Sutra Navigation: Bhagavati ( ભગવતી સૂત્ર )
Search Details
| Mool File Details |
|
Anuvad File Details |
|
| Sr No : | 1104222 | ||
| Scripture Name( English ): | Bhagavati | Translated Scripture Name : | ભગવતી સૂત્ર |
| Mool Language : | Ardha-Magadhi | Translated Language : | Gujarati |
| Chapter : |
शतक-१८ |
Translated Chapter : |
શતક-૧૮ |
| Section : | उद्देशक-१ प्रथम | Translated Section : | ઉદ્દેશક-૧ પ્રથમ |
| Sutra Number : | 722 | Category : | Ang-05 |
| Gatha or Sutra : | Sutra | Sutra Anuyog : | |
| Author : | Deepratnasagar | Original Author : | Gandhar |
| Century : | Sect : | Svetambara1 | |
| Source : | |||
| Mool Sutra : | [सूत्र] तेणं कालेणं तेणं समएणं रायगिहे जाव एवं वयासी–जीवे णं भंते! जीवभावेणं किं पढमे? अपढमे? गोयमा! नो पढमे, अपढमे। एवं नेरइए जाव वेमाणिए। सिद्धे णं भंते! सिद्धभावेणं किं पढमे? अपढमे? गोयमा! पढमे, नो अपढमे। जीवा णं भंते! जीवभावेणं किं पढमा? अपढमा? गोयमा! नो पढमा, अपढमा। एवं जाव वेमाणिया। सिद्धा णं–पुच्छा। गोयमा! पढमा, नो अपढमा। आहारए णं भंते! जीवे आहारभावेणं किं पढमे? अपढमे? गोयमा! नो पढमे, अपढमे। एवं जाव वेमाणिए। पोहत्तिए एवं चेव। अनाहारए णं भंते! जीवे अनाहारभावेणं–पुच्छा। गोयमा! सिय पढमे, सिय अपढमे। नेरइए णं भंते! जीवे अनाहारभावेणं–पुच्छा। एवं नेरइए जाव वेमाणिए नो पढमे, अपढमे। सिद्धे पढमे, नो अपढमे। अनाहारगा णं भंते! जीवा अनाहारभावेणं–पुच्छा। गोयमा! पढमा वि, अपढमा वि। नेरइया जाव वेमाणिया नो पढमा, अपढमा। सिद्धा पढमा, नो अपढमा–एक्केक्के पुच्छा भाणियव्वा। भवसिद्धीए एगत्त-पुहत्तेणं जहा आहारए, एवं अभवसिद्धीए वि। नोभवसिद्धीय-नोअभवसिद्धीए णं भंते! जीवे नो-भवसिद्धीय-नोअभवसिद्धीयभावेणं–पुच्छा। गोयमा! पढमे, नो अपढमे। नोभवसिद्धीय-नोअभवसिद्धीए णं भंते! सिद्धे नोभवसिद्धीय-नोअभवसिद्धीयभावेणं–पुच्छा। एवं पुहत्तेण वि दोण्ह वि। सण्णी णं भंते! जीवे सण्णीभावेणं किं पढमे–पुच्छा। गोयमा! नो पढमे, अपढमे। एवं विगलिंदियवज्जं जाव वेमाणिए। एवं पुहत्तेण वि। असण्णी एवं चेव एगत्त-पुहत्तेणं, नवरं जाव वाणमंतरा। नोसण्णी-नोअसण्णी जीवे मनुस्से सिद्धे पढमे, नो अपढमे। एवं पुहत्तेण वि। सलेसे णं भंते! –पुच्छा। गोयमा! जहा आहारए, एवं पुहत्तेण वि। कण्हलेस्सा जाव सुक्कलेस्सा एवं चेव, नवरं–जस्स जा लेसा अत्थि। अलेसे णं जीव-मनुस्स-सिद्धे जहा नोसण्णी-नो असण्णी। सम्मदिट्ठीए णं भंते! जीवे सम्मदिट्ठिभावेणं किं पढमे–पुच्छा। गोयमा! सिय पढमे, सिय अपढमे। एवं एगिंदियवज्जं जाव वेमाणिए। सिद्धे पढमे, नो अपढमे। पुहत्तिया जीवा पढमा वि, अपढमा वि। एवं जाव वेमाणिया। सिद्धा पढमा, नो अपढमा। मिच्छादिट्ठीए एगत्त-पुहत्तेणं जहा आहारगा। सम्मामिच्छदिट्ठी एगत्त-पुहत्तेणं जहा सम्मदिट्ठी, नवरं–जस्स अत्थि सम्मामिच्छत्तं। संजए जीवे मनुस्से य एगत्त-पुहत्तेणं जहा सम्मदिट्ठी। असंजए जहा आहारए। संजयासंजए जीवे पंचिंदियतिरि-क्खजोणिय-मनुस्सा एगत्त-पुहत्तेणं जहा सम्मदिट्ठी। नोसंजए नो अस्संजए नोसंजयासंजए जीवे सिद्धे य एगत्त-पुहत्तेणं पढमे, नो अपढमे। सकसायी, कोहकसायी जाव लोभकसायी–एए एगत्त-पुहत्तेणं जहा आहारए। अकसायी जीवे सिय पढमे, सिय अपढमे। एवं मनुस्से वि। सिद्धे पढमे, नो