Welcome to the Jain Elibrary: Worlds largest Free Library of JAIN Books, Manuscript, Scriptures, Aagam, Literature, Seminar, Memorabilia, Dictionary, Magazines & Articles
Global Search for JAIN Aagam & ScripturesScripture Name | Translated Name | Mool Language | Chapter | Section | Translation | Sutra # | Type | Category | Action |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-१५ ईन्द्रिय |
उद्देशक-२ | Gujarati | 437 | Sutra | Upang-04 | View Detail |
Mool Sutra: [सूत्र] कतिविहा णं भंते! इंदिया पन्नत्ता? गोयमा! दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–दव्विंदिया य भाविंदिया य।
कति णं भंते! दव्विंदिया पन्नत्ता? गोयमा! अट्ठ दव्विंदिया पन्नत्ता, तं जहा–दो सोत्ता दो नेत्ता दो घाणा जीहा फासे।
नेरइयाणं भंते! कति दव्विंदिया पन्नत्ता? गोयमा! अट्ठ, एते चेव। एवं असुरकुमाराणं जाव थणियकुमाराण वि।
पुढविकाइयाणं भंते! कति दव्विंदिया पन्नत्ता? गोयमा! एगे फासेंदिए पन्नत्ते। एवं जाव वणस्सतिकाइयाणं।
बेइंदियाणं भंते! कति दव्विंदिया पन्नत्ता? गोयमा! दो दव्विंदिया पन्नत्ता, तं जहा–फासिंदिए य जिब्भिंदिए य
तेइंदियाणं पुच्छा। गोयमा! चत्तारि दव्विंदिया पन्नत्ता, Translated Sutra: ભગવન્ ! ઇન્દ્રિયો કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! બે ભેદે – દ્રવ્યેન્દ્રિય અને ભાવેન્દ્રિય. ભગવન્ ! દ્રવ્યેન્દ્રિયો કેટલા ભેદે છે ? આઠ ભેદે – બે શ્રોત્ર, બે નેત્ર, બે ઘ્રાણ, જીભ અને સ્પર્શન. ભગવન્ ! નૈરયિકોને કેટલી દ્રવ્યેન્દ્રિયો છે ? ઉક્ત આઠ જ. એ પ્રમાણે અસુર યાવત્ સ્તનિતકુમાર જાણવા. ભગવન્ ! પૃથ્વીકાયિકને દ્રવ્યેન્દ્રિય | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-१६ प्रयोग |
Gujarati | 439 | Sutra | Upang-04 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] जीवाणं भंते! कतिविहे पओगे पन्नत्ते? गोयमा! पन्नरसविहे पओगे पन्नत्ते, तं जहा–सच्चमनप्पओगे जाव कम्मासरीरकायप्पओगे।
नेरइयाणं भंते! कतिविहे पओगे पन्नत्ते? गोयमा! एक्कारसविहे पओगे पन्नत्ते, तं जहा–सच्चमनप्पओगे जाव असच्चामोसवइप्पओगे वेउव्वियसरीरकायप्पओगे वेउव्वियमीससरीर-कायप्पओगे कम्मासरीरकायप्पओगे। एवं असुरकुमाराण वि जाव थणियकुमाराणं।
पुढविकाइयाणं पुच्छा। गोयमा! तिविहे पओगे पन्नत्ते, तं जहा–ओरालियसरीरकायप्पओगे ओरालियमीससरीरकायप्पओगे कम्मासरीरकायप्पओगे। एवं जाव वणप्फइकाइयाणं, नवरं–
वाउक्काइयाणं पंचविहे पओगे पन्नत्ते, तं जहा–ओरालियसरीरकायप्पओगे Translated Sutra: ભગવન્ ! જીવોને કેટલા ભેદે પ્રયોગ હોય ? ગૌતમ ! પંદર ભેદે – સત્યમનઃ પ્રયોગ યાવત્ કાર્મણશરીર કાય પ્રયોગ. ભગવન્ ! નૈરયિકોને કેટલા પ્રકારે પ્રયોગ હોય ? અગિયાર ભેદે – સત્યમનઃ પ્રયોગ યાવત્ અસત્યામૃષા વચન પ્રયોગ, વૈક્રિયશરીરકાય પ્રયોગ, વૈક્રિયમિશ્રશરીરકાય પ્રયોગ, કાર્મણશરીરકાય પ્રયોગ. આ પ્રમાણે યાવત્ સ્તનિતકુમાર | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-१७ लेश्या |
उद्देशक-३ | Gujarati | 459 | Sutra | Upang-04 | View Detail |
Mool Sutra: [सूत्र] नेरइए णं भंते! नेरइएसु उववज्जति? अनेरइए नेरइएसु उववज्जति? गोयमा! नेरइए नेरइएसु उववज्जइ, नो अनेरइए नेरइएसु उववज्जति। एवं जाव वेमानिए।
नेरइए णं भंते! नेरइएहिंतो उव्वट्टति? अनेरइए नेरइएहिंतो उव्वट्टति? गोयमा! अनेरइए नेरइएहिंतो उव्वट्टति नो नेरइए नेरइएहिंतो उव्वट्टति। एवं जाव वेमाणिए, नवरं–जोतिसिय वेमानिएसु चयणं ति अभिलावो कायव्वो।
से नूनं भंते! कण्हलेसे नेरइए कण्हलेसेसु नेरइएसु उववज्जति? कण्हलेसे उव्वट्टति? जल्लेस्से तल्लेसे उव्वट्टति? हंता गोयमा! कण्हलेसे नेरइए कण्हलेसेसु नेरइएसु उववज्जति, कण्हलेसे उव्वट्टति, जल्लेसे उववज्जति तल्लेसे उव्वट्टति एवं नीललेसे Translated Sutra: ભગવન્ ! નૈરયિક નૈરયિકમાં ઉત્પન્ન થાય કે અનૈરયિક નૈરયિકમાં ઉત્પન્ન થાય ? ગૌતમ ! નૈરયિક જ નૈરયિકમાં ઉપજે, અનૈરયિક નૈરયિકમાં ન ઉપજે. એ પ્રમાણે વૈમાનિક સુધી જાણવું. ભગવન્ ! નૈરયિક, નૈરયિકથી ઉદ્વર્તે કે અનૈરયિક નૈરયિકથી ઉદ્વર્તે ? ગૌતમ ! અનૈરયિક નૈરયિકથી ઉદ્વર્તે, નૈરયિક નૈરયિકથી ન ઉદ્વર્તે. એમ વૈમાનિક સુધી જાણવું. | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-१८ कायस्थिति |
Gujarati | 474 | Sutra | Upang-04 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] सइंदिए णं भंते! सइंदिए त्ति कालओ केवचिरं होइ? गोयमा! सइंदिए दुविहे पन्नत्ते, तं जहा–अनाईए वा अपज्जवसिए, अनाईए वा सपज्जवसिए।
एगिंदिए णं भंते! एगिंदिए त्ति कालओ केवचिरं होइ? गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं, उक्कोसेणं अनंतं कालं वणप्फइकालो।
बेइंदिए णं भंते! बेइंदिए त्ति कालओ केवचिरं होइ? गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं, उक्कोसेणं संखेज्जं कालं। एवं तेइंदियचउरिंदिए वि।
पंचेंदिए णं भंते! पंचेंदिए त्ति कालओ केवचिरं होइ? गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं, उक्कोसेणं सागरोवमसहस्सं सातिरेगं।
अनिंदिए णं भंते! अणिंदिए त्ति कालओ केवचिरं होइ? गोयमा! सादीए अपज्जवसिए।
सइंदियअपज्जत्तए Translated Sutra: ભગવન્ ! સેન્દ્રિય જીવ, સેન્દ્રિયરૂપે કાળથી ક્યાં સુધી હોય ? ગૌતમ ! સેન્દ્રિય બે પ્રકારે છે – અનાદિ અનંત અને અનાદિ સાંત. ભગવન્! એકેન્દ્રિય, એકેન્દ્રિયરૂપે કાળથી કેટલો કાળ રહે ? ગૌતમ ! જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત્ત અને ઉત્કૃષ્ટથી અનંતકાળ – વનસ્પતિકાળ સુધી હોય. ભગવન્ ! બેઇન્દ્રિય, બેઇન્દ્રિયરૂપે કાળથી કેટલો કાળ હોય | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-१८ कायस्थिति |
