Sutra Navigation: Acharang ( આચારાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1100472
Scripture Name( English ): Acharang Translated Scripture Name : આચારાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

श्रुतस्कंध-२

चूलिका-१

अध्ययन-४ भाषाजात

Translated Chapter :

શ્રુતસ્કંધ-૨

ચૂલિકા-૧

અધ્યયન-૪ ભાષાજાત

Section : उद्देशक-२ क्रोधादि उत्पत्तिवर्जन Translated Section : ઉદ્દેશક-૨ ક્રોધાદિ ઉત્પત્તિવર્જન
Sutra Number : 472 Category : Ang-01
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] से भिक्खू वा भिक्खुणी वा मणुस्सं वा, गोणं वा, महिसं वा, मिगं वा, पसुं वा, पक्खिं वा, सरीसिवं वा, जलयरं वा, से त्तं परिवूढकायं पेहाए नो एवं वएज्जा–थूले ति वा, पमेइले ति वा, वट्टे ति वा, वज्झे ति वा, पाइमे ति वा– एयप्पगारं भासं सावज्जं जाव भूतोवघाइयं अभिकंख नो भासेज्जा। से भिक्खू वा भिक्खुणी वा मणुस्सं वा, गोणं वा, महिसं वा, मिगं वा, पसुं वा, पक्खिं वा, सरीसिवं वा, जल-यरं वा, से त्तं परिवूढकायं पेहाए एवं वएज्जा, तं जहा– परिवूढकाए ति वा, उवचियकाए ति वा, थिरसंघयणे ति वा, चियमंससो-णिए ति वा, बहुपडिपुण्णइंदिए ति वा– एयप्पगारं भासं असावज्जं जाव अभूतोवघाइयं अभिकंख भासेज्जा। से भिक्खू वा भिक्खुणी वा विरूवरूवाओ गाओ पेहाए नो एवं वएज्जा, तं जहा– गाओ दोज्झाओ ति वा, दम्मे ति वा, गोरहे ति वा, ‘वाहिमा ति वा रहजोग्गाति वा’–एयप्पगारं भासं सावज्जं जाव भूतोवघाइयं अभिकंख नो भासेज्जा। से भिक्खू वा भिक्खुणी वा विरूवरूवाओ गाओ पेहाए एवं वएज्जा, तं जहा–जुवंगवे ति वा, धेणू ति वा, रसवती ति वा, हस्से ति वा, महल्लए ति वा, महव्वए ति वा संवहणे ति वा– एयप्पगारं भासं असावज्जं जाव अभूतोवघाइयं अभिकंख भासेज्जा। से भिक्खू वा भिक्खुणी वा तहेव गंतुमुज्जाणाइं पव्वयाइं वनानि य रुक्खा महल्ला पेहाए नो एवं वएज्जा, तं जहा–पासायजोग्गा ति वा, गिहजोग्गा ति वा, तोरणजोग्गा ति वा, ‘फलिहजोग्गा ति वा, अग्गलं’ नावा-उदगदोणि-पीढ-चंगबेर-णंगल-कुलिय-जंतलट्ठी-नाभि-गंडी-आसण-सयण-जाण-उवस्सय-जोग्गा ति वा–एयप्पगारं भासं सावज्जं जाव भूतोवघाइयं अभिकंख णोभासेज्जा। से भिक्खू वा भिक्खुणी वा तहेव गंतुमुज्जाणाइं पव्वयाणि वनानि य रुक्खा महल्ला पेहाए एवं वएज्जा, तं जहा –जातिमंता ति वा, दीहवट्टा ति वा, महालया ति वा, पयायसाला ति वा, विडिमसाला ति वा, पासाइया ति वा, दरिसणीयाति वा, अभिरूवा ति वा, पडिरूवा ति वा–एयप्पगारं भासं असावज्जं जाव अभूतोवघाइयं अभिकंख भासेज्जा। से भिक्खू वा भिक्खुणी वा बहुसंभूया वनफला [अंबा?] पेहाए तहावि ते नो एवं वएज्जा, तं जहा–पक्का ति वा, पायखज्जा ति वा, वेलोचिया ति वा, टाला ति वा, वेहिया ति वा– एयप्पगारं भासं सावज्जं जाव भूतोवघाइयं अभिकंख नो भासेज्जा। से भिक्खू वा भिक्खुणी वा बहुसंभूया ‘वनफला अंबा’ पेहाए एवं वएज्जा, तं जहा–असंथडा इ वा, बहुणिवट्टि-मफला ति वा, बहुसंभूया इ वा, भूयरूवा ति वा– एयप्पगारं भासं असावज्जं जाव अभूतोवघाइयं अभिकंख भासेज्जा। से भिक्खू वा भिक्खुणी