Sutra Navigation: Vipakasutra ( વિપાકશ્રુતાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1105537
Scripture Name( English ): Vipakasutra Translated Scripture Name : વિપાકશ્રુતાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

श्रुतस्कंध-२ सुखविपाक

अध्ययन-१ सुबाहुकुमार

 Translated Chapter :

શ્રુતસ્કંધ-૨ સુખવિપાક

અધ્યયન-૧ સુબાહુકુમાર
Section : Translated Section :
Sutra Number : 37 Category : Ang-11
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] जइ णं भंते! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं सुहविवागाणं दस अज्झयणा पन्नत्ता, पढमस्स णं भंते! अज्झयणस्स सुहविवागाणं समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं के अट्ठे पन्नत्ते? तए णं से सुहम्मे जंबू–अनगारं एवं वयासी–एवं खलु जंबू! तेणं कालेणं तेणं समएणं हत्थिसीसे नामं नयरे होत्था–रिद्धत्थिमियसमिद्धे । तस्स णं हत्थिसीसस्स बहिया उत्तरपुरत्थिमे दिसीभाए, एत्थ णं पुप्फकरंडए नामं उज्जाने होत्था–सव्वोउय–पुप्फ–समिद्धे। तत्थ णं कयवणमालपियस्स जक्खस्स जक्खाययणे होत्था–दिव्वे । तत्थ णं हत्थिसोसे नयरे अदोणसत्तू नामं राया होत्था–महयाहिमंवत–महंत–मलय–मंदर–महिंदसारे। तस्स णं अदीनसत्तुस्स रन्नो धारिणीपामोक्खं देवीसहस्सं ओरोहे यावि होत्था। तए णं सा धारिणी देवी अन्नया कयाइ तंसि तारिसगंसि वासभवणंसि सीहं सुमिणे पासइ, जहा मेहस्स जम्मणं तहा भाणियव्वं । तए णं से सुबाहुकुमारे बावत्तरिकलापंडिए जाव अलंभोगसमत्थे जाए यावि होत्था। तए णं तं सुबाहुकुमारे अम्मापियरो बावत्तरिकलापंडियं जाव अलंभोगसमत्थं वा जाणंति, जाणित्ता अम्मापियरो पंच पासायवडेंसगसयाइं कारेंति–अब्भुग्गयमूसियपहसियाइं। एगं च णं महं भवणं कारेंति एवं जहा महब्बलस्स रन्नो, नवरं–पुप्फचूलापामोक्खाणं पंचण्हं रायवरकन्नगसयाणं एगदिवसेणं पाणिं, नवरं–पुप्फचूलापामोक्खाणं पंचण्हं रायवरकन्नगसयाणं एगदिवसेणं पाणिं गिण्हावेति। तहेव पंचसइओ दाओ जाव उप्पिं पासायवरगए फुट्टमाणेहिं मुइंगमत्थएहिं वरतरुणि-संपउत्तेहिं बत्तीसइबद्धएहिं नाडएहिं उवगिज्जमाणे–उवगिज्जमाणे उवलालिज्जमाणे–उवलालि-ज्जगाणे इट्ठे सद्द–फरिस–रस–रूव–गंधे विउले माणुस्सए कामभोगे पच्चणुभवमाणे विहरइ। तेणं कालेणं तेणं समएणं समणे भगवं महावीरे समोसढे। परिसा निग्गया। अदीनसत्तू जहा कूणिए तहा निग्गए। सुबाहू वि जहा जमाली तहा रहेणं निग्गए जाव धम्मो कहिओ। राया परिसा गया। तए णं से सुबाहुकुमारे समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतिए धम्मं सोच्चा निसम्म हट्ठतुट्ठे उट्ठेइ जाव एवं वयासी–सद्दहामि णं भंते! निग्गंथं पावयण। जहा णं देवानुप्पियाणं अंतिए बहवे राईसर–तलवर–माडंबिय–कोडुंबिय–इब्भ–सेट्ठि–सेनावइ–सत्थवाहप्पभियओ मुंडे भवित्ता अगा-राओ अनगारियं पव्वयंति नो खलु अहं तहा संचाएमि पव्वइत्तए, अहं णं देवानुप्पियाणं अंतिए पंचाणुव्वइयं सत्तसिक्खावइयं–दुवालसविहं गिहिधम्मं पडिवज्जामि। अहासुहं देवानुप्पिया! मा पडिबंधं करेह। तए णं से सुबाहू समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतिए पंचाणुव्वइयं सत्तसिक्खावइयं–दुवालसविहं गिहिधम्मं पडिवज्जइ, पडिवज्जित्ता तमेव चाउग्घंटं आसरहं दुरुहइ, दुरुहित्ता जामेव दिसं पाउब्भूए तामेव दिसं पडिगए । तेणं कालेणं तेणं समएणं समणस्स भगवओ महावीरस्स जेट्ठे अंतेवासी इंदभूई जाव एवं वयासी–अहो णं भंते! सूबाहुकुमारे इट्ठे इट्ठरूवे कंते कंतरूवे पिए पियरूवे मणुन्ने मणुन्नरूवे मणामे मणामरूवे सोमे सोमरूवे सुभगे सुभगरूवे पियदंसणे सूरूवे। बहुजनस्स वि य णं भंते! सुबाहुकुमारे इट्ठे इट्ठरूवे कंते कंतरूवे पिए पियरूवे मणुन्ने मणुन्नरूवे मणामे मणामरूवे सोमे सोमरूवे सुभगे सुभगरूवे पियदंसणे सूरूवे । साहुजनस्स वि य णं भंते! सुबाहुकुमारे इट्ठे इट्ठरूवे कंते कंतरूवे पिए पियरूवे मणुन्नेमणुण्णरूवे मणावे मणामरूवे सोमे सोमरूवे सुभगे सुभगरूवे पियदंसणे सुरूवे। सुबाहुणा भंते! कुमारेणं इमा एयारूवा उराला माणुसिड्ढी किण्णा लद्धा? किण्णा पत्ता? किण्णा अभिसमन्नागया? के वा एस आसि पुव्वभवे? किं नामए वा किं वा गोएणं? कयरंसि वा गामंसि वा सण्णिवेसंसि वा? किं वा दच्चा किं वा भोच्चा किं वा समायरित्ता, कस्स वा तहारूवस्स समणस्स वा माहणस्स वा अंतिए एगमवि आयरियं सुवयणं सोच्चा निसम्म सुवाहुणा कुमारेण इमा एयारूवा उराला माणुस्सिड्ढो लद्धा पत्ता अभिसमण्णगया? गोयमाइ! समणे भगवं महावीरे भगवं गोयमं आमंतेत्ता एवं वयासी– एवं खलु गोयमा! तेणं कालेणं तेणं समएणं इहेव जंबुद्दीवे दीवे भारहे वासे हत्थिणाउरे नामं नयरे होत्था–रिद्धत्थिमियसमिद्धे। तत्थ णं हत्थिणाउरे नयरे सुमुहे नामं गाहावई परिवसइ–अड्ढे। तेणं कालेणं तेणं समएणं धम्मघोसा नामं थेरा जाइसंपण्णा जाव पंचहिं समणसएहिं सद्धिं संपरिवुडा पुव्वाणुपुव्विं चरमाणा गामाणगामं दूइज्जमाणा जेणेव हत्थिणाउरे नयरे जेणेव सहस्संबवणे उज्जाने तेणेव उवागच्छंति, उवागच्छित्ता अहापडिरूवं ओग्गहं ओगिण्हित्ता संजमेणं तवसा अप्पाणं भावेमाणा विहरंति। तेणं कालेणं तेणं समएणं धम्मघोसाणं थेराणं अंतेवासी सुदत्ते नामं अनगारे ओराले घोरे घोरगुणे घोरतवस्सी घोरबंभचेरवासी उच्चूढसरीरे संक्खित्तविउल–तेयलेस्से मासंमासेणं खममाणे विहरइ। तए णं से सुदत्ते अनगारे मासखमणपारणगंसि पढमाए पोरिसीए सज्झायं करेइ, जहा