Gujarati | 480 | Sutra | Upang-04 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] सलेसे णं भंते! सलेसे त्ति कालओ केवचिरं होइ? गोयमा! सलेसे दुविहे पन्नत्ते, तं जहा–अनादीए वा अपज्जवसिए, अनादीए वा सपज्जवसिए।
कण्हलेसे णं भंते! कण्हलेसे त्ति कालओ केवचिरं होइ? गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं, उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाइं अंतोमुहुत्तमब्भहियाइं।
नीललेसे णं भंते! नीललेसे त्ति कालओ केवचिरं होइ? गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं, उक्कोसेणं दस सागरोवमाइं पलिओवमासंखेज्जइभागमब्भहियाइं।
काउलेस्से णं भंते! काउलेस्से त्ति कालओ केवचिरं होइ? गोयमा! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं, उक्कोसेणं तिन्नि सागरोवमाइं पलिओवमासंखेज्जइभागमब्भहियाइं।
तेउलेस्से णं भंते! तेउलेस्से Translated Sutra: ભગવન્ ! સલેશ્યી, સલેશ્યી રૂપે કેટલો કાળ હોય ? સલેશ્યી બે ભેદે – અનાદિ અનંત, અનાદિ સાંત. ભગવન્ ! કૃષ્ણલેશ્યી, કૃષ્ણલેશ્યી રૂપે કેટલો કાળ રહે ? જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટ અંતર્મુહૂર્ત્ત અધિક ૩૩ – સાગરોપમ. ભગવન્ ! નીલલેશ્યી, નીલલેશ્યી રૂપે કેટલો કાળ હોય ? જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત્ત, ઉત્કૃષ્ટ દસ સાગરોપમ અધિક પલ્યોપમનો | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-१९ सम्यकत्व |
Gujarati | 495 | Sutra | Upang-04 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] जीवा णं भंते! किं सम्मद्दिट्ठी मिच्छद्दिट्ठी सम्मामिच्छद्दिट्ठी? गोयमा! जीवा सम्मद्दिट्ठी वि मिच्छद्दिट्ठी वि सम्मामिच्छद्दिट्ठी वि। एवं नेरइया वि। असुरकुमारा वि एवं चेव जाव थणियकुमारा।
पुढविक्काइयाणं पुच्छा। गोयमा! पुढविक्काइया नो सम्मद्दिट्ठी, मिच्छद्दिट्ठी, नो सम्मा-मिच्छद्दिट्ठी। एवं जाव वणप्फइकाइया।
बेइंदियाणं पुच्छा। गोयमा! बेइंदिया सम्मद्दिट्ठी वि मिच्छद्दिट्ठी वि, नो सम्मामिच्छद्दिट्ठी। एवं जाव चउरेंदिया।
पंचेंदियतिरिक्खजोणिय-मनुस्सा वाणमंतर-जोतिसिय-वेमानिया य सम्मद्दिट्ठी वि मिच्छद्दिट्ठी वि सम्मामिच्छद्दिट्ठी वि।
सिद्धाणं पुच्छा। Translated Sutra: ભગવન્ ! જીવો શું સમ્યગ્દૃષ્ટિ, મિથ્યાદૃષ્ટિ કે મિશ્રદૃષ્ટિ છે ? ગૌતમ ! જીવો સમ્યગ્દૃષ્ટિ પણ છે, મિથ્યાદૃષ્ટિ પણ છે, મિશ્રદૃષ્ટિ પણ છે. એ પ્રમાણે નૈરયિકો પણ જાણવા. અસુરકુમાર યાવત્ સ્તનિતકુમારો એમ જ જાણવા. પૃથ્વીકાયિકો સંબંધે પ્રશ્ન – ગૌતમ ! પૃથ્વીકાયિકો સમ્યગ્દૃષ્ટિ નથી, મિથ્યાદૃષ્ટિ છે, મિશ્રદૃષ્ટિ | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-२० अन्तक्रिया |
Gujarati | 503 | Sutra | Upang-04 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] बेइंदिए णं भंते! बेइंदिएहिंतो अनंतरं उव्वट्टित्ता नेरइएसु उववज्जेज्जा? गोयमा! जहा पुढविक्काइए, नवरं–मनूसेसु जाव मनपज्जवणाणं उप्पाडेज्जा।
एवं तेइंदिय-चउरिंदिया वि जाव मनपज्जवनाणं उप्पाडेज्जा।
जे णं भंते! मनपज्जवनाणं उप्पाडेज्जा से णं केवलणाणं उप्पाडेज्जा? गोयमा! नो इणट्ठे समट्ठे। Translated Sutra: સૂત્ર– ૫૦૩. ભગવન્ ! બેઇન્દ્રિય, બેઇન્દ્રિયોથી નીકળી અનંતર ભવમાં નૈરયિકોમાં ઉત્પન્ન થાય ? ગૌતમ ! પૃથ્વીકાયિકવત્ કહેવું, પરંતુ મનુષ્યોમાં ઉત્પન્ન થાય યાવત્ મનઃપર્યવજ્ઞાન ઉપાર્જે. એ પ્રમાણે તેઇન્દ્રિય અને ચઉરિન્દ્રિયો પણ કહેવા. જે મનઃપર્યવજ્ઞાન ઉપાર્જે તે કેવલજ્ઞાન ઉપાર્જે ? એ અર્થ યોગ્ય નથી. સૂત્ર– ૫૦૪. | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-२२ क्रिया |
Gujarati | 530 | Sutra | Upang-04 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] कइ णं भंते! किरियाओ पन्नत्ताओ? गोयमा! पंच किरियाओ पन्नत्ताओ, तं जहा–आरंभिया परिग्गहिया माया वत्तिया अपच्चक्खाणकिरिया मिच्छादंसणवत्तिया।
आरंभिया णं भंते! किरिया कस्स कज्जति? गोयमा! अन्नयरस्सावि पमत्तसंजयस्स।
परिग्गहिया णं भंते! किरिया कस्स कज्जति? गोयमा! अन्नयरस्सावि संजयासंजयस्स।
मायावत्तिया णं भंते! किरिया कस्स कज्जति? गोयमा! अन्नयरस्सावि अपमत्तसंजयस्स।
अपच्चक्खाणकिरिया णं भंते! कस्स कज्जति? गोयमा! अन्नयरस्सावि अपच्चक्खाणिस्स।
मिच्छादंसणवत्तिया णं भंते! किरिया कस्स कज्जति? गोयमा! अन्नयरस्सावि मिच्छ-दंसणिस्स।
नेरइयाणं भंते! कति किरियाओ पन्नत्ताओ? Translated Sutra: ભગવન્ ! ક્રિયાઓ કેટલી છે ? પાંચ છે – આરંભિકી, પારિગ્રહિકી, માયાપ્રત્યયિકી, અપ્રત્યાખ્યાન, મિથ્યાદર્શન – પ્રત્યયિકી. ભગવન્ ! આરંભિકી ક્રિયા કોને હોય ? કોઈ પણ પ્રમત્ત સંયતને હોય. ભગવન્ ! પારિગ્રહિકી ક્રિયા કોને હોય ? કોઈ સંયતાસંયતને હોય. ભગવન્ ! માયાપ્રત્યયિકી ક્રિયા કોને હોય ? કોઈ પણ અપ્રમત્ત સંયતને હોય. ભગવન્ | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-२३ कर्मप्रकृति |
उद्देशक-१ | Gujarati | 539 | Sutra | Upang-04 | View Detail |
Mool Sutra: [सूत्र] नाणावरणिज्जस्स णं भंते! कम्मस्स जीवेणं बद्धस्स पुट्ठस्स बद्ध-फास-पुट्ठस्स संचियस्स चियस्स उवचियस्स आवागपत्तस्स विवागपत्तस्स फलपत्तस्स उदयपत्तस्स जीवेणं कडस्स जीवेणं निव्वत्तियस्स जीवेणं परिणामियस्स सयं वा उदिण्णस्स परेण वा उदीरियस्स तदुभएण वा उदीरिज्जमाणस्स गतिं पप्प ठितिं पप्प भवं पप्प पोग्गलं पप्प पोग्गलपरिणामं पप्प कतिविहे अनुभावे पन्नत्ते?
