Sutra Navigation: Auppatik ( ઔપપાતિક ઉપાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1105644
Scripture Name( English ): Auppatik Translated Scripture Name : ઔપપાતિક ઉપાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

उपपात वर्णन

 Translated Chapter :

ઉપપાત વર્ણન
Section : Translated Section :
Sutra Number : 44 Category : Upang-01
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] तेणं कालेणं तेणं समएणं समणस्स भगवओ महावीरस्स जेट्ठे अंतेवासी इंदभूई नामं अनगारे गोयमे गोत्तेणं सत्तुस्सेहे समचउरंससंठाणसंठिए वइररिसहणारायसंघयणे कनग पुलग निघस पम्ह गोरे उग्गतवे दित्ततवे तत्ततवे महातवे ओराले घोरे घोरगुणे घोरतवस्सी घोरबंभचेरवासी उच्छूढसरीरे संखित्तविउलतेयलेस्से समणस्स भगवओ महावीरस्स अदूरसामंते उड्ढंजाणू अहोसिरे झाणकोट्ठवगए संजमेणं तवसा अप्पाणं भावेमाणे विहरइ। तए णं से भगवं गोयमे जायसड्ढे जायसंसए जायकोऊहल्ले, उप्पन्नसड्ढे उप्पन्नसंसए उप्पन्नकोऊहल्ले, संजायसड्ढे संजायसंसए संजायकोऊहल्ले, समुप्पन्नसड्ढे समुप्पन्नसंसए समुप्पन्नकोऊहले उट्ठाए उट्ठेइ, उट्ठेत्ता जेणेव समणे भगवं महावीरे तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता समणं भगवं महावीरं तिक्खुत्तो आयाहिण-पयाहिणं करेइ, करेत्ता वंदइ निग्गंइ, वंदित्ता नमंसित्ता नच्चासण्णे नाइदूरे सुस्सूसमाणे नमंसमाणे अभिमुहे विनएणं पंजलिउडे पज्जुवासमाणे एवं वयासी– जीवे णं भंते! असंजए अविरए अप्पडिहयपच्चक्खायपावकम्मे सकिरिए असंवुडे एगंतदंडे एगंतबाले एगंतसुत्ते पावकम्मं अण्हाइ? हंता अण्हाइ। जीवे णं भंते! असंजए अविरए अप्पडिहयपच्चक्खायपावकम्मे सकिरिए असंवुडे एगंतदंडे एगंतबाले एगंतसुत्ते मोहणिज्जं पावकम्मं अण्हाइ? हंता अण्हाइ। जीवे णं भंते! मोहणिज्जं कम्मं वेदेमाणे किं मोहणिज्जं कम्मं बंधइ? वेयणिज्जं कम्मं बंधइ? गोयमा! मोहणिज्जं पि कम्मं बंधइ, वेयणिज्जं पि कम्मं बंधइ, नन्नत्थ चरिममोहणिज्जं कम्मं वेदेमाणे वेयणिज्जं कम्मं बंधइ, नो मोहणिज्जं कम्मं बंधइ। जीवे णं भंते! असंजए अविरए अप्पडिहयपच्चक्खायपावकम्मे सकिरिए असंवुडे एगंतदंडे एगंतबाले एगंतसुत्ते उस्सण्णं तसपाणघाई कालमासे कालं किच्चा नेरइएसु उववज्जइ? हंता उववज्जइ। जीवे णं भंते! असंजए अविरए अप्पडिहयपच्चक्खायपावकम्मे इओ चुए पेच्च देवे सिया? गोयमा! अत्थेगइया देवे सिया, अत्थेगइया नो देवे सिया। से केणट्ठे भंते! एवं वुच्चइ–अत्थेगइया देवे सिया? अत्थेगइया नो देवे सिया? गोयमा! जे इमे जीवा गामागर-नयरनि-रायहाणि खेड कब्बड दोणमुह मडंब पट्टणासम संबाह सन्निवेसेसु अकामतण्हाए अकामछुहाए अकामबंभचेरवासेणं अकामअण्हाणग सीयायव दंसमसग सेय जल्ल मल पंक परितावेणं अप्पतरो वा भुज्जतरो वा कालं अप्पाणं परिकिलेसंति, परिकिलेसित्ता कालमासे कालं किच्चा अन्नयरेसु वाणमंतरेसु देवलोएसु देवत्ताए उववत्तारो भवंति। तहिं तेसिं गई, तहिं तेसिं ठिई, तहिं तेसिं उववाए पन्नत्ते। तेसि णं भंते! देवाणं केवइयं कालं ठिई पन्नत्ता? गोयमा! दसवाससहस्साइं ठिई पन्नत्ता। अत्थि णं भंते! तेसिं देवाणं इड्ढीइ वा जुईइ वा जसेइ वा बलेइ वा वीरिएइ वा पुरिसक्कारपरक्कमेइ वा? हंता अत्थि। ते णं भंते! देवा परलोगस्स आराहगा? नो इणट्ठे समट्ठे। से जे इमे गामागर नयर निगम रायहाणि खेड कब्बड दोणमुह मडंब पट्टणासम संबाह सन्निवेसेसु मनुया भवंति, तं जहा–अंडुबद्धगा नियलबद्धगा हडिबद्धगा चारगबद्धगा हत्थछिन्नगा पायछिन्नगा कण्णछिन्नगा नक्कछिन्नगा ओट्ठछिन्नगा जिब्भछिन्नगा सीसछिन्नगा मुखछिन्नगा मज्झछिन्नगा वइकच्छछिन्नगा हियउप्पाडियगा नयनुप्पाडियगा दसनुप्पाडियगा वसनुप्पाडियगा तंदुलछिन्नगा कागणिमंसक्खावियगा ओलंबियगा लंबियगा घंसियगा घोलियगा फालियगा पीलियगा सूलाइयगा सूलभिन्नगा खारवत्तिया वज्झवत्तिया सीहपुच्छियगा दवग्गिदड्ढगा पंकोसन्नगा पंके खुत्तगा वलयमयगा वसट्टमयगा नियाणमयगा अंतोसल्लमयगा गिरिपडियगा तरुपडियगा मरुप-डियगा गिरिपक्खंदोलगा तरुपक्खंदोलगा मरुपक्खंदोलगा जलपवेसी जलणपवेसी विसभक्खियगा सत्थोवाडियगा वेहाणसिया गेद्धपट्ठगा कंतारमयगा दुब्भिक्खमयगा असंकिलिट्ठपरिणामा ते कालमासे कालं किच्चा अण्णयरेसु वाणमंतरेसु देवलोएसु देवत्ताए उववत्तारो भवंति। तहिं तेसिं गई, तहिं तेसिं ठिई, तहिं तेसिं उववाए पन्नत्ते। तेसि णं भंते! देवाणं केवइयं कालं ठिई पन्नत्ता? गोयमा! बारसवाससहस्साइं ठिई पन्नत्ता। अत्थि णं भंते! तेसिं देवाणं इड्ढीइ वा जुईइ वा जसेइ वा बलेइ वा वीरिएइ वा पुरिसक्कारपरक्कमेइ वा? हंता अत्थि। ते णं भंते! देवा परलोगस्स आराहगा? नो इणट्ठे समट्ठे। से जे इमे गामागर नयर निगम रायहाणि खेड कब्बड दोणमुह मडंब पट्टणासम संवाह सन्निवेसेसु मणुया भवंति, तं जहा–पगइभद्दगा पगइउवसंता पगइपतनुकोहमानमायालोहा मिउमद्दवसंपन्ना अल्लीणा विनीया अम्मापिउसुस्सूसगा अम्मापिऊणं अणइक्कमणिज्जवयणा अप्पिच्छा अप्पारंभा अप्पपरिग्गहा अप्पेणं आरंभेणं अप्पेणं समारंभेणं अप्पेणं आरंभसमारंभेणं वित्तिं कप्पेमाणा बहूइं वासाइं आउयं पालेंति, पालित्ता कालमासे कालं किच्चा अन्नयरेसु वाणमंतरेसु देवलोएसु देवत्ताए उववत्तारो भवंति। तहिं तेसिं गई, तहिं तेसिं ठिई, तहिं तेसिं उववाए पन्नत्ते। तेसि णं भंते! देवाणं केवइयं कालं ठिई पन्नत्ता? गोयमा! चउद्दसवाससहस्साइं ठिई पन्नत्ता। अत्थि णं भंते! तेसिं देवाणं इड्ढीइ वा जुईइ वा जसेइ वा बलेइ वा वीरिएइ वा पुरि-सक्कारपरक्कमेइ वा? हंता अत्थि। ते णं भंते! देवा परलोगस्स आराहगा? नो