Sutra Navigation: Rajprashniya ( રાજપ્રશ્નીય ઉપાંગ સૂત્ર )
Search Details
| Mool File Details |
|
Anuvad File Details |
|
| Sr No : | 1105784 | ||
| Scripture Name( English ): | Rajprashniya | Translated Scripture Name : | રાજપ્રશ્નીય ઉપાંગ સૂત્ર |
| Mool Language : | Ardha-Magadhi | Translated Language : | Gujarati |
| Chapter : |
प्रदेशीराजान प्रकरण |
Translated Chapter : |
પ્રદેશીરાજાન પ્રકરણ |
| Section : | Translated Section : | ||
| Sutra Number : | 84 | Category : | Upang-02 |
| Gatha or Sutra : | Sutra | Sutra Anuyog : | |
| Author : | Deepratnasagar | Original Author : | Gandhar |
| Century : | Sect : | Svetambara1 | |
| Source : | |||
| Mool Sutra : | [सूत्र] तए णं से दढपइण्णे दारए उम्मुक्कबालभावे विन्नयपरिणयमित्ते जोव्वणगमनुपत्ते बावत्तरिकलापंडिए नवंगसुत्त-पडिबोहिए अट्ठारसविहदेसिप्पगारभासाविसारए गीयरई गंधव्वनट्टकुसले सिंगारागार-चारुरूवे संगय गय हसिय भणिय चिट्ठिय विलास निउण जुत्तोवयारकुसले हयजोही गयजोही रहजोही बाहुजोही बाहुप्पमद्दी अलंभोगसमत्थे साहसिए वियालचारी यावि भविस्सइ। तए णं तं दढपइण्णं दारगं अम्मापियरो उम्मुक्कबालभावं विन्नय-परिणयमित्तं जोव्वण-गमनुपत्तं बावत्तरिकलापंडियं नवंगसुतपडिबोहियं अट्ठारसविहदेसिप्पगारभासाविसारयं गीयरइं गंधव्वनट्टकुसलं सिंगारागारचारुरूवं संगय गय हसिय भणिय चिट्ठिय विलास निउण जुत्तोवयार-कुसलं हयजोहिं गयजोहिं रहजोहिं बाहुजोहिं बाहुप्पमद्दिं अलंभोगसमत्थं साहसियं वियालचारिं च वियाणित्ता विउलेहिं अन्नभोगेहि य पानभोगेहि य लेणभोगेहि य वत्थभोगेहि य सयनभोगेहि य उवनिमंतेहिंति। तए णं दढपइण्णे दारए तेहिं विउलेहिं अण्णभोगेहिं पाणभोगेहिं लेणभोगेहिं वत्थभोगेहिं सयणभोगेहिं नो सज्जिहिति नो गिज्झिहिति नो मुज्झिहिति नो अज्झोववज्जिहिति। से जहानामए पउमुप्पलेइ वा पउमेइ वा कुमुएइ वा नलिणेइ वा सुभगेइ वा सुगंधिएइ वा पोंडरीएइ वा महापोंडरीएइ वा सयपत्तेइ वा सहस्सपत्तेइ वा पंके जाले जले संवड्ढे णोवलिप्पइ पंकरएणं नोवलिप्पइ जलरएणं, एवामेव दढपइण्णे वि दारए कामेहिं जाए भोगेहिं संवड्ढिए नोवलिप्पिहिति कामरएणं नोवलिप्पिहिति भोगरएणं नोवलिप्पिहिति मित्त-नाइ-नियग-सयण-संबंधि-परिजनेणं। से णं तहारूवाणं थेराणं अंतिए केवलं बोहिं बुज्झिहिति, मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइस्सति। से णं अनगारे भविस्सइ– इरियासमिए भासासमिए एसणासमिए आयाणभंड-मत्त-निक्खे-वणासमिए उच्चार पासवण खेल सिंघाण जल्ल पारिट्ठावणियासमिए मणगुत्ते वयगुत्ते कायगुत्ते गुत्ते गुत्तिंदिए गुत्तबंभयारी अममे अकिंचने निरुवलेवे कंसपाईव मुक्कतोए, संखो इव निरंगणे, जीवो विव अप्पडिहयगइ, जच्चकणगं पिव जायरूवे, आदरिसफलगा इव पागडभावे, कुम्मो इव गुत्तिंदिए, पुक्खरपत्तं व निरुवलेवे, गगनमिव निरालंबणे, अनिलो इव निरालए, चंदो इव सोमलेसे, सूरो इव दित्ततेए, सागरो इव गंभीरे, विहग इव सव्वओ विप्पमुक्के, मंदरो इव अप्पकंपे, सारयसलिलं व सुद्धहियए, खग्गविसाणं व एगजाए, भारुंडपक्खी व अप्पमत्ते, कुंजरो इव सोंडीरे, वसभो इव जायत्थामे, सीहो इव दुद्धरिसे, वसुंधरा