Sutra Navigation: Antkruddashang ( અંતકૃર્દ્દશાંગસૂત્ર )
Search Details
| Mool File Details |
|
Anuvad File Details |
|
| Sr No : | 1105248 | ||
| Scripture Name( English ): | Antkruddashang | Translated Scripture Name : | અંતકૃર્દ્દશાંગસૂત્ર |
| Mool Language : | Ardha-Magadhi | Translated Language : | Gujarati |
| Chapter : |
वर्ग-८ कालि आदि अध्ययन-१ थी १० |
Translated Chapter : |
વર્ગ-૮ કાલિ આદિ અધ્યયન-૧ થી ૧૦ |
| Section : | Translated Section : | ||
| Sutra Number : | 48 | Category : | Ang-08 |
| Gatha or Sutra : | Sutra | Sutra Anuyog : | |
| Author : | Deepratnasagar | Original Author : | Gandhar |
| Century : | Sect : | Svetambara1 | |
| Source : | |||
| Mool Sutra : | [सूत्र] जइ णं भंते! समणेणं भगवया महावीरेणं अट्ठमस्स अंगस्स अंतगडदसाणं दस अज्झयणा पन्नत्ता, पढमस्स णं भंते! अज्झयणस्स अंतगडदसाणं के अट्ठे पन्नत्ते? एवं खलु जंबू! तेणं कालेणं तेणं समएणं चंपा नामं नयरी होत्था। पुन्नभद्दे चेइए। तत्थ णं चंपाए नयरीए कोणिए राया–वन्नओ। तत्थ णं चंपाए नयरीए सेणियस्स रन्नो भज्जा, कोणियस्स रन्नो चुल्लमाउया, काली नामं देवी होत्था–वन्नओ। जहा नंदा जाव सामाइयमाइयाइं एक्कारस अंगाइं अहिज्जइ। बहूहिं चउत्थ-छट्ठट्ठम-दसम-दुवालसेहिं मासद्धमासखमणेहिं विविहेहिं तवोकम्मेहिं अप्पाणं भावेमाणी विहरइ। तए णं सा काली अज्जा अन्नया कयाइ जेणेव अज्जचंदना अज्जा तेणेव उवागया, उवागच्छित्ता एवं वयासी– इच्छामि णं अज्जाओ! तुब्भेहिं अब्भणुन्नाया समाणी रयणावलिं तवं उवसंपज्जित्ता णं विहरित्तए। अहासुहं देवाणुप्पिए! मा पडिबंधं करेहि। तए णं सा काली अज्जा अज्जचंदनाए अब्भणुन्नाया समाणी रयणावलिं तवं उवसंपज्जित्ता णं विहरइ, तं जहा– चउत्थं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। छट्ठ करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। अट्ठमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। अट्ठ छट्ठाइं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। चउत्थं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। छट्ठं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। अट्ठमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। दसमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। दुवालसमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। चोद्दसमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। सोलसमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। अट्ठारसमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। वीसइमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। बावीसइमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। चउवीसइमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। छव्वीसइमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। अट्ठावीसइमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। तीसइमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। बत्तीसइमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। चोत्तीसइमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। चोत्तीसं छट्ठाइं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। चोत्तीसइमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। बत्तीसइमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। तीसइमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। अट्ठावीसइमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। छव्वीसइमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। चउवीसइमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। बावीसइमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। वीसइमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। अट्ठारसमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। सोलसमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। चोद्दसमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। बारसमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। दसमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। अट्ठमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। छट्ठ करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। चउत्थं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। अट्ठ छट्ठाइं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। अट्ठमं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। छट्ठं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। चउत्थं करेइ, करेत्ता सव्वकामगुणियं पारेइ। एवं खलु एसा रयणावलीए तवोकम्मस्स पढमा परिवाडी एगेणं संवच्छरेणं तिहिं मासेहिं बावीसाए य अहोरत्तेहिं अहासुत्तं अहासत्थं अहातच्चं अहामग्गं अहाकप्पं सम्मं काएणं फासिया पालिया सोहिया तोरिया किट्टिया आराहिया भवइ। तयानंतरं च णं दोच्चाए परिवाडीए चउत्थं करेइ, करेत्ता विगइवज्जं पारेइ। छट्ठं करेइ, करेत्ता विगइवज्जं पारेइ। एवं जहा पढमाए परिवाडीए तहा बीयाए वि, नवरं–सव्वपारणए विगइवज्जं पारेइ। एवं खलु एसा रयणावलीए तवोकम्मस्स बिइया परिवाडी एगेणं संवच्छरेणं तिहिं मासेहिं बावीसाए य अहोरत्तेहिं अहासुत्तं जावआराहिया भवइ। तयानंतरं च णं तच्चाए परिवाडीए चउत्थं करेइ, करेत्ता अलेवाडं पारेइ। सेसं तहेव। नवरं अलेवाडं पारेइ। एवं चउत्था परिवाडी। नवरं सव्वपारणए आयंबिलं पारेइ। सेसं तं चेव। | ||
| Sutra Meaning : | સૂત્ર– ૪૮. ભંતે! જો ભગવંત મહાવીરે આઠમાં વર્ગના – તેર અધ્યયનો કહ્યા છે, તો પહેલા અધ્યયનનો ભગવંત મહાવીરે શો અર્થ કહ્યો છે ? હે જંબૂ ! તે કાળે તે સમયે ચંપા નામે નગરી હતી, પૂર્ણભદ્ર ચૈત્ય હતું. તે ચંપાનગરીમાં કોણિક રાજા હતો. તે ચંપાનગરીના શ્રેણિક રાજાની પત્ની અને કોણિક રાજાની લઘુમાતા ‘કાલી’ નામે રાણી હતી. નંદારાણી માફક કાળી રાણીએ દીક્ષા લીધી યાવત્ તે સામાયિકાદિ અગિયાર અંગો ભણ્યા. ઘણા ઉપવાસ, છઠ્ઠ આદિ તપથી આત્માને ભાવિત કરતા વિચરે છે. કાલી આર્યા, કોઈ દિવસે આર્યા ચંદના પાસે આવ્યા, આવીને કહ્યું – હે આર્યા ! હું આપની અનુજ્ઞા પામીને રત્નાવલી તપ સ્વીકારીને વિચરવા ઇચ્છુ છું. ચંદના આર્યાએ કહ્યું – જેમ સુખ ઉપજે તેમ કરો. ત્યારે કાલી આર્યા, ચંદના આર્યાની અનુજ્ઞા પામીને રત્નાવલી તપ સ્વીકારે છે. તે આ પ્રમાણે – ૧. પહેલા એક ઉપવાસ, પછી સર્વકામ ગુણિત પારણુ કરે છે. ૨. પછી છઠ્ઠ કરીને સર્વકામગુણિત પારણુ કરે છે. ૩. પછી અઠ્ઠમ કરે છે, કરીને સર્વકામ ગુણિત પારણુ કરે છે. ૪. પછી આઠ છઠ્ઠ કરે છે, બધા પારણા સર્વકામ ગુણિત કરે છે. ૫. પછી ઉપવાસ, સર્વકામ ગુણિત પારણુ કરે છે. ૬. પછી છઠ્ઠ અને સર્વકામ ગુણિત પારણુ કરે છે. ૭. પછી અઠ્ઠમ અને સર્વકામ ગુણિત પારણુ કરે છે. ૮. પછી ચાર ઉપવાસ, સર્વકામ ગુણિત પારણુ કરે છે. ૯. પછી પાંચ ઉપવાસ, સર્વકામ ગુણિત પારણુ કરે છે. ૧૦. પછી છ ઉપવાસ, સર્વકામ ગુણિત પારણુ કરે છે. એ પ્રમાણે, ૧૧. સાત – આઠ – નવ – દશ – અગિયાર – બાર – તેર – ચૌદ – પંદર – સોળ ઉપવાસ, બધામાં સર્વકામ ગુણિત પારણુ કરે છે. ૧૨.પછી ચોંત્રીશ છઠ્ઠ, બધે સર્વકામગુણિત પારણા. પછી, ૧૩.સોળ – ચૌદ યાવત્ એક ઉપવાસ, બધે સર્વકામગુણિત પારણા, ૧૪.પછી આઠ છઠ્ઠ, સર્વકામ ગુણિત પારણુ કરે છે. ૧૫.