Sutra Navigation: Vipakasutra ( વિપાકશ્રુતાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1105533
Scripture Name( English ): Vipakasutra Translated Scripture Name : વિપાકશ્રુતાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

श्रुतस्कंध-१ दुःख विपाक

अध्ययन-९ देवदत्त

 Translated Chapter :

શ્રુતસ્કંધ-૧ દુઃખ વિપાક

અધ્યયન-૯ દેવદત્ત
Section : Translated Section :
Sutra Number : 33 Category : Ang-11
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] जइ णं भंते! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं दुहविवागाणं अट्ठमस्स अज्झयणस्स अयमट्ठे पन्नत्ते, नवमस्स णं भंते! अज्झयणस्स समणेणं भगवया महावीरेणं के अट्ठे पन्नत्ते? तए णं से सुहम्मे अनगारे जंबू–अनगारं एवं वयासी– एवं खलु जंबू! तेणं कालेणं तेणं समएणं रोहीडए नामं नयरे होत्था–रिद्धत्थिमियसमिद्धे। पुढवीवडेंसए उज्जाने। धरणो जक्खो। वेसमणदत्ते राया। सिरी देवी। पूसनंदी कुमारे जुवराया। तत्थ णं रोहीडए नयरे दत्ते नामं गाहावई परिवसइ–अड्ढे। कण्हसिरी भारिया। तस्स णं दत्तस्स धूया कण्हसिरीए अत्तया देवदत्ता नामं दारिया होत्था–अहीनपडिपुण्ण–पंचिंदियसरीरा। तेणं कालेणं तेणं समाएणं सामी समोसढे जाव परिसा पडिगया। तेणं कालेणं तेणं सएणं समणस्स भगवओ महावीरस्स जेट्ठे अंतेवासी छट्ठक्खमणपारणगंसि तहेव जाव रायमग्गमोगाढे हत्थी आसे पुरिसे पासइ। तेसिं पुरिसाणं भज्झगयं पासइ एगं इत्थियं–अवओडयबंधणं उक्खित्तकतण्णनासं नेहतुप्पियगत्तं वज्झ–करकडि–जुयनियच्छं कंठेगुणरत्त–मल्लदामं चुण्णगुंडियगातं चुण्णयं वज्झपाणपीयं सूले भिज्जमाणं पासइ, पासित्ता भगवओ गोयमस्स इमेयारूवे अज्झत्थिए चिंतिए कप्पिए पत्थिए मनोगए संकप्पे समुप्पज्जित्था, तहेव निग्गए जाव एवं वयासी– एस णं भंते! इत्थिया पुव्वभवे का आसि? एवं खलु गोयमा! तेणं कालेणं तेणं समएणं इहेव जुंबुद्दीवे दीवे मारहे वासे सुपइट्ठे नामं नयरे होत्था–रिद्धत्थिमियसमिद्धे। महासेने राया। तस्स णं महासेनस्स रन्नो धारिणीपामोक्खं देवीसहस्सं ओरोहे यावि होत्था। तस्स णं महासेनस्स रन्नो पुत्ते धारिणीए देवीए अत्तए सीहसेने नामं कुमारे होत्था–अहीन–पडिपुण्ण–पंचिदियसरीरे जुवराया। तए णं तस्स सीहसेनस्स कुमारस्स अम्मापियरो अन्नया कयाइ पंच पासायवडेंसयसयाइं करेंति–अब्भुग्गयमूसियाइं। तए णं तस्स सीहसेनस्स कुमारस्स अम्मापियरो अन्नया कयाइ सामापामोक्खाणं पंचण्हं रायवरकन्नगसयाणं एग दिवसे पाणिं गिण्हावेंसु। पंचसओ दाओ। तए णं से सीहसेने कुमारे सामापामोक्खेहिं पंचेहिं देवीसएहिं सद्धिं उप्पिं पासायवरगए जाव विहरइ। तए णं से महासेने राया अन्नया कयाइ कालधम्मुणा संजुत्ते। नीहरणं। राया जाए। तए णं से सीहसेने राया सामाए देवीए मुच्छिए गिद्धे गढिए अज्झोववण्णे अवसेसाओ देवीओ नो आढाइ नो परिजाणइ, अणाढायमाणे अपरिजणमाणे विहरइ। तए णं तासिं एगूणगाणं पंचण्हं देवीसयाणं एगूणाइं पंचमाइसयाइं इमीसे कहाए लद्धट्ठाइं सवणयाए– एवं खलु सीहसेने राया सामाए देवीए मुच्छिए गिद्धे गढिए अज्झोववण्णे अम्हं धूयाओ नो आढाइ नो परिजाणइ, अनाढायमाये अपरिजाणमाणे विहरइ। तं सेयं खलु अम्हं सामं देविं अग्गियओगेण वा विसप्पओगेण वा सत्थप्पओगेण वा जीवियाओ ववरोवित्तए– एवं संपेहेंति, संपेहेत्ता सामाए देवीए अंतराणि य छिद्दाणि य विवराणि य पडिजागरमाणीओ–पडिजागरमाणीओ विहरुंति। तए णं सामा देवी इमीसे कहाए लद्धट्ठा सवणयाए–एवं खलु ममं एगूणगाणं पंचण्हं सवत्तीसयाणं एगूणाइं? पंचमाइसयाइं इमीसे कहाए लद्धट्ठाइं सवणयाए अन्नमन्नं एवं वयासी– एवं खलु सीहसेने राया सामाए देवीए मुच्छिए जाव पडिजागरमाणीओ विहरंति तं न नज्जइ णं ममं केणइ कुमारेणं मारिस्संती ति कट्टु भीया तत्था तसिया उव्विग्गा संजायभया जेणेव कोवघरे तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता ओहय मनसंकप्पा करतलपल्हत्थमुही अट्टज्झाणोवगया भूमिगयदिट्ठीया झियाइ। तए णं से सीहसेने राया इमीसे कहाए लद्धट्ठे समाणे जेणेव कोवघरए, जेणेव सामा देवी, तेणेवो उवागच्छइ, उवागच्छित्ता सामं देवि ओहय मनसंकप्पं करतलपल्हत्थमुहिं अट्टज्झाणोवगयं भूमिगयदिट्ठीयं झियायमाणिं पासइ, पासित्तान एवं वयासी किं णं तुमं देवानुप्पिए! ओहय मणसंकप्पा करतलपल्हत्थमुही अट्टज्झाणोवगया भूमिगयदिट्ठीया झियासि? तए णं सा सामा देवी सीहसेनेणं रन्नाएवं वुत्ता समाणा उप्फेणउप्फेणियं सीहसेनं रायं एवं वयासी– एवं खलु सामी! ममं एगूणगाणं पंच सवत्तीसयाणं एगूणाइं पंच माइंसयाइं इमीसे कहाए लद्धट्ठाइं सवणयाए अन्नमन्नं सद्दावेत्ता एवं वयासी– एवं खलु सीहसेने राया सामाए देवीए मुच्छिए गिद्धे गढिए अज्झोववण्णे अम्हं धूयाओ नो आढाइ नो परिजाणइ जाव अंतराणि य छिद्दाणि य विवराणि य पडिजागरमाणीओ–पडिजागरमाणीओ विहरंति। तं न नज्जइ णं सामी! ममं केणइ कु–मारेणं मारिस्संति ति कट्टु भीया जाव झियामि। तए