Sutra Navigation: Vanhidasha ( વહ્નિદશા )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1108403
Scripture Name( English ): Vanhidasha Translated Scripture Name : વહ્નિદશા
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

अध्ययन-१ निषध

 Translated Chapter :

અધ્યયન-૧ નિષધ
Section : Translated Section :
Sutra Number : 3 Category : Upang-12
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] जइ णं भंते! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं उवंगाणं पंचमस्स वग्गस्स वण्हिदसाणं दुवालस अज्झयणा पन्नत्ता, पढमस्स णं भंते! अज्झयणस्स वण्हिदसाणं समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं के अट्ठे पन्नत्ते? एवं खलु जंबू! तेणं कालेणं तेणं समएणं बारवई नामं नयरी होत्था–दुवालसजोयणायामा नवजोयणवित्थिण्णा जाव पच्चक्खं देवलोयभूया पासादीया दरिसणिज्जा अभिरूवा पडिरूवा। तीसे णं बारवईए नयरीए बहिया उत्तरपुरत्थिमे दिसीभाए, एत्थ णं रेवतए नामं पव्वए होत्था–तुंगे गगनतलमनुलिहंत-सिहरे नानाविहरुक्ख-गुच्छ-गुम्म-लया-वल्ली-परिगयाभिरामे हंस-मिय-मयूर-कोंच-सारस-चक्कवाग-मदनसाला-कोइलकुलोववेए तड-कडग-विवर-उज्झर-पवात-पब्भार सिहर-पउरे अच्छरगण-देवसंघ-विज्जाहर-मिहुण-संनिचिते निच्चच्छ-नए दसारवर-वीर-पुरिस-तेल्लोक्कबलवगाणं सोमे सुभए पियदंसणे सुरूवे पासादीए दरिसणिज्जे अभिरूवे पडिरूवे। तस्स णं रेवयगस्स पव्वयस्स अदूरसामंते, एत्थ णं नंदनवने नामं उज्जाने होत्था–सव्वोउय-पुप्फ-फलसमिद्धे रम्मे नंदणवणप्पगासे पासाईए दरिसणिज्जे अभिरूवे पडिरूवे। तत्थ णं नंदनवने उज्जाने सुरप्पिए नामं जक्खस्स जक्खाययणे होत्था– चिराईए जाव बहुजनो आगम्म अच्चेइ सुरप्पियं जक्खाययणं। से णं सुरप्पिए जक्खाययणे एगेणं महया वनसंडेणं सव्वओ समंता संपरिक्खित्ते जहा पुण्णभद्दे जाव पुढविसिल्लावट्टए। तत्थ णं बारवईए नयरीए कण्हे नामं वासुदेवे राया होत्था जाव रज्जं पसासेमाणे विहरइ। से णं तत्थ समुद्दविजयपामोक्खाणं दसण्हं दसाराणं, बलदेवपामोक्खाणं पंचण्हं महावीराणं, उग्गसेनपामोक्खाणं सोलसण्हं राईसाहस्सीणं, पज्जुन्नपामोक्खाणं अद्धट्ठाणं कुमारकोडीणं, संब-पामोक्खाणं सट्ठीए दुद्दंतसाहस्सीणं, वीरसेनपामोक्खाणं एक्कवीसाए वीरसाहस्सीणं, रुप्पिणि-पामोक्खाणं सोलसण्हं देवीसाहस्सीणं, अनंगसेनापामोक्खाणं अनेगाणं गणियासाहस्सीणं, अन्नेसिं च बहूणं राईसर-तलवर-माडंबिय-कोडुंबिय-इब्भ-सेट्ठि-सेनावई-सत्थवाह-प्पभिईणं वेयड्ढगिरि-सागरमेरागस्स दाहिणड्ढभरहस्स आहेवच्चं पोरेवच्चं सामित्तं भट्टित्तं महत्तरगत्तं आणा-ईसर-सेनावच्चं कारेमाणे पालेमाणे विहरइ। तत्थ णं बारवईए नयरीए बलदेवे नामं राया होत्था–महयाहिमवंत-महंत-मलय-महिंदसारे जाव रज्जं पसासेमाणे विहरइ। तस्स णं बलदेवस्स रण्णो रेवई नामं देवी होत्था–सूमालपाणिपाया जाव विहरइ। तए णं सा रेवई देवी अन्नया कयाइ तंसि तारिसगंसि सयणिज्जंसि जाव सीहं सुमिणे पासित्ता णं पुडिबुद्धा। एवं सुमिणदंसणपरिकहणं, कलाओ जहा महाबलस्स, पन्नासओ दाओ, पन्नासं रायवर-कन्नगाणं एगदिवसेणं पाणिग्गहणं, नवरं– निसढे नामं जाव उप्पिं पासाए विहरइ। तेणं कालेणं तेणं समएणं अरहा अरिट्ठनेमी आइगरे दस धनूइं वण्णओ जाव समोसरिए। परिसा निग्गया। तए णं से कण्हे वासुदेवे इमीसे कहाए लद्धट्ठे समाणे हट्ठतुट्ठे कोडुंबियपुरिसं सद्दावेइ, सद्दावेत्ता एवं वयासी– खिप्पामेव भो देवाणुप्पिया! सभाए सुहम्माए सामुदानियं भेरिं तालेहि। तए णं से कोडुंबियपुरिसे जाव वयणं पडिसुणित्ता जेणेव सभाए सुहम्माए सामुदानिया भेरी तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता सामुदानियं भेरिं महया-महया सद्देणं तालेइ। तए णं तीसे सामुदानियाए भेरीए महया-महया सद्देणं तालियाए समानीए समुद्दविजय पामोक्खा दस दसारा देवीओ भाणियव्वाओ जाव अनंगसेनापामोक्खा अनेगा गणियासहस्सा, अन्नेय बहवे राईसर जाव सत्थवाहप्पभिइओ ण्हाया कयबलिकम्मा कयकोउय मंगल पायच्छित्ता सव्वा-लंकारविभूसिया जहाविभवइड्ढीसक्कारसमुदएणं अप्पेगइया हयगया जाव पुरिसवग्गुरापरिक्खित्ता जेणेव कण्हे वासुदेवे तेणेव उवागच्छंति, ... ... उवागच्छित्ता करयल परिग्गहियं दसनहं सिरसावत्तं मत्थए अंजलिं कट्टु कण्हं वासुदेवं जएणं विजएणं वद्धावेंति। तए णं से कण्हे वासुदेवे कोडुंबियपुरिसे एवं वयासी– खिप्पामेव भो देवाणुप्पिया! आभिसेक्कहत्थिं कप्पेह, हय-गय-रह-पवर जोहकलियं चाउरंगिणिं सेनं सन्नाहेह, ममं एयमाणत्तियं पच्चप्पिणह जाव पच्चप्पिणंति। तए णं से कण्हे वासुदेवे जेणेव मज्जणघरे तेणेव उवागच्छइ जाव पडिनिग्गच्छित्ता जेणेव बाहिरिया उवट्ठाणसाला जाव गयवइं नरवई दुरूढे। अट्ठट्ठ मंगलगा जहा कूणिए सेयवरचामरेहिं उद्धुव्वमाणेहिं-उद्धुव्वमाणेहिं समुद्दविजय- पामोक्खेहिं दसहिं दसारेहि जाव सत्थवाहप्पभिईहिं सद्धिं संपरिवुडे सव्विड्ढीए जाव दुंदुहि-निग्घोस-नाइयरवेणं नयरिं मज्झंमज्झेणं निग्गच्छइ। सेसं जहा कूणिओ जाव पज्जुवासइ। तए णं तस्स निसढस्स कुमारस्स उप्पिं पासायवरगयस्स तं महया जनसद्दं च जहा जमाली जाव धम्मं सोच्चा निसम्म वंदइ नमंसइ, वंदित्ता नमंसित्ता एवं वयासी– सद्दहामि णं भंते! निग्गंथं पावयणं जहा चित्तो जाव सावगधम्मं पडिवज्जइ, पडिवज्जित्ता पडिगए। तेणं कालेणं तेणं समएणं अरहओ अरिट्ठनेमिस्स अंतेवासी वरदत्ते नामं अनगारे उराले जाव विहरइ। तए णं से वरदत्ते अणगारे निसढं कुमारं पासइ, पासित्ता जायसड्ढे जाव पज्जुवासमाणे एवं वयासी– अहो णं भंते! निसढे कुमारे इट्ठे इट्ठरूवे कंते कंतरूवे पिए पियरूवे मणुन्ने मणुन्नरूवे मणामे मणामरूवे सोमे सोमरूवे पियदंसणे सुरूवे। निसढेणं भंते! कुमारेणं अयमेयारूवा