Sutra Navigation: Anuyogdwar ( અનુયોગદ્વારાસૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1124138
Scripture Name( English ): Anuyogdwar Translated Scripture Name : અનુયોગદ્વારાસૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

अनुयोगद्वारासूत्र

 Translated Chapter :

અનુયોગદ્વારાસૂત્ર
Section : Translated Section :
Sutra Number : 138 Category : Chulika-02
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] से किं तं ओवनिहिया कालानुपुव्वी? ओवनिहिया कालानुपुव्वी तिविहा पन्नत्ता, तं जहा–पुव्वानुपुव्वी पच्छानुपुव्वी अनानुपुव्वी। से किं तं पुव्वानुपुव्वी? पुव्वानुपुव्वी–समए आवलिया आनापानू थोवे लवे मुहुत्ते अहोरत्ते पक्खे मासे उऊ अयने संवच्छरे जुगे वाससए वाससहस्से वाससयसहस्से पुव्वंगे पुव्वे, तुडियंगे तुडिए, अडडंगे अडडे, अववंगे अववे, हुहुयंगे हुहुए, उप्पलंगे उप्पले, पउमंगे पउमे, नलिणंगे नलिणे, अत्थनिउरंगे अत्थनिउरे, अउयंगे अउए, नउयंगे नउए, पउयंगे पउए, चूलियंगे चूलिया, सीसपहेलियंगे सीसपहेलिया, पलिओवमे सागरोवमे ओसप्पिणी उस्सप्पिणी पोग्गलपरियट्टे तीतद्धा अनागतद्धा सव्वद्धा। से तं पुव्वानुपुव्वी। से किं तं पच्छानुपुव्वी? पच्छानुपुव्वी–सव्वद्धा जाव समए। से तं पच्छानुपुव्वी। से किं तं अनानुपुव्वी? अनानुपुव्वी–एयाए चेव एगाइयाए एगुत्तरियाए अनंतगच्छगयाए सेढीए अन्नमन्नब्भासो दुरूवूणो। से तं अनानुपुव्वी। अहवा ओवनिहिया कालानुपुव्वी तिविहा पन्नत्ता, तं–पुव्वानुपुव्वी पच्छानुपुव्वी अनानुपुव्वी। से किं तं पुव्वानुपुव्वी? पुव्वानुपुव्वी–एगसमयट्ठिईए दुसमयट्ठिईए तिसमयट्ठिईए जाव दससमयट्ठिईए संखेज्जसमयट्ठिईए असंखेज्जसमयट्ठिईए। से तं पुव्वानुपुव्वी। से किं तं पच्छानुपुव्वी? पच्छानुपुव्वी–असंखेज्जसमयट्ठिईए जाव एगसमयट्ठिईए। से तं पच्छानुपुव्वी। से किं तं अनानुपुव्वी? अनानुपुव्वी–एयाए चेव एगाइयाए एगुत्तरियाए असंखेज्जगच्छगयाए सेढीए अन्नमन्नब्भासो दुरूवूणो। से तं अनानुपुव्वी। से तं ओवनिहिया कालानुपुव्वी। से तं कालानुपुव्वी।
Sutra Meaning : (૧) ઔપનિધિકી કાલાનુપૂર્વીનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ઔપનિધિકી કાલાનુપૂર્વીના ત્રણ પ્રકાર છે, તે આ પ્રમાણે છે – ૧. પૂર્વાનુપૂર્વી ૨. પશ્ચાનુપૂર્વી ૩. અનાનુપૂર્વી. પૂર્વાનુપૂર્વીનું સ્વરૂપ કેવું છે ? પૂર્વાનુપૂર્વીનું સ્વરૂપ આ પ્રમાણે છે – એક સમયની સ્થિતિવાળા, બે સમયની સ્થિતિવાળા, ત્રણ સમયની સ્થિતિવાળા યાવત્‌ દસ સમયની સ્થિતિવાળા, સંખ્યાત સમયની સ્થિતિવાળા, અસંખ્યાત સમયની સ્થિતિવાળા દ્રવ્યોનું ક્રમથી સ્થાપન કરવું કે કથન કરવું, તેને ઔપનિધિકી પૂર્વાનુપૂર્વી કહેવાય છે. પશ્ચાનુપૂર્વીનું સ્વરૂપ કેવું છે ? અસંખ્યાત સમયની સ્થિતિવાળા યાવત્‌ એક સમયની સ્થિતિવાળા દ્રવ્યોનું વિપરીત ક્રમથી સ્થાપન કરવું કે કથન કરવું તેને ઔપનિધિકી પશ્ચાનુપૂર્વી કહેવાય છે. અનાનુપૂર્વીનું સ્વરૂપ કેવું છે ? એકને સ્થાપન કરી એક – એકની વૃદ્ધિ દ્વારા અસંખ્યાત પર્યન્તની સંખ્યાનું સ્થાપન કરી, તેનો પરસ્પર ગુણાકાર કરતા, પ્રાપ્ત રાશિમાંથી પ્રથમ અને અંતિમ બે ભંગ ન્યૂન કરી, જે ભંગ રહે, તેને અનાનુપૂર્વી કહે છે. ૨ અથવા સંગ્રહનય સંમત ઔપનિધિકી કાલાનુપૂર્વીના બીજી રીતે. ત્રણ પ્રકાર છે – ૧. પૂર્વાનુપૂર્વી, ૨. પશ્ચાનુ પૂર્વી, ૩. અનાનુપૂર્વી. પૂર્વાનુપૂર્વીનું સ્વરૂપ કેવું છે ? સમય, આવલિકા, આનપ્રાણ, સ્તોક, લવ, મુહૂર્ત્ત, દિવસ, અહોરાત્ર, પક્ષ, માસ, ઋતુ, અયન, સંવત્સર, યુગ, સો વર્ષ, હજાર વર્ષ, લાખ વર્ષ, પૂર્વાંગ, પૂર્વ, ત્રુટિતાંગ, ત્રુટિત, અડડાંગ, અડડ, અવવાંગ, અવવ, હુહુકાંગ, હુહુક, ઉત્પલાંગ, ઉત્પલ, પદ્માંગ, પદ્મ, નલિનાંગ, નલિન, અર્થનિપુરાંગ, અર્થનિપુર, અયુતાંગ, અયુત, નયુતાંગ, નયુત, પ્રયુતાંગ, પ્રયુત, ચૂલિકાંગ, ચૂલિકા, શીર્ષપ્રહેલિકાંગ, શીર્ષપ્રહેલિકા, પલ્યોપમ, સાગરોપમ, અવસર્પિણી, ઉત્સર્પિણી, પુદ્‌ગલ પરાવર્ત, અતીતાદ્ધા, અનાગતાદ્ધા, સર્વાદ્ધા, આ ક્રમથી સ્થાપન કરવાને કાળસંબંધી પૂર્વાનુપૂર્વી કહેવામાં આવે છે. પશ્ચાનુપૂર્વીનું સ્વરૂપ કેવું છે ? સર્વાદ્ધા, અનાગતાદ્ધાથી સમય સુધીના પદોની વિપરીત ક્રમથી સ્થાપનાને પશ્ચાનુપૂર્વી કહેવામાં આવે છે. અનાનુપૂર્વીનું સ્વરૂપ કેવું છે ? સમયાદિને એક સંખ્યા આપી ત્યાંથી પ્રારંભ કરી, એક – એકની વૃદ્ધિ દ્વારા સર્વાદ્ધા પર્યન્તની અનંતશ્રેણી સ્થાપિત કરી, પરસ્પર ગુણાકાર કરવાથી પ્રાપ્ત રાશિમાંથી આદિ અને અંતના બે ભંગ બાદ કરી, શેષ ભંગો અનાનુપૂર્વી કહેવાય છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] se kim tam ovanihiya kalanupuvvi? Ovanihiya kalanupuvvi tiviha pannatta, tam jaha–puvvanupuvvi pachchhanupuvvi ananupuvvi. Se kim tam puvvanupuvvi? Puvvanupuvvi–samae avaliya anapanu thove lave muhutte ahoratte pakkhe mase uu ayane samvachchhare juge vasasae vasasahasse vasasayasahasse puvvamge puvve, tudiyamge tudie, adadamge adade, avavamge avave, huhuyamge huhue, uppalamge uppale, paumamge paume, nalinamge naline, atthaniuramge atthaniure, auyamge aue, nauyamge naue, pauyamge paue, chuliyamge chuliya, sisapaheliyamge sisapaheliya, paliovame sagarovame osappini ussappini poggalapariyatte titaddha anagataddha savvaddha. Se tam puvvanupuvvi. Se kim tam pachchhanupuvvi? Pachchhanupuvvi–savvaddha java samae. Se tam pachchhanupuvvi. Se kim tam ananupuvvi? Ananupuvvi–eyae cheva egaiyae eguttariyae anamtagachchhagayae sedhie annamannabbhaso duruvuno. Se tam ananupuvvi. Ahava ovanihiya kalanupuvvi tiviha pannatta, tam–puvvanupuvvi pachchhanupuvvi ananupuvvi. Se kim tam puvvanupuvvi? Puvvanupuvvi–egasamayatthiie dusamayatthiie tisamayatthiie java dasasamayatthiie samkhejjasamayatthiie asamkhejjasamayatthiie. Se tam puvvanupuvvi. Se kim tam pachchhanupuvvi? Pachchhanupuvvi–asamkhejjasamayatthiie java egasamayatthiie. Se tam pachchhanupuvvi. Se kim tam ananupuvvi? Ananupuvvi–eyae cheva egaiyae eguttariyae asamkhejjagachchhagayae sedhie annamannabbhaso duruvuno. Se tam ananupuvvi. Se tam ovanihiya kalanupuvvi. Se tam kalanupuvvi.
