Welcome to the Jain Elibrary: Worlds largest Free Library of JAIN Books, Manuscript, Scriptures, Aagam, Literature, Seminar, Memorabilia, Dictionary, Magazines & Articles
Global Search for JAIN Aagam & ScripturesScripture Name | Translated Name | Mool Language | Chapter | Section | Translation | Sutra # | Type | Category | Action |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 135 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] भिणिभिणिभिणंतसद्दं विसप्पियं सुलुसुलेंतमंसोडं ।
मिसिमिसिमिसंतकिमियं थिविथिविथिवयंतबीभच्छं ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૦૯ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 136 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] पागडियपासुलीयं विगरालं सुक्कसंधिसंघायं ।
पडियं निव्वेवणयं सरीरमेयारिसं जाण ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૦૯ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 137 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] वच्चाओ असुइतरे नवहिं सोएहिं परिगलंतेहिं ।
आमगमल्लगरूवे निव्वेयं वच्चह सरीरे ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૦૯ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 138 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] दो हत्था दो पाया सीसं उच्चंपियं कबंधम्मि ।
कलमलकोट्ठागारं परिवहसि दुयादुयं वच्चं ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૦૯ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 139 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] तं च किर रूववंतं वच्चंतं रायमग्गमोइन्नं ।
परगंधेहिं सुगंधय मन्नंतो अप्पणो गंधं ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૦૯ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 140 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] पाडल-चंपय-मल्लिय-अगुरुय-चंदन-तुरुक्कवामीसं ।
गंधं समोयरंतं मन्नंतो अप्पणो गंधं ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૦૯ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 141 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] सुहवाससुरहिगंधं च ते मुहं, अगुरुगंधियं अंगं ।
केसा ण्हाणसुगंधा, कयरो ते अप्पणो गंधो? ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૦૯ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 142 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] अच्छिमलो कन्नमलो खेलो सिंघाणओ य पूओ य ।
असुई मुत्त-पुरीसो, एसो ते अप्पणो गंधो ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૦૯ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 143 | Sutra | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] जाओ चिय इमाओ इत्थियाओ अनेगेहिं कइवरसहस्सेहिं विविहपासपडिबद्धेहिं कामरागमोहिएहिं वन्नियाओ ताओ विय एरिसाओ, तं जहा–
पगइविसमाओ पियरूसणाओ कतियवचडुप्परून्नातो अथक्कहसिय-भासिय-विलास- वीसंभ-पचू(च्च) याओ अविनयवातोलीओ मोहमहावत्तणीओ विसमाओ पियवयणवल्लरीओ कइयवपेमगिरितडीओ अवराहसहस्सघरिणीओ ४, पभवो सोगस्स, विनासो बलस्स, सूणा पुरिसाणं, नासो लज्जाए, संकरो अविणयस्स, निलओ नियडीणं १० खाणी वइरस्स, सरीरं सोगस्स, भेओ मज्जायाणं, आसओ रागस्स, निलओ दुच्चरियाणं १५, माईए सम्मोहो, खलणा नाणस्स, चलणं सीलस्स, विग्घो धम्मस्स, अरी साहूण २०, दूसणं आयारपत्ताणं, आरामो कम्मरयस्स, फलिहो मुक्खमग्गस्स, Translated Sutra: કામરાગ અને મોહરૂપી વિવિધ દોરડાથી બંધાયેલ હજારો શ્રેષ્ઠ કવિઓ દ્વારા આ સ્ત્રીઓની પ્રશંસામાં ઘણું જ કહેવાયેલ છે. વસ્તુતઃ તેમનું સ્વરૂપ આ પ્રમાણે છે – સ્ત્રીઓ સ્વભાવથી કુટિલ, પ્રિયવચનોની લતા, પ્રેમ કરવામાં પહાડની નદીની જેમ કુટિલ, હજારો અપરાધોની સ્વામિની, શોક ઉત્પન્ન કરાવનારી, વાળનો વિનાશ કરનારી, પુરુષો માટે | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 144 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] असि-मसिसारिच्छीणं कंतार-कवाड-चारयसमाणं ।
घोर-निउरंबकंदरचलंत-बीभच्छभावाणं ॥ Translated Sutra: સ્ત્રીઓ તલવાર જેવી તીક્ષ્ણ, શાહી જેવી કાલિમા, ગહન ધન જેવી ભ્રમિત કરનારી, કબાટ અને કારાગાર જેવી બંધનકારક, પ્રવાહશીલ અગાધ જળની જેમ ભયદાયક હોય છે. આ સ્ત્રીઓ સેંકડો દોષોની ગગરી, અનેક પ્રકારના અપયશને ફેલાવનારી, કુટિલ હૃદયા, કપટપૂર્ણ વિચારવાળી હોય છે, તેના સ્વભાવને બુદ્ધિમાન પણ જાણી શકતા નથી. ગંગાના બાલુકણ, સાગરનું | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 145 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] दोससयगागरीणं अजससयविसप्पमाणहिययाणं ।