मनुयइड्ढी किण्णा लद्धा? किण्णा पत्ता? पुच्छा जहा सूरियाभस्स। एवं खलु वरदत्ता! तेणं कालेणं तेणं समएणं इहेव जंबुद्दीवे दीवे भारहे वासे रोहीडए नामं नयरे होत्था–रिद्धत्थिमिय-समिद्धे। मेहवण्णे उज्जाने मणिदत्तस्स जक्खस्स जक्खाययणे। तत्थ णं रोहीडए नयरे महब्बले नामं राया, पउमावई नामं देवी, अन्नया कयाइ तंसि तारिस-गंसि सयणिज्जंसि सीहे सुमिणे, एवं जम्मणं भाणियव्वं जहा महाबलस्स, नवरं–वीरंगओ नामं बत्तीसओ दाओ, बत्तीसाए रायवरकन्नगाणं पाणिं जाव उवगिज्जमाणे- उवगिज्जमाणे पाउस-वरिसारत्त-सरय-हेमंत-वसंत-गिम्ह-पव्वंसे छप्पि उऊ जहाविभवेणं भुंजमाणे -भुंजमाणे कालं गालेमाणे इट्ठे सद्द-फरिस-रस-रूव-गंधे पंचविहे मानुस्सए कामभोए पच्चनुभवमाणे विहरइ। तेणं कालेणं तेणं समएणं सिद्धत्था नाम आयरिया जाइसंपन्ना जहा केसी नवरं बहुस्सुया बहुपरियारा जेणेव रोहीडए नयरे जेणेव मेहवन्ने उज्जाने जेणेव मणिदत्तस्स जक्खस्स जक्खाययने तेणेव उवागया अहापडिरूवं ओग्गहं ओगिण्हित्ता संजमेणं तवसा अप्पाणं भावेमाणा विहरंति। परिसा निग्गया। तए णं तस्स वीरंगयस्स कुमारस्स उप्पिं पासायवरगयस्स तं महया जणसद्दं जहा जमाली निग्गओ धम्मं सोच्चा जं, नवरं– देवाणुप्पिया! अम्मापियरो आपुच्छामि जहा जमाली तहेव निक्खंतो जाव अनगारे जाए जाव गुत्तबंभयारी। तए णं से वीरंगए अनगारे सिद्धत्थाणं आयरियाणं अंतिए सामाइयमाइयाइं जाव एक्कारस अंगाइं अहिज्जइ, बहूहिं चउत्थ छट्ठट्ठम दसम दुवालसेहिं मासद्धमासक्खमणेहिं विचित्तेहिं तवो-कम्मेहिं अप्पाणं भावेमाणे बहुपडिपुण्णाइं पणयालीसं वासाइं सामण्णपरियागं पाउणित्ता, दोमासियाए संलेहणाए अत्ताणं झूसित्ता, सवीसं भत्तसयं अनसनाए छेइत्ता आलोइयपडिक्कंते समाहिपत्ते कालमासे कालं किच्चा बंभलोए कप्पे मनोरमे विमाने देवत्ताए उववन्ने। तत्थ णं अत्थेगइयाणं देवाणं दससागरोवमाइं ठिई पन्नत्ता, तत्थ णं वीरंगयस्स देवस्स दससागरोवमाइं ठिई पन्नत्ता। से णं वीरंगए देवे ताओ देवलोगाओ आउक्खएणं भवक्खएणं ठिइक्खएणं अनंतरं चयं चइत्ता इहेव बारवईए नयरीए बलदेवस्स रन्नो रेवईए देवीए कुच्छिंसि पुत्तत्ताए उववन्ने। तए णं सा रेवई देवी तंसि तारिसगंसि सयणिज्जंसि सुमिणदंसणं जाव उप्पिं पासायवरगए विहरइ। तं एवं खलु वरदत्ता! निसढेणं कुमारेणं अयमेयारूवा उराला मनुयइड्ढी लद्धा पत्ता अभिसमन्नागया। पभू णं भंते! निसढे कुमारे देवानुप्पियाणं अंतिए मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्व-इत्तए? हंता! पभू। से एवं भंते! से एवं भंते! वरदत्ते अनगारे अरहं अरिट्ठनेमिं वंदइ नमंसइ, वंदित्ता नमंसित्ता संजमेणं तवसा अप्पाणं भावेमाणे विहरइ। तए णं अरहा अरिट्ठनेमी अण्णया कयाइ बारवईओ नयरीओ जाव बहिया जणवयविहारं विहरइ। तए णं से निसढे कुमारे समणोवासए जाए–अभिगयजीवाजीवे जाव विहरइ। तए णं से निसढे कुमारे अण्णया कयाइ जेणेव पोसहसाला तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता जाव दब्भसंथारोवगए विहरइ। तए णं तस्स निसढस्स कुमारस्स पुव्वरत्तावरत्तकालसमयंसि धम्मजागरियं जागरमाणस्स इमेयारूवे अज्झत्थिए चिंतिए पत्थिए मनोगए संकप्पे समुप्पज्जित्था–तं धन्ना णं ते गामागर जाव सन्निवेसा, जत्थ णं अरहा अरिट्ठनेमी विहरइ। धन्ना णं ते राईसर जाव सत्थवाहप्पभिइओ, जे णं अरहं अरिट्ठनेमिं वंदंति नमंसंति सक्कारेंति सम्मानेंति कल्लाणं मंगलं देवयं चेइयं पज्जुवासंति, तं जइ णं अरहा अरिट्ठनेमी पुव्वानुपुव्विं चरमाणे गामानुगामं दूइज्जमाणे नंदनवने विहरेज्जा तो णं अहं अरहं अरिट्ठनेमिं वंदिज्जा जाव पज्जु-वासिज्जा। तए णं अरहा अरिट्ठनेमी निसढस्स कुमारस्स अयमेयारूवं अज्झत्थियं चिंतियं पत्थियं मनोगयं संकप्पं वियाणित्ता अट्ठारसहिं समणसहस्सेहिं जाव नंदनवने उज्जाने समोसढे। परिसा निग्गया। तए णं निसढे कुमारे इमीसे कहाए लद्धट्ठे समाणे हट्ठतुट्ठे चाउग्घंटेणं आसरहेणं निग्गए जहा जमाली जाव अम्मापियरो आपुच्छित्ता पव्वइए अनगारे जाए– इरियासमिए जाव गुत्तबंभयारी। तए णं से निसढे अनगारे अरहओ अरिट्ठनेमिस्स तहारूवाणं थेराणं अंतिए सामाइयमाइयाइं एक्कारस अंगाइं अहिज्जइ, अहिज्जित्ता बहूहिं चउत्थ-छट्ठट्ठम-दसम-दुवालसेहिं मासद्धमास-क्खमणेहिं विचित्तेहिं तवोकम्मेहिं अप्पाणं भावेमाणे बहुपडिपुण्णाइं नव वासाइं सामण्णपरियागं पाउणइ, पाउणित्ता बायालीसं भत्ताइं अनसनाए छेएइ, आलोइय-पडिक्कंते समाहिपत्ते आनुपुव्वीए कालगए। तए णं से वरदत्ते अनगारे निसढं अनगारं कालगयं जाणित्ता जेणेव अरहा अरिट्ठनेमी तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता जाव एवं वयासी– एवं खलु देवाणुप्पियाणं अंतेवासी निसढे नामं अनगारे पगइभद्दए जाव विनीए, से णं भंते! निसढे अनगारे कालमासे कालं किच्चा कहिं गए? कहिं उववन्ने? वरदत्ता दि! अरहा अरिट्ठनेमी वरदत्तं अनगारं एवं वयासी– एवं खलु वरदत्ता! ममं अंतेवासी निसढे नामं अनगारे पगइभद्दए जाव विनीए ममं तहारूवाणं थेराणं अंतिए सामाइयमाइयाइं एक्कारस अंगाइं अहिज्जित्ता, बहुपडिपुण्णाइं नव वासाइं सामण्ण-परियागं पाउणित्ता, बायालीसं भत्ताइं अनसनाए छेइत्ता आलोइयपडिक्कंते समाहिपत्ते कालमासे कालं किच्चा उड्ढं चंदिम सूरिय गहगण णक्खत्त तारारूवाणं सोहम्मीसाण जाव अच्चुए तिन्नि य अट्ठारसुत्तरे गेविज्जविमानावाससए वीइवइत्ता सव्वट्ठसिद्धे विमाने देवत्ताए उववन्ने। तत्थ णं देवाणं तेत्तीसं सागरोवमाइं ठिई पन्नत्ता। तत्थ णं निसढस्सवि देवस्स तेत्तीसं सागरोवमाइं ठिई पन्नत्ता। से णं भंते! निसढे देवे ताओ देवलोगाओ आउक्खएणं भवक्खएणं ठिइक्खएणं अनंतरं चयं चइत्ता कहिं गच्छिहिइ? कहिं उववज्जिहिइ? वरदत्ता! इहेव जंबुद्दीवे दीवे महाविदेहे वासे उण्णाए नयरे विसुद्धपिइमाइवंसे