इणट्ठे समट्ठे। से जाओ इमाओ गामागर नयर निगम रायहाणि खेड कब्बड दोणमुह मडंब पट्टणासम संवाह सन्निवेसेसु इत्थियाओ भवंति, तं जहा–अंतोअंतेउरियाओ गयपइयाओ मयपइयाओ बालवि-हवाओ छड्डियल्लियाओ माइरक्खियाओ पियरक्खियाओ भायरक्खियाओ पइरक्खियाओ कुलघर-रक्खियाओ ससुरकुलरक्खियाओ परूढणह केस कक्खरोमाओ ववगयपुप्फगंधमल्लालंकाराओ अण्हाणग सेय जल्ल मल पंक परितावियाओ ववगय खीर दहिं नवणीय सप्पि तेल्ल गुल लोण महु मज्ज मंस परिचत्तकयाहाराओ अप्पिच्छाओ अप्पारंभाओ अप्पपरिग्गहाओ अप्पेणं आरंभेणं अप्पेणं समारंभेणं अप्पेणं आरंभ समारंभेणं वित्तिं कप्पेमाणीओ अकामबंभचेरवासेणं तामेव पइसेज्जं णाइक्कमंति। ताओ णं इत्थियाओ एयारूवेणं विहारेणं विहरमाणीओ बहूइं वासाइं आउयं पालेंति पालित्ता कालमासे कालं किच्चा अन्नयरेसु वाणमंतरेसु देवलोएसु देवत्ताए उववत्तारो भवंति। तहिं तेसिं गई, तहिं तेसिं ठिई, तहिं तेसिं उववाए पन्नत्ते। तेसि णं भंते! देवाणं केवइयं कालं ठिई पन्नत्ता? गोयमा! चउसट्ठिवाससहस्साइं ठिई पन्नत्ता। अत्थि णं भंते! तेसिं देवाणं इड्ढीइ वा जुईइ वा जसेइ वा बलेइ वा वीरिएइ वा पुरिसक्कारपरक्कमेइ वा? हंता अत्थि। ते णं भंते! देवा परलोगस्स आराहगा? नो इणट्ठे समट्ठे। से जे इमे गामागर नयर निगम रायहाणि खेड कब्बड दोणमुह मडंब पट्टणासम संबाह सन्निवेसेसु मनुया भवंति, तं जहा–दगबिइया दगतइया दगसत्तमा दगएक्कारसमा गोयम गोव्वइय गिहिधम्म धम्मचिंतग अविरुद्ध विरुद्ध वुड्ढसावगप्पभितयो। तेसि णं मणुयाणं नो कप्पंति इमाओ नव रसविगईओ आहारेत्तए, तं जहा–खीरं दहिं नवणीयं सप्पिं तेल्लं फाणियं महुं मज्जं मंसं। नन्नत्थ एक्काए सरिसवविगईए। ते णं मणुया अप्पिच्छा अप्पारंभा अप्पपरिग्गहा अप्पेणं आरंभेणं अप्पेणं समारंभेणं अप्पेणं आरंभसमारंभेणं वित्तिं कप्पेमाणा बहूइं वासाइं आउयं पालेंति, पालित्ता कालमासे कालं किच्चा अन्नयरेसु वाणमंतरेसु देवलोएसु देवत्ताए उववत्तारो भवंति। तहिं तेसिं गई, तहिं तेसिं ठिई, तहिं तेसिं उववाए पन्नत्ते। तेसि णं भंते! देवाणं केवइयं ठिई पन्नत्ता? गोयमा! चउरासीइवाससहस्साइं ठिई पन्नत्ता। अत्थि णं भंते! तेसिं देवाणं इड्ढीइ वा जुईइ वा जसेइ वा बलेइ वा वीरिएइ वा पुरिसक्कारपरक्कमेइ वा? हंता अत्थि। ते णं भंते! देवा परलोगस्स आराहगा? नो इणट्ठे समट्ठे। से जे इमे गंगाकूला वाणपत्था तावसा भवंति, तं जहा–होत्तिया पोत्तिया कोत्तिया जण्णई सड्ढई थालई हुंबउट्ठा दंतुक्खलिया उम्मज्जगा सम्मज्जगा निमज्जगा संपक्खाला दक्खिणकूलगा उत्तरकूलगा संखधमगा कूलधमगा मिगलुद्धगा हत्थितावसा उद्दंडगा दिसापोक्खिणो वाकवासिणो बिलवासिणो जलवासिणो रुक्खमूलिया अंबुभक्खिणो वाउभक्खिणो सेवालभक्खिणो मूलाहारा कंदाहारा तयाहारा पत्ताहारा पुप्फाहारा फलाहारा बीयाहारा परिसडिय कंद मूल तय पत्त पुप्फ फलाहारा जलाभिसेयकढिणगाया आयावणाहिं पंचग्गितावेहिं इंगालसोल्लियं कंदुसोल्लियं कट्ठसोल्लियं पिव अप्पाणं करेमाणा बहूइं वासाइं परियागं पाउणंति, पाउणित्ता कालमासे कालं किच्चा उक्कोसेणं जोइसिएसु देवेसु देवत्ताए उववत्तारो भवंति। तहिं तेसिं गई, तहिं तेसिं ठिई, तहिं तेसिं उववाए पन्नत्ते। तेसि णं भंते! देवाणं केवइयं कालं ठिई पन्नत्ता? गोयमा! पलिओवमं वाससयसहस्समब्भ-हियं ठिई पन्नत्ता। अत्थि णं भंते! तेसिं देवाणं इड्ढीइ वा जुईइ वा जसेइ वा बलेइ वा वीरिएइ वा पुरिसक्कारपरक्कमेइ वा? हंता अत्थि। ते णं भंते! देवा परलोगस्स आराहगा? नो इणट्ठे समट्ठे। से जे इमे गामागर नयर निगम रायहाणि खेड कब्बड दोणमुह मडंब पट्टणासम संबाह सन्निवेसेसु पव्वइया समणा भवंति, तं जहा–कंदप्पिया कुक्कुइया मोहरिया गीयरइप्पिया नच्चणसीला। ते णं एएणं विहारेणं विहरमाणा बहूइं वासाइं सामण्णपरियागं पाउणंति, पाउणित्ता तस्स ठाणस्स अनालोइयपडिक्कंता कालमासे कालं किच्चा उक्कोसेणं सोहम्मे कप्पे कंदप्पिएसु देवेसु देवत्ताए उववत्तारो भवंति। तहिं तेसिं गई, तहिं तेसिं ठिई, तहिं तेसिं उववाए पन्नत्ते। तेसि णं भंते! देवाणं केवइयं कालं ठिई पन्नत्ता? गोयमा! पलिओवमं वाससयसहस्समब्भहियं ठिई पन्नत्ता। अत्थि णं भंते! तेसिं देवाणं इड्ढीइ वा जुईइ वा जसेइ वा बलेइ वा वीरिएइ वा पुरिसक्कारपरक्कमेइ वा? हंता अत्थि। तेणं भंते! देवा परलोगस्स आराहगा? नो इणट्ठे समट्ठे। से जे इमे गामागर नयर निगम रायहाणि खेड कब्बड दोणमुह मडंब पट्टणासम संबाह सन्निवेसेसु परिव्वाया भवंति, तं जहा–संखा जोगी काविला भिउव्वा हंसा परमहंसा बहुउदगा कुलिव्वया कण्हपरिव्वाया। तत्थ खलु इमे अट्ठ माहणपरिव्वाया भवंति, तं जहा–
Sutra Meaning : [૧] તે કાળે, તે સમયે શ્રમણ ભગવંત મહાવીરના મોટા શિષ્ય ઇન્દ્રભૂતિ અણગાર, જે ગૌતમ ગોત્રના, સાત હાથ ઊંચા, સમચતુરસ્ર સંસ્થાન સંસ્થિત, વજ્રઋષભનારાચ સંઘયણી, કસોટી ઉપર ખચિત સ્વર્ણરેખાની આભા સહિત કમળ સમાન ગૌરવર્ણી હતા. તેઓ ઉગ્રતપસ્વી, દીપ્તતપસ્વી, તપ્તતપસ્વી, મહાતપસ્વી અને ઘોરતપસ્વી હતા. તેઓ (પ્રધાન તપ કરતા હોવાથી)ઉદાર, (પરિષહ અને ઈન્દ્રિયવિજેતા હોવાથી)ઘોર, (બીજા વડે જેનું આચરણ દુષ્કર છે તેવા મૂળગુણ આદિ હોવાથી)ઘોર ગુણવાળા, (ઘોર તપ વડે નિરંતર યુક્ત હોવાથી)ઘોર તપવાળા, (દારુણ અને અલ્પ સત્વવાળાને આચરણ કરવું દુષ્કર હોવાથી) ઘોર બ્રહ્મચર્યવાસી, (શરીર સંસ્કારના ત્યાગ દ્વારા શરીરનો ત્યાગ કર્યો હોવાથી)ઉત્ક્ષિપ્ત શરીરી, સંક્ષિપ્ત(શરીરમાં લીન) – વિપુલ(અનેક યોજન પ્રમાણ ક્ષેત્ર આશ્રિત વસ્તુને બાળવામાં સમર્થ) તેજોલેશ્યાવાળા હતા. ભગવંત મહાવીરની કંઈક સમીપ ઉર્ધ્વજાનૂ(ઉત્કુટુક આસને રહેલ), અધોશિર(મસ્તક