Sutra Navigation: Bhagavati ( ભગવતી સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1104356
Scripture Name( English ): Bhagavati Translated Scripture Name : ભગવતી સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

शतक-२४

 Translated Chapter :

શતક-૨૪
Section : उद्देशक-२० तिर्यंच पंचेन्द्रिय Translated Section : ઉદ્દેશક-૨૦ તિર્યંચ પંચેન્દ્રિય
Sutra Number : 856 Category : Ang-05
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] पंचिंदियतिरिक्खजोणिया णं भंते! कओहिंतो उववज्जंति– किं नेरइएहिंतो उववज्जंति? तिरिक्ख-जोणिएहिंतो उववज्जंति? मनुस्सेहिंतो देवेहिंतो उववज्जंति? गोयमा! नेरइएहिंतो उववज्जंति, तिरिक्खजोणिएहिंतो, मनुस्सेहिंतो वि, देवेहिंतो वि उववज्जंति। जइ नेरइएहिंतो उववज्जंति– किं रयणप्पभपुढविनेरइएहिंतो उववज्जंति जाव अहेसत्तमपुढवि-नेरइएहिंतो उववज्जंति? गोयमा! रयणप्पभपुढविनेरइएहिंतो उववज्जंति जाव अहेसत्तमपुढविनेरइएहिंतो उववज्जंति। रयणप्पभपुढविनेरइए णं भंते! जे भविए पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उववज्जित्तए, से णं भंते! केवतिकालट्ठि-तीएसु उववज्जेज्जा? गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तट्ठितीएसु, उक्कोसेणं पुव्वकोडिआउएसु उववज्जेज्जा। ते णं भंते! जीवा एगसमएणं केवइया उववज्जंति? एवं जहा असुरकुमाराणं वत्तव्वया, नवरं–संघयणे पोग्गला अनिट्ठा अकंता जाव परिणमंति। ओगाहणा दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–भवधारणिज्जा उत्तरवेउव्विया य। तत्थ णं जा सा भवधार-णिज्जा सा जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं, उक्कोसेणं सत्त धणूइं तिन्नि रयणीओ छच्चंगुलाइं। तत्थ णं जा सा उत्तरवेउव्विया सा जहन्नेणं अंगुलस्स संखेज्जइभागं, उक्कोसेणं पन्नरस धणूइं अड्ढाइज्जाओ रयणीओ। तेसि णं भंते! जीवाणं सरीरगा किंसंठिया पन्नत्ता? गोयमा! दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–भवधारणिज्जा य, उत्तरवेउव्विया य। तत्थ णं जे ते भवधारणिज्जा ते हुंडसंठिया पन्नत्ता तत्थ णं जे ते उत्तरवेउव्विया ते वि हुंडसंठिया पन्नत्ता। एगा काउलेस्सा पन्नत्ता। समुग्घाया चत्तारि। नो इत्थिवेदगा, नो पुरिस-वेदगा, नपुंसगवेदगा। ठिती जहन्नेणं दसवाससहस्साइं, उक्कोसेणं सागरोवमं। एवं अनुबंधो वि। सेसं तहेव। भवादेसेणं जह-ण्णेणं दो भवग्गहणाइं, उक्कोसेणं अट्ठ भवग्गहणाइं। कालादेसेणं जहन्नेणं दसवाससहस्साइं अंतोमुहुत्तमब्भहियाइं, उक्कोसेणं चत्तारि सागरोवमाइं चउहिं पुव्वकोडीहिं अब्भहियाइं, एवतियं कालं सेवेज्जा, एवतियं कालं गतिरागतिं करेज्जा। सो चेव जहन्नकालट्ठितीएसु उववन्नो, जहन्नेणं अंतोमुहुत्तट्ठितीएसु, उक्कोसेणं वि अंतोमुहुत्त-ट्ठितीएसु। अवसेसं तहेव, नवरं–कालादेसेणं जहन्नेणं तहेव, उक्कोसेणं चत्तारि सागरोवमाइं चउहिं अंतोमुहुत्तेहिं अब्भहियाइं, एवतियं कालं सेवेज्जा, एवतियं कालं गतिरागतिं करेज्जा। एवं सेसा वि सत्त गमगा भाणियव्वा जहेव नेरइयउद्देसए सण्णिपंचिंदिएहिं समं। नेरइयाणं मज्झिमएसु तिसु गमएसु पच्छिमएसु य तिसु गमएसु ठितिनाणत्तं भवति। सेसं तं चेव। सव्वत्थ ठितिं संवेहं च जाणेज्जा सक्करप्पभापुढविनेरइए णं भंते! जे भविए पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उववज्जित्तए? एवं जहा रयणप्पभाए नव गमगा तहेव सक्करप्पभाए वि, नवरं–सरीरोगाहणा जहा ओगाहणसंठाणे। तिन्नि नाणा तिन्नि अन्नाणा नियमं। ठिती अनुबंधा पुव्वभणिया। एवं नव वि गमगा उवजुंजिऊण भाणियव्वा। एवं जाव छट्ठपुढवी, नवरं–ओगाहणा-लेस्सा-ठिति-अनुबंधा संवेहो य जाणियव्वा। अहेसत्तमपुढवीनेरइए णं भंते! जे भविए पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उववज्जित्तए? एवं चेव नव गमगा, नवरं–ओगाहणा-लेस्सा-ठिति-अनुबंधा जाणियव्वा। संवेहो भवादेसेणं जहन्नेणं दो भवग्गहणाइं, उक्कोसेणं छब्भवग्गहणाइं। कालादेसेणं जहन्नेणं बावीसं सागरोवमाइं अंतोमुहुत्त-मब्भहियाइं उक्कोसेणं छावट्ठिं सागरोवमाइं तिहिं पुव्वकोडीहिं अब्भहियाइं, एवतियं कालं सेवेज्जा, एवतियं कालं गतिरागतिं करेज्जा। आदिल्लएसु छसु वि गमएसु जहन्नेणं दो भवग्गहणाइं, उक्कोसेणं छ भवग्गहणाइं। पच्छिल्लएसु तिसु गमएसु जहन्नेणं दो भवग्गहणाइं, उक्कोसेणं चत्तारि भवग्गहणाइं। लद्धी नवसु वि गमएसु जहा पढम-गमए, नवरं–ठितीविसेसो कालादेसो य बितिय-गमएसु जहन्नेणं बावीसं सागरोवमाइं अंतोमुहुत्तमब्भहियाइं, उक्कोसेणं छावट्ठिं सागरोवमाइं तिहिं अंतोमुहुत्तेहिं अब्भहियाइं, एवत्तियं कालं सेवेज्जा, एवतियं कालं गतिरागतिं करेज्जा। तइयगमए जहन्नेणं बावीसं सागरोवमाइं पुव्वकोडीए अब्भहियाइं, उक्कोसेणं छावट्ठिं सागरोवमाइं तिहिं पुव्वकोडीहिं अब्भहियाइं। चउत्थगमए जहण्णेणं बावीसं सागरोवमाइं अंतोमुहुत्तमब्भहियाइं, उक्कोसेणं छावट्ठिं सागरोवमाइं तिहिं पुव्वकोडीहिं अब्भहियाइं। पंचमगमए जहण्णेणं बावीसं सागरोवमाइं अंतोमुहुत्तमब्भहियाइं, उक्कोसेणं छावट्ठिं सागरोवमाइं तिहिं अंतोमुहुत्तेहिं अब्भहियाइं। छट्ठगमए जहण्णेणं बावीसं सागरोवमाइं पुव्वकोडीहिं अब्भहियाइं। उक्कोसेणं छावट्ठिं सागरोवमाइं तिहिं पुव्वकोडीहिं अब्भहियाइं। सत्तमगमए जहन्नेणं तेत्तीसं सागरोवमाइं अंतोमुहुत्तमब्भहियाइं, उक्कोसेणं छावट्ठिं सागरोवमाइं दोहिं पुव्वकोडीहिं अब्भहियाइं। अट्ठमगमए जहन्नेणं तेत्तीसं सागरोवमाइं अंतोमुहुत्तमब्भहियाइं, उक्कोसेणं छावट्ठिं सागरोवमाइं दोहिं पुव्वकोडीहिं अब्भहियाइं, उक्कोसेणं छावट्ठिं सागरोवमाइं दोहिं पुव्वकोडीहिं अब्भहियाइं, एवतियं कालं सेवेज्जा, एवतियं कालं गतिरागतिं करेज्जा। जइ तिरिक्खजोणिएहिंतो उववज्जंति– किं एगिंदियतिरिक्खजोणिएहिंतो? एवं उववाओ जहा पुढविकाइयउद्देसए जाव– पुढविकाइए णं भंते! जे भविए पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उववज्जित्तए, से णं भंते! केवतिकालट्ठितीएसु उववज्जेज्जा? गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तट्ठितीएसु, उक्कोसेणं पुव्वकोडी-आउएसु उववज्जेज्जा। ते णं भंते! जीवा एगसमएणं केवतिया उववज्जंति? एवं परिमाणादीया अनुबंधपज्जवसाणा जच्चेव अप्पणो सट्ठाणे वत्तव्वया सच्चेव पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु वि उववज्जमाणस्स भाणि-यव्वा, नवरं–नवसु वि गमएसु परिमाणे जहन्नेणं एक्को वा दो वा तिन्नि वा, उक्कोसेणं संखेज्जा वा असंखेज्जा वा उववज्जंति। भवादेसेण वि नवसु वि गमएसु जहन्नेणं दो भवग्गहणाइं, उक्कोसेणं अट्ठ भवग्गहणाइं। सेसं तं चेव। कालादेसेणं उभओ ठितीए करेज्जा। जइ आउक्काइएहिंतो उववज्जंति? एवं आउक्काइयाण वि। एवं जाव चउरिंदिया उववाएयव्वा, नवरं–सव्वत्थ अप्पणो लद्धी भाणियव्वा। नवसु वि गमएसु भवादेसेणं जहन्नेणं दो भवग्गहणाइं, उक्कोसेणं अट्ठ भवग्गहणाइं। कालादेसेणं उभओ ठितिं करेज्जा सव्वेसिं सव्वगमएसु। जहेव पुढविक्काइएसु उववज्जमाणाणं लद्धी तहेव सव्वत्थ ठितिं संवेहं च जाणेज्जा। जइ पंचिंदियतिरिक्खजोणिएहिंतो उववज्जंति– किं सण्णिपंचिंदियतिरिक्खजोणिएहिंतो उववज्जंति? असण्णिपंचिंदियतिरिक्खजोणिएहिंतो उववज्जंति? गोयमा! सण्णिपंचिंदिय, असण्णिपंचिंदिय, भेओ जहेव पुढविक्काइएसु उववज्जमाणस्स जाव– असण्णिपंचिंदियतिरिक्खजोणिए णं भंते! जे भविए पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उववज्जित्तए, से णं भंते! केवतिकालट्ठितीएसु उववज्जेज्जा? गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तट्ठितीएसु, उक्कोसेणं पलिओवमस्स असंखेज्जइभागट्ठितीएसु उववज्जेज्जा। ते णं भंते! जीवा एगसमएणं केवतिया उववज्जंति? अवसेसं जहेव पुढविक्काइएसु उववज्जमाणस्स असण्णिस्स तहेव निरवसेसं जाव भवादेसो त्ति। कालादेसेणं जहन्नेणं दो अंतोमुहुत्ता, उक्कोसेणं पलिओवमस्स असंखेज्जइभागं पुव्वकोडिपुह-त्तमब्भहियं, एवतियं कालं सेवेज्जा, एवतियं कालं गतिरागतिं करेज्जा। बितियगमए एस चेव लद्धी, नवरं कालादेसेणं जहन्नेणं दो अंतोमुहुत्ता, उक्कोसेण चत्तारि पुव्वकोडीओ चउहिं अंतोमुहुत्तेहिं अब्भहियाओ, एवतियं कालं सेवेज्जा, एवतियं कालं गतिरागतिं करेज्जा। सो चेव उक्कोसकालट्ठितीएसु उववन्नो जहन्नेणं पलिओवमस्स असंखेज्जइभागट्ठितीएसु, उक्कोसेण वि पलिओवमस्स असंखेज्जइभागट्ठितीएसु उववज्जेज्जा। ते णं भंते! जीवा एगसमएणं केवतिया उववज्जंति? एवं जहा रयणप्पभाए उववज्जमाणस्स असण्णिस्स तहेव निरवसेसं जाव कालादेसो त्ति, नवरं–परिमाणे जहन्नेणं एक्को वा दो वा तिन्नि वा, उक्कोसेणं संखेज्जा उववज्जंति। सेसं तं चेव। सो चेव अप्पणा जहन्नकालट्ठितीओ जाओ जहन्नेणं अंतोमुहुत्तट्ठितीएसु, उक्कोसेणं पुव्व-कोडि-आउएसु उववज्जेज्जा। ते णं भंते! जीवा एगसमएणं केवतिया उववज्जंति? अवसेसं जहा एयस्स पुढविकाइएसु उववज्जमाणस्स मज्झिमेसु तिसु गमएसु तहा इह वि मज्झिमेसु तिसु गमएसु जाव अनुबंधो त्ति। भवादेसेणं जहन्नेणं दो भवग्गहणाइं, उक्कोसेणं अट्ठ भवग्गहणाइं। कालादेसेणं जहन्नेणं दो अंतोमुहुत्ता, उक्कोसेणं चत्तारि पुव्वकोडीओ चउहिं अंतोमुहुत्तेहिं अब्भहियाओ। सो चेव जहन्नकालट्ठितीएसु उववन्नो एस चेव वत्तव्वया, नवरं–कालादेसेणं जहन्नेणं दो अंतोमुहुत्ता, उक्कोसेणं अट्ठ अंतोमुहुत्ता, एवतियं कालं सेवेज्जा, एवतियं कालं गतिरागतिं करेज्जा। सो चेव उक्कोसकालट्ठितीएसु उववन्नो जहन्नेणं पुव्वकोडिआउएसु, उक्कोसेण वि पुव्व-कोडिआउएसु उववज्जेज्जा, एस चेव वत्तव्वया, नवरं–कालादेसेणं जाणेज्जा। सो चेव अप्पणा उक्कोसकालट्ठितीओ जाओ सच्चेव पढमगमगवत्तव्वया, नवरं–ठिती जहन्नेणं पुव्वकोडी, उक्कोसेणं वि पुव्वकोडी। सेसं तं चेव। कालादेसेणं जहन्नेणं पुव्वकोडी अंतोमुहुत्तमब्भहिया, उक्कोसेणं पलिओवमस्स असंखेज्जइभागं पुव्वकोडिपुहत्तमब्भहियं, एवतियं कालं सेवेज्जा, एवतियं कालं गतिरागतिं करेज्जा। सो चेव