रायकुले पुत्तत्ताए पच्चायाहिइ। से णं उम्मुक्कबालभावे विन्नय-परिणयमेत्ते जोव्वणगमणुप्पत्ते तहारूवाणं थेराणं अंतिए केवलबोहिं बुज्झिहिइ, बुज्झिहित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वज्जिहिइ। से णं तत्थ अनगारे भविस्सइ– इरियासमिए जाव गुत्तबंभयारी। से णं तत्थ बहूहिं चउत्थ छट्ठट्ठम दसम दुवालसेहिं मासद्धमासक्खमणेहिं विचित्तेहिं तवोकम्मेहिं अप्पाणं भावेमाणे बहूइं वासाइं सामण्णपारियागं पाउणिस्सइ, पाउणित्ता मासियाए संलेहणाए अत्ताणं झूसेहिइ, झूसेत्ता सट्ठिं भत्ताइं अनसनाए छेदेहिइ, जस्सट्ठाए कीरइ नग्गभावे मुंडभावे अण्हाणए अदंतवनए अच्छत्तए अनोवाहणए फलहसेज्जा कट्ठसेज्जा केसलोए बंभचेरवासे परघरपवेसे पिंडवाओ लद्धावलद्धे उच्चावया गामकंटगा अहियासिज्जंति तमट्ठं आराहेहिति, आराहेत्ता चरिमेहिं उस्सासनिस्सासेहिं सिज्झिहिइ बुज्झिहिइ मुच्चिहिइ परिनिव्वाहिइ सव्वदुक्खाणं अंतं काहिइ। एवं खलु जंबू! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं वण्हिदसाणं पढमस्स अज्झयणस्स अयमट्ठे पन्नत्ते।
Sutra Meaning : ભગવન્‌ ! શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે પાંચમાં વર્ગ ‘વૃષ્ણિદશા’ના પહેલાં અધ્યયનનો શો અર્થ કહેલ છે ? હે જંબૂ ! તે કાળે તે સમયે દ્વારવતી નગરી હતી. બાર યોજન લાંબી અને નવ યોજન પહોળી યાવત્‌ પ્રત્યક્ષ દેવલોકરૂપ, પ્રાસાદીય – દર્શનીય – અભિરૂપ – પ્રતિરૂપ હતી. તે દ્વારવતી બહાર ઇશાન દિશામાં રૈવત નામે પર્વત હતો. ઊંચો, ગગનતલને સ્પર્શતા શિખરોયુક્ત, વિવિધ પ્રકારે વૃક્ષ – ગુલ્મ – લતા – વલ્લી વડે પરીવરેલ હોવાથી અભિરામ, હંસમૃગ, ક્રૌંચ, સારસ, કાક, મેના, સાલુંકી, કોયલના સમૂહ સહિત, તટ કટક વિવર નિર્ઝરણા પ્રપાત અને શિખરોથી વ્યાપ્ત છે. અપ્સરાગણ, દેવસંઘ, વિદ્યાધર યુગલથી યુક્ત છે. દસાર શ્રેષ્ઠ વીર પુરુષો, ત્રૈલોક્ય બલવગ, સૌમ્ય સુભગ પ્રિયદર્શન, સુરૂપ, પ્રાસાદીય યાવત્‌ પ્રતિરૂપ છે. તે રૈવતક પર્વતની કંઈક સમીપે અહીં નંદનવન ઉદ્યાન છે. સર્વ ઋતુક પુષ્પ યાવત્‌ દર્શનીય છે. ત્યાં સુરપ્રિય યક્ષનું યક્ષાયતન છે, તે ઘણું પ્રાચીન યાવત્‌ ઘણા લોકો આવીને ત્યાં અર્ચા કરે છે. તે એક મોટા વનખંડથી ચોતરફથી પરિવૃત્ત છે. તેનું વર્ણન પૂર્ણભદ્ર યક્ષાયતન સમાન જાણવું. તે દ્વારાવતી નગરીમાં કૃષ્ણ નામે વાસુદેવ, યાવત્‌ રાજ્યને શાસિત કરતો વિચરતો હતો. તે ત્યાં સમુદ્રવિજય આદિ દશ દસારો, બલદેવ આદિ પાંચ મહાવીરો, ઉગ્રસેન આદિ ૧૬,૦૦૦ રાજા, પ્રદ્યુમ્ન આદિ સાડા ત્રણ કરોડ કુમારો, શાંબ આદિ ૬૦,૦૦૦ દુર્દાંતો, વીરસેન આદિ ૨૧,૦૦૦ વીરો, રુકિમણી આદિ ૧૬,૦૦૦ રાણી, અનંગ સેનાદિ અનેક હજાર ગણિકાઓ, બીજા ઘણા રાઈસર યાવત્‌ સાર્થવાહાદિ તથા વૈતાઢ્યગિરિ અને સાગરની મર્યાદાના દક્ષિણાર્દ્ધ ભરતનું આધિપત્યાદિ કરતા યાવત્‌ વિચરતા હતા. તે દ્વારાવતી નગરીમાં બલદેવ નામે મહાન રાજા હતો. યાવત્‌ રાજ્યને પ્રશાસિત કરતો વિચરતો હતો. તેને રેવતી નામે સુકુમારદેવી યાવત્‌ રહેલી હતી. તે રેવતી રાણીએ કોઈ દિવસે તેવા પ્રકારની શય્યામાં યાવત્‌ સિંહનું સ્વપ્ન જોઈને જાગી. ત્યાર પછી સ્વપ્ન કથન, બોંતેર કળામાં નિપુણ થવું વગેરે સર્વ વર્ણન (ભગવતી સૂત્ર વર્ણિત) મહાબલકુમાર માફક જાણવું. વિશેષ એ કે આ બાળકનું નામ નિષધ રાખેલું. તેને યૌવનવય પ્રાપ્ત થતા ૫૦ રાજકન્યાઓ સાથે એક જ દિવસે પાણિગ્રહણ કરાયું. ૫૦ – ૫૦ વસ્તુઓ દાયજામાં આપવામાં આવી. તે નિષધકુમાર ઉપરી પ્રાસાદે ભોગ ભોગવતો રહે છે. તે કાળે તે સમયે ધર્મના આદિકર આદિ વિશેષણ યુક્ત શ્રી અરિષ્ટનેમિ અરહંત, જેઓ દશ ધનુષ ઊંચા હતા ઈત્યાદિ વર્ણન યુક્ત હતા તે યાવત્‌ પધાર્યા. પર્ષદા નીકળી. ત્યારે કૃષ્ણ વાસુદેવ આ વાત સાંભળી હર્ષિત થયા અને કૌટુંબિક પુરુષોને બોલાવીને કહ્યું – જલદીથી સુધર્માસભામાં સામુદાનિક ભેરી વગાડો. ત્યારે તેમણે યાવત્‌ તે ભેરી વગાડી. પછી તે સામુદાનિક ભેરીને મોટા – મોટા શબ્દોથી વગાડતા સમુદ્રવિજય આદિ દશ દસારો યાવત્‌ અનંગસેનાદિ અનેક હજાર ગણિકા અને બીજા પણ રાઇશ્વરાદિ સ્નાન કરી યાવત્‌ સર્વાલંકાર ભૂષિત થઈ, યથા વૈભવ ઋદ્ધિ સત્કાર સમુદયથી નીકળ્યા. જેમાં કેટલાક અશ્વો પર યાવત્‌ કેટલાક પુરુષ સમૂહ વડે પરિવૃત્ત થઈ કૃષ્ણ વાસુદેવ પાસે આવ્યા અને કૃષ્ણને વધાવ્યા. પછી કૃષ્ણ વાસુદેવે કૌટુંબિક પુરુષોને બોલાવીને કહ્યું – જલદીથી આભિષેક્ય હાથી સજાવો, ઘોડા – હાથી આદિ સેના સજ્જ કરો, પછી કૃષ્ણ વાસુદેવ સ્નાનગૃહમાંથી યાવત્‌ નીકળ્યા યાવત આભિષેક્ય હાથી ઉપર આરૂઢ થઈ, ચાલ્યા, ત્યારે અષ્ટ મંગલો (ઉવવાઈ વર્ણિત) કોણિક માફક ચાલ્યા, શ્રેષ્ઠ શ્વેત ચામરથી વીંઝાતો, સમુદ્રવિજયાદિ દશ દસાર યાવત્‌ સાર્થવાહથી પરીવરીને સર્વઋદ્ધિથી યાવત્‌ રવથી દ્વારવતી મધ્યેથી નીકળ્યો. શેષ સર્વ વર્ણન (ઉવવાઈ વર્ણિત) કોણિક મુજબ જાણવું. પછી તે નિષધકુમાર ઉપરી પ્રાસાદે મોટા જન શબ્દોને જમાલીવત્‌ સાંભળે છે યાવત્‌ તે પણ જમાલીની જેમ ચાલ્યો યાવત ભગવંત અરિષ્ટનેમિ પાસે ધર્મ સાંભળી, વાંદી – નમીને બોલ્યો – હું નિર્ગ્રન્થ પ્રવચનની શ્રદ્ધા કરું છું, પછી ચિત્તસારથીની માફક યાવત્‌ શ્રાવકધર્મ સ્વીકાર્યો. તે કાળે તે સમયે અરિષ્ટનેમિ અરહંતના શિષ્ય વરદત્ત નામક અણગાર વિશિષ્ટ તપ – સંયમથી આત્માને ભાવિત કરતા યાવત્‌ વિચરતા હતા. ત્યારે કોઈ દિવસે તે વરદત્ત અણગારે નિષધકુમારને જોયો. શ્રદ્ધાથી યાવત્‌ પર્યુપાસતા વરદત્ત અણગારે કહ્યું – ભગવન્‌ ! નિષધકુમાર ઇષ્ટ – ઇષ્ટરૂપ, કાંત, પ્રિય, મનોજ્ઞ, મણામ, સૌમ્ય, પ્રિયદર્શન અને સુરૂપ છે. નિષધે આવી માનુષી ઋદ્ધિ કઈ રીતે પ્રાપ્ત કરી ? ઈત્યાદિ પ્રશ્નો જેમ સૂર્યાભદેવમાં ગૌતમસ્વામીએ પૂછેલા, તેમ અહીં વરદત્ત અણગારે.