Sutra Navigation: Anuyogdwar ( અનુયોગદ્વારાસૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1124161
Scripture Name( English ): Anuyogdwar Translated Scripture Name : અનુયોગદ્વારાસૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

अनुयोगद्वारासूत्र

Translated Chapter :

અનુયોગદ્વારાસૂત્ર

Section : Translated Section :
Sutra Number : 161 Category : Chulika-02
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] से किं तं छनामे? छनामे छव्विहे पन्नत्ते, तं जहा–१. उदइए २. उवसमिए ३. खइए ४. खओवसमिए ५. पारिणामिए ६. सन्निवाइए। से किं तं उदइए? उदइए दुविहे पन्नत्ते, तं जहा–उदए य उदयनिप्फन्ने य। से किं तं उदए? उदए–अट्ठण्हं कम्मपयडीणं उदए णं। से तं उदए। से किं तं उदयनिप्फन्ने? उदयनिप्फन्ने दुविहे पन्नत्ते, तं जहा– जीवोदयनिप्फन्ने य अजीवो-दयनिप्फन्ने य। से किं तं जीवोदयनिप्फन्ने? जीवोदयनिप्फन्ने अनेगविहे पन्नत्ते, तं जहा–नेरइए तिरिक्ख-जोणिए मनुस्से देवे पुढविकाइए आउकाइए तेउकाइए वाउकाइए वणस्सइकाइए तसकाइए, कोहकसाई मानकसाई मायाकसाई लोभकसाई, इत्थिवेए पुरिसवेए नपुंसगवेए, कण्हलेसे नीललेसे काउलेसे तेउलेसे पम्हलेसे सुक्कलेसे, मिच्छदिट्ठी अविरए असण्णी अन्नाणी आहारए छउमत्थे सजोगी संसारत्थे असिद्धे अकेवली। से तं जीवोदयनिप्फन्ने। से किं तं अजीवोदयनिप्फन्ने? अजीवोदयनिप्फन्ने अनेगविहे पन्नत्ते, तं– ओरालियं वा सरीरं ओरालियसरीरपओगपरिणामियं वा दव्वं, वेउव्वियं वा सरीरं वेउव्वियसरीरपओगपरिणामियं वा दव्वं एवं आहारयं सरीरं तेयगं सरीरं कम्मयं सरीरं च भाणियव्वं, पओगपरिणामिए वन्ने गंधे रसे फासे। से तं अजीवोदयनिप्फन्ने। से तं उदयनिप्फन्ने। से तं उदइए। से किं तं उवसमिए? उवसमिए दुविहे पन्नत्ते, तं जहा–उवसमे य उवसमनिप्फन्ने य। से किं तं उवसमे? उवसमे–मोहणिज्जस्स कम्मस्स उवसमे णं। से तं उवसमे। से किं तं उवसमनिप्फन्ने? उवसमनिप्फन्ने अनेगविहे पन्नत्ते, तं जहा–उवसंतकोहे उवसंतमाने उवसंतमाए उवसंतलोहे उवसंतपेज्जे उवसंतदोसे उवसंतदंसणमोहणिज्जे उवसंतचरित्तमोहणिज्जे उवसमिया सम्मत्तलद्धी उवसमिया चरि-त्तलद्धी उवसंतकसायछउमत्थवीयरागे। से तं उवसमनिप्फन्ने। से तं उवसमिए। से किं तं खइए? खइए दुविहे पन्नत्ते, तं जहा–खए य खयनिप्फन्ने य। से किं तं खए? खए–अट्ठण्हं कम्मपयडीणं खए णं। से तं खए। से किं तं खयनिप्फन्ने? खयनिप्फन्ने अनेगविहे पन्नत्ते, तं जहा–उप्पन्ननाणदंसणधरे अरहा जिने केवली, खीणआभिनिबोहियनाणावरणे खीणसुयनाणावरणे खीणओहिनाणावरणे खीणमन-पज्जवनाणावरणे खीणकेवलनाणावरणे अनावरणे निरावरणे खीणावरणे नाणावरणिज्जकम्म-विप्पमुक्के, केवलदंसी सव्वदंसी खीणनिद्दे खीणनिद्दानिद्दे खीणपयले खीणपयलापयले खीण-थीणगिद्धी खीणचक्खुदंसणावरणे खीणअचक्खुदंसणावरणे खीणओहिदंसणावरणे खीणकेवल-दंसणावरणे अनावरणे निरावरणे खीणावरणे दरिसणावरणिज्जकम्मविप्पमुक्के, खीणसाय-वेयणिज्जे खीणअसायवेयणिज्जे अवेयणे निव्वेयणे खीणवेयणे सुभा सुभवेयणिज्जकम्म-विप्पमुक्के, खीणकोहे खीणमाने खीणमाए खीणलोहे खीणपेज्जे खीणदोसे खीणदंसणमोहणिज्जे खीणचरित्तमोहणिज्जे अमोहे निम्मोहे खीणमोहे मोहणिज्जकम्मविप्पमुक्के, खीणनेरइयाउए खीणतिरिक्खजोणियाउए खीणमणुस्साउए खीणदेवाउए अनाउए निराउए खीणाउए