कइयवपन्नत्तीणं ताणं अन्नायसीलाणं ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૪૪ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 146 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] अन्नं रयंति, अन्नं रमंति, अन्नस्स दिंति उल्लावं ।
अन्नो कडयंतरिओ, अन्नो य पडंतरे ठविओ ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૪૪ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 147 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] गंगाए वालुयं, सायरे जलं, हिमवतो य परिमाणं ।
उग्गस्स तवस्स गइं, गब्भुप्पत्तिं च विलयाए ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૪૪ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 148 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] सीहे कुडुंबयारस्स पोट्टलं, कुक्कुहाइयं अस्से ।
जाणंति बुद्धिमंता, महिलाहिययं न जाणंति ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૪૪ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 149 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] एरिसगुणजुत्ताणं ताणं कइ इव असंठियमणाणं ।
न हु भे वीससियव्वं महिलाणं जीवलोगम्मि ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૪૪ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 150 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] निद्धन्नयं च खलयं, पुप्फेहि विवज्जियं च आरामं ।
निद्दुद्धियं च धेणुं, लोए वि अतेल्लियं पिंडं ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૪૪ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 151 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] जेणंतरेण निमिसंति लोयणा, तक्खणं च विगसंति ।
तेणंतरेण हिययं चित्त सहस्साउलं होइ ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૪૪ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 152 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] जड्डाणं वड्डाणं निव्विण्णाणं च निव्विसेसाणं ।
संसारसूयराणं कहियं पि निरत्थयं होई ॥ Translated Sutra: સૂત્ર– ૧૫૨. મૂર્ખ, વૃદ્ધ, વિશિષ્ટ જ્ઞાનહીન, નિર્વિશેષ સંસારમાં શૂકર જેવી નીચ પ્રવૃત્તિવાળાને ઉપદેશ નિરર્થક છે. સૂત્ર– ૧૫૩. પુત્ર, પિતા અને ઘણા સંગ્રહ કરેલા તે ધનથી શું લાભ ? જે મરતી વખતે કંઈ સહારો ન આપી શકે. સૂત્ર– ૧૫૪. મૃત્યુ થતા પુત્ર, મિત્ર કે પત્ની પણ સાથ છોડી દે છે, પણ સુઉપાર્જિત ધર્મ જ મરણ સમયે સાથ છોડતો નથી. સૂત્ર | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 153 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] किं पुत्तेहिं? पियाहि व? अत्थेण व पिंडिएण बहुएणं? ।
जो मरणदेस-काले न होइ आलंबनं किंचि ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૫૨ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 154 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] पुत्ता चयंत्ति, मित्ता चयंति, भज्जा वि णं मयं चयइ ।
तं मरणदेस-काले न चयइ सुबिइज्जओ धम्मो ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૫૨ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 155 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] धम्मो ताणं, धम्मो सरणं, धम्मो गई पइट्ठा य ।
धम्मेण सुचरिएण य गम्मइ अजरामरं ठाणं ॥ Translated Sutra: ધર્મ રક્ષક છે, ધર્મ શરણ છે, ધર્મ જ ગતિ અને આધાર છે, ધર્મનું સારી રીતે આચરણ કરવાથી અજરામર સ્થાનની પ્રાપ્તિ થાય છે. ધર્મ પ્રીતિકર – કીર્તિકર – દીપ્તિકર – યશકર – રતિકર – અભયકર – નિવૃત્તિકર અને મોક્ષપ્રાપ્તિકર છે. સુકૃત્ ધર્મ થકી જ મનુષ્યને શ્રેષ્ઠ દેવતાઓના અનુપમ રૂપ – ભોગોપભોગ – ઋદ્ધિ અને વિજ્ઞાનનો લાભ પ્રાપ્ત | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 156 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] पीईकरो वण्णकरो भासकरो जसकरो रइकरो य ।
अभयकर निव्वुइकरो पारत्तबिइज्जओ धम्मो ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૫૫ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 157 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] अमरवरेसु अनोवमरूवं भोगोवभोगरिद्धी य ।
विन्नाण-नाणमेव य लब्भइ सुकएण धम्मेणं ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૫૫ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 158 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] देविंद-चक्कवट्टित्तणाइं रज्जाइं इच्छिया भोगा ।