जहन्नकालट्ठितीएसु उववन्नो, एस चेव वत्तव्वया जहा सत्तमगमे, नवरं–कालादेसेणं जहन्नेणं पुव्व-कोडी अंतोमुहुत्तमब्भहिया, उक्कोसेणं चत्तारि पुव्वकोडीओ चउहिं अंतोमुहुत्तेहिं अब्भहियाओ, एवतियं कालं संखेज्जा, एवतियं कालं गतिरागतिं करेज्जा। सो चेव उक्कोसकालट्ठितीएसु उववन्नो जहन्नेणं पलिओवमस्स असंखेज्जइभागं उक्कोसेण वि पलिओवमस्स असंखेज्जइभागं। एवं जहा रयणप्पभाए उववज्जमाणस्स असण्णिस्स नवमगमए तहेव निरवसेसं जाव कालादेसो त्ति, नवरं–परिमाणं जहा एयस्सेव ततियगमे। सेसं तं चेव। जइ सण्णिपंचिंदियतिरिक्खजोणिएहिंतो उववज्जंति–किं संखेज्जवासाउय? असंखेज्ज-वासाउय? गोयमा! संखेज्जवासाउय, नो असंखेज्जवासाउय। जइ संखेज्जवासाउय जाव किं पज्जत्तसंखेज्जवासाउय? अपज्जत्तसंखेज्जवासाउय? दोसु वि। संखेज्जवासाउयसण्णिपंचिंदियतिरिक्खजोणिए णं भंते! जे भविए पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उववज्जित्तए, से णं भंते! केवतिकालट्ठितीएसु उववज्जेज्जा? गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तट्ठितीएसु, उक्कोसेणं तिपलिओवमट्ठितीएसु उववज्जेज्जा। ते णं भंते! जीवा एगसमएणं केवतिया उववज्जंति? अवसेसं जहा एयस्स चेव सण्णिस्स रयणप्पभाए उववज्जमाणस्स पढमगमए, नवरं–ओगाहणा जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं, उक्कोसेणं जोयणसहस्सं। सेसं तं चेव जाव भवादेसो त्ति। कालादेसेणं जहन्नेणं दो अंतोमुहुत्ता, उक्कोसेणं तिन्नि पलिओवमाइं पुव्वकोडी पुहत्तमब्भहियाइं, एवतियं कालं सेवेज्जा, एवतियं कालं गतिरागतिं करेज्जा। सो चेव जहन्नकालट्ठितीएसु उववन्नो, एस चेव वत्तव्वया, नवरं–कालादेसेणं जहन्नेणं दो अंतोमुहुत्ता, उक्कोसेणं चत्तारि पुव्वकोडीओ चउहिं अंतोमुहुत्तेहिं अब्भहियाओ। सो चेव उक्कोसकालट्ठितीएसु उववन्नो जहन्नेणं तिपलिओवमट्ठितीएसु, उक्कोसेण वि तिपलिओवमट्ठितीएसु उववज्जेज्जा, एस चेव वत्तव्वया, नवरं–परिमाणं जहन्नेणं एक्को वा दो वा तिन्नि वा, उक्कोसेणं संखेज्जा उववज्जंति। ओगाहणा जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभागं, उक्कोसेणं जोयणसहस्सं। सेसं तं चेव जाव–अनुबंधो त्ति। भवादेसेणं दो भवग्गहणाइं। कालादेसेणं जहन्नेणं तिन्नि पलिओवमाइं अंतोमुहुत्तमब्भहियाइं, उक्कोसेणं तिन्नि पलिओवमाइं पुव्वकोडीए अब्भहियाइं। सो चेव अप्पणा जहन्नकालट्ठितीओ जातो जहन्नेणं अंतोमुहुत्तट्ठितीएसु, उक्कोसेणं पुव्वकोडीआउएसु उववज्जेज्जा। लद्धी से जहा एयस्स चेव सण्णिपंचिंदियस्स पुढविक्काएसु उववज्जमाणस्स मज्झिल्लएसु तिसु गमएसु सच्चेव इह वि मज्झिमेसु तिसु गमएसु कायव्वा। संवेहो जहेव एत्थ चेव असण्णिस्स मज्झिमेसु तिसु गमएसु। सो चेव अप्पणा उक्कोसकालट्ठितीओ जाओ जहा पढमगमओ, नवरं–ठिती अनुबंधो जहन्नेणं पुव्वकोडी, उक्कोसेण वि पुव्वकोडी। कालादेसेणं जहन्नेणं पुव्वकोडी अंतोमुहुत्तमब्भहिया, उक्कोसेणं तिन्नि पलिओवमाइं पुव्वकोडीपुहत्तमब्भहियाइं। सो चेव जहन्नकालट्ठितीएसु उववन्नो, एस चेव वत्तव्वया, नवरं कालादेसेणं–जहन्नेणं पुव्वकोडी अंतोमुहुत्तमब्भहिया, उक्कोसेणं चत्तारि पुव्वकोडीओ चउहिं अंतोमुहुत्तेहिं अब्भहियाओ सो चेव उक्कोसकालट्ठितीएसु उववन्नो जहन्नेणं तिपलिओवमट्ठितीएसु, उक्कोसेणं वि तिपलिओवमट्ठितीएसु। अवसेसं तं चेव, नवरं–परिमाणं ओगाहणा य जहा एयस्सेव तइयगमए। भवादेसेणं दो भवग्गहणाइं, कालादेसेणं जहन्नेणं तिन्नि पलिओवमाइं पुव्वकोडीए अब्भहियाइं, उक्कोसेणं तिन्नि पलिओवमाइं पुव्वकोडीए अब्भहियाइं, एवतियं कालं सेवेज्जा, एवतियं कालं गतिरागतिं करेज्जा। जइ मनुस्सेहिंतो उववज्जंति–किं सण्णिमनुस्सेहिंतो? असण्णिमनुस्सेहिंतो? गोयमा! सण्णिमनुस्सेहिंतो वि, असण्णिमनुस्सेहिंतो वि उववज्जंति। असण्णिमनुस्से णं भंते! जे भविए पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उववज्जित्तए, से णं भंते! केवतिकालट्ठितीएसु उववज्जेज्जा? गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तट्ठितीएसु, उक्कोसेणं पुव्वकोडिआउएसु उववज्जेज्जा। लद्धी से तिसु वि गमएसु जहेव पुढविक्काइएसु उववज्जमाणस्स। संवेहो जहा एत्थ चेव असण्णिपंचिंदियस्स मज्झिमेसु तिसु गमएसु तहेव निरवसेसो भाणियव्वो। जइ सण्णिमनुस्सेहिंतो उववज्जंति– किं संखेज्जवासाउयसण्णिमनुस्सेहिंतो? असंखेज्ज-वासाउयसण्णिमनुस्सेहिंतो? गोयमा! संखेज्जवासाउय, नो असंखेज्जवासाउय। जइ संखेज्जवासाउय किं पज्जत्त? अपज्जत्त? गोयमा! पज्जत्तसंखीज्जवासाउय, अपज्जत्तसंखेज्जवासाउय। सण्णिमनुस्से णं भंते! जे भविए पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उववज्जित्तए, से णं भंते! केवतिकालट्ठितीएसु उववज्जेज्जा? गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तट्ठितीएसु, उक्कोसेणं तिपलिओवमट्ठितीएसु उववज्जेज्जा। ते णं भंते! जीवा एगसमएणं केवतिया उववज्जंति? लद्धी से जहा एयस्सेव सण्णिमनुस्सस्स पुढविक्काइएसु उववज्जमाणस्स पढमगमए जाव–भवादेसो त्ति। कालादेसेणं जहन्नेणं दो अंतोमुहुत्ता, उक्कोसेणं तिन्नि पलिओवमाइं पुव्वकोडि-पुहत्तमब्भहियाइं। सो चेव जहन्नकालट्ठितिएसु उववन्नो, एस चेव वत्तव्वया, नवरं–कालादेसेणं जहन्नेणं दो अंतोमुहुत्ता, उक्कोसेणं चत्तारि पुव्वकोडीओ चउहिं अंतोमुहुत्तेहिं अब्भहियाओ। सो चेव उक्कोसकालट्ठितिएसु उववन्नो जहन्नेणं तिपलिओवमट्ठितीएसु, उक्कोसेण वि तिपलिओवमट्ठितीएसु, सच्चेव वत्तव्वया, नवरं–ओगाहणा जहन्नेणं अंगुलपुहत्तं, उक्कोसेणं पंच धनुसयाइं। ठिती जहन्नेणं मासपुहत्तं, उक्कोसेणं पुव्व-कोडी। एवं अनुबंधो वि। भवादेसेणं दो भवग्गहणाइं, कालादेसेणं जहन्नेणं तिन्नि पलिओवमाइं मासपुहत्तमब्भहियाइं, उक्को-सेनं तिन्नि पलिओवमाइं पुव्वकोडीए अब्भहियाइं–एवतियं कालं सेवेज्जा, एवतियं कालं गतिरागतिं करेज्जा। सो चेव अप्पणा जहन्नकालट्ठितीओ जाओ, जहा सण्णिपंचिंदियतिरिक्खजोणियस्स पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उववज्जमाणस्स मज्झिमेसु तिसु गमएसु वत्तव्वया भणिया एस चेव एयस्स वि मज्झिमेसु तिसु गमएसु निरवसेसा भाणियव्वा, नवरं–परिमाणं उक्कोसेणं संखेज्जा उववज्जंति। सेसं तं चेव। सो चेव अप्पणा उक्कोसकालट्ठितीओ जातो, सच्चेव पढमगमगवत्तव्वया, नवरं–ओगाहणा जहन्नेणं पंच धनुसयाइं, उक्कोसेण वि पंच धनुसयाइं। ठिती अनुबंधो जहन्नेणं पुव्वकोडी, उक्कोसेण वि पुव्वकोडी। सेसं तहेव जाव भवादेसो त्ति कालादेसेणं जहन्नेणं पुव्वकोडी अंतोमुहुत्तमब्भहिया, उक्कोसेणं तिन्नि पलिओवमाइं, पुव्वकोडिपुहत्तमब्भहियाइं, एवतियं कालं सेवेज्जा, एवतियं कालं गतिरागतिं करेज्जा। सो चेव जहन्नकालट्ठितिएसु उववन्नो, एस चेव वत्तव्वया, नवरं–कालादेसेणं जहन्नेणं पुव्व-कोडी अंतोमुहुत्तमब्भहिया, उक्कोसेणं चत्तारि पुव्वकोडीओ चउहिं अंतोमुहुत्तेहिं अब्भहियाओ। सो चेव उक्कोसकालट्ठितीएसु उववन्नो, जहन्नेणं तिन्नि पलिओवमाइं, उक्कोसेण वि तिन्नि पलिओवमाइं, एस चेव लद्धी जहेव सत्तमगमे। भवादेसेणं दो भवग्गहणाइं। कालादेसेणं जहन्नेणं तिन्नि पलिओवमाइं पुव्वकोडीए अब्भहियाइं उक्कोसेण वि तिन्नि पलिओवमाइं पुव्वकोडीए अब्भहियाइं, एवतियं कालं सेवेज्जा, एवतियं कालं गतिरागतिं करेज्जा। जइ देवेहिंतो उववज्जंति– किं भवनवासिदेवेहिंतो उववज्जंति? वाणमंतर-जोइसिय-वेमानियदेवेहिंतो? गोयमा! भवनवासिदेवेहिंतो जाव वेमानियदेवेहिंतो वि। जइ भवनवासिदेवेहिंतो– किं असुरकुमारभवनवासिदेवेहिंतो जाव थणियकुमार-भवनवासि-देवेहिंतो? गोयमा! असुरकुमार जाव थणियकुमारभवनवासिदेवेहिंतो। असुरकुमारे णं भंते! जे भविए पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उववज्जित्तए, से णं भंते! केवतिकालट्ठितीएसु उववज्जेज्जा? गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तट्ठितीएसु, उक्कोसेणं पुव्वकोडि-आउएसु उववज्जेज्जा। असुरकुमाराणं लद्धी नवसु वि गमएसु जहा पुढविक्काइएसु उववज्ज-माणस्स। एवं जाव ईसानदेवस्स तहेव लद्धी। भवादेसेणं सव्वत्थ अट्ठ भवग्गहणाइं, उक्कोसेणं जह-ण्णेणं दोन्निभवग्गहणाइं। ठितिं संवेहं च सव्वत्थ जाणेज्जा। नागकुमारे णं भंते! जे भविए? एस चेव वत्तव्वया, नवरं–ठितिं संवेहं च जाणेज्जा। एवं जाव थणियकुमारे। जइ वाणमंतरेहिंतो किं पिसाय? तहेव जाव– वाणमंतरे णं भंते! जे भविए पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उववज्जित्तए? एवं चेव, नवरं–ठितिं संवेहं च जाणेज्जा। जइ जोतिसिय? उववाओ तहेव जाव– जोतिसिए णं भंते! जे भविए पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उववज्जित्तए? एस चेव वत्तव्वया जहा पुढविक्काइय-उद्देसए। भवग्गहणाइं नवसु वि गमएसु अट्ठ जाव कालादेसेणं जहन्नेणं अट्ठभागपलिओवम अंतोमुहुत्तमब्भहियं, उक्कोसेणं चत्तारि पलिओवमाइं चउहिं पुव्वकोडीहिं चउहिं य वाससयसहस्सेहिं अब्भहियाइं, एवतियं कालं सेवेज्जा, एवतियं कालं गतिरागतिं करेज्जा। एवं नवसु वि गमएसु, नवरं–ठितिं संवेहं च जाणेज्जा। जइ वेमानियदेवेहिंतो किं कप्पोवावेमानिय? कप्पातीतावेमानिय? गोयमा! कप्पोवावेमानिय, नो कप्पातीतावेमानिय। जइ कप्पोवा जाव सहस्सारकप्पोवगवेमानियदेवेहिंतो वि उववज्जंति, नो आणय जाव नो अच्चुयकप्पोवावेमानिय। सोहम्मदेवे णं भंते! जे भविए पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उववज्जित्तए, से णं भंते! केवतिकालट्ठितीएसु उव-वज्जेज्जा? गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तट्ठितीएसु, उक्कोसेणं पुव्वकोडीआउएसु। सेसं जहेव पुढविक्काइयउद्देसए नवसु वि गमएसु, नवरं –नवसु वि गमएसु जहन्नेणं दो भवग्गहणाइं, उक्कोसेणं अट्ठ भवग्गहणाइं। ठितिं कालादेसं च जाणेज्जा। एवं ईसानदेवे वि। एवं एएणं कमेणं अवसेसा वि जाव सहस्सारदेवेसु उववाएयव्वा, नवरं–ओगाहणा जहा ओगाहणसंठाणे, लेस्सा सणंकुमार-माहिंद-बंभ लोएसु एगा पम्हलेस्सा, सेसाणं एगा सुक्कलेस्सा। वेदे नो इत्थिवेदगा, पुरिसवेदगा, नो नपुंसगवेदगा। आउ-अनुबंधा जहा ठिति-पदे। सेसं जहेव ईसानगाणं कायसंवेहं च जाणेज्जा। सेवं भंते! सेवं भंते! त्ति।