आउकम्म-विप्पमुक्के, गइ-जाइ-सरीरंगोवंग-बंधण-संघाय-संघयण-संठाण-अनेगबोंदिवंद-संघायविप्पमुक्के खीणसुभनामे खीणअसुभनामे अणामे निन्नामे खीणनामे सुभासुभनामकम्मविप्पमुक्के, खीण-उच्चागोए खीणनीयागोए अगोए निगोए खीणगोए सुभासुभगोत्तकम्मविप्पमुक्के, खीणदानंतराए खीणलाभंतराए खीणभोगंतराए खीणउवभोगंतराए खीणवीरियंतराए अनंतराए निरंतराए खीणंतराए अंतरायकम्मविप्पमुक्के, सिद्धे बुद्धे मुत्ते परिनिव्वुडे अंतगडे सव्वदुक्खप्पहीणे। से तं खयनिप्फन्ने। से तं खइए। से किं तं खओवसमिए? खओवसमिए दुविहे पन्नत्ते, तं जहा–खओवसमे य खओवसम-निप्फन्ने य। से किं तं खओवसमे? खओवसमे–चउण्हं घाइकम्माणं खओवसमे णं– नाणावरणिज्जस्स दंसणावरणिज्जस्स मोहणिज्जस्स अंतरायस्स खओवसमे णं। से तं खओवसमे। से किं तं खओवसमनिप्फन्ने? खओवसमनिप्फन्ने अनेगविहे पन्नत्ते, तं जहा–खओवसमिया आभिनिबोहियनाणलद्धी, खओवसमिया सुयनाणलद्धी, खओवसमिया ओहिनाणलद्धी, खओव-समिया मनपज्जवनाणलद्धी; खओवसमिया मइ-अन्नाणलद्धी, खओवसमिया सुयअन्नाणलद्धी, खओवसमिया विभंगनाणलद्धी; खओवसमिया चक्खुदंसणलद्धी, खओवसमिया अचक्खुदंसण-लद्धी, खओवसमिया ओहिदंसणलद्धी; खओवसमिया सम्मदंसणलद्धी, खओवसमिया मिच्छा-दंसणलद्धी, खओवसमिया सम्ममिच्छादंसणलद्धी; खओवसमिया सामाइयचरित्तलद्धी, खओव-समिया छेदोवट्ठावणचरित्तलद्धी, खओवसमिया परिहारविसुद्धियचरित्तलद्धी, खओवसमिया सुहुमसंपरायचरित्तलद्धी, खओवसमिया चरित्ताचरित्तलद्धी; खओवसमिया दानलद्धी, खओवस-मिया लाभलद्धी, खओवसमिया भोगलद्धी, खओवसमिया उवभोगलद्धी, खओवसमिया वीरिय-लद्धी; खओवसमिया बालवीरियलद्धी, खओवसमिया पंडियवीरियलद्धी, खओवसमिया बाल-पंडियवीरियलद्धी, खओवसमिया सोइंदियलद्धी, खओवसमिया चक्खिंदियलद्धी, खओवसमिया घाणिंदियलद्धी, खओवसमिया जिब्भिंदियलद्धी, खओवसमिया फासिंदियलद्धी; ... ... खओवसमिए आयारधरे, खओवसमिए सूयगडधरे, खओवसमिए ठाणधरे, खओवसमिए समवायधरे, खओवसमिए वियाहपन्नत्तिधरे, खओवसमिए नायाधम्मकहाधरे, खओवसमिए उवासग दसाधरे, खओवसमिए अंतगडदसाधरे, खओवसमिए अनुत्तरोववाइयदसाधरे, खओवसमिए पण्हावागरणधरे, खओवसमिए विवागसुयधरे, खओवसमिए दिट्ठिवायधरे, खओवसमिए नवपुव्वी, खओवसमिए दसपुव्वी, खओवसमिए चउद्दसपुव्वी, खओवसमिए गणी, खओवसमिए वायए। से तं खओवसमनिप्फन्ने। से तं खओवसमिए। से किं तं पारिणामिए? पारिणामिए दुविहे पन्नत्ते, तं जहा– साइ-पारिणामिए य अनाइ-पारिणामिए य। से किं तं साइपारिणामिए? साइपारिणामिए अनेगविहे पन्नत्ते, तं जहा–
Sutra Meaning : [૧] છ નામનું સ્વરૂપ કેવું છે ? છ નામમાં છ પ્રકારના ભાવ કહ્યા છે, તે આ પ્રમાણે છે – ૧. ઔદારિક, ૨. ઔપશમિક, ૩. ક્ષાયિક, ૪. ક્ષાયોપશમિક, ૫. પારિણામિક, ૬. સાન્નિપાતિક. [૨] ઔદયિક ભાવનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ઔદયિક ભાવના બે પ્રકાર છે. તે આ પ્રમાણે છે – ઉદય અને ઉદયનિષ્પન્ન. ઉદય – ઔદયિક ભાવનું સ્વરૂપ કેવું છે ? જ્ઞાનાવરણીયાદિ આઠ પ્રકારના કર્મનો ઉદય તે ઉદય ઔદાયિકભાવ છે. ઉદયનિષ્પન્ન ઔદયિકભાવનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ઉદય નિષ્પન્ન ઔદયિક ભાવના બે પ્રકાર છે, તે આ પ્રમાણે છે – જીવઉદય નિષ્પન્ન અને અજીવ ઉદય નિષ્પન્ન. જીવ ઉદયનિષ્પન્ન ઔદયિકભાવનું સ્વરૂપ કેવું છે ? જીવ ઉદયનિષ્પન્ન ઔદયિક ભાવના અનેક પ્રકાર છે, તે આ પ્રમાણે છે – નૈરયિક, તિર્યંચયોનિક, મનુષ્ય, દેવ, પૃથ્વીકાયિકથી વનસ્પતિકાયિક સુધી, ત્રસકાયિક, ક્રોધ કષાયીથી લોભકષાયી સુધી, સ્ત્રીવેદી, પુરુષવેદી, નપુંસકવેદી, કૃષ્ણલેશ્યી, નીલલેશ્યી, કાપોતલેશ્યી, તેજોલેશ્યી, પદ્મલેશ્યી, શુક્લલેશ્યી, મિથ્યાદૃષ્ટિ, અવિરત, અજ્ઞાની, આહારક, છદ્મસ્થ, સયોગી, સંસારસ્થ, અસિદ્ધ. અજીવ ઉદયનિષ્પન્ન ઔદયિકભાવનું સ્વરૂપ કેવું છે ? અજીવ ઉદયનિષ્પન્ન ઔદયિકભાવના ચૌદ પ્રકાર છે. તે આ પ્રમાણે – ૧. ઔદારિક શરીર, ૨. ઔદારિક શરીરના વ્યાપારથી પરિણમિત દ્રવ્ય, ૩. વૈક્રિય શરીર, ૪. વૈક્રિય શરીરના વ્યાપારથી પરિણમિત દ્રવ્ય, ૫. આહારક શરીર, ૬. આહારક શરીરના વ્યાપારથી પરિણમિત દ્રવ્ય, ૭. તૈજસ શરીર, ૮. તૈજસ શરીરના વ્યાપારથી પરિણમિત દ્રવ્ય, ૯. કાર્મણ શરીર, ૧૦. કાર્મણ શરીરના વ્યાપારથી પરિણમિત દ્રવ્ય, ૧૧. પાંચે શરીરના વ્યાપારથી પરિણમિત દ્રવ્યના વર્ણ, ૧૨. ગંધ, ૧૩. રસ, ૧૪. સ્પર્શ. [૩] ઔપશમિક ભાવનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ઔપશમિક ભાવ બે પ્રકારના છે. તે આ પ્રમાણે છે – ૧. ઉપશમ, ૨. ઉપશમ નિષ્પન્ન. ઉપશમ – ઔપશમિક ભાવનું સ્વરૂપ કેવું છે ? મોહનીય કર્મના ઉપશમથી જે ભાવ થાય તે ઉપશમ – ઔપશમિક ભાવ છે. ઉપશમનિષ્પન્ન ઔપશમિકભાવનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ઉપશમનિષ્પન્ન ઔપશમિકભાવના અનેક પ્રકાર છે, તે આ પ્રમાણે છે – ઉપશાંત ક્રોધાદિ ચાર કષાય, ઉપશાંત રાગ, ઉપશાંત દ્વેષ, ઉપશાંત દર્શન મોહનીય, ઉપશાંત ચારિત્ર મોહનીય, ઉપશાંત મોહનીય, ઔપશમિક સમ્યક્‌ત્વ લબ્ધિ, ઔપશમિક ચારિત્ર લબ્ધિ, ઉપશાંત કષાય છદ્મસ્થ વીતરાગ. આ સર્વ ઉપશાંત નિષ્પન્ન ઔપશમિક ભાવમાં સમાવિષ્ટ થાય છે. [૪] ક્ષાયિકભાવનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ક્ષાયિકભાવના બે પ્રકાર કહ્યા છે, તે આ પ્રમાણે છે – ક્ષય અને ક્ષયનિષ્પન્ન. ક્ષય – ક્ષાયિકભાવનું સ્વરૂપ કેવું છે ? આઠ કર્મ પ્રકૃતિઓના ક્ષયથી જે ભાવ થાય તે ક્ષય – ક્ષાયિક ભાવ કહેવાય છે. તે ક્ષાયિકભાવ છે. ક્ષયનિષ્પન્ન ક્ષાયિકભાવનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ક્ષયનિષ્પન્ન ક્ષાયિકભાવના અનેક પ્રકાર પ્રરૂપ્યા છે, ઉત્પન્ન જ્ઞાન દર્શનધર, અર્હત્‌, જિન, કેવળી, ક્ષીણ – આભિનિબોધિક – જ્ઞાનાવરણ, ક્ષીણ – શ્રુત – જ્ઞાનાવરણ, ક્ષીણ – અવધિ – જ્ઞાના – વરણ, ક્ષીણ – મનઃપર્યવ – જ્ઞાનાવરણ, ક્ષીણ – કેવળ – જ્ઞાનાવરણ, અનાવરણ, નિરાવરણ, ક્ષીરાવરણ, જ્ઞાનાવરણીયકર્મ વિપ્રમુક્ત. કેવળદર્શી, સર્વદર્શી, ક્ષીણનિદ્ર, ક્ષીણનિદ્રાનિદ્ર, ક્ષીણપ્રચલા, ક્ષીણપ્રચલાપ્રચલા, ક્ષીણસ્ત્યાનગૃદ્ધ, ક્ષીણચક્ષુદર્શના – વરણ, ક્ષીણઅચક્ષુદર્શનાવરણ, ક્ષીણઅવધિદર્શનાવરણ, ક્ષીણકેવળદર્શનાવરણ, અનાવરણ, નિરાવરણ, ક્ષીણાવરણ, દર્શનાવરણીય કર્મ વિપ્રમુક્ત. ક્ષીણશાતાવેદનીય, ક્ષીણઅશાતાવેદનીય, અવેદન, નિર્વેદન, ક્ષીણવેદન, શુભાશુભવેદનીયકર્મ વિપ્રમુક્ત. ક્ષીણક્રોધ યાવત્‌ ક્ષીણલોભ, ક્ષીણરાગ, ક્ષીણદ્વેષ, ક્ષીણદર્શનમોહનીય, ક્ષીણચારિત્રમોહનીય, અમોહ, નિર્મોહ, ક્ષીણમોહ, મોહનીયકર્મ વિપ્રમુક્ત. ક્ષીણનરકાયુષ્ક, ક્ષીણતિર્યંચાયુષ્ક, ક્ષીણમનુષ્યાયુષ્ક, ક્ષીણદેવાયુષ્ક, અનાયુષ્ક, નિરાયુષ્ક, ક્ષીણાયુષ્ક, આયુકર્મ વિપ્રમુક્ત. ગતિ, જાતિ, શરીર, અંગોપાંગ, બંધન, સંઘાત, સંહનન, અનેક શરીર વૃંદ સંઘાત વિપ્રમુક્ત, ક્ષીણ શુભનામ, ક્ષીણ અશુભનામ, અનામ, નિર્નામ, ક્ષીણનામ, શુભાશુભ નામકર્મ વિપ્રમુક્ત. ક્ષીણઉચ્ચગોત્ર, ક્ષીણનીચગોત્ર, અગોત્ર, નિર્ગોત્ર, ક્ષીણગોત્ર, શુભાશુભ ગોત્રકર્મ વિપ્રમુક્ત. ક્ષીણદાનાંતરાય, ક્ષીણલાભાંતરાય, ક્ષીણભોગાંતરાય, ક્ષીણઉપભોગાંતરાય, ક્ષીણવીર્યાંતરાય, અનન્તરાય, નીરન્તરાય, ક્ષીણાન્તરાય, અંતરાયકર્મ વિપ્રમુક્ત. સિદ્ધ, બુદ્ધ, મુક્ત, પરિનિવૃત્ત, અંતકૃત, સર્વદુઃખ પ્રહીણ. આ ક્ષયનિષ્પન્ન ક્ષાયિકભાવનું સ્વરૂપ જાણવુ. આ રીતે ક્ષાયિક ભાવની વક્તવ્યતા પૂર્ણ થઈ. [૫] ક્ષાયોપશમિક ભાવનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ક્ષાયોપશમિક ભાવના બે પ્રકાર છે. તે આ પ્રમાણે છે – ૧. ક્ષયોપશમ ૨. ક્ષયોપશમનિષ્પન્ન. ક્ષયોપશમ – ક્ષાયોપશમિક ભાવનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ચાર ધાતિ કર્મોના ક્ષયોપશમને ક્ષાયોપશમિક ભાવ કહે છે, તે આ પ્રમાણે છે – ૧. જ્ઞાનાવરણીયનો, ૨. દર્શનાવરણીયનો, ૩. મોહનીયનો, ૪. અંતરાયનો ક્ષયોપશમ થાય છે. આ ક્ષયોપશમનું સ્વરૂપ છે. ક્ષયોપશમ નિષ્પન્ન ક્ષાયોપશમિક ભાવનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ક્ષયોપશમનિષ્પન્ન ક્ષાયોપશમિક ભાવના અનેક પ્રકાર છે. તે લબ્ધિરૂપે આ પ્રમાણે છે – ક્ષાયોપશમિકી આભિનિબોધિકજ્ઞાન, શ્રુતજ્ઞાન, અવધિજ્ઞાન, મનઃપર્યવ – જ્ઞાનલબ્ધિ, ક્ષાયોપશમિકી મતિઅજ્ઞાન, શ્રુતઅજ્ઞાન, વિભંગજ્ઞાનલબ્ધિ, ક્ષાયોપશમિકી ચક્ષુદર્શન, અચક્ષુદર્શન, અવધિ – દર્શનલબ્ધિ, ક્ષાયોપશમિકી સમ્યગ્‌દર્શન, મિથ્યાદર્શન, મિશ્રદર્શનલબ્ધિ, ક્ષાયોપશમિકીસામાયિક ચારિત્ર, છેદોપસ્થાપના પરિહાર વિશુદ્ધિ, સૂક્ષ્મસંપરાયચારિત્ર, ચારિત્રાચારિત્રલબ્ધિ, ક્ષાયોપશમિકી દાન, લાભ, ભોગ, ઉપભોગ, વીર્યલબ્ધિ, ક્ષાયોપશમિકી પંડિતવીર્ય, બાલવીર્ય, બાલપંડિતવીર્યલબ્ધિ. ક્ષાયોપશમિકી શ્રોત્રેન્દ્રિય, ચક્ષુરિન્દ્રિય, ઘ્રાણેન્દ્રિય, રસનેન્દ્રિય, સ્પર્શેન્દ્રિયલબ્ધિ. ક્ષાયોપશમિક આચારધર, સૂત્રકૃતગધર, સ્થાનધર, સમવાયાંધારી, વ્યાખ્યાપ્રજ્ઞપ્તિધર યાવત્‌ વિપાકસૂત્રધર, દૃષ્ટિવાદધર, નવપૂર્વધર, દસ, અગિયાર, બાર, તેર, ચૌદ પૂર્વધર. ક્ષયોપશમિક ગણી, ક્ષાયોપશમિક વાચક. આ ક્ષયોપશમનિષ્પન્ન ક્ષાયોપશમિક ભાવનું સ્વરૂપ છે. ક્ષાયોપશમિક ભાવની વક્તવ્યતા પૂર્ણ થઈ. [૬] પારિણામિક ભાવનું સ્વરૂપ કેવું છે ? પારિણામિક ભાવના બે ભેદ છે, ૧. સાદિ, ૨. અનાદિ. સાદિ પારિણામિક ભાવનું સ્વરૂપ કેવું છે ? સાદિ પારિણામિક ભાવના અનેક પ્રકાર છે. તે આ પ્રમાણે છે –
Mool Sutra Transliteration : [sutra] se kim tam chhaname? Chhaname chhavvihe pannatte, tam jaha–1. Udaie 2. Uvasamie 3. Khaie 4. Khaovasamie 5. Parinamie 6. Sannivaie. Se kim tam udaie? Udaie duvihe pannatte, tam jaha–udae ya udayanipphanne ya. Se kim tam udae? Udae–atthanham kammapayadinam udae nam. Se tam udae. Se kim tam udayanipphanne? Udayanipphanne duvihe pannatte, tam jaha– jivodayanipphanne ya ajivo-dayanipphanne ya. Se kim tam jivodayanipphanne? Jivodayanipphanne anegavihe pannatte, tam jaha–neraie tirikkha-jonie manusse deve pudhavikaie aukaie teukaie vaukaie vanassaikaie tasakaie, kohakasai manakasai mayakasai lobhakasai, itthivee purisavee napumsagavee, kanhalese nilalese kaulese teulese pamhalese sukkalese, michchhaditthi avirae asanni