અરહંત અરીષ્ટનેમિને પૂછ્યા. ... હે વરદત્ત ! તે કાળે તે સમયે આ જંબૂદ્વીપમાં ભરતક્ષેત્રમાં રોહિતક નામે સમૃદ્ધ નગર હતું, મેઘવન ઉદ્યાન હતું. મણિદત્ત યક્ષનું યક્ષાયતન હતું.. ત્યાં મહાબલ રાજા, પદ્માવતી રાણી હતા. કોઈ દિવસે તેવી ઉત્તમ પ્રકારની શય્યામાં સુતા એવા પદ્માવતીએ સિંહનું સ્વપ્ન જોયું. એ રીતે (ભગવતી સૂત્ર વર્ણિત) મહાબલની માફક જન્મનું બધું કથન કરવું. વિશેષ એ કે – તે બાળકનું ‘વીરાંગદ’ એવું નામ રાખ્યું, અનુક્રમે તે યુવાન થયો. ૩૨ રાજકન્યાઓ સાથે તેનો વિવાહ થયો. ૩૨ – ૩૨ વસ્તુનો દાયજો આપ્યો. તે વીરાંગદકુમાર ૩૨ પત્નીઓ સાથે પ્રાવૃટ, વર્ષા, શરદ, હેમંત, વસંત અને ગ્રીષ્મ, છ એ ઋતુને યોગ્ય સ્વ વૈભવથી સુખ પૂર્વક ભોગ ભોગવતો યાવત્‌ વિચરે છે. તે કાળે તે સમયે સિદ્ધાર્થ નામે જાતિસંપન્ન આચાર્ય હતા, જે ‘કેશીશ્રમણ’ સમાન હતા. વિશેષ એ કે – બહુશ્રુત, બહુપરિવારવાળા હતા. તેઓ રોહિતક નગરે, મેઘવર્ણ ઉદ્યાનમાં, મણિદત્ત – યક્ષના યક્ષાયતને આવ્યા. યથાપ્રતિરૂપ અવગ્રહ લઈ યાવત્‌ ત્યાં રહ્યા. ત્યારે દર્શનાર્થે પર્ષદા નીકળી. પછી વીરાંગદકુમાર ઉપરી પ્રાસાદે મહત્ત શબ્દો સાંભળ્યા. તે જમાલીની માફક નીકળ્યો. ધર્મ સાંભળ્યો. જમાલીની માફક માતા – પિતાને પૂછવું, જમાલીની જેમ જ નીકળવું, યાવત્‌ અણગાર થયા, યાવત્‌ ગુપ્ત બ્રહ્મચારી થયા. પછી વીરાંગદ અણગાર સિદ્ધાર્થ આચાર્ય પાસે સામાયિક આદિ યાવત્‌ ૧૧ – અંગો ભણ્યા. ઘણા ઉપવાસ આદિ તપથી યાવત્‌ આત્માને ભાવિત કરતા પ્રતિપૂર્ણ ૪૫ – વર્ષ શ્રામણ્ય પર્યાય પાળીને, બેમાસિકી સંલેખનાથી આત્માને ઝોસિત કરીને, ૧૨૦ ભક્તને અનશનથી છેદીને આલોચનાથી સમાધિ પામી, કાળ કરી બ્રહ્મલોક કલ્પે મનોરમ વિમાને દેવપણે ઉપજ્યો. ત્યાં તેમની સ્થિતિ ૧૦ સાગરોપમ હતી. તે દેવ ત્યાંથી ચ્યવીને યાવત્‌ આ જ દ્વારાવતી નગરીમાં બલદેવ રાજાની રેવતી રાણીની કુક્ષિમાં પુત્રરૂપે ઉત્પન્ન થયો. તેથી રેવતીદેવી તેવા પ્રકારની શય્યામાં સ્વપ્નદર્શન યાવત્‌ ઉપરી પ્રાસાદે વિચરે છે. એ પ્રમાણે હે વરદત્ત ! નિષધકુમારે આવી ઋદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી. ભગવન્‌ ! નિષધકુમાર આપની પાસે દીક્ષા લેવા સમર્થ છે ? હા, છે. હે ભગવન્‌ ! હા તેમજ છે, તેમજ છે કહી વરદત્તકુમાર વિચરે છે. પછી અરિષ્ટનેમિ અરહંત અન્ય કોઈ દિવસે દ્વારાવતીથી નીકળી યાવત્‌ બાહ્ય જનપદમાં વિચરે છે. નિષધ કુમાર શ્રાવક થઈ, જીવાજીવ જાણીને યાવત્‌ વિચરે છે. પછી નિષધકુમાર અન્ય કોઈ દિવસે પૌષધશાળાએ આવ્યા યાવત્‌ દર્ભસંથારામાં રહ્યા. પછી તેને મધ્ય રાત્રિમાં ધર્મ જાગરિકાથી જાગતા આવો સંકલ્પ થયો – તે ગામ, નગરાદિ ધન્ય છે, જ્યાં અરિષ્ટનેમિ અરહંત વિચરે છે. તે રાઈસર આદિ ધન્ય છે, જે અરિષ્ટનેમિને વંદનાદિ કરે છે. જો ભગવંત વિચરતા વિચરતા અહી નંદનવનમાં પધારે, તો હું તેમને વંદન કરું યાવત્‌ તેમની પર્યુપાસનાં કરું. ત્યારે અરિષ્ટનેમિ અરહંત નિષધકુમારના આવા સંકલ્પને યાવત્‌ જાણીને, ૧૮,૦૦૦ શ્રમણો સાથે યાવત્‌ નંદનવન ઉદ્યાને આવ્યા. પર્ષદા નીકળી, નિષધકુમાર પણ જમાલીની માફક નીકળ્યો. યાવત્‌ માતાપિતાને પૂછીને, તેમની આજ્ઞા પ્રાપ્ત કરી જમાલીની માફક યાવત્‌ અણગાર પછી નિષધ અણગાર અરિષ્ટનેમિ અરહંતના તથારૂપ સ્થવિરો પાસે સામાયિકાદિ ૧૧ – અંગ ભણ્યો. ઘણા તપોકર્મથી આત્માને ભાવિત કરતા પૂર્ણ નવ વર્ષ શ્રામણ્ય પર્યાય પાળી, ૪૨ ભક્તોને અનશનથી છેદી, આલોચના – પ્રતિક્રમણ કરી અનુક્રમે કાળધર્મ પામ્યો. ત્યારે વરદત્ત અણગારે, અરિષ્ટનેમિ અરહંતને યાવત્‌ પૂછ્યું કે હે ભગવાન! નિષધઅણગારની ગતિ શી થઈ ? ભગવંતે કહ્યું – તેઓ સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાને દેવ થયા. ત્યાં તેમની ૩૩ સાગરોપમની સ્થિતિ છે. નિષધદેવ દેવલોકના આયુ, ભવ અનેસ્થિતિનો ક્ષય કરીને જંબૂદ્વીપના મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં ઉન્નાત નગરમાં રાજકુળમાં પુત્ર થશે. યાવત્‌ તથારૂપ સ્થવિરો પાસે કેવલિબોધિથી બોધ પામીને દીક્ષા લેશે. યાવત અણગાર થશે તે ત્યાં ઘણા તપોકર્મથી આત્માને ભાવિત કરતા, ઘણા વર્ષ શ્રમણપર્યાય પાળી, માસિકી સંલેખના વડે ૬૦ ભક્તોને છેદશે અને જે માટે નગ્નભાવ, મુંડભાવ, અસ્નાન યાવત્‌ અદંતવણ, અછત્ર, અનોપાહણ, કાષ્ઠશય્યા. બ્રહ્મચર્યવાસાદિ કર્યા, તે આરાધી છેલ્લા શ્વાસે સિદ્ધ – બુદ્ધ થઈ સર્વ દુઃખોનો અંત કરશે. નિક્ષેપ કહેવો.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] jai nam bhamte! Samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam uvamganam pamchamassa vaggassa vanhidasanam duvalasa ajjhayana pannatta, padhamassa nam bhamte! Ajjhayanassa vanhidasanam samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam ke atthe pannatte? Evam khalu jambu! Tenam kalenam tenam samaenam baravai namam nayari hottha–duvalasajoyanayama navajoyanavitthinna java pachchakkham devaloyabhuya pasadiya darisanijja abhiruva padiruva. Tise nam baravaie nayarie bahiya uttarapuratthime disibhae, ettha nam revatae namam pavvae hottha–tumge gaganatalamanulihamta-sihare nanaviharukkha-guchchha-gumma-laya-valli-parigayabhirame hamsa-miya-mayura-komcha-sarasa-chakkavaga-madanasala-koilakulovavee tada-kadaga-vivara-ujjhara-pavata-pabbhara sihara-paure achchharagana-devasamgha-vijjahara-mihuna-samnichite nichchachchha-nae dasaravara-vira-purisa-tellokkabalavaganam some subhae piyadamsane suruve pasadie darisanijje abhiruve padiruve. Tassa nam revayagassa pavvayassa adurasamamte, ettha nam namdanavane namam ujjane hottha–savvouya-puppha-phalasamiddhe ramme namdanavanappagase pasaie darisanijje abhiruve padiruve. Tattha nam namdanavane ujjane