णं से सीहसेने राया सामं देविं एवं वयासी–मा णं तुमं देवानुप्पिया! ओहयमनसंकप्पा जाव झियाहि। अहं णं तह घत्तिहामि जहा णं तव नत्थि कत्तो वि सरीरस्स आबाहे वा पबाहे वा भविस्सइ त्ति कट्टु ताहिं इट्ठाहिं कंताहि पियाहिं मणुन्नाहिं मणामाहिं वग्गूहिं समासासेइ, समासासेत्ता तओ पडिनिक्खमइ, पडिनिक्खमित्ता कोडुंबियपुरिसे सद्दावेइ, सद्दावेत्ता एवं वयासी– गच्छह णं तुब्भे देवानुप्पिया! सुपइट्ठस्स नयरस्स बहिया एगं महं कूडागारसालं–अनेगक्खंभसयसंनिवट्ठं पासादीयं दरिसणिज्जं अभिरूवं पडिरूवं करेह ममं एयमाणत्तियं पच्चप्पिणह। तए णं से कोडुंबियपुरिसा करयल परिग्गहियं सिरसावत्तं मत्थए अंजलिं कट्टु एवं सामि! त्ति आणाए विनएणं वयणं पडिसुणेंति, पडिसुणेत्ता सुपइट्ठनयरस्स बहिया पच्चत्थिमे दिसीभाए एगं महं कूडागारसालं–अनेगक्खुंभसयसंनिविट्ठं पासादीयं दरिसणिज्जं अभिरूवं पडिरूवं करेंति, जेणेव सीहसेने राया तेणेव उवागच्छंति, उवागच्छित्ता तमाणत्तियं पच्चप्पिणंति। तए णं से सीहसेने राया अन्नया कयाइ एगूणगाणं पंचण्हं देवीसयाणं एगूणाइं पंच माइसयाइं आमतेइ। तए णं तासिं एगूणगाणं पंच देवीसयाणं एगूणाइं पंच माइसयाइं सीहसेनेणं रन्नाआमंतियाइ समाणाइं सव्वालंकारविभूसियाइं जहाविभवेणं जेणेव सुपइट्ठे नयरे, जेणेव सीहसेने राया तेणेव उवेंति। तए णं से सीहसेने राया एगूणपंचण्हं देवीसयाणं एगूणगाणं पंचण्हं माइसयाणं कूडागारसालं आवासं दलयइ॥ तए णं से सीहसेने राया कोडुंबियपुरिसे सद्दावेइ, सद्दावेत्ता एवं वयासी–गच्छह णं तुब्भे देवानुप्पिया! विउलं असनं पानं खाइमं साइमं उवणेह, सुबहुं पुप्फ–वत्थ–गंध–मल्लालंकारं च कूडागारसालं साहरह। तए णं ते कोडुंबियपुरिसा तहेव जाव साहरंति। तए णं तासिं एगूणगाणं पंचण्हं देवीसयाणं एगूणाइं पंच माइसयाइं सव्वालंकारविभूसियाइं तं विउलं असनं पानं खाइमं साइमं सुरं च महुं च मेरगं च जाइं च सीधुं च पसन्नं च आसाएमाणाइं वीसाएमाणाइं परिभाएमाणाइं परिभुंजेमाणाइं गंधव्वेहि य नाडाएहि य उवगीयमाणाइं – उवगीयमा-णाइं विहरंति। तए णं से सीहसेने राया अद्धरत्तकालसमयंसि बहूहिं पुरिसेहिं सद्धिं संपरिवुडे जेणेव कूडागारसाला तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता कूडागारसालाए दुवाराइं पिहेइ, पिहेत्ता कूडागार-सालाए सव्वओ समंता अगतिकायं दलयइ। तए णं तासिं एगूणगाणं पंचण्हं देवीसयाणं एगूणगाइं पंच माइसयाइं सीहसेनेणं रन्ना-आलीवियाइं समाणाइं रोयमाणाइं कंदमाणाइं विलवमाणाइं अत्ताणाइं असरणाइं कालधम्मुणा संजुत्ताइं। तए णं से सीहसेने राया एयकम्मे एयप्पहाणे एयविज्जे एयसमायारे सुबहुं पावं कम्मं कलिकलुसं समज्जिणित्ता चोत्तीसं वाससयाइं परमाउं पालइत्ता कालमासे कालं किच्चा छट्ठीए पुढवीए उक्कोसेणं बावीससागरोवमट्ठिइएसु नेरइएसु नेरइयत्ताए उववन्ने॥ से णं तओ अनंतरं उव्वट्ठित्ता इहेव रोहीडए नयरे दत्तस्स सत्थवाहस्स कण्हसिरीए भारियाए कुच्छिंसि दारियत्ताए उववन्ने। तए णं सा कण्हसिरो नवण्हं मासाणं बहुपडिपुण्णाणं दारियं पयाया–सूमालं सुरूवं। तए णं तीसे दारियाए अम्मापियरो निव्वत्तबकारसाहियाए विउलं असनं पानं खाइमं साइमं उवक्खडावेंति, उवक्खडावेत्ता जाव मित्त–नाइ–नियग–सयण–संबंधि–परियणस्स पुरओ नामधेज्जं करेंति– होउ णं दारिया देवदत्ता नामेणं। तए णं सा देवदत्ता दारिया पंचधाईपरिग्गहिया जाव परिवड्ढइ। तए णं सा देवदत्ता दारिया उम्मुक्कमबालभावा विण्णय–परिणयमेत्ता जोव्वण–गमणुप्पत्ता रूवेण जोव्वणेण लावण्णेण य अईव–अईव उक्किट्ठा उक्किट्ठसरीरा जाया यावि होत्था। तए णं सा देवदत्ता दारिया अन्नया कयाइ ण्हाया जाव विभूसिया बहूहिं खुज्जाहिं जाव परिक्खित्ता उप्पिं आगासतगिंसि कनगतिंदूसएणं कीलमाणी विहरइ। इमं च णं वेसमणदत्ते रया ण्हाए जाव विभूसिए आसं दुरुहति, दुरुहित्ता बहूहिं पुरिसेहिं सद्धिं संपरिवुडे आसवाहणियाए निज्जायमाणे दत्तस्स गाहावइस्स गिहस्स अदूरसामंतेणं वीईवयइ । तए णं से वेसमणे राया दत्तस्स गाहावइस्स गिहस्स अदूरसामंतेणं वीईवयमाणे देवदत्तं दारियं उप्पिं आगासतलगंसि कनगतिंदूसएणं कीलमाणिं पासइ, पासित्ता देवदत्ताए दारियाए रूवे य जोव्वणे य लावण्णे य जायविम्हए कोडुंबियपुरिसे सद्दावेइ, सद्दावेत्ता एवं वयासी कस्स णं देवानुप्पिया! एसा दारिया? किं च नामधेज्जेणं? तए णं ते कोडुंबियपुरिसा वेसमणरायं करयल परिग्गहियं सिरसावत्तं मत्थए अंजलिं कट्टु एवं वयासी– एस णं सामी! दत्तस्स सत्थवाहस्स धूया कण्ह–सिरीए भारियाए अत्तया देवदत्ता नामं दारिया रूवेण य जोव्वणेण य लावण्णेण य उक्किट्ठा उक्किट्ठसरीरा। तए णं से वेसमणे राया आसवाहणियाओ पडिनियत्ते समाणे अब्भिंतरठाणिज्जे पुरिसे सद्दावेइ सद्दावेत्ता एवं वयासी– गच्छह णं तुब्भे देवानुप्पिया! दत्तस्स धूयं कण्हसिरीए भारियाए अत्तयं देवदत्तं दारियं पूसनुंदिस्स जुवरन्नो भारियत्ताए वरेह, जइ वि य सा सयरज्जसुंका। तए णं ते अब्भिंतरठाणिज्जा