गोयमसामी तहेव धम्मघोसे थेरे आपुच्छइ जाव अडमाणे सुमुहस्स गाहावइस्स गिहे अनुप्पविट्ठे। तए णं से सुमुहे गाहावई सुदत्तं अनगारं एज्जमाणं पासइ, पासित्ता हट्ठतुट्ठे आसमाओ अब्भुट्ठेइ, अब्भुट्ठेत्ता पायवीढाओ पच्चोरुहइ, पच्चोरुहित्ता पाउयाओ ओमुयइ, ओमुइत्ता एगसाडियं उत्तरासंगं करेइ, करेत्ता सुदत्तं अनगारं सत्तट्ठ पयाइं पच्चुग्गच्छइ, पच्चुग्गच्छित्ता तिक्खुत्तो आयाहिणं पयाहिणं सरेइ, करेत्ता वंदइ नमंसइ, वंदित्ता नमंसित्ता जेणेव भत्तघरे उवागच्छइ, उवागच्छित्ता सयहत्थेणं विउलेणं असण–पाण–खाइम–साइमेणं पडिलाभेस्सामीति तुट्ठे पडिलाभेमाणे वि तुट्ठे पडिलाभिए वि तुट्ठे। तए णं तस्स सुमुहस्स गाहावइस्स तेणं दव्वसुद्धेणं गाहगसुद्धेणं दायगसुद्धेणं तिविहेणं तिकरणसुद्धेणं सुदत्ते अनगारे पडिलाभिए समाणे संसारे परित्तीकए, मणुस्साउए निबद्धे, गेहंसि य से इमाइं पंच दिव्वाइं पाउब्भूयाइं, तं जहा–वसुहारा वुट्ठा, दसद्धवण्णे कुसुमे निवातिते, चेलुक्खेवे कए, आहयाओ देवदुंदुभीओ, अंतरा वि य णं आगाससि अहो दाणे अहो दाणे घुट्ठे य। हत्थिणाउरे सिंघाडग–तिग–चउक्क–चच्चर–चउम्मुह–महापह पहेसु बहुजणो अण्णमण्णस्स एवं आइक्खइ एवं भासेइ एवं पण्णवेइ एवं परूवेइ–धण्णे णं देवानुप्पिया! सुमुहे गाहावई पुण्णे णं देवानुप्पिया! सुमुहे गाहावई एवं–कयत्थे णं कयलक्खणे णं सुलद्धे णं सुमुहस्स गाहावइस्स जम्मजीवियफले, जस्स णं इमा एयारूवा उराला मानुस्सिड्ढी लद्धा पत्ता अभिसमन्नागया। तं धन्ने णं देवानुप्पिया! सुमुहे गाहावई पुण्णे णं देवानुप्पिया! सुमुहे गाहावई एवं–कयत्थे णं कयलक्खणे णं सुलद्धे णं सुमुहस्स गाहावइस्स जम्मजीवियफले, जस्स णं इमा एयारूवा उराला माणुस्सिड्ढी लद्धा पत्ता अभिसमण्णगया। तए णं से सुमुहे गाहावई बहूइं वाससयाइं आउयं पालेइ, पालइत्ता कालमासे कालं किच्चा इहेव हत्थिसीसे नयरे अदीणसत्तुस्स रन्नो धारिणीए देवीए कुच्छिंसि पुत्तत्ताए उववन्ने। तए णं सा धारिणी देवी सयणिज्जंसि सुत्तजागरा ओहीरमाणी–ओहीरमाणी तहेव सीहं पासइ, सेसं तं चेव जाव उप्पिं पासाए विहरइ। तं एवं खलु गोयमा! सुबाहुणा इमा एयारूवा माणुसिड्ढी लद्धा पत्ता अभिसमण्णागया। पभू णं भंते! सुबाहुकुमारे देवानुप्पियाणं अंतिए मुंडे भवित्ता आगाराओ अनगारियं पव्वइत्तए? हंता पभू। तए णं से भगवं गोयमे समणं भगवं महावीरं वंदइ नमंसइ, वंदित्ता नमंसित्ता संजमेणं तवसा अप्पाणं भावेमाणे विहरइ। तए णं समणे भगवं महावीरे अन्नया कयाइ हत्थिसीसाओ नयराओ पुप्फकरंडयउज्जाणाओ कयवणमालपियजक्खाययणाओ पडिनिक्खमइ, पडिनिक्खमित्ता बहिया जणवयविहारं विहरइ। तए णं से सुबाहुकुमारे समणोवासए जाए–अभिगयजीवाजीवे जाव पडिलाभेमाणे विहरइ। तए णं से सुबाहुकुमारे अन्नया कयाइ चाउद्दसट्ठमुद्दिट्ठपुण्णमासिणीसु जेणेव पोसहसाला तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता पोसहसालं पमज्जइ, पमज्जित्ता उच्चारपासवणभूमिं पडिलेहेइ, पडिलेहेत्ता दब्भसंथारं संथरइ, संथरित्ता दब्भसंथारं दुरूहइ, दुरूहित्ता अट्ठमभत्तं पगिण्हइ, पगिण्हित्ता पोसहसालाए पोसहिए अट्ठमभत्तिए पोसहं पडिजागरमाणे विहरइ। तए णं तस्स सुबाहुस्स कुमारस्स पुव्वरत्तावरत्तकालसमयंसि धम्मजागरियं जागरमाणस्स इमेयारूवे अज्झत्थिए चिंतिए कप्पिए पत्थिए मनोगए संकल्पे समुप्पज्जित्था–धन्ना णं ते गामागर–णयर–णिगम–रायहाणि–खेड–कब्बड–दोणमुह–मडंब–पट्टणासम–संबाह–सण्णिवेसा, जत्थ णं समणे भगवं महावीरे विहरइ। धन्ना णं ते राईसर–तलवर–माडंबिय–कोडुंबिय–इब्भ–सेट्ठि–सेणावइ–सत्थवाहप्पभियओ, जे णं समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतिए मुंडा भवित्ता आगाराओ अनगारियं पव्वयंति। धन्ना णं ते राईसर–तलवर–मांडबिय–कोडुंबिय–इब्भ–सेट्ठि–सेणावइ–सत्थवाहप्पभियओ, जे णं समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतिए पंचाणुव्वइयं सत्तसिक्खावइयं–दुवालसविहं गिहिधम्मं पडिवज्जंति। धन्ना णं ते राईसर–तलवर–मांडबिय–कोडुंबिय–इब्भ–सेट्ठि–सेणावइ–सत्थवाहप्पभियओ, जे णं समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतिए धम्मं सुणेंति। तं जइ णं समणे भगवं महावीरे पुव्वाणुपुव्विं चरमाणे गामानुगामं दूइज्जमाणे इहमागच्छेज्जा इह समोसरज्जा इहेव हत्थीसीस्स नयरस्स बहिया पुप्फकरंडयउज्जाने कयवणमालपियस्स जक्खस्स जक्खाययणे अहापडिरूवं ओग्गहं ओगिण्हित्ता संजमेणं तवसा अप्पाणं भावेमाणे विहरेज्जा, तए णं अहं समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतिए मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वएज्जा। तए णं समणे भगवं महावीरे सुबाहुस्स कुमारस्स इमं एयारूवं अज्झत्थियं जाव वियाणित्ता पुव्वाणुपुव्विं चरमाणे गामानुगामं दूइज्जमाणे जेणेव हत्थिसीसे नयरे जेणेव पुप्फकरंडयउज्जाने जेणेव कयवणमालपियस्स जक्खस्स जक्खाययणे तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता अहापडिरूवं ओग्गहं ओगिण्हित्ता संजमेणं तवसा अप्पाणं भावेमाणे विहरइ। परिसा राया निग्गए। तए णं तस्स सुवाहुस्स कुमारस्स तं महया जणसद्दं वा जाव जणसण्णिवायं वा सुणमाणस्स वा पासमाणस्स वा अयमेयारूवे अज्झत्थिए चिंतिए कप्पिए पत्थिए मनोगए संकल्पे समुप्प-ज्जित्था–एवं जहा जमाली तहा निग्गओ। धम्मो कहिओ। परिसा राया पडिगया। तए णं से सुबाहुकुमारे समणस्स भगवओ महावीरस्स अंतिए धम्मं सोच्चा निसम्म हट्ठतुट्ठे जहा मेहो तहा अम्मापियरो आपुच्छइ। निक्खमणाभिसेओ तहेव जाव अनगारे जाए इरियासमिए जाव गुत्तबंभयारी। तए णं से सुबाहू अनगारे समणस्स भगवओ मावीरस्स तहारूवाणं थेराणं अंतिए सामाइयमाइयाइं एक्कारस अंगाइं अहिज्जइ, अहिज्जित्ता चउत्थछट्ठट्ठमतवोवहाणेहिं अप्पाणं भावेत्ता, बहूइं वासाइं सामण्णपरियागं पाउणित्ता, मासियाए सलेहणाए अप्पाणं झुसित्ता, सट्ठिं भत्ताइं अणसणाए छेएत्ता आलोइयपडिक्कंते समाहिपत्ते कालमासे कालं किच्चा सोहम्मे कप्पे देवत्ताए उववन्ने। से णं तओ देवलोगाओ आउक्खएणं भवक्खएणं ठिइक्खएणं अनंतरं चयं चइत्ता माणुस्सं विग्गहं लभिहिइ, केवलं बोहिं बुज्झिहिइ, तहारूवाणं थेराणं अंतिए मुंडे भवित्ता अगाराओ अनगारियं पव्वइस्सइ। से णं तत्थ बहूइं वासाइं सामण्णं पाउणिहिइ । आलोइयपडिक्कंते समाहिपत्ते कालगए सणंकुमारे कप्पे देवत्ताए उववज्जिहिइ। से णं ताओ माणुस्सं, पव्वज्जा, बंभलोए । माणुस्सं, महासुक्के। माणुस्सं, आणए। माणुस्सं, आरणे। माणुस्सं सव्ट्ठसिद्धे। से णं तओ अनंतरं उव्वट्टित्ता महाविदेहे वासे जाइं कुलाइं भवंति अड्ढाइं पढमं अज्झयणं जहा दढपइण्णे सिज्झिहिइ बुज्झिहिइ मुच्चिहिइ परिणिव्वाहिइ सव्वदुक्खाणमंतं काहिइ। एवं खलु जंबू! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं सुहविवागाणं पढमस्स अज्झयणस्स अयमट्ठे पन्नत्ते।
Sutra Meaning : ભંતે ! જો શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે સુખવિપાકના દશ અધ્યયનો કહ્યા છે, તો ભંતે ! તેના પહેલા અધ્યયનનો શો અર્થ છે ? ત્યારે સુધર્માસ્વામીએ જંબૂ અણગારને કહ્યું – હે જંબૂ ! તે કાળે, તે સમયે હસ્તશીર્ષ નામે ઋદ્ધ – સમૃદ્ધ નગર હતું. તે હસ્તશીર્ષ નગરની બહાર ઈશાનકોણમાં પુષ્પકરંડક નામે ઉદ્યાન હતું, તે સર્વઋતુક ફળ – ફૂલ આદિથી યુક્ત હતું. ત્યાં કૃતવન માલપ્રિય નામના યક્ષનું દિવ્ય યક્ષાયતન હતું. તે નગરમાં અદીનશત્રુ રાજા હતો. તે મહાન્‌. હિમવંત સમાન હતો. તે અદીનશત્રુ રાજાને ધારિણી આદિ હજાર રાણી અંતઃપુરમાં હતી. તે ધારિણી રાણીએ કોઈ દિવસે તે તેવા પ્રકારના વાસગૃહમાં સ્વપ્નમાં સિંહને જોયો. મેઘની જેમ તેનો જન્મ આદિ કહેવું યાવત્‌ સુબાહુકુમાર ભોગસમર્થ થયો જાણ્યો. માતાપિતાએ અતિ ઊંચા ૫૦૦ પ્રાસાદાવતંસક કરાવ્યા. ભવન કરાવ્યું. મહાબલ રાજાવત્‌ કહેવું. વિશેષ એ કે પુષ્પચૂલા આદિ ૫૦૦ શ્રેષ્ઠ રાજકન્યા સાથે એક દિવસે પાણીગ્રહણ કરાવ્યુ. પૂર્વવત્‌ ૫૦૦નો દાયજો, યાવત્‌ ઉપરી પ્રાસાદે યાવત્‌ વિચરે છે. તે કાળે, તે સમયે શ્રમણ ભગવંત મહાવીર પધાર્યા. પર્ષદા નીકળી. કોણિકની જેમ અદીનશત્રુ નીકળ્યો. સુબાહુ પણ જમાલી માફક રથ વડે નીકળ્યો યાવત્‌ ધર્મ કહ્યો. રાજા અને પર્ષદા પાછા ગયા. ત્યારે ભગવંત મહાવીર પાસે તે સુબાહુકુમારે, ધર્મ સાંભળી, અવધારી, હર્ષિત – સંતુષ્ટ થઈ, ઉત્થાનથી ઉઠીને યાવત્‌ કહ્યું – ભગવન્‌ ! હું નિર્ગ્રન્થ પ્રવચનની શ્રદ્ધા કરું છું. આપ દેવાનુપ્રિયની પાસે જેમ ઘણા રાજા, ઇશ્વર આદિ દીક્ષા લે છે યાવત્‌ હે દેવાનુપ્રિય ! હું તેમ કરવા સમર્થ નથી, હું આપ દેવાનુપ્રિય પાસે પાંચ અણુવ્રત અને સાત શિક્ષાવ્રતિક ગૃહીધર્મ સ્વીકારવા ઇચ્છુ છું. જેમ સુખ ઉપજે તેમ કરો, પ્રતિબંધ ન કરો. ત્યારે તે સુબાહુએ ભગવંત પાસે પાંચ અણુવ્રતિક, સાત શિક્ષાવ્રતિક ગૃહીધર્મ સ્વીકાર્યો. સ્વીકારીને, રથારૂઢ થઈ પાછો ચાલ્યો ગયો. તે કાળે તે સમયે ભગવંતના જ્યેષ્ઠ શિષ્ય ઇન્દ્રભૂતિએ યાવત્‌ કહ્યું – અહો ભગવન્‌ ! સુબાહુકુમાર ઇષ્ટ – ઇષ્ટરૂપ, કાંત – કાંત રૂપ, પ્રિય – પ્રિયરૂપ એ રીતે મનોજ્ઞ, મણામ, સૌમ્ય, સુભગ, પ્રિયદર્શન અને સુરૂપ છે. ભગવન્‌ ! તે સુબાહુકુમાર, ઘણા લોકોને ઇષ્ટ આદિ અને સૌમ્ય છે. ભગવન્‌ ! સાધુજનને પણ તે ઇષ્ટ આદિ યાવત્‌ સુરૂપ છે. ભગવન્‌ ! તેણે આ, આવી, ઉદાર માનુષી ઋદ્ધિ કેવી રીતે લબ્ધ કરી – પ્રાપ્તકરી – અભિસમન્વાગત કરી, અથવા તે પૂર્વભવે કોણ હતો ? હે ગૌતમ ! તે કાળે, તે સમયે આ જ જંબૂદ્વીપ દ્વીપના ભરતક્ષેત્રમાં હસ્તિનાપુર નામે ઋદ્ધ – સમૃદ્ધ નગર હતું. ત્યાં સુમુખ ગાથાપતિ રહેતો હતો. તે કાળે, તે સમયે ધર્મઘોષનો જાતિસંપન્ન સ્થવિર યાવત્‌ ૫૦૦ શ્રમણો સાથે સંપરીવરીને, અનુક્રમે ચાલતા, એક ગામથી બીજે ગામ વિહાર કરતા હસ્તિનાપુર નગરે, સહસ્રામ્રવન ઉદ્યાનમાં આવ્યા, આવીને યથા પ્રતિરૂપ અવગ્રહ ગ્રહણ કરીને, સંયમ અને તપથી આત્માને ભાવિત કરતા વિચરે છે. તે કાળે, તે સમયે ધર્મઘોષ સ્થવિરના શિષ્ય સુદત્તમુનિ ઉદાર યાવત્‌ વિપુલ તેજોલેશ્યી હતા, માસક્ષમણનો નિરંતર તપ કરતા વિચરતા હતા. તે સુદત્ત મુનિએ માસક્ષમણને પારણે પહેલી પોરિસીમાં સજ્ઝાય કરી, ગૌતમ સ્વામીવત્‌ બધું કહેવું. ધર્મઘોષ સ્થવિરને પૂછીને યાવત્‌ ભિક્ષાભ્રમણ કરતા સુમુખ ગાથાપતિના ઘેર પ્રવેશ્યા. ત્યારે સુમુખ ગૃહપતિ, સુદત્તમુનિને આવતા જોઈને હર્ષિત – સંતુષ્ટ થઈ, આસનેથી ઊભો થયો, પાદપીઠથી નીચે ઊતર્યો, પાદુકા કાઢી, એકશાટિક ઉત્તરાસંગ કર્યુ, સુદત્તમુનિ તરફ સાત – આઠ પગલાં સામે ગયો. ત્રણ વખત આદક્ષિણ પ્રદક્ષિણ કરી. વંદન – નમસ્કાર કર્યા, ભોજનગૃહમાં ગયો. જઈને સ્વહસ્તે વિપુલ અશન – પાનાદિ વડે હું પ્રતિલાભીશ એમ વિચારી તુષ્ટ થયો. ત્યારપછી તે સુમુખ ગાથાપતિએ તેવી દ્રવ્ય – દાયક – પ્રતિગ્રાહક શુદ્ધિથી, ત્રિવિધ – ત્રિકરણ શુદ્ધિ વડે સુદત્ત મુનિને પ્રતિલાભતા પોતાનો સંસાર પરિમિત કર્યો, મનુષ્યનું આયુ બાંધ્યુ, તેના ઘેર આ પાંચ દિવ્યો પ્રગટ થયા – વસુધારાવૃષ્ટિ, પંચવર્ણી પુષ્પોનો નિપાત, વસ્ત્રોત્ક્ષેપ, આકાશમાં દેવદુંદુભિનો ધ્વનિ ‘અહોદાનં અહોદાનં’ એવી