एयाइं धम्मलाभप्फलाइं, जं चावि नेव्वाणं ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૫૫ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 159 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] आहारो उस्सासो संधिछिराओ य रोमकूवाइं ।
पित्तं रुहिरं सुक्कं गणियं गणियप्पहाणेहिं ॥ Translated Sutra: સૂત્ર– ૧૫૯. અહીં સો વર્ષના આયુવાળા મનુષ્યના આહાર, શ્વાસ, સંધિ, શિરા, રોમફળ, પિત્ત, લોહી, વીર્યની ગણિતની દૃષ્ટિએ પરિગણના કરાઈ છે. સૂત્ર– ૧૬૦. જેની ગણના દ્વારા અર્થ પ્રગટ કરાયો છે એવા શરીરના વર્ષોને સંભાળીને તમે મોક્ષરૂપી કમળ માટે પ્રયત્ન કરો. જેના સમ્યક્ત્વરૂપી હજારો પાંદડાં છે, સૂત્ર– ૧૬૧. આ શરીર જન્મ – જરા | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 160 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] एयं सोउ सरीरस्स वासाणं गणियपागडमहत्थं ।
मोक्खपउमस्स ईहह सम्मत्तसहस्सपत्तस्स ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૫૯ | |||||||||
Tandulvaicharika | તંદુલ વૈચારિક | Ardha-Magadhi |
उपदेश, उपसंहार |
Gujarati | 161 | Gatha | Painna-05 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] एयं सगडसरीरं जाइ-जरा-मरण-वेयणाबहुलं ।
तह घत्तह काउं जे जह मुच्चह सव्वदुक्खाणं ॥ Translated Sutra: જુઓ સૂત્ર ૧૫૯ | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 1 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तेणं कालेणं तेणं समएणं चंपा नाम नयरी होत्था–वण्णओ।
पुण्णभद्दे चेइए–वण्णओ। Translated Sutra: उस काल, उस समय में, चम्पा नामक नगरी थी, पूर्णभद्र चैत्य था। (वर्णन औपपातिक सूत्र समान)। | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 2 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तेणं कालेणं तेणं समएणं समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतेवासी अज्जसुहम्मे नामं थेरे जातिसंपन्ने कुलसंपन्ने बलसंपन्ने रूवसंपन्ने विनयसंपन्ने नाणसंपन्ने दंसणसंपन्ने चरित्तसंपन्ने लज्जासंपन्ने लाघवसंपन्ने ओयंसी तेयंसी वच्चंसी जसंसी जियकोहे जियमाने जियमाए जियलोहे जियनिद्दे जिइंदिए जियपरीसहे जीवियासमरणभयविप्पमुक्के तवप्पहाणे गुणप्पहाणे करणप्पहाणे चरणप्पहाणे निग्गहप्पहाणे निच्छयप्पहाणे अज्जवप्पहाणे मद्दवप्पहाणे लाघवप्पहाणे खंतिप्पहाणे गुत्तिप्पहाणे मुत्तिप्पहाणे विज्जप्पहाणे मंतप्पहाणे बंभप्पहाणे वेयप्पहाणे नयप्पहाणे नियमप्पहाणे सच्चप्पहाणे Translated Sutra: उस काल उस समय आर्यसुधर्मा समवसृत हुए। आर्य सुधर्मा के ज्येष्ठ अन्तेवासी आर्य जम्बू नामक अनगार ने – पूछा छठे अंग नायाधम्मकहाओ का जो अर्थ बतलाया, वह मैं सून चूका हूँ। भगवान ने सातवें अंग उपासकदशा का क्या अर्थ व्याख्यात किया ? जम्बू ! श्रमण भगवान महावीर ने सातवे अंग उपासकदशा के दस अध्ययन प्रज्ञप्त किये। – आनन्द, | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 3 | Gatha | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] आनंदे कामदेवे य, गाहावतिचुलनीपिता ।
सुरादेवे चुल्लसयए, गाहावइकुंडकोलिए ॥
सद्दालपुत्ते महासतए, नंदिणीपिया लेइयापिता ॥ Translated Sutra: देखो सूत्र २ | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 4 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] जइ णं भंते! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं सत्तमस्स अंगस्स उवासगदसाणं दस अज्झयणा पन्नत्ता, पढमस्स णं भंते! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं के अट्ठे पन्नत्ते? Translated Sutra: भगवन् ! श्रमण भगवान महावीर ने सातवे अंग उपासकदशा के जो दस अध्ययन व्याख्यात किए, उनमें उन्होंने पहले अध्ययन का क्या अर्थ – कहा ? | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 5 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] एवं खलु जंबू! तेणं कालेणं तेणं समएणं वाणियगामे नामं नयरे होत्था–वण्णओ।
तस्स वाणियगामस्स नयरस्स बहिया उत्तरपुरत्थिमे दिसीभाए, एत्थ णं दूइपलासए नामं चेइए।
तत्थ णं वाणियगामे नयरे जियसत्तू राया होत्था–वण्णओ।
तत्थ णं वाणियगामे नयरे आनंदे नामं गाहावई परिवसइ–अड्ढे दित्ते वित्ते विच्छिन्न-विउलभवन-सयनासन-जाण-वाहने बहुधन-जायरूव-रयए आओगपओगसंपउत्ते विच्छड्डियपउर-भत्तपाणे बहुदासी-दास-गो-महिस-गवेलगप्पभूए बहुजनस्स अपरिभूए।