Sutra Meaning : ભગવન્‌ ! પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક, ક્યાંથી આવીને ઉપજે છે ? શું નૈરયિકથી યાવત્‌ દેવથી આવીને ઉપજે? ગૌતમ! ચારેથી આવીને ઉપજે. જો નૈરયિકથી આવીને ઉપજે તો શું રત્નપ્રભા યાવત્‌ અધઃસપ્તમી પૃથ્વી નૈરયિકથી આવીને ઉપજે ? ગૌતમ! સાતે નરકથી આવીને૦ ભગવન્‌ ! રત્નપ્રભા પૃથ્વી નૈરયિક, જે પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકમાં ઉપજવાને યોગ્ય હોય, તે કેટલા કાળની સ્થિતિમાં ઉપજે ? ગૌતમ ! જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત્ત સ્થિતિમાં, ઉત્કૃષ્ટ પૂર્વકોડી આયુવાળામાં ઉપજે. ભગવન્‌ ! તે જીવો એક સમયમાં કેટલા ઉપજે ? અસુરકુમારની વક્તવ્યતા મુજબ કહેવું. વિશેષ એ કે – સંઘયણમાં અનિષ્ટ, અકાંત યાવત્‌ પુદ્‌ગલો પરિણમે છે. અવગાહના બે ભેદે – ભવધારણીય, ઉત્તરવૈક્રિય. તેમાં જે ભવધારણીય છે, તે જઘન્યે અંગુલનો અસંખ્યાતમો ભાગ, ઉત્કૃષ્ટે સાત ધનુષ, ત્રણ રત્ની, છ અંગુલ છે. તેમાં જે ઉત્તરવૈક્રિય છે, તે જઘન્યા અંગુલનો અસંખ્યાત ભાગ, ઉત્કૃષ્ટી ૧૫ – ધનુષ, અઢીરત્ની છે. ભગવન્‌ ! તે જીવોના શરીરો કયા આકારે છે ? ગૌતમ ! તે બે ભેદે – ભવધારણીય, ઉત્તરવૈક્રિય. તેમાં જે ભવ – ધારણીય છે તે હુંડક સંસ્થિત છે. જે ઉત્તરવૈક્રિય છે, તે પણ હુંડક સંસ્થાને છે. તેમને એક કાપોતલેશ્યા, ચાર સમુદ્‌ઘાત, માત્ર નપુંસકવેદ, સ્થિતિ – જઘન્યા ૧૦,૦૦૦ વર્ષ, ઉત્કૃષ્ટથી સાગરોપમ છે, અનુબંધ એમ જ છે. બાકી પૂર્વવત્‌. ભવાદેશથી જઘન્ય બે ભવ, ઉત્કૃષ્ટ આઠ ભવ છે. કાલાદેશથી જઘન્યા અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક ૧૦,૦૦૦ વર્ષ. ઉત્કૃષ્ટી ચાર પૂર્વકોડી અધિક ચાર સાગરોપમ છે – આટલો કાળ રહે. તે જ જઘન્યકાળ સ્થિતિમાં ઉત્પન્ન હોય તો જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટથી અંતર્મુહૂર્ત્ત સ્થિતિમાં ઉત્પન્ન થાય. બાકી પૂર્વવત્‌. વિશેષ આ – કાલાદેશથી જઘન્યા પૂર્વવત્‌, ઉત્કૃષ્ટથી ચાર અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક ચાર સાગરોપમ. આટલો કાળ રહે. એ રીતે બાકીના સાતે ગમકો જેમ નૈરયિક ઉદ્દેશકમાં સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય સાથે નૈરયિકો છે તે મુજબ કહેવા. મધ્યમ ત્રણ ગમકો અને છેલ્લા ત્રણ ગમકોમાં સ્થિતિમાં વિશેષતા છે. બાકી પૂર્વવત્‌ બધે જ સ્થિતિ અને સંવેધ જાણી લેવા. ભગવન્‌ ! શર્કરાપ્રભા પૃથ્વી નૈરયિક૦? જેમ રત્નપ્રભામાં નવ ગમકો કહ્યા, તેમ અહીં પણ કહેવા. માત્ર શરીરાવગાહના અવગાહના સંસ્થાન પદ મુજબ કહેવી. ત્રણ જ્ઞાન અને ત્રણ અજ્ઞાન નિયમા. સ્થિતિ, અનુબંધ પૂર્વે કહ્યા છે. એ રીતે નવે ગમક ઉપયોગપૂર્વક કહેવા. એ રીતે છઠ્ઠી પૃથ્વી સુધી કહેવુ. વિશેષ એ કે – અવગાહના, લેશ્યા, સ્થિતિ, અનુબંધ, સંવેધ જાણવા. ભગવન્‌ ! અધઃસપ્તમી પૃથ્વીનૈરયિક૦? એ રીતે નવ ગમકો કહેવા. વિશેષ આ – અવગાહના, સ્થિતિ, અનુબંધ જાણી લેવા. સંવેધ – ભવાદેશથી બે ભવ, ઉત્કૃષ્ટથી છ ભવગ્રહણ. કાલાદેશથી જઘન્યા અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક ૨૨ – સાગરોપમ, ઉત્કૃષ્ટી ત્રણ પૂર્વકોડી અધિક ૬૬ – સાગરોપમ. પહેલા છ ગમકમાં જઘન્યથી બે ભવ, ઉત્કૃષ્ટી છ ભવગ્રહણ, છેલ્લા ત્રણ ગમકોમાં જઘન્ય બે ભવ, ઉત્કૃષ્ટા ચાર ભવગ્રહણ. નવે ગમકોમાં લબ્ધિ પ્રથમ ગમક મુજબ છે. વિશેષ એ કે – સ્થિતિ વિશેષ છે. કાલાદેશથી બીજા ગમકમાં જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક ૨૨ – સાગરોપમ, ઉત્કૃષ્ટી અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક ૬૬ – સાગરોપમ આટલો કાળ રહે. ત્રીજા ગમકમાં જઘન્યથી પૂર્વકોડી અધિક ૨૨ – સાગરોપમ, ઉત્કૃષ્ટથી ત્રણ પૂર્વ કોડી અધિક ૬૬ – સાગરોપમ.ચોથા ગમકમાં જઘન્ય ૨૨ સાગરોપમ અને અંતર્મુહુર્ત અધિક, ઉત્કૃષ્ટ ૬૬ સાગરોપમ અને ત્રણ પૂર્વકોટી વર્ષ અધિક. પાંચમાં ગમકમાં જઘન્યા પૂર્વવત્‌, ઉત્કૃષ્ટી ત્રણ અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક ૬૬ – સાગરોપમ, છઠ્ઠા ગમકમાં જઘન્યા પૂર્વકોડી અધિક ૨૨ – સાગરોપમ. ઉત્કૃષ્ટી ત્રણ પૂર્વકોટી અધિક ૬૬ – સાગરોપમ. સાતમા ગમકમાં જઘન્યા અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક ૩૩ – સાગરોપમ, ઉત્કૃષ્ટી બે પૂર્વકોડી અધિક ૬૬ – સાગરોપમ. આઠમાં ગમકમાં જઘન્યા અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક ૩૩ – સાગરોપમ, ઉત્કૃષ્ટી બે અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક ૬૬ – સાગરોપમ. નવમાં ગમકમાં જઘન્યા પૂર્વકોડી અધિક ૩૩ – સાગરોપમ, ઉત્કૃષ્ટી બે પૂર્વકોડી અધિક ૬૬ – સાગરોપમ છે. જો તિર્યંચયોનિકથી આવીને ઉત્પન્ન થાય તો શું એકેન્દ્રિય૦થી આવીને ઉત્પન્ન થાય ? ઉપપાદ પૃથ્વીકાયિક ઉદ્દેશકવત્‌ કહેવો યાવત્‌ ભગવન્‌ ! જે પૃથ્વીકાયિક પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય હોય, તે કેટલા કાળ સ્થિતિમાં ઉપજે ? ગૌતમ! જઘન્યા અંતર્મુહૂર્ત્ત સ્થિતિમાં, ઉત્કૃષ્ટી પૂર્વ કોડી આયુવાળામાં ઉપજે. ભગવન્‌ ! તે જીવો૦ એ રીતે પરિમાણાદિ અનુબંધ પર્યન્ત જેમ પોતાના સ્વસ્થાનમાં વક્તવ્યતા છે, તે બધી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ – યોનિકમાં પણ ઉત્પન્ન થનારની કહેવી. વિશેષ એ કે નવે ગમકોમાં પરિમાણ જઘન્યથી એક, બે કે ત્રણ, ઉત્કૃષ્ટમાં સંખ્યાત, અસંખ્યાતમાં ઉપજે છે. ભવાદેશથી નવે ગમકોમાં જઘન્યથી બે ભવ, ઉત્કૃષ્ટથી આઠ ભવગ્રહણ. બાકી પૂર્વવત્‌. કાલાદેશથી બંને સ્થિતિ કરવી. જો અપ્‌કાયથી આવીને ઉપજે તો૦ એ પ્રમાણે અપ્‌કાય પણ જાણવુ. આ પ્રમાણે યાવત્‌ ચતુરિન્દ્રિયનો ઉપપાત કહેવો. વિશેષ એ કે – બધે જ પોતપોતાની લબ્ધિ કહેવી. નવે ગમકોમાં ભવાદેશથી જઘન્યથી બે ભવ, ઉત્કૃષ્ટથી આઠ ભવગ્રહણ. કાલાદેશથી બંને સ્થિતિ બધામાં કરવી. જેમ પૃથ્વીકાયિકમાં ઉત્પન્ન થનારની લબ્ધિ તેમજ સર્વત્ર સ્થિતિ અને સંવેધ જાણી લેવો. જો પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકથી આવીને ઉપજે તો સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકથી ઉપજે કે અસંજ્ઞી૦થી? ગૌતમ! આ બંને ભેદો પૃથ્વીકાયિકોમાં ઉત્પન્ન થનારની માફક યાવત્‌ હે ભગવન્‌ ! અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક, જે પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકોમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય હોય તે કેટલા કાળ સ્થિતિમાં ઉપજે? ગૌતમ! જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટથી પલ્યોપમનો અસંખ્યાત ભાગ સ્થિતિમાં. બાકી જેમ પૃથ્વીકાયિકમાં ઉત્પન્ન થનાર અસંજ્ઞીને સંપૂર્ણ તેમજ કહેવું યાવત્‌ ભવાદેશ. કાલાદેશથી જઘન્યા બે અંતમુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટથી પલ્યોપમનો અસંખ્યાતમો ભાગ પૂર્વકોડી પૃથક્ત્વ અધિક કાળ રહે. બીજા ગમકમાં આ જ લબ્ધિ છે. વિશેષ આ – કાલાદેશથી જઘન્યા બે અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટી ચાર અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક ચાર પૂર્વકોડી કાળ ગમનાગમન કરે છે. તે જ ઉત્કૃષ્ટ કાલ સ્થિતિકમાં ઉપજે તો જઘન્ય પલ્યોપમના અસંખ્ય ભાગ, ઉત્કૃષ્ટ પણ તેમજ ઉપજે. ભગવન્ ! તે જીવો૦ એ પ્રમાણે જે રત્નપ્રભામાં ઉત્પન્ન થનાર અસંજ્ઞીને તેમજ સંપૂર્ણ કહેવા યાવત્‌ કાલાદેશ. વિશેષ એ – પરિમાણમાં જઘન્યથી એક, બે કે ત્રણ અને ઉત્કૃષ્ટા સંખ્યાતા૦ ઉત્પન્ન થાય. બાકી પૂર્વવત્‌. તે જ પોતાની જઘન્ય કાલ સ્થિતિક, જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વકોડી આયુવાળામાં ઉપજે. ભગવન્‌ તે જીવો૦ બાકી બધું જેમ આ પૃથ્વીકાયિકમાં ઉત્પન્ન થનારને મધ્યના ત્રણ ગમકમાં છે, તેમ અહીં પણ મધ્યમ ત્રણ ગમકોમાં કહેવું યાવત્‌ અનુબંધ. ભવાદેશથી જઘન્યથી બે ભવ, ઉત્કૃષ્ટથી આઠ ભવગ્રહણ. કાલાદેશથી જઘન્યા બે અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટથી ચાર અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક ચાર પૂર્વકોડી. તે જ જઘન્યકાલ સ્થિતિમાં ઉત્પન્ન હોય, આ જ વક્તવ્યતા. વિશેષ એ કે – કાલાદેશથી જઘન્ય બે અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટ આઠ અંતર્મુહૂર્ત્ત. તે જ ઉત્કૃષ્ટ કાળ સ્થિતિકમાં ઉત્પન્ન૦ જઘન્ય પૂર્વ કોડી આયુષ્કમાં, ઉત્કૃષ્ટથી પણ તેમજ ઉપજે. આ જ વક્તવ્યતા છે. વિશેષ એ કે – કાલાદેશથી જાણી લેવુ. તે જ પોતાની ઉત્કૃષ્ટ કાળસ્થિતિમાં જન્મે, તો સંપૂર્ણ પ્રથમ ગમક વક્તવ્યતા કહેવી. વિશેષ એ કે – સ્થિતિ, જઘન્ય પૂર્વકોડી ઉત્કૃષ્ટ પણ પૂર્વકોડી. બાકી પૂર્વવત્‌. કાલાદેશથી જઘન્યા અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક પૂર્વકોડી, ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વકોડી પૃથક્ત્વ અધિક પલ્યોપમનો અસંખ્યાતમો ભાગ. તે જ જઘન્યકાળ સ્થિતિકમાં ઉપજે તો આ જ વક્તવ્યતા, જેમ સાતમાં ગમકમાં છે. માત્ર કાલાદેશથી જઘન્યા અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક પૂર્વકોડી, ઉત્કૃષ્ટથી ચાર અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક ચાર પૂર્વકોડી. તે જ ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિકમાં ઉત્પન્ન હોય તો જઘન્યથી અને ઉત્કૃષ્ટથી પલ્યોપમનો અસંખ્યાતમો ભાગ. એ પ્રમાણે જેમ રત્નપ્રભામાં ઉત્પન્ન થનાર અસંજ્ઞીના નવ ગમક છે, તેમ સંપૂર્ણ કહેવા યાવત્‌ કાલાદેશ. વિશેષ એ – પરિણામ જેમ આના જ ત્રીજા ગમમાં છે તેમ. જો સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકમાં ઉપજે તો શું સંખ્યાત વર્ષાયુ કે અસંખ્યાત ? ગૌતમ ! સંખ્યાત૦ અસંખ્યાત નહીં. જો સંખ્યાત૦ યાવત્‌ શું પર્યાપ્ત સંખ્યાત કે અસંખ્યાતમાં ? બંનેમાં ઉપજે. સંખ્યાત વર્ષાયુ સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક જે પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય હોય, તે