surappie namam jakkhassa jakkhayayane hottha– chiraie java bahujano agamma achchei surappiyam jakkhayayanam. Se nam surappie jakkhayayane egenam mahaya vanasamdenam savvao samamta samparikkhitte jaha punnabhadde java pudhavisillavattae. Tattha nam baravaie nayarie kanhe namam vasudeve raya hottha java rajjam pasasemane viharai. Se nam tattha samuddavijayapamokkhanam dasanham dasaranam, baladevapamokkhanam pamchanham mahaviranam, uggasenapamokkhanam solasanham raisahassinam, pajjunnapamokkhanam addhatthanam kumarakodinam, samba-pamokkhanam satthie duddamtasahassinam, virasenapamokkhanam ekkavisae virasahassinam, ruppini-pamokkhanam solasanham devisahassinam, anamgasenapamokkhanam aneganam ganiyasahassinam, annesim cha bahunam raisara-talavara-madambiya-kodumbiya-ibbha-setthi-senavai-satthavaha-ppabhiinam veyaddhagiri-sagarameragassa dahinaddhabharahassa ahevachcham porevachcham samittam bhattittam mahattaragattam ana-isara-senavachcham karemane palemane viharai. Tattha nam baravaie nayarie baladeve namam raya hottha–mahayahimavamta-mahamta-malaya-mahimdasare java rajjam pasasemane viharai. Tassa nam baladevassa ranno revai namam devi hottha–sumalapanipaya java viharai. Tae nam sa revai devi annaya kayai tamsi tarisagamsi sayanijjamsi java siham sumine pasitta nam pudibuddha. Evam suminadamsanaparikahanam, kalao jaha mahabalassa, pannasao dao, pannasam rayavara-kannaganam egadivasenam paniggahanam, navaram– nisadhe namam java uppim pasae viharai. Tenam kalenam tenam samaenam araha aritthanemi aigare dasa dhanuim vannao java samosarie. Parisa niggaya. Tae nam se kanhe vasudeve imise kahae laddhatthe samane hatthatutthe kodumbiyapurisam saddavei, saddavetta evam vayasi– Khippameva bho devanuppiya! Sabhae suhammae samudaniyam bherim talehi. Tae nam se kodumbiyapurise java vayanam padisunitta jeneva sabhae suhammae samudaniya bheri teneva uvagachchhai, uvagachchhitta samudaniyam bherim mahaya-mahaya saddenam talei. Tae nam tise samudaniyae bherie mahaya-mahaya saddenam taliyae samanie samuddavijaya pamokkha dasa dasara devio bhaniyavvao java anamgasenapamokkha anega ganiyasahassa, anneya bahave raisara java satthavahappabhiio nhaya kayabalikamma kayakouya mamgala payachchhitta savva-lamkaravibhusiya jahavibhavaiddhisakkarasamudaenam appegaiya hayagaya java purisavagguraparikkhitta jeneva kanhe vasudeve teneva uvagachchhamti,.. .. Uvagachchhitta karayala pariggahiyam dasanaham sirasavattam matthae amjalim kattu kanham vasudevam jaenam vijaenam vaddhavemti. Tae nam se kanhe vasudeve kodumbiyapurise evam vayasi– Khippameva bho devanuppiya! Abhisekkahatthim kappeha, haya-gaya-raha-pavara johakaliyam chauramginim senam sannaheha, mamam eyamanattiyam pachchappinaha java pachchappinamti. Tae nam se kanhe vasudeve jeneva majjanaghare teneva uvagachchhai java padiniggachchhitta jeneva bahiriya uvatthanasala java gayavaim naravai durudhe. Atthattha mamgalaga jaha kunie seyavarachamarehim uddhuvvamanehim-uddhuvvamanehim samuddavijaya- pamokkhehim dasahim dasarehi java satthavahappabhiihim saddhim samparivude savviddhie java dumduhi-nigghosa-naiyaravenam nayarim majjhammajjhenam niggachchhai. Sesam jaha kunio java pajjuvasai. Tae nam tassa nisadhassa kumarassa uppim pasayavaragayassa tam mahaya janasaddam cha jaha jamali java dhammam sochcha nisamma vamdai namamsai, vamditta namamsitta evam vayasi– Saddahami nam bhamte! Niggamtham pavayanam jaha chitto java savagadhammam padivajjai, padivajjitta padigae. Tenam kalenam tenam samaenam arahao aritthanemissa amtevasi varadatte namam anagare urale java viharai. Tae nam se varadatte anagare nisadham kumaram pasai, pasitta jayasaddhe java pajjuvasamane evam vayasi– aho nam bhamte! Nisadhe kumare itthe ittharuve kamte kamtaruve pie piyaruve manunne manunnaruve maname manamaruve some somaruve piyadamsane suruve. Nisadhenam bhamte! Kumarenam ayameyaruva manuyaiddhi kinna laddha? Kinna patta? Puchchha jaha suriyabhassa. Evam khalu varadatta! Tenam kalenam tenam samaenam iheva jambuddive dive bharahe vase rohidae namam nayare hottha–riddhatthimiya-samiddhe. Mehavanne ujjane manidattassa jakkhassa jakkhayayane. Tattha nam rohidae nayare mahabbale namam raya, paumavai namam devi, annaya kayai tamsi tarisa-gamsi sayanijjamsi sihe sumine, evam jammanam bhaniyavvam jaha mahabalassa, Navaram–viramgao namam battisao dao, battisae rayavarakannaganam panim java uvagijjamane- uvagijjamane pausa-varisaratta-saraya-hemamta-vasamta-gimha-pavvamse chhappi uu jahavibhavenam bhumjamane -bhumjamane kalam galemane itthe sadda-pharisa-rasa-ruva-gamdhe pamchavihe manussae kamabhoe pachchanubhavamane viharai. Tenam kalenam tenam samaenam siddhattha nama ayariya