तस्स णं आनंदस्स गाहावइस्स चत्तारि हिरण्णकोडीओ निहाणपउत्ताओ, चत्तारि हिरण्ण-कोडीओ वड्ढिपउत्ताओ चत्तारि हिरण्णकोडीओ पवित्थरपउत्ताओ, चत्तारि Translated Sutra: जम्बू ! उस काल, उस समय, वाणिज्यग्राम नगर था। उस के बाहर – ईशान कोण में दूतीपलाश चैत्य था। जितशत्रु वहाँ का राजा था। वहाँ वाणिज्यग्राम में आनन्द नामक गाथापति था जो धनाढ्य यावत् अपरिभूत था। आनन्द गाथापति का चार करोड़ स्वर्ण खजाने में, चार करोड़ स्वर्ण व्यापार में, चार करोड़ स्वर्ण – धन, धान्य आदि में लगा था। उसके | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 6 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तए णं समणे भगवं महावीरे आनंदस्स गाहावइस्स तीसे य महइमहालियाए परिसाए जाव धम्मं परिकहेइ।
परिसा पडिगया, राया य गए। Translated Sutra: तत्पश्चात् श्रमण भगवान महावीर ने आनन्द गाथापति तथा महती परीषद् को धर्मोपदेश किया। पर्षदा वापस लौटी और राजा भी नीकला। | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 7 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तए णं से आनंदे गाहावई समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतिए धम्मं सोच्चा निसम्म हट्ठतुट्ठ-चित्तमाणंदिए पीइमणे परमसोमणस्सिए हरिसवसविसप्पमाणहियए उट्ठाए उट्ठेइ, उट्ठेत्ता समणं भगवं महावीरं तिक्खुत्तो आयाहिण-पयाहिणं करेइ, करेत्ता वंदइ नमंसइ, वंदित्ता नमंसित्ता एवं वयासी–
सद्दहामि णं भंते! निग्गंथं पावयणं, पत्तियामि णं भंते! निग्गंथं पावयणं, रोएमि णं भंते! निग्गंथं पावयणं, अब्भुट्ठेमि णं भंते! निग्गंथं पावयणं। एवमेयं भंते! तहमेयं भंते! अवितहमेयं भंते! असंदिद्ध मेयं भंते! इच्छियमेयं भंते! पडिच्छियमेयं भंते! इच्छियपडिच्छियमेयं भंते! जहेयं तुब्भे वदह।
जहा णं देवानुप्पियाणं Translated Sutra: तब आनन्द गाथापति श्रमण भगवान महावीर से धर्म का श्रवण कर हर्षित व परितुष्ट होता हुआ यों बोला – भगवन् ! मुझे निर्ग्रन्थ प्रवचन में श्रद्धा है, विश्वास है। निर्ग्रन्थ – प्रवचन मुझे रुचिकर है। वह ऐसा ही है, तथ्य है, सत्य है, इच्छित है, प्रतीच्छित है, इच्छित – प्रतिच्छित है। यह वैसा ही है, जैसा आपने कहा। देवानुप्रिय | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 8 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तए णं से आनंदे गाहावई समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतिए तप्पढमयाए थूलयं पाणाइवायं पच्चक्खाइ जावज्जीवाए दुविहं तिविहेणं–न करेमि न कारवेमि, मनसा वयसा कायसा।
तयानंतरं च णं थूलयं मुसावायं पच्चक्खाइ जावज्जीवाए दुविहं तिविहेणं–न करेमि न कारवेमि, मनसा वयसा कायसा।
तयानंतरं च णं थूलयं अदिण्णादाणं पच्चक्खाइ जावज्जीवाए दुविहं तिविहेणं–न करेमि न कारवेमि, मनसा वयसा कायसा।
तयानंतरं च णं सदारसंतोसीए परिमाणं करेइ–नन्नत्थ एक्काए सिवनंदाए भारियाए, अवसेसं सव्वं मेहुणविहिं पच्चक्खाइ।
तयानंतरं च णं इच्छापरिमाणं करेमाणे–
(१) हिरण्ण-सुवण्णविहिपरिमाणं करेइ–नन्नत्थ चउहिं हिरण्णकोडीहिं Translated Sutra: तब आनन्द गाथापति ने श्रमण भगवान महावीर के पास प्रथम स्थूल प्राणातिपात – परित्याग किया। मैं जीवन पर्यन्त दो करण – करना, कराना तथा तीन योग – मन, वचन एवं काया से स्थूल हिंसा का परित्याग करता हूँ, तदनन्तर उसने स्थूल मृषावाद – का परित्याग किया, मैं जीवन भर के लिए दो कारण और तीन योग से स्थूल मृषावाद का परित्याग किया, | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 9 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] इहखलु आनंदाइ! समणे भगवं महावीरे आनंदं समणोवासगं एवं वयासी–एवं खलु आनंदा! समणोवासएणं अभिगयजीवाजीवेणं उवलद्धपुण्णपावेणं आसव-संवर-निज्जर-किरिया-अहिगरण-बंधमोक्खकुसलेणं असहेज्जेणं, देवासुर-नाग-सुवण्ण-जक्ख-रक्खस-किन्नर-किंपुरिस-गरुल-गंधव्व-महोरगाइएहिं देवगणेहिं निग्गंथाओ पावयणाओ अनइक्कमणिज्जेणं सम्मत्तस्स पंच अति-यारा पेयाला जाणियव्वा, न समायरियव्वा, तं जहा–१. संका, २. कंखा, ३. वितिगिच्छा, ४. परपासंडपसंसा, ५. परपासंडसंथवो।
तयानंतरं च णं थूलयस्स पाणाइवायवेरमणस्स समणोवासएणं पंच अतियारा पेयाला जाणियव्वा, न समायरियव्वा, तं जहा–१. बंधे २. वहे ३. छविच्छेदे ४. अतिभारे Translated Sutra: भगवान महावीर ने श्रमणोपासक आनन्द से कहा – आनन्द ! जिसने जीव, अजीव आदि पदार्थों के स्वरूप को यथावत् रूप में जाना है, उसको सम्यक्त्व के पाँच प्रधान अतिचार जानने चाहिए और उनका आचरण नहीं करना चाहिए। यथा – शंका, कांक्षा, विचिकित्सा, पर – पाषंड – प्रशंसा तथा पर – पाषंड – संस्तव। इसके बाद श्रमणोपासक को स्थूल – प्राणातिपातविरमण | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 10 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तए णं से आनंदे गाहावई समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतिए पंचाणुव्वइयं सत्तसिक्खावइयं–दुवालसविहं सावयधम्मं पडिवज्जति, पडिवज्जित्ता समणं भगवं महावीरं वंदइ नमंसइ, वंदित्ता नमंसित्ता एवं वयासी–नो खलु मे भंते! कप्पइ अज्जप्पभिइं अन्नउत्थिए वा अन्नउत्थिय-देवयाणि वा अन्नउत्थिय-परिग्गहियाणि वा अरहंतचेइयाइं वंदित्तए वा नमंसित्तए वा, पुव्विं अणालत्तेणं आलवित्तए वा संलवित्तए वा, तेसिं असणं वा पानं वा खाइमं वा साइमं वा दाउं वा अनुप्पदाउं वा, नन्नत्थ रायाभिओगेणं गणाभिओगेणं बलाभिओगेणं देवयाभिओगेणं गुरुनिग्गहेणं वित्तिकंतारेणं।
