Sutra Navigation: Anuyogdwar ( અનુયોગદ્વારાસૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1124298
Scripture Name( English ): Anuyogdwar Translated Scripture Name : અનુયોગદ્વારાસૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

अनुयोगद्वारासूत्र

 Translated Chapter :

અનુયોગદ્વારાસૂત્ર
Section : Translated Section :
Sutra Number : 298 Category : Chulika-02
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] कइविहा णं भंते! दव्वा पन्नत्ता? गोयमा! दुविहा पन्नत्ता, तं०–जीवदव्वा य अजीवदव्वा य। अजीवदव्वा णं भंते! कइविहा पन्नत्ता? गोयमा! दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–अरूविअजीवदव्वा य रूविअजीवदव्वा य। अरूविअजीवदव्वा णं भंते! कइविहा पन्नत्ता? गोयमा! दसविहा पन्नत्ता, तं जहा–धम्मत्थिकाए धम्मत्थिकायस्स देसा धम्मत्थिकायस्स पएसा, अधम्मत्थिकाए अधम्मत्थिकायस्स देसा अधम्मत्थिकायस्स पएसा, आगासत्थिकाए आगास-त्थिकायस्स देसा आगासत्थिकायस्स पएसा, अद्धासमए। रूविअजीवदव्वा णं भंते! कइविहा पन्नत्ता? गोयमा! चउव्विहा पन्नत्ता, तं जहा–खंधा खंधदेसा खंधप्पएसा परमाणुपोग्गला। ते णं भंते! किं संखेज्जा असंखेज्जा अनंता? गोयमा! नो संखेज्जा, नो असंखेज्जा, अनंता। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ– ते णं नो संखेज्जा, नो असंखेज्जा अनंता? गोयमा! अनंता परमाणुपोग्गला अनंता दुपए-सिया खंधा जाव अनंता अनंतपएसिया खंधा, से तेणट्ठेणं गोयमा! एवं वुच्चइ–ते णं नो संखेज्जा, नो असंखेज्जा अनंता। जीवदव्वा णं भंते! किं संखेज्जा असंखेज्जा अनंता? गोयमा! नो संखेज्जा, नो असंखेज्जा, अनंता। से केणट्ठेणं भंते! एवं वुच्चइ–जीवदव्वा णं नो संखेज्जा, नो असंखेज्जा, अनंता? गोयमा! असंखेज्जा नेरइया, असंखेज्जा असुरकुमारा जाव असंखेज्जा थणियकुमारा, असंखेज्जा पुढविकाइया, असंखेज्जा आउकाइया, असंखेज्जा तेउकाइया, असंखेज्जा वाउकाइया, अनंता वणस्सइकाइया, असंखेज्जा बेइंदिया, असंखेज्जा तेइंदिया, असंखेज्जा चउरिंदिया, असंखेज्जा पंचिंदियतिरिक्खजोणिया, असंखेज्जा मणुस्सा, असंखेज्जा वाणमंतरा, असंखेज्जा जोइसिया, असंखेज्जा वेमाणिया, अनंता सिद्धा, से तेणट्ठेणं गोयमा! एवं वुच्चइ–जीवदव्वाणं नो संखेज्जा, नो असंखेज्जा, अनंता।
Sutra Meaning : [૧] હે ભગવન્‌ ! દ્રવ્યના કેટલા પ્રકાર છે ? હે ગૌતમ! દ્રવ્યના બે પ્રકાર છે. તે આ પ્રમાણે છે – જીવ દ્રવ્ય અને અજીવ દ્રવ્ય. હે ભગવન્‌! અજીવ દ્રવ્યના કેટલા પ્રકાર છે ? હે ગૌતમ! અજીવ દ્રવ્યના બે પ્રકાર છે. તે આ પ્રમાણે છે – અરૂપી અજીવ દ્રવ્ય અને રૂપી અજીવ દ્રવ્ય. હે ભગવન્‌! અરૂપી અજીવ દ્રવ્યના કેટલા પ્રકાર છે ? હે ગૌતમ! અરૂપી અજીવ દ્રવ્યના દસ પ્રકાર છે, તે આ પ્રમાણે છે – ૧. ધર્માસ્તિકાય, ૨. ધર્માસ્તિકાયનો દેશ, ૩. ધર્માસ્તિકાયનો પ્રદેશ, ૪. અધર્માસ્તિકાય ૫. અધર્માસ્તિકાયનો દેશ, ૬. અધર્માસ્તિકાયનો પ્રદેશ, ૭. આકાશાસ્તિકાય, ૮. આકાશાસ્તિકાયનો દેશ, ૯. આકાશાસ્તિકાયનો પ્રદેશ, ૧૦. અદ્ધાસમય. હે ભગવન્‌ ! રૂપી અજીવ દ્રવ્યના કેટલા પ્રકાર છે ? હે ગૌતમ ! રૂપી અજીવ દ્રવ્યના ચાર પ્રકાર છે, ૧. સ્કંધ, ૨. સ્કંધદેશ, ૩. સ્કંધ પ્રદેશ, ૪. પરમાણુ પુદ્‌ગલ. ભગવન્‌ ! આ સ્કંધ વગેરે રૂપી અજીવ દ્રવ્ય શું સંખ્યાત છે, અસંખ્યાત છે કે અનંત છે ? હે ગૌતમ! તે સ્કંધ વગેરે સંખ્યાત નથી, અસંખ્યાત નથી પરંતુ અનંત છે. હે ભગવન્‌ ! તેનું શું કારણ છે કે સ્કંધ વગેરે સંખ્યાત નથી, અસંખ્યાત નથી, અનંત છે ? હે ગૌતમ! પરમાણુ પુદ્‌ગલ અનંત છે, દ્વિપ્રદેશી સ્કંધ અનંત છે, ત્રિપ્રદેશી સ્કંધથી લઈ અનંતપ્રદેશી સ્કંધ અનંત છે. તે કારણથી જ હે ગૌતમ ! એમ કહેવાય છે કે સ્કંધ વગેરે દ્રવ્ય સંખ્યાત કે અસંખ્યાત નથી પરંતુ અનંત છે. [૨] હે ભગવન્‌ ! શું જીવદ્રવ્ય સંખ્યાત છે, અસંખ્યાત છે કે અનંત છે ? હે ગૌતમ ! જીવદ્રવ્ય સંખ્યાત નથી, અસંખ્યાત નથી પરંતુ અનંત છે. હે ભગવન્‌ ! તેનું શું કારણ છે કે જીવદ્રવ્ય સંખ્યાત નથી, અસંખ્યાત નથી પરંતુ અનંત છે ? હે ગૌતમ ! નારકી અસંખ્યાત છે, અસુરકુમાર વગેરે સ્તનિતકુમાર સુધીના ભવનપતિ દેવો અસંખ્યાત છે. પૃથ્વીકાયથી લઈ વાયુકાય પર્યંતના ચારે સ્થાવર જીવો અસંખ્યાત છે, વનસ્પતિકાય જીવ અનંત છે, બેઇન્દ્રિય, તેઇન્દ્રિય, ચતુરિન્દ્રિય અસંખ્યાત છે, તિર્યંચ પંચેન્દ્રિયો અસંખ્યાત છે, મનુષ્યો અસંખ્યાત છે, વાણવ્યંતર, જ્યોતિષ્ક દેવો તથા વૈમાનિક દેવો અસંખ્યાત – અસંખ્યાત છે, સિદ્ધ અનંત છે. આ કારણથી હે ગૌતમ! એમ કહેવાય છે કે જીવ સંખ્યાત નથી, અસંખ્યાત નથી પરંતુ અનંત છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] kaiviha nam bhamte! Davva pannatta? Goyama! Duviha pannatta, tam0–jivadavva ya ajivadavva ya. Ajivadavva nam bhamte! Kaiviha pannatta? Goyama! Duviha pannatta, tam jaha–aruviajivadavva ya ruviajivadavva ya. Aruviajivadavva nam bhamte! Kaiviha pannatta? Goyama! Dasaviha pannatta, tam jaha–dhammatthikae dhammatthikayassa desa dhammatthikayassa paesa, adhammatthikae adhammatthikayassa desa adhammatthikayassa paesa, agasatthikae agasa-tthikayassa desa agasatthikayassa paesa, addhasamae. Ruviajivadavva nam bhamte! Kaiviha pannatta? Goyama! Chauvviha pannatta, tam jaha–khamdha khamdhadesa khamdhappaesa paramanupoggala. Te nam bhamte! Kim samkhejja asamkhejja anamta? Goyama! No samkhejja, no asamkhejja, anamta. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai– te nam no samkhejja, no asamkhejja anamta? Goyama! Anamta paramanupoggala anamta dupae-siya khamdha java anamta anamtapaesiya khamdha, se tenatthenam goyama! Evam vuchchai–te nam no samkhejja, no asamkhejja anamta. Jivadavva nam bhamte! Kim samkhejja asamkhejja anamta? Goyama! No samkhejja, no asamkhejja, anamta. Se kenatthenam bhamte! Evam vuchchai–jivadavva nam no samkhejja, no asamkhejja, anamta? Goyama! Asamkhejja neraiya, asamkhejja asurakumara java asamkhejja thaniyakumara, asamkhejja pudhavikaiya, asamkhejja aukaiya, asamkhejja teukaiya, asamkhejja vaukaiya, anamta vanassaikaiya, asamkhejja beimdiya, asamkhejja teimdiya, asamkhejja chaurimdiya, asamkhejja pamchimdiyatirikkhajoniya, asamkhejja manussa, asamkhejja vanamamtara, asamkhejja joisiya, asamkhejja vemaniya, anamta siddha, se tenatthenam goyama! Evam vuchchai–jivadavvanam no samkhejja, no asamkhejja, anamta.