annani aharae chhaumatthe sajogi samsaratthe asiddhe akevali. Se tam jivodayanipphanne. Se kim tam ajivodayanipphanne? Ajivodayanipphanne anegavihe pannatte, tam– oraliyam va sariram oraliyasarirapaogaparinamiyam va davvam, veuvviyam va sariram veuvviyasarirapaogaparinamiyam va davvam evam aharayam sariram teyagam sariram kammayam sariram cha bhaniyavvam, paogaparinamie vanne gamdhe rase phase. Se tam ajivodayanipphanne. Se tam udayanipphanne. Se tam udaie. Se kim tam uvasamie? Uvasamie duvihe pannatte, tam jaha–uvasame ya uvasamanipphanne ya. Se kim tam uvasame? Uvasame–mohanijjassa kammassa uvasame nam. Se tam uvasame. Se kim tam uvasamanipphanne? Uvasamanipphanne anegavihe pannatte, tam jaha–uvasamtakohe uvasamtamane uvasamtamae uvasamtalohe uvasamtapejje uvasamtadose uvasamtadamsanamohanijje uvasamtacharittamohanijje uvasamiya sammattaladdhi uvasamiya chari-ttaladdhi uvasamtakasayachhaumatthaviyarage. Se tam uvasamanipphanne. Se tam uvasamie. Se kim tam khaie? Khaie duvihe pannatte, tam jaha–khae ya khayanipphanne ya. Se kim tam khae? Khae–atthanham kammapayadinam khae nam. Se tam khae. Se kim tam khayanipphanne? Khayanipphanne anegavihe pannatte, tam jaha–uppannananadamsanadhare araha jine kevali, khinaabhinibohiyananavarane khinasuyananavarane khinaohinanavarane khinamana-pajjavananavarane khinakevalananavarane anavarane niravarane khinavarane nanavaranijjakamma-vippamukke, kevaladamsi savvadamsi khinanidde khinaniddanidde khinapayale khinapayalapayale khina-thinagiddhi khinachakkhudamsanavarane khinaachakkhudamsanavarane khinaohidamsanavarane khinakevala-damsanavarane anavarane niravarane khinavarane darisanavaranijjakammavippamukke, khinasaya-veyanijje khinaasayaveyanijje aveyane nivveyane khinaveyane subha subhaveyanijjakamma-vippamukke, khinakohe khinamane khinamae khinalohe khinapejje khinadose khinadamsanamohanijje khinacharittamohanijje amohe nimmohe khinamohe mohanijjakammavippamukke, khinaneraiyaue khinatirikkhajoniyaue khinamanussaue khinadevaue anaue niraue khinaue aukamma-vippamukke, gai-jai-sariramgovamga-bamdhana-samghaya-samghayana-samthana-anegabomdivamda-samghayavippamukke khinasubhaname khinaasubhaname aname ninname khinaname subhasubhanamakammavippamukke, khina-uchchagoe khinaniyagoe agoe nigoe khinagoe subhasubhagottakammavippamukke, khinadanamtarae khinalabhamtarae khinabhogamtarae khinauvabhogamtarae khinaviriyamtarae anamtarae niramtarae khinamtarae amtarayakammavippamukke, siddhe buddhe mutte parinivvude amtagade savvadukkhappahine. Se tam khayanipphanne. Se tam khaie. Se kim tam khaovasamie? Khaovasamie duvihe pannatte, tam jaha–khaovasame ya khaovasama-nipphanne ya. Se kim tam khaovasame? Khaovasame–chaunham ghaikammanam khaovasame nam– nanavaranijjassa