अपढमे। पुहत्तेणं जीवा मनुस्सा वि पढमा वि अपढमा वि। सिद्धा पढमा, नो अपढमा नाणी एगत्त-पुहत्तेणं जहा सम्मदिट्ठी। आभिनिबोहियनाणी जाव मनपज्जवनाणी एगत्त-पुहत्तेणं एवं चेव, नवरं–जस्स जं अत्थि। केवलनाणी जीवे मनुस्से सिद्धे य एगत्त-पुहत्तेणं पढमा, नो अपढमा। अन्नाणी, मइअन्नाणी, सुयअन्नाणी, विभंगनाणी य एगत्त-पुहत्तेणं जहा आहारए। सजोगी, मणजोगी, वइजोगी, कायजोगी एगत्त-पुहत्तेणं जहा आहारए, नवरं–जस्स जो जोगो अत्थि। अजोगी जीव मनुस्स-सिद्धा एगत्त-पुहत्तेणं पढमा, नो अपढमा। सागारोवउत्ता अनागारोवउत्ता एगत्त-पुहत्तेणं जहा अनाहारए। सवेदगो जाव नपुंसगवेदगो एगत्त-पुहत्तेणं जहा आहारए, नवरं–जस्स जो वेदो अत्थि। अवेदओ एगत्त-पुहत्तेणं तिसु वि पदेसु जहा अकसायी। ससरीरी जहा आहारए, एवं जाव कम्मगसरीरी, जस्स जं अत्थि सरीरं, नवरं–आहारगसरीरी एगत्त-पुहत्तेणं जहा सम्मदिट्ठी। असरीरी जीवो सिद्धो य एगत्त-पुहत्तेणं पढमो, नो अपढमो। पंचहिं पज्जत्तीहिं पंचहिं अपज्जत्तीहिं एगत्त-पुहत्तेणं जहा आहारए, नवरं–जस्स जा अत्थि जाव वेमाणिया नो पढमा, अपढमा। इमा लक्खणगाहा– | ||
| Sutra Meaning : | સૂત્ર– ૭૨૨. તે કાળે, તે સમયે રાજગૃહ નગરમાં યાવત્ ગૌતમસ્વામીએ આમ કહ્યું – જીવ, જીવભાવથી પ્રથમ છે કે અપ્રથમ ? ગૌતમ ! પ્રથમ નથી અપ્રથમ છે. એ પ્રમાણે નૈરયિકથી લઈને વૈમાનિક સુધી જાણવુ. ભગવન્ ! સિદ્ધ, સિદ્ધ ભાવથી પ્રથમ છે કે અપ્રથમ ? ગૌતમ ! પ્રથમ છે, અપ્રથમ નથી. ભગવન્ ! સર્વ જીવો, જીવભાવથી પ્રથમ છે કે અપ્રથમ ? ગૌતમ ! પ્રથમ નથી, અપ્રથમ છે એ પ્રમાણે વૈમાનિક સુધી જાણવુ. ભગવન્ ! સર્વ સિદ્ધ જીવો સિદ્ધ ભાવથી પ્રથમ છે કે અપ્રથમ ? ગૌતમ ! પ્રથમ છે, અપ્રથમ નથી. ભગવન્ ! આહારક જીવ, આહાર ભાવથી પ્રથમ છે કે અપ્રથમ ? ગૌતમ ! પ્રથમ નથી, અપ્રથમ છે. યાવત્ વૈમાનિક. બહુવચનમાં એમ જ છે. ભગવન્ ! અણાહારક જીવ અણાહારક ભાવથી પ્રશ્ન ? ગૌતમ ! કદાચ પ્રથમ હોય, કદાચ અપ્રથમ હોય. ભગવન્ ! નૈરયિક જીવ, અણાહારક ભાવથી પ્રથમ છે કે અપ્રથમ ? ગૌતમ ! પ્રથમ નથી, અપ્રથમ છે. એ રીતે વૈમાનિક સુધી જાણવું. સિદ્ધ જીવ અનાહારક ભાવથી પ્રથમ છે અપ્રથમ નથી. ભગવન્ ! અણાહારક જીવો અણાહારક ભાવથી ? પ્રશ્ન. પ્રથમ પણ હોય, અપ્રથમ પણ હોય. નૈરયિકોથી વેમાનિક સુધી સર્વ જીવો પ્રથમ નથી, અપ્રથમ છે. સર્વ સિદ્ધો પ્રથમ છે, અપ્રથમ નથી. ભવસિદ્ધિક એક કે અનેક જીવ, આહારક મુજબ. એ રીતે અભવસિદ્ધિક પણ છે. ભગવન્ ! નોભવસિદ્ધિક નો – અભવસિદ્ધિક જીવ ? પ્રશ્ન. ગૌતમ ! પ્રથમ છે, અપ્રથમ નથી. નોભવસિદ્ધિક નોઅભવસિદ્ધિક જીવો નોભવસિદ્ધિક નોઅભવસિદ્ધિક ભાવથી ? પૂર્વવત્. એ રીતે બહુવચનમાં બંને જાણવા. ભગવન્ ! સંજ્ઞીજીવ, સંજ્ઞીભાવથી પ્રથમ છે ? પ્રશ્ન. ગૌતમ ! પ્રથમ નથી, અપ્રથમ છે. એ રીતે વિકલેન્દ્રિયને વર્જીને યાવત્ વૈમાનિક સુધી જાણવુ. બહુવચનમાં પણ આમ જ કહેવું. અસંજ્ઞી જીવો પણ એ રીતે જ એકવચન, બહુવચનથી જાણવા, વિશેષ એ કે – અસંજ્ઞીનું કથન વ્યંતર સુધી જાણવું. નોસંજ્ઞી – નોઅસંજ્ઞી જીવ, મનુષ્ય અને સિદ્ધ પ્રથમ છે, અપ્રથમ નથી. એ રીતે બહુવચનમાં પણ છે. ભગવન્ ! સલેશ્યીનો પ્રશ્ન. ગૌતમ ! આહારક મુજબ છે. એ રીતે બહુવચનમાં પણ છે. કૃષ્ણલેશ્યા યાવત્ શુક્લલેશ્યામાં પણ એ રીતે છે. વિશેષ એ કે – જેને જે લેશ્યા હોય તે કહેવી. અલેશ્યી જીવ, મનુષ્ય અને સિદ્ધનું કથન નોસંજ્ઞી – નોઅસંજ્ઞી માફક કહેવા. ભગવન્ ! સમ્યગ્દૃષ્ટિ જીવ, સમ્યગ્દૃષ્ટિ ભાવથી