कप्पइ मे समणे निग्गंथे फासु-एसणिज्जेणं Translated Sutra: फिर आनन्द गाथापति ने श्रमण भगवान महावीर के पास पाँच अणुव्रत तथा सात शिक्षाव्रतरूप बारह प्रकार का श्रावक – धर्म स्वीकार किया। भगवान महावीर को वन्दना – नमस्कार कर वह भगवान से यों बोला – भगवन् आज से अन्य यूथिक – उनके देव, उन द्वारा परिगृहीत – चैत्य – उन्हें वन्दना करना, नमस्कार करना, उनके पहले बोले बिना उनसे | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 11 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तए णं सा सिवानंदा भारिया आनंदेणं समणोवासएणं एवं वुत्ता समाणा हट्ठतुट्ठचित्तमाणंदिया पीइमणा परमसमणस्सिया हरिसवसविसप्पमाणहियया करयलपरिग्गहियं सिरसावत्तं मत्थए अंजलिं कट्टु एवं सामि! त्ति आनंदस्स समणोवासगस्स एयमट्ठं विनएणं पडिसुणेइ।
तए णं से आनंदे समणोवासए कोडुंबियपुरिसे सद्दावेइ, सद्दावेत्ता एवं वयासी–खिप्पामेव भो! देवानुप्पिया! लहुकरणजुत्त-जोइयं समखुरवालिहाण-समलिहियसिंगएहिं जंबूणयामयकलावजुत्त-पइविसिट्ठएहिं रययामयघंट-सुत्तरज्जुगवरकंचण-खचियनत्थपग्गहोग्गहियएहिं नीलुप्पलकया-मेलएहिं पवरगोणजुवाणएहिं नानामणिकनग-घंटियाजालपरिगयं सुजायजुगजुत्त-उज्जुग Translated Sutra: श्रमणोपासक आनन्द ने जब अपनी पत्नी शिवानन्दा से ऐसा कहा तो उसने हृष्ट – तुष्ट – अत्यन्त प्रसन्न होते हुए हाथ जोड़े, ‘स्वामी ऐसा है।’ तब श्रमणोपासक आनन्द ने अपने सेवकों को बुलाया और कहा – तेज चलने वाले, यावत् श्रेष्ठ रथ शीघ्र ही उपस्थित करो, उपस्थित करके मेरी यह आज्ञा वापिस करो। तब शिवनन्दा वह धार्मिक उत्तम रथ | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 12 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] भंतेति! भगवं गोयमे समणं भगवं महावीरं वंदइ नमंसइ, वंदित्ता नमंसित्ता एवं वयासी–पहू णं भंते! आनंदे समणोवासए देवानुप्पियाणं अंतिए मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइत्तए?
नो इणट्ठे समट्ठे।
गोयमा! आनंदे णं समणोवासए बहूइं वासाइं समणोवासगपरियागं पाउणिहिति, पाउणित्ता एक्कारस य उवासगपडिमाओ सम्मं काएणं फासित्ता, मासियाए संलेहणाए अत्ताणं ज्झूसित्ता, सट्ठिं भत्ताइं अणसणाए छेदेत्ता, आलोइय-पडिक्कंते समाहिपत्ते कालमासे कालं किच्चा सोहम्मे कप्पे अरुणाभे विमाणे देवत्ताए उववज्जिहिति। तत्थ णं अत्थेगइयाणं देवाणं चत्तारि पलिओवमाइं ठिई पन्नत्ता। तत्थ णं आनंदस्स वि Translated Sutra: गौतम ने भगवान महावीर को वन्दन – नमस्कार किया और पूछा – भन्ते ! क्या श्रमणोपासक आनन्द देवानुप्रिय के – आपके पास मुण्डित एवं परिव्रजित होने में समर्थ है ? गौतम ! ऐसा संभव नहीं है। श्रमणोपासक आनन्द बहुत वर्षों तक श्रमणोपासक – पर्याय – का पालन करेगा वह सौधर्म – कल्प – में – सौधर्मनामक देवलोक में अरुणाभ नामक विमान | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 13 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तए णं से आनंदे समणोवासए जाए–अभिगयजीवाजीवे उवलद्धपुण्णपावे आसव-संवर-निज्जर-किरिया-अहिगरण-बंधमोक्खकुसले असहेज्जे, देवासुर-नाग-सुवण्ण-जक्ख-रक्खस-किन्नर-किंपुरिस-गरुल-गंधव्व-महोरगाइएहिं देवगणेहिं निग्गंथाओ पावयणाओ अणइक्कमणिज्जे, निग्गंथे पावयणे निस्संकिए निक्खंखिए निव्वितिगिच्छे लद्धट्ठे गहियट्ठे पुच्छियट्ठे अभिगयट्ठे विनिच्छियट्ठे अट्ठिमिंजपेमाणुरागरत्ते, अयमाउसो! निग्गंथे पावयणे अट्ठे अयं परमट्ठे सेसे अणट्ठे ऊसियफलिहे अवंगुयदुवारे चिय-तंतेउर-परघरदार-प्पवेसे चाउद्दसट्ठमुद्दट्ठपुण्णमासिणीसु पडिपुण्णं पोसहं सम्मं अनुपालेत्ता समणे निग्गंथे Translated Sutra: तब आनन्द श्रमणोपासक हो गया। जीव – अजीव का ज्ञाता हो गया यावत् श्रमणनिर्ग्रन्थों का अशन आदि से सत्कार करता हुआ विचरण करने लगा। उसकी भार्या शिवानंदा भी श्रमणोपासिका होकर श्रमणनिर्ग्रन्थों का सत्कार करती हुई विचरण करने लगी। | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 14 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तए