Sutra Navigation: Bhagavati ( ભગવતી સૂત્ર )
Search Details
| Mool File Details |
|
Anuvad File Details |
|
| Sr No : | 1103701 | ||
| Scripture Name( English ): | Bhagavati | Translated Scripture Name : | ભગવતી સૂત્ર |
| Mool Language : | Ardha-Magadhi | Translated Language : | Gujarati |
| Chapter : |
शतक-३ |
Translated Chapter : |
શતક-૩ |
| Section : | उद्देशक-८ देवाधिपति | Translated Section : | ઉદ્દેશક-૮ દેવાધિપતિ |
| Sutra Number : | 201 | Category : | Ang-05 |
| Gatha or Sutra : | Sutra | Sutra Anuyog : | |
| Author : | Deepratnasagar | Original Author : | Gandhar |
| Century : | Sect : | Svetambara1 | |
| Source : | |||
| Mool Sutra : | [सूत्र] रायगिहे नगरे जाव पज्जुवासमाणे एवं वयासी–असुरकुमाराणं भंते! देवाणं कइ देवा आहेवच्चं जाव विहरंति? गोयमा! दस देवा आहेवच्चं जाव विहरंति, तं जहा–चमरे असुरिंदे असुरराया, सोमे, जमे, वरुणे, वेसमणे, बली वइरोयणिंदे वइरोयणराया, सोमे, जमे, वेसमणे, वरुणे। नागकुमाराणं भंते! देवाणं कइ देवा आहेवच्चं जाव विहरंति? गोयमा! दस देवा आहेवच्चं जाव विहरंति, तं जहा–धरणे णं नागकुमारिंदे नागकुमारराया, कालवाले, कोलवाले, सेलवाले, संखवाले, भूयानंदे नागकुमारिंदे नागकुमारराया, कालवाले, कोलवाले, संखवाले, सेलवाले। जहा नागकुमारिंदाणं एताए वत्तव्वयाए नीयं एवं इमाणं नेयव्वं – सुवण्णकुमाराणं – वेणुदेवे, वेणुदाली, चित्ते, विचित्ते, चित्तपक्खे, विचित्तपक्खे। विज्जुकुमाराणं – हरिकंत-हरिस्सह-पभ-सुप्पभ-पभकंत-सुप्पभकंता। अग्गिकुमाराणं – अग्गिसिह-अग्गिमाणव-तेउ-तेउसिह-तेउकंत-तेउप्पभा। दीवकुमाराणं – पुण्ण-विसिट्ठ-रूय-रूयंस-रूयकंत-रूयप्पभा। उदहीकुमाराणं – जलकंत-जलप्पभ-जल-जलरुय-जलकंत-जलप्पभा। दिसाकुमाराणं– अमितगति, अमितवाहण-तुरियगति-खिप्पगति-सीहगति-सीहविक्कमगती वाउकुमाराणं – वेलंब-पभंजण-काल-महाकाल-अंजन-रिट्ठा। थणियकुमाराणं – घोस-महाघोस-आवत्त-वियावत्त-नंदियावत्त-महानंदियत्ता। एवं भाणियव्वं जहा असुरकुमारा। पिसायकुमाराणं भंते! देवाणं कइ देवा आहेवच्चं जाव विहरंति? गोयमा! दो देवा आहेवच्चं जाव विहरंति, तं जहा– | ||
| Sutra Meaning : | સૂત્ર– ૨૦૧. રાજગૃહ નગરમાં ભગવંત મહાવીર પધાર્યા યાવત્ પર્યુપાસના કરતા ગૌતમસ્વામીએ આમ કહ્યું કે – ભગવન્ ! અસુરકુમાર દેવો ઉપર કેટલા દેવો આધિપત્ય કરતા યાવત્ વિચરે છે ? ગૌતમ ! દશ દેવો યાવત્ આધિપત્ય કરતા વિચરે છે. તે આ – અસુરેન્દ્ર અસુરરાજ ચમર, સોમ, યમ, વરુણ, વૈશ્રમણ, વૈરોચનેન્દ્ર વૈરોચનરાજ બલિ, સોમ, યમ, વરુણ, વૈશ્રમણ. ભગવન્ ! નાગકુમાર દેવો ઉપર કેટલા દેવો આધિપત્ય કરતા યાવત્ વિચરે છે ? ગૌતમ ! દશ દેવો તેમનું આધિપત્ય કરતા યાવત્ વિચરે છે. તે આ – નાગકુમારેન્દ્ર નાગ કુમાર રાજા ધરણ, કાલવાલ, કોલવાલ, શૈલવાલ, શંખવાલ, નાગકુમારેન્દ્ર નાગકુમાર રાજા ભૂતાનંદ, કાલવાલ, કોલવાલ, શંખવાલ, શેલવાલ. જેમ નાગકુમારેન્દ્ર સંબંધે આ વક્તવ્યતાથી જણાવ્યુ તેમ આ દેવો સંબંધે પણ જાણવું – સુવર્ણકુમારના અધિપતિઓ – વેણુદાલી, ચિત્ર, વિચિત્ર, ચિત્રપક્ષ, વિચિત્રપક્ષ છે – વિદ્યુત્કુમારના અધિપતિઓ – હરિકાંત, હરિસ્સહ, પ્રભ, સુપ્રભ, પ્રભકાંત, સુપ્રભકાંત. અગ્નિકુમારના