કેટલી સ્થિતિમાં ઉપજે ? ગૌતમ ! જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટી ત્રણ પલ્યોપમ સ્થિતિમાં ઉપજે. ભગવન્‌ ! તે૦ બાકીનું જેમ આના સંજ્ઞીના રત્નપ્રભામાં ઉત્પન્ન થનાર પહેલા ગમક માફક કહેવું. માત્ર અવગાહના જઘન્યથી અંગુલનો અસંખ્યાત ભાગ, ઉત્કૃષ્ટી ૧૦૦૦ યોજન, બાકી પૂર્વવત્‌ યાવત્‌ ભવાદેશ. કાલાદેશથી જઘન્યથી બે અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટી ત્રણ પલ્યોપમ અને પૂર્વકોડી પૃથક્ત્વ અધિક કાળ રહે. તે જ જઘન્યકાળ સ્થિતિમાં ઉત્પન્ન થાય, આ જ વક્તવ્યતા, વિશેષ એ કે – કાલાદેશથી જઘન્યથી બે અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટથી ચાર પૂર્વકોડી અને ચાર અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક છે. તે જ ઉત્કૃષ્ટ કાળસ્થિતિમાં – જઘન્ય ત્રણ પલ્યોપમ સ્થિતિમાં ઉત્પન્ન થાય. ઉત્કૃષ્ટ પણ તે જ છે. આ જ વક્તવ્યતા છે. વિશેષ એ કે પરિમાણ જઘન્યથી એક, બે કે ત્રણ અને ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યાતા ઉત્પન્ન થાય. અવગાહના જઘન્યથી અંગુલનો અસંખ્યાત ભાગ, ઉત્કૃષ્ટથી ૧૦૦૦ યોજન. બાકી પૂર્વવત્‌ યાવત્‌ અનુબંધ. ભવાદેશથી બે ભવ, કાલાદેશથી જઘન્યા અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક ત્રણ પલ્યોપમ, ઉત્કૃષ્ટથી ત્રણ પલ્યોપમ અને પૂર્વકોડી અધિક. તે જ સ્વયં જઘન્યકાળ સ્થિતિક જન્મે તો જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટ પૂર્વકોડી આયુવાળામાં જન્મે, લબ્ધિ – આના સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિયના પૃથ્વીકાયિકના ઉત્પન્ન થનારના મધ્યમ ત્રણ ગમકમાં છે તેમ અહીં પણ મધ્યના ત્રણ ગમકોમાં કહેવી. સંવેધ – અસંજ્ઞી મધ્યમ ત્રણ ગમકમાં છે. તે જ સ્વયં ઉત્કૃષ્ટ કાલ સ્થિતિકમાં જન્મે તો પ્રથમ ગમક મુજબ કહેવું. વિશેષ આ – સ્થિતિ, અનુબંધ જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ પૂર્વકોડી. કાલાદેશથી જઘન્યા અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક પૂર્વકોડી. ઉત્કૃષ્ટી ત્રણ પલ્યોપમ અને પૂર્વકોડી પૃથક્ત્વ અધિક. તે જ જઘન્યકાળ સ્થિતિમાં ઉત્પન્ન હોય તો આ જ વક્તવ્યતા. માત્ર કાલાદેશથી જઘન્યા પૂર્વકોડી અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક, ઉત્કૃષ્ટથી ચાર અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક ચાર પૂર્વકોડી. તે જ ઉત્કૃષ્ટકાળ સ્થિતિમાં ઉત્પન્ન હોય તો જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ બંને પલ્યોપમ સ્થિતિ, બાકી પૂર્વવત્‌. માત્ર પરિમાણ, અવગાહના આના ત્રીજા ગમક મુજબ છે. ભવાદેશથી બે ભવગ્રહણ. કાલાદેશથી જઘન્યા પૂર્વકોડી અધિક ત્રણ પલ્યોપમ, ઉત્કૃષ્ટથી પણ તેમજ રહે. જો મનુષ્યમાં ઉત્પન્ન થાય તો શું સંજ્ઞીમાં કે અસંજ્ઞીમાં? ગૌતમ! બંનેમાં. ભગવન્‌ ! અસંજ્ઞી મનુષ્ય જે પંચેન્દ્રિય તિર્યંચમાં ઉત્પન્ન થવાને યોગ્ય હોય, તે કેટલા કાળ સ્થિતિમાં ઉપજે ? ગૌતમ! જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટ પૂર્વકોડી આયુ વાળામાં ઉપજે. લબ્ધિ – ત્રણે ગમકોમાં પૃથ્વીકાયિકમાં ઉત્પન્ન થનારની માફક છે. સંવેધ – અહીં અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિયના મધ્યમ ત્રણ ગમક મુજબ સંપૂર્ણ કહેવો. જો સંજ્ઞી મનુષ્યમાં ઉપજે તો શું સંખ્યાત વર્ષાયુષ્કમાં ઉપજે કે અસંખ્યાત વર્ષાયુષ્કમાં? ગૌતમ! સંખ્યાત૦માં, અસંખ્યાત૦માં નહીં. જો સંખ્યાત વર્ષાયુવાળામાં ઉપજે તો શું પર્યાપ્તા૦ કે અપર્યાપ્તામાં૦? ગૌતમ! બંનેમાં. ભગવન્‌ ! સંજ્ઞી મનુષ્ય, જે પંચેન્દ્રિય તિર્યંચમાં ઉપજવાને યોગ્ય હોય, તે કેટલી કાળ સ્થિતિમાં ઉપજે? ગૌતમ! જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટ ત્રણ પલ્યોપમ સ્થિતિમાં ઉપજે. ભગવન્‌ ! તે૦ લબ્ધિ, અહીંના સંજ્ઞી મનુષ્યના પૃથ્વીકાયિકમાં ઉત્પન્ન થનાર પ્રથમ ગમક મુજબ યાવત્‌ ભવાદેશ. કાલાદેશથી જઘન્ય બે અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટા પૂર્વકોડી અધિક ત્રણ પલ્યોપમ કાળ ગમનાગમન કરે. તે જ જઘન્યકાળ સ્થિતિકમાં ઉત્પન્ન થાય તો આ જ વક્તવ્યતા છે. માત્ર કાલાદેશથી જઘન્ય બે અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટ ચાર અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક ચાર પૂર્વકોડી છે. તે જ ઉત્કૃષ્ટ કાળ સ્થિતિમાં ઉત્પન્ન થાય તો જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ બંને ત્રણ પલ્યોપમ સ્થિતિમાં ઉપજે. પૂર્વોક્ત વક્તવ્યતા કહેવી. માત્ર અવગાહના જઘન્યથી અંગુલ પૃથક્ત્વ, ઉત્કૃષ્ટથી ૫૦૦ ધનુષ, સ્થિતિ જઘન્ય માસ પૃથક્ત્વ, ઉત્કૃષ્ટ પૂર્વકોડી. એ પ્રમાણે અનુબંધ પણ છે. ભવાદેશથી બે ભવગ્રહણ. કાલાદેશથી જઘન્ય માસ પૃથક્ત્વ અધિક ત્રણ પલ્યોપમ, ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વકોડી અધિક ત્રણ પલ્યોપમ, આટલો કાળ રહે. તે જ સ્વયં જઘન્ય કાળ સ્થિતિક૦ જન્મે, જેમ સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ યોનિકના પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકમાં ઉત્પન્ન થનારના મધ્યમ ત્રણ ગમકમાં વક્તવ્યતા કહી, તે જ અહીં મધ્યમ ત્રણ ગમકમાં કહેવી. વિશેષ આ – પરિમાણ – ઉત્કૃષ્ટા સંખ્યાતા ઉપજે, બાકી પૂર્વવત્‌. તે સ્વયં ઉત્કૃષ્ટ કાળ સ્થિતિમાં જન્મે, બધી વક્તવ્યતા પહેલા ગમ મુજબ કહેવી. માત્ર અવગાહના – જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ – ૫૦૦ ધનુષ સ્થિતિ, અનુબંધ જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટ પૂર્વકોડી. બાકી તેમજ યાવત્‌ ભવાદેશ. કાલાદેશથી જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક પૂર્વકોડી, ઉત્કૃષ્ટ પૂર્વકોડી પૃથક્ત્વ અધિક ત્રણ પલ્યોપમ – આટલો કાળ રહે. તે જ જઘન્યકાળ સ્થિતિકમાં ઉત્પન્ન હોય, આ જ વક્તવ્યતા. વિશેષ આ – કાલાદેશથી જઘન્યા અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક પૂર્વકોડી, ઉત્કૃષ્ટી ચાર અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક ચાર પૂર્વકોડી કાળ રહે. તે જ ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિકમાં ઉત્પન્ન હોય તો જઘન્ય અને ઉત્કૃષ્ટથી ત્રણ પલ્યોપમ, આ જ લબ્ધિ સાતમા ગમક મુજબ છે. ભવાદેશથી બે ભવગ્રહણ, કાલાદેશથી જઘન્યા પૂર્વકોડી અધિક ત્રણ પલ્યોપમ, ઉત્કૃષ્ટથી પણ આ જ કાળ, ગમનાગમન કરે. જો દેવમાંથી આવીને ઉપજે તો શું ભવનવાસી દેવથી કે વ્યંતર, જ્યોતિષ્ક, વૈમાનિક દેવથી ઉપજે ? ગૌતમ ! ચારેથી ઉપજે. જો ભવનવાસીથી આવીને ઉપજે તો શું અસુરકુમારથી કે યાવત્‌ સ્તનિતકુમારથી આવીને ઉપજે? ગૌતમ! દશેમાંથી આવીને ઉપજે. ભગવન્‌ ! જે અસુરકુમાર પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકોમાં ઉપજવા યોગ્ય હોય, તે કેટલા કાળ સ્થિતિમાં ઉપજે ? ગૌતમ ! જઘન્યા અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટી પૂર્વકોડી આયુવાળામાં ઉપજે. અસુરકુમારોની લબ્ધિ નવે ગમકોમાં, પૃથ્વી – કાયિકમાં ઉત્પન્ન થનારની માફક કહેવી. એ રીતે યાવત્‌ ઈશાન દેવની લબ્ધિ કહેવી. ભવાદેશથી સર્વત્ર આઠ ભવગ્રહણ ઉત્કૃષ્ટથી, જઘન્યથી બે ભવસ્થિતિ, સંવેધ સર્વત્ર જાણી લેવો. ભગવન્‌ ! જે નાગકુમાર પંચે૦ તિર્યંચમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય હોય તો આ જ વક્તવ્યતા. વિશેષ એ કે – સ્થિતિ, સંવેધ જાણી લેવા યાવત્‌ સ્તનિતકુમાર સુધી આમ કહેવું. જો વ્યંતરમાં ઉપજે તો શું પિશાચમાં૦? પૂર્વવત્‌ યાવત્‌ હે ભગવન્‌ ! જે વ્યંતર પંચેન્દ્રિય તિર્યંચમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય હોય૦? પૂર્વવત્‌ જ. માત્ર સ્થિતિ અને સંવેધ જાણી લેવી. જો જ્યોતિષ્કમાં ઉપજે ? તેમ જ જાણવુ. યાવત્‌ જે જ્યોતિષ પંચેન્દ્રિય તિર્યંચમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય હોય, આ જ વક્તવ્યતા કહેવી જે પૃથ્વીકાયિક ઉદ્દેશમાં કહી, નવે ગમકમાં આઠ ભવગ્રહણ, કાલાદેશથી જઘન્યા અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક આઠ પલ્યોપમ, ઉત્કૃષ્ટથી ચાર પૂર્વકોડી ચાર લાખ વર્ષ અધિક ચાર પલ્યોપમ કાળ રહે. એ રીતે નવે ગમકમાં સ્થિતિ અને સંવેધ જાણી લેવો. જો વૈમાનિક દેવમાં ઉપજે તો શું કલ્પોપકથી૦ કે કલ્પાતીત૦? ગૌતમ! કલ્પોપક વૈમાનિકથી આવીને ઉપજે, કલ્પાતીતથી નહીં. જો કલ્પોપકથી૦ યાવત્‌ સહસ્રાર કલ્પોપક વૈમાનિક દેવથી આવીને ઉપજે, પણ આનત યાવત્‌ અચ્યુત કલ્પોપકથી આવીને નહીં. ભગવન્‌ ! સૌધર્મ દેવ, જે પંચેન્દ્રિય તિર્યંચમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય હોય, તે કેટલી કાળસ્થિતિમાં ઉપજે? ગૌતમ! જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટ પૂર્વકોટી આયુમાં, બાકી નવે ગમકોમાં પૃથ્વીકાયિક ઉદ્દેશક મુજબ જાણવુ. વિશેષ આ – નવ ગમકમાં જઘન્ય બે ભવ, ઉત્કૃષ્ટ આઠ ભવગ્રહણ, સ્થિતિ અને કાલાદેશ જાણી લેવો. એ રીતે ઈશાન દેશમાં પણ કહેવું. એ રીતે આ ક્રમથી બાકીના યાવત્‌ સહસ્રાર દેવોનો ઉત્પાદ કહેવો. માત્ર અવગાહના, ‘‘અવગાહના સંસ્થાન’’ પદ મુજબ કહેવી, લેશ્યા સનત્કુમાર, માહેન્દ્ર, બ્રહ્મલોકમાં એક જ પદ્મલેશ્યા, પછીનાને એક જ શુક્લલેશ્યા, વેદમાં સ્ત્રી, પુરુષવેદક, આયુ, અનુબંધ સ્થિતિપદ મુજબ. બાકીનું ઈશાનક મુજબ. કાયસંવેધ જાણી લેવો. ભગવન્‌ ! તે એમ જ છે, એમ જ છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] pamchimdiyatirikkhajoniya nam bhamte! Kaohimto uvavajjamti– kim neraiehimto uvavajjamti? Tirikkha-joniehimto uvavajjamti? Manussehimto devehimto uvavajjamti? Goyama! Neraiehimto uvavajjamti, tirikkhajoniehimto, manussehimto vi, devehimto vi uvavajjamti. Jai neraiehimto uvavajjamti– kim rayanappabhapudhavineraiehimto uvavajjamti java ahesattamapudhavi-neraiehimto uvavajjamti? Goyama! Rayanappabhapudhavineraiehimto uvavajjamti java ahesattamapudhavineraiehimto uvavajjamti. Rayanappabhapudhavineraie