इव सव्वफासविसहे, सुहुयहुयासणे इव तेयसा जलंते। तस्स णं भगवतो अनुत्तरेणं नाणेणं अनुत्तरेणं दंसणेणं अनुत्तरेणं चरित्तेणं अनुत्तरेणं आलएणं अनुत्तरेणं विहारेणं अनुत्तरेणं अज्जवेणं अनुत्तरेणं मद्दवेणं अनुत्तरेणं लाघवेणं अनुत्तराए खंतीए अनुत्तराए गुत्तीए अनुत्तराए मुत्तीए अनुत्तरेणं सव्वसंजमसुचरियतवफल-णिव्वाणमग्गेणं अप्पाणं भावेमाणस्स अनंते अनुत्तरे कसिणे पडिपुण्णे निरावरणे निव्वाघाए केवलवरनाणदंसणे समुप्पज्जिहिति। तए णं से भगवं अरहा जिणे केवली भविस्सइ, सदेवमनुयासुरस्स लोगस्स परियायं जाणिहिति, तं जहा– आगतिं गतिं ठितिं चवणं उववायं तक्कं कडं मनोमाणसियं खइयं भुत्तं पडिसेवियं आवीकम्मं रहोकम्मं, अरहा अरहस्सभागी तं कालं तं मनवयकायजोगे वट्टमानाणं सव्वलोए सव्वजीवाणं सव्वभावे जाणमाणे पासमाणे विहरिस्सइ। तए णं दढपइण्णे केवली एयारूवेणं विहारेणं विहरमाणे बहूइं वासाइं केवलिपरियागं पाउणिहिति, पाउणित्ता अप्पणो आउसेसं आभोएत्ता, बहूइं भत्ताइं पच्चक्खाइस्सइ, बहूइं भत्ताइं अनसणाए छेइस्सइ, जस्सट्ठाए कीरइ णग्गभावे मुंडभावे केसलोए बंभचेरवासे अण्हाणगं अदंतमणगं अच्छत्तगं अणुवाहणगं भूमिसेज्जाओ फलहसेज्जाओ परघरपवेसो लद्धावलद्धाइं मानावमाणाइं परेसिं हीलणाओ निंदणाओ खिंसणाओ तज्जणाओ ताडणाओ गरहणाओ उच्चावया विरूवरूवा बावीसं परीसहोवसग्गा गामकंटगा अहियासिज्जंति, तमट्ठं आरोहेहिइ, आराहित्ता चरिमेहिं उस्सास-निस्सासेहिं सिज्झिहिति बुज्झिहिति मुच्चिहिति परिनिव्वाहिति सव्वदुक्खाणमंतं करेहिति। | ||
| Sutra Meaning : | સૂત્ર– ૮૪. ત્યારપછી તે દૃઢપ્રતિજ્ઞ, બાલ્યભાવ છોડીને વિજ્ઞાત પરિણત માત્ર, બોંતેર કલા પંડિત, અઢાર ભેદે દેશી પ્રકારની ભાષામાં વિશારદ, સુપ્તનવાંગ જાગૃત થયેલ, ગીતરતી, ગંધર્વ – નૃત્ય કુશળ, શૃંગારાગારચારુવેશી, સંગત હસિત ભણિત ચેષ્ટિત વિલાસ સંલાપ નિપુણ યુક્તોપચાર કુશળ, અશ્વ – હાથી – બાહુયોધી, બાહુપ્રમર્દી, પર્યાપ્ત ભોગ સમર્થ, સાહસિક, વિકાલચારી થશે. ત્યારે તે દૃઢપ્રતિજ્ઞાના માતાપિતા તેને બાલ્યભાવથી ઉન્મુક્ત યાવત્ વિકાલચારી જાણીને વિપુલ અન્ન – પાન – લયન – વસ્ત્ર – શયન ભોગ વડે ઉપનિમંત્રે છે. ત્યારપછી દૃઢપ્રતિજ્ઞ તે વિપુલ અન્ન યાવત્ શયન ભોગ વડે આસક્ત નહીં થાય, ગૃદ્ધ – મૂર્ચ્છિત કે અત્યાસક્ત નહીં થાય. જેમ કોઈ પદ્મોત્પલ, પદ્મ યાવત્ શતસહસ્ર પત્ર કમળ કાદવમાં ઉત્પન્ન થાય છે, જળમાં વધે છે પણ તે કાદવથી કે જળરજથી લિપ્ત થતા નથી, તેમ દૃઢપ્રતિજ્ઞ કામમાં જન્મ્યો, ભોગમાં વૃદ્ધિ પામ્યો છતાં તેનાથી લેપાશે નહીં – મિત્ર, જ્ઞાતિ – નિજક – સ્વજન – સંબંધી – પરિજનથી પણ તે દૃઢપ્રતિજ્ઞ, લેપાશે નહીં. તે તથારૂપ સ્થવિરો પાસે કેવલ બોધિથી બોધિત થઈ, કેવલ મુંડ થઈને, ઘર છોડીને અણગારિક પ્રવ્રજ્યા લેશે. તે ઇર્યાસમિત યાવત્ સુહુત હુતાશન સમાન તેજથી જાજ્વલ્યમાન અણગાર થશે. તે ભગવંત અનુત્તર જ્ઞાન – દર્શન – ચારિત્ર – આલય – વિહાર – આર્જવ – માર્દવ – લાઘવ – ક્ષાંતિ – ગુપ્તિ – મુક્તિ અને અનુત્તર સર્વ સંયમ તપ સુચરિત ફળ નિર્વાણમાર્ગથી આત્માને ભાવિત કરતા અનંત અનુત્તર સંપૂર્ણ પ્રતિપૂર્ણ નિરાવરણ નિર્વ્યાઘાત કેવલવર જ્ઞાન – દર્શનને ઉત્પન્ન કરશે. ત્યારે તે ભગવન્ અરહંત, જિન, કેવલી થશે. દેવ – મનુષ્ય – અસુરલોક સહિતના પર્યાયોને જાણશે. તે આ – આગતિ, ગતિ, સ્થિતિ, ચ્યવન, ઉપપાત, તર્ક, કૃત, મનોમાનસિક, ખાદિત, ભુક્ત, પ્રતિસેવિત, આવીકર્મ, રહોકર્મ, અરહસ, અરહસ્ય ભાગી, તે તે મન – વચન – કાયયોગમાં વર્તમાન સર્વલોક, સર્વ જીવ, સર્વ ભાવને જાણતા – જોતા વિચરશે. ત્યારે તે દૃઢપ્રતિજ્ઞ કેવળી આવા સ્વરૂપના વિહારથી વિચરતા, ઘણા વર્ષો કેવલી પર્યાય પાળીને પોતાનું આયુ શેષ જાણીને ઘણા ભોજનનું પચ્ચક્ખાણ કરશે, કરીને ઘણા ભક્તોને અનશન વડે છેદશે. છેદીને જે કારણે નગ્નભાવ, કેશલોચ, બ્રહ્મચર્યવાસ, અસ્નાન, અદંતધાવન, અનુવહાણ, ભૂમિશય્યા, ફલકશય્યા, પરગૃહપ્રવેશ, લબ્ધ – અલબ્ધ, માન – અપમાન, બીજાની હીલના, ખિંસણા, ગર્હણા, આક્રોશ, વિરૂપ, બાવીશ પરીષહોપસર્ગ, ગ્રામકંટકને અધ્યાસિત કરી, તે અર્થને આરાધશે. આરાધીને છેલ્લા શ્વાસોચ્છ્વાસે સિદ્ધ – મુક્ત – પરિનિવૃત્ત – દુઃખાંતકર થશે. સૂત્ર– ૮૫. ભગવન્! તે એમ જ છે, એમ જ છે. એમ કહી ગૌતમસ્વામી, શ્રમણ ભગવંત મહાવીરને વંદન – નમન કરીને સંયમ અને તપથી આત્માને ભાવિત કરતા વિચરે છે. ભયવિજેતા ભગવન્ને નમસ્કાર, શ્રુતદેવતા ભગવતીને નમસ્કાર, પ્રજ્ઞપ્તિ ભગવતીને નમસ્કાર, અરહંત – ભગવન્ – પાર્શ્વને નમસ્કાર, પ્રશ્ન સુપ્રશ્ન પ્રદર્શકને નમસ્કાર. સૂત્ર સંદર્ભ– ૮૪, ૮૫ | ||
| Mool Sutra Transliteration : | [sutra] tae nam se dadhapainne darae ummukkabalabhave vinnayaparinayamitte jovvanagamanupatte bavattarikalapamdie navamgasutta-padibohie attharasavihadesippagarabhasavisarae giyarai gamdhavvanattakusale simgaragara-charuruve samgaya gaya hasiya bhaniya chitthiya vilasa niuna juttovayarakusale hayajohi gayajohi rahajohi bahujohi bahuppamaddi alambhogasamatthe sahasie viyalachari yavi bhavissai. Tae nam tam dadhapainnam daragam ammapiyaro ummukkabalabhavam vinnaya-parinayamittam jovvana-gamanupattam bavattarikalapamdiyam navamgasutapadibohiyam attharasavihadesippagarabhasavisarayam giyaraim gamdhavvanattakusalam simgaragaracharuruvam samgaya gaya hasiya bhaniya chitthiya vilasa niuna juttovayara-kusalam hayajohim gayajohim rahajohim bahujohim bahuppamaddim alambhogasamattham sahasiyam viyalacharim cha viyanitta viulehim annabhogehi ya panabhogehi ya lenabhogehi ya vatthabhogehi ya sayanabhogehi ya uvanimamtehimti. Tae nam dadhapainne darae tehim viulehim annabhogehim panabhogehim lenabhogehim vatthabhogehim sayanabhogehim no sajjihiti no gijjhihiti no mujjhihiti no ajjhovavajjihiti. Se jahanamae paumuppalei va paumei va kumuei va nalinei va subhagei va sugamdhiei va pomdariei va mahapomdariei va sayapattei va sahassapattei va pamke jale jale samvaddhe novalippai pamkaraenam novalippai jalaraenam, evameva dadhapainne vi darae kamehim jae bhogehim samvaddhie novalippihiti kamaraenam novalippihiti bhogaraenam novalippihiti mitta-nai-niyaga-sayana-sambamdhi-parijanenam. Se nam taharuvanam theranam amtie kevalam bohim