શું પ્રથમ છે ? પૃચ્છા. ગૌતમ ! કદાચ પ્રથમ પણ હોય, કદાચ અપ્રથમ પણ હોય. એ પ્રમાણે એકેન્દ્રિયને વર્જીને વૈમાનિક સુધી કહેવું. સિદ્ધ પ્રથમ છે, અપ્રથમ નથી. બહુવચનમાં જીવો પ્રથમ પણ છે. અપ્રથમ પણ છે. એ રીતે વૈમાનિક સુધી કહેવું. સિદ્ધો પ્રથમ છે, અપ્રથમ નથી. મિથ્યાદૃષ્ટિ જીવ એક કે બહુવચનમાં આહારક માફક જાણવા. સમ્યગ્મિથ્યાદૃષ્ટિ જીવ એકવચનમાં કે બહુવચનમાં સમ્યગ્દૃષ્ટિ માફક જાણવા. વિશેષ એ કે – જેને સમ્યગ્ મિથ્યાદૃષ્ટિ હોય તેને તે કહેવી. સંયત જીવ અને મનુષ્યનું કથન એકવચન – બહુવચનમાં સમ્યગ્દૃષ્ટિ જીવ માફક જાણવા. અસંયતને આહારકવત્ જાણવા. સંયતાસંયત જીવ, પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક, મનુષ્ય, ત્રણે પદોમાં એકવચન – બહુવચનમાં સમ્યગ્દૃષ્ટિ સમાન જાણવા. નોસંયત, નોઅસંયત, નોસંયતાસંયત જીવ અને સિદ્ધ એકવચન – બહુવચનથી પ્રથમ છે, અપ્રથમ નથી. સકષાયી, ક્રોધકષાયી યાવત્ લોભકષાયી જીવો એકવચન – બહુવચનમાં આહારકવત્ જાણવા. અકષાયી જીવો કદાચ પ્રથમ, કદાચ અપ્રથમ હોય. એ પ્રમાણે અકષાયી મનુષ્યો પણ જાણવા. સિદ્ધ પ્રથમ છે, અપ્રથમ નથી. બહુવચનમાં અકષાયી જીવો અને મનુષ્યો પ્રથમ પણ છે, અપ્રથમ પણ છે. સિદ્ધો પ્રથમ છે, અપ્રથમ નથી. જ્ઞાની એકવચન – બહુવચનથી સમ્યગ્દૃષ્ટિ જીવ માફક જાણવા. આભિનિબોધિકજ્ઞાની યાવત્ મનઃપર્યવ – જ્ઞાની એકવચન – બહુવચનથી એ પ્રમાણે છે. વિશેષ એ કે જે જેને હોય, તે તેને કહેવું. કેવળજ્ઞાની જીવ, મનુષ્ય અને સિદ્ધ આ સર્વ એકવચન – બહુવચનથી પ્રથમ છે, અપ્રથમ નથી. અજ્ઞાની, મતિઅજ્ઞાની, શ્રુતઅજ્ઞાની, વિભંગજ્ઞાની એકવચન – બહુવચનમાં આહારકની માફક જાણવા. સયોગી, મનોયોગી, વચનયોગી, કાયયોગી, આ સર્વ એકવચન – બહુવચનમાં આહારક માફક કહેવા. વિશેષ એ કે – જેને જે યોગ હોય તે કહેવો. અયોગી જીવ, મનુષ્ય, સિદ્ધ, એકવચન – બહુવચનમાં પ્રથમ છે, અપ્રથમ નથી. સાકારોપયુક્ત, અનાકારોપયુક્ત જીવ એકવચન – બહુવચનમાં અનાહારક માફક કહેવા. સવેદક યાવત્ નપુંસકવેદક એકત્વ – પૃથક્ત્વમાં આહારક માફક કહેવા. વિશેષ એ કે જેને જે વેદ હોય તે કહેવો. એક કે બહુવચનમાં અવેદક જીવ, મનુષ્ય અને સિદ્ધને, અકષાયી માફક કહેવા. સશરીરી જીવ, આહારકવત્ કહેવા. એ પ્રમાણે યાવત્ કાર્મણશરીરી જાણવા. જેને જે શરીર હોય તેનું કથન કરવું. વિશેષ એ કે – આહારક શરીરી એક કે બહુવચનમાં સમ્યગ્દૃષ્ટિ માફક જાણવા. અશરીરી જીવો અને સિદ્ધો એકવચન – બહુવચનથી પ્રથમ છે, અપ્રથમ નથી. પાંચ પર્યાપ્તિથી પર્યાપ્ત અને પાંચ અપર્યાપ્તિથી અપર્યાપ્ત જીવો આહારકવત્ જાણવા. વિશેષ એ કે – જેને જે પર્યાપ્તિ હોય તે કહેવી. વૈમાનિક સુધીના જીવ પ્રથમ નથી, અપ્રથમ છે. અહીં લક્ષણ ગાથા છે. સૂત્ર– ૭૨૩. જેને જે ભાવ પૂર્વેથી પ્રાપ્ત છે તે, તે ભાવથી અપ્રથમ છે, બાકીના જેમને તે ભાવ પૂર્વે પ્રાપ્ત થયા નથી. તે, તે ભાવે પ્રથમ છે. સૂત્ર– ૭૨૪. ભગવન્ ! જીવ, જીવભાવથી ચરમ છે કે અચરમ ? ગૌતમ ! ચરમ નથી, અચરમ છે. ભગવન્ ! નૈરયિક, નૈરયિક ભાવથી ? પ્રશ્ન. ગૌતમ ! કદાચ ચરમ, કદાચ અચરમ. એ પ્રમાણે વૈમાનિક સુધી જાણવુ. સિદ્ધોને જીવની માફક કહેવા. જીવો, જીવત્વભાવથી ચરમ છે કે અચરમ ? જીવો ચરમ નથી, અચરમ છે. નૈરયિકો, નૈરયિક – ભાવથી ચરમ પણ છે, અચરમ પણ છે. આ રીતે વૈમાનિક સુધી સમજવું. સિદ્ધોનું કથન જીવો સમાન છે. આહારક જીવ સર્વત્ર એકવચનમાં કથંચિત ચરમ, કથંચિત અચરમ છે. બહુવચનમાં ચરમ પણ છે, અચરમ પણ છે. અનાહારક જીવ અને સિદ્ધ એકવચન – બહુવચનથી