નમાવીને) થઈ ધ્યાનરૂપી કોઠામાં(ધર્મધ્યાનરુપી કોઠો, તેમાં) ઉપગત(પ્રવેશીને) થઈ, સંયમ(ઇન્દ્રિય અને મનને સંવરીને) અને તપથી આત્માને ભાવતા રહેલા હતા. [૨] ત્યારે તે ગૌતમસ્વામી જાતશ્રદ્ધ(પ્રવૃત્ત ઇચ્છાવાળા), જાતસંશય(જેને સંશય થયો છે તેવા), જાતકુતૂહલ (જેને કૌતુક થયું છે તેવા)તથા ઉત્પન્ન(અર્થાત પહેલા ઉત્પન્ન ન થયેલ, પણ હવે ઉત્પન્ન થયેલ છે તે) શ્રદ્ધ, ઉત્પન્ન સંશય, ઉત્પન્ન કુતૂહલ અને સંજાત(અર્થાત વિશેષ પ્રકારે જન્મેલ)શ્રદ્ધ, સંજાત સંશય, સંજાત કુતૂહલ, તેમજ સમુત્પન્ન(નિશ્ચય કરવાની બુદ્ધિથી સમ્યક પ્રકારે ઉત્પન્ન) શ્રદ્ધા, સમુત્પન્ન સંશય, સમુત્પન્ન કુતૂહલ થઈ ઉત્થાનથી ઉઠે છે, (વૃત્તિકાર શ્રી અભયદેવસુરિજી કહે છે કે – અહી જાત, ઉત્પન્ન, સંજાત અને સમુત્પન્ન એ ચાર શબ્દોને અવગ્રહ, ઇહા, અપાય અને ધારણા એ ચાર ભેદથી સમજવા) પછી ગૌતમસ્વામી ઉઠીને શ્રમણ ભગવંત મહાવીર પાસે આવે છે, આવીને ભગવંતને ત્રણ વખત આદક્ષિણ – પ્રદક્ષિણા કરે છે, કરીને વંદન – નમન કરે છે, કરીને બહુ નિકટ નહીં – બહુ દૂર નહીં, તે રીતે સુશ્રૂષા કરતા(શ્રવણની ઈચ્છા કરતા), નમસ્કાર કરતા, ભગવંતની અભિમુખ રહી વિનયથી અંજલિ જોડી પર્યુપાસના કરતા આમ કહ્યું – [૩] ભગવન્‌ ! તે જીવ, જે અસંયત(સાવદ્ય અનુષ્ઠાન તત્પર), અવિરત(હિંસા આદિ પાપ પ્રવૃત્તિથી ન અટકેલ), અપ્રતિહત અપ્રત્યાખ્યાત પાપકર્મી(અર્થાત ભૂતકાલીન પાપકર્મોની નિંદા અને ભાવિ પાપકર્મોનો પચ્ચક્ખાણપૂર્વક ત્યાગ કર્યો નથી તે), સક્રિય(કાયિકી આદિ ક્રિયા સહીત), અસંવૃત્ત(સંવર ન કરેલ), એકાંતદંડ(પોતાને અને બીજાને પાપ દંડથી દંડિત કરનાર), એકાંત બાલ(અજ્ઞાની), એકાંત સુપ્ત(અજ્ઞાનરૂપી ગાઢ નિદ્રામાં સુતેલ) છે તે પાપકર્મથી લિપ્ત થાય છે ? હા, ગૌતમ ! તે લિપ્ત થાય છે. ભગવન્‌ ! તે જીવ, જે અસંયત, અવિરત, અપ્રતિહત પ્રત્યાખ્યાન, પાપકર્મી, સક્રિય, અસંવૃત્ત, એકાંતદંડ, એકાંત બાલ, એકાંતસુપ્ત છે તે મોહનીય પાપકર્મથી લિપ્ત થાય છે ? હા, ગૌતમ ! તે લિપ્ત થાય છે. ભગવન્‌ ! જીવ મોહનીય કર્મને વેદતા, શું મોહનીયકર્મ બાંધે છે ? વેદનીય કર્મ બાંધે છે ? ગૌતમ ! તે મોહનીય કર્મ બાંધે અને વેદનીયકર્મ પણ બાંધે. માત્ર ચરમ મોહનીય કર્મ વેદતા (સૂક્ષ્મ સંપરાય નામના દશમા ગુણઠાણાને અંતે) વેદનીય કર્મ બાંધે પણ મોહનીય કર્મ ન બાંધે. ભગવન્‌ ! તે જીવ, જે અસંયત, અવિરત, અપ્રતિહત પ્રત્યાખ્યાન, પાપકર્મી, સક્રિય, અસંવૃત્ત, એકાંતદંડ, એકાંત બાલ, એકાંત સુપ્ત, અવસન્ન ત્રસ – પ્રાણ ઘાતી, કાળમાસે કરીને નરકમાં ઉત્પન્ન થાય ? હા, ગૌતમ ! થાય. ભગવન્‌ ! તે જીવ જે અસંયત, અવિરત, અપ્રતિહત પ્રત્યાખ્યાન, પાપકર્મી છે, તે અહીંથી મરીને ભાવિમાં દેવ થાય ? હે ગૌતમ ! કેટલાંક દેવ થાય, કેટલાંક દેવ ન થાય. ભગવન્‌ ! એમ કેમ કહ્યું કે કેટલાંક દેવ થાય અને કેટલાંક દેવ ન થાય ? ગૌતમ ! જે આ જીવો ગામ, આકર, નગર, નિગમ, રાજધાની, ખેડ, કર્બટ, મડંબ, દ્રોણમુખ, પાટણ, આશ્રમ, સંબાહ, સન્નિવેશમાં અકામતૃષ્ણા – ક્ષુધા – બ્રહ્મચર્યવાસથી, અકામ અસ્નાન – શીત – આતપ – ડાંસ – મસગ – શ્વેદ – જલ્લ – મલ્લ – પંક – પરિતાપથી થોડા કે વધુ કાળ માટે આત્માને પરિક્લેશ આપે છે, આપીને કાળમાસે કાળ કરીને કોઈ વ્યંતર દેવલોકમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થાય છે, ત્યાં તેમની ગતિ, ત્યાં તેમની સ્થિતિ, ત્યાં તેમનો ઉપપાત કહ્યો છે. [૪] ભગવન્‌ ! તે દેવોની કેટલા કાળની સ્થિતિ કહી છે ? ગૌતમ ! દશ હજાર વર્ષની છે. ભગવન્‌ ! શું તે દેવોની ઋદ્ધિ, દ્યુતિ, યશ, બલ, વીર્ય કે પુરુષાકાર પરાક્રમ હોય છે ? હા, ગૌતમ ! હોય છે. ભગવન્‌ ! શું તે દેવો પરલોકના આરાધક હોય છે ? ના, ગૌતમ ! તે અર્થ સમર્થ નથી. જે આ ગામ, નગર, નિગમ, રાજધાની, ખેડ, કર્બટ, મડંબ, દ્રોણમુખ, પાટણ, આશ્રમ, સંબાધ, સંનિવેશમાં મનુષ્યો હોય છે, જેવા કે – અંડુ બદ્ધક, નીગલબદ્ધક, હડિબદ્ધક, ચારગબદ્ધક, હાથ – પગ – કાન – નાક – હોઠ – જીભ – મસ્તક – મુખ – મધ્ય કે વૈકક્ષ છેદાયેલા એવા, હૃદય – નયન – દાંત કે વૃષભ ઉત્પાદિત કરાયા હોય, ગરદન છેદાયેલ હોય, તંદુલવત્‌ છેદાયેલા હોય, ટૂકડા કરીને માંસ ખવડાવાતું હોય, કૂવા આદિમાં લટકાવેલા, વૃક્ષે લટકાવેલા હોય, પથ્થરાદિએ ઘસેલા, ધોલણ કરાયેલા, ફાડી નાંખેલા, પીલાયેલા, શૂળે પરોવાયેલા, શૂળથી ભેદેલા હોય, ખારવર્તિક, વધ્યવર્તિક, જનનેન્દ્રિય કાપેલ, દવાગ્નિમાં બાળેલ, કાદવમાં ડૂબેલ, કાદવમાં ખૂંચેલ હોય, વલય – વશાર્ત્ત – નિદાન કે અંતોશલ્યથી મરનારા હોય, પર્વત – વૃક્ષ કે મરુ ભૂમિમાં પડીને મરનારા હોય, પર્વત – વૃક્ષ કે મરુભૂમિના પડખાથી પોતાને આંદોલિત કરનારા, પાણી કે અગ્નિમાં પ્રવેશ કરનારા, વિષભક્ષણ કરનારા, શસ્ત્ર વડે ઉત્પાટિક, વૈહાનસિક, ગૃદ્ધસ્પૃષ્ટિક, કાંતારમૃતક, દુર્ભિક્ષ મૃતક, અસંક્લિષ્ટ પરિણામવાળા હોય, તેઓ કાળમાસે કાળ કરીને કોઈ વ્યંતર દેવલોકમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થાય છે, ત્યાં તેમની ગતિ – સ્થિતિ – ઉપપાત કહ્યો છે. ભગવન્‌ ! તે દેવની કેટલી કાળ – સ્થિતિ કહી છે ? ગૌતમ ! ૧૨,૦૦૦ વર્ષની સ્થિતિ છે. ભગવન્‌ ! તે દેવોની ઋદ્ધિ, દ્યુતિ, યશ, બલ, વીર્ય, પુરુષકાર પરાક્રમ હોય છે? હા, છે. ભગવન્‌ ! તે દેવો પરલોકના આરાધક હોય છે ? ના, તે અર્થ સમર્થ નથી. [૫] તે જે આ ગામ, આકર, નગર, નિગમ, રાજધાની, ખેડ, કર્બટ, મડંબ, દ્રોણમુખ, પાટણ, આશ્રમ, સંબાહ, સંનિવેશમાં મનુષ્યો હોય છે, તે જેમ કે – પ્રકૃતિભદ્રક, પ્રકૃતિઉપશાંતક, પ્રકૃતિપ્રતનું ક્રોધ – માન – માયા – લોભ, મૃદુ માર્દવ – સંપન્ન, આલીન, વિનીત, માતા – પિતાની સેવા કરનારા, માતા – પિતાના વચનોનું અતિક્રમણ ન