Sutra Navigation: Anuyogdwar ( અનુયોગદ્વારાસૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1124322
Scripture Name( English ): Anuyogdwar Translated Scripture Name : અનુયોગદ્વારાસૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

अनुयोगद्वारासूत्र

Translated Chapter :

અનુયોગદ્વારાસૂત્ર

Section : Translated Section :
Sutra Number : 322 Category : Chulika-02
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] से किं तं समोयारे? समोयारे छव्विहे पन्नत्ते, तं जहा–१. नामसमोयारे २. ठवणसमोयारे ३. दव्वसमोयारे ४. खेत्तसमोयारे ५. कालसमोयारे ६. भावसमोयारे। नामट्ठवणाओ गयाओ जाव। से तं भवियसरीरदव्वसमोयारे। से किं तं जाणगसरीर-भवियसरीर-वतिरित्ते दव्वसमोयारे? जाणगसरीर-भवियसरीर-वतिरित्ते दव्वसमोयारे तिविहे पन्नत्ते, तं जहा–आयसमोयारे परसमोयारे तदुभयसमोयारे। सव्वदव्वा वि णं आयसमोयारेणं आयभावे समोयरंति, परसमोयारेणं जहा कुंडे वदराणि, तदुभयसमोयरेणं जहा घरे थंभो आयभावे य, जहा घडे गीवा आयभावे य। अहवा जाणगसरीर-भवियसरीर-वतिरित्ते दव्वसमोयारे दुविहे पन्नत्ते, तं जहा–आयसमोयारे य तदुभयसमोयारे य। चउसट्ठिया आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं बत्तीसियाए समोयरइ आयभावे य। बत्तीसिया आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं सोल-सियाए समोयरइ आयभावे य। सोलसिया आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं अट्ठभाइयाए समोयरइ आयभावे य। अट्ठभाइया आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभय-समोयारेणं चउभाइयाए समोयरइ आयभावे य। चउभाइया आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं अद्धमाणीए समोयरइ आयभावे य। अद्धमाणी आयसमोयारेणं आयभावे समो-यरइ, तदुभयसमोयारेणं माणीए समोयरइ आयभावे य। से तं जाणगसरीर-भविय-सरीर-वतिरित्ते दव्वसमोयारे। से तं नोआगमओ दव्वसमोयारे। से तं दव्वसमोयारे। से किं तं खेत्तसमोयारे? खेत्तसमोयारे दुविहे पन्नत्ते, तं जहा–आयसमोयारे य तदुभयसमोयारे य। भरहे वासे आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं जंबुद्दीवे दीवे समोयरइ आयभावे य। जंबुद्दीवे दीवे आयसमोयारेणं आय-भावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं तिरियलोए समोयरइ आयभावे य। तिरियलोए आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं लोए समोयरइ आयभावे य। लोए आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं अलोए समोयरइ आयभावे य। से तं खेत्तसमोयारे। से किं तं कालसमोयारे? कालसमोयारे दुविहे पन्नत्ते, तं जहा–आयसमोयारे य तदुभय-समोयारे य। सभए आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं आवलियाए समोयरइ आयभावे य। आवलिया आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं आणापाणूए समोयरइ आयभावे य। एवं जाव सागरोवमे आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं ओसप्पिणुस्सप्पिणीसु समोयरइ आयभावे य। ओसप्पिणुस्सप्पिणीओ आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं पोग्गलपरियट्टे समोयरइ आयभावे य। पोग्गलपरियट्टे आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं तीतद्धा अणागतद्धासु समोयरइ आयभावे य। तीतद्धा अनागतद्धाओ आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं सव्वद्धाए समोयरइ आयभावे य। से तं कालसमोयारे। से किं तं भावसमोयारे? भावसमोयारे