damsanavaranijjassa mohanijjassa amtarayassa khaovasame nam. Se tam khaovasame. Se kim tam khaovasamanipphanne? Khaovasamanipphanne anegavihe pannatte, tam jaha–khaovasamiya abhinibohiyananaladdhi, khaovasamiya suyananaladdhi, khaovasamiya ohinanaladdhi, khaova-samiya manapajjavananaladdhi; khaovasamiya mai-annanaladdhi, khaovasamiya suyaannanaladdhi, khaovasamiya vibhamgananaladdhi; khaovasamiya chakkhudamsanaladdhi, khaovasamiya achakkhudamsana-laddhi, khaovasamiya ohidamsanaladdhi; khaovasamiya sammadamsanaladdhi, khaovasamiya michchha-damsanaladdhi, khaovasamiya sammamichchhadamsanaladdhi; khaovasamiya samaiyacharittaladdhi, khaova-samiya chhedovatthavanacharittaladdhi, khaovasamiya pariharavisuddhiyacharittaladdhi, khaovasamiya suhumasamparayacharittaladdhi, khaovasamiya charittacharittaladdhi; khaovasamiya danaladdhi, khaovasa-miya labhaladdhi, khaovasamiya bhogaladdhi, khaovasamiya uvabhogaladdhi, khaovasamiya viriya-laddhi; khaovasamiya balaviriyaladdhi, khaovasamiya pamdiyaviriyaladdhi, khaovasamiya bala-pamdiyaviriyaladdhi, khaovasamiya soimdiyaladdhi, khaovasamiya chakkhimdiyaladdhi, khaovasamiya ghanimdiyaladdhi, khaovasamiya jibbhimdiyaladdhi, khaovasamiya phasimdiyaladdhi;.. .. Khaovasamie ayaradhare, khaovasamie suyagadadhare, khaovasamie thanadhare, khaovasamie samavayadhare, khaovasamie viyahapannattidhare, khaovasamie nayadhammakahadhare, khaovasamie uvasaga dasadhare, khaovasamie amtagadadasadhare, khaovasamie anuttarovavaiyadasadhare, khaovasamie panhavagaranadhare, khaovasamie vivagasuyadhare, khaovasamie ditthivayadhare, khaovasamie navapuvvi, khaovasamie dasapuvvi, khaovasamie chauddasapuvvi, khaovasamie gani, khaovasamie vayae. Se tam khaovasamanipphanne. Se tam khaovasamie. Se kim tam parinamie? Parinamie duvihe pannatte, tam jaha– sai-parinamie ya anai-parinamie ya. Se kim tam saiparinamie? Saiparinamie anegavihe pannatte, tam jaha–
Sutra Meaning Transliteration : [1] chha namanum svarupa kevum chhe\? Chha namamam chha prakarana bhava kahya chhe, te a pramane chhe – 1. Audarika, 2. Aupashamika, 3. Kshayika, 4. Kshayopashamika, 5. Parinamika, 6. Sannipatika. [2] audayika bhavanum svarupa kevum chhe\? Audayika bhavana be prakara chhe. Te a pramane chhe – udaya ane udayanishpanna. Udaya – audayika bhavanum svarupa kevum chhe\? Jnyanavaraniyadi atha prakarana karmano udaya te udaya audayikabhava chhe. Udayanishpanna audayikabhavanum svarupa kevum chhe\? Udaya nishpanna audayika bhavana be prakara chhe, te a pramane chhe – jivaudaya nishpanna ane ajiva udaya nishpanna. Jiva udayanishpanna audayikabhavanum svarupa kevum chhe\? Jiva udayanishpanna audayika bhavana aneka prakara chhe, te a pramane chhe – Nairayika, tiryamchayonika, manushya, deva, prithvikayikathi vanaspatikayika