અઠ્ઠમ – છઠ્ઠ – ઉપવાસ કરે. ત્રણેમાં સર્વકામ ગુણિત પારણુ કરે છે. આ રીતે રત્નાવલી તપની પહેલી પરીપાટી એક વર્ષ, ત્રણ માસ, ૨૨ – અહોરાત્ર વડે યથાસૂત્ર યાવત્ આરાધિત થાય છે. પછી બીજી પરિપાટીમાં પહેલી પરિપાટી મુજબ તપ કરે છે, પણ પારણા બધા વિગઈ છોડીને કરે છે. પછી ત્રીજી પરિપાટી આરંભે છે, તેમાં તપ પૂર્વવત્ જ છે. પણ પારણુ અલેપકૃત કરે છે, એ રીતે જ ચોથી પરિપાટી આરાધે છે, તેમાં પારણા આયંબિલથી કરે. સૂત્ર– ૪૯. પહેલીમાં સર્વકામગુણિત પારણુ, બીજામાં વિગઈને વર્જીને, ત્રીજીમાં અલેપકૃત્ અને ચોથીમાં આયંબિલથી પારણુ કરે. સૂત્ર– ૫૦. ત્યારપછી તે કાલી આર્યા રત્નાવલી તપને પાંચ વર્ષ, બે માસ, ૨૮ – દિવસે યથાસૂત્ર યાવત્ આરાધીને આર્યા ચંદના પાસે આવી, વંદના – નમસ્કાર કરી, ઘણા ઉપવાસ આદિ વડે યાવત્ આત્માને ભાવિત કરતા વિચરે છે. ત્યારપછી તે કાલી આર્યા, તે ઉદાર યાવત્ ધમની વ્યાપ્ત થઈ ગયા. જેમ કોઈ કોલસા ભરેલ ગાડી હોય યાવત્ સારી રીતે હોમ કરેલ અગ્નિ હોય, ભસ્મરાશિથી ઢંકાયેલ હોય, તેમ તપ – તેજ શ્રી વડે અતિ ઉપશોભતી રહી હતી. ત્યારપછી તે કાલી આર્યાને અન્ય કોઈ દિને મધ્યરાત્રિકાળે આવો વિચાર આવ્યો, સ્કંદકની વિચારણા મુજબ જાણવું યાવત્ ઉઠવાની શક્તિ છે, ત્યાં સુધીમાં મારે કાલે યાવત્ સૂર્ય ઉગ્યા પછી આર્યા ચંદનાને પૂછીને, તેમની અનુજ્ઞા પામીને, સંલેખના કરીને, ભોજન – પાનનું પચ્ચક્ખાણ કરીને, કાળની અપેક્ષા ન કરતાં વિચરવું. એમ વિચાર કરીને બીજા દિવસે આર્યા ચંદના પાસે આવીને, તેમને વંદન – નમન કરી આમ કહ્યું – હે આર્યા ! આપની અનુજ્ઞા પામીને સંલેખના યાવત્ વિચરવા ઇચ્છુ છું. આર્યા ચંદનાએ કહ્યું – જેમ સુખ ઉપજે તેમ કરો. કાલી આર્યા, ચંદના આર્યાની અનુજ્ઞા પામી, સંલેખના – ઝોષણા કરતા યાવત્ વિચરે છે. કાલી આર્યા, ચંદના આર્યા પાસે સામાયિક આદિ અગિયાર અંગોને ભણીને, પ્રતિપૂર્ણ આઠ વર્ષનો શ્રામણ્ય પર્યાય પાળીને, માસિકી સંલેખનાથી આત્માને આરાધી, ૬૦ ભક્તોને અનશન વડે છેદીને, જે હેતુ માટે ચારિત્ર ગ્રહણ કરેલ, તે અર્થને સાધીને, છેલ્લા ઉચ્છ્વાસ – નિઃશ્વાસે સિદ્ધ થયા. હે જમ્બૂ ! ભગવંત મહાવીરે વર્ગ – ૧ ના અધ્યયન – ૧ નો અર્થ આ પ્રમાણે કહેલ છે. સૂત્ર સંદર્ભ– ૪૮–૫૦ | ||
| Mool Sutra Transliteration : | [sutra] jai nam bhamte! Samanenam bhagavaya mahavirenam atthamassa amgassa amtagadadasanam dasa ajjhayana pannatta, padhamassa nam bhamte! Ajjhayanassa amtagadadasanam ke atthe pannatte? Evam khalu jambu! Tenam kalenam tenam samaenam champa namam nayari hottha. Punnabhadde cheie. Tattha nam champae nayarie konie raya–vannao. Tattha nam champae nayarie seniyassa ranno bhajja, koniyassa ranno chullamauya, kali namam devi hottha–vannao. Jaha namda java samaiyamaiyaim ekkarasa amgaim ahijjai. Bahuhim chauttha-chhatthatthama-dasama-duvalasehim masaddhamasakhamanehim vivihehim tavokammehim appanam bhavemani viharai. Tae nam sa kali ajja annaya kayai jeneva ajjachamdana ajja teneva uvagaya, uvagachchhitta evam vayasi– ichchhami nam ajjao! Tubbhehim abbhanunnaya samani rayanavalim tavam uvasampajjitta nam viharittae. Ahasuham devanuppie! Ma padibamdham karehi. Tae nam sa kali ajja ajjachamdanae abbhanunnaya samani rayanavalim tavam uvasampajjitta nam viharai, tam jaha– Chauttham karei, karetta savvakamaguniyam parei. Chhattha karei, karetta savvakamaguniyam parei. Atthamam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Attha chhatthaim karei, karetta savvakamaguniyam parei. Chauttham karei, karetta savvakamaguniyam parei. Chhattham karei, karetta savvakamaguniyam