णं तस्स आनंदस्स समणोवासगस्स उच्चावएहिं सील-व्वय-गुण-वेरमण-पच्चक्खाण-पोसहोववासेहिं अप्पाणं भावेमाणस्स चोद्दस संवच्छराइं वीइक्कंताइं। पन्नरसमस्स संवच्छरस्स अंतरा वट्टमाणस्स अन्नदा कदाइ पुव्वरत्तावरत्तकालसमयंसि धम्मजागरियं जागरमाणस्स इमेयारूवे अज्झत्थिए चिंतिए पत्थिए मनोगए संकप्पे समुप्पज्जित्था–एवं खलु अहं वाणियगामे नयरे बहूणं राईसर-तलवर-माडंबिय-कोडुंबिय-इब्भ-सेट्ठि-सेनावइ-सत्थवाहाणं बहूसु कज्जेसु य कारणेसु य कुडुंबेसु य मंतेसु य गुज्झेसु य रहस्सेसु य निच्छएसु य ववहारेसु य आपुच्छणिज्जे पडिपुच्छणिज्जे, सयस्स वि य णं कुडुंबस्स मेढी पमाणं Translated Sutra: तदनन्तर श्रमणोपासक आनन्द को अनेकविध शीलव्रत, गुणव्रत, विरमणव्रत, प्रत्याख्यान – पोषधोपवास आदि द्वारा आत्म – भावित होते हुए – चौदह वर्ष व्यतीत हो गए। जब पन्द्रहवां वर्ष आधा व्यतीत हो चूका था, एक दिन आधी रात के बाद धर्म – जागरण करते हुए आनन्द के मन में ऐसा अन्तर्भाव – चिन्तन, आन्तरिक मांग, मनोभाव या संकल्प उत्पन्न | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 15 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तए णं से आनंदे समणोवासए पढमं उवासगपडिमं उवसंपज्जित्ता णं विहरइ।
तए णं से आनंदे समणोवासए पढमं उवासगपडिमं अहासुत्तं अहाकप्पं अहामग्गं अहातच्चं सम्मं काएणं फासेइ पालेइ सोहेइ तीरेइ कित्तेइ आराहेइ।
तए णं से आनंदे समणोवासए दोच्चं उवासगपडिमं, एवं तच्चं, चउत्थं, पंचमं, छट्ठं, सत्तमं, अट्ठमं, नवमं, दसमं एक्कारसमं उवासगपडिमं अहासुत्तं अहाकप्पं अहामग्गं अहातच्चं सम्मं काएणं फासेइ पालेइ सोहेइ तीरेइ कित्तेइ आराहेइ। Translated Sutra: तदनन्तर श्रमणोपासक आनन्द ने उपासक – प्रतिमाएं स्वीकार की। पहली उपासक – प्रतिमा उसने यथाश्रुत – यथाकल्प – यथामार्ग, यथातत्त्व – सहज रूप में ग्रहण की, उसका पालन किया, उसे शोधित किया तीर्ण किया – कीर्तित किया – आराधित किया। | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 16 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तए णं से आनंदे समणोवासए इमेणं एयारूवेणं ओरालेणं विउलेणं पयत्तेणं पग्गहिएणं तवोकम्मेणं सुक्के लुक्खे निम्मंसे अट्ठिचम्मावणद्धे किडिकिडियाभूए किसे धमणिसंतए जाए।
तए णं तस्स आनंदस्स समणोवासगस्स अन्नदा कदाइ पुव्वरत्तावरत्तकालसमयंसि धम्म-जागरियं जागरमाणस्स अयं अज्झत्थिए चिंतिए पत्थिए मनोगए संकप्पे समुप्पज्जित्था–
एवं खलु अहं इमेणं एयारूवेणं ओरालेणं विउलेणं पयत्तेणं पग्गहिएणं तवोकम्मेणं सुक्के लुक्खे निम्मंसे अट्ठिचम्मावणद्धे किडिकिडियाभूए किसे धम्मणिसंतए जाए।
तं अत्थि ता मे उट्ठाणे कम्मे बले वीरिए पुरिसक्कार-परक्कमे सद्धा-धिइ-संवेगे, तं जावता Translated Sutra: श्रमणोपासक आनन्द ने तत्पश्चात् दूसरी, तीसरी, चौथी, पाँचवी, छठी, सातवी, आठवी, नौवी, दसवी तथा ग्यारहवीं प्रतिमा की आराधना की। इस प्रकार श्रावक – प्रतिमा आदि के रूप में स्वीकृत उत्कृष्ट, विपुल प्रयत्न तथा तपश्चरण से श्रमणोपासक आनन्द का शरीर सूख गया, शरीर की यावत् उसके नाड़ियाँ दीखने लगीं। एक दिन आधी रात के बाद | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 17 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तेणं कालेणं तेणं समएणं भगवं महावीरे समोसरिए।
परिसा निग्गया जाव पडिगया।
तेणं कालेणं तेणं समएणं समणस्स भगवओ महावीरस्स जेट्ठे अंतेवासी इंदभूई नामं अनगारे गोयमसगोत्ते णं सत्तुस्सेहे समचउरंससंठाणसंठिए वज्जरिसहनारायसंघयणे कनगपुलगनिघस- पम्हगोरे उग्गतवे दित्ततवे तत्ततवे महातवे ओराले घोरे घोरगुणे घोरतवस्सी घोरबंभचेरवासी उच्छूढसरीरे संखित्तविउलतेयलेस्से छट्ठंछट्ठेणं अनिक्खित्तेणं तवोकम्मेणं संजमेणं तवसा अप्पाणं भावेमाणे विहरइ।
तए णं से भगवं गोयमे छट्ठक्खमणपारणगंसि पढमाए पोरिसीए सज्झायं करेइ, बिइयाए पोरिसीए ज्झाणं ज्झियाइ, तइयाए पोरिसीए अतुरियमचवलमसंभंते Translated Sutra: उस काल वर्तमान – अवसर्पिणी के चौथे आरे के अन्त में, उस समय भगवान महावीर समवसृत हुए। परिषद् जुड़ी, धर्म सूनकर वापिस लौट गई। उस काल, उस समय श्रमण भगवान महावीर के ज्येष्ठ अन्तेवासी गौतम गोत्रीय इन्द्रभूति नामक अनगार, जिनकी देह की ऊंचाई सात हाथ थी, जो समचतुरस्र – संस्थान – संस्थित थे – कसौटी पर खचित स्वर्ण – रेखा | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 18 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तए णं से आनंदे समणोवासए भगवओ गोयमस्स तिक्खुत्तो मुद्धाणेणं पादेसु वंदइ नमंसइ, वंदित्ता नमंसित्ता एवं वयासी–अत्थि णं भंते! गिहिणो गिहमज्झावसंतस्स ओहिनाणे समुप्पज्जइ?