sudhi, trasakayika, Krodha kashayithi lobhakashayi sudhi, Strivedi, purushavedi, napumsakavedi, Krishnaleshyi, nilaleshyi, kapotaleshyi, tejoleshyi, padmaleshyi, shuklaleshyi, Mithyadrishti, avirata, ajnyani, aharaka, chhadmastha, sayogi, samsarastha, asiddha. Ajiva udayanishpanna audayikabhavanum svarupa kevum chhe\? Ajiva udayanishpanna audayikabhavana chauda prakara chhe. Te a pramane – 1. Audarika sharira, 2. Audarika sharirana vyaparathi parinamita dravya, 3. Vaikriya sharira, 4. Vaikriya sharirana vyaparathi parinamita dravya, 5. Aharaka sharira, 6. Aharaka sharirana vyaparathi parinamita dravya, 7. Taijasa sharira, 8. Taijasa sharirana vyaparathi parinamita dravya, 9. Karmana sharira, 10. Karmana sharirana vyaparathi parinamita dravya, 11. Pamche sharirana vyaparathi parinamita dravyana varna, 12. Gamdha, 13. Rasa, 14. Sparsha. [3] aupashamika bhavanum svarupa kevum chhe\? Aupashamika bhava be prakarana chhe. Te a pramane chhe – 1. Upashama, 2. Upashama nishpanna. Upashama – aupashamika bhavanum svarupa kevum chhe\? Mohaniya karmana upashamathi je bhava thaya te upashama – aupashamika bhava chhe. Upashamanishpanna aupashamikabhavanum svarupa kevum chhe\? Upashamanishpanna aupashamikabhavana aneka prakara chhe, te a pramane chhe – upashamta krodhadi chara kashaya, upashamta raga, upashamta dvesha, upashamta darshana mohaniya, upashamta charitra mohaniya, upashamta mohaniya, Aupashamika samyaktva labdhi, aupashamika charitra labdhi, upashamta kashaya chhadmastha vitaraga. A sarva upashamta nishpanna aupashamika bhavamam samavishta thaya chhe. [4] kshayikabhavanum svarupa kevum chhe\? Kshayikabhavana be prakara kahya chhe, te a pramane chhe – kshaya ane kshayanishpanna. Kshaya – kshayikabhavanum svarupa kevum chhe\? Atha karma prakritiona kshayathi je bhava thaya te kshaya – kshayika bhava kahevaya chhe. Te kshayikabhava chhe. Kshayanishpanna kshayikabhavanum svarupa kevum chhe\? Kshayanishpanna kshayikabhavana aneka prakara prarupya chhe, utpanna jnyana darshanadhara, arhat, jina, kevali, kshina – abhinibodhika – jnyanavarana, kshina – shruta – jnyanavarana, kshina – avadhi – jnyana – varana, kshina – manahparyava – jnyanavarana, kshina – kevala – jnyanavarana, anavarana, niravarana, kshiravarana, jnyanavaraniyakarma vipramukta. Kevaladarshi, sarvadarshi, kshinanidra, kshinanidranidra, kshinaprachala, kshinaprachalaprachala, kshinastyanagriddha, kshinachakshudarshana – varana, kshinaachakshudarshanavarana, kshinaavadhidarshanavarana, kshinakevaladarshanavarana, anavarana, niravarana, kshinavarana, darshanavaraniya karma vipramukta. Kshinashatavedaniya, kshinaashatavedaniya, avedana, nirvedana, kshinavedana, shubhashubhavedaniyakarma vipramukta. Kshinakrodha yavat