કરનારા, અલ્પેચ્છા, અલ્પારંભ, અલ્પપરિગ્રહ, અલ્પ આરંભ વડે, અલ્પ સમારંભ વડે, અલ્પ આરંભસમારંભ વડે આજીવિકાને કરતા, ઘણા વર્ષો આયુષ્ય પાળે છે. પાળીને કાળમાસે કાળ કરીને કોઈ એક વ્યંતર દેવલોકમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થાય છે. ત્યાં જ તેમની ગતિ, તેમની સ્થિતિ, તેમનો ઉપપાત કહ્યો છે. ભગવન્‌ ! તે દેવોની કેટલા કાળની સ્થિતિ કહી છે ? ગૌતમ! ચૌદ હજાર વર્ષની સ્થિતિ છે. [૬] તે જે આ ગામ, આકર, નગર, નિગમ, રાજધાની, ખેડ, કર્બટ, મડંબ, દ્રોણમુખ, પાટણ, આશ્રમ, સંબાહ, સંનિવેશોમાં જે સ્ત્રીઓ હોય છે તે આ રીતે – અંતઃપુરની અંદર રહેનારી, પતિ પરદેશ ગયો હોય, મૃતપતિકા, બાળ – વિધવા, પતિ દ્વારા પરિત્યક્ત, માતૃરક્ષિતા, પિતૃરક્ષિતા, ભ્રાતૃરક્ષિતા, કુલગૃહરક્ષિતા, શ્વશૂર કુળ રક્ષિતા, સંસ્કારના અભાવે જેના નખ, માંસ, કેશ, કક્ષાના વાળ વધી ગયા હોય, પુષ્પ – ગંધ – માળા – અલંકાર રહિત હોય, જે અસ્નાન, શ્વેદ, જલ્લ, મલ, પંકથી પરિતાપિત હોય, જે દૂધ – દહીં – માખણ – ઘી – તેલ – ગોળ – નમક – મધુ – મદ્ય – માંસરહિત આહાર કરતી હોય, જે અલ્પેચ્છા, અલ્પારંભી, અલ્પ પરિગ્રહી હોય, જે અલ્પ આરંભ, અલ્પ સમારંભ, અલ્પ આરંભસમારંભ વડે આજીવિકા ચલાવતી હોય, અકામ બ્રહ્મચર્યવાસ વડે તે પતિ – શય્યા અતિક્રમતી ન હોય, તેવી સ્ત્રીઓ આવા સ્વરૂપના વિહારથી વિચરતી ઘણા વર્ષો આયુ ભોગવી ઇત્યાદિ પૂર્વવત્‌ યાવત્‌ તેઓની વ્યંતર દ્દેવ – દેવીમાં ૬૪,૦૦૦ વર્ષની સ્થિતિ કહી છે. [૭] તે જે આ ગામ, આકર, નગર, નિગમ, રાજધાની, ખેડ, કર્બટ, મડંબ, દ્રોણમુખ, પાટણ, આશ્રમ, સંબાહ, સંનિવેશોમાં મનુષ્યો હોય છે. તે આ પ્રમાણે – બીજું જળ (ભાત અને પાણી), ત્રીજું જળ, સાતમું જળ, અગિયારમું જળ, ગોતમ, ગોવ્રતીક, ગૃહીધર્મા, ધર્મચિંતક, અવિરુદ્ધ – વિરુદ્ધ – વૃદ્ધ – શ્રાવક વગેરે, તે મનુષ્યોને આ નવ રસવિગઈનો આહાર કરવો કલ્પતો નથી. તે આ પ્રમાણે – દહીં, માખણ, ઘી, તેલ, ગોળ, મધુ, મદ્ય, માંસ. એક સરસવ વિગઈ સિવાય બીજી કોઈ વિગઈનું સેવન ન કરે. તે મનુષ્યો અલ્પેચ્છા ઇત્યાદિ હોય તો પૂર્વવત્‌ વ્યન્તરમાં ઉત્પન્ન થાય. તેઓની માત્ર ૮૪,૦૦૦ વર્ષની સ્થિતિ કહી છે. [૮] તે જે આ ગંગાકૂલકા વાનપ્રસ્થ તાપસો હોય છે. તે આ પ્રમાણે – હોતૃક, પોતૃક, કોતૃક, યાજ્ઞિક, શ્રાદ્ધકી, ઘાલકી, હંબઉઠ્ઠ – કુંડી ધારણ કરનાર, દંતુકખલિક – ફલભોજી, ઉન્મજ્જક, સંમાર્જક, નિમજ્જક, સંપ્રક્ષાલા, દક્ષિણકૂલક, ઉત્તર કૂલક, શંખધમક, કૂલધમક, મૃગ લુબ્ધક, હસ્તિતાપસ, ઉદ્દંડક, દિશાપ્રોક્ષી, વલ્કવાસી, અંબુવાસી, બિલવાસી, જલવાસી, વેલવાસી, વૃક્ષમૂલિક, અંબુભક્ષી, વાયુભક્ષી, સેવાલભક્ષી, મૂલાહારી, કંદાહારી, ત્વચાહારી, પત્રાહારી, પુષ્પાહારી, બીજા હારી, પરિસડિત કંદ – મૂલ – ત્વચા – પત્ર – પુષ્પ – ફળાહારી, જલાભિષેક કઠિનગાત્રભૂત, પંચાગ્નિ તાપ વડે આતાપના લેનાર, અંગારામાં પકાવેલ, ભાડમાં ભૂંજેલ, પોતાના દેહને અંગારામાં પાકી હોય તેવી કરતા, ઘણા વર્ષો તાપસ પર્યાય પાળે છે, પાળીને કાળમાસે કાળ કરીને ઉત્કૃષ્ટથી જ્યોતિષ્ક દેવોમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થાય છે. પલ્યોપમ અને લાખ વર્ષ અધિકની સ્થિતિ હોય છે. એઓ ત્યાં આરાધક થાય ? ના, ગૌતમ ! તે અર્થ સમર્થ નથી. [૯] તે જે આ ગામ યાવત્‌ સંનિવેશાં દીક્ષા લઈને શ્રમણો થાય છે. જેમ કે – કંદર્પિક, કૌકુત્ચિક, મૌખરિક, ગીતરતિપ્રિય, નર્તનશીલ, તેઓ આ વિહારથી વિચરતા ઘણા વર્ષો શ્રામણ્યપર્યાય પાળે છે. પાળીને તે સ્થાનની આલોચના અને પ્રતિક્રમણ કર્યા વિના કાળમાસે કાળ કરીને, ઉત્કૃષ્ટથી સૌધર્મકલ્પમાં કંદર્પિક દેવોમાં દેવપણે ઉત્પન્ન ઉત્પ્ર થાય છે. ત્યાં જ તેમની ગતિ – સ્થિતિ – ઉપપાત હોય છે. વિશેષ એ કે ૧ લાખ વર્ષ અધિક એક પલ્યોપમની સ્થિતિ હોય છે. તે જે આ ગામ યાવત્‌ સંનિવેશમાં પરિવ્રાજકો હોય છે. જેમ કે – સાંખ્ય, યોગી, કપિલ, ભાર્ગવ, હંસ, પરમહંસ, બહૂદક, કુટીયર, કૃષ્ણ પરિવ્રાજકો હોય છે. તેમાં આ આઠ બ્રાહ્મણ પરિવ્રાજકો કહ્યા છે –
Mool Sutra Transliteration : [sutra] tenam kalenam tenam samaenam samanassa bhagavao mahavirassa jetthe amtevasi imdabhui namam anagare goyame gottenam sattussehe samachauramsasamthanasamthie vairarisahanarayasamghayane kanaga pulaga nighasa pamha gore uggatave dittatave tattatave mahatave orale ghore ghoragune ghoratavassi ghorabambhacheravasi uchchhudhasarire samkhittaviulateyalesse samanassa bhagavao mahavirassa adurasamamte uddhamjanu ahosire jhanakotthavagae samjamenam tavasa appanam bhavemane viharai. Tae nam se bhagavam goyame jayasaddhe jayasamsae jayakouhalle, uppannasaddhe uppannasamsae uppannakouhalle, samjayasaddhe samjayasamsae samjayakouhalle, samuppannasaddhe samuppannasamsae samuppannakouhale utthae utthei, utthetta jeneva samane bhagavam mahavire teneva uvagachchhai, uvagachchhitta samanam bhagavam mahaviram tikkhutto ayahina-payahinam karei, karetta vamdai niggami, vamditta namamsitta nachchasanne naidure sussusamane namamsamane abhimuhe vinaenam pamjaliude pajjuvasamane evam vayasi– Jive nam bhamte! Asamjae avirae appadihayapachchakkhayapavakamme sakirie asamvude egamtadamde egamtabale egamtasutte pavakammam anhai? Hamta anhai. Jive nam bhamte! Asamjae avirae appadihayapachchakkhayapavakamme sakirie asamvude egamtadamde egamtabale egamtasutte mohanijjam pavakammam anhai? Hamta anhai. Jive nam