हंता अत्थि।
जइ णं भंते! गिहिणो गिहमज्झावसंतस्स ओहिनाणे समुप्पज्जइ, एवं खलु भंते! मम वि गिहिणो गिहमज्झावसंतस्स ओहि नाणे समुप्पण्णे–पुरत्थिमे णं लवणसमुद्दे पंचजोयणसयाइं खेत्तं जाणामि पासामि। दक्खिणे णं लवणसमुद्दे पंच जोयणसयाइं खेत्तं जाणामि पासामि। पच्चत्थिमे णं लवणसमुद्दे पंच जोयणसयाइं खेत्तं जाणामि पासामि। उत्तरे णं जाव चुल्लहिमवंतं वासधरपव्वयं जाणामि पासामि। उड्ढं जाव सोहम्मं कप्पं Translated Sutra: श्रमणोपासक आनन्त ने भगवान् गौतम को आते हुए देखा। देखकर वह (यावत्) अत्यन्त प्रसन्न हुआ, भगवान गौतम को वन्दन – नमस्कार कर बोला – भगवन् ! मैं घोर तपश्चर्या से इतना क्षीण हो गया हूँ कि नाड़ियाँ दीखने लगी हैं। इसलिए देवानुप्रिय के – आपके पास आने तथा चरणों में वन्दना करने में असमर्थ हूँ। अत एव प्रभो ! आप ही स्वेच्छापूर्वक, | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-१ आनंद |
Hindi | 19 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तए णं से आनंदे समणोवासए बहूहिं सील-व्वय-गुण-वेरमण-पच्चक्खाण-पोसहोववासेहिं अप्पाणं भावेत्ता, बीसं वासाइं समणोवासगपरियागं पाउणित्ता, एक्कारस य उवासगपडिमाओ सम्मं काएणं फासित्ता, मासियाए संलेहणाए अत्ताणं ज्झूसित्ता, सट्ठिं भत्ताइं अणसणाए छेदेत्ता, आलोइय-पडिक्कंते, समाहिपत्ते, कालमासे कालं किच्चा, सोहम्मे कप्पे सोहम्मवडेंसगस्स महाविमानस्स उत्तरपुरत्थिमे णं अरुणाभे विमाणे देवत्ताए उववन्ने। तत्थ णं अत्थेगइयाणं देवाणं चत्तारि पलिओवमाइं ठिई पन्नत्ता। तत्थ णं आनंदस्स वि देवस्स चत्तारि पलिओवमाइं ठिई पन्नत्ता।
आनंदे णं भंते! देवे ताओ देवलोगाओ आउक्खएणं भवक्खएणं Translated Sutra: यों श्रमणोपासक आनन्द ने अनेकविध शीलव्रत यावत् आत्मा को भावित किया। बीस वर्ष तक श्रमणो – पासक पर्याय – पालन किया, ग्यारह उपासक – प्रतिमाओं का अनुसरण किया, एक मास की संलेखना और एक मास का अनशन संपन्न कर, आलोचना, प्रतिक्रमण कर मरण – काल आने पर समाधिपूर्वक देह – त्याग किया। वह सौधर्म देवलोक में सौधर्मावतंसक महाविमान | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-२ कामदेव |
Hindi | 20 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] जइ णं भंते! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं सत्तमस्स अंगस्स उवासगदसाणं पढमस्स अज्झयणस्स अयमट्ठे पन्नत्ते, दोच्चस्स णं भंते! अज्झयणस्स के अट्ठे पन्नत्ते?