ચરમ નથી, અચરમ છે. બાકીના સ્થાનોમાં એકવચન – બહુવચનમાં આહારક માફક જાણવુ. ભવસિદ્ધિક જીવ, એક કે બહુવચનમાં ચરમ છે, અચરમ નથી. બાકીના સ્થાનોમાં આહારકવત્ જાણવા. અભવસિદ્ધિક સર્વત્ર એકવચન – બહુવચનમાં ચરમ નથી, અચરમ છે. નોભવસિદ્ધિક – નોઅભવસિદ્ધિક જીવો અને સિદ્ધો એક કે બહુવચનમાં અભવસિદ્ધિકવત્ જાણવા. સંજ્ઞી, આહારકવત્ છે, અસંજ્ઞી પણ તેમ છે. નોસંજ્ઞી – નોઅસંજ્ઞી જીવપદ અને સિદ્ધપદમાં ચરમ છે. મનુષ્ય પદમાં બંને વચનમાં ચરમ છે. સલેશ્ય યાવત્ શુક્લલેશ્યનું કથન આહારકવત્ છે. માત્ર જેને જે લેશ્યા હોય તે કહેવી. અલેશ્ય, નોસંજ્ઞી – નોઅસંજ્ઞીવત્ જાણવા. સમ્યગ્દૃષ્ટિ, અણાહારકવત્ છે. મિથ્યાદૃષ્ટિ, આહારક માફક છે. સમ્યગ્મિથ્યાદૃષ્ટિમાં એકેન્દ્રિય અને વિકલેન્દ્રિયને વર્જીને કથંચિત ચરમ, કથંચિત અચરમ છે, બહુવચનમાં ચરમ પણ છે, અચરમ પણ છે. સંયત જીવ અને મનુષ્ય, આહારકવત્ છે. અસંયત પણ તેમજ છે. સંયતાસંયત પણ તેમજ છે. માત્ર જે જેને હોય તે કહેવું. નોસંયત – નોઅસંયત – નોસંયતાસંયતને, નોભવસિદ્ધિક – નોઅભવસિદ્ધિક માફક જાણવા. સકષાયી યાવત્ લોભકષાયી સર્વસ્થાનોમાં આહારકવત્ છે. અકષાયી અને સિદ્ધમાં ચરમ નથી, અચરમ છે. મનુષ્યપદમાં કથંચિત ચરમ, કથંચિત અચરમ છે. જ્ઞાની, સર્વત્ર સમ્યગ્દૃષ્ટિ સમાન છે, આભિનિબોધિક જ્ઞાની યાવત્ મનઃપર્યવજ્ઞાની, આહારકવત્ છે. માત્ર જેને જે હોય તે કહેવું. કેવલજ્ઞાની, નોસંજ્ઞી – નોઅસંજ્ઞીવત્, અજ્ઞાની યાવત્ વિભંગજ્ઞાની, આહારકવત્. સયોગી યાવત્ કાયયોગી, આહારકવત્, જેને જે યોગ હોય તે કહેવો. અયોગી, નોસંજ્ઞી – નોઅસંજ્ઞીવત્ કહેવા. સાકારોપયુક્ત અને અનાકારોપયુક્ત, અનાહારકવત્ છે. સવેદક યાવત્ નપુંસકવેદક, આહારકવત્ છે. અવેદક, અકષાયી માફક જાણવા. સશરીરી યાવત્ કાર્મણશરીરી, આહારકવત્ છે. માત્ર જે જેને હોય તે કહેવું. અશરીરી, નોભવસિદ્ધિક – નોઅભવ સિદ્ધિકવત છે. પાંચ પર્યાપ્તિથી પર્યાપ્ત, પાંચ અપર્યાપ્તિથી અપર્યાપ્ત આહારકવત્ છે. સર્વત્ર એકવચન – બહુવચનમાં દંડકો કહેવા – અહી લક્ષણ ગાથા બતાવેલ છે – સૂત્ર– ૭૨૫. જે જીવ, જે ભાવને પુનઃ પ્રાપ્ત કરશે તે, તે ભાવથી અચરમ થશે. જેનો જે ભાવથી અત્યંત વિયોગ થશે તે, તે ભાવે ચરમ થશે. સૂત્ર– ૭૨૬. ભગવન્ ! આપ કહો છો, તે એમ જ છે, એમ જ છે કહી વિચરે છે. સૂત્ર સંદર્ભ– ૭૨૨–૭૨૬ | ||
| Mool Sutra Transliteration : | [sutra] tenam kalenam tenam samaenam rayagihe java evam vayasi–jive nam bhamte! Jivabhavenam kim padhame? Apadhame? Goyama! No padhame, apadhame. Evam neraie java vemanie. Siddhe nam bhamte! Siddhabhavenam kim padhame? Apadhame? Goyama! Padhame, no apadhame. Jiva nam bhamte! Jivabhavenam kim padhama? Apadhama? Goyama! No padhama, apadhama. Evam java vemaniya. Siddha nam–puchchha. Goyama! Padhama, no apadhama. Aharae nam bhamte! Jive aharabhavenam kim padhame? Apadhame? Goyama! No padhame, apadhame. Evam java vemanie. Pohattie evam cheva. Anaharae nam bhamte! Jive anaharabhavenam–puchchha. Goyama! Siya padhame, siya apadhame. Neraie nam bhamte! Jive anaharabhavenam–puchchha. Evam neraie java vemanie no padhame, apadhame. Siddhe padhame, no apadhame. Anaharaga nam bhamte! Jiva anaharabhavenam–puchchha. Goyama! Padhama vi, apadhama vi. Neraiya java vemaniya no