Sutra Navigation: Sthanang ( સ્થાનાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1102287
Scripture Name( English ): Sthanang Translated Scripture Name : સ્થાનાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

स्थान-४

 Translated Chapter :

સ્થાન-૪
Section : उद्देशक-१ Translated Section : ઉદ્દેશક-૧
Sutra Number : 287 Category : Ang-03
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] चमरस्स णं असुरिंदस्स असुरकुमाररण्णो सोमस्स महारन्नो चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ, तं जहा–कणगा, कणगलता, चित्तगुत्ता, वसुंधरा। एवं–जमस्स वरुणस्स वेसमणस्स। बलिस्स णं वइरोयणिंदस्स वइरोयणरण्णो सोमस्स महारन्नो चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ, तं जहा–मित्तगा सुभद्दा, विज्जुता, असनी। एवं–जमस्स वेसमणस्स वरुणस्स। धरणस्स णं नागकुमारिंदस्स नागकुमाररण्णो कालवालस्स महारन्नो चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ, तं जहा –असोगा, विमला, सुप्पभा, सुदंसणा। एवं जाव संखवालस्स। भूतानंदस्स णं नागकुमारिंदस्स नागकुमाररण्णो कालवालस्स महारन्नो चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ, तं जहा–सुनंदा, सुभद्दा, सुजाता, सुमणा। एवं जाव सेलवालस्स। जहा धरणस्स एवं सव्वेसिं दाहिणिंदलोगपालाणं जाव घोसस्स। जहा भूतानंदस्स एवं जाव महाघोसस्स लोगपालाणं। कालस्स णं पिसाइंदस्स पिसायरण्णो चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ, तं जहा–कमला, कमलप्पभा, उप्पला, सुदंसणा। एवं–महाकालस्सवि। सुरूवस्स णं भूतिंदस्स भूतरण्णो चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ, तं जहा–रूववती, बहुरूवा, सुरूवा, सुभगा। एवं– पडिरूवस्सवि। पुण्णभद्दस्स णं जक्खिंदस्स जक्खरण्णो चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ, तं जहा–पुण्णा, बहुपुण्णिता, उत्तमा, तारगा। एवं– माणिभद्दस्सवि। भीमस्स णं रक्खसिंदस्स रक्खसरण्णो चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ, तं जहा– पउमा, वसुमती, कणगा, रतणप्पभा। एवं– महाभीमस्सवि। किन्नरस्स णं किन्नरिंदस्स चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ, तं जहा–वडेंसा, केतुमती, रतिसेना, रतिप्पभा। एवं– किंपुरिसस्सवि। सप्पुरिसस्स णं किंपुरिसिंदस्स चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ, तं जहा–रोहिणी, नवमिता, हिरी, पुप्फवती। एवं– महापुरिसस्सवि। अतिकायस्स णं महोरगिंदस्स चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ, तं जहा–भुयगा, भुयगावती, महाकच्छा, फुडा। एवं– महाकायस्सवि। गीतरतिस्स णं गंधव्विंदस्स चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ, तं जहा–सुघोसा, विमला, सुस्सरा, सरस्सती। एवं– गीयजसस्सवि। चंदस्स णं जोतिसिंदस्स जोतिसरण्णो चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ, तं जहा– चंदप्पभा, दोसिनाभा, अच्चिमाली, पभंकरा। एवं– सूरस्सवि, नवरं–सूरप्पभा, दोसिनाभा, अच्चिमाली, पभंकरा। इंगालस्स णं महागहस्स चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ, तं जहा–विजया, वेजयंती, जयंती, अपराजिया। एवं– सव्वेसिं महग्गहाणं जाव भावकेउस्स। सक्कस्स णं देविंदस्स देवरन्नो सोमस्स महारन्नो चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ, तं जहा– रोहिणी, मयणा, चित्ता, सामा। एवं जाव वेसमणस्स। ईसानस्स णं देविंदस्स देवरन्नो सोमस्स महारन्नो चत्तारि अग्गमहिसीओ पन्नत्ताओ, तं जहा–पुढवी, राती, रयणी, विज्जू। एवं जाव वरुणस्स।