nam bhamte! Je bhavie pamchimdiyatirikkhajoniesu uvavajjittae, se nam bhamte! Kevatikalatthi-tiesu uvavajjejja? Goyama! Jahannenam amtomuhuttatthitiesu, ukkosenam puvvakodiauesu uvavajjejja. Te nam bhamte! Jiva egasamaenam kevaiya uvavajjamti? Evam jaha asurakumaranam vattavvaya, navaram–samghayane poggala anittha akamta java parinamamti. Ogahana duviha pannatta, tam jaha–bhavadharanijja uttaraveuvviya ya. Tattha nam ja sa bhavadhara-nijja sa jahannenam amgulassa asamkhejjaibhagam, ukkosenam satta dhanuim tinni rayanio chhachchamgulaim. Tattha nam ja sa uttaraveuvviya sa jahannenam amgulassa samkhejjaibhagam, ukkosenam pannarasa dhanuim addhaijjao rayanio. Tesi nam bhamte! Jivanam sariraga kimsamthiya pannatta? Goyama! Duviha pannatta, tam jaha–bhavadharanijja ya, uttaraveuvviya ya. Tattha nam je te bhavadharanijja te humdasamthiya pannatta tattha nam je te uttaraveuvviya te vi humdasamthiya pannatta. Ega kaulessa pannatta. Samugghaya chattari. No itthivedaga, no purisa-vedaga, napumsagavedaga. Thiti jahannenam dasavasasahassaim, ukkosenam sagarovamam. Evam anubamdho vi. Sesam taheva. Bhavadesenam jaha-nnenam do bhavaggahanaim, ukkosenam attha bhavaggahanaim. Kaladesenam jahannenam dasavasasahassaim amtomuhuttamabbhahiyaim, ukkosenam chattari sagarovamaim chauhim puvvakodihim abbhahiyaim, evatiyam kalam sevejja, evatiyam kalam gatiragatim karejja. So cheva jahannakalatthitiesu uvavanno, jahannenam amtomuhuttatthitiesu, ukkosenam vi amtomuhutta-tthitiesu. Avasesam taheva, navaram–kaladesenam jahannenam taheva, ukkosenam chattari sagarovamaim chauhim amtomuhuttehim abbhahiyaim, evatiyam kalam sevejja, evatiyam kalam gatiragatim karejja. Evam sesa vi satta gamaga bhaniyavva jaheva neraiyauddesae sannipamchimdiehim samam. Neraiyanam majjhimaesu tisu gamaesu pachchhimaesu ya tisu gamaesu thitinanattam bhavati. Sesam tam cheva. Savvattha thitim samveham cha janejja Sakkarappabhapudhavineraie nam bhamte! Je bhavie pamchimdiyatirikkhajoniesu uvavajjittae? Evam jaha rayanappabhae nava gamaga taheva sakkarappabhae vi, navaram–sarirogahana jaha ogahanasamthane. Tinni nana tinni annana niyamam. Thiti anubamdha puvvabhaniya. Evam nava vi gamaga uvajumjiuna bhaniyavva. Evam java chhatthapudhavi, navaram–ogahana-lessa-thiti-anubamdha samveho ya janiyavva. Ahesattamapudhavineraie nam bhamte! Je bhavie pamchimdiyatirikkhajoniesu uvavajjittae? Evam cheva nava gamaga, navaram–ogahana-lessa-thiti-anubamdha janiyavva. Samveho bhavadesenam jahannenam do bhavaggahanaim, ukkosenam chhabbhavaggahanaim. Kaladesenam jahannenam bavisam sagarovamaim amtomuhutta-mabbhahiyaim ukkosenam chhavatthim sagarovamaim tihim puvvakodihim abbhahiyaim, evatiyam kalam sevejja, evatiyam kalam gatiragatim karejja. Adillaesu chhasu vi gamaesu jahannenam do bhavaggahanaim, ukkosenam chha bhavaggahanaim. Pachchhillaesu tisu gamaesu jahannenam do bhavaggahanaim, ukkosenam chattari bhavaggahanaim. Laddhi navasu vi gamaesu jaha padhama-gamae, navaram–thitiviseso kaladeso ya bitiya-gamaesu jahannenam bavisam sagarovamaim amtomuhuttamabbhahiyaim, ukkosenam chhavatthim sagarovamaim tihim amtomuhuttehim abbhahiyaim, evattiyam kalam sevejja, evatiyam kalam gatiragatim karejja. Taiyagamae jahannenam bavisam sagarovamaim puvvakodie abbhahiyaim, ukkosenam chhavatthim sagarovamaim tihim puvvakodihim abbhahiyaim. Chautthagamae jahannenam bavisam sagarovamaim amtomuhuttamabbhahiyaim, ukkosenam chhavatthim sagarovamaim tihim puvvakodihim abbhahiyaim. Pamchamagamae jahannenam bavisam sagarovamaim amtomuhuttamabbhahiyaim, ukkosenam chhavatthim sagarovamaim tihim amtomuhuttehim abbhahiyaim. Chhatthagamae jahannenam bavisam sagarovamaim puvvakodihim abbhahiyaim. Ukkosenam chhavatthim sagarovamaim tihim puvvakodihim abbhahiyaim. Sattamagamae jahannenam tettisam sagarovamaim amtomuhuttamabbhahiyaim, ukkosenam chhavatthim sagarovamaim dohim puvvakodihim abbhahiyaim. Atthamagamae jahannenam tettisam sagarovamaim amtomuhuttamabbhahiyaim, ukkosenam chhavatthim sagarovamaim dohim puvvakodihim abbhahiyaim, ukkosenam chhavatthim sagarovamaim dohim puvvakodihim abbhahiyaim, evatiyam kalam sevejja, evatiyam kalam gatiragatim karejja. Jai tirikkhajoniehimto uvavajjamti– kim egimdiyatirikkhajoniehimto? Evam uvavao jaha pudhavikaiyauddesae java– pudhavikaie nam bhamte! Je bhavie pamchimdiyatirikkhajoniesu uvavajjittae, se nam bhamte! Kevatikalatthitiesu uvavajjejja? Goyama! Jahannenam amtomuhuttatthitiesu, ukkosenam puvvakodi-auesu uvavajjejja. Te nam bhamte! Jiva egasamaenam kevatiya uvavajjamti? Evam parimanadiya anubamdhapajjavasana jachcheva appano satthane vattavvaya sachcheva pamchimdiyatirikkhajoniesu vi uvavajjamanassa bhani-yavva, navaram–navasu vi gamaesu parimane jahannenam ekko va do va tinni va, ukkosenam samkhejja va asamkhejja va uvavajjamti. Bhavadesena vi navasu vi gamaesu jahannenam do bhavaggahanaim, ukkosenam attha bhavaggahanaim. Sesam tam cheva. Kaladesenam ubhao thitie karejja. Jai aukkaiehimto uvavajjamti? Evam aukkaiyana vi. Evam java chaurimdiya uvavaeyavva, navaram–savvattha appano laddhi bhaniyavva. Navasu vi gamaesu bhavadesenam jahannenam do bhavaggahanaim, ukkosenam attha bhavaggahanaim. Kaladesenam ubhao thitim karejja savvesim savvagamaesu. Jaheva pudhavikkaiesu uvavajjamananam laddhi taheva savvattha thitim samveham cha janejja. Jai pamchimdiyatirikkhajoniehimto uvavajjamti– kim sannipamchimdiyatirikkhajoniehimto uvavajjamti? Asannipamchimdiyatirikkhajoniehimto uvavajjamti? Goyama! Sannipamchimdiya, asannipamchimdiya, bheo jaheva pudhavikkaiesu uvavajjamanassa java– Asannipamchimdiyatirikkhajonie nam bhamte! Je bhavie pamchimdiyatirikkhajoniesu uvavajjittae, se nam bhamte! Kevatikalatthitiesu uvavajjejja? Goyama! Jahannenam amtomuhuttatthitiesu, ukkosenam paliovamassa asamkhejjaibhagatthitiesu uvavajjejja. Te nam bhamte! Jiva egasamaenam kevatiya uvavajjamti? Avasesam jaheva pudhavikkaiesu uvavajjamanassa asannissa taheva niravasesam java bhavadeso tti. Kaladesenam jahannenam do amtomuhutta, ukkosenam paliovamassa asamkhejjaibhagam puvvakodipuha-ttamabbhahiyam, evatiyam kalam sevejja, evatiyam kalam gatiragatim karejja. Bitiyagamae esa cheva laddhi, navaram kaladesenam jahannenam do amtomuhutta, ukkosena chattari puvvakodio chauhim amtomuhuttehim abbhahiyao, evatiyam kalam sevejja, evatiyam kalam gatiragatim karejja. So cheva ukkosakalatthitiesu uvavanno jahannenam paliovamassa asamkhejjaibhagatthitiesu, ukkosena vi paliovamassa asamkhejjaibhagatthitiesu uvavajjejja. Te nam bhamte! Jiva egasamaenam kevatiya uvavajjamti? Evam jaha rayanappabhae uvavajjamanassa asannissa taheva niravasesam java kaladeso tti, navaram–parimane jahannenam ekko va do va tinni va, ukkosenam samkhejja uvavajjamti. Sesam tam cheva. So cheva appana jahannakalatthitio jao jahannenam amtomuhuttatthitiesu, ukkosenam puvva-kodi-auesu uvavajjejja. Te nam bhamte! Jiva egasamaenam kevatiya uvavajjamti? Avasesam jaha eyassa pudhavikaiesu uvavajjamanassa majjhimesu tisu gamaesu taha iha vi majjhimesu tisu gamaesu java anubamdho tti. Bhavadesenam jahannenam do bhavaggahanaim, ukkosenam attha bhavaggahanaim. Kaladesenam jahannenam do amtomuhutta, ukkosenam chattari puvvakodio chauhim amtomuhuttehim abbhahiyao. So cheva jahannakalatthitiesu uvavanno esa cheva vattavvaya, navaram–kaladesenam jahannenam do amtomuhutta, ukkosenam attha amtomuhutta, evatiyam kalam sevejja, evatiyam kalam gatiragatim karejja. So cheva ukkosakalatthitiesu uvavanno jahannenam puvvakodiauesu, ukkosena vi puvva-kodiauesu uvavajjejja, esa cheva vattavvaya, navaram–kaladesenam janejja. So cheva appana ukkosakalatthitio jao sachcheva padhamagamagavattavvaya, navaram–thiti jahannenam puvvakodi, ukkosenam vi puvvakodi. Sesam tam cheva. Kaladesenam jahannenam puvvakodi amtomuhuttamabbhahiya, ukkosenam paliovamassa asamkhejjaibhagam puvvakodipuhattamabbhahiyam, evatiyam kalam sevejja, evatiyam kalam gatiragatim karejja. So cheva jahannakalatthitiesu uvavanno, esa cheva vattavvaya jaha sattamagame, navaram–kaladesenam jahannenam puvva-kodi amtomuhuttamabbhahiya, ukkosenam chattari puvvakodio chauhim