पुरिसा वेसमणेणं रन्नाएवं वुत्ता समाणा हट्ठतुट्ठा करयल परिग्गहियं सिरसावत्तं मत्थए अंजलिं कट्टु एवं सामि! त्ति आणाए विनएणं वयणं पडिसुणेंति, पडिसुणेत्ता ण्हाया जाव सुद्धप्पावेसाइं मंगल्लाइं वत्थाइं पवर परिहिया संपरिवुडा जेणेव दत्तस्स गिहे तेणेव उवागया। तए ण से दत्ते सत्थवाहे ते अब्भिंतरठाणिज्जे पुरिसे एज्जमाणे पासइ, पासित्ता हट्ठतुट्ठे आसणाओ अब्भुट्ठेइ, अब्भुट्ठेइ, अब्भुट्ठेत्ता सत्तट्ठ पयाइं पच्चुग्गए आसनेनं उवनिमंतेइ, उवनिमंतेत्ता ते पुरिसे आसत्थे वीसत्थे सुहासणवरगए एवं वयासी– संदिसंतु णं देवानुप्पिया! किं आगमन-प्पओयणं? तए णं ते रायपुरिसा दत्तं सत्थवाहं एवं वयासी अम्हे णं देवानुप्पिया! तव धूयं कण्हसिरीए अत्तयं देवदत्तं दारियं पूसनंदिस्स जुवरन्नो भारियत्ताए वरेमो। तं जइ णं जाणसि देवानुप्पिया! जुत्तं वा पत्तं वा सलाहणिज्जं वा, सरिसो वा संजोगो, दिज्जउ णं देवदत्ता दारिया पूसनंदिस्स जुवरुण्णो। भण देवानुप्पिया! किं दलयामो सुंकं? तए णं से दत्ते ते अब्भिंतरठाणिज्जे पुरिसे एवं वयासी एवं चेव णं देवानुप्पिया! ममं सुंकं जं णं वेसमणे राया मम दारियानिमित्तेणं अणुगिण्हइ। ते अब्भिंतरठाणिज्जे पुरिसे विउलेणं पुप्फ वत्थ गंध मल्लालंकारेणं सक्कारेइ सम्माणेइ, सक्कारेत्ता सम्माणेत्ता पडिविसज्जेइ। तए णं ते अब्भिंतरठाणिज्जा पुरिसा जेणेव वेसमणे राया तणेव उवागच्छंति, वेसमणस्स रन्नो एयमट्ठं निवेदेंति। तए णं से दत्ते गाहावई अन्नया कयाइ सोभणंसि तिहि करण दिवस नक्खत्त मुहुत्तंसि विउलं असनं पानं खाइमं साइमं उवक्खडावेइ, उवक्खडावेत्तान मित्तनाइ नियग सयण संबंधि परियणं आमंतेइ, ण्हाए कयबलिकम्मे कयकोउय मंगल पायच्छित्ते सुहासणवरगएणं मित्त नाइ नियग सयण संबुंधि परियणेणं सद्धिं संपरिवुडे तं विउलं असनं पानं खाइमं साइमं आसाएमाणे वीसाएमाणे परिभाएमाण परिभुंजेमाणे एवं च णं विहरइ। जिमियभुत्तुत्तरागए वि य णं आयंते चोक्खे परमसुइभूए तं मित्त नाइ नियग सयण संबंधि परियणं विउलेणं पुप्फ वत्थ गंध मल्लालंकारेण सक्कारेइ सम्माणेइ, सक्कारेत्ता सम्माणेत्ता देवदत्तं दारियं ण्हायं जाव सव्वालंकारविभूसियसरीरं पुरिससहस्सवाहिणिं सीयं दुरुहेइ, दुरुहेत्ता सुबहुमित्त नाइ नियग सयण संबंधि परियणेणं सद्धिं संपरिवुडे सव्विड्ढीए जाव दुंदुहिनिग्घोस नाइयरवेणं रोहीडयं नयरं मज्झं मज्झेणं जेणेव वेसमणरन्नो गिहे, जेणेव वेसमणे राया तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता करयल परिग्गहियं सिरसावत्तं मत्थए अंजलिं कट्टु वेसमणं रायं जएणं विजएणं वद्धावेइ, वद्धावेत्ता वेसमणस्स रन्नो देवदत्तं दारियं उवणेइ। तए णं से वेसमणे राया दवदत्तं दारियं उवणीयं पासइ, पासित्ता हट्ठतुट्ठे विउलं असनं पानं खाइमं साइमं उवक्खडावेइ, उवक्खडावेत्ता मित्त नाइ नियग सयण संबंधि परियणं आमंतेइ जाव सक्कारेइ सम्माणेइ, सक्कारेत्ता सम्माणेत्ता पूसनंदि कुमारं देवदत्तं च दारियं पट्टयं दुरुहेइ, दुरुहेत्ता सेयापीएहिं कलसेहिं मज्जावेइ, मज्जावेत्ता वरनेवत्थाइं करेइ, करेत्ता अग्गिहोमं करेइ, करेत्ता पूसनंदि कुमारं देवदत्ताए दारियाए पाणिं गिण्हावेइ। तए णं से वेसमणदत्ते राया पूसनुंदिकुमारस्स देवदत्तं दारियं सव्विड्ढीए जाव दुंदुहिनिग्घोस–नाइयरवेणं महया इड्ढीसक्कारसमुदएणं पाणिग्गहणं कारेइ, कारेत्ता देवदत्ताए दारियाए अम्मापियरो मित्त नाइ नियग सयण संबंधि परियणं च विउलेणं असण पाण खाइम साइमेणं पुप्फ वत्थ गंध मल्लालंकारेण य सक्कारेइ सम्माणेइ, सक्कारेत्ता सम्माणेत्ता पडिविसज्जेइ। तए णं से पूसनंदी कुमारे देवदत्ताए भारियाए सद्धिं उप्पिं पासायवरगए फुट्टमाणेहिं मुइंगमत्थएहिं बत्तीसइबद्धनाडएहिं उवगिज्जमाणे उवगिज्जमाणे उवलालिज्जमाणे उवलालि-ज्जमाणे इट्ठे सद्द फरिस रस रूव गंधे विउले माणुस्सए कामभोगे पच्चणुभवमाणे विहरइ। तए णं से वेसमणे राया अन्नया कयाइ कालधम्मुणा संजुत्ते। नीहरणं जाव राया जाए पूसनंदी। तए णं से पूसनंदी राया सिरीए देवीए माइभत्ते यावि होत्था। कल्लाकल्लिं जेणेव सिरी देवी तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता सिरीए देवीए पायवडणं करेइ, करेत्ता सयपाग–सहस्सपागेहिं तेल्लेहिं अब्भंगावेइ, अट्ठिसुहाए मंससुहाए तयासुहाए रोमसुहाए चउव्विहाए संवाहणाए संवाहावेइ, संवाहावेत्ता सुरभिणा गंधट्टएणं उव्वट्टावेइ, उव्वट्टावेत्ता तिहिं उदएहिं मज्जावेइ, तं जहा – उसिणो-दएणं सीओदएणं गंधोदएणं विउलं असनं पानं खाइमं साइमं भोयावेइ, भोयावेत्ता सिरीए देवीए ण्हायाए कयबलिकम्माए कयकोउयमंगल पायच्छित्ताए जिमियभुत्तुत्तरागायाए तओ पच्छा ण्हाइ वा भुंजइ वा, उरालाइं माणुस्सगाइं भोगभोगाइं भुंजमाणे विहरइ। तए णं तीसे देवदत्ताए देवीए अन्नया कयाइ पुव्वरत्तावरत्तकालसमयंसि कुडुंबजागरियं जागरमाणाए इमेयारूवे अज्झत्थिए चिंतिए कप्पिए पत्थिए मनोगए संकप्पे समुप्पन्ने– एवं खलु पूसनंदो राया सिरीए देवीए