Sutra Navigation: Anuyogdwar ( અનુયોગદ્વારાસૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1124125
Scripture Name( English ): Anuyogdwar Translated Scripture Name : અનુયોગદ્વારાસૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

अनुयोगद्वारासूत्र

 Translated Chapter :

અનુયોગદ્વારાસૂત્ર
Section : Translated Section :
Sutra Number : 125 Category : Chulika-02
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] से तं पुव्वानुपुव्वी। से किं तं पच्छानुपुव्वी? पच्छानुपुव्वी–सयंभुरमणे जाव जंबुद्दीवे। से तं पच्छानुपुव्वी। से किं तं अनानुपुव्वी? अनानुपुव्वी–एयाए चेव एगाइयाए एगुत्तरियाए असंखेज्जगच्छगयाए सेढीए अन्नमन्नब्भासो दुरूवूणो। से तं अनानुपुव्वी। उड्ढलोयखेत्तानुपुव्वी तिविहा पन्नत्ता, तं जहा–पुव्वानुपुव्वी पच्छानुपुव्वी अनानुपुव्वी। से किं तं पुव्वानुपुव्वी? पुव्वानुपुव्वी–१. सोहम्मे २. ईसाणे ३. सणंकुमारे ४. माहिंदे ५. बंभलोए ६. लंतए ७. महासुक्के ८. सहस्सारे ९. आणए १०. पाणए ११. आरणे १२. अच्चुए १३. गेवेज्जविमाणा १४. अनुत्तरविमाणा १५. ईसिप्पब्भारा। से तं पुव्वानुपुव्वी। से किं तं पच्छानुपुव्वी? पच्छानुपुव्वी–ईसिपब्भारा जाव सोहम्मे। से तं पच्छानुपुव्वी। से किं तं अनानुपुव्वी? अनानुपुव्वी–एयाए चेव एगाइयाए एगुत्तरियाए पन्नरस गच्छगयाए सेढीए अन्नमन्नब्भासो दुरूवूणो। से तं अनानुपुव्वी। अहवा ओवनिहिया खेत्तानुपुव्वी तिविहा पन्नत्ता, तं–पुव्वानुपुव्वी पच्छानुपुव्वी अनानुपुव्वी। से किं तं पुव्वानुपुव्वी? पुव्वानुपुव्वी–एगपएसोगाढे दुपएसोगाढे जाव असंखेज्जपएसोगाढे। से तं पुव्वानुपुव्वी से किं तं पच्छानुपुव्वी? पच्छानुपुव्वी–असंखेज्जपएसोगाढे जाव एगपएसोगाढे। से तं पच्छानुपुव्वी। से किं तं अनानुपुव्वी? अनानुपुव्वी–एयाए चेव एगाइयाए एगुत्तरियाए असंखेज्जगच्छगयाए सेढीए अन्नमन्नब्भासो दुरूवूणो। से तं अनानुपुव्वी। से तं ओवनिहिया खेत्तानुपुव्वी। से तं खेत्तानुपुव्वी।
Sutra Meaning : (૧). મધ્યલોકક્ષેત્ર પશ્ચાનુપૂર્વીનું સ્વરૂપ કેવું છે ? સ્વયંભૂરમણ સમુદ્ર, સ્વયંભૂરમણ દ્વીપ, ભૂત સમુદ્ર, ભૂત દ્વીપથી લઈ જંબૂદ્વીપ સુધી વિપરીત ક્રમથી દ્વીપ – સમુદ્રના સ્થાપનને મધ્યલોક ક્ષેત્ર પશ્ચાનુપૂર્વી કહે છે. મધ્યલોકક્ષેત્ર અનાનુપૂર્વીનું સ્વરૂપ કેવું છે ? એકથી શરૂ કરી, એક – એકની વૃદ્ધિ કરતા અસંખ્યાત પર્યન્તની રાશિને એક શ્રેણીમાં સ્થાપી, તેને પરસ્પર ગુણવાથી જે અભ્યસ્ત રાશિ આવે તેમાંથી આદિ અને અંતના બે ભંગને બાદ કરતા જે રાશિ રહે તે પ્રમાણ ભંગ અનાનુપૂર્વી કહે છે. (૨). ઉર્ધ્વલોક ક્ષેત્રાનુપૂર્વીના ત્રણ પ્રકાર છે, તે આ પ્રમાણે છે – ૧. પૂર્વાનુપૂર્વી, ૨. પશ્ચાનુપૂર્વી, ૩. અનાનુપૂર્વી. ઉર્ધ્વલોક ક્ષેત્ર પૂર્વાનુપૂર્વીનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ૧. સૌધર્મ, ૨. ઈશાન, ૩. સનત્કુમાર, ૪. માહેન્દ્ર, ૫. બ્રહ્મલોક, ૬. લાંતક, ૭. મહાશુક્ર, ૮. સહસ્રાર, ૯. આનત, ૧૦. પ્રાણત, ૧૧. આરણ, ૧૨. અચ્યુત, ૧૩. ગ્રૈવેયક વિમાન, ૧૪. અનુત્તર વિમાન, ૧૫. ઇષત્પ્રાગ્ભારા પૃથ્વી. આ ક્રમથી ઉર્ધ્વલોકના ક્ષેત્રોને પ્રસ્થાપિત