ઉદ્‌ઘોષણા. (તે જોઈને – ) હસ્તિનાપુર શૃંગાટક યાવત્‌ માર્ગોમાં ઘણા લોકો એકબીજાને એમ કહેવા લાગ્યા – હે દેવાનુપ્રિય ! સુમુખ ગાથાપતિ ધન્ય છે, સુકૃતપુન્ય છે, કૃતલક્ષણ છે, મનુષ્યજન્મનું ફળ પામ્યો છે, સુકૃતાર્થ છે. તેથી કરીને હે દેવાનુપ્રિય ! સુમુખ ગાથાપતિ ધન્ય છે. ત્યારપછી તે સુમુખ ગાથાપતિ ઘણા સેંકડો વર્ષનુ આયુ પાળીને, કાળમાસે કાળ કરીને આ જ હસ્તીશીર્ષ નગરમાં અદીનશત્રુ રાજાની ધારિણી દેવીની કુક્ષિમાં પુત્રપણે ઉત્પન્ન થયો છે. પછી તે ધારિણીદેવી શય્યામાં સૂતી – જાગતી ચલિત નિદ્રાવાળી હતી, ત્યારે તેણીએ સ્વપ્નમાં સિંહને જોયો. બાકી પૂર્વવત્‌. યાવત્‌ ઉપરી પ્રાસાદે વિચરે છે. હે ગૌતમ ! નિશ્ચે, સુબાહુ વડે આ, આવા સ્વરૂપની માનુષી રિદ્ધિ લબ્ધ – પ્રાપ્ત – અભિસમન્વાગત કરી છે. ભગવન્‌ ! શું સુબાહુકુમાર આપ દેવાનુપ્રિયની પાસે મુંડ થઈને, ઘેરથી નીકળી દીક્ષા લેવાને સમર્થ છે ? હા, સમર્થ છે. ત્યારે ગૌતમ સ્વામીએ ભગવંતને વંદન – નમન કર્યા. સંયમ અને તપથી આત્માને ભાવિત કરતા રહ્યા. ત્યારે શ્રમણ ભગવંત મહાવીર કોઈ દિવસે હસ્તિશીર્ષ નગરના પુષ્પકરંડક ઉદ્યાનના કૃતવનમાલ યક્ષના યક્ષાયતન થી વિહાર કર્યો, કરીને બહારના જનપદમાં વિચરે છે. ત્યારે સુબાહુકુમાર શ્રાવક થયો, તે જીવાજીવનો જ્ઞાતા થઈ યાવત્‌ પ્રતિલાભતો વિચરે છે. ત્યારપછી સુબાહુકુમાર કોઈ દિવસે ચૌદશ – આઠમ – પૂનમ – અમાસમાં પૌષધશાળાએ આવ્યો. પૌષધશાળા પ્રમાર્જી. પછી ઉચ્ચાર – પ્રસ્રવણ ભૂમિને પડિલેહીને દર્ભ – સંસ્તારક પાથર્યો, તેના ઉપર બેસીને અઠ્ઠમભક્ત સ્વીકાર્યો, સ્વીકારીને પોષધશાળામાં પૌષધિક થઈને અઠ્ઠમભક્તિક પૌષધનું પાલન કરતો રહ્યો. ત્યારે તે સુબાહુકુમારને મધ્યરાત્રિ કાળ સમયે ધર્મ – જાગરિકાથી જાગતા આવો વિચાર આવ્યો કે – તે ગ્રામ, નગર યાવત્‌ સન્નિવેશ ધન્ય છે, જ્યારે શ્રમણ ભગવંત મહાવીર યાવત્‌ વિચરે છે. તે રાજા, ઇશ્વર, તલવર આદિ ધન્ય છે, જે શ્રમણ ભગવંત મહાવીર પાસે મુંડ થઈ યાવત્‌ દીક્ષા લે છે. તે રાજા, ઇશ્વરાદિ ધન્ય છે, જે ભગવંત પાસે પાંચ અણુવ્રત યાવત્‌ ગૃહીધર્મ સ્વીકારે છે. તે રાજા, ઇશ્વરાદિ ધન્ય છે, જે ભગવંત પાસે ધર્મ સાંભળે છે. જો તે શ્રમણ ભગવંત મહાવીર અનુક્રમે ચાલતા, એક ગામથી બીજે ગામ ચાલતા, એક ગામથી બીજે ગામ વિચરતા, અહીં આવીને યાવત્‌ વિચરે તો હું શ્રમણ ભગવંત પાસે મુંડ થઈ યાવત્‌ દીક્ષા લઉં. ત્યારે ભગવંતે સુબાહુકુમાર ના આવા આધ્યાત્મિક વિચારને યાવત્‌ જાણીને અનુક્રમે યાવત્‌ વિચરતા હસ્તિશીર્ષ નગરના પુષ્પક ઉદ્યાને કૃતવનમાલ – પ્રિય યક્ષના યક્ષાયતને આવ્યા. આવીને યથાપ્રતિરૂપ અવગ્રહ ગ્રહણ કરી સંયમ અને તપથી આત્માને ભાવિત કરતા વિચરે છે. પર્ષદા નીકળી. પછી તે સુબાહુ કુમાર પૂર્વવત્‌ નીકળ્યો તેને અને તે મોટી પર્ષદાને ધર્મ કહ્યો. પર્ષદા, રાજા પાછા ગયા. ત્યારે સુબાહુકુમારે ભગવંત પાસે ધર્મ સાંભળી, અવધારી, હર્ષિત – સંતુષ્ટ થઈ, મેઘકુમારની જેમ માતા – પિતાને પૂછ્યું. તે પ્રમાણે નિષ્ક્રમણાભિષેક કર્યો યાવત્‌ અણગાર થયા. કેવા અણગાર થયા ? ઇર્યાસમિત યાવત્‌ બ્રહ્મચારી. ત્યારપછી તે સુબાહુ મુનિ ભગવંતના તથારૂપ સ્થવિરો પાસે સામાયિકથી આરંભીને અગિયાર અંગો ભણ્યા. ઘણા ઉપવાસ, છઠ્ઠ, અઠ્ઠમાદિ તપોવિધાનથી આત્માને ભાવતા, ઘણા વર્ષનો શ્રામણ્યપર્યાય પાળીને, માસિકી સંલેખના વડે આત્માને આરાધી, અનશન વડે ૬૦ ભક્તોને છેદીને આલોચના – પ્રતિક્રમણ કરી, સમાધિ પામી, કાળ કરી, સૌધર્મકલ્પે દેવ થયા. તે દેવલોકથી આયુ – ભવ – સ્થિતિનો ક્ષય થતા અનંતર ચ્યવીને મનુષ્યગતિ પામીને, બોધ પામીને તથારૂપ સ્થવિરો પાસે મુંડ થઈ યાવત્‌ દીક્ષા લેશે. ત્યાં ઘણા વર્ષો શ્રામણ્ય પાળીને, આલોચના – પ્રતિક્રમણ કરી, સમાધિ પામી, કાળ કરી સનત્કુમાર કલ્પે દેવ થશે. ત્યાંથી મનુષ્ય – ત્યાંથી બ્રહ્મલોકે, ત્યાંથી મનુષ્ય – મહાશુક્રે, ત્યાંથી મનુષ્ય – આનત કલ્પે, ત્યાંથી મનુષ્ય – આરણ કલ્પે, ત્યાંથી મનુષ્ય – સર્વાર્થસિદ્ધે, ત્યાંથી ચ્યવીને મહાવિદેહ ક્ષેત્રે યાવત્‌ ઋદ્ધિમંત કુળે ઉત્પન્ન થઈ, દૃઢપ્રતિજ્ઞની જેમ મોક્ષે જશે. હે જંબૂ ! ભગવંત મહાવીરે યાવત્‌ સુખવિપાકના પ્રથમ અધ્યયનનો આ અર્થ કહ્યો છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] jai nam bhamte! Samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam suhavivaganam dasa ajjhayana pannatta, padhamassa nam bhamte! Ajjhayanassa suhavivaganam samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam ke atthe pannatte? Tae nam se suhamme jambu–anagaram evam vayasi–evam khalu jambu! Tenam kalenam tenam samaenam hatthisise namam nayare hottha–riddhatthimiyasamiddhe. Tassa nam hatthisisassa bahiya uttarapuratthime disibhae, ettha nam pupphakaramdae namam ujjane hottha–savvouya–puppha–samiddhe. Tattha nam kayavanamalapiyassa jakkhassa jakkhayayane hottha–divve. Tattha nam hatthisose nayare adonasattu namam raya hottha–mahayahimamvata–mahamta–malaya–mamdara–mahimdasare. Tassa nam adinasattussa ranno dharinipamokkham devisahassam orohe yavi hottha. Tae nam sa dharini devi annaya kayai tamsi tarisagamsi vasabhavanamsi siham sumine pasai, jaha mehassa jammanam taha bhaniyavvam. Tae nam se subahukumare bavattarikalapamdie java alambhogasamatthe jae yavi hottha. Tae nam tam subahukumare ammapiyaro