गोयमा! नाणावरणिज्जस्स णं कम्मस्स जीवेणं बद्धस्स जाव पोग्गलपरिणामं पप्प दसविहे अनुभावे पन्नत्ते, तं जहा–सोयावरणे सोयाविण्णाणावरणे णेत्तावरणे णेत्तविण्णाणावरणे घाणावरणे घाणविण्णाणावरणे रसावरणे रसविण्णाणावरणे Translated Sutra: ભગવન્ ! જીવે બાંધેલ, સ્પર્શેલ, ગાઢ સ્પર્શથી સ્પૃષ્ટ, સંચિત, ચિત, ઉપચિત આપાક પ્રાપ્ત, વિપાક પ્રાપ્ત, ફળ પ્રાપ્ત, ઉદય પ્રાપ્ત, જીવે કરેલ, જીવે નિર્વર્તિત, જીવે પરિણમાવેલ, સ્વયં ઉદય પ્રાપ્ત, પરનિમિત્તે ઉદય પ્રાપ્ત, તદુભય ઉદય પ્રાપ્ત, જ્ઞાનાવરણીય કર્મની ગતિને – સ્થિતિને – ભવને – પુદ્ગલના પરિણામને પામીને કેટલા | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-२६ कर्म वेद |
Gujarati | 548 | Sutra | Upang-04 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] कति णं भंते! कम्मपगडीओ पन्नत्ताओ? गोयमा! अट्ठ कम्मपगडीओ पन्नत्ताओ, तं जहा–नाणावरणिज्जं जाव अंतराइयं। एवं नेरइयाणं जाव वेमानियाणं।
जीवे णं भंते! नाणावरणिज्जं कम्मं वेदेमाणे कति कम्मपगडीओ बंधति? गोयमा! सत्तविह-बंधए वा अट्ठविहबंधए वा छव्विहबंधए वा एगविहबंधए वा।
नेरइए णं भंते! नाणावरणिज्जं कम्मं वेदेमाणे कति कम्मपगडीओ बंधति? गोयमा! सत्तविहबंधए वा अट्ठविहबंधए वा। एवं जाव वेमाणिए। मनूसे जहा जीवे।
जीवा णं भंते! नाणावरणिज्जं कम्मं वेदेमाणा कति कम्मपगडीओ बंधंति? गोयमा! सव्वे वि ताव होज्जा सत्तविहबंधगा य अट्ठविहबंधगा य १ अहवा सत्तविहबंधगा य अट्ठविहबंधगा य छव्विहबंधए Translated Sutra: ભગવન્ ! કેટલી કર્મપ્રકૃતિઓ છે ? ગૌતમ ! આઠ છે – જ્ઞાનાવરણ યાવત્ અંતરાય. એમ નૈરયિકોથી વૈમાનિકો કહેવા. ભગવન્ ! જ્ઞાનાવરણીય કર્મ વેદતો કેટલી પ્રકૃતિ બાંધે? સાતનો, આઠનો, છનો અને એક કર્મનો બંધક હોય. નૈરયિક જ્ઞાનાવરણીય કર્મ વેદતો કેટલી પ્રકૃતિ બાંધે? સાત કે આઠ બાંધે. એ પ્રમાણે વૈમાનિક સુધી જાણવું. મનુષ્યને જીવ માફક | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-२८ आहार |
उद्देशक-१ | Gujarati | 555 | Sutra | Upang-04 | View Detail |
Mool Sutra: [सूत्र] बेइंदिया णं भंते! आहारट्ठी? हंता गोयमा! आहारट्ठी।
बेइंदिया णं भंते! केवतिकालस्स आहारट्ठे समुप्पज्जति? जहा नेरइयाणं, नवरं–तत्थ णं जेसे आभोगनिव्वत्तिए से णं असंखेज्जसमइए अंतोमुहुत्तिए वेमायाए आहारट्ठे समुप्पज्जति। सेसं जहा पुढविक्काइयाणं जाव आहच्च नीससंति, नवरं–नियमा छद्दिसिं।
बेइंदिया णं भंते! जे पोग्गले आहारत्ताए गेण्हंति ते णं तेसिं पोग्गलाणं सेयालंसि कतिभागं आहारेंति? कतिभागं अस्साएंति? गोयमा! असंखेज्जतिभागं आहारेंति, अनंतभागं अस्साएंति।
बेइंदिया णं भंते! जे पोग्गले आहारत्ताए गेण्हंति ते किं सव्वे आहारेंति? नो सव्वे आहारेंति? गोयमा! बेइंदियाणं दुविहे Translated Sutra: ભગવન્ ! બેઇન્દ્રિયો આહારની ઇચ્છાવાળા હોય ? હા, હોય. બેઇન્દ્રિયોને આહારનો અભિલાષ કેટલા કાળે થાય ? નૈરયિકવત્ જાણવું. પરંતુ તેમાં જે આભોગ નિર્વર્તિત આહાર છે, તે સંબંધે અસંખ્યાત સમય પ્રમાણ અંતર્મુહૂર્ત્ત ગયા પછી વિવિધરૂપે આહારેચ્છા થાય છે. બાકી બધું પૃથ્વીકાયિકવત્ યાવત્ કદાચ નિઃશ્વાસ લે છે, ત્યાં સુધી કહેવું. | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-२८ आहार |
उद्देशक-२ | Gujarati | 559 | Sutra | Upang-04 | View Detail |
Mool Sutra: [सूत्र] जीवे णं भंते! किं आहारए? अनाहारए? गोयमा! सिय आहारए सिय अनाहारए। एवं नेरइए जाव असुरकुमारे जाव वेमाणिए।
सिद्धे णं भंते! किं आहारए? अनाहारए? गोयमा! नो आहारए, अनाहारए।
जीवा णं भंते! किं आहारया? अनाहारया? गोयमा! आहारगा वि अनाहारगा वि।
नेरइयाणं पुच्छा। गोयमा! सव्वे वि ताव होज्जा आहारगा १ अहवा आहारगा य अनाहारगे य २ अहवा आहारगा य अनाहारगा य ३। एवं जाव वेमानिया, नवरं–एगिंदिया जहा जीवा।
सिद्धाणं पुच्छा। गोयमा! नो आहारगा, अनाहारगा। Translated Sutra: સૂત્ર– ૫૫૯. ભગવન્ ! જીવ આહારક હોય કે અનાહારક ? ગૌતમ ! કદાચ આહારક, કદાચ અનાહારક. એ પ્રમાણે નૈરયિક યાવત્ અસુરકુમાર યાવત્ વૈમાનિક કહેવા. ભગવન્ ! સિદ્ધ આહારક છે કે અનાહારક ? આહારક નથી, અનાહારક છે. જીવો આહારક છે કે અનાહારક ? આહારક પણ હોય અને અનાહારક પણ હોય. નૈરયિકો વિશે પ્રશ્ન – ૧. બધા જ આહારક હોય, અથવા ૨. બધા આહારક અને | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-२८ आहार |
उद्देशक-२ | Gujarati | 566 | Sutra | Upang-04 | View Detail |
Mool Sutra: [सूत्र] नाणी जहा सम्मद्दिट्ठी।
आभिनिबोहियनाणिसुतनाणिसु बेइंदिय-तेइंदिय चउरिंदिएसु छब्भंगा। अवसेसेसु जीवा-दीओ तियभंगो जेसिं अत्थि। ओहिनाणी पंचेंदियतिरिक्खजोणिया आहारगा नो अनाहारगा। अवसेसेसु जीवादीओ तियभंगो जेसिं अत्थि ओहिनाणं।
मनपज्जवनाणी जीवा मनूसा य एगत्तेण वि पुहत्तेण वि आहारगा, नो अनाहारगा। केवलनाणी जहा नोसण्णी-नोअसण्णी।
अन्नाणी मइअन्नाणी सुयअन्नाणी जीवेगिंदियवज्जो तियभंगो। विभंगनाणी पंचेंदियतिरिक्ख-जोणिया मनूसा य आहारगा, नो अनाहारगा। अवसेसेसु जीवादीओ तियभंगो। Translated Sutra: સૂત્ર– ૫૬૬. જ્ઞાની સમ્યગ્દૃષ્ટિવત્ છે. આભિનિબોધિક જ્ઞાની અને શ્રુતજ્ઞાની બે – ત્રણ – ચાર ઇન્દ્રિયોમાં છ ભંગો સમજવા, બાકીના જીવોમાં જેમને આ જ્ઞાનો છે, તેમને જીવાદિમાં ત્રણ ભંગો જાણવા. અવધિજ્ઞાની પંચેન્દ્રિય તિર્યંચો આહારકો હોય, પણ અનાહારક ન હોય. બાકીના જીવોમાં જેમને અવધિજ્ઞાન છે, તેમને જીવાદિ સંબંધે ત્રણ | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-३१ संज्ञी |
Gujarati | 575 | Sutra | Upang-04 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] जीवा णं भंते! किं सण्णी? असण्णी? नोसण्णी-नोअसण्णी? गोयमा! जीवा सण्णी वि असण्णी वि नोसण्णी-नोअसण्णी वि।
नेरइयाणं पुच्छा। गोयमा! नेरइया सण्णी वि असण्णी वि, नो नोसण्णी-नोअसण्णी। एवं असुरकुमारा जाव थणियकुमारा।
पुढविक्काइयाणं पुच्छा। गोयमा! नो सण्णी, असण्णी, नो नोसण्णी-नोअसण्णी। एवं बेइंदिय-तेइंदिय-चउरिंदिया वि।
मनूसा जहा जीवा। पंचेंदियतिरिक्खजोणिया वाणमंतरा य जहा नेरइया।
जोइसिय-वेमानिया सण्णी, नो असण्णी नो नोसण्णी-नोअसण्णी।
सिद्धाणं पुच्छा। गोयमा! नो सण्णी नो असण्णी, णोसण्णि-णोअसण्णी। Translated Sutra: સૂત્ર– ૫૭૫. ભગવન્ ! જીવો સંજ્ઞી, અસંજ્ઞી કે નોસંજ્ઞી – નોઅસંજ્ઞી હોય ? ગૌતમ ! જીવો એ ત્રણે ભેદે હોય. નૈરયિકો વિશે પ્રશ્ન – ગૌતમ ! નૈરયિકો સંજ્ઞી કે અસંજ્ઞી હોય, પણ નોસંજ્ઞી – નોઅસંજ્ઞી ન હોય. એમ સ્તનિતકુમાર સુધી જાણવું. પૃથ્વીકાયિકો વિશે પ્રશ્ન – ગૌતમ ! તેઓ સંજ્ઞી નથી, અસંજ્ઞી છે, નોસંજ્ઞી – નોઅસંજ્ઞી નથી. એ પ્રમાણે | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-३२ संयत |
Gujarati | 577 | Sutra | Upang-04 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] जीवा णं भंते! किं संजया? अंजया? संजतासंजता? नोसंजत-नोअसंजत-नोसंजयासंजया? गोयमा! जीवा संजया वि असंजया वि संजयासंजया वि नोसंजय-नोअसंजय-नोसंजतासंजया वि।
नेरइया णं भंते! किं संजया? असंजया? संजयासंजया? नोसंजत-नोअसंजत-नोसंजयासंजया? गोयमा! नेरइया नो संजया, असंजया, नो संजयासंजया नो नोसंजय-नोअसंजय-नोसंजतासंजया। एवं जाव चउरिंदिया।
पंचेंदियतिरिक्खजोणियाणं पुच्छा। गोयमा! पंचेंदियतिरिक्खजोणिया नो संजया, असंजया वि संजतासंजता वि, नो नोसंजय-नोअसंजय-नोसंजयासंजया।