Sutra Meaning Transliteration : [1] he bhagavan ! Dravyana ketala prakara chhe\? He gautama! Dravyana be prakara chhe. Te a pramane chhe – jiva dravya ane ajiva dravya. He bhagavan! Ajiva dravyana ketala prakara chhe\? He gautama! Ajiva dravyana be prakara chhe. Te a pramane chhe – arupi ajiva dravya ane rupi ajiva dravya. He bhagavan! Arupi ajiva dravyana ketala prakara chhe\? He gautama! Arupi ajiva dravyana dasa prakara chhe, te a pramane chhe – 1. Dharmastikaya, 2. Dharmastikayano desha, 3. Dharmastikayano pradesha, 4. Adharmastikaya 5. Adharmastikayano desha, 6. Adharmastikayano pradesha, 7. Akashastikaya, 8. Akashastikayano desha, 9. Akashastikayano pradesha, 10. Addhasamaya. He bhagavan ! Rupi ajiva dravyana ketala prakara chhe\? He gautama ! Rupi ajiva dravyana chara prakara chhe, 1. Skamdha, 2. Skamdhadesha, 3. Skamdha pradesha, 4. Paramanu pudgala. Bhagavan ! A skamdha vagere rupi ajiva dravya shum samkhyata chhe, asamkhyata chhe ke anamta chhe\? He gautama! Te skamdha vagere samkhyata nathi, asamkhyata nathi paramtu anamta chhe. He bhagavan ! Tenum shum karana chhe ke skamdha vagere samkhyata nathi, asamkhyata nathi, anamta chhe\? He gautama! Paramanu pudgala anamta chhe, dvipradeshi skamdha anamta chhe, tripradeshi skamdhathi lai anamtapradeshi skamdha anamta chhe. Te karanathi ja he gautama ! Ema kahevaya chhe ke skamdha vagere dravya samkhyata ke asamkhyata nathi paramtu anamta chhe. [2] he bhagavan ! Shum jivadravya samkhyata chhe, asamkhyata chhe ke anamta chhe\? He gautama ! Jivadravya samkhyata nathi, asamkhyata nathi paramtu anamta chhe. He bhagavan ! Tenum shum karana chhe ke jivadravya samkhyata nathi, asamkhyata nathi paramtu anamta chhe\? He gautama ! Naraki asamkhyata chhe, asurakumara vagere stanitakumara sudhina bhavanapati devo asamkhyata chhe. Prithvikayathi lai vayukaya paryamtana chare sthavara jivo asamkhyata chhe, vanaspatikaya jiva anamta chhe, Beindriya, teindriya, chaturindriya asamkhyata chhe, tiryamcha pamchendriyo asamkhyata chhe, manushyo asamkhyata chhe, Vanavyamtara, jyotishka devo tatha vaimanika devo asamkhyata – asamkhyata chhe, siddha anamta chhe. A karanathi he gautama! Ema kahevaya chhe ke jiva samkhyata nathi, asamkhyata nathi paramtu anamta chhe.