parei. Atthamam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Dasamam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Duvalasamam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Choddasamam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Solasamam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Attharasamam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Visaimam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Bavisaimam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Chauvisaimam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Chhavvisaimam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Atthavisaimam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Tisaimam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Battisaimam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Chottisaimam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Chottisam chhatthaim karei, karetta savvakamaguniyam parei. Chottisaimam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Battisaimam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Tisaimam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Atthavisaimam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Chhavvisaimam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Chauvisaimam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Bavisaimam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Visaimam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Attharasamam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Solasamam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Choddasamam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Barasamam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Dasamam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Atthamam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Chhattha karei, karetta savvakamaguniyam parei. Chauttham karei, karetta savvakamaguniyam parei. Attha chhatthaim karei, karetta savvakamaguniyam parei. Atthamam karei, karetta savvakamaguniyam parei. Chhattham karei, karetta savvakamaguniyam parei. Chauttham karei, karetta savvakamaguniyam parei. Evam khalu esa rayanavalie tavokammassa padhama parivadi egenam samvachchharenam tihim masehim bavisae ya ahorattehim ahasuttam ahasattham ahatachcham ahamaggam ahakappam sammam kaenam phasiya paliya sohiya toriya kittiya arahiya bhavai. Tayanamtaram cha nam dochchae parivadie chauttham karei, karetta vigaivajjam parei. Chhattham karei, karetta vigaivajjam parei. Evam jaha padhamae parivadie taha biyae vi, navaram–savvaparanae vigaivajjam parei. Evam khalu esa rayanavalie tavokammassa biiya parivadi egenam samvachchharenam tihim masehim bavisae ya ahorattehim ahasuttam javaarahiya bhavai. Tayanamtaram cha nam tachchae parivadie chauttham karei, karetta alevadam parei. Sesam taheva. Navaram alevadam parei. Evam chauttha parivadi. Navaram savvaparanae ayambilam parei. Sesam tam cheva. | ||
| Sutra Meaning Transliteration : | Sutra– 48. Bhamte! Jo bhagavamta mahavire athamam vargana – tera adhyayano kahya chhe, to pahela adhyayanano bhagavamta mahavire sho artha kahyo chhe\? He jambu ! Te kale te samaye champa name nagari hati, purnabhadra chaitya hatum. Te champanagarimam konika raja hato. Te champanagarina shrenika rajani patni ane konika rajani laghumata ‘kali’ name rani hati. Namdarani maphaka kali ranie diksha lidhi yavat te samayikadi agiyara amgo bhanya. Ghana upavasa, chhaththa adi tapathi atmane bhavita karata vichare chhe. Kali arya, koi divase arya chamdana pase avya, avine kahyum – he arya ! Hum apani anujnya pamine ratnavali tapa svikarine vicharava ichchhu chhum. Chamdana