padhama, apadhama. Siddha padhama, no apadhama–ekkekke puchchha bhaniyavva. Bhavasiddhie egatta-puhattenam jaha aharae, evam abhavasiddhie vi. Nobhavasiddhiya-noabhavasiddhie nam bhamte! Jive no-bhavasiddhiya-noabhavasiddhiyabhavenam–puchchha. Goyama! Padhame, no apadhame. Nobhavasiddhiya-noabhavasiddhie nam bhamte! Siddhe nobhavasiddhiya-noabhavasiddhiyabhavenam–puchchha. Evam puhattena vi donha vi. Sanni nam bhamte! Jive sannibhavenam kim padhame–puchchha. Goyama! No padhame, apadhame. Evam vigalimdiyavajjam java vemanie. Evam puhattena vi. Asanni evam cheva egatta-puhattenam, navaram java vanamamtara. Nosanni-noasanni jive manusse siddhe padhame, no apadhame. Evam puhattena vi. Salese nam bhamte! –puchchha. Goyama! Jaha aharae, evam puhattena vi. Kanhalessa java sukkalessa evam cheva, navaram–jassa ja lesa atthi. Alese nam jiva-manussa-siddhe jaha nosanni-no asanni. Sammaditthie nam bhamte! Jive sammaditthibhavenam kim padhame–puchchha. Goyama! Siya padhame, siya apadhame. Evam egimdiyavajjam java vemanie. Siddhe padhame, no apadhame. Puhattiya jiva padhama vi, apadhama vi. Evam java vemaniya. Siddha padhama, no apadhama. Michchhaditthie egatta-puhattenam jaha aharaga. Sammamichchhaditthi egatta-puhattenam jaha sammaditthi, navaram–jassa atthi sammamichchhattam. Samjae jive manusse ya egatta-puhattenam jaha sammaditthi. Asamjae jaha aharae. Samjayasamjae jive pamchimdiyatiri-kkhajoniya-manussa egatta-puhattenam jaha sammaditthi. Nosamjae no assamjae nosamjayasamjae jive siddhe ya egatta-puhattenam padhame, no apadhame. Sakasayi, kohakasayi java lobhakasayi–ee egatta-puhattenam jaha aharae. Akasayi jive siya padhame, siya apadhame. Evam manusse vi. Siddhe padhame, no apadhame. Puhattenam jiva manussa vi padhama vi apadhama vi. Siddha padhama, no apadhama Nani egatta-puhattenam jaha sammaditthi. Abhinibohiyanani java manapajjavanani egatta-puhattenam evam cheva, navaram–jassa jam atthi. Kevalanani jive manusse siddhe ya egatta-puhattenam padhama, no apadhama. Annani, maiannani, suyaannani, vibhamganani ya egatta-puhattenam jaha aharae. Sajogi, manajogi, vaijogi, kayajogi egatta-puhattenam jaha aharae, navaram–jassa jo jogo atthi. Ajogi jiva manussa-siddha egatta-puhattenam padhama, no apadhama. Sagarovautta anagarovautta egatta-puhattenam jaha anaharae. Savedago java napumsagavedago egatta-puhattenam jaha aharae, navaram–jassa jo vedo atthi. Avedao egatta-puhattenam tisu vi padesu jaha akasayi. Sasariri jaha aharae, evam java kammagasariri, jassa jam atthi sariram, navaram–aharagasariri egatta-puhattenam jaha sammaditthi. Asariri jivo siddho ya egatta-puhattenam padhamo, no apadhamo. Pamchahim pajjattihim pamchahim apajjattihim egatta-puhattenam jaha aharae, navaram–jassa ja atthi java vemaniya no padhama, apadhama. Ima lakkhanagaha– | ||