amtomuhuttehim abbhahiyao, evatiyam kalam samkhejja, evatiyam kalam gatiragatim karejja. So cheva ukkosakalatthitiesu uvavanno jahannenam paliovamassa asamkhejjaibhagam ukkosena vi paliovamassa asamkhejjaibhagam. Evam jaha rayanappabhae uvavajjamanassa asannissa navamagamae taheva niravasesam java kaladeso tti, navaram–parimanam jaha eyasseva tatiyagame. Sesam tam cheva. Jai sannipamchimdiyatirikkhajoniehimto uvavajjamti–kim samkhejjavasauya? Asamkhejja-vasauya? Goyama! Samkhejjavasauya, no asamkhejjavasauya. Jai samkhejjavasauya java kim pajjattasamkhejjavasauya? Apajjattasamkhejjavasauya? Dosu vi. Samkhejjavasauyasannipamchimdiyatirikkhajonie nam bhamte! Je bhavie pamchimdiyatirikkhajoniesu uvavajjittae, se nam bhamte! Kevatikalatthitiesu uvavajjejja? Goyama! Jahannenam amtomuhuttatthitiesu, ukkosenam tipaliovamatthitiesu uvavajjejja. Te nam bhamte! Jiva egasamaenam kevatiya uvavajjamti? Avasesam jaha eyassa cheva sannissa rayanappabhae uvavajjamanassa padhamagamae, navaram–ogahana jahannenam amgulassa asamkhejjaibhagam, ukkosenam joyanasahassam. Sesam tam cheva java bhavadeso tti. Kaladesenam jahannenam do amtomuhutta, ukkosenam tinni paliovamaim puvvakodi puhattamabbhahiyaim, evatiyam kalam sevejja, evatiyam kalam gatiragatim karejja. So cheva jahannakalatthitiesu uvavanno, esa cheva vattavvaya, navaram–kaladesenam jahannenam do amtomuhutta, ukkosenam chattari puvvakodio chauhim amtomuhuttehim abbhahiyao. So cheva ukkosakalatthitiesu uvavanno jahannenam tipaliovamatthitiesu, ukkosena vi tipaliovamatthitiesu uvavajjejja, esa cheva vattavvaya, navaram–parimanam jahannenam ekko va do va tinni va, ukkosenam samkhejja uvavajjamti. Ogahana jahannenam amgulassa asamkhejjaibhagam, ukkosenam joyanasahassam. Sesam tam cheva java–anubamdho tti. Bhavadesenam do bhavaggahanaim. Kaladesenam jahannenam tinni paliovamaim amtomuhuttamabbhahiyaim, ukkosenam tinni paliovamaim puvvakodie abbhahiyaim. So cheva appana jahannakalatthitio jato jahannenam amtomuhuttatthitiesu, ukkosenam puvvakodiauesu uvavajjejja. Laddhi se jaha eyassa cheva sannipamchimdiyassa pudhavikkaesu uvavajjamanassa majjhillaesu tisu gamaesu sachcheva iha vi majjhimesu tisu gamaesu kayavva. Samveho jaheva ettha cheva asannissa majjhimesu tisu gamaesu. So cheva appana ukkosakalatthitio jao jaha padhamagamao, navaram–thiti anubamdho jahannenam puvvakodi, ukkosena vi puvvakodi. Kaladesenam jahannenam puvvakodi amtomuhuttamabbhahiya, ukkosenam tinni paliovamaim puvvakodipuhattamabbhahiyaim. So cheva jahannakalatthitiesu uvavanno, esa cheva vattavvaya, navaram kaladesenam–jahannenam puvvakodi amtomuhuttamabbhahiya, ukkosenam chattari puvvakodio chauhim amtomuhuttehim abbhahiyao So cheva ukkosakalatthitiesu uvavanno jahannenam tipaliovamatthitiesu, ukkosenam vi tipaliovamatthitiesu. Avasesam tam cheva, navaram–parimanam ogahana ya jaha eyasseva taiyagamae. Bhavadesenam do bhavaggahanaim, kaladesenam jahannenam tinni paliovamaim puvvakodie abbhahiyaim, ukkosenam tinni paliovamaim puvvakodie abbhahiyaim, evatiyam kalam sevejja, evatiyam kalam gatiragatim karejja. Jai manussehimto uvavajjamti–kim sannimanussehimto? Asannimanussehimto? Goyama! Sannimanussehimto vi, asannimanussehimto vi uvavajjamti. Asannimanusse nam bhamte! Je bhavie pamchimdiyatirikkhajoniesu uvavajjittae, se nam bhamte! Kevatikalatthitiesu uvavajjejja? Goyama! Jahannenam amtomuhuttatthitiesu, ukkosenam puvvakodiauesu uvavajjejja. Laddhi se tisu vi gamaesu jaheva pudhavikkaiesu uvavajjamanassa. Samveho jaha ettha cheva asannipamchimdiyassa majjhimesu tisu gamaesu taheva niravaseso bhaniyavvo. Jai sannimanussehimto uvavajjamti– kim samkhejjavasauyasannimanussehimto? Asamkhejja-vasauyasannimanussehimto? Goyama! Samkhejjavasauya, no asamkhejjavasauya. Jai samkhejjavasauya kim pajjatta? Apajjatta? Goyama! Pajjattasamkhijjavasauya, apajjattasamkhejjavasauya. Sannimanusse nam bhamte! Je bhavie pamchimdiyatirikkhajoniesu uvavajjittae, se nam bhamte! Kevatikalatthitiesu uvavajjejja? Goyama! Jahannenam amtomuhuttatthitiesu, ukkosenam tipaliovamatthitiesu uvavajjejja. Te nam bhamte! Jiva egasamaenam kevatiya uvavajjamti? Laddhi se jaha eyasseva sannimanussassa pudhavikkaiesu uvavajjamanassa padhamagamae java–bhavadeso tti. Kaladesenam jahannenam do amtomuhutta, ukkosenam tinni paliovamaim puvvakodi-puhattamabbhahiyaim. So cheva jahannakalatthitiesu uvavanno, esa cheva vattavvaya, navaram–kaladesenam jahannenam do amtomuhutta, ukkosenam chattari puvvakodio chauhim amtomuhuttehim abbhahiyao. So cheva ukkosakalatthitiesu uvavanno jahannenam tipaliovamatthitiesu, ukkosena vi tipaliovamatthitiesu, sachcheva vattavvaya, navaram–ogahana jahannenam amgulapuhattam, ukkosenam pamcha dhanusayaim. Thiti jahannenam masapuhattam, ukkosenam puvva-kodi. Evam anubamdho vi. Bhavadesenam do bhavaggahanaim, kaladesenam jahannenam tinni paliovamaim masapuhattamabbhahiyaim, ukko-senam tinni paliovamaim puvvakodie abbhahiyaim–evatiyam kalam sevejja, evatiyam kalam gatiragatim karejja. So cheva appana jahannakalatthitio jao, jaha sannipamchimdiyatirikkhajoniyassa pamchimdiyatirikkhajoniesu uvavajjamanassa majjhimesu tisu gamaesu vattavvaya bhaniya esa cheva eyassa vi majjhimesu tisu gamaesu niravasesa bhaniyavva, navaram–parimanam ukkosenam samkhejja uvavajjamti. Sesam tam cheva. So cheva appana ukkosakalatthitio jato, sachcheva padhamagamagavattavvaya, navaram–ogahana jahannenam pamcha dhanusayaim, ukkosena vi pamcha dhanusayaim. Thiti anubamdho jahannenam puvvakodi, ukkosena vi puvvakodi. Sesam taheva java bhavadeso tti kaladesenam jahannenam puvvakodi amtomuhuttamabbhahiya, ukkosenam tinni paliovamaim, puvvakodipuhattamabbhahiyaim, evatiyam kalam sevejja, evatiyam kalam gatiragatim karejja. So cheva jahannakalatthitiesu uvavanno, esa cheva vattavvaya, navaram–kaladesenam jahannenam puvva-kodi amtomuhuttamabbhahiya, ukkosenam chattari puvvakodio chauhim amtomuhuttehim abbhahiyao. So cheva ukkosakalatthitiesu uvavanno, jahannenam tinni paliovamaim, ukkosena vi tinni paliovamaim, esa cheva laddhi jaheva sattamagame. Bhavadesenam do bhavaggahanaim. Kaladesenam jahannenam tinni paliovamaim puvvakodie abbhahiyaim ukkosena vi tinni paliovamaim puvvakodie abbhahiyaim, evatiyam kalam sevejja, evatiyam kalam gatiragatim karejja. Jai devehimto uvavajjamti– kim bhavanavasidevehimto uvavajjamti? Vanamamtara-joisiya-vemaniyadevehimto? Goyama! Bhavanavasidevehimto java vemaniyadevehimto vi. Jai bhavanavasidevehimto– kim asurakumarabhavanavasidevehimto java thaniyakumara-bhavanavasi-devehimto? Goyama! Asurakumara java thaniyakumarabhavanavasidevehimto. Asurakumare nam bhamte! Je bhavie pamchimdiyatirikkhajoniesu uvavajjittae, se nam bhamte! Kevatikalatthitiesu uvavajjejja? Goyama! Jahannenam amtomuhuttatthitiesu, ukkosenam puvvakodi-auesu uvavajjejja. Asurakumaranam laddhi navasu vi gamaesu jaha pudhavikkaiesu uvavajja-manassa. Evam java isanadevassa taheva laddhi. Bhavadesenam savvattha attha bhavaggahanaim, ukkosenam jaha-nnenam donnibhavaggahanaim. Thitim samveham cha savvattha janejja. Nagakumare nam bhamte! Je bhavie? Esa cheva vattavvaya, navaram–thitim samveham cha janejja. Evam java thaniyakumare. Jai vanamamtarehimto kim pisaya? Taheva java– Vanamamtare nam bhamte! Je bhavie pamchimdiyatirikkhajoniesu uvavajjittae? Evam cheva, navaram–thitim samveham cha janejja. Jai jotisiya? Uvavao taheva java– Jotisie nam bhamte! Je bhavie pamchimdiyatirikkhajoniesu uvavajjittae? Esa cheva vattavvaya jaha pudhavikkaiya-uddesae. Bhavaggahanaim navasu vi gamaesu attha java kaladesenam jahannenam atthabhagapaliovama amtomuhuttamabbhahiyam, ukkosenam chattari paliovamaim chauhim puvvakodihim chauhim ya vasasayasahassehim abbhahiyaim, evatiyam kalam sevejja, evatiyam kalam gatiragatim karejja. Evam navasu vi gamaesu, navaram–thitim samveham cha janejja. Jai vemaniyadevehimto kim kappovavemaniya? Kappatitavemaniya? Goyama! Kappovavemaniya, no kappatitavemaniya. Jai kappova java sahassarakappovagavemaniyadevehimto vi uvavajjamti, no anaya java no achchuyakappovavemaniya. Sohammadeve nam bhamte! Je bhavie pamchimdiyatirikkhajoniesu uvavajjittae, se nam bhamte! Kevatikalatthitiesu uva-vajjejja? Goyama! Jahannenam amtomuhuttatthitiesu, ukkosenam puvvakodiauesu. Sesam jaheva pudhavikkaiyauddesae navasu vi gamaesu, navaram –navasu vi gamaesu jahannenam do bhavaggahanaim, ukkosenam attha bhavaggahanaim. Thitim kaladesam cha janejja. Evam isanadeve vi. Evam eenam kamenam avasesa vi java sahassaradevesu uvavaeyavva, navaram–ogahana jaha ogahanasamthane, lessa sanamkumara-mahimda-bambha loesu ega pamhalessa, sesanam ega sukkalessa. Vede no itthivedaga, purisavedaga, no napumsagavedaga. Au-anubamdha jaha thiti-pade. Sesam jaheva isanaganam kayasamveham cha janejja. Sevam bhamte! Sevam bhamte! Tti.