અધિપતિઓ – અગ્નિસિંહ, અગ્નિમાનવ, તેજ, તેજસિંહ, તેજકાંત, તેજપ્રભ. દ્વીપકુમારના અધિપતિઓ – પૂર્ણ, વિશિષ્ટ, રૂપ, સુરૂપ, રૂપકાંત, રૂરપ્રભ. ઉદધિકુમારના અધિપતિઓ – જલકાંત, જલપ્રભ, જલરૂપ, જલકાંત, જલપ્રભ. દિશાકુમારના અધિપતિઓ – અમિતગતિ, અમિતવાહન, ત્વરિતગતિ, ક્ષિપ્રગતિ, સિંહગતિ, સિંહવિક્રમગતિ. વાયુકુમારના અધિપતિઓ – વેલંબ, પ્રભંજન, કાલ, મહાકાલ, અંજન, રિષ્ટ – સ્તનિત કુમારના અધિપતિઓ – ઘોષ, મહાઘોષ, આવર્ત્ત, વ્યાવર્ત્ત, નંદિકાવર્ત્ત, મહાનંદિકાવર્ત્ત. એ પ્રમાણે અસુરકુમાર માફક કહેવું. દક્ષિણ ભવનપતિના ઇન્દ્રોના પ્રથમ લોકપાલોના નામો આદ્યાક્ષર પ્રમાણે આ છે – સોમ, કાલવાલ, ચિત્ર, પરભ, તેજસ, રુપ, જલ, ત્વરીત ગતિ, કાલ, આવર્ત. પિશાચકુમાર સંબંધી પ્રશ્ન – બે દેવો આધિપત્ય કરે છે. સૂત્ર– ૨૦૨. કાલ અને મહાકાલ, સુરૂપ અને પ્રતિરૂપ, પૂર્ણભદ્ર અને માણિભદ્ર, ભીમ અને મહાભીમ. સૂત્ર– ૨૦૩. કિંનર અને કિંપુરુષ, સત્પુરુષ અને મહાપુરુષ, અતિકાય અને મહાકાય, ગીતરતિ અને ગીતયશ. સૂત્ર– ૨૦૪. ઉક્ત બધા દેવો વાણવ્યંતરોના ઇન્દ્રો છે. જ્યોતિષ્ક દેવોના અધિપતિ બે દેવો વિચરે છે – ચંદ્ર અને સૂર્ય. ભગવન્ ! સૌધર્મ અને ઈશાન કલ્પે આધિપત્ય કરતા યાવત્ કેટલા દેવો વિચરે છે ? ગૌતમ ! દશ. તે આ – દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્ર, સોમ, યમ, વરુણ, વૈશ્રમણ, દેવેન્દ્ર દેવરાજ ઈશાન, સોમ, યમ, વરુણ, વૈશ્રમણ. આ વક્તવ્યતા બધા કલ્પોમાં કહેવી. જેના જે ઇન્દ્ર છે, તે કહેવા. ભગવન્ ! તે એમ જ છે, એમ જ છે. સૂત્ર સંદર્ભ– ૨૦૧–૨૦૪ | ||
| Mool Sutra Transliteration : | [sutra] rayagihe nagare java pajjuvasamane evam vayasi–asurakumaranam bhamte! Devanam kai deva ahevachcham java viharamti? Goyama! Dasa deva ahevachcham java viharamti, tam jaha–chamare asurimde asuraraya, some, jame, varune, vesamane, bali vairoyanimde vairoyanaraya, some, jame, vesamane, varune. Nagakumaranam bhamte! Devanam kai deva ahevachcham java viharamti? Goyama! Dasa deva ahevachcham java viharamti, tam jaha–dharane nam nagakumarimde nagakumararaya, kalavale, kolavale, selavale, samkhavale, bhuyanamde nagakumarimde nagakumararaya, kalavale, kolavale, samkhavale, selavale. Jaha nagakumarimdanam etae vattavvayae niyam evam imanam neyavvam – Suvannakumaranam – venudeve, venudali, chitte, vichitte, chittapakkhe, vichittapakkhe. Vijjukumaranam – harikamta-harissaha-pabha-suppabha-pabhakamta-suppabhakamta. Aggikumaranam – aggisiha-aggimanava-teu-teusiha-teukamta-teuppabha. Divakumaranam – punna-visittha-ruya-ruyamsa-ruyakamta-ruyappabha. Udahikumaranam – jalakamta-jalappabha-jala-jalaruya-jalakamta-jalappabha. Disakumaranam– amitagati, amitavahana-turiyagati-khippagati-sihagati-sihavikkamagati Vaukumaranam – velamba-pabhamjana-kala-mahakala-amjana-rittha. Thaniyakumaranam – ghosa-mahaghosa-avatta-viyavatta-namdiyavatta-mahanamdiyatta. Evam bhaniyavvam jaha asurakumara. Pisayakumaranam bhamte! Devanam kai deva ahevachcham java viharamti? Goyama! Do deva ahevachcham java viharamti, tam jaha– | ||