bhamte! Mohanijjam kammam vedemane kim mohanijjam kammam bamdhai? Veyanijjam kammam bamdhai? Goyama! Mohanijjam pi kammam bamdhai, veyanijjam pi kammam bamdhai, nannattha charimamohanijjam kammam vedemane veyanijjam kammam bamdhai, no mohanijjam kammam bamdhai. Jive nam bhamte! Asamjae avirae appadihayapachchakkhayapavakamme sakirie asamvude egamtadamde egamtabale egamtasutte ussannam tasapanaghai kalamase kalam kichcha neraiesu uvavajjai? Hamta uvavajjai. Jive nam bhamte! Asamjae avirae appadihayapachchakkhayapavakamme io chue pechcha deve siya? Goyama! Atthegaiya deve siya, atthegaiya no deve siya. Se kenatthe bhamte! Evam vuchchai–atthegaiya deve siya? Atthegaiya no deve siya? Goyama! Je ime jiva gamagara-nayarani-rayahani kheda kabbada donamuha madamba pattanasama sambaha sannivesesu akamatanhae akamachhuhae akamabambhacheravasenam akamaanhanaga siyayava damsamasaga seya jalla mala pamka paritavenam appataro va bhujjataro va kalam appanam parikilesamti, parikilesitta kalamase kalam kichcha annayaresu vanamamtaresu devaloesu devattae uvavattaro bhavamti. Tahim tesim gai, tahim tesim thii, tahim tesim uvavae pannatte. Tesi nam bhamte! Devanam kevaiyam kalam thii pannatta? Goyama! Dasavasasahassaim thii pannatta. Atthi nam bhamte! Tesim devanam iddhii va juii va jasei va balei va viriei va purisakkaraparakkamei va? Hamta atthi. Te nam bhamte! Deva paralogassa arahaga? No inatthe samatthe. Se je ime gamagara nayara nigama rayahani kheda kabbada donamuha madamba pattanasama sambaha sannivesesu manuya bhavamti, tam jaha–amdubaddhaga niyalabaddhaga hadibaddhaga charagabaddhaga hatthachhinnaga payachhinnaga kannachhinnaga nakkachhinnaga otthachhinnaga jibbhachhinnaga sisachhinnaga mukhachhinnaga majjhachhinnaga vaikachchhachhinnaga hiyauppadiyaga nayanuppadiyaga dasanuppadiyaga vasanuppadiyaga tamdulachhinnaga kaganimamsakkhaviyaga olambiyaga lambiyaga ghamsiyaga gholiyaga phaliyaga piliyaga sulaiyaga sulabhinnaga kharavattiya vajjhavattiya sihapuchchhiyaga davaggidaddhaga pamkosannaga pamke khuttaga valayamayaga vasattamayaga niyanamayaga amtosallamayaga giripadiyaga tarupadiyaga marupa-diyaga giripakkhamdolaga tarupakkhamdolaga marupakkhamdolaga jalapavesi jalanapavesi visabhakkhiyaga satthovadiyaga vehanasiya geddhapatthaga kamtaramayaga dubbhikkhamayaga asamkilitthaparinama te kalamase kalam kichcha annayaresu vanamamtaresu devaloesu devattae uvavattaro bhavamti. Tahim tesim gai, tahim tesim thii, tahim tesim uvavae pannatte. Tesi nam bhamte! Devanam kevaiyam kalam thii pannatta? Goyama! Barasavasasahassaim thii pannatta. Atthi nam bhamte! Tesim devanam iddhii va juii va jasei va balei va viriei va purisakkaraparakkamei va? Hamta atthi. Te nam bhamte! Deva paralogassa arahaga? No inatthe samatthe. Se je ime gamagara nayara nigama rayahani kheda kabbada donamuha madamba pattanasama samvaha sannivesesu manuya bhavamti, tam jaha–pagaibhaddaga pagaiuvasamta pagaipatanukohamanamayaloha miumaddavasampanna allina viniya ammapiusussusaga ammapiunam anaikkamanijjavayana appichchha apparambha appapariggaha appenam arambhenam appenam samarambhenam appenam arambhasamarambhenam vittim kappemana bahuim vasaim auyam palemti, palitta kalamase kalam kichcha annayaresu vanamamtaresu devaloesu devattae uvavattaro bhavamti. Tahim tesim gai, tahim tesim thii, tahim tesim uvavae pannatte. Tesi nam bhamte! Devanam kevaiyam kalam thii pannatta? Goyama! Chauddasavasasahassaim thii pannatta. Atthi nam bhamte! Tesim devanam iddhii va juii va jasei va balei va viriei va puri-sakkaraparakkamei va? Hamta atthi. Te nam bhamte! Deva paralogassa arahaga? No inatthe samatthe. Se jao imao gamagara nayara nigama rayahani kheda kabbada donamuha madamba pattanasama samvaha sannivesesu itthiyao bhavamti, tam jaha–amtoamteuriyao gayapaiyao mayapaiyao balavi-havao chhaddiyalliyao mairakkhiyao piyarakkhiyao bhayarakkhiyao pairakkhiyao kulaghara-rakkhiyao sasurakularakkhiyao parudhanaha kesa kakkharomao vavagayapupphagamdhamallalamkarao anhanaga seya jalla mala pamka paritaviyao vavagaya khira dahim navaniya sappi tella gula lona mahu majja mamsa parichattakayaharao appichchhao apparambhao appapariggahao appenam arambhenam appenam samarambhenam appenam arambha samarambhenam vittim kappemanio akamabambhacheravasenam tameva paisejjam naikkamamti. Tao nam itthiyao eyaruvenam viharenam viharamanio bahuim vasaim auyam palemti palitta kalamase kalam kichcha annayaresu vanamamtaresu devaloesu devattae uvavattaro bhavamti. Tahim tesim gai, tahim tesim thii, tahim tesim uvavae pannatte. Tesi nam