मनूसा णं भंते! पुच्छा। गोयमा! मनूसा संजया वि असंजया वि संजतासंजया वि, नो नोसंजत-नोअसंजय-नोसंजतासंजया।
वाणमंतर-जोतिसिय-वेमानिया Translated Sutra: સૂત્ર– ૫૭૭. ભગવન્ ! જીવો શું સંયત છે, અસંયત છે, સંયતાસંયત છે કે નોસંયત – નોઅસંયત – નોસંયતાસંયત છે? ગૌતમ ! તે ચારે છે. નૈરયિકો વિશે પ્રશ્ન – તેઓ સંયત નથી, અસંયત છે, સંયતાસંયત નથી, નોસંયત – નોઅસંયત – નોસંયતા સંયત નથી. એમ ચઉરિન્દ્રિયો સુધી જાણવું. પંચેન્દ્રિયો તિર્યંચ વિશે પૃચ્છા – સંયત નથી, અસંયત છે, સંયતાસંયત છે, | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-३३ अवधि |
Gujarati | 582 | Sutra | Upang-04 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] नेरइयाणं भंते! ओही किंसंठिए पन्नत्ते? गोयमा! तप्पागारसंठिए पन्नत्ते।
असुरकुमाराणं पुच्छा। गोयमा! पल्लगसंठिए। एवं जाव थणियकुमाराणं।
पंचेंदियतिरिक्खजोणियाणं पुच्छा। गोयमा! णाणासंठाणसंठिए पन्नत्ते। एवं मनूसाण वि।
वाणमंतराणं पुच्छा। गोयमा! पडहसंठाणसंठिए पन्नत्ते।
जोतिसियाणं पुच्छा। गोयमा! झल्लरिसंठाणसंठिए पन्नत्ते।
सोहम्मगदेवाणं पुच्छा। गोयमा! उद्धमुइंगागारसंठिए पन्नत्ते। एवं जाव अच्चुयदेवाणं पुच्छा।
गेवेज्जगदेवाणं पुच्छा। गोयमा! पुप्फचंगेरिसंठिए पन्नत्ते।
अनुत्तरोववाइयाणं पुच्छा। गोयमा! जवणालियासंठिए ओही पन्नत्ते। Translated Sutra: સૂત્ર– ૫૮૨. નૈરયિકોને અવધિજ્ઞાન કેવા સંસ્થાનવાળું હોય ? ગૌતમ ! ત્રાપાના આકાર જેવું. અસુરકુમાર વિશે પૃચ્છા – પ્યાલા જેવા આકારે. એમ સ્તનિતકુમારો સુધી જાણવું. પંચેન્દ્રિય તિર્યંચો વિશે પ્રશ્ન – અનેક પ્રકારના આકારવાળું. એમ મનુષ્યોનું પણ જાણવું. વ્યંતરો વિશે પૃચ્છા – ઢોલના આકારે. જ્યોતિષ્કો વિશે પૃચ્છા – તેનો | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-३४ परिचारणा |
Gujarati | 587 | Sutra | Upang-04 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] नेरइयाणं भंते! आहारे किं आभोगनिव्वत्तिए? अणाभोगनिव्वत्तिए? गोयमा! आभोगनिव्वत्तिए वि अनाभोगनिव्वत्तिए वि। एवं असुरकुमाराणं जाव वेमानियाणं, नवरं– एगिंदियाणं नो आभोग-निव्वत्तिए, अनाभोगनिव्वत्तिए।
नेरइया णं भंते! जे पोग्गले आहारत्ताए गेण्हंति ते किं जाणंति पासंति आहारेंति? उदाहु न जाणंति न पासंति आहारेंति? गोयमा! न जाणंति न पासंति, आहारेंति। एवं जाव तेइंदिया।
चउरिंदियाणं पुच्छा। गोयमा! अत्थेगइया न जाणंति पासंति आहारेंति, अत्थेगइया, न जाणंति न पासंति आहारेंति।
पंचेंदियतिरिक्खजोणियाणं पुच्छा। गोयमा! अत्थेगइया जाणंति पासंति आहारेंति, अत्थे-गइया जाणंति न पासंति Translated Sutra: ભગવન્ ! નૈરયિકોનો આહાર શું આભોગ નિર્વર્તિત છે કે અનાભોગ નિર્વર્તિત ? ગૌતમ ! તે બંને પ્રકારે હોય. એ પ્રમાણે અસુરકુમારથી વૈમાનિક સુધી જાણવું. પરંતુ એકેન્દ્રિયોનો આહાર આભોગ નિર્વર્તિત નથી, પણ અનાભોગ નિર્વર્તિત હોય છે. ભગવન્ ! નૈરયિકો જે પુદ્ગલો આહારપણે ગ્રહણ કરે તે શું જાણે – જુએ અને તેનો આહાર કરે કે ન જાણે, | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-३५ वेदना |
Gujarati | 594 | Gatha | Upang-04 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] १ सीता २ य दव्व ३ सारीर, ४ सात तह वेदना हवति ५ दुक्खा ।
६ अब्भुवगमोवक्कमिया, ७ णिदा य अणिदा य णायव्वा ॥ Translated Sutra: સૂત્ર– ૫૯૪. શીત, દ્રવ્ય, શરીર, સાતા, દુઃખ, આભ્યુપગમિકી, ઔપક્રમિકી, નિદા અને અનિદા વેદના જાણવી. સૂત્ર– ૫૯૫. સાતા – અસાતા, સુખા – દુઃખા અને અદુઃખસુખા વેદના બધા જીવો વેદે છે. વિકલેન્દ્રિયો માનસિક, બાકીના બંને વેદના વેદે. સૂત્ર– ૫૯૬. ભગવન્ ! વેદના કેટલા ભેદે ? ગૌતમ ! ત્રણ ભેદે – શીત, ઉષ્ણ અને શીતોષ્ણ. નૈરયિકો શું શીત વેદના | |||||||||
Pragnapana | પ્રજ્ઞાપના ઉપાંગ સૂત્ર | Ardha-Magadhi |
पद-३६ समुद्घात |
Gujarati | 610 | Sutra | Upang-04 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] एतेसि णं भंते! जीवाणं कोहसमुग्घाएणं मानसमुग्घाएणं मायासमुग्घाएणं लोभसमुग्घाएण य समोहयाणं अकसायसमुग्घाएणं समोहयाणं असमोहयाण य कतरे कतरेहिंतो अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा? गोयमा! सव्वत्थोवा जीवा अकसायसमुग्घाएणं समोहया, मानसमुग्घा-एणं समोहया अनंतगुणा, कोहसमुग्घाएणं समोहया विसेसाहिया, मायासमुग्घाएणं समोहया विसेसाहिया, लोभसमुग्घाएणं समोहया विसेसाहिया, असमोहया संखेज्जगुणा।
एतेसि णं भंते! नेरइयाणं कोहसमुग्घाएणं मानसमुग्घाएणं मायासमुग्घाएणं लोभसमुग्घाएणं समोहयाणं असमोहयाण य कतरे कतरेहिंतो अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा? गोयमा! Translated Sutra: ભગવન્! આ ક્રોધ – માન – માયા – લોભ સમુદ્ઘાત સહિત, અકષાય સમુદ્ઘાતવાળા અને સમુદ્ઘાત રહિત જીવોમાં કોણ કોનાથી અલ્પ, બહુ, તુલ્ય કે વિશેષાધિક છે ? ગૌતમ ! સૌથી થોડા જીવો અકષાય સમુદ્ઘાતવાળા છે, માન સમુદ્ઘાતવાળા વાળા અનંતગણા, ક્રોધ સમુદ્ઘાત વિશેષ અધિક, માયા સમુદ્ઘાત વિશેષાધિક, લોભ સમુદ્ઘાત વિશેષાધિક છે. સમુદ્ઘાત | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-४ अब्रह्म |
Hindi | 19 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तं च पुण निसेवंति सुरगणा सअच्छरा मोह मोहिय मती, असुर भयग गरुल विज्जु जलण दीव उदहि दिस पवण थणिया। अणवण्णिय पणवण्णिय इसिवादिय भूयवादियकंदिय महाकंदिय कूहंड पतगदेवा, पिसाय भूय जक्ख रक्खस किन्नर किंपुरिस महोरग गंधव्व तिरिय जोइस विमाणवासि मणुयगणा, जलयर थलयर खहयराय मोहपडिबद्धचित्ता अवितण्हा कामभोग-तिसिया, तण्हाए बलवईए महईए समभिभूया गढिया य अतिमुच्छिया य, अबंभे ओसण्णा, तामसेन भावेण अणुम्मुक्का, दंसण-चरित्तमोहस्स पंजरं पिव करेंतिअन्नोन्नं सेवमाणा।
भुज्जो असुर सुर तिरिय मणुय भोगरत्ति विहार संपउत्ता य चक्कवट्टी सुरनरवतिसक्कया सुरवरव्व देवलोए भरह नग नगर नियम Translated Sutra: उस अब्रह्म नामक पापास्रव को अप्सराओं के साथ सुरगण सेवन करते हैं। कौन – से देव सेवन करते हैं ? जिनकी मति मोह के उदय से मूढ़ बन गई है तथा असुरकुमार, भुजगकुमार, गरुड़कुमार, विद्युत्कुमार, अग्निकुमार, द्वीपकुमार, उदधिकुमार, दिशाकुमार, पवनकुमार तथा स्तनितकुमार, ये भवनवासी, अणपन्निक, पणपण्णिक, ऋषिवादिक, भूतवादिक, क्रन्दित, | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-४ अब्रह्म |
Hindi | 20 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] मेहुणसण्णासंपगिद्धा य मोहभरिया सत्थेहिं हणंति एक्कमेक्कं विसयविसउदीरएसु। अवरे परदारेहिं हम्मंति विसुणिया घननासं सयणविप्पनासं च पाउणंति। परस्स दाराओ जे अविरया मेहुण-सण्णसंपगिद्धा य मोहभरिया अस्सा हत्थी गवा य महिसा मिगा य मारेंति एक्कमेक्कं, मनुयगणा वानरा य पक्खी य विरुज्झंति, मित्ताणि खिप्पं भवंति सत्तू, समये धम्मे गणे य भिंदंति पारदारी। धम्मगुणरया य बंभयारी खणेण उल्लोट्टए चरित्तओ, जसमंतो सुव्वया य पावंति अयसकित्तिं, रोगत्ता वाहिया य वड्ढेंति रोय-वाही, दुवे य लोया दुआराहगा भवंति–इहलोए चेव परलोए–परस्स दाराओ जे अविरया।