bujjhihiti, mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaissati. Se nam anagare bhavissai– iriyasamie bhasasamie esanasamie ayanabhamda-matta-nikkhe-vanasamie uchchara pasavana khela simghana jalla paritthavaniyasamie managutte vayagutte kayagutte gutte guttimdie guttabambhayari amame akimchane niruvaleve kamsapaiva mukkatoe, samkho iva niramgane, jivo viva appadihayagai, jachchakanagam piva jayaruve, adarisaphalaga iva pagadabhave, kummo iva guttimdie, pukkharapattam va niruvaleve, gaganamiva niralambane, anilo iva niralae, chamdo iva somalese, suro iva dittatee, sagaro iva gambhire, vihaga iva savvao vippamukke, mamdaro iva appakampe, sarayasalilam va suddhahiyae, khaggavisanam va egajae, bharumdapakkhi va appamatte, kumjaro iva somdire, vasabho iva jayatthame, siho iva duddharise, vasumdhara iva savvaphasavisahe, suhuyahuyasane iva teyasa jalamte. Tassa nam bhagavato anuttarenam nanenam anuttarenam damsanenam anuttarenam charittenam anuttarenam alaenam anuttarenam viharenam anuttarenam ajjavenam anuttarenam maddavenam anuttarenam laghavenam anuttarae khamtie anuttarae guttie anuttarae muttie anuttarenam savvasamjamasuchariyatavaphala-nivvanamaggenam appanam bhavemanassa anamte anuttare kasine padipunne niravarane nivvaghae kevalavarananadamsane samuppajjihiti. Tae nam se bhagavam araha jine kevali bhavissai, sadevamanuyasurassa logassa pariyayam janihiti, tam jaha– agatim gatim thitim chavanam uvavayam takkam kadam manomanasiyam khaiyam bhuttam padiseviyam avikammam rahokammam, araha arahassabhagi tam kalam tam manavayakayajoge vattamananam savvaloe savvajivanam savvabhave janamane pasamane viharissai. Tae nam dadhapainne kevali eyaruvenam viharenam viharamane bahuim vasaim kevalipariyagam paunihiti, paunitta appano ausesam abhoetta, bahuim bhattaim pachchakkhaissai, bahuim bhattaim anasanae chheissai, jassatthae kirai naggabhave mumdabhave kesaloe bambhacheravase anhanagam adamtamanagam achchhattagam anuvahanagam bhumisejjao phalahasejjao paragharapaveso laddhavaladdhaim manavamanaim paresim hilanao nimdanao khimsanao tajjanao tadanao garahanao uchchavaya viruvaruva bavisam parisahovasagga gamakamtaga ahiyasijjamti, tamattham arohehii, arahitta charimehim ussasa-nissasehim sijjhihiti bujjhihiti muchchihiti parinivvahiti savvadukkhanamamtam karehiti. | ||