Sutra Meaning Transliteration : Bhagavan ! Pamchendriya tiryamchayonika, kyamthi avine upaje chhe\? Shum nairayikathi yavat devathi avine upaje? Gautama! Charethi avine upaje. Jo nairayikathi avine upaje to shum ratnaprabha yavat adhahsaptami prithvi nairayikathi avine upaje\? Gautama! Sate narakathi avine0 Bhagavan ! Ratnaprabha prithvi nairayika, je pamchendriya tiryamchayonikamam upajavane yogya hoya, te ketala kalani sthitimam upaje\? Gautama ! Jaghanya amtarmuhurtta sthitimam, utkrishta purvakodi ayuvalamam upaje. Bhagavan ! Te jivo eka samayamam ketala upaje\? Asurakumarani vaktavyata mujaba kahevum. Vishesha e ke – samghayanamam anishta, akamta yavat pudgalo pariname chhe. Avagahana be bhede – bhavadharaniya, uttaravaikriya. Temam je bhavadharaniya chhe, te jaghanye amgulano asamkhyatamo bhaga, utkrishte sata dhanusha, trana ratni, chha amgula chhe. Temam je uttaravaikriya chhe, te jaghanya amgulano asamkhyata bhaga, utkrishti 15 – dhanusha, adhiratni chhe. Bhagavan ! Te jivona shariro kaya akare chhe\? Gautama ! Te be bhede – bhavadharaniya, uttaravaikriya. Temam je bhava – dharaniya chhe te humdaka samsthita chhe. Je uttaravaikriya chhe, te pana humdaka samsthane chhe. Temane eka kapotaleshya, chara samudghata, matra napumsakaveda, sthiti – jaghanya 10,000 varsha, utkrishtathi sagaropama chhe, anubamdha ema ja chhe. Baki purvavat. Bhavadeshathi jaghanya be bhava, utkrishta atha bhava chhe. Kaladeshathi jaghanya amtarmuhurtta adhika 10,000 varsha. Utkrishti chara purvakodi adhika chara sagaropama chhe – atalo kala rahe. Te ja jaghanyakala sthitimam utpanna hoya to jaghanya ane utkrishtathi amtarmuhurtta sthitimam utpanna thaya. Baki purvavat. Vishesha a – kaladeshathi jaghanya purvavat, utkrishtathi chara amtarmuhurtta adhika chara sagaropama. Atalo kala rahe. E rite bakina sate gamako jema nairayika uddeshakamam samjnyi pamchendriya sathe nairayiko chhe te mujaba kaheva. Madhyama trana gamako ane chhella trana gamakomam sthitimam visheshata chhe. Baki purvavat badhe ja sthiti ane samvedha jani leva. Bhagavan ! Sharkaraprabha prithvi nairayika0? Jema ratnaprabhamam nava gamako kahya, tema ahim pana kaheva. Matra shariravagahana avagahana samsthana pada mujaba kahevi. Trana jnyana ane trana ajnyana niyama. Sthiti, anubamdha purve kahya chhe. E rite nave gamaka upayogapurvaka kaheva. E rite chhaththi prithvi sudhi kahevu. Vishesha e ke – avagahana, leshya, sthiti, anubamdha, samvedha janava. Bhagavan ! Adhahsaptami prithvinairayika0? E rite nava gamako kaheva. Vishesha a – avagahana, sthiti, anubamdha jani leva. Samvedha – bhavadeshathi be bhava, utkrishtathi chha bhavagrahana. Kaladeshathi jaghanya amtarmuhurtta adhika 22 – sagaropama, utkrishti trana purvakodi adhika 66 – sagaropama. Pahela chha gamakamam jaghanyathi be bhava, utkrishti chha bhavagrahana, chhella trana gamakomam jaghanya be bhava, utkrishta chara bhavagrahana. Nave gamakomam labdhi prathama gamaka mujaba chhe. Vishesha e ke – sthiti vishesha chhe. Kaladeshathi bija gamakamam jaghanyathi amtarmuhurtta adhika 22 – sagaropama, utkrishti amtarmuhurtta adhika 66 – sagaropama atalo kala rahe. Trija gamakamam jaghanyathi purvakodi adhika 22 – sagaropama, utkrishtathi trana purva kodi adhika 66 – sagaropamA.Chotha gamakamam jaghanya 22 sagaropama ane amtarmuhurta adhika, utkrishta 66 sagaropama ane trana purvakoti varsha adhika. Pamchamam gamakamam jaghanya purvavat, utkrishti trana amtarmuhurtta adhika 66 – sagaropama, chhaththa gamakamam jaghanya purvakodi adhika 22 – sagaropama. Utkrishti trana purvakoti adhika 66 – sagaropama. Satama gamakamam jaghanya amtarmuhurtta adhika 33 – sagaropama, utkrishti be purvakodi adhika 66 – sagaropama. Athamam gamakamam jaghanya amtarmuhurtta adhika 33 – sagaropama, utkrishti be amtarmuhurtta adhika 66 – sagaropama. Navamam gamakamam jaghanya purvakodi adhika 33 – sagaropama, utkrishti be purvakodi adhika 66 – sagaropama chhe. Jo tiryamchayonikathi avine utpanna thaya to shum ekendriya0thi avine utpanna thaya\? Upapada prithvikayika uddeshakavat kahevo yavat bhagavan ! Je prithvikayika pamchendriya tiryamchayonikamam utpanna thava yogya hoya, te ketala kala sthitimam upaje\? Gautama! Jaghanya amtarmuhurtta sthitimam, utkrishti purva kodi ayuvalamam upaje. Bhagavan ! Te jivo0 e rite parimanadi anubamdha paryanta jema potana svasthanamam vaktavyata chhe, te badhi pamchendriya tiryamcha – yonikamam pana utpanna thanarani kahevi. Vishesha e ke nave gamakomam parimana jaghanyathi eka, be ke trana, utkrishtamam samkhyata, asamkhyatamam upaje chhe. Bhavadeshathi nave gamakomam jaghanyathi be bhava, utkrishtathi atha bhavagrahana. Baki purvavat. Kaladeshathi bamne sthiti karavi. Jo apkayathi avine upaje to0 e pramane apkaya pana janavu. A pramane yavat chaturindriyano upapata kahevo. Vishesha e ke – badhe ja potapotani labdhi kahevi. Nave gamakomam bhavadeshathi jaghanyathi be bhava, utkrishtathi atha bhavagrahana. Kaladeshathi bamne sthiti badhamam karavi. Jema prithvikayikamam utpanna thanarani labdhi temaja sarvatra sthiti ane samvedha jani levo. Jo pamchendriya tiryamchayonikathi avine upaje to samjnyi pamchendriya tiryamchayonikathi upaje ke asamjnyi0thi? Gautama! A bamne bhedo prithvikayikomam utpanna thanarani maphaka yavat he bhagavan ! Asamjnyi pamchendriya tiryamchayonika, je pamchendriya tiryamchayonikomam utpanna thava yogya hoya te ketala kala sthitimam upaje? Gautama! Jaghanyathi amtarmuhurtta, utkrishtathi palyopamano asamkhyata bhaga sthitimam. Baki jema prithvikayikamam utpanna thanara asamjnyine sampurna temaja kahevum yavat bhavadesha. Kaladeshathi jaghanya be amtamuhurtta, utkrishtathi palyopamano asamkhyatamo bhaga purvakodi prithaktva adhika kala rahe. Bija gamakamam a ja labdhi chhe. Vishesha a – kaladeshathi jaghanya be amtarmuhurtta, utkrishti chara amtarmuhurtta adhika chara purvakodi kala gamanagamana kare chhe. Te ja utkrishta kala sthitikamam upaje to jaghanya palyopamana asamkhya bhaga, utkrishta pana temaja upaje. Bhagavan ! Te jivo0 e pramane je ratnaprabhamam utpanna thanara asamjnyine temaja sampurna kaheva yavat kaladesha. Vishesha e – parimanamam jaghanyathi eka, be ke trana ane utkrishta samkhyata0 utpanna thaya. Baki purvavat. Te ja potani jaghanya kala sthitika, jaghanyathi amtarmuhurtta, utkrishtathi purvakodi ayuvalamam upaje. Bhagavan te jivo0 baki badhum jema a prithvikayikamam utpanna thanarane madhyana trana gamakamam chhe, tema ahim pana madhyama trana gamakomam kahevum yavat anubamdha. Bhavadeshathi jaghanyathi be bhava, utkrishtathi atha bhavagrahana. Kaladeshathi jaghanya be amtarmuhurtta, utkrishtathi chara amtarmuhurtta adhika chara purvakodi. Te ja jaghanyakala sthitimam utpanna hoya, a ja vaktavyata. Vishesha e ke – kaladeshathi jaghanya be amtarmuhurtta, utkrishta atha amtarmuhurtta. Te ja utkrishta kala sthitikamam utpanna0 jaghanya purva kodi ayushkamam, utkrishtathi pana temaja upaje. A ja vaktavyata chhe. Vishesha e ke – kaladeshathi jani levu. Te ja potani utkrishta kalasthitimam janme, to sampurna prathama gamaka vaktavyata kahevi. Vishesha e ke – sthiti, jaghanya purvakodi utkrishta pana purvakodi. Baki purvavat. Kaladeshathi jaghanya amtarmuhurtta adhika purvakodi, utkrishtathi purvakodi prithaktva adhika palyopamano asamkhyatamo bhaga. Te ja jaghanyakala sthitikamam upaje to a ja vaktavyata, jema satamam gamakamam chhe. Matra kaladeshathi jaghanya amtarmuhurtta adhika