वा बहुसंभूयाओ ओसहीओ पेहाए तहावि ताओ नो एवं वएज्जा, तं जहा–पक्का ति वा, नीलिया ति वा, छवीया ति वा, लाइमा ति वा, भज्जिमा ति वा, बहुखज्जा ति वा–एयप्पगारं भासं सावज्जं जाव भूतोवघाइयं अभिकंख णोभासेज्जा। से भिक्खू वा भिक्खुणी वा बहुसंभूयाओ ओसहीओ पेहाए एवं वएज्जा, तं जहा– रूढा ति वा, बहुसंभूया ति वा, थिरा ति वा, ऊसढा ति वा, गब्भिया ति वा, पसूया ति वा ससारा ति वा–एयप्पगारं भासं असावज्जं जाव अभूतोवघाइयं अभिकंख भासेज्जा।
Sutra Meaning : સાધુ – સાધ્વી કોઈ મનુષ્ય, બળદ, પાડો, મૃગ, પશુ, પક્ષી, સર્પ કે જલચરને પુષ્ટકાય જોઈને એમ ન બોલે કે આ પુષ્ટ, મેદવાળો, ગોળમટોળ, વધ્ય કે પકાવવા યોગ્ય છે, આ પ્રકારની સાવદ્યભાષા યાવત્‌ ન બોલે. સાધુ – સાધ્વી મનુષ્ય યાવત્‌ જલચરને પુષ્ટકાય જોઈને પ્રયોજન હોય તો એમ કહે કે, આ પુષ્ટકાય – પરિપુષ્ટ શરીરવાળા) છે, ઉપચિતકાય અર્થાત્ વધી ગયેલ શરીરવાળા છે, સ્થિર સંઘયણી અર્થાત જેનું શરીર સુગઠિત છે તે, માંસ – લોહી સંચિત છે, ઇન્દ્રિય પરિપૂર્ણ છે. આવી અસાવદ્ય ભાષા યાવત્‌ બોલે. સાધુ – સાધ્વી વિવિધ પ્રકારની ગાયો જોઈને એમ ન કહે કે, આ ગાયો દોહવા યોગ્ય છે, વાછડા દમન યોગ્ય છે, નાના છે, વાહ્ય છે, રથ યોગ્ય છે આવા પ્રકારની સાવદ્ય ભાષા યાવત્‌ ન બોલે. પરંતુ તે સાધુ વિવિધ પ્રકારની ગાયો જોઈને એમ કહે કે, આ બળદ યુવાન છે, આ ધેનુ દુઝણી છે, આ વાછરડો નાનો છે – મોટો છે, મોટા શરીર – વાળો છે, ભારવહન યોગ્ય છે. આવા પ્રકારની નિરવદ્ય ભાષા વિચાર – પૂર્વક બોલે. સાધુ – સાધ્વી ઉદ્યાન, પર્વત કે વનમાં જઈને મોટા વૃક્ષો જોઈ એમ ન કહે કે, તે પ્રાસાદ યોગ્ય છે અથવા તોરણ, ગૃહ, પાટ, અર્ગલા, નાવ, હોડી, દ્રોણ, બાજોઠ, છાબડા, હળ, કુલિય – નાનું હળ), એરણ કે આસન બનાવવા યોગ્ય છે. શય્યા, યાન કે ઉપાશ્રય બનાવવા યોગ્ય છે. આવા પ્રકારની સાવદ્ય યાવત્‌ જીવોપઘાતી ભાષા ન બોલે. સાધુ – સાધ્વી ઉદ્યાનાદિમાં જઈને પ્રયોજનવશાત્‌ બોલવું પડે તો એમ બોલે કે, આ વૃક્ષો જાતિવંત છે, લાંબા, ગોળ, વિસ્તારવાળા, શાખા – પ્રશાખાવાળા, પ્રાસાદીય યાવત્‌ પ્રતિરૂપ છે. આવી અસાવદ્ય ભાષા બોલે. સાધુ – સાધ્વી અતિ માત્રામાં લાગેલ, વન્યફળોને જોઈને એમ ન બોલે કે, આ ફળ પાકી ગયા છે, પકાવીને ખાવા યોગ્ય, તોડવા યોગ્ય, કોમળ કે વિદારણ યોગ્ય છે. આવા પ્રકારની સાવદ્યભાષા યાવત્‌ ન બોલે. સાધુ – સાધ્વી અતિ માત્રામાં લાગેલ વન્યફળ – આંબાને જોઈને એમ કહે કે, આ વૃક્ષ ફળોનો ભાર સહન કરવા અસમર્થ છે, પ્રાયઃ નિષ્પન્ન થઈ ચૂક્યા છે, ઘણા ફળો થયા છે, પૂરા પાક્યા નથી, એવી અસાવદ્ય ભાષા બોલે. સાધુ – સાધ્વી ઘણી માત્રામાં ઉત્પન્ન ધાન્યાદિ વનસ્પતિ જોઈને એમ ન બોલે કે, પાકી ગઈ છે, કાચી છે, છાલવાળી છે, લણવા યોગ્ય છે, ભૂંજવા યોગ્ય છે, ખાવા યોગ્ય છે, એમ ન બોલે. પરંતુ તેને જોઈને એમ બોલે કે, અંકુરિત થઈ છે, સ્થિર થયેલ છે, વધી ગઈ છે, બીજ પડેલ છે, બહાર નીકળી આવી છે, કણયુક્ત થઈ છે. આવા પ્રકારની અસાવદ્ય ભાષા યાવત્‌ બોલે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] se bhikkhu va bhikkhuni va manussam va, gonam va, mahisam va, migam va, pasum va, pakkhim