दुविहे पन्नत्ते, तं जहा–आयसमोयारे य तदुभयसमोयारे य। कोहे आय समोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं माणे समोयरइ आयभावे य। माने आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभय समोयारेणं मायाए समोयरइ आयभावे य। माया आय-समोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं लोभे समोयरइ आयभावे य। लोभे आयसमो-यारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं रागे समोयरइ आयभावे य। रागे आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं मोहणिज्जे समोयरइ आयभावे य। मोहणिज्जे आयसमो-यारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं अट्ठकम्मपगडीसु समोयरइ आयभावे य। अट्ठकम्म-पगडीओ आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं छव्विहे भावे समोयरइ आयभावे य छव्विहे भावे आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं जीवे समोयरइ आयभावे य। जीवे आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं जीवत्थिकाए समोयरइ आयभावे य। जीवत्थिकाए आयसमोयारेणं आयभावे समोयरइ, तदुभयसमोयारेणं सव्वदव्वेसु समोयरइ आयभावे य।
Sutra Meaning : સૂત્ર– ૩૨૨. [૧] સમવતારનું સ્વરૂપ કેવું છે ? સમવતારના છ પ્રકાર છે. તે આ પ્રમાણે છે – ૧. નામ, ૨. સ્થાપના, ૩. દ્રવ્ય, ૪. ક્ષેત્ર, ૫. કાળ અને ૬. ભાવ. [૨] નામ સમવતારનું સ્વરૂપ કેવું છે ? નામ સમવતાર અને સ્થાપના સમવતારનું સ્વરૂપ વર્ણન પૂર્વવત્‌ અર્થાત્‌ આવશ્યકના વર્ણન પ્રમાણે જાણવુ. દ્રવ્ય સમવતારનું સ્વરૂપ કેવું છે ? દ્રવ્ય સમવતારના બે ભેદ છે, તે આ પ્રમાણે છે – આગમથી દ્રવ્યસમવતાર અને નોઆગમથી દ્રવ્યસમવતાર યાવત્‌ ભવ્યશરીર નોઆગમતઃ દ્રવ્યસમવતાર સુધીનું વર્ણન આવશ્યકની સમાન જાણવુ. જ્ઞાયકશરીર – ભવ્યશરીર વ્યતિરિક્ત દ્રવ્યસમવતારનં સ્વરૂપ કેવું છે ? જ્ઞાયકશરીર ભવ્યશરીર વ્યતિરિક્ત દ્રવ્યસમવતારના ત્રણ ભેદ છે. જેમ કે ૧. આત્મસમવતાર ૨. પરસમવતાર ૩. ઉભયસમવતાર. આત્મસમવતારની અપેક્ષાએ સર્વદ્રવ્ય આત્મભાવ – પોતાના સ્વરૂપમાં જ રહે છે. પરસમવતારની અપેક્ષાએ કુંડામાં બોરની જેમ પરભાવમાં રહે છે. તદુભય સમવતારની અપેક્ષાએ ઘરમાં થાંભલો અને ઘટમાં ગ્રીવાની જેમ પરભાવ તથા આત્મભાવ બંનેમાં રહે છે. [૩] અથવા જ્ઞાયકશરીર – ભવ્યશરીર વ્યતિરિક્ત દ્રવ્ય સમવતારના બે પ્રકાર કહ્યા છે. આત્મસમવતાર અને તદુભય સમવતાર. જેમ ચતુષ્ષષ્ટિકા આત્મસમવતારથી આત્મભાવમાં રહે છે અને તદુભય સમવતારની અપેક્ષાએ દ્વાત્રિંશિકામાં પણ રહે છે અને આત્મભાવમાં પણ રહે છે. દ્વાત્રિંશિકા આત્મસમવતારની અપેક્ષાએ આત્મભાવમાં રહે છે. તદુભય સમવતારની અપેક્ષાએ ષોડશિકામાં અને આત્મભાવમાં રહે છે. ષોડશિકા આત્મસમવતારથી આત્મભાવમાં સમવતીર્ણ થાય છે. તદુભય સમવતારથી અષ્ગભાગિકામાં અને આત્મભાવમાં સમવતરિત થાય છે. અષ્ટભાગિકા આત્મસમવતારથી આત્મભાવમાં સમવતીર્ણ થાય છે. તદુભય સમવતારથી ચાતુર્ભાગિકામાં અને આત્મભાવમાં સમવતીર્ણ થાય છે. ચાતુર્ભાગિકા આત્મ સમવતારની અપેક્ષાએ આત્મભાવમાં રહે છે. તદુભય – સમવતારની અપેક્ષાએ અર્ધમાનીમાં અને આત્મભાવમાં રહે છે. અર્ધમાનીકા આત્મસમવતારની અપેક્ષાએ આત્મભાવમાં સમવતરિત થાય છે. તદુભય સમવતારની અપેક્ષાએ માનીકામાં સમવતરિત થાય છે અને આત્મભાવમાં સમવતરિત થાય છે. આ જ્ઞાયકશરીર ભવ્યશરીર વ્યતિરિક્ત દ્રવ્ય સમવતારનું વર્ણન છે. આ રીતે નોઆગમથી દ્રવ્યસમવતાર અને સમુચ્ચય દ્રવ્ય સમવતારની પ્રરૂપણા પૂર્ણ થઈ. [૪] ક્ષેત્રસમવતારનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ક્ષેત્ર સમવતારના બે પ્રકાર, તે આ પ્રમાણે છે – ૧. આત્મ – સમવતાર, ૨. તદુભય સમવતાર. ભરતક્ષેત્ર આત્મસમવતારની અપેક્ષાએ આત્મભાવમાં સમવતરિત થાય છે. તદુભય સમવતારની અપેક્ષાએ જંબૂદ્વીપમાં અને આત્મભાવમાં સમાવિષ્ટ થાય છે. જંબૂદ્વીપ આત્મસમવતારની અપેક્ષાએ આત્મભાવમાં રહે છે. તદુભયસમવતારની અપેક્ષાએ તિર્યગ્‌લોક મધ્ય લોકમાં. અને આત્મભાવમાં સમવતરિત થાય છે.