| Sutra Meaning Transliteration : | Sutra– 722. Te kale, te samaye rajagriha nagaramam yavat gautamasvamie ama kahyum – jiva, jivabhavathi prathama chhe ke aprathama\? Gautama ! Prathama nathi aprathama chhe. E pramane nairayikathi laine vaimanika sudhi janavu. Bhagavan ! Siddha, siddha bhavathi prathama chhe ke aprathama\? Gautama ! Prathama chhe, aprathama nathi. Bhagavan ! Sarva jivo, jivabhavathi prathama chhe ke aprathama\? Gautama ! Prathama nathi, aprathama chhe e pramane vaimanika sudhi janavu. Bhagavan ! Sarva siddha jivo siddha bhavathi prathama chhe ke aprathama\? Gautama ! Prathama chhe, aprathama nathi. Bhagavan ! Aharaka jiva, ahara bhavathi prathama chhe ke aprathama\? Gautama ! Prathama nathi, aprathama chhe. Yavat vaimanika. Bahuvachanamam ema ja chhe. Bhagavan ! Anaharaka jiva anaharaka bhavathi prashna\? Gautama ! Kadacha prathama hoya, kadacha aprathama hoya. Bhagavan ! Nairayika jiva, anaharaka bhavathi prathama chhe ke aprathama\? Gautama ! Prathama nathi, aprathama chhe. E rite vaimanika sudhi janavum. Siddha jiva anaharaka bhavathi prathama chhe aprathama nathi. Bhagavan ! Anaharaka jivo anaharaka bhavathi\? Prashna. Prathama pana hoya, aprathama pana hoya. Nairayikothi vemanika sudhi sarva jivo prathama nathi, aprathama chhe. Sarva siddho prathama chhe, aprathama nathi. Bhavasiddhika eka ke aneka jiva, aharaka mujaba. E rite abhavasiddhika pana chhe. Bhagavan ! Nobhavasiddhika no – abhavasiddhika jiva\? Prashna. Gautama ! Prathama chhe, aprathama nathi. Nobhavasiddhika noabhavasiddhika jivo nobhavasiddhika noabhavasiddhika bhavathi\? Purvavat. E rite bahuvachanamam bamne janava. Bhagavan ! Samjnyijiva, samjnyibhavathi prathama chhe\? Prashna. Gautama ! Prathama nathi, aprathama chhe. E rite vikalendriyane varjine yavat vaimanika sudhi janavu. Bahuvachanamam pana ama ja kahevum. Asamjnyi jivo pana e rite ja ekavachana, bahuvachanathi janava, vishesha e ke – asamjnyinum kathana vyamtara sudhi janavum. Nosamjnyi – noasamjnyi jiva, manushya ane siddha prathama chhe, aprathama nathi. E rite bahuvachanamam pana chhe. Bhagavan ! Saleshyino prashna. Gautama ! Aharaka mujaba chhe. E rite bahuvachanamam pana chhe. Krishnaleshya yavat shuklaleshyamam pana e rite chhe. Vishesha e ke – jene je leshya hoya te kahevi. Aleshyi jiva, manushya ane siddhanum kathana nosamjnyi – noasamjnyi maphaka kaheva. Bhagavan ! Samyagdrishti jiva, samyagdrishti bhavathi shum prathama chhe\? Prichchha. Gautama ! Kadacha prathama pana hoya, kadacha aprathama pana hoya. E pramane ekendriyane varjine vaimanika sudhi kahevum. Siddha prathama chhe, aprathama nathi. Bahuvachanamam jivo prathama pana chhe. Aprathama pana chhe. E rite vaimanika sudhi kahevum. Siddho prathama chhe, aprathama nathi. Mithyadrishti jiva eka ke bahuvachanamam