jaisampanna jaha kesi navaram bahussuya bahupariyara jeneva rohidae nayare jeneva mehavanne ujjane jeneva manidattassa jakkhassa jakkhayayane teneva uvagaya ahapadiruvam oggaham oginhitta samjamenam tavasa appanam bhavemana viharamti. Parisa niggaya. Tae nam tassa viramgayassa kumarassa uppim pasayavaragayassa tam mahaya janasaddam jaha jamali niggao dhammam sochcha jam, navaram– devanuppiya! Ammapiyaro apuchchhami jaha jamali taheva nikkhamto java anagare jae java guttabambhayari. Tae nam se viramgae anagare siddhatthanam ayariyanam amtie samaiyamaiyaim java ekkarasa amgaim ahijjai, bahuhim chauttha chhatthatthama dasama duvalasehim masaddhamasakkhamanehim vichittehim tavo-kammehim appanam bhavemane bahupadipunnaim panayalisam vasaim samannapariyagam paunitta, domasiyae samlehanae attanam jhusitta, savisam bhattasayam anasanae chheitta aloiyapadikkamte samahipatte kalamase kalam kichcha bambhaloe kappe manorame vimane devattae uvavanne. Tattha nam atthegaiyanam devanam dasasagarovamaim thii pannatta, tattha nam viramgayassa devassa dasasagarovamaim thii pannatta. Se nam viramgae deve tao devalogao aukkhaenam bhavakkhaenam thiikkhaenam anamtaram chayam chaitta iheva baravaie nayarie baladevassa ranno revaie devie kuchchhimsi puttattae uvavanne. Tae nam sa revai devi tamsi tarisagamsi sayanijjamsi suminadamsanam java uppim pasayavaragae viharai. Tam evam khalu varadatta! Nisadhenam kumarenam ayameyaruva urala manuyaiddhi laddha patta abhisamannagaya. Pabhu nam bhamte! Nisadhe kumare devanuppiyanam amtie mumde bhavitta agarao anagariyam pavva-ittae? Hamta! Pabhu. Se evam bhamte! Se evam bhamte! Varadatte anagare araham aritthanemim vamdai namamsai, vamditta namamsitta samjamenam tavasa appanam bhavemane viharai. Tae nam araha aritthanemi annaya kayai baravaio nayario java bahiya janavayaviharam viharai. Tae nam se nisadhe kumare samanovasae jae–abhigayajivajive java viharai. Tae nam se nisadhe kumare annaya kayai jeneva posahasala teneva uvagachchhai, uvagachchhitta java dabbhasamtharovagae viharai. Tae nam tassa nisadhassa kumarassa puvvarattavarattakalasamayamsi dhammajagariyam jagaramanassa imeyaruve ajjhatthie chimtie patthie manogae samkappe samuppajjittha–tam dhanna nam te gamagara java sannivesa, jattha nam araha aritthanemi viharai. Dhanna nam te raisara java satthavahappabhiio, je nam araham aritthanemim vamdamti namamsamti sakkaremti sammanemti kallanam mamgalam devayam cheiyam pajjuvasamti, tam jai nam araha aritthanemi puvvanupuvvim charamane gamanugamam duijjamane namdanavane viharejja to nam aham araham aritthanemim vamdijja java pajju-vasijja. Tae nam araha aritthanemi nisadhassa kumarassa ayameyaruvam ajjhatthiyam chimtiyam patthiyam manogayam samkappam viyanitta attharasahim samanasahassehim java namdanavane ujjane samosadhe. Parisa niggaya. Tae nam nisadhe kumare imise kahae laddhatthe samane hatthatutthe chaugghamtenam asarahenam niggae jaha jamali java ammapiyaro apuchchhitta pavvaie anagare jae– iriyasamie java guttabambhayari. Tae nam se nisadhe anagare arahao aritthanemissa taharuvanam theranam amtie samaiyamaiyaim ekkarasa amgaim ahijjai, ahijjitta bahuhim chauttha-chhatthatthama-dasama-duvalasehim masaddhamasa-kkhamanehim vichittehim tavokammehim appanam bhavemane bahupadipunnaim nava vasaim samannapariyagam paunai, paunitta bayalisam bhattaim anasanae chheei, aloiya-padikkamte samahipatte anupuvvie kalagae. Tae nam se varadatte anagare nisadham anagaram kalagayam janitta jeneva araha aritthanemi teneva uvagachchhai, uvagachchhitta java evam vayasi– evam khalu devanuppiyanam amtevasi nisadhe namam anagare pagaibhaddae java vinie, se nam bhamte! Nisadhe anagare kalamase kalam kichcha kahim gae? Kahim uvavanne? Varadatta di! Araha aritthanemi varadattam anagaram evam vayasi– Evam khalu varadatta! Mamam amtevasi nisadhe namam anagare pagaibhaddae java vinie mamam taharuvanam theranam amtie samaiyamaiyaim ekkarasa amgaim ahijjitta, bahupadipunnaim nava vasaim samanna-pariyagam paunitta, bayalisam bhattaim anasanae chheitta aloiyapadikkamte samahipatte kalamase kalam kichcha uddham chamdima suriya gahagana nakkhatta tararuvanam sohammisana java achchue tinni ya attharasuttare gevijjavimanavasasae viivaitta savvatthasiddhe vimane devattae uvavanne. Tattha nam devanam tettisam sagarovamaim thii pannatta. Tattha nam nisadhassavi devassa tettisam sagarovamaim thii pannatta. Se nam bhamte! Nisadhe deve tao devalogao aukkhaenam bhavakkhaenam thiikkhaenam anamtaram chayam chaitta kahim gachchhihii? Kahim uvavajjihii? Varadatta! Iheva jambuddive dive mahavidehe vase unnae nayare visuddhapiimaivamse rayakule puttattae pachchayahii. Se nam ummukkabalabhave