एवं खलु जंबू! तेणं कालेणं तेणं समएणं चंपा नाम नयरी। पुण्णभद्दे चेइए। जियसत्तू राया।
तत्थ णं चंपाए नयरीए कामदेवे नामं गाहावई परिवसइ–अड्ढे जाव बहुजनस्स अपरिभूए।
तस्स णं कामदेवस्स गाहावइस्स छ हिरण्णकोडीओ निहाणपउत्ताओ, छ हिरण्णकोडीओ वड्ढिपउत्ताओ, छ हिरण्ण-कोडीओ पवित्थरपउत्ताओ, छ व्वया दसगोसाहस्सिएणं वएणं होत्था।
से णं कामदेवे गाहावई बहूणं जाव आपुच्छणिज्जे पडिपुच्छणिज्जे, सयस्स वि य णं कुडुंबस्स मेढी Translated Sutra: हे भगवन् ! यावत् सिद्धि – प्राप्त भगवान महावीर ने सातवे अंग उपासकदशा के प्रथम अध्ययन का यदि यह अर्थ – आशय प्रतिपादित किया तो भगवन् ! उन्होंने दूसरे अध्ययन का क्या अर्थ बतलाया है ? जम्बू ! उस काल – उस समय – चम्पा नगरी थी। पूर्णभद्र नामक चैत्य था। राजा जितशत्रु था। कामदेव गाथापति था। उसकी पत्नी का नाम भद्रा | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-२ कामदेव |
Hindi | 21 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तए णं तस्स कामदेवस्स समणोवासगस्स पुव्वरत्तावरत्तकालसमयंसि एगे देवे मायी मिच्छदिट्ठी अंतियं आउब्भूए।
तए णं से देवे एगं महं पिसायरूवं विउव्वइ। तस्स णं दिव्वस्स पिसायरूवस्स इमे एयारूवे वण्णावासे पन्नत्ते–सीसं से गोकिलंज-संठाण-संठियं, सालिभसेल्ल-सरिसा से केसा कविलतेएणं दिप्पमाणा, उट्टिया-कभल्ल-संठाण-संठियं निडालं मुगुंसपुच्छं व तस्स भुमकाओ फुग्गफुग्गाओ विगय-बीभत्स-दंसणाओ, सीसघडिविणिग्गयाइं अच्छीणि विगय-बीभत्स-दंसणाइं, कण्णा जह सुप्प-कत्तरं चेव विगय-बीभत्स-दंसणिज्जा, उरब्भपुडसंनिभा से नासा, ज्झुसिरा जमल-चुल्ली-संठाण-संठिया दो वि तस्स नासापुडया, घोडयपुच्छं Translated Sutra: (तत्पश्चात् किसी समय) आधी रात के समय श्रमणोपासक कामदेव के समक्ष एक मिथ्यादृष्टि, मायावी देव प्रकट हुआ। उस देव ने एक विशालकाय पिशाच का रूप धारण किया। उसका विस्तृत वर्णन इस प्रकार है – उस पिशाच का सिर गाय को चारा देने की बाँस की टोकरी जैसा था। बाल – चावल की मंजरी के तन्तुओं के समान रूखे और मोटे थे, भूरे रंग के थे, | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-२ कामदेव |
Hindi | 22 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तए णं से दिव्वे पिसायरूवे कामदेवं समणोवासयं अभीयं अतत्थं अणुव्विग्गं अखुभियं अचलियं असंभंतं तुसिणीयं धम्मज्झाणोवगयं विहरमाणं पासइ, पासित्ता दोच्चं पि तच्चं पि कामदेवं समणोवासयं एवं वयासी–हंभो! कामदेवा! समणोवासया! जाव जइ णं तुमं अज्ज सीलाइं वयाइं वेरमणाइं, पच्चक्खाणाइं पोसहोववासाइं न छड्डेसि न भंजेसि, तो तं अहं अज्ज इमेणं नीलुप्पल-गवलगुलिय-अयसिकुसुमप्पगासेण खुरधारेण असिणा खंडाखंडिं करेमि, जहा णं तुमं देवानुप्पिया! अट्ट-दुहट्ट-वसट्टे अकाले चेव जीवियाओ ववरोविज्जसि।
तए णं से कामदेवे समणोवासए तेणं दिव्वेणं पिसायरूवेणं दोच्चं पि तच्चं पि एवं वुत्ते समाणे Translated Sutra: पिशाच का रूप धारण किये हुए देव ने श्रमणोपासक को यों निर्भय भाव से धर्म – ध्यान में निरत देखा। तब उसने दूसरी बार, तीसरी बार फिर कहा – मौत को चाहने वाले श्रमणोपासक कामदेव ! आज प्राणों से हाथ धौ बेठोगे। श्रमणोपासक कामदेव उस देव द्वारा दूसरी बार, तीसरी बार यों कहे जाने पर भी अभीत रहा, अपने धर्मध्यान में उपगत रहा। | |||||||||
Upasakdashang | उपासक दशांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
अध्ययन-२ कामदेव |
Hindi | 23 | Sutra | Ang-07 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तए णं से दिव्वे पिसायरूवे कामदेवं समणोवासयं अभीयं अतत्थं अणुव्विग्ग अखुभियं अचलियं असंभंतं तुसिणीयं धम्मज्झाणोवगयं विहरमाणं पासइ, पासित्ता जाहे नो संचाएइ कामदेवं समणोवासयं निग्गंथाओ पावयणाओ चालित्तए वा खोभित्तए वा विपरिणामित्तए वा, ताहे संते तंते परितंते सणियं-सणियं पच्चोसक्कइ, पच्चोसक्कित्ता पोसहसालाओ पडिनिक्खमइ, पडिनिक्ख-मित्ता दिव्वं पिसायरूवं विप्पजहइ, विप्पजहित्ता एगं महं दिव्वं हत्थिरूवं विउव्वइ–सत्तंगपइट्ठियं सम्मं संठियं सुजातं पुरतो उदग्गं पिट्ठतो वराहं अयाकुच्छिं अलंबकुच्छिं पलंब-लंबोदराधरकरं अब्भुग्गय- मउल- मल्लिया- विमल- धवलदंतं Translated Sutra: जब पिशाच रूपधारी उस देव ने श्रमणोपासक को निर्भय भाव से उपासना – रत देखा तो वह अत्यन्त क्रुद्ध हुआ, उसके ललाट में त्रिबलिक – चढ़ी भृकुटि तन गई। उसने तलवार से कामदेव पर वार किया और उसके टुकड़े – टुकड़े कर डाले। श्रमणोपासक कामदेव ने उस तीव्र तथा दुःसह वेदना को सहनशीलता पूर्वक झेला। जब पिशाच रूपधारी देव ने देखा, श्रमणोपासक |