bavattarikalapamdiyam java alambhogasamattham va janamti, janitta ammapiyaro pamcha pasayavademsagasayaim karemti–abbhuggayamusiyapahasiyaim. Egam cha nam maham bhavanam karemti evam jaha mahabbalassa ranno, navaram–pupphachulapamokkhanam pamchanham rayavarakannagasayanam egadivasenam panim, navaram–pupphachulapamokkhanam pamchanham rayavarakannagasayanam egadivasenam panim ginhaveti. Taheva pamchasaio dao java uppim pasayavaragae phuttamanehim muimgamatthaehim varataruni-sampauttehim battisaibaddhaehim nadaehim uvagijjamane–uvagijjamane uvalalijjamane–uvalali-jjagane itthe sadda–pharisa–rasa–ruva–gamdhe viule manussae kamabhoge pachchanubhavamane viharai. Tenam kalenam tenam samaenam samane bhagavam mahavire samosadhe. Parisa niggaya. Adinasattu jaha kunie taha niggae. Subahu vi jaha jamali taha rahenam niggae java dhammo kahio. Raya parisa gaya. Tae nam se subahukumare samanassa bhagavao mahavirassa amtie dhammam sochcha nisamma hatthatutthe utthei java evam vayasi–saddahami nam bhamte! Niggamtham pavayana. Jaha nam devanuppiyanam amtie bahave raisara–talavara–madambiya–kodumbiya–ibbha–setthi–senavai–satthavahappabhiyao mumde bhavitta aga-rao anagariyam pavvayamti no khalu aham taha samchaemi pavvaittae, aham nam devanuppiyanam amtie pamchanuvvaiyam sattasikkhavaiyam–duvalasaviham gihidhammam padivajjami. Ahasuham devanuppiya! Ma padibamdham kareha. Tae nam se subahu samanassa bhagavao mahavirassa amtie pamchanuvvaiyam sattasikkhavaiyam–duvalasaviham gihidhammam padivajjai, padivajjitta tameva chaugghamtam asaraham duruhai, duruhitta jameva disam paubbhue tameva disam padigae. Tenam kalenam tenam samaenam samanassa bhagavao mahavirassa jetthe amtevasi imdabhui java evam vayasi–aho nam bhamte! Subahukumare itthe ittharuve kamte kamtaruve pie piyaruve manunne manunnaruve maname manamaruve some somaruve subhage subhagaruve piyadamsane suruve. Bahujanassa vi ya nam bhamte! Subahukumare itthe ittharuve kamte kamtaruve pie piyaruve manunne manunnaruve maname manamaruve some somaruve subhage subhagaruve piyadamsane suruve. Sahujanassa vi ya nam bhamte! Subahukumare itthe ittharuve kamte kamtaruve pie piyaruve manunnemanunnaruve manave manamaruve some somaruve subhage subhagaruve piyadamsane suruve. Subahuna bhamte! Kumarenam ima eyaruva urala manusiddhi kinna laddha? Kinna patta? Kinna abhisamannagaya? Ke va esa asi puvvabhave? Kim namae va kim va goenam? Kayaramsi va gamamsi va sannivesamsi va? Kim va dachcha kim va bhochcha kim va samayaritta, kassa va taharuvassa samanassa va mahanassa va amtie egamavi ayariyam suvayanam sochcha nisamma suvahuna kumarena ima eyaruva urala manussiddho laddha patta abhisamannagaya? Goyamai! Samane bhagavam mahavire bhagavam goyamam amamtetta evam vayasi– Evam khalu goyama! Tenam kalenam tenam samaenam iheva jambuddive dive bharahe vase hatthinaure namam nayare hottha–riddhatthimiyasamiddhe. Tattha nam hatthinaure nayare sumuhe namam gahavai parivasai–addhe. Tenam kalenam tenam samaenam dhammaghosa namam thera jaisampanna java pamchahim samanasaehim saddhim samparivuda puvvanupuvvim charamana gamanagamam duijjamana jeneva hatthinaure nayare jeneva sahassambavane ujjane teneva uvagachchhamti, uvagachchhitta ahapadiruvam oggaham oginhitta samjamenam tavasa appanam bhavemana viharamti. Tenam kalenam tenam samaenam dhammaghosanam theranam amtevasi sudatte namam anagare orale ghore ghoragune ghoratavassi ghorabambhacheravasi uchchudhasarire samkkhittaviula–teyalesse masammasenam khamamane viharai. Tae nam se sudatte anagare masakhamanaparanagamsi padhamae porisie sajjhayam karei, jaha goyamasami taheva dhammaghose there apuchchhai java adamane sumuhassa gahavaissa gihe anuppavitthe. Tae nam se sumuhe gahavai sudattam anagaram ejjamanam pasai, pasitta hatthatutthe asamao abbhutthei, abbhutthetta payavidhao pachchoruhai, pachchoruhitta pauyao omuyai, omuitta egasadiyam uttarasamgam karei, karetta sudattam anagaram sattattha payaim pachchuggachchhai, pachchuggachchhitta tikkhutto ayahinam payahinam sarei, karetta vamdai namamsai, vamditta namamsitta jeneva bhattaghare uvagachchhai, uvagachchhitta sayahatthenam viulenam asana–pana–khaima–saimenam padilabhessamiti tutthe padilabhemane vi tutthe padilabhie vi tutthe. Tae nam tassa sumuhassa gahavaissa tenam davvasuddhenam gahagasuddhenam dayagasuddhenam tivihenam tikaranasuddhenam sudatte anagare padilabhie samane samsare parittikae, manussaue nibaddhe, gehamsi ya se imaim pamcha divvaim