vinnaya-parinayamette jovvanagamanuppatte taharuvanam theranam amtie kevalabohim bujjhihii, bujjhihitta agarao anagariyam pavvajjihii. Se nam tattha anagare bhavissai– iriyasamie java guttabambhayari. Se nam tattha bahuhim chauttha chhatthatthama dasama duvalasehim masaddhamasakkhamanehim vichittehim tavokammehim appanam bhavemane bahuim vasaim samannapariyagam paunissai, paunitta masiyae samlehanae attanam jhusehii, jhusetta satthim bhattaim anasanae chhedehii, jassatthae kirai naggabhave mumdabhave anhanae adamtavanae achchhattae anovahanae phalahasejja katthasejja kesaloe bambhacheravase paragharapavese pimdavao laddhavaladdhe uchchavaya gamakamtaga ahiyasijjamti tamattham arahehiti, arahetta charimehim ussasanissasehim sijjhihii bujjhihii muchchihii parinivvahii savvadukkhanam amtam kahii. Evam khalu jambu! Samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam vanhidasanam padhamassa ajjhayanassa ayamatthe pannatte.
Sutra Meaning Transliteration : Bhagavan ! Shramana bhagavamta mahavire pamchamam varga ‘vrishnidasha’na pahelam adhyayanano sho artha kahela chhe\? He jambu ! Te kale te samaye dvaravati nagari hati. Bara yojana lambi ane nava yojana paholi yavat pratyaksha devalokarupa, prasadiya – darshaniya – abhirupa – pratirupa hati. Te dvaravati bahara ishana dishamam raivata name parvata hato. Umcho, gaganatalane sparshata shikharoyukta, vividha prakare vriksha – gulma – lata – valli vade parivarela hovathi abhirama, hamsamriga, kraumcha, sarasa, kaka, mena, salumki, koyalana samuha sahita, tata kataka vivara nirjharana prapata ane shikharothi vyapta chhe. Apsaragana, devasamgha, vidyadhara yugalathi yukta chhe. Dasara shreshtha vira purusho, trailokya balavaga, saumya subhaga priyadarshana, surupa, prasadiya yavat pratirupa chhe. Te raivataka parvatani kamika samipe ahim namdanavana udyana chhe. Sarva rituka pushpa yavat darshaniya chhe. Tyam surapriya yakshanum yakshayatana chhe, te ghanum prachina yavat ghana loko avine tyam archa kare chhe. Te eka mota vanakhamdathi chotaraphathi parivritta chhe. Tenum varnana purnabhadra yakshayatana samana janavum. Te dvaravati nagarimam krishna name vasudeva, yavat rajyane shasita karato vicharato hato. Te tyam samudravijaya adi dasha dasaro, baladeva adi pamcha mahaviro, ugrasena adi 16,000 raja, pradyumna adi sada trana karoda kumaro, shamba adi 60,000 durdamto, virasena adi 21,000 viro, rukimani adi 16,000 rani, anamga senadi aneka hajara ganikao, bija ghana raisara yavat sarthavahadi tatha vaitadhyagiri ane sagarani maryadana dakshinarddha bharatanum adhipatyadi karata yavat vicharata hata. Te dvaravati nagarimam baladeva name mahana raja hato. Yavat rajyane prashasita karato vicharato hato. Tene revati name sukumaradevi yavat raheli hati. Te revati ranie koi divase teva prakarani shayyamam yavat simhanum svapna joine jagi. Tyara pachhi svapna kathana, bomtera kalamam nipuna thavum vagere sarva varnana (bhagavati sutra varnita) mahabalakumara maphaka janavum. Vishesha e ke a balakanum nama nishadha rakhelum. Tene yauvanavaya prapta thata 50 rajakanyao sathe eka ja divase panigrahana karayum. 50 – 50 vastuo dayajamam apavamam avi. Te nishadhakumara upari prasade bhoga bhogavato rahe chhe. Te kale te samaye dharmana adikara adi visheshana yukta shri arishtanemi arahamta, jeo dasha dhanusha umcha hata ityadi varnana yukta hata te yavat padharya. Parshada nikali. Tyare krishna vasudeva a vata sambhali harshita thaya ane kautumbika purushone bolavine kahyum – jaladithi sudharmasabhamam samudanika bheri vagado. Tyare temane yavat te bheri vagadi. Pachhi te samudanika bherine mota – mota shabdothi vagadata samudravijaya adi dasha dasaro yavat anamgasenadi aneka hajara ganika ane bija pana raishvaradi snana kari yavat sarvalamkara bhushita thai, yatha vaibhava riddhi satkara samudayathi nikalya. Jemam ketalaka ashvo para yavat ketalaka purusha samuha vade parivritta thai krishna vasudeva pase avya ane krishnane vadhavya. Pachhi krishna vasudeve kautumbika purushone bolavine kahyum – jaladithi abhishekya hathi sajavo, ghoda – hathi adi sena sajja karo, pachhi krishna vasudeva snanagrihamamthi yavat nikalya yavata abhishekya hathi upara arudha thai, chalya, tyare ashta mamgalo (uvavai varnita) konika maphaka chalya, shreshtha shveta chamarathi vimjhato, samudravijayadi dasha dasara yavat sarthavahathi parivarine sarvariddhithi yavat ravathi dvaravati madhyethi nikalyo. Shesha sarva varnana (uvavai varnita) konika mujaba janavum. Pachhi te nishadhakumara upari prasade mota jana shabdone jamalivat sambhale chhe yavat te pana jamalini jema chalyo yavata bhagavamta arishtanemi pase dharma sambhali, vamdi – namine bolyo – hum nirgrantha pravachanani shraddha karum chhum, pachhi chittasarathini maphaka yavat shravakadharma svikaryo. Te kale te samaye arishtanemi arahamtana shishya varadatta namaka anagara vishishta tapa – samyamathi atmane bhavita karata yavat vicharata hata. Tyare koi divase te varadatta anagare nishadhakumarane joyo. Shraddhathi yavat paryupasata varadatta anagare kahyum – bhagavan ! Nishadhakumara ishta – ishtarupa, kamta, priya, manojnya, manama, saumya, priyadarshana ane surupa chhe. Nishadhe avi manushi riddhi kai rite prapta kari\? Ityadi prashno jema suryabhadevamam gautamasvamie puchhela, tema ahim varadatta anagarE.Arahamta arishtanemine puchhya.