माइभत्ते जाव विहरइ। तं एएणं वक्खेवेणं नो संचाएमि अहं पूसनंदिणा रन्नासद्धिं उरालाइं मानुस्सगाइं भोगभोगाइं भुंजमाणी विहरित्तए । तं सेयं खलु ममं सिरिदेविं अग्गिपओगेण वा सत्थप्पओगेण वा विसप्पओगेण वा जीवियाओ ववरोवेत्ता पूसनंदिणा रन्नासद्धिं उरालाइं माणुस्सगाइं भोगभोगाइं भुंजमाणीए विहरित्तए– एवं संपेहेइ, संपेहेत्ता सिरीए देवीए अंतराणि य छिद्दाणि य विवराणि य पडिजागरमाणी विहरइ। तए णं सा सिरी देवी अन्नया कयाइ मज्जाइया विरहियसयणिज्जंसि सुहपसुत्ता जाया यावि होत्था। इमं च णं देवदत्ता देवी जेणेव सिरी देवी तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता सिरिं देविं मज्जाइयं विरहियसयणिज्जंसि सुहपसुत्तं पासइ, पासित्ता दिसालोयं करेइ, करेत्ता जेणेव भत्तघरे तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता लोहदंडं परामुसइ, परामुसित्ता लोहदंडं तावेइ, तत्तं समजोइभूयं फुल्लकिंसुयसमाणं संडासएणं गहाय जेणेव सिरी देवी तेणेव उवागच्छइ, उवागच्छित्ता सिरीए देवीए अवाणंसि पक्खिवइ। तए णं सा सिरी देवी महया–महया सद्देणं आरसित्ता कालधम्मुणा संजुत्ता। तए णं तीसे सिरीए देवीए दासचेडीओ आरसियसद्दं सोच्चा निसम्म जेणेव सिरी देवी तेणेव उवागच्छंति, उवागच्छित्ता देवदत्तं देविं तओ अवक्कममाणिं पासंति, पासित्ता जेणेव सिरी देवी तेणेव उवागच्छति, उवागच्छित्ता सिरिं देविं निप्पाणं निच्चेट्ठं जीवियविप्पजढं पासंति, पासित्ता हा हा! अहो! अकज्जमिति कट्टु रोयमाणीओ कंदमाणीओ विलवमाणीओ जेणेव पूसनंदी राया तेणेव उवागच्छंति, उवागच्छित्ता पूसनंदि रायं एवं वयासी– एवं खलु सामी! सिरी देवी देवदत्ताए देवीए अकाले चेव जीवियाओ ववरोविया। तए णं से पूसनंदी राया तासिं दासचेडीणं अंतिए एयमट्ठं सोच्चा निसम्म महया माइसोएणं अप्फुण्णे समाणे परसुनियत्ते विव चंपगवरपायवे धस त्ति धरणीयलंसि सव्वंगेहि संनिवडिए। तए णं से पूसनंदी राया महुत्तंतरेण आसत्थे समाणे बहूहिं राईसर तलवर माडंबिय कोडुंबिय इब्भ सेट्ठि सेनावइ सत्थवाहेहिं मित्त नाइ नियग सयण संबंधि परियणेण य सद्धिं कंदमाणे विलवमाणे सिरीए देवीए महया इड्ढीए नीहरणं करेइ, करेत्ता आसुरुत्ते रुट्ठे कुविए चंडिक्किए मिसिमिसेमाणे देवदत्तं देविं पुरिसेहिं गिण्हावेइ, एएणं विहाणेणं वज्झं आणवेइ। तं एवं खलु गोयमा! देवदत्ता देवी पुरशा पोराणाणं दुच्चिण्णाणं दुप्पडिक्कंताणं असुभाणं पावाणं कडाणं कम्माणं पावगं फलवित्तिविसेसं पच्चणुभवमाणी विहरइ। देवदत्ता णं भंते! देवी इओ कालमासे कालं किच्चा कहिं गमिहिइ? कहिं उववज्जिहिइ? गोयमा! असीइं वासाइं परमाउं पालइत्ता कालमासे कालं किच्चा इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए नेरइएसु नेरइयत्ताए उववज्जिहिइ । संसारो तहेव जाव वणस्सई। तओ अनंतरं उव्वट्टित्ता गंगपुरे नयरे हंसत्ताए पच्चायाहिइ। से णं तत्थ साउणिएहिं वहिए समाणे तत्थेव गंगपुरे नयरे सेट्ठिकुलंसि उववज्जि हिइ। बोही। सोहम्मे। महाविदेहे वासे सिज्झिहिइ। एवं खलु जंबू! समणेणं भगवया महावीरेणं जाव संपत्तेणं दुहविवागाणं नवमस्स अज्झयणस्स अयमट्ठे पन्नत्ते। –त्ति बेमि॥
Sutra Meaning : ભંતે ! જો શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે યાવત્‌ દુઃખવિપાકના સાતમાં અધ્યયનનો આ અર્થ કહ્યો છે, તો આઠમાનો યાવત્‌ શો અર્થ કહ્યો છે ? ત્યારે સુધર્મા અણગારે જંબૂ અણગારને આ પ્રમાણે કહ્યું – હે જંબૂ ! તે કાળે, તે સમયે રોહીતક નામે ઋદ્ધ – સમૃદ્ધ નગર હતું. પૃથ્વીવતંસક ઉદ્યાન હતું, ધરણ યક્ષનું યક્ષાયતન હતું. વૈશ્રમણ દત્ત રાજા, શ્રી રાણી, પુષ્પ નંદીકુમાર યુવરાજ હતો. તે રોહીતક નગરમાં દત્ત નામે આઢ્ય ગાથાપતિ રહેતો હતો, તેને કૃષ્ણશ્રી નામ પત્ની હતી. તે દત્તની પુત્રી અને કૃષ્ણશ્રી ભાર્યાની આત્મજા દેવદત્તા નામે પુત્રી હતી. તે સર્વાંગસુંદર યાવત્‌ ઉત્કૃષ્ટા, ઉત્કૃષ્ટ શરીરી હતી. તે કાળે, તે સમયે સ્વામી પધાર્યા યાવત્‌ પર્ષદા નીકળી. તે કાળે, તે સમયે ગૌતમસ્વામી છઠ્ઠ તપના પારણે પૂર્વવત્‌ યાવત્‌ રાજમાર્ગે પધાર્યા. હાથી – ઘોડા – પુરુષને જોયો. તે પુરુષો મધ્યે એક સ્ત્રીને જોઈ. તેણી અવકોટક બંધને બાંધેલી, નાક – કાન છેદાયેલા હતા યાવત્‌ શૂળ વડે ભેદાયેલી જોઈ. પૂર્વવત્‌ વિચાર થયો, યાવત્‌ કહ્યું – આ સ્ત્રી પૂર્વભવમાં કોણ હતી ? ભગવંતે કહ્યું – હે ગૌતમ! નિશ્ચે – તે કાળે, તે સમયે આ જ જંબૂદ્વીપના ભરતક્ષેત્રમાં સુપ્રતિષ્ઠ નામે ઋદ્ધ – સમૃદ્ધ નગર હતું. ત્યાં મહસેન રાજા હતો, તેને ધારિણી આદિ ૧૦૦૦ રાણી અંતઃપુરમાં હતી. તે મહાસેન રાજાનો પુત્ર, ધારિણી દેવીનો આત્મજ સિંહસેન કુમાર હતો. તે સર્વાંગ સંપન્ન યાવત્‌ યુવરાજ હતો. ત્યારે તે સિંહસેનકુમારના માતાપિતાએ કોઈ દિવસે ૫૦૦ ઊંચા પ્રાસાદાવતંસકો કરાવ્યા. ત્યારપછી તે સિંહસેનકુમારને કોઈ દિવસે શ્યામા આદિ ૫૦૦ શ્રેષ્ઠ રાજકન્યાઓ સાથે એક દિવસે પાણિગ્રહણ કરાવ્યું. ૫૦૦ – ૫૦૦ નો દાયજો આપ્યો. પછી સિંહસેન