તિર્યગ્‌લોક આત્મસમવતારની અપેક્ષાએ આત્મસ્વરૂપમાં સ્થિત છે. તદુભયસમવતારની અપેક્ષાએ લોકમાં અને આત્મભાવમાં સ્થિત છે. [૬] કાલસમવતારનું સ્વરૂપ કેવું છે ? કાલસમવતારના બે પ્રકાર કહ્યા છે. તે આ પ્રમાણે છે – ૧. આત્મસમવતાર ૨. તદુભય સમવતાર. ૧. આત્મસમવતારની અપેક્ષાએ સમય આત્મભાવમાં રહે છે, તદુભયસમવતારની અપેક્ષાએ સમય આવલિકામાં અને આત્મભાવમાં પણ સમવતરિત થાય છે. તે જ પ્રમાણે ૨. આવલિકા ૩. આનપ્રાણ ૪. સ્તોક ૫. લવ ૬. મુહૂર્ત્ત ૭. અહોરાત્ર ૮. પક્ષ ૯. માસ ૧૦. ઋતુ ૧૧. અયન ૧૨. સંવત્સર ૧૩. યુગ ૧૪. સો વર્ષ ૧૫. હજાર વર્ષ ૧૬. લાખ વર્ષ ૧૭. પૂર્વાંગ ૧૮. પૂર્વ ૧૯. ત્રુટિતાંગ ૨૦. ત્રુટિત ૨૧. અડડાંગ ૨૨. અડડ ૨૩. અવવાંગ ૨૪. અવવ ૨૫. હૂહૂકાંગ ૨૬. હૂહૂક ૨૭. ઉત્પલાંગ ૨૮. ઉત્પલ ૨૯. પદ્માંગ ૩૦. પદ્મ ૩૧. નલિનાંગ ૩૨. નલિન ૩૩. અર્થનિકુરાંગ ૩૪. અર્થ – નિકુર ૩૫. અયુતાંગ ૩૬. અયુત ૩૭. નિયુતાંગ ૩૮. નિયુત ૩૯. પ્રયુતાંગ ૪૦. પ્રયુત ૪૧. ચૂલિકાંગ ૪૨. ચૂલિકા ૪૩. શીર્ષપ્રહેલિકાંગ ૪૪. શીર્ષપ્રહેલિકા ૪૫. પલ્યોપમ ૪૬. સાગરોપમ. આ સર્વ આત્મસમવતારની અપેક્ષાએ આત્મભાવમાં રહે છે. ૪૭. તદુભય સમવતારથી પુદ્‌ગલપરાવર્તન કાળમાં અને આત્મભાવમાં રહે છે. ૪૮. પુદ્‌ગલ – પરાવર્તનકાળ આત્મસમવતારથી આત્મભાવમાં અને તદુભય સમવતારથી અતીત – અનાગતકાળમાં અને આત્મભાવમાં રહે છે. ૪૯. અતીત અનાગતકાળ આત્મસમવતારથી આત્મભાવમાં અને તદુભય સમવતારની અપેક્ષાએ સર્વાદ્ધાકાળમાં તથા આત્મભાવમાં રહે છે. [૭]ભાવસમવતારનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ભાવસમવતારના બે પ્રકાર કહ્યા છે. જેમ કે આત્મ સમવતાર અને તદુભય સમવતાર. આત્મ સમવતારની અપેક્ષાએ ક્રોધ નિજસ્વરૂપમાં રહે છે. તદુભય સમવતારની અપેક્ષાએ માનમાં અને નિજસ્વરૂપમાં સમવતીર્ણ છે. તે જ રીતે માન, માયા, લોભ, રાગ, મોહનીય, આઠ કર્મપ્રકૃતિઓ આત્મ – સમવતારથી આત્મભવમાં અને તદુભયસમવતારથી છ પ્રકારના ભાવોમાં અને આત્મભાવમાં રહે છે. તે જ રીતે ઔદયિક વગેરે છ ભાવ જીવમાં, જીવ જીવાસ્તિકાયમાં, જીવાસ્તિકાય દ્રવ્યમાં અને નિજસ્વરૂપમાં પણ સમવતરિત થાય છે. તેની સંગ્રહણી ગાથાનો અર્થ આ પ્રમાણે છે – સૂત્ર– ૩૨૩, ૩૨૪. ક્રોધ, માન, માયા, લોભ, રાગ, મોહનીયકર્મ, કર્મપ્રકૃતિ, ભાવ, જીવ, જીવાસ્તિકાય અને સર્વદ્રવ્ય, આત્મસમવતારથી પોત – પોતાના સ્વરૂપમાં અને તદુભયસમવતારથી પરરૂપ અને સ્વ સ્વરૂપમાં પણ રહે છે. સૂત્ર સંદર્ભ– ૩૨૨–૩૨૪
Mool Sutra Transliteration : [sutra] se kim tam samoyare? Samoyare chhavvihe pannatte, tam jaha–1. Namasamoyare 2. Thavanasamoyare 3. Davvasamoyare 4. Khettasamoyare 5. Kalasamoyare 6. Bhavasamoyare. Namatthavanao gayao java. Se tam bhaviyasariradavvasamoyare. Se kim tam janagasarira-bhaviyasarira-vatiritte davvasamoyare? Janagasarira-bhaviyasarira-vatiritte davvasamoyare tivihe pannatte, tam jaha–ayasamoyare parasamoyare tadubhayasamoyare. Savvadavva vi nam ayasamoyarenam ayabhave samoyaramti, parasamoyarenam