Sutra Navigation: Dashvaikalik ( દશવૈકાલિક સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1121506
Scripture Name( English ): Dashvaikalik Translated Scripture Name : દશવૈકાલિક સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

चूलिका-१ रतिवाक्या

 Translated Chapter :

ચૂલિકા-૧ રતિવાક્યા
Section : Translated Section :
Sutra Number : 506 Category : Mool-03
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] इह खलु भो! पव्वइएणं, उप्पन्नदुक्खेणं, संजमे अरइसमावन्नचित्तेणं, ओहानुप्पेहिणा अनो-हाइएणं चेव, हयरस्सि-गयंकुस-पोयपडागाभूयाइं इमाइं अट्ठारस ठाणाइं सम्मं संपडिलेहियव्वाइं भवंति, तं जहा– १. हं भो! दुस्समाए दुप्पजीवी। २. लहुस्सगा इत्तरिया गिहीणं कामभोगा। ३. भुज्जो य साइबहुला मणुस्सा। ४. इमे य मे दुक्खे न चिरकालोवट्ठाई भविस्सइ। ५. ओमजनपुरक्कारे। ६. वंतस्स य पडियाइयणं। ७. अहरगइवासोवसंपया। ८. दुल्लभे खलु भो! गिहीणं धम्मे गिहिवासमज्झे वसंताणं। ९. आयंके से वहाय होइ। १०. संकप्पे से वहाय होइ। ११. सोवक्केसे गिहवासे। निरुवक्केसे परियाए। १२. बंधे गिहवासे। मोक्खे परियाए। १३. सावज्जे गिहवासे। अणवज्जे परियाए। १४. बहुसाहारणा गिहीणं कामभोगा। १५. पत्तेयं पुण्णपावं। १६. अनिच्चे खलु भो! मनुयाण जीविए कुसग्गजलबिंदुचंचले। १७. बहुं च खलु पाव कम्मं पगडं। १८. पावाणं च खलु भो! कडाणं कम्माणं पुव्विं दुच्चिवण्णाणं दुप्पडिकंताणं वेयइत्ता मोक्खो नत्थि अवेयइत्ता, तवसा वा ज्झोसइत्ता अट्ठारसमं पयं भवइ। भवइ य इत्थ सिलोगो–
Sutra Meaning : હે સાધકો ! આ નિર્ગ્રન્થ પ્રવચનમાં જે પ્રવ્રજિત થયેલ છે, પણ કદાચિત દુઃખ ઉત્પન્ન થતા સંયમમાં તેમનું ચિત્ત અરતિયુક્ત થઈ જાય, તેથી તે સંયમનો પરિત્યાગ કરવા ઇચ્છે છે, પણ સંયમ તજ્યો નથી તેને પહેલાં આ અઢાર સ્થાનોનું સમ્યક્‌ પ્રકારે આલોચન કરવું જોઈએ. આ અઢાર સ્થાનો અશ્વ માટે લગામ, હાથી માટે અંકુશ, જહાજ માટે પતાકા સમાન છે. જેમ કે – ૧. દુઃષમ આરામાં જીવન દુઃખમય છે. ૨. ગૃહસ્થના કામભોગ અસાર અને અલ્પકાલિક છે. ૩. મનુષ્ય પ્રાયઃ કપટ બહુલ છે. ૪. મારું આ દુઃખ ચિરકાળ સ્થાયી નહીં હશે. ૫. સંયમ છોડવાથી નીચજનોનો પુરસ્કાર સત્કાર કરવા પડશે. ૬. સંયમ છોડીને ઘેર જવું એટલે – વમન કરેલાને ફરી પીવું. ૭. નીચ ગતિઓમાં નિવાસનો સ્વીકાર કરવો. ૮. ગૃહવાસમાં ગૃહસ્થોને માટે શુદ્ધ ધર્મ નિશ્ચે દુર્લભ છે. ૯. ત્યાં આતંક – વ્યાધિ, તેના વધનું કારણ થાય છે. ૧૦. ત્યાં સંકલ્પ – વિકલ્પ વધને માટે થાય છે. ૧૧. ગૃહવાસ કલેશયુક્ત છે અને મુનિપર્યાય કલેશ રહિત છે. ૧૨. ગૃહવાસ બંધ છે અને શ્રમણપર્યાય મોક્ષ છે. ૧૩. ગૃહવાસ સાવદ્ય છે પણ મુનિ પર્યાય નિરવદ્ય છે. ૧૪. ગૃહસ્થના કામભોગ બહુજન સાધારણ છે. ૧૫. પ્રત્યેકના પુન્ય – પાપ પોતપોતાના છે. ૧૬. મનુષ્યોનું જીવન ઘાસના અગ્રભાગે સ્થિત જળબિંદુ સમાન ચંચળ છે, નિશ્ચે અનિત્ય છે. ૧૭. મેં પૂર્વે ઘણા જ પાપકર્મો કર્યા છે. ૧૮. ઓહ ! દુષ્ટ ભાવથી આચરિત તથા દુષ્પરાક્રમથી અર્જિત પૂર્વકૃત્‌ પાપકર્મોના ફળ ભોગવ્યા પછી જ મોક્ષ થાય છે, ભોગવ્યા વિના નહીં. અથવા તપ દ્વારા તે પૂર્વકર્મોનો ક્ષય કરવાથી જ મોક્ષ થાય છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] iha khalu bho! Pavvaienam, uppannadukkhenam, samjame araisamavannachittenam, ohanuppehina ano-haienam cheva, hayarassi-gayamkusa-poyapadagabhuyaim imaim attharasa thanaim sammam sampadilehiyavvaim bhavamti, tam jaha– 1. Ham bho! Dussamae duppajivi. 