paubbhuyaim, tam jaha–vasuhara vuttha, dasaddhavanne kusume nivatite, chelukkheve kae, ahayao devadumdubhio, amtara vi ya nam agasasi aho dane aho dane ghutthe ya. Hatthinaure simghadaga–tiga–chaukka–chachchara–chaummuha–mahapaha pahesu bahujano annamannassa evam aikkhai evam bhasei evam pannavei evam paruvei–dhanne nam devanuppiya! Sumuhe gahavai punne nam devanuppiya! Sumuhe gahavai evam–kayatthe nam kayalakkhane nam suladdhe nam sumuhassa gahavaissa jammajiviyaphale, jassa nam ima eyaruva urala manussiddhi laddha patta abhisamannagaya. Tam dhanne nam devanuppiya! Sumuhe gahavai punne nam devanuppiya! Sumuhe gahavai evam–kayatthe nam kayalakkhane nam suladdhe nam sumuhassa gahavaissa jammajiviyaphale, jassa nam ima eyaruva urala manussiddhi laddha patta abhisamannagaya. Tae nam se sumuhe gahavai bahuim vasasayaim auyam palei, palaitta kalamase kalam kichcha iheva hatthisise nayare adinasattussa ranno dharinie devie kuchchhimsi puttattae uvavanne. Tae nam sa dharini devi sayanijjamsi suttajagara ohiramani–ohiramani taheva siham pasai, sesam tam cheva java uppim pasae viharai. Tam evam khalu goyama! Subahuna ima eyaruva manusiddhi laddha patta abhisamannagaya. Pabhu nam bhamte! Subahukumare devanuppiyanam amtie mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaittae? Hamta pabhu. Tae nam se bhagavam goyame samanam bhagavam mahaviram vamdai namamsai, vamditta namamsitta samjamenam tavasa appanam bhavemane viharai. Tae nam samane bhagavam mahavire annaya kayai hatthisisao nayarao pupphakaramdayaujjanao kayavanamalapiyajakkhayayanao padinikkhamai, padinikkhamitta bahiya janavayaviharam viharai. Tae nam se subahukumare samanovasae jae–abhigayajivajive java padilabhemane viharai. Tae nam se subahukumare annaya kayai chauddasatthamudditthapunnamasinisu jeneva posahasala teneva uvagachchhai, uvagachchhitta posahasalam pamajjai, pamajjitta uchcharapasavanabhumim padilehei, padilehetta dabbhasamtharam samtharai, samtharitta dabbhasamtharam duruhai, duruhitta atthamabhattam paginhai, paginhitta posahasalae posahie atthamabhattie posaham padijagaramane viharai. Tae nam tassa subahussa kumarassa puvvarattavarattakalasamayamsi dhammajagariyam jagaramanassa imeyaruve ajjhatthie chimtie kappie patthie manogae samkalpe samuppajjittha–dhanna nam te gamagara–nayara–nigama–rayahani–kheda–kabbada–donamuha–madamba–pattanasama–sambaha–sannivesa, jattha nam samane bhagavam mahavire viharai. Dhanna nam te raisara–talavara–madambiya–kodumbiya–ibbha–setthi–senavai–satthavahappabhiyao, je nam samanassa bhagavao mahavirassa amtie mumda bhavitta agarao anagariyam pavvayamti. Dhanna nam te raisara–talavara–mamdabiya–kodumbiya–ibbha–setthi–senavai–satthavahappabhiyao, je nam samanassa bhagavao mahavirassa amtie pamchanuvvaiyam sattasikkhavaiyam–duvalasaviham gihidhammam padivajjamti. Dhanna nam te raisara–talavara–mamdabiya–kodumbiya–ibbha–setthi–senavai–satthavahappabhiyao, je nam samanassa bhagavao mahavirassa amtie dhammam sunemti. Tam jai nam samane bhagavam mahavire puvvanupuvvim charamane gamanugamam duijjamane ihamagachchhejja iha samosarajja iheva hatthisissa nayarassa bahiya pupphakaramdayaujjane kayavanamalapiyassa jakkhassa jakkhayayane ahapadiruvam oggaham oginhitta samjamenam tavasa appanam bhavemane viharejja, tae nam aham samanassa bhagavao mahavirassa amtie mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaejja. Tae nam samane bhagavam mahavire subahussa kumarassa imam eyaruvam ajjhatthiyam java viyanitta puvvanupuvvim charamane gamanugamam duijjamane jeneva hatthisise nayare jeneva pupphakaramdayaujjane jeneva kayavanamalapiyassa jakkhassa jakkhayayane teneva uvagachchhai, uvagachchhitta ahapadiruvam oggaham oginhitta samjamenam tavasa appanam bhavemane viharai. Parisa raya niggae. Tae nam tassa suvahussa kumarassa tam mahaya janasaddam va java janasannivayam va sunamanassa va pasamanassa va ayameyaruve ajjhatthie chimtie kappie patthie manogae samkalpe samuppa-jjittha–evam jaha jamali taha niggao. Dhammo kahio. Parisa raya padigaya. Tae nam se subahukumare samanassa bhagavao mahavirassa amtie dhammam sochcha nisamma hatthatutthe jaha meho taha ammapiyaro apuchchhai. Nikkhamanabhiseo taheva java anagare jae iriyasamie java guttabambhayari. Tae nam se subahu anagare samanassa bhagavao mavirassa taharuvanam theranam amtie samaiyamaiyaim ekkarasa amgaim ahijjai, ahijjitta chautthachhatthatthamatavovahanehim appanam bhavetta, bahuim vasaim samannapariyagam