aryae kahyum – jema sukha upaje tema karo. Tyare kali arya, chamdana aryani anujnya pamine ratnavali tapa svikare chhe. Te a pramane – 1. Pahela eka upavasa, pachhi sarvakama gunita paranu kare chhe. 2. Pachhi chhaththa karine sarvakamagunita paranu kare chhe. 3. Pachhi aththama kare chhe, karine sarvakama gunita paranu kare chhe. 4. Pachhi atha chhaththa kare chhe, badha parana sarvakama gunita kare chhe. 5. Pachhi upavasa, sarvakama gunita paranu kare chhe. 6. Pachhi chhaththa ane sarvakama gunita paranu kare chhe. 7. Pachhi aththama ane sarvakama gunita paranu kare chhe. 8. Pachhi chara upavasa, sarvakama gunita paranu kare chhe. 9. Pachhi pamcha upavasa, sarvakama gunita paranu kare chhe. 10. Pachhi chha upavasa, sarvakama gunita paranu kare chhe. E pramane, 11. Sata – atha – nava – dasha – agiyara – bara – tera – chauda – pamdara – sola upavasa, badhamam sarvakama gunita paranu kare chhe. 12.Pachhi chomtrisha chhaththa, badhe sarvakamagunita parana. Pachhi, 13.Sola – chauda yavat eka upavasa, badhe sarvakamagunita parana, 14.Pachhi atha chhaththa, sarvakama gunita paranu kare chhe. 15.Aththama – chhaththa – upavasa kare. Tranemam sarvakama gunita paranu kare chhe. A rite ratnavali tapani paheli paripati eka varsha, trana masa, 22 – ahoratra vade yathasutra yavat aradhita thaya chhe. Pachhi biji paripatimam paheli paripati mujaba tapa kare chhe, pana parana badha vigai chhodine kare chhe. Pachhi triji paripati arambhe chhe, temam tapa purvavat ja chhe. Pana paranu alepakrita kare chhe, E rite ja chothi paripati aradhe chhe, temam parana ayambilathi kare. Sutra– 49. Pahelimam sarvakamagunita paranu, bijamam vigaine varjine, trijimam alepakrit ane chothimam ayambilathi paranu kare. Sutra– 50. Tyarapachhi te kali arya ratnavali tapane pamcha varsha, be masa, 28 – divase yathasutra yavat aradhine arya chamdana pase avi, vamdana – namaskara kari, ghana upavasa adi vade yavat atmane bhavita karata vichare chhe. Tyarapachhi te kali arya, te udara yavat dhamani vyapta thai gaya. Jema koi kolasa bharela gadi hoya yavat sari rite homa karela agni hoya, bhasmarashithi dhamkayela hoya, tema tapa – teja shri vade ati upashobhati rahi hati. Tyarapachhi te kali aryane anya koi dine madhyaratrikale avo vichara avyo, skamdakani vicharana mujaba janavum yavat uthavani shakti chhe, tyam sudhimam mare kale yavat surya ugya pachhi arya chamdanane puchhine, temani anujnya pamine, samlekhana karine, bhojana – pananum pachchakkhana karine, kalani apeksha na karatam vicharavum. Ema vichara karine bija divase arya chamdana pase avine, temane vamdana – namana kari ama kahyum – he arya ! Apani anujnya pamine samlekhana yavat vicharava ichchhu chhum. Arya chamdanae kahyum – jema sukha upaje tema karo. Kali arya, chamdana aryani anujnya pami, samlekhana – jhoshana karata yavat vichare chhe. Kali arya, chamdana arya pase samayika adi agiyara amgone bhanine, pratipurna atha varshano shramanya paryaya paline, masiki samlekhanathi atmane aradhi, 60 bhaktone anashana vade chhedine, je hetu mate charitra grahana karela, te arthane sadhine, chhella uchchhvasa – nihshvase siddha thaya. He jambu ! Bhagavamta mahavire varga – 1 na adhyayana – 1 no artha a pramane kahela chhe. Sutra samdarbha– 48–50 | ||