Sutra Meaning : સૂત્ર– ૨૮૭. અસુરેન્દ્ર અસુરકુમારરાજ ચમરના સોમ મહારાજા (લોકપાલ)ની ચાર અગ્રમહિષીઓ કહી છે – કનકા, કનકલતા, ચિત્રગુપ્તા, વસુંધરા. એ જ રીતે યમ, વરુણ, વૈશ્રમણ (લોકપાલ)ની અગ્રમહિષી જાણવી. વૈરોચનેન્દ્ર વૈરોચન રાજાના સોમ (લોકપાલ)ની ચાર અગ્રમહિષી છે – મિત્રકા, સુભદ્રા, વિદ્યુતા, અશની, એ જ રીતે યમ, વૈશ્રમણ, વરુણની અગ્રમહિષીઓ જાણવી. નાગકુમારેન્દ્ર નાગકુમારરાજા ધરણેન્દ્રના કાલવાદ લોકપાલની ચાર અગ્રમહિષીઓ છે – અશોકા, વિમલા, સુપ્રભા, સુદર્શના. એ રીતે શંખપાલ પર્યન્ત લોકપાલની ચાર – ચાર અગ્રમહિષી કહી છે. નાગકુમારેન્દ્ર નાગકુમાર રાજા ભૂતાનંદના કાલવાલ લોકપાલની ચાર અગ્રમહિષીઓ કહી – સુનંદા, સુભદ્રા, સુજાતા, સુમના. એ રીતે શૈલપાલ લોકપાલ પર્યન્ત જાણવુ. ધરણેન્દ્રની માફક દક્ષિણેન્દ્રના લોકપાલોની ઘોષપર્યન્ત અને ભૂતાનંદ માફક મહાઘોષ પર્યન્ત તે પ્રમાણે ચાર – ચાર અગ્રમહિષી જાણવી. પિશાચેન્દ્ર પિશાચરાજા કાલની ચાર અગ્રમહિષીઓ છે – કમલા, કમલપ્રભા, ઉત્પલા, સુદર્શના. એ રીતે મહાકાલની પણ જાણવી. ભૂતેન્દ્ર ભૂતરાજા સુરૂપની ચાર અગ્રમહિષીઓ કહી – રૂપવતી, બહુરૂપા, સુરૂપા, સુભગા. એ રીતે પ્રતિરૂપની પણ જાણવી. યક્ષેન્દ્ર યક્ષરાજ પૂર્ણભદ્રની ચાર અગ્રમહિષીઓ કહી – પુત્રા, બહુપુત્રિકા, ઉત્તમા, તારકા. એ રીતે મણિભદ્રની પણ જાણવી. રાક્ષસેન્દ્ર રાક્ષસરાજ ભીમની ચાર અગ્રમહિષીઓ કહી – પદ્મા, વસુમતી, કનકા, રત્નપ્રભા, એ રીતે મહાભીમની પણ જાણવી. કિન્નરેન્દ્ર કિન્નરની ચાર અગ્રમહિષીઓ કહી – વડેંસા, કેતુમતી, રતિસેના, રતિપ્રભા. એ રીતે કિંપુરુષની પણ જાણવી. કિંપુરુષેન્દ્ર સત્પુરુષની ચાર અગ્રમહિષીઓ કહી છે – રોહિણી, નવમિતા, હિરી, પુષ્પવતી. એ રીતે મહાપુરુષની પણ જાણવી. અતિકાય મહોરગેન્દ્રની ચાર અગ્રમહિષીઓ છે – ભુજગા, ભુજગવતી, મહાકચ્છા અને સ્ફુટા. એ રીતે મહાકાયની પણ છે. ગંધર્વેન્દ્ર ગીતરતિની ચાર અગ્રમહિષી છે – સુઘોષા, વિમલા, સુરવરા, સરસ્વતી, એ રીતે ગીતયશની પણ છે. જ્યોતિષેન્દ્ર જ્યોતિષ રાજ ચંદ્રની ચાર અગ્રમહિષીઓ છે – ચંદ્રપ્રભા, જ્યોત્સનાભા, અર્ચિમાલી, પ્રભંકરા, એ રીતે સૂર્યની પણ છે – સૂર્યપ્રભા જ્યોત્સનાભા આદિ. મહાગ્રહ અંગારકની ચાર અગ્રમહિષી – વિજયા, વૈજયંતિ, જયંતિ, અપરાજિતા. એ રીતે ભાવકેતુ સુધી જાણવુ. દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રના સોમ લોકપાલની ચાર અગ્રમહિષી છે – રોહિણી, મદના, ચિત્ર, સોમા, એ રીતે વૈશ્રમણ પર્યન્ત જાણવુ. દેવેન્દ્ર દેવરાજ ઈશાનેન્દ્રના સોમ લોકપાલની ચાર અગ્રમહિષી છે – પૃથ્વી, રાત્રિ, રજની, વિદ્યુત. એ રીતે વરુણ પર્યન્ત જાણવુ. સૂત્ર– ૨૮૮. ચાર ગોરસ વિગઈઓ કહી છે – ખીર, દહીં, ઘી, માખણ. ચાર સ્નિગ્ધ વિગઈઓ કહી છે – તેલ, ઘી, વસા, માખણ. ચાર મહાવિગઈઓ કહી છે – મધુ, માંસ, મદ્ય, માખણ. સૂત્ર– ૨૮૯. ચાર કૂટાગાર કહ્યા છે – કોઈ ગુપ્ત અને ગુપ્ત, કોઈ ગુપ્ત અને અગુપ્ત, કોઈ અગુપ્ત – ગુપ્ત, કોઈ અગુપ્ત – અગુપ્ત. એ પ્રમાણે ચાર પ્રકારે પુરુષ કહ્યા – કોઈ ગુપ્ત – ગુપ્ત ઇત્યાદિ. ચાર કૂટાગાર શાળા કહી છે – કોઈ ગુપ્ત અને ગુપ્ત દ્વારવાળી, કોઈ ગુપ્ત અને અગુપ્તદ્વારવાળી, કોઈ અગુપ્ત અને ગુપ્તદ્વારવાળી, કોઈ અગુપ્ત અને અગુપ્તદ્વારવાળી. એ રીતે ચાર સ્ત્રીઓ જાણવી કોઈ ગુપ્ત અને ગુપ્તેન્દ્રિયા, કોઈ ગુપ્ત અને અગુપ્તેન્દ્રિયા. ઇત્યાદિ. સૂત્ર– ૨૯૦. અવગાહના ચાર પ્રકારે છે – દ્રવ્ય અવગાહના, ક્ષેત્ર અવગાહના, કાળ અવગાહના, ભાવ અવગાહના. સૂત્ર– ૨૯૧. ચાર પ્રજ્ઞપ્તિ અંગબાહ્ય કહી – ચંદ્ર, સૂર્ય, જંબૂદ્વીપ, દ્વીપસાગર. સૂત્ર સંદર્ભ– ૨૮૭–૨૯૧