purvakodi, utkrishtathi chara amtarmuhurtta adhika chara purvakodi. Te ja utkrishta sthitikamam utpanna hoya to jaghanyathi ane utkrishtathi palyopamano asamkhyatamo bhaga. E pramane jema ratnaprabhamam utpanna thanara asamjnyina nava gamaka chhe, tema sampurna kaheva yavat kaladesha. Vishesha e – parinama jema ana ja trija gamamam chhe tema. Jo samjnyi pamchendriya tiryamchayonikamam upaje to shum samkhyata varshayu ke asamkhyata\? Gautama ! Samkhyata0 asamkhyata nahim. Jo samkhyata0 yavat shum paryapta samkhyata ke asamkhyatamam\? Bamnemam upaje. Samkhyata varshayu samjnyi pamchendriya tiryamchayonika je pamchendriya tiryamchayonimam utpanna thava yogya hoya, te ketali sthitimam upaje\? Gautama ! Jaghanyathi amtarmuhurtta, utkrishti trana palyopama sthitimam upaje. Bhagavan ! Te0 bakinum jema ana samjnyina ratnaprabhamam utpanna thanara pahela gamaka maphaka kahevum. Matra avagahana jaghanyathi amgulano asamkhyata bhaga, utkrishti 1000 yojana, baki purvavat yavat bhavadesha. Kaladeshathi jaghanyathi be amtarmuhurtta, utkrishti trana palyopama ane purvakodi prithaktva adhika kala rahe. Te ja jaghanyakala sthitimam utpanna thaya, a ja vaktavyata, vishesha e ke – kaladeshathi jaghanyathi be amtarmuhurtta, utkrishtathi chara purvakodi ane chara amtarmuhurtta adhika chhe. Te ja utkrishta kalasthitimam – jaghanya trana palyopama sthitimam utpanna thaya. Utkrishta pana te ja chhe. A ja vaktavyata chhe. Vishesha e ke parimana jaghanyathi eka, be ke trana ane utkrishta samkhyata utpanna thaya. Avagahana jaghanyathi amgulano asamkhyata bhaga, utkrishtathi 1000 yojana. Baki purvavat yavat anubamdha. Bhavadeshathi be bhava, kaladeshathi jaghanya amtarmuhurtta adhika trana palyopama, utkrishtathi trana palyopama ane purvakodi adhika. Te ja svayam jaghanyakala sthitika janme to jaghanya amtarmuhurtta, utkrishta purvakodi ayuvalamam janme, labdhi – ana samjnyi pamchendriyana prithvikayikana utpanna thanarana madhyama trana gamakamam chhe tema ahim pana madhyana trana gamakomam kahevi. Samvedha – asamjnyi madhyama trana gamakamam chhe. Te ja svayam utkrishta kala sthitikamam janme to prathama gamaka mujaba kahevum. Vishesha a – sthiti, anubamdha jaghanya ane utkrishta purvakodi. Kaladeshathi jaghanya amtarmuhurtta adhika purvakodi. Utkrishti trana palyopama ane purvakodi prithaktva adhika. Te ja jaghanyakala sthitimam utpanna hoya to a ja vaktavyata. Matra kaladeshathi jaghanya purvakodi amtarmuhurtta adhika, utkrishtathi chara amtarmuhurtta adhika chara purvakodi. Te ja utkrishtakala sthitimam utpanna hoya to jaghanya ane utkrishta bamne palyopama sthiti, baki purvavat. Matra parimana, avagahana ana trija gamaka mujaba chhe. Bhavadeshathi be bhavagrahana. Kaladeshathi jaghanya purvakodi adhika trana palyopama, utkrishtathi pana temaja rahe. Jo manushyamam utpanna thaya to shum samjnyimam ke asamjnyimam? Gautama! Bamnemam. Bhagavan ! Asamjnyi manushya je pamchendriya tiryamchamam utpanna thavane yogya hoya, te ketala kala sthitimam upaje\? Gautama! Jaghanya amtarmuhurtta, utkrishta purvakodi ayu valamam upaje. Labdhi – trane gamakomam prithvikayikamam utpanna thanarani maphaka chhe. Samvedha – ahim asamjnyi pamchendriyana madhyama trana gamaka mujaba sampurna kahevo. Jo samjnyi manushyamam upaje to shum samkhyata varshayushkamam upaje ke asamkhyata varshayushkamam? Gautama! Samkhyata0mam, asamkhyata0mam nahim. Jo samkhyata varshayuvalamam upaje to shum paryapta0 ke aparyaptamam0? Gautama! Bamnemam. Bhagavan ! Samjnyi manushya, je pamchendriya tiryamchamam upajavane yogya hoya, te ketali kala sthitimam upaje? Gautama! Jaghanya amtarmuhurtta, utkrishta trana palyopama sthitimam upaje. Bhagavan ! Te0 labdhi, ahimna samjnyi manushyana prithvikayikamam utpanna thanara prathama gamaka mujaba yavat bhavadesha. Kaladeshathi jaghanya be amtarmuhurtta, utkrishta purvakodi adhika trana palyopama kala gamanagamana kare. Te ja jaghanyakala sthitikamam utpanna thaya to a ja vaktavyata chhe. Matra kaladeshathi jaghanya be amtarmuhurtta, utkrishta chara amtarmuhurtta adhika chara purvakodi chhe. Te ja utkrishta kala sthitimam utpanna thaya to jaghanya ane utkrishta bamne trana palyopama sthitimam upaje. Purvokta vaktavyata kahevi. Matra avagahana jaghanyathi amgula prithaktva, utkrishtathi 500 dhanusha, sthiti jaghanya masa prithaktva, utkrishta purvakodi. E pramane anubamdha pana chhe. Bhavadeshathi be bhavagrahana. Kaladeshathi jaghanya masa prithaktva adhika trana palyopama, utkrishtathi purvakodi adhika trana palyopama, atalo kala rahe. Te ja svayam jaghanya kala sthitika0 janme, jema samjnyi pamchendriya tiryamcha yonikana pamchendriya tiryamchayonikamam utpanna thanarana madhyama trana gamakamam vaktavyata kahi, te ja ahim madhyama trana gamakamam kahevi. Vishesha a – parimana – utkrishta samkhyata upaje, baki purvavat. Te svayam utkrishta kala sthitimam janme, badhi vaktavyata pahela gama mujaba kahevi. Matra avagahana – jaghanya ane utkrishta – 500 dhanusha sthiti, anubamdha jaghanya ane utkrishta purvakodi. Baki temaja yavat bhavadesha. Kaladeshathi jaghanya amtarmuhurtta adhika purvakodi, utkrishta purvakodi prithaktva adhika trana palyopama – atalo kala rahe. Te ja jaghanyakala sthitikamam utpanna hoya, a ja vaktavyata. Vishesha a – kaladeshathi jaghanya amtarmuhurtta adhika purvakodi, utkrishti chara amtarmuhurtta adhika chara purvakodi kala rahe. Te ja utkrishta sthitikamam utpanna hoya to jaghanya ane utkrishtathi trana palyopama, a ja labdhi satama gamaka mujaba chhe. Bhavadeshathi be bhavagrahana, kaladeshathi jaghanya purvakodi adhika trana palyopama, utkrishtathi pana a ja kala, gamanagamana kare. Jo devamamthi avine upaje to shum bhavanavasi devathi ke vyamtara, jyotishka, vaimanika devathi upaje\? Gautama ! Charethi upaje. Jo bhavanavasithi avine upaje to shum asurakumarathi ke yavat stanitakumarathi avine upaje? Gautama! Dashemamthi avine upaje. Bhagavan ! Je asurakumara pamchendriya tiryamchayonikomam upajava yogya hoya, te ketala kala sthitimam upaje\? Gautama ! Jaghanya amtarmuhurtta, utkrishti purvakodi ayuvalamam upaje. Asurakumaroni labdhi nave gamakomam, prithvi – kayikamam utpanna thanarani maphaka kahevi. E rite yavat ishana devani labdhi kahevi. Bhavadeshathi sarvatra atha bhavagrahana utkrishtathi, jaghanyathi be bhavasthiti, samvedha sarvatra jani levo. Bhagavan ! Je nagakumara pamche0 tiryamchamam utpanna thava yogya hoya to a ja vaktavyata. Vishesha e ke – sthiti, samvedha jani leva yavat stanitakumara sudhi ama kahevum. Jo vyamtaramam upaje to shum pishachamam0? Purvavat yavat he bhagavan ! Je vyamtara pamchendriya tiryamchamam utpanna thava yogya hoya0? Purvavat ja. Matra sthiti ane samvedha jani levi. Jo jyotishkamam upaje\? Tema ja janavu. Yavat je jyotisha pamchendriya tiryamchamam utpanna thava yogya hoya, a ja vaktavyata kahevi je prithvikayika uddeshamam kahi, nave gamakamam atha bhavagrahana, kaladeshathi jaghanya amtarmuhurtta adhika atha palyopama, utkrishtathi chara purvakodi chara lakha varsha adhika chara palyopama kala rahe. E rite nave gamakamam sthiti ane samvedha jani levo. Jo vaimanika devamam upaje to shum kalpopakathi0 ke kalpatita0? Gautama! Kalpopaka vaimanikathi avine upaje, kalpatitathi nahim. Jo kalpopakathi0 yavat sahasrara kalpopaka vaimanika devathi avine upaje, pana anata yavat achyuta kalpopakathi avine nahim. Bhagavan ! Saudharma deva, je pamchendriya tiryamchamam utpanna thava yogya hoya, te ketali kalasthitimam upaje? Gautama! Jaghanya amtarmuhurtta, utkrishta purvakoti ayumam, baki nave gamakomam prithvikayika uddeshaka mujaba janavu. Vishesha a – nava gamakamam jaghanya be bhava, utkrishta atha bhavagrahana, sthiti ane kaladesha jani levo. E rite ishana deshamam pana kahevum. E rite a kramathi bakina yavat sahasrara devono utpada kahevo. Matra avagahana, ‘‘avagahana samsthana’’ pada mujaba kahevi, leshya sanatkumara, mahendra, brahmalokamam eka ja padmaleshya, pachhinane eka ja shuklaleshya, vedamam stri, purushavedaka, ayu, anubamdha sthitipada mujaba. Bakinum ishanaka mujaba. Kayasamvedha jani levo. Bhagavan ! Te ema ja chhe, ema ja chhe.