| Sutra Meaning Transliteration : | Sutra– 201. Rajagriha nagaramam bhagavamta mahavira padharya yavat paryupasana karata gautamasvamie ama kahyum ke – Bhagavan ! Asurakumara devo upara ketala devo adhipatya karata yavat vichare chhe\? Gautama ! Dasha devo yavat adhipatya karata vichare chhe. Te a – asurendra asuraraja chamara, soma, yama, varuna, vaishramana, vairochanendra vairochanaraja bali, soma, yama, varuna, vaishramana. Bhagavan ! Nagakumara devo upara ketala devo adhipatya karata yavat vichare chhe\? Gautama ! Dasha devo temanum adhipatya karata yavat vichare chhe. Te a – nagakumarendra naga kumara raja dharana, kalavala, kolavala, shailavala, shamkhavala, nagakumarendra nagakumara raja bhutanamda, kalavala, kolavala, shamkhavala, shelavala. Jema nagakumarendra sambamdhe a vaktavyatathi janavyu tema a devo sambamdhe pana janavum – Suvarnakumarana adhipatio – venudali, chitra, vichitra, chitrapaksha, vichitrapaksha chhe – vidyutkumarana adhipatio – harikamta, harissaha, prabha, suprabha, prabhakamta, suprabhakamta. Agnikumarana adhipatio – agnisimha, agnimanava, teja, tejasimha, tejakamta, tejaprabha. Dvipakumarana adhipatio – purna, vishishta, rupa, surupa, rupakamta, ruraprabha. Udadhikumarana adhipatio – jalakamta, jalaprabha, jalarupa, jalakamta, jalaprabha. Dishakumarana adhipatio – amitagati, amitavahana, tvaritagati, kshipragati, simhagati, simhavikramagati. Vayukumarana adhipatio – velamba, prabhamjana, kala, mahakala, amjana, rishta – stanita kumarana adhipatio – ghosha, mahaghosha, avartta, vyavartta, namdikavartta, mahanamdikavartta. E pramane asurakumara maphaka kahevum. Dakshina bhavanapatina indrona prathama lokapalona namo adyakshara pramane a chhe – soma, kalavala, chitra, parabha, tejasa, rupa, jala, tvarita gati, kala, avarta. Pishachakumara sambamdhi prashna – be devo adhipatya kare chhe. Sutra– 202. Kala ane mahakala, surupa ane pratirupa, purnabhadra ane manibhadra, bhima ane mahabhima. Sutra– 203. Kimnara ane kimpurusha, satpurusha ane mahapurusha, atikaya ane mahakaya, gitarati ane gitayasha. Sutra– 204. Ukta badha devo vanavyamtarona indro chhe. Jyotishka devona adhipati be devo vichare chhe – chamdra ane surya. Bhagavan ! Saudharma ane ishana kalpe adhipatya karata yavat ketala devo vichare chhe\? Gautama ! Dasha. Te a – devendra devaraja shakra, soma, yama, varuna, vaishramana, devendra devaraja ishana, soma, yama, varuna, vaishramana. A vaktavyata badha kalpomam kahevi. Jena je indra chhe, te kaheva. Bhagavan ! Te ema ja chhe, ema ja chhe. Sutra samdarbha– 201–204 | ||