| Sutra Meaning Transliteration : | Sutra– 84. Tyarapachhi te dridhapratijnya, balyabhava chhodine vijnyata parinata matra, bomtera kala pamdita, adhara bhede deshi prakarani bhashamam visharada, suptanavamga jagrita thayela, gitarati, gamdharva – nritya kushala, shrimgaragaracharuveshi, samgata hasita bhanita cheshtita vilasa samlapa nipuna yuktopachara kushala, ashva – hathi – bahuyodhi, bahupramardi, paryapta bhoga samartha, sahasika, vikalachari thashe. Tyare te dridhapratijnyana matapita tene balyabhavathi unmukta yavat vikalachari janine vipula anna – pana – layana – vastra – shayana bhoga vade upanimamtre chhe. Tyarapachhi dridhapratijnya te vipula anna yavat shayana bhoga vade asakta nahim thaya, griddha – murchchhita ke atyasakta nahim thaya. Jema koi padmotpala, padma yavat shatasahasra patra kamala kadavamam utpanna thaya chhe, jalamam vadhe chhe pana te kadavathi ke jalarajathi lipta thata nathi, tema dridhapratijnya kamamam janmyo, bhogamam vriddhi pamyo chhatam tenathi lepashe nahim – mitra, jnyati – nijaka – svajana – sambamdhi – parijanathi pana te dridhapratijnya, lepashe nahim. Te tatharupa sthaviro pase kevala bodhithi bodhita thai, kevala mumda thaine, ghara chhodine anagarika pravrajya leshe. Te iryasamita yavat suhuta hutashana samana tejathi jajvalyamana anagara thashe. Te bhagavamta anuttara jnyana – darshana – charitra – alaya – vihara – arjava – mardava – laghava – kshamti – gupti – mukti ane anuttara sarva samyama tapa sucharita phala nirvanamargathi atmane bhavita karata anamta anuttara sampurna pratipurna niravarana nirvyaghata kevalavara jnyana – darshanane utpanna karashe. Tyare te bhagavan arahamta, jina, kevali thashe. Deva – manushya – asuraloka sahitana paryayone janashe. Te a – Agati, gati, sthiti, chyavana, upapata, tarka, krita, manomanasika, khadita, bhukta, pratisevita, avikarma, rahokarma, arahasa, arahasya bhagi, te te mana – vachana – kayayogamam vartamana sarvaloka, sarva jiva, sarva bhavane janata – jota vicharashe. Tyare te dridhapratijnya kevali ava svarupana viharathi vicharata, ghana varsho kevali paryaya paline potanum ayu shesha janine ghana bhojananum pachchakkhana karashe, karine ghana bhaktone anashana vade chhedashe. Chhedine je karane nagnabhava, keshalocha, brahmacharyavasa, asnana, adamtadhavana, anuvahana, bhumishayya, phalakashayya, paragrihapravesha, labdha – alabdha, mana – apamana, bijani hilana, khimsana, garhana, akrosha, virupa, bavisha parishahopasarga, gramakamtakane adhyasita kari, te arthane aradhashe. Aradhine chhella shvasochchhvase siddha – mukta – parinivritta – duhkhamtakara thashe. Sutra– 85. Bhagavan! Te ema ja chhe, ema ja chhe. Ema kahi gautamasvami, shramana bhagavamta mahavirane vamdana – namana karine samyama ane tapathi atmane bhavita karata vichare chhe. Bhayavijeta bhagavanne namaskara, shrutadevata bhagavatine namaskara, prajnyapti bhagavatine namaskara, arahamta – bhagavan – parshvane namaskara, prashna suprashna pradarshakane namaskara. Sutra samdarbha– 84, 85 | ||