-bhujjo parinamati. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–nilalessa kaulessam pappa no taruvattae java bhujjo-bhujjo parinamati? Goyama! Agarabhavamatae va se siya palibhagabhavamatae va siya nilalessa nam sa, no khalu sa kaulessa, tattha gata ussakkati va osakkati va se tenatthenam goyama! Evam vuchchai–nilalessa kaulessam pappa no taruvattae java bhujjo-bhujjo parinamati. Evam kaulessa teulessam pappa, teulessa pamhalessam pappa, pamhalessa sukkalessam pappa. Se nunam bhamte! Sukkalessa pamhalessam pappa no taruvattae java bhujjo-bhujjo parinamati? Hamta goyama! Sukkalessa pamhalessam pappa no taruvattae java bhujjo-bhujjo parinamati. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchati–sukkalessa java no parinamati? Goyama! Agarabhavamatae va java sukkalessa nam sa, no khalu sa pamhalessa, tattha gata osakkati, se tenatthenam goyama! Evam vuchchai java no parinamati.
Sutra Meaning Transliteration : Bhagavan ! Leshyao ketali chhe\? Gautama ! Chha leshyao chhe – krishnaleshya yavat shuklaleshya. Bhagavan ! Nishche krishnaleshya, nilaleshyane pamine tena svarupe – tena varna – gamdha – rasa – sparshapane varamvara pariname\? Gautama ! Ahimthi arambhi jema chotho uddesho kahyo, tema vaiduryamanina drishtamta sudhi kahevum. Bhagavan ! Nishche krishnaleshya, nilaleshyane pamine tena svarupapane yavat sparshapane varamvara parinamati nathi? Gautama! Nishche krishnaleshya, nilaleshyane pami, tena varna – gamdha – rasa ane sparshapane varamvara parinamati nathi. Bhagavan ! Ema kema kaho chho\? Gautama ! Te tena akaramatra vade chhe, tena pratibimba matra vade te nilaleshya chhe, pana te krishnaleshya, nilaleshya rupe nathi, krishnaleshya tyam sva rupamam raheli nilaleshyane prapta thaya chhe. Mate gautama ! Ema kahum chhum ke krishnaleshya nilaleshyane pamine tadrupapane yavat varamvara parinamati nathi. Bhagavan ! Nishche nilaleshya, kapotaleshyane pamine tadrupapane yavat varamvara parinamati nathi\? Gautama ! Nishche te parinamati nathi. Bhagavan ! Ema kema kaho chho\? Gautama ! Nilaleshya te kapotaleshyana akaramatra vade hoya athava pratibimbabhava matra vade hoya chhe. Te nilaleshya chhe, pana kapotaleshya nathi. Te sva – rupamam raheli nilaleshya prapta thaya chhe, tethi kahum chhum ke nilaleshya kapotaleshyane pamine tadrupapane yavat varamvara parinamati nathi. E pramane kapotaleshya, tejoleshyane pamine, tejoleshya, padmaleshyane pamine, padmaleshya shuklaleshyane pamine varamvara pariname nahim. Bhagavan ! Nishche shuklaleshya, padmaleshyane pamine tadrupe yavat varamvara parinamati nathi? Ha, gautama ! Na pariname. Bhagavan ! Ema kema kaho chho\? Gautama! Te akaramatra vade hoya athava pratibimbabhava matra vade padmaleshya jevi pratita thaya chhe. Vastavamam te shukla leshya ja rahe chhe. Ityadi karane hum ema kahum chhum – ‘yavat parinamati nathi.’