jaha kumde vadarani, tadubhayasamoyarenam jaha ghare thambho ayabhave ya, jaha ghade giva ayabhave ya. Ahava janagasarira-bhaviyasarira-vatiritte davvasamoyare duvihe pannatte, tam jaha–ayasamoyare ya tadubhayasamoyare ya. Chausatthiya ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam battisiyae samoyarai ayabhave ya. Battisiya ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam sola-siyae samoyarai ayabhave ya. Solasiya ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam atthabhaiyae samoyarai ayabhave ya. Atthabhaiya ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhaya-samoyarenam chaubhaiyae samoyarai ayabhave ya. Chaubhaiya ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam addhamanie samoyarai ayabhave ya. Addhamani ayasamoyarenam ayabhave samo-yarai, tadubhayasamoyarenam manie samoyarai ayabhave ya. Se tam janagasarira-bhaviya-sarira-vatiritte davvasamoyare. Se tam noagamao davvasamoyare. Se tam davvasamoyare. Se kim tam khettasamoyare? Khettasamoyare duvihe pannatte, tam jaha–ayasamoyare ya tadubhayasamoyare ya. Bharahe vase ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam jambuddive dive samoyarai ayabhave ya. Jambuddive dive ayasamoyarenam aya-bhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam tiriyaloe samoyarai ayabhave ya. Tiriyaloe ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam loe samoyarai ayabhave ya. Loe ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam aloe samoyarai ayabhave ya. Se tam khettasamoyare. Se kim tam kalasamoyare? Kalasamoyare duvihe pannatte, tam jaha–ayasamoyare ya tadubhaya-samoyare ya. Sabhae ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam avaliyae samoyarai ayabhave ya. Avaliya ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam anapanue samoyarai ayabhave ya. Evam java sagarovame ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam osappinussappinisu samoyarai ayabhave ya. Osappinussappinio ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam poggalapariyatte samoyarai ayabhave ya. Poggalapariyatte ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam titaddha anagataddhasu samoyarai ayabhave ya. Titaddha anagataddhao ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam savvaddhae samoyarai ayabhave ya. Se tam kalasamoyare. Se kim tam bhavasamoyare? Bhavasamoyare duvihe pannatte, tam jaha–ayasamoyare ya tadubhayasamoyare ya. Kohe aya samoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam mane samoyarai ayabhave ya. Mane ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhaya samoyarenam mayae samoyarai ayabhave ya. Maya aya-samoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam lobhe samoyarai ayabhave ya. Lobhe ayasamo-yarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam rage samoyarai ayabhave ya. Rage ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam mohanijje