va, sarisivam va, jalayaram va, se ttam parivudhakayam pehae no evam vaejja–thule ti va, pameile ti va, vatte ti va, vajjhe ti va, paime ti va– eyappagaram bhasam savajjam java bhutovaghaiyam abhikamkha no bhasejja. Se bhikkhu va bhikkhuni va manussam va, gonam va, mahisam va, migam va, pasum va, pakkhim va, sarisivam va, jala-yaram va, se ttam parivudhakayam pehae evam vaejja, tam jaha– parivudhakae ti va, uvachiyakae ti va, thirasamghayane ti va, chiyamamsaso-nie ti va, bahupadipunnaimdie ti va– eyappagaram bhasam asavajjam java abhutovaghaiyam abhikamkha bhasejja. Se bhikkhu va bhikkhuni va viruvaruvao gao pehae no evam vaejja, tam jaha– gao dojjhao ti va, damme ti va, gorahe ti va, ‘vahima ti va rahajoggati va’–eyappagaram bhasam savajjam java bhutovaghaiyam abhikamkha no bhasejja. Se bhikkhu va bhikkhuni va viruvaruvao gao pehae evam vaejja, tam jaha–juvamgave ti va, dhenu ti va, rasavati ti va, hasse ti va, mahallae ti va, mahavvae ti va samvahane ti va– eyappagaram bhasam asavajjam java abhutovaghaiyam abhikamkha bhasejja. Se bhikkhu va bhikkhuni va taheva gamtumujjanaim pavvayaim vanani ya rukkha mahalla pehae no evam vaejja, tam jaha–pasayajogga ti va, gihajogga ti va, toranajogga ti va, ‘phalihajogga ti va, aggalam’ nava-udagadoni-pidha-chamgabera-namgala-kuliya-jamtalatthi-nabhi-gamdi-asana-sayana-jana-uvassaya-jogga ti va–eyappagaram bhasam savajjam java bhutovaghaiyam abhikamkha nobhasejja. Se bhikkhu va bhikkhuni va taheva gamtumujjanaim pavvayani vanani ya rukkha mahalla pehae evam vaejja, tam jaha –jatimamta ti va, dihavatta ti va, mahalaya ti va, payayasala ti va, vidimasala ti va, pasaiya ti va, darisaniyati va, abhiruva ti va, padiruva ti va–eyappagaram bhasam asavajjam java abhutovaghaiyam abhikamkha bhasejja. Se bhikkhu va bhikkhuni va bahusambhuya vanaphala [amba?] pehae tahavi te no evam vaejja, tam jaha–pakka ti va, payakhajja ti va, velochiya ti va, tala ti va, vehiya ti va– eyappagaram bhasam savajjam java bhutovaghaiyam abhikamkha no bhasejja. Se bhikkhu va bhikkhuni va bahusambhuya ‘vanaphala amba’ pehae evam vaejja, tam jaha–asamthada i va, bahunivatti-maphala ti va, bahusambhuya i va, bhuyaruva ti va– eyappagaram bhasam asavajjam java abhutovaghaiyam abhikamkha bhasejja. Se bhikkhu va bhikkhuni va bahusambhuyao osahio pehae tahavi tao no evam vaejja, tam jaha–pakka ti va, niliya ti va, chhaviya ti va, laima ti va, bhajjima ti va, bahukhajja ti va–eyappagaram bhasam savajjam java bhutovaghaiyam abhikamkha nobhasejja. Se bhikkhu va bhikkhuni va bahusambhuyao osahio pehae evam vaejja, tam jaha– rudha ti va, bahusambhuya ti va, thira ti va, usadha ti va, gabbhiya ti va, pasuya ti va sasara ti va–eyappagaram bhasam asavajjam java abhutovaghaiyam abhikamkha bhasejja.