કરવા તેને પૂર્વાનુપૂર્વી. ઉર્ધ્વલોક ક્ષેત્ર પશ્ચાનુપૂર્વીનું સ્વરૂપ કેવું છે ? ઇષત્પ્રાગ્ભારા પૃથ્વીથી શરૂ કરી સૌધર્મ કલ્પ સુધી વિપરીત ક્રમથી ઉર્ધ્વલોકના ક્ષેત્રોને સ્થાપિત કરવા તેને પશ્ચાનુપૂર્વી કહેવાય છે. ઉર્ધ્વલોક ક્ષેત્ર અનાનુપૂર્વીનું સ્વરૂપ કેવું છે ? એકને આદિમાં સ્થાપિત કરી એકોત્તર વૃદ્ધિ કરતા પંદર પર્યન્તની સંખ્યાની શ્રેણી – પંક્તિમાં સ્થાપિત કરી, તે સંખ્યાને ક્રમશઃ પરસ્પર ગુણા કરવાથી જે ભંગ રાશિ પ્રાપ્ત થાય તેના આદિ અને અંતના બે ભંગને છોડી શેષ ભંગોને અનાનુપૂર્વી કહેવામાં આવે છે. (૩). અન્ય અપેક્ષાએ ઔપનિધિકી ક્ષેત્રાનુપૂર્વીના ત્રણ પ્રકાર કહ્યા છે, તે આ પ્રમાણે છે – ૧. પૂર્વાનુપૂર્વી, ૨. પશ્ચાનુ પૂર્વી, ૩. અનાનુપૂર્વી. પૂર્વાનુપૂર્વીનું સ્વરૂપ કેવું છે ? એક પ્રદેશાવગાઢ, દ્વિપ્રદેશાવગાઢ યાવત્‌ દશપ્રદેશાવગાઢ, સંખ્યાત પ્રદેશાવગાઢ, અસંખ્યાત પ્રદેશાવગાઢ પુદ્‌ગલોને ક્રમથી સ્થાપવામાં આવે, તે ક્ષેત્ર સંબંધી પૂર્વાનુપૂર્વી. પશ્ચાનુપૂર્વીનું સ્વરૂપ કેવું છે ? અસંખ્યાત પ્રદેશાવગાઢથી શરૂ કરી વિપરીત ક્રમથી એક પ્રદેશાવગાઢ પર્યન્તની સ્થાપનાને પશ્ચાનુપૂર્વી. એક પ્રદેશાવગાઢ પુદ્‌ગલની એક સંખ્યાથી પ્રારંભ કરી, એક એકની વૃદ્ધિ કરતા અસંખ્યાત પર્યન્તની શ્રેણી સ્થાપિત કરી તે સંખ્યાનો ક્રમશઃ પરસ્પર ગુણાકાર કરી જે રાશિ પ્રાપ્ત થાય, તેમાંથી આદિ અને અંતના બે ભંગ છોડીને શેષ ભંગ અનાનુપૂર્વી કહેવાય છે. આ અનાનુપૂર્વીનું સ્વરૂપ છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] se tam puvvanupuvvi. Se kim tam pachchhanupuvvi? Pachchhanupuvvi–sayambhuramane java jambuddive. Se tam pachchhanupuvvi. Se kim tam ananupuvvi? Ananupuvvi–eyae cheva egaiyae eguttariyae asamkhejjagachchhagayae sedhie annamannabbhaso duruvuno. Se tam ananupuvvi. Uddhaloyakhettanupuvvi tiviha pannatta, tam jaha–puvvanupuvvi pachchhanupuvvi ananupuvvi. Se kim tam puvvanupuvvi? Puvvanupuvvi–1. Sohamme 2. Isane 3. Sanamkumare 4. Mahimde 5. Bambhaloe 6. Lamtae 7. Mahasukke 8. Sahassare 9. Anae 10. Panae 11. Arane 12. Achchue 13. Gevejjavimana 14. Anuttaravimana 15. Isippabbhara. Se tam puvvanupuvvi. Se kim tam pachchhanupuvvi? Pachchhanupuvvi–isipabbhara java sohamme. Se tam pachchhanupuvvi. Se kim tam ananupuvvi? Ananupuvvi–eyae cheva egaiyae eguttariyae pannarasa gachchhagayae sedhie annamannabbhaso duruvuno. Se tam ananupuvvi. Ahava ovanihiya khettanupuvvi tiviha pannatta, tam–puvvanupuvvi pachchhanupuvvi ananupuvvi. Se kim tam puvvanupuvvi? Puvvanupuvvi–egapaesogadhe dupaesogadhe java asamkhejjapaesogadhe. Se tam puvvanupuvvi Se kim tam pachchhanupuvvi? Pachchhanupuvvi–asamkhejjapaesogadhe java egapaesogadhe. Se tam pachchhanupuvvi. Se kim tam ananupuvvi? Ananupuvvi–eyae cheva egaiyae eguttariyae asamkhejjagachchhagayae sedhie annamannabbhaso duruvuno. Se tam ananupuvvi. Se tam ovanihiya khettanupuvvi. Se tam khettanupuvvi.
Sutra Meaning Transliteration : (1). Madhyalokakshetra pashchanupurvinum svarupa kevum chhe\? Svayambhuramana samudra, svayambhuramana dvipa, bhuta samudra, bhuta dvipathi lai jambudvipa sudhi viparita kramathi dvipa – samudrana sthapanane madhyaloka kshetra pashchanupurvi kahe chhe. Madhyalokakshetra ananupurvinum svarupa kevum chhe\? Ekathi sharu kari, eka – ekani vriddhi karata asamkhyata paryantani rashine eka shrenimam sthapi, tene paraspara gunavathi je abhyasta rashi ave temamthi adi ane amtana be bhamgane bada karata je rashi rahe te pramana bhamga ananupurvi kahe chhe. (2). Urdhvaloka kshetranupurvina trana prakara chhe, te a pramane chhe – 1. Purvanupurvi, 2. Pashchanupurvi, 3. Ananupurvi. Urdhvaloka kshetra purvanupurvinum svarupa kevum chhe\? 1. Saudharma, 2. Ishana, 3. Sanatkumara, 4. Mahendra, 5. Brahmaloka, 6. Lamtaka, 7. Mahashukra, 8. Sahasrara, 9. Anata, 10. Pranata, 11. Arana, 12. Achyuta, 13. Graiveyaka vimana, 14. Anuttara vimana, 15. Ishatpragbhara prithvi. A kramathi urdhvalokana kshetrone prasthapita karava tene purvanupurvi. Urdhvaloka kshetra pashchanupurvinum svarupa kevum chhe\? Ishatpragbhara prithvithi sharu kari saudharma kalpa sudhi viparita kramathi urdhvalokana kshetrone sthapita karava tene pashchanupurvi kahevaya chhe. Urdhvaloka kshetra ananupurvinum svarupa kevum chhe\? Ekane adimam sthapita kari ekottara vriddhi karata pamdara paryantani samkhyani shreni – pamktimam sthapita kari, te samkhyane kramashah paraspara guna karavathi je bhamga rashi prapta thaya tena adi ane amtana be bhamgane chhodi shesha bhamgone ananupurvi kahevamam ave chhe. (3). Anya apekshae aupanidhiki kshetranupurvina trana prakara kahya chhe, te a pramane chhe – 1. Purvanupurvi, 2. Pashchanu purvi, 3. Ananupurvi. Purvanupurvinum svarupa kevum chhe\? Eka pradeshavagadha, dvipradeshavagadha yavat dashapradeshavagadha, samkhyata pradeshavagadha, asamkhyata pradeshavagadha pudgalone kramathi sthapavamam ave, te kshetra sambamdhi purvanupurvi. Pashchanupurvinum svarupa kevum chhe\? Asamkhyata pradeshavagadhathi sharu kari viparita kramathi eka pradeshavagadha paryantani sthapanane pashchanupurvi. Eka pradeshavagadha pudgalani eka samkhyathi prarambha kari, eka ekani vriddhi karata asamkhyata paryantani shreni sthapita kari te samkhyano kramashah paraspara gunakara kari je rashi prapta thaya, temamthi adi ane amtana be bhamga chhodine shesha bhamga ananupurvi kahevaya chhe. A ananupurvinum svarupa chhe.