samoyarai ayabhave ya. Mohanijje ayasamo-yarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam atthakammapagadisu samoyarai ayabhave ya. Atthakamma-pagadio ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam chhavvihe bhave samoyarai ayabhave ya chhavvihe bhave ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam jive samoyarai ayabhave ya. Jive ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam jivatthikae samoyarai ayabhave ya. Jivatthikae ayasamoyarenam ayabhave samoyarai, tadubhayasamoyarenam savvadavvesu samoyarai ayabhave ya.
Sutra Meaning Transliteration : Sutra– 322. [1] samavataranum svarupa kevum chhe\? Samavatarana chha prakara chhe. Te a pramane chhe – 1. Nama, 2. Sthapana, 3. Dravya, 4. Kshetra, 5. Kala ane 6. Bhava. [2] nama samavataranum svarupa kevum chhe\? Nama samavatara ane sthapana samavataranum svarupa varnana purvavat arthat avashyakana varnana pramane janavu. Dravya samavataranum svarupa kevum chhe\? Dravya samavatarana be bheda chhe, te a pramane chhe – agamathi dravyasamavatara ane noagamathi dravyasamavatara yavat bhavyasharira noagamatah dravyasamavatara sudhinum varnana avashyakani samana janavu. Jnyayakasharira – bhavyasharira vyatirikta dravyasamavataranam svarupa kevum chhe\? Jnyayakasharira bhavyasharira vyatirikta dravyasamavatarana trana bheda chhe. Jema ke 1. Atmasamavatara 2. Parasamavatara 3. Ubhayasamavatara. Atmasamavatarani apekshae sarvadravya atmabhava – potana svarupamam ja rahe chhe. Parasamavatarani apekshae kumdamam borani jema parabhavamam rahe chhe. Tadubhaya samavatarani apekshae gharamam thambhalo ane ghatamam grivani jema parabhava tatha atmabhava bamnemam rahe chhe. [3] athava jnyayakasharira – bhavyasharira vyatirikta dravya samavatarana be prakara kahya chhe. Atmasamavatara ane tadubhaya samavatara. Jema chatushshashtika atmasamavatarathi atmabhavamam rahe chhe ane tadubhaya samavatarani apekshae dvatrimshikamam pana rahe chhe ane atmabhavamam pana rahe chhe. Dvatrimshika atmasamavatarani apekshae atmabhavamam rahe chhe. Tadubhaya samavatarani apekshae shodashikamam ane atmabhavamam rahe chhe. Shodashika atmasamavatarathi atmabhavamam samavatirna thaya chhe. Tadubhaya samavatarathi ashgabhagikamam ane atmabhavamam samavatarita thaya chhe. Ashtabhagika atmasamavatarathi atmabhavamam samavatirna thaya chhe. Tadubhaya samavatarathi chaturbhagikamam ane atmabhavamam samavatirna thaya chhe. Chaturbhagika atma samavatarani apekshae atmabhavamam rahe chhe. Tadubhaya – samavatarani apekshae ardhamanimam ane atmabhavamam rahe chhe. Ardhamanika atmasamavatarani apekshae atmabhavamam samavatarita thaya chhe. Tadubhaya samavatarani apekshae manikamam samavatarita thaya chhe ane atmabhavamam samavatarita thaya chhe. A jnyayakasharira bhavyasharira vyatirikta dravya samavataranum varnana chhe. A rite noagamathi dravyasamavatara ane samuchchaya