aharaka maphaka janava. Samyagmithyadrishti jiva ekavachanamam ke bahuvachanamam samyagdrishti maphaka janava. Vishesha e ke – jene samyag mithyadrishti hoya tene te kahevi. Samyata jiva ane manushyanum kathana ekavachana – bahuvachanamam samyagdrishti jiva maphaka janava. Asamyatane aharakavat janava. Samyatasamyata jiva, pamchendriya tiryamchayonika, manushya, trane padomam ekavachana – bahuvachanamam samyagdrishti samana janava. Nosamyata, noasamyata, nosamyatasamyata jiva ane siddha ekavachana – bahuvachanathi prathama chhe, aprathama nathi. Sakashayi, krodhakashayi yavat lobhakashayi jivo ekavachana – bahuvachanamam aharakavat janava. Akashayi jivo kadacha prathama, kadacha aprathama hoya. E pramane akashayi manushyo pana janava. Siddha prathama chhe, aprathama nathi. Bahuvachanamam akashayi jivo ane manushyo prathama pana chhe, aprathama pana chhe. Siddho prathama chhe, aprathama nathi. Jnyani ekavachana – bahuvachanathi samyagdrishti jiva maphaka janava. Abhinibodhikajnyani yavat manahparyava – jnyani ekavachana – bahuvachanathi e pramane chhe. Vishesha e ke je jene hoya, te tene kahevum. Kevalajnyani jiva, manushya ane siddha a sarva ekavachana – bahuvachanathi prathama chhe, aprathama nathi. Ajnyani, matiajnyani, shrutaajnyani, vibhamgajnyani ekavachana – bahuvachanamam aharakani maphaka janava. Sayogi, manoyogi, vachanayogi, kayayogi, a sarva ekavachana – bahuvachanamam aharaka maphaka kaheva. Vishesha e ke – jene je yoga hoya te kahevo. Ayogi jiva, manushya, siddha, ekavachana – bahuvachanamam prathama chhe, aprathama nathi. Sakaropayukta, anakaropayukta jiva ekavachana – bahuvachanamam anaharaka maphaka kaheva. Savedaka yavat napumsakavedaka ekatva – prithaktvamam aharaka maphaka kaheva. Vishesha e ke jene je veda hoya te kahevo. Eka ke bahuvachanamam avedaka jiva, manushya ane siddhane, akashayi maphaka kaheva. Sashariri jiva, aharakavat kaheva. E pramane yavat karmanashariri janava. Jene je sharira hoya tenum kathana karavum. Vishesha e ke – aharaka shariri eka ke bahuvachanamam samyagdrishti maphaka janava. Ashariri jivo ane siddho ekavachana – bahuvachanathi prathama chhe, aprathama nathi. Pamcha paryaptithi paryapta ane pamcha aparyaptithi aparyapta jivo aharakavat janava. Vishesha e ke – jene je paryapti hoya te kahevi. Vaimanika sudhina jiva prathama nathi, aprathama chhe. Ahim lakshana gatha chhe. Sutra– 723. Jene je bhava purvethi prapta chhe te, te bhavathi aprathama chhe, bakina jemane te bhava purve prapta thaya nathi. Te, te bhave prathama chhe. Sutra– 724. Bhagavan ! Jiva, jivabhavathi charama chhe ke acharama\? Gautama ! Charama nathi, acharama chhe. Bhagavan ! Nairayika, nairayika bhavathi\? Prashna. Gautama ! Kadacha charama, kadacha acharama. E pramane vaimanika sudhi janavu. Siddhone jivani maphaka