तहेव केइ परस्स दारं गवेसमाणा गहिया Translated Sutra: जो मनुष्य मैथुनसंज्ञा में अत्यन्त आसक्त है और मूढता अथवा से भरे हुए हैं, वे आपस में एक दूसरे का शस्त्रों से घात करते हैं। कोई – कोई विषयरूपी विष की उदीरणा करने वाली परकीय स्त्रियों में प्रवृत्त होकर दूसरों के द्वारा मारे जाते हैं। जब उनकी परस्त्रीलम्पटता प्रकट हो जाती है तब धन का विनाश और स्वजनों का सर्वथा | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-५ परिग्रह |
Hindi | 21 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] जंबू! एत्तो परिग्गहो पंचमो उ नियमाणाणामणि कणग रयण महरिह परिमल सपुत्तदार परिजन दासी दास भयग पेस हय गय गो महिस उट्ट खर अय गवेलग सीया सगड रह जाण जुग्ग संदण सयणासण वाहण कुविय घण धण्ण पाण भोयण अच्छायण गंध मल्ल भायण भवणविहिं चेव बहुविहीयं, भरहं णग णगर णियम जणवय पुरवर दोणमुह खेड कब्बड मडंब संबाह पट्टण सहस्समंडियं थिमियमेइणीयं, एगच्छत्तं ससागरं भुंजिऊण वसुहं अपरिमिय मणंततण्हमणुगय महिच्छसार निर-यमूलो, लोभकलिकसाय महक्खंधो, चिंतासयनिचिय विपुलसालो,गारव पविरल्लियग्गविडवो, नियडि तयापत्तपल्लवधरो, पुप्फफलं जस्स कामभोगा, आयासविसूरणाकलह पकंपियग्गसिहरो, नरवतिसंपूजितो, Translated Sutra: हे जम्बू ! चौथे अब्रह्म नामक आस्रवद्वार के अनन्तर यह पाँचवां परिग्रह है। अनेक मणियों, स्वर्ण, कर्केतन आदि रत्नों, बहुमूल्य सुगंधमय पदार्थ, पुत्र और पत्नी समेत परिवार, दासी – दास, भृतक, प्रेष्य, घोड़े, हाथी, गाय, भैंस, ऊंट, गधा, बकरा और गवेलक, शिबिका, शकट, रथ, यान, युग्य, स्यन्दन, शयन, आसन, वाहन तथा कुप्य, धन, धान्य, पेय पदार्थ, | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-५ परिग्रह |
Hindi | 22 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तस्स य नामाणि गोण्णाणि होंति तीसं, तं जहा– १. परिग्गहो २. संचयो ३. चयो ४. उवचयो
५. निहाणं ६. संभारो ७. संकरो ८. आयरो ९. पिंडो १०. दव्वसारो ११. तहा महिच्छा १२. पडिबंधो
१३. लोहप्पा १४. महद्दी १५. उवकरणं १६. संरक्खणा य १७. भारो १८. संपायुप्पायको १९. कलि करंडो २०. पवित्थरो २१. अनत्थो २२. संथवो २३. अगुत्ती २४. आयासो २५. अविओगो २६. अमुत्ती २७. तण्हा २८. अनत्थको २९. आसत्ती ३०. असंतोसो त्ति।
अवि य तस्स एयाणि एवमादीणि नामधेज्जाणि होंति तीसं। Translated Sutra: उस परिग्रह नामक अधर्म के गुणनिष्पन्न तीस नाम हैं। वे नाम इस प्रकार हैं – परिग्रह, संचय, चय, उपचय, निधान, सम्भार, संकर, आदर, पिण्ड, द्रव्यसार, महेच्छा, प्रतिबन्ध, लोभात्मा, महर्धिका, उपकरण, संरक्षणा, भार, संपातोत्पादक, कलिकरण्ड, प्रविस्तर, अनर्थ, संस्तव, अगुप्ति या अकीर्ति, आयास, अवियोग, अमुक्ति, तृष्णा, अनर्थक, आसक्ति | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-५ परिग्रह |
Hindi | 23 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तं च पुण परिग्गहं ममायंति लोभघत्था भवनवरविमाणवासिणो परिग्गहरुयी परिग्गहे विविहकरण-बुद्धी, देवनिकाया य–असुर भुयग गरुल विज्जु जलण दीव उदहि दिसि पवण थणिय अणवण्णिय पणवण्णिय इसिवासिय भूतवा-इय कंदिय महाकंदिय कुहंडपतगदेवा, पिसाय भूय जक्ख रक्खस किन्नर किंपुरिस महोरग गंधव्वा य तिरियवासी।
पंचविहा जोइसिया य देवा, –बहस्सती चंद सूर सुक्क सनिच्छरा, राहु धूमकेउ बुधा य अंगारका य तत्ततवणिज्जकनगवण्णा, जे य गहा जोइसम्मि चारं चरंति, केऊ य गतिरतीया, अट्ठावीसतिविहा य नक्खत्तदेवगणा, नानासंठाणसंठियाओ य तारगाओ, ठियलेस्सा चारिणो य अविस्साम मंडलगती उवरिचरा।
उड्ढलोगवासी दुविहा Translated Sutra: उस परिग्रह को लोभ से ग्रस्त परिग्रह के प्रति रुचि रखने वाले, उत्तम भवनों में और विमानों में निवास करने वाले ममत्वपूर्वक ग्रहण करते हैं। नाना प्रकार से परिग्रह को संचित करने की बुद्धि वाले देवों के निकाय यथा – असुरकुमार यावत् स्तनितकुमार तथा अणपन्निक, यावत् पतंग और पिशाच, यावत् गन्धर्व, ये महर्द्धिक व्यन्तर | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-५ परिग्रह |
Hindi | 24 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] परलोगम्मि य नट्ठा तमं पविट्ठा, महया मोहमोहियमती, तिमिसंधकारे, तसथावर-सुहुमबादरेसु, पज्जत्तमपज्जत्तग-साहारणसरीर पत्तेयसरीरेसु य, अंडज पोतज जराउय रसज संसेइम संमुच्छिम उब्भिय उववाइएसु य, नरग तिरिय देव मानुसेसु, जरा मरण रोग सोग बहुले, पलिओवम सागरोवमाइं अनादीयं अनवदग्गं दीहमद्धं चाउरंतं संसारकंतारं अनुपरियट्टंति जीवा मोहवस-सन्निविट्ठा।
एसो सो परिग्गहस्स फलविवाओ इहलोइओ पारलोइओ अप्पसुहो बहुदुक्खो महब्भओ बहुरयप्पगाढो दारुणो कक्कसो असाओ वाससहस्सेहिं मुच्चई, न य अवेदयित्ता अत्थि हु मोक्खोत्ति–एवमाहंसु नायकुलनंदनो महप्पा जिनो उ वीरवरनामधेज्जो, कहेसी य परिग्गहस्स Translated Sutra: परिग्रह में आसक्त प्राणी परलोक में और इस लोक में नष्ट – भ्रष्ट होते हैं। अज्ञानान्धकार में प्रविष्ट होते हैं। तीव्र मोहनीयकर्म के उदय से मोहित मति वाले, लोभ के वश में पड़े हुए जीव त्रस, स्थावर, सूक्ष्म और बादर पर्यायों में तथा पर्याप्तक और अपर्याप्तक अवस्थाओं में यावत् चार गति वाले संसार – कानन में परिभ्रमण | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-५ परिग्रह |
Hindi | 25 | Gatha | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] एएहिं पंचहिं असंवरेहिं रयमादिणित्तु अनुसमयं ।
चउव्विहगतिपेरंतं, अनुपरियट्टंति संसारं ॥ Translated Sutra: इन पूर्वोक्त पाँच आस्रवद्वारों के निमित्त से जीव प्रतिसमय कर्मरूपी रज का संचय करके चार गतिरूप संसार में परिभ्रमण करते रहते हैं। | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-५ परिग्रह |
Hindi | 26 | Gatha | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] सव्वगई-पक्खंदे, काहेंति अनंतए अकयपुण्णा ।
जे य न सुणंति धम्मं, सोऊण य जे पमायंति ॥ Translated Sutra: जो पुण्यहीन प्राणी धर्म को श्रवण नहीं करते अथवा श्रवण करके भी उसका आचरण करने में प्रमाद करते हैं, वे अनन्त काल तक चार गतियों में गमनागमन करते रहेंगे। | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-५ परिग्रह |
Hindi | 27 | Gatha | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] अणुसिट्ठंपि बहुविहं, मिच्छदिट्ठी णरा अबुद्धीया ।
बद्धलनिकाइयकम्मा, सुणेंति धम्मं न य करेंति ॥ Translated Sutra: जो पुरुष मिथ्यादृष्टि हैं, अधार्मिक हैं, निकाचित कर्मों का बन्ध किया है, वे अनेक तरह से शिक्षा पाने पर भी, धर्माश्रवण तो करते हैं किन्तु आचरण नहीं करते। | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-५ परिग्रह |
Hindi | 28 | Gatha | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] किं सक्का काउं जे, जं णेच्छह ओसहं मुहा पाउं ।
जिनवयणं गुणमहुरं, विरेयणं सव्वदुक्खाणं ॥ Translated Sutra: जिन भगवान के वचन समस्त दुःखों का नाश करने के लिए गुणयुक्त मधुर विरेचन औषध हैं, किन्तु निःस्वार्थ भाव से दिये जाने वाले इस औषध को जो पीना ही नहीं चाहते, उनके लिए क्या किया जा सकता है ? | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-१ हिंसा |
Hindi | 1 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] जंबू! तेणं कालेणं तेणं समएणं चंपा नामं नयरी होत्था.