dravya samavatarani prarupana purna thai. [4] kshetrasamavataranum svarupa kevum chhe\? Kshetra samavatarana be prakara, te a pramane chhe – 1. Atma – samavatara, 2. Tadubhaya samavatara. Bharatakshetra atmasamavatarani apekshae atmabhavamam samavatarita thaya chhe. Tadubhaya samavatarani apekshae jambudvipamam ane atmabhavamam samavishta thaya chhe. Jambudvipa atmasamavatarani apekshae atmabhavamam rahe chhe. Tadubhayasamavatarani apekshae tiryagloka madhya lokamam. Ane atmabhavamam samavatarita thaya chhE.Tiryagloka atmasamavatarani apekshae atmasvarupamam sthita chhe. Tadubhayasamavatarani apekshae lokamam ane atmabhavamam sthita chhe. [6] kalasamavataranum svarupa kevum chhe\? Kalasamavatarana be prakara kahya chhe. Te a pramane chhe – 1. Atmasamavatara 2. Tadubhaya samavatara. 1. Atmasamavatarani apekshae samaya atmabhavamam rahe chhe, tadubhayasamavatarani apekshae samaya avalikamam ane atmabhavamam pana samavatarita thaya chhe. Te ja pramane 2. Avalika 3. Anaprana 4. Stoka 5. Lava 6. Muhurtta 7. Ahoratra 8. Paksha 9. Masa 10. Ritu 11. Ayana 12. Samvatsara 13. Yuga 14. So varsha 15. Hajara varsha 16. Lakha varsha 17. Purvamga 18. Purva 19. Trutitamga 20. Trutita 21. Adadamga 22. Adada 23. Avavamga 24. Avava 25. Huhukamga 26. Huhuka 27. Utpalamga 28. Utpala 29. Padmamga 30. Padma 31. Nalinamga 32. Nalina 33. Arthanikuramga 34. Artha – nikura 35. Ayutamga 36. Ayuta 37. Niyutamga 38. Niyuta 39. Prayutamga 40. Prayuta 41. Chulikamga 42. Chulika 43. Shirshaprahelikamga 44. Shirshaprahelika 45. Palyopama 46. Sagaropama. A sarva atmasamavatarani apekshae atmabhavamam rahe chhe. 47. Tadubhaya samavatarathi pudgalaparavartana kalamam ane atmabhavamam rahe chhe. 48. Pudgala – paravartanakala atmasamavatarathi atmabhavamam ane tadubhaya samavatarathi atita – anagatakalamam ane atmabhavamam rahe chhe. 49. Atita anagatakala atmasamavatarathi atmabhavamam ane tadubhaya samavatarani apekshae sarvaddhakalamam tatha atmabhavamam rahe chhe. [7]bhavasamavataranum svarupa kevum chhe\? Bhavasamavatarana be prakara kahya chhe. Jema ke atma samavatara ane tadubhaya samavatara. Atma samavatarani apekshae krodha nijasvarupamam rahe chhe. Tadubhaya samavatarani apekshae manamam ane nijasvarupamam samavatirna chhe. Te ja rite mana, maya, lobha, raga, mohaniya, atha karmaprakritio atma – samavatarathi atmabhavamam ane tadubhayasamavatarathi chha prakarana bhavomam ane atmabhavamam rahe chhe. Te ja rite audayika vagere chha bhava jivamam, jiva jivastikayamam, jivastikaya dravyamam ane nijasvarupamam pana samavatarita thaya chhe. Teni samgrahani gathano artha a pramane chhe – Sutra– 323, 324. Krodha, mana, maya, lobha, raga, mohaniyakarma, karmaprakriti, bhava, jiva, jivastikaya ane sarvadravya, atmasamavatarathi pota – potana svarupamam ane tadubhayasamavatarathi pararupa ane sva svarupamam pana rahe chhe. Sutra samdarbha– 322–324