paunitta, masiyae salehanae appanam jhusitta, satthim bhattaim anasanae chheetta aloiyapadikkamte samahipatte kalamase kalam kichcha sohamme kappe devattae uvavanne. Se nam tao devalogao aukkhaenam bhavakkhaenam thiikkhaenam anamtaram chayam chaitta manussam viggaham labhihii, kevalam bohim bujjhihii, taharuvanam theranam amtie mumde bhavitta agarao anagariyam pavvaissai. Se nam tattha bahuim vasaim samannam paunihii. Aloiyapadikkamte samahipatte kalagae sanamkumare kappe devattae uvavajjihii. Se nam tao manussam, pavvajja, bambhaloe. Manussam, mahasukke. Manussam, anae. Manussam, arane. Manussam savtthasiddhe. Se nam tao anamtaram uvvattitta mahavidehe vase jaim kulaim bhavamti addhaim padhamam ajjhayanam Jaha dadhapainne sijjhihii bujjhihii muchchihii parinivvahii savvadukkhanamamtam kahii. Evam khalu jambu! Samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam suhavivaganam padhamassa ajjhayanassa ayamatthe pannatte.
Sutra Meaning Transliteration : Bhamte ! Jo shramana bhagavamta mahavire sukhavipakana dasha adhyayano kahya chhe, to bhamte ! Tena pahela adhyayanano sho artha chhe\? Tyare sudharmasvamie jambu anagarane kahyum – he jambu ! Te kale, te samaye hastashirsha name riddha – samriddha nagara hatum. Te hastashirsha nagarani bahara ishanakonamam pushpakaramdaka name udyana hatum, te sarvarituka phala – phula adithi yukta hatum. Tyam kritavana malapriya namana yakshanum divya yakshayatana hatum. Te nagaramam adinashatru raja hato. Te mahan. Himavamta samana hato. Te adinashatru rajane dharini adi hajara rani amtahpuramam hati. Te dharini ranie koi divase te teva prakarana vasagrihamam svapnamam simhane joyo. Meghani jema teno janma adi kahevum yavat subahukumara bhogasamartha thayo janyo. Matapitae ati umcha 500 prasadavatamsaka karavya. Bhavana karavyum. Mahabala rajavat kahevum. Vishesha e ke pushpachula adi 500 shreshtha rajakanya sathe eka divase panigrahana karavyu. Purvavat 500no dayajo, yavat upari prasade yavat vichare chhe. Te kale, te samaye shramana bhagavamta mahavira padharya. Parshada nikali. Konikani jema adinashatru nikalyo. Subahu pana jamali maphaka ratha vade nikalyo yavat dharma kahyo. Raja ane parshada pachha gaya. Tyare bhagavamta mahavira pase te subahukumare, dharma sambhali, avadhari, harshita – samtushta thai, utthanathi uthine yavat kahyum – bhagavan ! Hum nirgrantha pravachanani shraddha karum chhum. Apa devanupriyani pase jema ghana raja, ishvara adi diksha le chhe yavat he devanupriya ! Hum tema karava samartha nathi, hum apa devanupriya pase pamcha anuvrata ane sata shikshavratika grihidharma svikarava ichchhu chhum. Jema sukha upaje tema karo, pratibamdha na karo. Tyare te subahue bhagavamta pase pamcha anuvratika, sata shikshavratika grihidharma svikaryo. Svikarine, ratharudha thai pachho chalyo gayo. Te kale te samaye bhagavamtana jyeshtha shishya indrabhutie yavat kahyum – aho bhagavan ! Subahukumara ishta – ishtarupa, kamta – kamta rupa, priya – priyarupa e rite manojnya, manama, saumya, subhaga, priyadarshana ane surupa chhe. Bhagavan ! Te subahukumara, ghana lokone ishta adi ane saumya chhe. Bhagavan ! Sadhujanane pana te ishta adi yavat surupa chhe. Bhagavan ! Tene a, avi, udara manushi riddhi kevi rite labdha kari – praptakari – abhisamanvagata kari, athava te purvabhave kona hato\? He gautama ! Te kale, te samaye a ja jambudvipa dvipana bharatakshetramam hastinapura name riddha – samriddha nagara hatum. Tyam sumukha gathapati raheto hato. Te kale, te samaye dharmaghoshano jatisampanna sthavira yavat 500 shramano sathe samparivarine, anukrame chalata, eka gamathi bije gama vihara karata hastinapura nagare, sahasramravana udyanamam avya, avine yatha pratirupa avagraha grahana karine, samyama ane tapathi atmane bhavita karata vichare chhe. Te kale, te samaye dharmaghosha sthavirana shishya sudattamuni udara yavat vipula tejoleshyi hata, masakshamanano niramtara tapa karata vicharata hata. Te sudatta munie masakshamanane parane paheli porisimam sajjhaya kari, gautama svamivat badhum kahevum. Dharmaghosha sthavirane puchhine yavat bhikshabhramana karata sumukha gathapatina ghera praveshya. Tyare sumukha grihapati, sudattamunine avata joine harshita – samtushta thai, asanethi ubho thayo, padapithathi niche utaryo, paduka kadhi, ekashatika uttarasamga karyu, sudattamuni tarapha sata – atha pagalam same gayo. Trana vakhata adakshina pradakshina kari. Vamdana – namaskara karya, bhojanagrihamam gayo. Jaine