kshinalobha, kshinaraga, kshinadvesha, kshinadarshanamohaniya, kshinacharitramohaniya, amoha, nirmoha, kshinamoha, mohaniyakarma vipramukta. Kshinanarakayushka, kshinatiryamchayushka, kshinamanushyayushka, kshinadevayushka, anayushka, nirayushka, kshinayushka, ayukarma vipramukta. Gati, jati, sharira, amgopamga, bamdhana, samghata, samhanana, aneka sharira vrimda samghata vipramukta, kshina shubhanama, kshina ashubhanama, anama, nirnama, kshinanama, shubhashubha namakarma vipramukta. Kshinauchchagotra, kshinanichagotra, agotra, nirgotra, kshinagotra, shubhashubha gotrakarma vipramukta. Kshinadanamtaraya, kshinalabhamtaraya, kshinabhogamtaraya, kshinaupabhogamtaraya, kshinaviryamtaraya, anantaraya, nirantaraya, kshinantaraya, amtarayakarma vipramukta. Siddha, buddha, mukta, parinivritta, amtakrita, sarvaduhkha prahina. A kshayanishpanna kshayikabhavanum svarupa janavu. A rite kshayika bhavani vaktavyata purna thai. [5] kshayopashamika bhavanum svarupa kevum chhe\? Kshayopashamika bhavana be prakara chhe. Te a pramane chhe – 1. Kshayopashama 2. Kshayopashamanishpanna. Kshayopashama – kshayopashamika bhavanum svarupa kevum chhe\? Chara dhati karmona kshayopashamane kshayopashamika bhava kahe chhe, te a pramane chhe – 1. Jnyanavaraniyano, 2. Darshanavaraniyano, 3. Mohaniyano, 4. Amtarayano kshayopashama thaya chhe. A kshayopashamanum svarupa chhe. Kshayopashama nishpanna kshayopashamika bhavanum svarupa kevum chhe\? Kshayopashamanishpanna kshayopashamika bhavana aneka prakara chhe. Te labdhirupe a pramane chhe – Kshayopashamiki abhinibodhikajnyana, shrutajnyana, avadhijnyana, manahparyava – jnyanalabdhi, Kshayopashamiki matiajnyana, shrutaajnyana, vibhamgajnyanalabdhi, Kshayopashamiki chakshudarshana, achakshudarshana, avadhi – darshanalabdhi, kshayopashamiki samyagdarshana, mithyadarshana, mishradarshanalabdhi, Kshayopashamikisamayika charitra, chhedopasthapana parihara vishuddhi, sukshmasamparayacharitra, charitracharitralabdhi, Kshayopashamiki dana, labha, bhoga, upabhoga, viryalabdhi, Kshayopashamiki pamditavirya, balavirya, balapamditaviryalabdhi. Kshayopashamiki shrotrendriya, chakshurindriya, ghranendriya, rasanendriya, sparshendriyalabdhi. Kshayopashamika acharadhara, sutrakritagadhara, sthanadhara, samavayamdhari, vyakhyaprajnyaptidhara yavat vipakasutradhara, drishtivadadhara, navapurvadhara, dasa, agiyara, bara, tera, chauda purvadhara. Kshayopashamika gani, kshayopashamika vachaka. A kshayopashamanishpanna kshayopashamika bhavanum svarupa chhe. Kshayopashamika bhavani vaktavyata purna thai. [6] parinamika bhavanum svarupa kevum chhe\? Parinamika bhavana be bheda chhe, 1. Sadi, 2. Anadi. Sadi parinamika bhavanum svarupa kevum chhe\? Sadi parinamika bhavana aneka prakara chhe. Te a pramane chhe –