2. Lahussaga ittariya gihinam kamabhoga. 3. Bhujjo ya saibahula manussa. 4. Ime ya me dukkhe na chirakalovatthai bhavissai. 5. Omajanapurakkare. 6. Vamtassa ya padiyaiyanam. 7. Aharagaivasovasampaya. 8. Dullabhe khalu bho! Gihinam dhamme gihivasamajjhe vasamtanam. 9. Ayamke se vahaya hoi. 10. Samkappe se vahaya hoi. 11. Sovakkese gihavase. Niruvakkese pariyae. 12. Bamdhe gihavase. Mokkhe pariyae. 13. Savajje gihavase. Anavajje pariyae. 14. Bahusaharana gihinam kamabhoga. 15. Patteyam punnapavam. 16. Anichche khalu bho! Manuyana jivie kusaggajalabimduchamchale. 17. Bahum cha khalu pava kammam pagadam. 18. Pavanam cha khalu bho! Kadanam kammanam puvvim duchchivannanam duppadikamtanam veyaitta mokkho natthi aveyaitta, tavasa va jjhosaitta attharasamam payam bhavai. Bhavai ya ittha silogo–
Sutra Meaning Transliteration : He sadhako ! A nirgrantha pravachanamam je pravrajita thayela chhe, pana kadachita duhkha utpanna thata samyamamam temanum chitta aratiyukta thai jaya, tethi te samyamano parityaga karava ichchhe chhe, pana samyama tajyo nathi tene pahelam a adhara sthanonum samyak prakare alochana karavum joie. A adhara sthano ashva mate lagama, hathi mate amkusha, jahaja mate pataka samana chhe. Jema ke – 1. Duhshama aramam jivana duhkhamaya chhe. 2. Grihasthana kamabhoga asara ane alpakalika chhe. 3. Manushya prayah kapata bahula chhe. 4. Marum a duhkha chirakala sthayi nahim hashe. 5. Samyama chhodavathi nichajanono puraskara satkara karava padashe. 6. Samyama chhodine ghera javum etale – vamana karelane phari pivum. 7. Nicha gatiomam nivasano svikara karavo. 8. Grihavasamam grihasthone mate shuddha dharma nishche durlabha chhe. 9. Tyam atamka – vyadhi, tena vadhanum karana thaya chhe. 10. Tyam samkalpa – vikalpa vadhane mate thaya chhe. 11. Grihavasa kaleshayukta chhe ane muniparyaya kalesha rahita chhe. 12. Grihavasa bamdha chhe ane shramanaparyaya moksha chhe. 13. Grihavasa savadya chhe pana muni paryaya niravadya chhe. 14. Grihasthana kamabhoga bahujana sadharana chhe. 15. Pratyekana punya – papa potapotana chhe. 16. Manushyonum jivana ghasana agrabhage sthita jalabimdu samana chamchala chhe, nishche anitya chhe. 17. Mem purve ghana ja papakarmo karya chhe. 18. Oha ! Dushta bhavathi acharita tatha dushparakramathi arjita purvakrit papakarmona phala bhogavya pachhi ja moksha thaya chhe, bhogavya vina nahim. Athava tapa dvara te purvakarmono kshaya karavathi ja moksha thaya chhe.