kaheva. Jivo, jivatvabhavathi charama chhe ke acharama\? Jivo charama nathi, acharama chhe. Nairayiko, nairayika – bhavathi charama pana chhe, acharama pana chhe. A rite vaimanika sudhi samajavum. Siddhonum kathana jivo samana chhe. Aharaka jiva sarvatra ekavachanamam kathamchita charama, kathamchita acharama chhe. Bahuvachanamam charama pana chhe, acharama pana chhe. Anaharaka jiva ane siddha ekavachana – bahuvachanathi charama nathi, acharama chhe. Bakina sthanomam ekavachana – bahuvachanamam aharaka maphaka janavu. Bhavasiddhika jiva, eka ke bahuvachanamam charama chhe, acharama nathi. Bakina sthanomam aharakavat janava. Abhavasiddhika sarvatra ekavachana – bahuvachanamam charama nathi, acharama chhe. Nobhavasiddhika – noabhavasiddhika jivo ane siddho eka ke bahuvachanamam abhavasiddhikavat janava. Samjnyi, aharakavat chhe, asamjnyi pana tema chhe. Nosamjnyi – noasamjnyi jivapada ane siddhapadamam charama chhe. Manushya padamam bamne vachanamam charama chhe. Saleshya yavat shuklaleshyanum kathana aharakavat chhe. Matra jene je leshya hoya te kahevi. Aleshya, nosamjnyi – noasamjnyivat janava. Samyagdrishti, anaharakavat chhe. Mithyadrishti, aharaka maphaka chhe. Samyagmithyadrishtimam ekendriya ane vikalendriyane varjine kathamchita charama, kathamchita acharama chhe, bahuvachanamam charama pana chhe, acharama pana chhe. Samyata jiva ane manushya, aharakavat chhe. Asamyata pana temaja chhe. Samyatasamyata pana temaja chhe. Matra je jene hoya te kahevum. Nosamyata – noasamyata – nosamyatasamyatane, nobhavasiddhika – noabhavasiddhika maphaka janava. Sakashayi yavat lobhakashayi sarvasthanomam aharakavat chhe. Akashayi ane siddhamam charama nathi, acharama chhe. Manushyapadamam kathamchita charama, kathamchita acharama chhe. Jnyani, sarvatra samyagdrishti samana chhe, abhinibodhika jnyani yavat manahparyavajnyani, aharakavat chhe. Matra jene je hoya te kahevum. Kevalajnyani, nosamjnyi – noasamjnyivat, ajnyani yavat vibhamgajnyani, aharakavat. Sayogi yavat kayayogi, aharakavat, jene je yoga hoya te kahevo. Ayogi, nosamjnyi – noasamjnyivat kaheva. Sakaropayukta ane anakaropayukta, anaharakavat chhe. Savedaka yavat napumsakavedaka, aharakavat chhe. Avedaka, akashayi maphaka janava. Sashariri yavat karmanashariri, aharakavat chhe. Matra je jene hoya te kahevum. Ashariri, nobhavasiddhika – noabhava siddhikavata chhe. Pamcha paryaptithi paryapta, pamcha aparyaptithi aparyapta aharakavat chhe. Sarvatra ekavachana – bahuvachanamam damdako kaheva – ahi lakshana gatha batavela chhe – Sutra– 725. Je jiva, je bhavane punah prapta karashe te, te bhavathi acharama thashe. Jeno je bhavathi atyamta viyoga thashe te, te bhave charama thashe. Sutra– 726. Bhagavan ! Apa kaho chho, te ema ja chhe, ema ja chhe kahi vichare chhe. Sutra samdarbha– 722–726 | ||