શ્યામા આદિ ૫૦૦ દેવી સાથે ઉપરી પ્રાસાદમાં યાવત્‌ વિચરવા લાગ્યો. ત્યારપછી તે મહસેન રાજા કોઈ દિવસે મૃત્યુ પામ્યો. નીહરણ કર્યુ, સિંહસેન મહાન્‌ રાજા થયો. પછી સિંહસેન રાજા શ્યામાં રાણીમાં મૂર્ચ્છિત આદિ થયો. બાકીની રાણીનો આદર કરતો નથી, જાણતો નથી. એ રીતે આદર ન કરતો, ન જાણતો તે વિચરતો હતો. ત્યારપછી ૪૯૯ રાણીઓની ૪૯૯ ધાવમાતાઓ આ વૃત્તાંત જાણીને વિચારવા લાગી કે નિશ્ચે સિંહસેન રાજા શ્યામા રાણીમાં મૂર્ચ્છિતાદિ થઈ આપણી પુત્રીઓનો આદર ન કરતો, ન જાણતો વિચરે છે. તો આપણે શ્રેયસ્કર છે કે આપણે શ્યામા રાણીને અગ્નિ – વિષ – શસ્ત્ર પ્રયોગથી મારી નાંખવી. આ પ્રમાણે શ્યામા રાણીના અંતર – છિદ્ર – વિવરોને શોધતી – શોધતી વિચરવા લાગી. ત્યારે શ્યામા દેવીએ આ વૃત્તાંત જાણીને આમ કહ્યું – હે સ્વામી ! મારી ૪૯૯ શૌક્યો અને તેની ૪૯૯ માતાઓ આ વૃત્તાંતને જાણીને પરસ્પર એમ કહેતી હતી કે – સિંહસેન રાજા શ્યામા રાણીમાં મૂર્ચ્છિત થયો છે, યાવત્‌ શોધતી વિચરે છે. તો ન જાણે મને કેવા કુમરણ વડે મારશે. એમ વિચારીને ભય પામી કોપઘરમાં ગઈ, જઈને અપહત મનવાળી થઈ યાવત્‌ ચિંતા કરવા લાગી. ત્યારે તે સિંહસેન રાજા આ વૃત્તાંત જાણીને કોપઘરમાં શ્યામા રાણી પાસે આવ્યો, આવીને તેણીને અપહત મનવાળી યાવત્‌ જોઈ, જોઈને આ પ્રમાણે કહ્યું – હે દેવાનુપ્રિયા ! તું કેમ યાવત્‌ ચિંતામગ્ન છો ? ત્યારે શ્યામા રાણીએ, સિંહસેન રાજાને આમ કહેતા સાંભળીને ઉષ્ણ વચનો વડે સિંહસેન રાજાને કહ્યું – નિશ્ચે હે સ્વામી ! મારી ૪૯૯ સપત્ની અને તેની ૪૯૯ માતાઓ તમારો મારા ઉપર રાગ જાણી, તેઓએ પરસ્પર કહ્યું કે – સિંહસેન રાજા શ્યામા રાણી ઉપર મૂર્ચ્છિત છે યાવત્‌ છિદ્રાદિ શોધતી રહી છે, ન જાણે કઈ રીતે મારશે યાવત્‌ તેથી ચિંતામાં છું. ત્યારે સિંહસેન રાજાએ શ્યામા રાણીને કહ્યું – દેવાનુપ્રિયા ! તું અપહત યાવત્‌ ચિંતામગ્ન ન થા. હું તેવી રીતે યત્ન કરીશ કે જેથી તારા શરીરને કોઈથી પણ આબાધા, પ્રબાધા ન થાય, એમ કહી તેને ઇષ્ટ આદિ વાણી વડે આશ્વાસિત કરી, ત્યારપછી ત્યાંથી નીકળી, તેણે કૌટુંબિક પુરુષોને બોલાવીને કહ્યું – હે દેવાનુપ્રિયો! તમે જાઓ અને સુપ્રતિષ્ઠ નગરની બહાર એક મહા કૂટાગાર શાલા કરાવો, જે અનેક સ્તંભ સન્નિવિષ્ટ હોય, પ્રાસાદિયાદિ કરાવો. પછી મારી આજ્ઞા પાછી આપો. ત્યારે તે કૌટુંબિક પુરુષોએ બે હાથ જોડી યાવત્‌ આજ્ઞા સ્વીકારીને સુપ્રતિષ્ઠ નગરની બહાર પશ્ચિમ દિશા ભાગમાં એક મોટી કૂટાગાર શાળા યાવત્‌ કરાવી, જે અનેક સ્તંભ સંનિવિષ્ટ, પ્રાસાદિયાદિ હતી. પછી સિંહસેન રાજા પાસે આવીને તેમની આજ્ઞા પાછી સોંપી. ત્યારે સિંહસેન રાજાએ કોઈ દિવસે ૪૯૯ રાણી અને ૪૯૯ માતાઓને આમંત્રી. પછી તે ૪૯૯ રાણીઓ અને ૪૯૯ માતાઓને સિંહસેન રાજાએ આમંત્રણ અપાતા, સર્વાલંકાર વિભૂષિત થઈ યથાવૈભવ સુપ્રતિષ્ઠ નગરે સિંહસેન રાજા પાસે આવી. ત્યારે તે સિંહસેન રાજાએ ૪૯૯ રાણીઓ અને ૪૯૯ માતાઓને કૂટાગાર શાળામાં આવાસ આપ્યો. ત્યારપછી સિંહસેન રાજાએ કૌટુંબિક પુરુષોને બોલાવ્યા, બોલાવીને કહ્યું – દેવાનુપ્રિયો ! તમે જાઓ અને વિપુલ અશનાદિ લાવો તથા ઘણા જ પુષ્પ – ગંધ – વસ્ત્ર – માળા – અલંકારોને કૂટાગાર શાળામાં લઈ જાઓ. ત્યારે તે કૌટુંબિક પુરુષો તે પ્રમાણે લઈ ગયા. ત્યારે તે ૪૯૯ રાણીઓ અને ૪૯૯ માતાઓને સર્વાલંકારથી વિભૂષિત કરી. કરીને તે વિપુલ અશનાદિ અને સુરા આદિ આસ્વાદન વગેરે કરતી, ગંધર્વ અને નાટક વડે ઉપગીત કરાતી વિચરવા લાગી. ત્યારે મધ્યરાત્રિ કાળ સમયે ઘણા પુરુષો સાથે સંપરીવરીને સિંહસેનરાજા કૂટાગાર શાળાએ આવ્યો. આવીને કૂટાગાર શાળાના દ્વારો બંધ કર્યા, કૂટાગાર શાળાને ચોતરફથી અગ્નિ સળગાવ્યો. ત્યારે ૪૯૯ રાણી, ૪૯૯ ધાવમાતાઓ, સિંહસેન રાજા વડે બળાતા રોતી – કકડતી અત્રાણ, અશરણ થઈ મૃત્યુ પામી. ત્યારે સિંહસેન રાજા આવા અશુભ કર્માદિથી ઘણા પાપકર્મો ઉપાર્જી ૩૪૦૦ વર્ષનું પરમાયુ પાળીને મૃત્યુ અવસરે મૃત્યુ પામી છઠ્ઠી નરકમાં ઉત્કૃષ્ટ બાવીશ સાગરોપમ સ્થિતિમાં ઉત્પન્ન થયો. ત્યાંથી અનંતર ઉદ્વર્તીને આ રોહીતક નગરમાં દત્ત સાર્થવાહની કૃષ્ણશ્રી નામક પત્નીની કુક્ષિમાં પુત્રીપણે ઉત્પન્ન થયો. ત્યારપછી કૃષ્ણશ્રીએ નવ માસ પૂરા થતા યાવત્‌ પુત્રીને જન્મ આપ્યો, જે સુકુમાલ, સુરૂપા હતી. પછી તે કન્યાના માતાપિતાએ બાર દિવસ વ્યતીત થતા વિપુલ અશનાદિ તૈયાર કરાવી યાવત્‌ મિત્ર જ્ઞાતિજન સન્મુખ નામકરણ કર્યુ. અમારી આ કન્યાનું દેવદત્તા નામ થાઓ. પાંચ ધાત્રી વડે પરિગૃહીત થઈ યાવત્‌ ઉછરવા લાગી. કાળક્રમે તેણી બાલ્યભાવથી મુક્ત થઈ, યૌવન – રૂપ – લાવણ્ય વડે યાવત્‌ અતિ ઉત્કૃષ્ટા, ઉત્કૃષ્ટ શરીરી થઈ. ત્યારપછી તે દેવદત્તા કન્યા કોઈ દિવસે સ્નાન કરી યાવત્‌ વિભૂષિત થઈ ઘણી દાસી વડે યાવત્‌ પરીવરીને ઉપરી આકાશતલમાં સુવર્ણના દડા વડે ક્રીડા કરતી રહેલી. આ તરફ વૈશ્રમણ દત્ત રાજા સ્નાન યાવત્‌ વિભૂષા કરી અશ્વ ઉપર બેસી, ઘણા પુરુષો સાથે સંપરીવરીને અશ્વ વાહનિકાએ નીકળેલો હતો ત્યારે દત્ત ગાથાપતિના ઘરની કંઈક સમીપથી નીકળ્યો. ત્યારે તે વૈશ્રમણ રાજાએ યાવત્‌ જતા – જતા દેવદત્તા કન્યાને ઉપરી આકાશતળે સુવર્ણના દડા વડે રમતી જોઈ. દેવદત્તા કન્યાના યૌવન અને લાવણ્યથી યાવત્‌ વિસ્મીત થઈને કૌટુંબિક પુરુષોને બોલાવ્યા, બોલાવીને આમ કહ્યું – હે દેવાનુપ્રિયો ! આ કોની પુત્રી છે ? તેનું નામ શું છે ? ત્યારે કૌટુંબિક પુરુષોએ વૈશ્રમણ રાજાને બે હાથ જોડીને કહ્યું – હે સ્વામી! આ દત્ત સાર્થવાહની પુત્રી, કૃષ્ણશ્રીની આત્મજા દેવદત્તા નામે રૂપ – યૌવન અને લાવણ્યથી ઉત્કૃષ્ટ, ઉત્કૃષ્ટ શરીરી કન્યા છે. ત્યારે વૈશ્રમણ રાજા અશ્વ વાહનિકાથી પાછો ફરીને અભ્યંતર સ્થાનીય પુરુષોને બોલાવ્યા, બોલાવીને કહ્યું – હે દેવાનુપ્રિયો! તમે જાઓ, દત્તની પુત્રી અને કૃષ્ણશ્રી ભાર્યાની આત્મજા દેવદત્તા કન્યાને પુષ્પનંદી યુવરાજની પત્નીરૂપે માંગો. તેના બદલામાં જે શુલ્ક આપવાનું હોય તે આપજો. ત્યારે તે અભ્યંતર સ્થાનીય પુરુષો વૈશ્રમણ રાજાએ આમ કહેતા હર્ષિત – સંતુષ્ટ થતા બે હાથ જોડી યાવત્‌ સ્વીકારીને, સ્નાન કરી યાવત્‌ શુદ્ધ પ્રાવેશ્ય વસ્ત્રો પહેરી, દત્તના ઘેર આવ્યા. ત્યારે તે દત્ત સાર્થવાહે તે પુરુષોને આવતા જોઈને હર્ષિત – સંતુષ્ટ થઈને આસનેથી ઊભો થયો, ઊભો થઈને સાત – આઠ પગલા સામે ગયો. પછી આસને બેસવા નિમંત્રણા કરી, કરીને તે પુરુષો આશ્વસ્ત, વિશ્વસ્ત થઈ, ઉત્તમ સુખાસને બેઠા. ત્યારે તેણે તેમને આ પ્રમાણે કહ્યું – હે દેવાનુપ્રિયો ! મને આજ્ઞા આપો. આપના આવવાનું શું પ્રયોજન છે ? ત્યારે રાજપુરુષોએ દત્ત સાર્થવાહને કહ્યું – દેવાનુપ્રિય ! અમે તમારી પુત્રી અને કૃષ્ણશ્રીની આત્મજા દેવદત્તા કન્યાની પુષ્પનંદી યુવરાજની પત્નીરૂપે માંગણી કરીએ છીએ. હે દેવાનુપ્રિય! જો તમે માનતા હો કે આ યોગ્ય છે, પાત્ર છે, શ્લાઘ્ય છે, સદૃશ સંયોગ છે તો દેવદત્તાને પુષ્પનંદિ યુવરાજને આપો. કહો કે અમે તેનું શું શુલ્ક આપીએ ? ત્યારે દત્તે અભ્યંતર સ્થાનીય પુરુષોને કહ્યું – દેવાનુપ્રિય ! વૈશ્રમણ રાજા મારી પુત્રી નિમિત્તે જે અનુગ્રહ કરે છે, તે જ મારુ શુલ્ક છે. પછી તે સ્થાનીય પુરુષોનો વિપુલ પુષ્પ – વસ્ત્ર – ગંધ – માળા – અલંકાર વડે સત્કારી, સન્માનીને વિદાય આપી. ત્યારે તે પુરુષો વૈશ્રમણ રાજા પાસે આવ્યા, આવીને વૈશ્રમણ રાજાને આ અર્થનું નિવેદન કર્યુ. ત્યારપછી દત્ત ગાથાપતિએ કોઈ દિવસે શોભન તિથિ – કરણ – દિવસ – નક્ષત્ર – મુહૂર્ત્તમાં વિપુલ અશનાદિ તૈયાર કરાવ્યા, કરાવીને મિત્ર, જ્ઞાતિજનને આમંત્ર્યા. સ્નાન યાવત્‌ પ્રાયશ્ચિત્ત કરી, ઉત્તમ સુખાસને બેસી, તે મિત્ર આદિ સાથે પરીવરીને તે વિપુલ અશનાદિને આસ્વાદિત આદિ કરતો રહ્યો. જમીને આચમન કર્યુ પછી તે મિત્ર આદિનો વિપુલ ગંધ – પુષ્પ યાવત્‌ અલંકાર વડે સત્કાર, સન્માન કર્યા. પછી દેવદત્તા કન્યાને સ્નાન કરાવી, વિભૂષિત શરીરી કરી, સહસ્ર પુરુષવાહિની શિબિકામાં બેસાડી, બેસાડીને ઘણા મિત્ર યાવત્‌ સાથે પરીવરી સર્વઋદ્ધિ યાવત્‌ નાદિત રવ સાથે રોહીડ નગરની મધ્યે થઈને વૈશ્રમણ રાજાને ઘરે વૈશ્રમણ રાજા પાસે આવી, બે હાથ જોડી યાવત્‌ વધાવે છે, વધાવીને વૈશ્રમણ રાજા પાસે દેવદત્તા કન્યાને અર્પણ કરી. ત્યારપછી તે વૈશ્રમણ રાજા દેવદત્તા કન્યાને પ્રાપ્ત થયેલી જોઈ. જોઈને હર્ષિત – સંતુષ્ટ થઈ વિપુલ અશનાદિને તૈયાર કરાવ્યા, કરાવીને મિત્ર, જ્ઞાતિજનને આમંત્રે છે યાવત્‌ સત્કારીને પુષ્પનંદી કુમારને તથા દેવદત્તા કન્યાને બાજોઠે બેસાડ્યા, બેસાડીને ચાંદી – સોનાના કળશો વડે સ્નાન કરાવ્યુ, કરાવીને શ્રેષ્ઠ વસ્ત્રાદિ પહેરાવ્યા. પછી અગ્નિનો હોમ કર્યો. પુષ્પનંદી અને દેવદત્તાનું પાણિગ્રહણ કરાવ્યું. પછી વૈશ્રમણ રાજા, પુષ્પનંદી કુમાર અને દેવદત્તા કન્યાને સર્વઋદ્ધિ યાવત્‌ રવ સાથે મોટા ઋદ્ધિ – સત્કારના સમુદયથી પાણિગ્રહણ કરાવીને દેવદત્તાના માતા – પિતા, મિત્ર યાવત્‌ પરીજનોને વિપુલ અશનાદિથી તથા વસ્ત્ર, ગંધ, માળા, અલંકાર વડે સત્કારી, સન્માની યાવત્‌ વિદાય આપી. ત્યારપછી પુષ્પનંદી કુમાર દેવદત્તા સાથે ઉપરી પ્રાસાદમાં, મૃદંગના અવાજ સાથે, નાટ્યાદિ ભોગો પૂર્વક રહે છે. ત્યારે તે વૈશ્રમણ રાજા કોઈ દિવસે મૃત્યુ પામ્યો, તેની નીહરણ ક્રિયા કરી યાવત્‌ પુષ્પનંદી રાજા થયો. પછી પુષ્પનંદી રાજા શ્રીદેવી માતાની ભક્તિથી પ્રતિદિન શ્રીદેવી પાસે આવે છે, આવીને શ્રીદેવીને પાદવંદન કરે છે, પછી શતપાક – સહસ્રપાક તેલ વડે અભ્યંગન કરે છે. અસ્થિ – માંસ – ત્વચા – ચર્મ અને રોમને સુખકારક સંબાધના વડે સંબાધન કરે છે, સુરભિ ગંધચૂર્ણથી ઉદ્વર્તન કરે છે. ત્રણ પ્રકારના જળથી સ્નાન કરાવે છે. તે આ – ઉષ્ણ, શીત અને ગંધ ઉદક વડે. પછી વિપુલ અશનાદિ ખવડાવે છે. શ્રીદેવી સ્નાન યાવત્‌ પ્રાયશ્ચિત્ત કરી ભોજન કરે છે. પછી પોતાને સ્થાને આવીને બેસે છે. ત્યારપછી રાજા પોતે સ્નાન કરે છે, ભોજન કરે છે, ઉદાર માનુષી કામભોગ ભોગવતો વિચરે. ત્યારે તે દેવદત્તા રાણીને કોઈ દિવસે મધ્યરાત્રિએ કુટુંબ ચિંતાથી જાગતી હતી ત્યારે આ આવો વિચાર ઉત્પન્ન થયો. નિશ્ચે પુષ્પનંદી રાજા શ્રીદેવીની માતૃભક્તિથી યાવત્‌ વિચરે છે. તો આ વ્યાક્ષેપથી