Mool Sutra Transliteration : [sutra] chamarassa nam asurimdassa asurakumararanno somassa maharanno chattari aggamahisio pannattao, tam jaha–kanaga, kanagalata, chittagutta, vasumdhara. Evam–jamassa varunassa vesamanassa. Balissa nam vairoyanimdassa vairoyanaranno somassa maharanno chattari aggamahisio pannattao, tam jaha–mittaga subhadda, vijjuta, asani. Evam–jamassa vesamanassa varunassa. Dharanassa nam nagakumarimdassa nagakumararanno kalavalassa maharanno chattari aggamahisio pannattao, tam jaha –asoga, vimala, suppabha, sudamsana. Evam java samkhavalassa. Bhutanamdassa nam nagakumarimdassa nagakumararanno kalavalassa maharanno chattari aggamahisio pannattao, tam jaha–sunamda, subhadda, sujata, sumana. Evam java selavalassa. Jaha dharanassa evam savvesim dahinimdalogapalanam java ghosassa. Jaha bhutanamdassa evam java mahaghosassa logapalanam. Kalassa nam pisaimdassa pisayaranno chattari aggamahisio pannattao, tam jaha–kamala, kamalappabha, uppala, sudamsana. Evam–mahakalassavi. Suruvassa nam bhutimdassa bhutaranno chattari aggamahisio pannattao, tam jaha–ruvavati, bahuruva, suruva, subhaga. Evam– padiruvassavi. Punnabhaddassa nam jakkhimdassa jakkharanno chattari aggamahisio pannattao, tam jaha–punna, bahupunnita, uttama, taraga. Evam– manibhaddassavi. Bhimassa nam rakkhasimdassa rakkhasaranno chattari aggamahisio pannattao, tam jaha– pauma, vasumati, kanaga, ratanappabha. Evam– mahabhimassavi. Kinnarassa nam kinnarimdassa chattari aggamahisio pannattao, tam jaha–vademsa, ketumati, ratisena, ratippabha. Evam– kimpurisassavi. Sappurisassa nam kimpurisimdassa chattari aggamahisio pannattao, tam jaha–rohini, navamita, hiri, pupphavati. Evam– mahapurisassavi. Atikayassa nam mahoragimdassa chattari aggamahisio pannattao, tam jaha–bhuyaga, bhuyagavati, mahakachchha, phuda. Evam– mahakayassavi. Gitaratissa nam gamdhavvimdassa chattari aggamahisio pannattao, tam jaha–sughosa, vimala, sussara, sarassati. Evam– giyajasassavi. Chamdassa nam jotisimdassa jotisaranno chattari aggamahisio pannattao, tam jaha– chamdappabha, dosinabha, achchimali, pabhamkara. Evam– surassavi, navaram–surappabha, dosinabha, achchimali, pabhamkara. Imgalassa nam mahagahassa chattari aggamahisio pannattao, tam jaha–vijaya, vejayamti, jayamti, aparajiya. Evam– savvesim mahaggahanam java bhavakeussa. Sakkassa nam devimdassa devaranno somassa maharanno chattari aggamahisio pannattao, tam jaha– rohini, mayana, chitta, sama. Evam java vesamanassa. Isanassa nam devimdassa devaranno somassa maharanno chattari aggamahisio pannattao, tam jaha–pudhavi, rati, rayani, vijju. Evam java varunassa.