\... He varadatta ! Te kale te samaye a jambudvipamam bharatakshetramam rohitaka name samriddha nagara hatum, meghavana udyana hatum. Manidatta yakshanum yakshayatana hatum.. Tyam mahabala raja, padmavati rani hata. Koi divase tevi uttama prakarani shayyamam suta eva padmavatie simhanum svapna joyum. E rite (bhagavati sutra varnita) mahabalani maphaka janmanum badhum kathana karavum. Vishesha e ke – te balakanum ‘viramgada’ evum nama rakhyum, anukrame te yuvana thayo. 32 rajakanyao sathe teno vivaha thayo. 32 – 32 vastuno dayajo apyo. Te viramgadakumara 32 patnio sathe pravrita, varsha, sharada, hemamta, vasamta ane grishma, chha e ritune yogya sva vaibhavathi sukha purvaka bhoga bhogavato yavat vichare chhe. Te kale te samaye siddhartha name jatisampanna acharya hata, je ‘keshishramana’ samana hata. Vishesha e ke – bahushruta, bahuparivaravala hata. Teo rohitaka nagare, meghavarna udyanamam, manidatta – yakshana yakshayatane avya. Yathapratirupa avagraha lai yavat tyam rahya. Tyare darshanarthe parshada nikali. Pachhi viramgadakumara upari prasade mahatta shabdo sambhalya. Te jamalini maphaka nikalyo. Dharma sambhalyo. Jamalini maphaka mata – pitane puchhavum, jamalini jema ja nikalavum, yavat anagara thaya, yavat gupta brahmachari thaya. Pachhi viramgada anagara siddhartha acharya pase samayika adi yavat 11 – amgo bhanya. Ghana upavasa adi tapathi yavat atmane bhavita karata pratipurna 45 – varsha shramanya paryaya paline, bemasiki samlekhanathi atmane jhosita karine, 120 bhaktane anashanathi chhedine alochanathi samadhi pami, kala kari brahmaloka kalpe manorama vimane devapane upajyo. Tyam temani sthiti 10 sagaropama hati. Te deva tyamthi chyavine yavat a ja dvaravati nagarimam baladeva rajani revati ranini kukshimam putrarupe utpanna thayo. Tethi revatidevi teva prakarani shayyamam svapnadarshana yavat upari prasade vichare chhe. E pramane he varadatta ! Nishadhakumare avi riddhi prapta kari. Bhagavan ! Nishadhakumara apani pase diksha leva samartha chhe\? Ha, chhe. He bhagavan ! Ha temaja chhe, temaja chhe kahi varadattakumara vichare chhe. Pachhi arishtanemi arahamta anya koi divase dvaravatithi nikali yavat bahya janapadamam vichare chhe. Nishadha kumara shravaka thai, jivajiva janine yavat vichare chhe. Pachhi nishadhakumara anya koi divase paushadhashalae avya yavat darbhasamtharamam rahya. Pachhi tene madhya ratrimam dharma jagarikathi jagata avo samkalpa thayo – te gama, nagaradi dhanya chhe, jyam arishtanemi arahamta vichare chhe. Te raisara adi dhanya chhe, je arishtanemine vamdanadi kare chhe. Jo bhagavamta vicharata vicharata ahi namdanavanamam padhare, to hum temane vamdana karum yavat temani paryupasanam karum. Tyare arishtanemi arahamta nishadhakumarana ava samkalpane yavat janine, 18,000 shramano sathe yavat namdanavana udyane avya. Parshada nikali, nishadhakumara pana jamalini maphaka nikalyo. Yavat matapitane puchhine, temani ajnya prapta kari jamalini maphaka yavat anagara Pachhi nishadha anagara arishtanemi arahamtana tatharupa sthaviro pase samayikadi 11 – amga bhanyo. Ghana tapokarmathi atmane bhavita karata purna nava varsha shramanya paryaya pali, 42 bhaktone anashanathi chhedi, alochana – pratikramana kari anukrame kaladharma pamyo. Tyare varadatta anagare, arishtanemi arahamtane yavat puchhyum ke he bhagavana! Nishadhaanagarani gati shi thai\? Bhagavamte kahyum – teo sarvarthasiddha vimane deva thaya. Tyam temani 33 sagaropamani sthiti chhe. Nishadhadeva devalokana ayu, bhava anesthitino kshaya karine jambudvipana mahavideha kshetramam unnata nagaramam rajakulamam putra thashe. Yavat tatharupa sthaviro pase kevalibodhithi bodha pamine diksha leshe. Yavata anagara thashe Te tyam ghana tapokarmathi atmane bhavita karata, ghana varsha shramanaparyaya pali, masiki samlekhana vade 60 bhaktone chhedashe ane je mate nagnabhava, mumdabhava, asnana yavat adamtavana, achhatra, anopahana, kashthashayya. Brahmacharyavasadi karya, te aradhi chhella shvase siddha – buddha thai sarva duhkhono amta karashe. Nikshepa kahevo.