svahaste vipula ashana – panadi vade hum pratilabhisha ema vichari tushta thayo. Tyarapachhi te sumukha gathapatie tevi dravya – dayaka – pratigrahaka shuddhithi, trividha – trikarana shuddhi vade sudatta munine pratilabhata potano samsara parimita karyo, manushyanum ayu bamdhyu, tena ghera a pamcha divyo pragata thaya – vasudharavrishti, pamchavarni pushpono nipata, vastrotkshepa, akashamam devadumdubhino dhvani ‘ahodanam ahodanam’ evi udghoshana. (te joine – ) Hastinapura shrimgataka yavat margomam ghana loko ekabijane ema kaheva lagya – he devanupriya ! Sumukha gathapati dhanya chhe, sukritapunya chhe, kritalakshana chhe, manushyajanmanum phala pamyo chhe, sukritartha chhe. Tethi karine he devanupriya ! Sumukha gathapati dhanya chhe. Tyarapachhi te sumukha gathapati ghana semkado varshanu ayu paline, kalamase kala karine a ja hastishirsha nagaramam adinashatru rajani dharini devini kukshimam putrapane utpanna thayo chhe. Pachhi te dharinidevi shayyamam suti – jagati chalita nidravali hati, tyare tenie svapnamam simhane joyo. Baki purvavat. Yavat upari prasade vichare chhe. He gautama ! Nishche, subahu vade a, ava svarupani manushi riddhi labdha – prapta – abhisamanvagata kari chhe. Bhagavan ! Shum subahukumara apa devanupriyani pase mumda thaine, gherathi nikali diksha levane samartha chhe\? Ha, samartha chhe. Tyare gautama svamie bhagavamtane vamdana – namana karya. Samyama ane tapathi atmane bhavita karata rahya. Tyare shramana bhagavamta mahavira koi divase hastishirsha nagarana pushpakaramdaka udyanana kritavanamala yakshana yakshayatana thi vihara karyo, karine baharana janapadamam vichare chhe. Tyare subahukumara shravaka thayo, te jivajivano jnyata thai yavat pratilabhato vichare chhe. Tyarapachhi subahukumara koi divase chaudasha – athama – punama – amasamam paushadhashalae avyo. Paushadhashala pramarji. Pachhi uchchara – prasravana bhumine padilehine darbha – samstaraka patharyo, tena upara besine aththamabhakta svikaryo, svikarine poshadhashalamam paushadhika thaine aththamabhaktika paushadhanum palana karato rahyo. Tyare te subahukumarane madhyaratri kala samaye dharma – jagarikathi jagata avo vichara avyo ke – te grama, nagara yavat sannivesha dhanya chhe, jyare shramana bhagavamta mahavira yavat vichare chhe. Te raja, ishvara, talavara adi dhanya chhe, je shramana bhagavamta mahavira pase mumda thai yavat diksha le chhe. Te raja, ishvaradi dhanya chhe, je bhagavamta pase pamcha anuvrata yavat grihidharma svikare chhe. Te raja, ishvaradi dhanya chhe, je bhagavamta pase dharma sambhale chhe. Jo te shramana bhagavamta mahavira anukrame chalata, eka gamathi bije gama chalata, eka gamathi bije gama vicharata, ahim avine yavat vichare to hum shramana bhagavamta pase mumda thai yavat diksha laum. Tyare bhagavamte subahukumara na ava adhyatmika vicharane yavat janine anukrame yavat vicharata hastishirsha nagarana pushpaka udyane kritavanamala – priya yakshana yakshayatane avya. Avine yathapratirupa avagraha grahana kari samyama ane tapathi atmane bhavita karata vichare chhe. Parshada nikali. Pachhi te subahu kumara purvavat nikalyo tene ane te moti parshadane dharma kahyo. Parshada, raja pachha gaya. Tyare subahukumare bhagavamta pase dharma sambhali, avadhari, harshita – samtushta thai, meghakumarani jema mata – pitane puchhyum. Te pramane nishkramanabhisheka karyo yavat anagara thaya. Keva anagara thaya\? Iryasamita yavat brahmachari. Tyarapachhi te subahu muni bhagavamtana tatharupa sthaviro pase samayikathi arambhine agiyara amgo bhanya. Ghana upavasa, chhaththa, aththamadi tapovidhanathi atmane bhavata, ghana varshano shramanyaparyaya paline, masiki samlekhana vade atmane aradhi, anashana vade 60 bhaktone chhedine alochana – pratikramana kari, samadhi pami, kala kari, saudharmakalpe deva thaya. Te devalokathi ayu – bhava – sthitino kshaya thata anamtara chyavine manushyagati pamine, bodha pamine tatharupa sthaviro pase mumda thai yavat diksha leshe. Tyam ghana varsho shramanya paline, alochana – pratikramana kari, samadhi pami, kala kari sanatkumara kalpe deva thashe. Tyamthi manushya – tyamthi brahmaloke, tyamthi manushya – mahashukre, tyamthi manushya – anata kalpe, tyamthi manushya – arana kalpe, tyamthi manushya – sarvarthasiddhe, tyamthi chyavine mahavideha kshetre yavat riddhimamta kule utpanna thai, dridhapratijnyani jema mokshe jashe. He jambu ! Bhagavamta mahavire yavat sukhavipakana prathama adhyayanano a artha kahyo chhe.