Sutra Meaning Transliteration : (1) Aupanidhiki kalanupurvinum svarupa kevum chhe\? Aupanidhiki kalanupurvina trana prakara chhe, te a pramane chhe – 1. Purvanupurvi 2. Pashchanupurvi 3. Ananupurvi. Purvanupurvinum svarupa kevum chhe\? Purvanupurvinum svarupa a pramane chhe – eka samayani sthitivala, be samayani sthitivala, trana samayani sthitivala yavat dasa samayani sthitivala, samkhyata samayani sthitivala, asamkhyata samayani sthitivala dravyonum kramathi sthapana karavum ke kathana karavum, tene aupanidhiki purvanupurvi kahevaya chhe. Pashchanupurvinum svarupa kevum chhe\? Asamkhyata samayani sthitivala yavat eka samayani sthitivala dravyonum viparita kramathi sthapana karavum ke kathana karavum tene aupanidhiki pashchanupurvi kahevaya chhe. Ananupurvinum svarupa kevum chhe\? Ekane sthapana kari eka – ekani vriddhi dvara asamkhyata paryantani samkhyanum sthapana kari, teno paraspara gunakara karata, prapta rashimamthi prathama ane amtima be bhamga nyuna kari, je bhamga rahe, tene ananupurvi kahe chhe. 2 Athava samgrahanaya sammata aupanidhiki kalanupurvina biji rite. Trana prakara chhe – 1. Purvanupurvi, 2. Pashchanu purvi, 3. Ananupurvi. Purvanupurvinum svarupa kevum chhe\? Samaya, avalika, anaprana, stoka, lava, muhurtta, divasa, ahoratra, paksha, masa, ritu, ayana, samvatsara, yuga, so varsha, hajara varsha, lakha varsha, purvamga, purva, trutitamga, trutita, adadamga, adada, avavamga, avava, huhukamga, huhuka, utpalamga, utpala, padmamga, padma, nalinamga, nalina, arthanipuramga, arthanipura, ayutamga, ayuta, nayutamga, nayuta, prayutamga, prayuta, chulikamga, chulika, shirshaprahelikamga, shirshaprahelika, palyopama, sagaropama, avasarpini, utsarpini, pudgala paravarta, atitaddha, anagataddha, sarvaddha, a kramathi sthapana karavane kalasambamdhi purvanupurvi kahevamam ave chhe. Pashchanupurvinum svarupa kevum chhe\? Sarvaddha, anagataddhathi samaya sudhina padoni viparita kramathi sthapanane pashchanupurvi kahevamam ave chhe. Ananupurvinum svarupa kevum chhe\? Samayadine eka samkhya api tyamthi prarambha kari, eka – ekani vriddhi dvara sarvaddha paryantani anamtashreni sthapita kari, paraspara gunakara karavathi prapta rashimamthi adi ane amtana be bhamga bada kari, shesha bhamgo ananupurvi kahevaya chhe.