Sutra Meaning Transliteration : Sutra– 287. Asurendra asurakumararaja chamarana soma maharaja (lokapala)ni chara agramahishio kahi chhe – kanaka, kanakalata, chitragupta, vasumdhara. E ja rite yama, varuna, vaishramana (lokapala)ni agramahishi janavi. Vairochanendra vairochana rajana soma (lokapala)ni chara agramahishi chhe – mitraka, subhadra, vidyuta, ashani, e ja rite yama, vaishramana, varunani agramahishio janavi. Nagakumarendra nagakumararaja dharanendrana kalavada lokapalani chara agramahishio chhe – ashoka, vimala, suprabha, sudarshana. E rite shamkhapala paryanta lokapalani chara – chara agramahishi kahi chhe. Nagakumarendra nagakumara raja bhutanamdana kalavala lokapalani chara agramahishio kahi – sunamda, subhadra, sujata, sumana. E rite shailapala lokapala paryanta janavu. Dharanendrani maphaka dakshinendrana lokapaloni ghoshaparyanta ane bhutanamda maphaka mahaghosha paryanta te pramane chara – chara agramahishi janavi. Pishachendra pishacharaja kalani chara agramahishio chhe – kamala, kamalaprabha, utpala, sudarshana. E rite mahakalani pana janavi. Bhutendra bhutaraja surupani chara agramahishio kahi – rupavati, bahurupa, surupa, subhaga. E rite pratirupani pana janavi. Yakshendra yaksharaja purnabhadrani chara agramahishio kahi – putra, bahuputrika, uttama, taraka. E rite manibhadrani pana janavi. Rakshasendra rakshasaraja bhimani chara agramahishio kahi – padma, vasumati, kanaka, ratnaprabha, e rite mahabhimani pana janavi. Kinnarendra kinnarani chara agramahishio kahi – vademsa, ketumati, ratisena, ratiprabha. E rite kimpurushani pana janavi. Kimpurushendra satpurushani chara agramahishio kahi chhe – rohini, navamita, hiri, pushpavati. E rite mahapurushani pana janavi. Atikaya mahoragendrani chara agramahishio chhe – bhujaga, bhujagavati, mahakachchha ane sphuta. E rite mahakayani pana chhe. Gamdharvendra gitaratini chara agramahishi chhe – sughosha, vimala, suravara, sarasvati, e rite gitayashani pana chhe. Jyotishendra jyotisha raja chamdrani chara agramahishio chhe – chamdraprabha, jyotsanabha, archimali, prabhamkara, e rite suryani pana chhe – suryaprabha jyotsanabha adi. Mahagraha amgarakani chara agramahishi – vijaya, vaijayamti, jayamti, aparajita. E rite bhavaketu sudhi janavu. Devendra devaraja shakrana soma lokapalani chara agramahishi chhe – rohini, madana, chitra, soma, e rite vaishramana paryanta janavu. Devendra devaraja ishanendrana soma lokapalani chara agramahishi chhe – prithvi, ratri, rajani, vidyuta. E rite varuna paryanta janavu. Sutra– 288. Chara gorasa vigaio kahi chhe – khira, dahim, ghi, makhana. Chara snigdha vigaio kahi chhe – tela, ghi, vasa, makhana. Chara mahavigaio kahi chhe – madhu, mamsa, madya, makhana. Sutra– 289. Chara kutagara kahya chhe – koi gupta ane gupta, koi gupta ane agupta, koi agupta – gupta, koi agupta – agupta. E pramane chara prakare purusha kahya – koi gupta – gupta ityadi. Chara kutagara shala kahi chhe – koi gupta ane gupta dvaravali, koi gupta ane aguptadvaravali, koi agupta ane guptadvaravali, koi agupta ane aguptadvaravali. E rite chara strio janavi koi gupta ane guptendriya, koi gupta ane aguptendriya. Ityadi. Sutra– 290. Avagahana chara prakare chhe – dravya avagahana, kshetra avagahana, kala avagahana, bhava avagahana. Sutra– 291. Chara prajnyapti amgabahya kahi – chamdra, surya, jambudvipa, dvipasagara. Sutra samdarbha– 287–291