હું પુષ્પનંદી રાજા સાથે ઉદાર ભોગ ભોગવતી વિચરવા સમર્થ થતી નથી. તો મારે માટે શ્રેયસ્કર છે કે શ્રીદેવીને અગ્નિ – શસ્ત્ર – વિષ – મંત્ર પ્રયોગથી મારી નાંખુ. મારીને પુષ્પનંદી રાજા સાથે ઉદાર ભોગ ભોગવતી વિચરું. આ પ્રમાણે વિચારીને શ્રીદેવી અંતર આદિ શોધતી વિચરે છે. ત્યારે તે શ્રીદેવી કોઈ દિવસે મદિરાપાન કરી એકાંતે શય્યામાં સુખે સૂતી હતી. આ તરફ દેવદત્તા રાણી, શ્રીદેવી માતા પાસે આવી, આવીને શ્રીદેવી મદ્યપાન કરી એકાંતમાં સુખે સૂતેલા જોયા – જોઈને દિશાલોક કર્યો. કરીને ભોજન ગૃહમાં આવી, આવીને લોહદંડ લીધો, લોહદંડન તપાવ્યો, તપીને અગ્નિજ્યોતિરૂપ, કિંશુકના ફૂલ સમાન લાલ થયો, તેને સાણસી વડે ગ્રહણ કર્યો. પછી શ્રીદેવી પાસે આવી. આવીને શ્રીદેવીના અપાન સ્થાનમાં દંડ નાખ્યો. ત્યારે શ્રીદેવી મોટા – મોટા શબ્દોથી બરાડતી મૃત્યુ પામી. ત્યારે શ્રીદેવીની દાસીએ આ બરાડવાના શબ્દો સાંભળી, સમજીને શ્રીદેવી પાસે આવી. દેવદત્તા રાણીને ત્યાંથી પાછી ફરતી જોઈ. ‘હા – હા અહો! અકાર્ય થયું એમ કહી, રુદન – ક્રંદન – વિલાપ કરતી પુષ્પનંદી રાજા પાસે આવીને રાજાને કહ્યું – હે સ્વામી ! નિશ્ચે, શ્રીદેવીને દેવદત્તા રાણીએ અકાળે મારી નાખ્યા છે. ત્યારે પુષ્પનંદી રાજાએ તે દાસી પાસે આ અર્થને સાંભળી, સમજીને મહા માતૃશોકથી સ્પર્શ કરાયેલો એવો કૂહાડા વડે કપાયેલ ચંપકવૃક્ષની જેમ ધસ્‌ કરતો સર્વાંગથી ભૂમિતલે પડ્યો. ત્યારપછી પુષ્પનંદી રાજા મુહૂર્ત્તમાત્ર પછી આશ્વસ્ત, વિશ્વસ્ત થઈને ઘણા રાજા, ઇશ્વર યાવત્‌ સાર્થવાહ તથા મિત્ર યાવત્‌ પરિજનો સાથે રુદનાદિ કરતો, શ્રીદેવી માતાનું મહાઋદ્ધિ સત્કારપૂર્વક નીહરણ કર્યુ, કરીને અતિ ક્રોધિત આદિ થઈ દેવદત્તા રાણીને પુરુષો વડે પકડાવી, તે પ્રકારે વધ્ય કરવાની આજ્ઞા આપી. હે ગૌતમ! આ પ્રમાણે નિશ્ચે તે દેવદત્તા રાણી પોતાના જૂના સંચિત કર્મો અનુભવતી રહી છે. ભગવન્‌ ! દેવદત્તા અહીંથી મૃત્યુ અવસરે મૃત્યુ પામીને ક્યાં જશે ? ક્યાં ઉપજશે ? ગૌતમ ! ૮૦ વર્ષનુ પરમાયુ પાળીને કાળ માસે કાળ કરી, આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીમાં નૈરયિકપણે ઉપજશે. તેનું સંસાર ભ્રમણ વનસ્પતિકાળ કહેવું. ત્યાંથી અનંતર ઉદ્વર્તીને ગંગપુર નગરે હંસપણે ઉત્પન્ન થશે. તે ત્યાં શાકુનિક વડે વધ કરાતા તે જ ગંગપુર નગરમાં શ્રેષ્ઠી કુળમાં ઉત્પન્ન થઈ, બોધિ પામી, દીક્ષા લઈ, સૌધર્મે ઉપજી, મહાવિદેહ ક્ષેત્રે સિદ્ધ થશે. તેમ હું કહું છું.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] jai nam bhamte! Samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam duhavivaganam atthamassa ajjhayanassa ayamatthe pannatte, navamassa nam bhamte! Ajjhayanassa samanenam bhagavaya mahavirenam ke atthe pannatte? Tae nam se suhamme anagare jambu–anagaram evam vayasi– Evam khalu jambu! Tenam kalenam tenam samaenam rohidae namam nayare hottha–riddhatthimiyasamiddhe. Pudhavivademsae ujjane. Dharano jakkho. Vesamanadatte raya. Siri devi. Pusanamdi kumare juvaraya. Tattha nam rohidae nayare datte namam gahavai parivasai–addhe. Kanhasiri bhariya. Tassa nam dattassa dhuya kanhasirie attaya devadatta namam dariya hottha–ahinapadipunna–pamchimdiyasarira. Tenam kalenam tenam samaenam sami samosadhe java parisa padigaya. Tenam kalenam tenam saenam samanassa bhagavao mahavirassa jetthe amtevasi chhatthakkhamanaparanagamsi taheva java rayamaggamogadhe hatthi ase purise pasai. Tesim purisanam bhajjhagayam pasai egam itthiyam–avaodayabamdhanam ukkhittakatannanasam nehatuppiyagattam vajjha–karakadi–juyaniyachchham kamthegunaratta–malladamam chunnagumdiyagatam chunnayam vajjhapanapiyam sule bhijjamanam pasai, pasitta bhagavao goyamassa imeyaruve ajjhatthie chimtie kappie patthie manogae samkappe samuppajjittha, taheva niggae java evam vayasi– Esa nam bhamte! Itthiya puvvabhave ka asi? Evam khalu goyama! Tenam kalenam tenam samaenam iheva jumbuddive dive marahe vase supaitthe namam nayare hottha–riddhatthimiyasamiddhe. Mahasene raya. Tassa nam mahasenassa ranno dharinipamokkham devisahassam orohe yavi hottha. Tassa nam mahasenassa ranno putte dharinie devie attae sihasene namam kumare hottha–ahina–padipunna–pamchidiyasarire juvaraya. Tae nam tassa sihasenassa kumarassa ammapiyaro annaya kayai pamcha pasayavademsayasayaim karemti–abbhuggayamusiyaim. Tae nam tassa sihasenassa kumarassa ammapiyaro annaya kayai samapamokkhanam pamchanham rayavarakannagasayanam ega divase panim ginhavemsu. Pamchasao dao. Tae nam se sihasene kumare samapamokkhehim pamchehim devisaehim