bhamte! Devanam kevaiyam kalam thii pannatta? Goyama! Chausatthivasasahassaim thii pannatta. Atthi nam bhamte! Tesim devanam iddhii va juii va jasei va balei va viriei va purisakkaraparakkamei va? Hamta atthi. Te nam bhamte! Deva paralogassa arahaga? No inatthe samatthe. Se je ime gamagara nayara nigama rayahani kheda kabbada donamuha madamba pattanasama sambaha sannivesesu manuya bhavamti, tam jaha–dagabiiya dagataiya dagasattama dagaekkarasama goyama govvaiya gihidhamma dhammachimtaga aviruddha viruddha vuddhasavagappabhitayo. Tesi nam manuyanam no kappamti imao nava rasavigaio aharettae, tam jaha–khiram dahim navaniyam sappim tellam phaniyam mahum majjam mamsam. Nannattha ekkae sarisavavigaie. Te nam manuya appichchha apparambha appapariggaha appenam arambhenam appenam samarambhenam appenam arambhasamarambhenam vittim kappemana bahuim vasaim auyam palemti, palitta kalamase kalam kichcha annayaresu vanamamtaresu devaloesu devattae uvavattaro bhavamti. Tahim tesim gai, tahim tesim thii, tahim tesim uvavae pannatte. Tesi nam bhamte! Devanam kevaiyam thii pannatta? Goyama! Chaurasiivasasahassaim thii pannatta. Atthi nam bhamte! Tesim devanam iddhii va juii va jasei va balei va viriei va purisakkaraparakkamei va? Hamta atthi. Te nam bhamte! Deva paralogassa arahaga? No inatthe samatthe. Se je ime gamgakula vanapattha tavasa bhavamti, tam jaha–hottiya pottiya kottiya jannai saddhai thalai humbauttha damtukkhaliya ummajjaga sammajjaga nimajjaga sampakkhala dakkhinakulaga uttarakulaga samkhadhamaga kuladhamaga migaluddhaga hatthitavasa uddamdaga disapokkhino vakavasino bilavasino jalavasino rukkhamuliya ambubhakkhino vaubhakkhino sevalabhakkhino mulahara kamdahara tayahara pattahara pupphahara phalahara biyahara parisadiya kamda mula taya patta puppha phalahara jalabhiseyakadhinagaya ayavanahim pamchaggitavehim imgalasolliyam kamdusolliyam katthasolliyam piva appanam karemana bahuim vasaim pariyagam paunamti, paunitta kalamase kalam kichcha ukkosenam joisiesu devesu devattae uvavattaro bhavamti. Tahim tesim gai, tahim tesim thii, tahim tesim uvavae pannatte. Tesi nam bhamte! Devanam kevaiyam kalam thii pannatta? Goyama! Paliovamam vasasayasahassamabbha-hiyam thii pannatta. Atthi nam bhamte! Tesim devanam iddhii va juii va jasei va balei va viriei va purisakkaraparakkamei va? Hamta atthi. Te nam bhamte! Deva paralogassa arahaga? No inatthe samatthe. Se je ime gamagara nayara nigama rayahani kheda kabbada donamuha madamba pattanasama sambaha sannivesesu pavvaiya samana bhavamti, tam jaha–kamdappiya kukkuiya mohariya giyaraippiya nachchanasila. Te nam eenam viharenam viharamana bahuim vasaim samannapariyagam paunamti, paunitta tassa thanassa analoiyapadikkamta kalamase kalam kichcha ukkosenam sohamme kappe kamdappiesu devesu devattae uvavattaro bhavamti. Tahim tesim gai, tahim tesim thii, tahim tesim uvavae pannatte. Tesi nam bhamte! Devanam kevaiyam kalam thii pannatta? Goyama! Paliovamam vasasayasahassamabbhahiyam thii pannatta. Atthi nam bhamte! Tesim devanam iddhii va juii va jasei va balei va viriei va purisakkaraparakkamei va? Hamta atthi. Tenam bhamte! Deva paralogassa arahaga? No inatthe samatthe. Se je ime gamagara nayara nigama rayahani kheda kabbada donamuha madamba pattanasama sambaha sannivesesu parivvaya bhavamti, tam jaha–samkha jogi kavila bhiuvva hamsa paramahamsa bahuudaga kulivvaya kanhaparivvaya. Tattha khalu ime attha mahanaparivvaya bhavamti, tam jaha–
Sutra Meaning Transliteration : [1] te kale, te samaye shramana bhagavamta mahavirana mota shishya indrabhuti anagara, je gautama gotrana, sata hatha umcha, samachaturasra samsthana samsthita, vajrarishabhanaracha samghayani, kasoti upara khachita svarnarekhani abha sahita kamala samana gauravarni hata. Teo ugratapasvi, diptatapasvi, taptatapasvi, mahatapasvi ane ghoratapasvi hata. Teo (pradhana tapa karata hovathi)udara, (parishaha ane indriyavijeta hovathi)ghora, (bija vade jenum acharana dushkara chhe teva mulaguna adi hovathi)ghora gunavala, (ghora tapa vade niramtara yukta hovathi)ghora tapavala, (daruna ane alpa satvavalane acharana karavum dushkara hovathi) ghora brahmacharyavasi, (sharira samskarana tyaga dvara sharirano tyaga karyo hovathi)utkshipta shariri, samkshipta(shariramam lina) – vipula(aneka yojana pramana kshetra ashrita vastune balavamam samartha) tejoleshyavala hata. Bhagavamta mahavirani kamika samipa urdhvajanu(utkutuka asane rahela), adhoshira(mastaka namavine) thai dhyanarupi kothamam(dharmadhyanarupi kotho, temam) upagata(praveshine) thai, samyama(indriya ane manane