पुण्णभद्दे चेइए वनसंडे असोगवरपायवे पुढविसिलापट्टए.
तत्थण चंपाए नयरीए कोणिए नामं राया होत्था. धारिणी देवी.
तेणं कालेणं तेणं समएणं समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतेवासी अज्जसुहम्मे नामं थेरे–जाइसंपन्ने कुलसंपन्ने बलसंपन्ने रूवसंपन्ने विनयसंपन्ने नाणसंपन्ने दंसणसंपन्ने चरित्तसंपन्ने लज्जासंपन्ने लाघवसंपन्ने ओयसी तेयंसी वच्चंसी जसंसी जियकोहे जियमाणे जियमाए जियलोभे जियनिद्दे जिइंदिए जियपरीसहे जिवियास-मरण-भय-विप्पमुक्के तवप्पहाणे गुणप्पहाणे करण-प्पहाणे चरणप्पहाणे निच्छयप्पहाणे अज्जवप्पहाणे मद्दवप्पहाणे Translated Sutra: उस काल, उस समय चम्पानगरी थी। उसके बाहर पूर्णभद्र चैत्य था, वनखण्ड था। उसमें उत्तम अशोक – वृक्ष था। वहाँ पृथ्वीशिलापट्टक था। राजा कोणिक था और उसकी पटरानी का धारिणी था। उस काल, उस समय श्रमण भगवान महावीर के अन्तेवासी स्थविर आर्य सुधर्मा थे। वे जातिसम्पन्न, कुलसम्पन्न, बलसम्पन्न, रूपसम्पन्न, विनयसम्पन्न, ज्ञानसम्पन्न, | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-१ हिंसा |
Hindi | 2 | Gatha | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] इणमो अण्हय-संवर-विनिच्छियं पवयणस्स निस्संदं ।
वोच्छामि निच्छयत्थं, सुहासियत्थं महेसीहिं ॥ Translated Sutra: हे जम्बू ! आस्रव और संवर का भलीभाँति निश्चय कराने वाले प्रवचन के सार को मैं कहूँगा, जो महर्षियों – तीर्थंकरों एवं गणधरों आदि के द्वारा निश्चय करने के लिए सुभाषित है – समीचीन रूप से कहा गया है। | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-१ हिंसा |
Hindi | 3 | Gatha | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] पंचविहो पन्नत्तो, जिनेहिं इह अण्हओ अणादीओ ।
हिंसा - मोसमदत्तं, अब्बंभ - परिग्गहं चेव ॥ Translated Sutra: जिनेश्वर देव ने इस जगत में अनादि आस्रव को पाँच प्रकार का कहा है – हिंसा, असत्य, अदत्तादान, अब्रह्म और परिग्रह। | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-१ हिंसा |
Hindi | 4 | Gatha | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] जारिसओ जंनामा, जह य कओ जारिसं फलं देति ।
जेवि य करेंति पावा, पाणवहं तं निसामेह ॥ Translated Sutra: प्राणवधरूप प्रथम आस्रव जैसा है, उसके जो नाम हैं, जिन पापी प्राणियों द्वारा वह किया जाता है, जिस प्रकार किया जाता है और जैसा फल प्रदान करता है, उसे तुम सूनो। | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-१ हिंसा |
Hindi | 5 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] पाणवहो नाम एस निच्चं जिणेहिं भणिओ–पावो चंडो रुद्दो खुद्दो साहसिओ अनारिओ निग्घिणो निस्संसो महब्भओ पइभओ अतिभओ बीहणओ तासणओ अणज्जो उव्वेयणओ य निरवयक्खो निद्धम्मो निप्पिवासो निक्कलुणो निरयवास-गमन-निधनो मोह-महब्भय-पवड्ढओ-मरण वेमणंसो पढमं अधम्मदारं। Translated Sutra: जिनेश्वर भगवान ने प्राणवध को इस प्रकार कहा है – यथा पाप, चण्ड, रुद्र, क्षुद्र, साहसिक, अनार्य, निर्घृण, नृशंस, महाभय, प्रतिभय, अतिभय, भापनक, त्रासनक, अन्याय, उद्वेगजनक, निरपेक्ष, निर्धर्म, निष्पिपास, निष्करुण, नरकवास गमन – निधन, मोहमहाभय प्रवर्तक और मरणवैमनस्य यह प्रथम अधर्मद्वार है। | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-१ हिंसा |
Hindi | 6 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तस्स य नामाणि इमाणि गोण्णाणि होंति तीसं, तं जहा–
१-२. पाणवहुम्मूलणा सरीराओ ३. अवीसंभो ४. हिंसविहिंसा तहा ५. अकिच्चं च ६. घायणा
७. मारणा य ८. वहणा ९. उद्दवणा १०. तिवायणा य ११. आरंभ-समारंभो १२. आउय-कम्मस्स उवद्दवो [भेय-निट्ठवण-गालणा य संवट्टग-संखेवो] १३. मच्चू १४. असंजमो १५. कडग-मद्दणं
१६. वीरमणं १७. परभव संकामकारओ १८. दुग्गतिप्पवाओ १९. पावकोवो य २०. पावलोभो
२१. छविच्छेओ २२. जीवियंतकरणो २३. भयंकरो २४. अणकरो २५. वज्जो २६. परितावण-अण्हओ २७. विनासो २८. निज्जवणा २९. लुंपणा ३०. गुणाणं विराहणत्ति।
अवि य तस्स एवमादीणि नामधेज्जाणि होंति तीसं पाणवहस्स कलुसस्स कडुयफल-देसगाइं। Translated Sutra: प्राणवधरूप हिंसा के गुणवाचक तीस नाम हैं। यथा – प्राणवध, शरीर से (प्राणों का) उन्मूलन, अविश्वास, हिंस्यविहिंसा, अकृत्य, घात, मारण, वधना, उपद्रव, अतिपातना, आरम्भ – समारंभ, आयुकर्म का उपद्रव – भेद – निष्ठापन – गालना – संवर्तक और संक्षेप, मृत्यु, असंयम, कटकमर्दन, व्युपरमण, परभवसंक्रामणकारक, दुर्गतिप्रपात, पापकोप, पापलोभ, | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-१ हिंसा |
Hindi | 7 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तं च पुण करेंति केई पावा असंजया अविरया अणिहुय-परिणाम-दुप्पयोगी पाणवहं भयंकरं बहुविहं परदुक्खुप्पायणप्पसत्ता इमेहिं तसथावरेहिं जीवेहिं पडिणिविट्ठा, किं ते?
पाढीण-तिमि-तिमिंगिल-अनेगज्झस-विविहजातिमंदुक्क-दुविहकच्छभ-नक्क-मगर-दुविह गाह-दिलिवेढय-मंदुय-सीमा-गार-पुलुय-सुंसुमार-बहुप्पगारा जलयरविहाणाकते य एवमादी।
कुरंग-रुरु-सरभ-चमर-संबर-हुरब्भ-ससय-पसय-गोण-रोहिय-हय-गय-खर-करभ-खग्ग-वानर-गवय-विग-सियाल-कोल-मज्जार-कोलसुणक-सिरियंदलय-आवत्त-कोकंतिय-गोकण्ण-मिय -महिस-वियग्घ- छगल-दीविय- साण- तरच्छ-अच्छ- भल्ल- सद्दूल-सीह- चिल्लला-चउप्पय-विहाणाकए य एवमादी।
अयगर-गोनस-वराहि-मउलि-काओदर-दब्भपुप्फ-आसालिय-महोरगा Translated Sutra: कितने ही पातकी, संयमविहीन, तपश्चर्या के अनुष्ठान से रहित, अनुपशान्त परिणाम वाले एवं जिनके मन, वचन और काम का व्यापार दुष्ट है, जो अन्य प्राणियों को पीड़ा पहुँचाने में आसक्त रहते हैं तथा त्रस और स्थावर जीवों की प्रति द्वेषभाव वाले हैं, वे अनेक प्रकारों से हिंसा किया करते हैं। वे कैसे हिंसा करते हैं ? मछली, बड़े मत्स्य, | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-१ हिंसा |
Hindi | 8 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] कयरे? जे ते सोयरिया मच्छबंधा साउणिया वाहा कूरकम्मादीवित बंधप्पओग तप्प गल जाल वीरल्लग आयसीदब्भवग्गुरा कूडछेलिहत्था हरिएसा ऊणिया य वीदंसग पासहत्था वनचरगा लुद्धगा य महुघात-पोतघाया एणीयारा पएणीयारा सर दह दीहिअ तलाग पल्लल परिगालण मलण सोत्तबंधण सलिलासयसोसगा विसगरलस्स य दायगा उत्तण वल्लर दवग्गिणिद्दय पलीवका।
कूरकम्मकारी इमे य बहवे मिलक्खुया, के ते?