Sutra Meaning Transliteration : Sadhusadhvi koi manushya, balada, pado, mriga, pashu, pakshi, sarpa ke jalacharane pushtakaya joine ema na bole ke a pushta, medavalo, golamatola, vadhya ke pakavava yogya chhe, a prakarani savadyabhasha yavat na bole. Sadhusadhvi manushya yavat jalacharane pushtakaya joine prayojana hoya to ema kahe ke, a pushtakaya – paripushta shariravala) chhe, upachitakaya arthat vadhi gayela shariravala chhe, sthira samghayani arthata jenum sharira sugathita chhe te, mamsa – lohi samchita chhe, indriya paripurna chhe. Avi asavadya bhasha yavat bole. Sadhusadhvi vividha prakarani gayo joine ema na kahe ke, a gayo dohava yogya chhe, vachhada damana yogya chhe, nana chhe, vahya chhe, ratha yogya chhe ava prakarani savadya bhasha yavat na bole. Paramtu te sadhu vividha prakarani gayo joine ema kahe ke, a balada yuvana chhe, a dhenu dujhani chhe, a vachharado nano chhe – moto chhe, mota sharira – valo chhe, bharavahana yogya chhe. Ava prakarani niravadya bhasha vichara – purvaka bole. Sadhusadhvi udyana, parvata ke vanamam jaine mota vriksho joi ema na kahe ke, te prasada yogya chhe athava torana, griha, pata, argala, nava, hodi, drona, bajotha, chhabada, hala, kuliya – nanum hala), erana ke asana banavava yogya chhe. Shayya, yana ke upashraya banavava yogya chhe. Ava prakarani savadya yavat jivopaghati bhasha na bole. Sadhusadhvi udyanadimam jaine prayojanavashat bolavum pade to ema bole ke, a vriksho jativamta chhe, lamba, gola, vistaravala, shakha – prashakhavala, prasadiya yavat pratirupa chhe. Avi asavadya bhasha bole. Sadhusadhvi ati matramam lagela, vanyaphalone joine ema na bole ke, a phala paki gaya chhe, pakavine khava yogya, todava yogya, komala ke vidarana yogya chhe. Ava prakarani savadyabhasha yavat na bole. Sadhusadhvi ati matramam lagela vanyaphala – ambane joine ema kahe ke, a vriksha phalono bhara sahana karava asamartha chhe, prayah nishpanna thai chukya chhe, ghana phalo thaya chhe, pura pakya nathi, evi asavadya bhasha bole. Sadhusadhvi ghani matramam utpanna dhanyadi vanaspati joine ema na bole ke, paki gai chhe, kachi chhe, chhalavali chhe, lanava yogya chhe, bhumjava yogya chhe, khava yogya chhe, ema na bole. Paramtu tene joine ema bole ke, amkurita thai chhe, sthira thayela chhe, vadhi gai chhe, bija padela chhe, bahara nikali avi chhe, kanayukta thai chhe. Ava prakarani asavadya bhasha yavat bole.