samvarine) ane tapathi atmane bhavata rahela hata. [2] tyare te gautamasvami jatashraddha(pravritta ichchhavala), jatasamshaya(jene samshaya thayo chhe teva), jatakutuhala (jene kautuka thayum chhe teva)tatha utpanna(arthata pahela utpanna na thayela, pana have utpanna thayela chhe te) shraddha, utpanna samshaya, utpanna kutuhala ane samjata(arthata vishesha prakare janmela)shraddha, samjata samshaya, samjata kutuhala, temaja samutpanna(nishchaya karavani buddhithi samyaka prakare utpanna) shraddha, samutpanna samshaya, samutpanna kutuhala thai utthanathi uthe chhe, (vrittikara shri abhayadevasuriji kahe chhe ke – ahi jata, utpanna, samjata ane samutpanna e chara shabdone avagraha, iha, apaya ane dharana e chara bhedathi samajava) Pachhi gautamasvami uthine shramana bhagavamta mahavira pase ave chhe, avine bhagavamtane trana vakhata adakshina – pradakshina kare chhe, karine vamdana – namana kare chhe, karine bahu nikata nahim – bahu dura nahim, te rite sushrusha karata(shravanani ichchha karata), namaskara karata, bhagavamtani abhimukha rahi vinayathi amjali jodi paryupasana karata ama kahyum – [3] bhagavan ! Te jiva, je asamyata(savadya anushthana tatpara), avirata(himsa adi papa pravrittithi na atakela), apratihata apratyakhyata papakarmi(arthata bhutakalina papakarmoni nimda ane bhavi papakarmono pachchakkhanapurvaka tyaga karyo nathi te), sakriya(kayiki adi kriya sahita), asamvritta(samvara na karela), ekamtadamda(potane ane bijane papa damdathi damdita karanara), ekamta bala(ajnyani), ekamta supta(ajnyanarupi gadha nidramam sutela) chhe te papakarmathi lipta thaya chhe\? Ha, gautama ! Te lipta thaya chhe. Bhagavan ! Te jiva, je asamyata, avirata, apratihata pratyakhyana, papakarmi, sakriya, asamvritta, ekamtadamda, ekamta bala, ekamtasupta chhe te mohaniya papakarmathi lipta thaya chhe\? Ha, gautama ! Te lipta thaya chhe. Bhagavan ! Jiva mohaniya karmane vedata, shum mohaniyakarma bamdhe chhe\? Vedaniya karma bamdhe chhe\? Gautama ! Te mohaniya karma bamdhe ane vedaniyakarma pana bamdhe. Matra charama mohaniya karma vedata (sukshma samparaya namana dashama gunathanane amte) vedaniya karma bamdhe pana mohaniya karma na bamdhe. Bhagavan ! Te jiva, je asamyata, avirata, apratihata pratyakhyana, papakarmi, sakriya, asamvritta, ekamtadamda, ekamta bala, ekamta supta, avasanna trasa – prana ghati, kalamase karine narakamam utpanna thaya\? Ha, gautama ! Thaya. Bhagavan ! Te jiva je asamyata, avirata, apratihata pratyakhyana, papakarmi chhe, te ahimthi marine bhavimam deva thaya\? He gautama ! Ketalamka deva thaya, ketalamka deva na thaya. Bhagavan ! Ema kema kahyum ke ketalamka deva thaya ane ketalamka deva na thaya\? Gautama ! Je a jivo gama, akara, nagara, nigama, rajadhani, kheda, karbata, madamba, dronamukha, patana, ashrama, sambaha, sanniveshamam akamatrishna – kshudha – brahmacharyavasathi, akama asnana – shita – atapa – damsa – masaga – shveda – jalla – malla – pamka – paritapathi thoda ke vadhu kala mate atmane pariklesha ape chhe, apine kalamase kala karine koi vyamtara devalokamam devapane utpanna thaya chhe, tyam temani gati, tyam temani sthiti, tyam temano upapata kahyo chhe. [4] bhagavan ! Te devoni ketala kalani sthiti kahi chhe\? Gautama ! Dasha hajara varshani chhe. Bhagavan ! Shum te devoni riddhi, dyuti, yasha, bala, virya ke purushakara parakrama hoya chhe\? Ha, gautama ! Hoya chhe. Bhagavan ! Shum te devo paralokana aradhaka hoya chhe\? Na, gautama ! Te artha samartha nathi. Je a gama, nagara, nigama, rajadhani, kheda, karbata, madamba, dronamukha, patana, ashrama, sambadha, samniveshamam manushyo hoya chhe, jeva ke – amdu baddhaka, nigalabaddhaka, hadibaddhaka, charagabaddhaka, hatha – paga – kana – naka – hotha – jibha – mastaka – mukha – madhya ke vaikaksha chhedayela eva, hridaya – nayana – damta ke vrishabha utpadita karaya hoya, garadana chhedayela hoya, tamdulavat chhedayela hoya, tukada karine mamsa khavadavatum hoya, kuva adimam latakavela, vrikshe latakavela hoya, paththaradie ghasela, dholana karayela, phadi namkhela, pilayela, shule parovayela, shulathi bhedela hoya, kharavartika, vadhyavartika, jananendriya kapela, davagnimam balela, kadavamam dubela, kadavamam khumchela hoya, valaya – vashartta – nidana ke amtoshalyathi maranara hoya, parvata – vriksha ke maru bhumimam padine maranara hoya, parvata – vriksha ke marubhumina padakhathi potane amdolita karanara, pani ke agnimam pravesha karanara, vishabhakshana karanara, shastra vade utpatika, vaihanasika, griddhasprishtika, kamtaramritaka, durbhiksha mritaka, asamklishta parinamavala hoya, Teo kalamase kala karine koi vyamtara devalokamam devapane utpanna thaya chhe, tyam temani gati – sthiti – upapata kahyo chhe. Bhagavan ! Te devani ketali kala – sthiti kahi chhe\? Gautama ! 