सक जवण सवर बब्बर कायमुरुंड उड्ड भडग निण्णग पक्काणिय कुलक्ख गोड सीहल पारस कोंच अंध दविल चिल्लल पुलिंद आरोस डोंब पोक्कण गंधहारग बहलीय जल्ल रोम मास बउस मलया य चुंचुया य चूलिय कोंकणगा मेद पल्हव मालव मग्गर आभासिया अणक्क Translated Sutra: वे हिंसक प्राणी कौन हैं ? शौकरिक, मत्स्यबन्धक, मृगों, हिरणों को फँसाकर मारने वाले, क्रूरकर्मा वागुरिक, चीता, बन्धनप्रयोग, छोटी नौका, गल, जाल, बाज पक्षी, लोहे का जाल, दर्भ, कूटपाश, इन सब साधनों को हाथ में लेकर फिरने वाले, चाण्डाल, चिड़ीमार, बाज पक्षी तथा जाल को रखने वाले, वनचर, मधु – मक्खियों का घात करने वाले, पोतघातक, | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-२ मृषा |
Hindi | 9 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] जंबू! बितियं च अलियवयणं–लहुसगलहु चवल भणियं भयंकर दुहकर अयसकर वेरकरगं अरतिरति रागदोस मणसंकिलेस वियरणं अलिय नियडिसाति जोयबहुलं नीयजण निसेवियं निसंसं अप्पच्चयकारकं परमसाहु गरहणिज्जं परपीलाका-रकं परमकण्हलेस्ससहियं दुग्गइविणिवायवड्ढणं भवपुणब्भवकरं चिरपरिचियमणुगतं दुरंतं। बितियं अधम्मदारं। Translated Sutra: जम्बू ! दूसरा (आस्रवद्वार) अलीकवचन है। यह गुण – गौरव से रहित, हल्के, उतावले और चंचल लोगों द्वारा बोला जाता है, भय उत्पन्न करने वाला, दुःखोत्पादक, अपयशकारी एवं वैर उत्पन्न करने वाला है। यह अरति, रति, राग, द्वेष और मानसिक संक्लेश को देने वाला है। शुभ फल से रहित है। धूर्त्तता एवं अविश्वसनीय वचनों की प्रचुरता वाला | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-२ मृषा |
Hindi | 10 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तस्स य नामाणि गोण्णाणि होंति तीसं, तं जहा–१. अलियं २. सढं ३. अणज्जं ४. मायामोसो
५. असंतकं ६. कूड कवडमवत्थु ७. निरत्थयमवत्थगं च ८. विद्देसगरहणिज्जं ९. अनुज्जगं
१०. कक्कणा य ११. वंचणा य १२. मिच्छापच्छाकडं च १३. साती १४. ओच्छन्नं १५. उक्कूलं च १६. अट्टं १७. अब्भक्खाणं च १८. किब्बिसं १९. वलयं २०. गहणं च २१. मम्मणं च २२. नूमं
२३. नियती २४. अप्पच्चओ २५. असमओ २६. असच्चसंघत्तणं २७. विवक्खो २८. अवहीयं २९. उवहि असुद्धं ३०. अवलोवो त्ति।
अवि य तस्स एयाणि एवमादीणि नामधेज्जाणि होंति तीसं सावज्जस्स अलियस्स वइ-जोगस्स अनेगाइं। Translated Sutra: उस असत्य के गुणनिष्पन्न तीस नाम हैं। अलीक, शठ, अन्याय्य, माया – मृषा, असत्क, कूटकपटअवस्तुक, निरर्थकअपार्थक, विद्वेष – गर्हणीय, अनृजुक, कल्कना, वञ्चना, मिथ्यापश्चात्कृत, साति, उच्छन्न, उत्कूल, आर्त्त, अभ्याख्यान, किल्बिष, वलय, गहन, मन्मन, नूम, निकृति, अप्रत्यय, असमय, असत्यसंधत्व, विपक्ष, अपधीक, उपधि – अशुद्ध और अपलोप। | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-२ मृषा |
Hindi | 11 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तं च पुण वदंति केई अलियं पावा अस्संजया अविरया कवडकुडिल कडुय चडुलभावा कुद्धा लुद्धाभया य हस्सट्ठिया य सक्खी चोरा चारभडा खंडरक्खा जियजूईकरा य गहिय-गहणा कक्कगुरुग कारगा कुलिंगी उवहिया वाणियगा य कूडतुला कूडमाणी कूडकाहावणोवजीवी पडकार कलाय कारुइज्जा वंचनपरा चारिय चडुयार नगरगुत्तिय परिचारग दुट्ठवायि सूयक अनवलभणिया य पुव्वकालियवयणदच्छा साहसिका लहुस्सगा असच्चा गारविया असच्चट्ठावणाहिचित्ता उच्चच्छंदा अनिग्गहा अनियता छंदेण मुक्कवायी भवंति अलियाहिं जे अविरया।
अवरे नत्थिकवादिणो वामलोकवादी भणंति–सुण्णंति। नत्थि जीवो। न जाइ इहपरे वा लोए। न य किंचिवि फुसति Translated Sutra: यह असत्य कितनेक पापी, असंयत, अविरत, कपट के कारण कुटिल, कटुक और चंचल चित्तवाले, क्रुद्ध, लुब्ध, भय उत्पन्न करने वाले, हँसी करने वाले, झूठी गवाही देने वाले, चोर, गुप्तचर, खण्डरक्ष, जुआरी, गिरवी रखने वाले, कपट से किसी बात को बढ़ा – चढ़ा कर कहनेवाले, कुलिंगी – वेषधारी, छल करनेवाले, वणिक्, खोटा नापने – तोलनेवाले, नकली सिक्कों | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-२ मृषा |
Hindi | 12 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तस्स य अलियस्स फलविवागं अयाणमाणा वड्ढेंति महब्भयं अविस्सामवेयणं दीहकालं बहुदुक्ख-संकडं नरय-तिरिय-जोणिं। तेण य अलिएण समनुबद्धा आइद्धा पुनब्भवंधकारे भमंति भीमे दुग्गति-वसहिमुवगया।
तेय दीसंतिह दुग्गगा दुरंता परव्वसा अत्थभोगपरिवज्जिया असुहिताफुडियच्छवी बीभच्छा विवन्ना खरफरुस विरत्त ज्झाम ज्झुसिरा निच्छाया लल्ल विफल वाया असक्कतमसक्कया अगंधा अचेयणा दुभगा अकंता काकस्सरा हीनभिन्नघोसा विहिंसा जडबहिरंधया य मम्मणा अकंत विकय करणा नीया नीयजन निसेविणो लोग गरहणिज्जा भिच्चा असरिसजणस्स पेस्सा दुम्मेहा लोक वेद अज्झप्प समयसुतिवज्जिया नरा धम्मबुद्धि वियला।
अलिएण Translated Sutra: पूर्वोक्त मिथ्याभाषण के फल – विपाक से अनजान वे मृषावादी जन नरक और तिर्यञ्च योनि की वृद्धि करते हैं, जो अत्यन्त भयंकर है, जिनमें विश्रामरहित वेदना भुगतनी पड़ती है और जो दीर्घकाल तक बहुत दुःखों से परिपूर्ण हैं। वे मृषावाद में निरत नर भयंकर पुनर्भव के अन्धकार में भटकते हैं। उस पुनर्भव में भी दुर्गति प्राप्त | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-३ अदत्त |
Hindi | 13 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] जंबू! तइयं च अदिन्नादाणं–हर दह मरण भय कलुस तासण परसंतिगऽभेज्जलोभमूलं काल विसम संसियं अहोऽच्छिण्णतण्ह-पत्थाण-पत्थोइमइयं अकित्तिकरणं अणज्जं छिद्दमंतर विधुर वसण मग्गण उस्सव मत्त प्पमत्त पसुत्त वंचणाखिवण घायणपर अनिहुयपरिणामतक्करजणबहुमयं अकलुणं रायपुरिसरक्खियं सया साहुगरहणिज्जं पियजण मित्तजण भेदविप्पीतिकारकं रागदोस-बहुलं पुणो य उप्पूर समर संगाम डमर कलि कलह वेहकरणं दुग्गति विणिवायवड्ढणं भवपुनब्भवकरं चिरपरिचितमनुगयं दुरंतं। तइयं अधम्मदारं। Translated Sutra: हे जम्बू ! तीसरा अधर्मद्वार अदत्तादान। यह अदत्तादान (परकीय पदार्थ का) हरण रूप है। हृदय को जलाने वाला, मरण – भय रूप, मलीन, परकीय धनादि में रौद्रध्यान स्वरूप, त्रासरूप, लोभ मूल तथा विषमकाल और विषमस्थान आदि स्थानों पर आश्रित है। यह अदत्तादान निरन्तर तृष्णाग्रस्त जीवों को अधोगति की ओर ले जाने वाली बुद्धि वाला है। | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-३ अदत्त |
Hindi | 14 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तस्स य नामानि गोण्णाणि होंति तीसं, तंजहा– १. चोरिक्कं २. परहडं ३. अदत्तं ४. कूरिकडं
५. परलाभो ६. असंजमो ७. परघनम्मि गेही ८. लोलिक्का ९. तक्करत्तणं ति य १०. अवहारो
११. हत्थलहुत्तणं १२. पावकम्मकरणं १३. तेणिक्का १४. हरणविप्पणासो १५. आदियणा