12,000 varshani sthiti chhe. Bhagavan ! Te devoni riddhi, dyuti, yasha, bala, virya, purushakara parakrama hoya chhe? Ha, chhe. Bhagavan ! Te devo paralokana aradhaka hoya chhe\? Na, te artha samartha nathi. [5] te je a gama, akara, nagara, nigama, rajadhani, kheda, karbata, madamba, dronamukha, patana, ashrama, sambaha, samniveshamam manushyo hoya chhe, te jema ke – prakritibhadraka, prakritiupashamtaka, prakritipratanum krodha – mana – maya – lobha, mridu mardava – sampanna, alina, vinita, mata – pitani seva karanara, mata – pitana vachanonum atikramana na karanara, alpechchha, alparambha, alpaparigraha, alpa arambha vade, alpa samarambha vade, alpa arambhasamarambha vade ajivikane karata, ghana varsho ayushya pale chhe. Paline kalamase kala karine koi eka vyamtara devalokamam devapane utpanna thaya chhe. Tyam ja temani gati, temani sthiti, temano upapata kahyo chhe. Bhagavan ! Te devoni ketala kalani sthiti kahi chhe\? Gautama! Chauda hajara varshani sthiti chhe. [6] te je a gama, akara, nagara, nigama, rajadhani, kheda, karbata, madamba, dronamukha, patana, ashrama, sambaha, samniveshomam je strio hoya chhe te a rite – amtahpurani amdara rahenari, pati paradesha gayo hoya, mritapatika, bala – vidhava, pati dvara parityakta, matrirakshita, pitrirakshita, bhratrirakshita, kulagriharakshita, shvashura kula rakshita, samskarana abhave jena nakha, mamsa, kesha, kakshana vala vadhi gaya hoya, pushpa – gamdha – mala – alamkara rahita hoya, je asnana, shveda, jalla, mala, pamkathi paritapita hoya, je dudha – dahim – makhana – ghi – tela – gola – namaka – madhu – madya – mamsarahita ahara karati hoya, je alpechchha, alparambhi, alpa parigrahi hoya, je alpa arambha, alpa samarambha, alpa arambhasamarambha vade ajivika chalavati hoya, akama brahmacharyavasa vade te pati – shayya atikramati na hoya, tevi strio ava svarupana viharathi vicharati ghana varsho ayu bhogavi ityadi purvavat yavat teoni vyamtara ddeva – devimam 64,000 varshani sthiti kahi chhe. [7] te je a gama, akara, nagara, nigama, rajadhani, kheda, karbata, madamba, dronamukha, patana, ashrama, sambaha, samniveshomam manushyo hoya chhe. Te a pramane – bijum jala (bhata ane pani), trijum jala, satamum jala, agiyaramum jala, gotama, govratika, grihidharma, dharmachimtaka, aviruddha – viruddha – vriddha – shravaka vagere, te manushyone a nava rasavigaino ahara karavo kalpato nathi. Te a pramane – dahim, makhana, ghi, tela, gola, madhu, madya, mamsa. Eka sarasava vigai sivaya biji koi vigainum sevana na kare. Te manushyo alpechchha ityadi hoya to purvavat vyantaramam utpanna thaya. Teoni matra 84,000 varshani sthiti kahi chhe. [8] te je a gamgakulaka vanaprastha tapaso hoya chhe. Te a pramane – hotrika, potrika, kotrika, yajnyika, shraddhaki, ghalaki, hambauththa – kumdi dharana karanara, damtukakhalika – phalabhoji, unmajjaka, sammarjaka, nimajjaka, samprakshala, dakshinakulaka, uttara kulaka, shamkhadhamaka, kuladhamaka, mriga lubdhaka, hastitapasa, uddamdaka, dishaprokshi, valkavasi, ambuvasi, bilavasi, jalavasi, velavasi, vrikshamulika, ambubhakshi, vayubhakshi, sevalabhakshi, mulahari, kamdahari, tvachahari, patrahari, pushpahari, bija hari, parisadita kamda – mula – tvacha – patra – pushpa – phalahari, jalabhisheka kathinagatrabhuta, pamchagni tapa vade atapana lenara, amgaramam pakavela, bhadamam bhumjela, potana dehane amgaramam paki hoya tevi karata, ghana varsho tapasa paryaya pale chhe, paline kalamase kala karine utkrishtathi jyotishka devomam devapane utpanna thaya chhe. Palyopama ane lakha varsha adhikani sthiti hoya chhe. Eo tyam aradhaka thaya\? Na, gautama ! Te artha samartha nathi. [9] te je a gama yavat samnivesham diksha laine shramano thaya chhe. Jema ke – kamdarpika, kaukutchika, maukharika, gitaratipriya, nartanashila, teo a viharathi vicharata ghana varsho shramanyaparyaya pale chhe. Paline te sthanani alochana ane pratikramana karya vina kalamase kala karine, utkrishtathi saudharmakalpamam kamdarpika devomam devapane utpanna utpra thaya chhe. Tyam ja temani gati – sthiti – upapata hoya chhe. Vishesha e ke 1 lakha varsha adhika eka palyopamani sthiti hoya chhe. Te je a gama yavat samniveshamam parivrajako hoya chhe. Jema ke – samkhya, yogi, kapila, bhargava, hamsa, paramahamsa, bahudaka, kutiyara, krishna parivrajako hoya chhe. Temam a atha brahmana parivrajako kahya chhe –