१६. लुंपणा घणाणं १७. अप्पच्चओ १८. ओवीलो १९. अक्खेवो २०. खेवो २१. विक्खेवो २२. कूडया २३. कुलमसी य २४. कंखा २५. लालप्पणपत्थणा य २६. आससणाय वसणं २७. इच्छा मुच्छा य २८. तण्हा गेही २९. नियडिकम्मं ३०. अपरच्छ त्ति।
अवि य तस्स एयाणि एवमादीणि नामधेज्जाणि होंति तीसं अदिण्णादाणस्स पाव कलिकलुस कम्मबहुलस्स अणेगाइं। Translated Sutra: पूर्वोक्त स्वरूप वाले अदत्तादान के गुणनिष्पन्न तीस नाम हैं। – चौरिक्य, परहृत, अदत्त, क्रूरिकृतम्, परलाभ, असंजम, परधन में गृद्धि, लोलुपता, तस्करत्व, अपहार, हस्तलघुत्व, पापकर्मकरण, स्तेनिका, हरणवि – प्रणाश, आदान, धनलुम्पता, अप्रत्यय, अवपीड, आक्षेप, क्षेप, विक्षेप, कूटता, कुलमषि, कांक्षा, लालपन – प्रार्थना, व्यसन, | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-३ अदत्त |
Hindi | 15 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तं च पुण करेंति चोरियं तक्करा परदव्वहरा छेया कयकरण लद्धलक्खा साहसिया लहुस्सगा अतिमहिच्छ लोभगत्था, दद्दर ओवीलका य गेहिया अहिमरा अणभंजका भग्गसंधिया रायदुट्ठकारी य विसयनिच्छूढा लोकवज्झा, उद्दहक गामघाय पुरघाय पंथघायग आलीवग तित्थभेया लहुहत्थ संपउत्ता जूईकरा खंडरक्खत्थीचोर पुरिसचोर संधिच्छेया य गंथिभेदगपरधनहरणलोमावहार- अक्खेवी हडकारक निम्मद्दग गूढचोर गोचोर अस्सचोरग दासिचोरा य एकचोरा ओकड्ढक संपदायक उच्छिंपक सत्थघायक बिलकोलीकारका य निग्गाह विप्पलुंपगा बहुविहतेणिक्कहरणबुद्धी, एते अन्नेय एवमादी परस्स दव्वाहि जे अविरया।
विपुलबल-परिग्गहा य बहवे रायाणो Translated Sutra: उस चोरी को वे चोर – लोग करते हैं जो परकीय द्रव्य को हरण करने वाले हैं, हरण करने में कुशल हैं, अनेकों बार चोरी कर चूके हैं और अवसर को जानने वाले हैं, साहसी हैं, जो तुच्छ हृदय वाले, अत्यन्त महती ईच्छा वाले एवं लोभ से ग्रस्त हैं, जो वचनों के आडम्बर से अपनी असलियत को छिपाने वाले हैं – आसक्त हैं, जो सामने से सीधा प्रहार | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-३ अदत्त |
Hindi | 16 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तहेव केइ परस्स दव्वं गवेसमाणा गहिता य हया य बद्धरुद्धा य तरितं अतिधाडिया पुरवरं समप्पिया चोरग्गाह चारभड चाडुकराण तेहि य कप्पडप्पहार निद्दय आरक्खिय खर फरुस वयण तज्जण गलत्थल्ल उत्थल्लणाहिं विमणा चारगवसहिं पवेसिया निरयवसहिसरिसं।
तत्थवि गोम्मिकप्पहार दूमण निब्भच्छण कडुयवयण भेसणग भयाभिभूया अक्खित्त नियंसणा मलिणदंडिखंडवसणा उक्कोडा लंच पास मग्गण परायणेहिं गोम्मिकभडेहिं विविहेहिं बंधणेहि, किं ते? हडि नियड बालरज्जुय कुदंडग वरत्त लोह-संकल हत्थंदुय वज्झपट्ट दामक णिक्कोडणेहिं, अन्नेहि य एवमादिएहिं गोम्मिक भंडोवकरणेहिं दुक्खसमुदीरणेहिं संकोडण मोड-णाहि Translated Sutra: इसी प्रकार परकीय धन द्रव्य की खोज में फिरते हुए कईं चोर पकड़े जाते हैं और उन्हें मारा – पीटा जाता है, बाँधा जाता है और कैद किया जाता है। उन्हें वेग के साथ घूमाया जाता है। तत्पश्चात् चोरों को पकड़ने वाले, चौकीदार, गुप्तचर उन्हें कारागार में ठूंस देते। कपड़े के चाबुकों के प्रहारों से, कठोर – हृदय सिपाहियों के तीक्ष्ण | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-४ अब्रह्म |
Hindi | 17 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] जंबू! अबंभं च चउत्थं– सदेवमणुयासुरस्स लोयस्स पत्थणिज्जं, पंक-पणग-पासजालभूयं, थी पुरिस नपुंसगवेदचिंधं तव संजम बंभचेर विग्घं भेदाययण बहुपमादमूलं कायरकापुरिससेवियं सुयणजनवज्जणिज्जं उड्ढं नरग तिरिय तिलोक्कपइट्ठाणं, जरा मरण रोग सोगबहुलं वध बंध विधाय दुव्विघायं दंसण चरित्तमोहस्स हेउभूयं चिरपरिचियमणुगयं दुरंतं। चउत्थं अधम्मदारं। Translated Sutra: हे जम्बू ! चौथा आस्रवद्वार अब्रह्मचर्य है। यह अब्रह्मचर्य देवों, मानवों और असुरों सहित समस्त लोक द्वारा प्रार्थनीय है। यह प्राणियों को फँसाने वाले कीचड़ के समान है। संसार के प्राणियों को बाँधने के लिए पाश और फँसाने के लिए जाल सदृश है। स्त्रीवेद, पुरुषवेद और नपुंसक वेद इसका चिह्न है। यह अब्रह्मचर्य तपश्चर्या, | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-४ अब्रह्म |
Hindi | 18 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [सूत्र] तस्स य नामानि गोण्णाणि इमाणि होंति तीसं, तं जहा– १. अबंभं २. मेहुणं ३. चरंतं ४. संसग्गि
५. सेवणाधिकारो ६. संकप्पो ७. बाहणा पदाणं ८. दप्पो ९. मोहो १०. मणसंखोभो ११. अणिग्गहो १२. वुग्गहो १३. विघाओ १४. विभंगो १५. विब्भमो १६. अधम्मो १७. असीलया १८. गामधम्मतत्ती १९. रती २०. रागो २१. कामभोग-मारो २२. वेरं २३. रहस्सं २४. गुज्झं २५. बहुमानो २६. बंभ-चेरविग्घो २७. वावत्ति २८. विराहणा २९. पसंगो ३०. कामगुणो त्ति।
अवि य तस्स एयाणि एवमादीणि नामधेज्जाणि होंति तीसं। Translated Sutra: उस पूर्व प्ररूपित अब्रह्मचर्य के गुणनिष्पन्न अर्थात् सार्थक तीस नाम हैं। अब्रह्म, मैथुन, चरंत, संसर्गि, सेवनाधिकार, संकल्पी, बाधनापद, दर्प, मूढ़ता, मनःसंक्षोभ, अनिग्रह, विग्रह, विघात, विभग, विभ्रम, अधर्म, अशीलता, ग्रामधर्मतप्ति, गति, रागचिन्ता, कामभोगमार, वैर, रहस्य, गुह्य, बहुमान, ब्रह्मचर्यविघ्न, व्यापत्ति, | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
आस्रवद्वार श्रुतस्कंध-१ अध्ययन-५ परिग्रह |
Hindi | 29 | Gatha | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] पंचेव उज्झिऊणं, पंचेव य रक्खिऊण भावेण ।
कम्मरय विप्पमुक्का, सिद्धिवरमणुत्तरं जंति ॥ Translated Sutra: जो प्राणी पाँच को त्याग कर और पाँच की भावपूर्वक रक्षा करते हैं, वे कर्मरज से सर्वथा रहित होकर सर्वोत्तम सिद्धि प्राप्त करते हैं। | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
संवर द्वार श्रुतस्कंध-२ अध्ययन-१ अहिंसा |
Hindi | 30 | Gatha | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [गाथा] जंबू एत्तो संवरदाराइं, पंच वोच्छामि आणुपुव्वीए ।
जह भणियाणि भगवया, सव्वदुहविमोक्खणट्ठाए ॥ Translated Sutra: हे जम्बू ! अब मैं पाँच संवरद्वारों को अनुक्रम से कहूँगा, जिस प्रकार भगवान ने सर्व दुःखों स मुक्ति पाने के लिए कहे हैं। | |||||||||
Prashnavyakaran | प्रश्नव्यापकरणांग सूत्र | Ardha-Magadhi |
संवर द्वार श्रुतस्कंध-२ अध्ययन-१ अहिंसा |
Hindi | 31 | Sutra | Ang-10 | View Detail | |
Mool Sutra: [[गाथा] ] पढमं होइ अहिंसा, बितियं सच्चवयणंति पण्णत्तं ।
दत्तमणुन्नायसंवरो, य बंभचेरमपरिग्गहत्तं च ॥ Translated Sutra: प्रथम अहिंसा है, दूसरा सत्यवचन है, तीसरा स्वामी की आज्ञा से दत्त है, चौथा ब्रह्मचर्य और पंचम अपरिग्रहत्व है। |