saddhim uppim pasayavaragae java viharai. Tae nam se mahasene raya annaya kayai kaladhammuna samjutte. Niharanam. Raya jae. Tae nam se sihasene raya samae devie muchchhie giddhe gadhie ajjhovavanne avasesao devio no adhai no parijanai, anadhayamane aparijanamane viharai. Tae nam tasim egunaganam pamchanham devisayanam egunaim pamchamaisayaim imise kahae laddhatthaim savanayae– Evam khalu sihasene raya samae devie muchchhie giddhe gadhie ajjhovavanne amham dhuyao no adhai no parijanai, anadhayamaye aparijanamane viharai. Tam seyam khalu amham samam devim aggiyaogena va visappaogena va satthappaogena va jiviyao vavarovittae– Evam sampehemti, sampehetta samae devie amtarani ya chhiddani ya vivarani ya padijagaramanio–padijagaramanio viharumti. Tae nam sama devi imise kahae laddhattha savanayae–evam khalu mamam egunaganam pamchanham savattisayanam egunaim? Pamchamaisayaim imise kahae laddhatthaim savanayae annamannam evam vayasi– Evam khalu sihasene raya samae devie muchchhie java padijagaramanio viharamti tam na najjai nam mamam kenai kumarenam marissamti ti kattu bhiya tattha tasiya uvvigga samjayabhaya jeneva kovaghare teneva uvagachchhai, uvagachchhitta ohaya manasamkappa karatalapalhatthamuhi attajjhanovagaya bhumigayaditthiya jhiyai. Tae nam se sihasene raya imise kahae laddhatthe samane jeneva kovagharae, jeneva sama devi, tenevo uvagachchhai, uvagachchhitta samam devi ohaya manasamkappam karatalapalhatthamuhim attajjhanovagayam bhumigayaditthiyam jhiyayamanim pasai, pasittana evam vayasi kim nam tumam devanuppie! Ohaya manasamkappa karatalapalhatthamuhi attajjhanovagaya bhumigayaditthiya jhiyasi? Tae nam sa sama devi sihasenenam rannaevam vutta samana upphenauppheniyam sihasenam rayam evam vayasi– evam khalu sami! Mamam egunaganam pamcha savattisayanam egunaim pamcha maimsayaim imise kahae laddhatthaim savanayae annamannam saddavetta evam vayasi– Evam khalu sihasene raya samae devie muchchhie giddhe gadhie ajjhovavanne amham dhuyao no adhai no parijanai java amtarani ya chhiddani ya vivarani ya padijagaramanio–padijagaramanio viharamti. Tam na najjai nam sami! Mamam kenai ku–marenam marissamti ti kattu bhiya java jhiyami. Tae nam se sihasene raya samam devim evam vayasi–ma nam tumam devanuppiya! Ohayamanasamkappa java jhiyahi. Aham nam taha ghattihami jaha nam tava natthi katto vi sarirassa abahe va pabahe va bhavissai tti kattu tahim itthahim kamtahi piyahim manunnahim manamahim vagguhim samasasei, samasasetta tao padinikkhamai, padinikkhamitta kodumbiyapurise saddavei, saddavetta evam vayasi– Gachchhaha nam tubbhe devanuppiya! Supaitthassa nayarassa bahiya egam maham kudagarasalam–anegakkhambhasayasamnivattham pasadiyam darisanijjam abhiruvam padiruvam kareha mamam eyamanattiyam pachchappinaha. Tae nam se kodumbiyapurisa karayala pariggahiyam sirasavattam matthae amjalim kattu evam sami! Tti anae vinaenam vayanam padisunemti, padisunetta supaitthanayarassa bahiya pachchatthime disibhae egam maham kudagarasalam–anegakkhumbhasayasamnivittham pasadiyam darisanijjam abhiruvam padiruvam karemti, jeneva sihasene raya teneva uvagachchhamti, uvagachchhitta tamanattiyam pachchappinamti. Tae nam se sihasene raya annaya kayai egunaganam pamchanham devisayanam egunaim pamcha maisayaim amatei. Tae nam tasim egunaganam pamcha devisayanam egunaim pamcha maisayaim sihasenenam rannaamamtiyai samanaim savvalamkaravibhusiyaim jahavibhavenam jeneva supaitthe nayare, jeneva sihasene raya teneva uvemti. Tae nam se sihasene raya egunapamchanham devisayanam egunaganam pamchanham maisayanam kudagarasalam avasam dalayai. Tae nam se sihasene raya kodumbiyapurise saddavei, saddavetta evam vayasi–gachchhaha nam tubbhe devanuppiya! Viulam asanam panam khaimam saimam uvaneha, subahum puppha–vattha–gamdha–mallalamkaram cha kudagarasalam saharaha. Tae nam te kodumbiyapurisa taheva java saharamti. Tae nam tasim egunaganam pamchanham devisayanam egunaim pamcha maisayaim savvalamkaravibhusiyaim tam viulam asanam panam khaimam saimam suram cha mahum cha meragam cha jaim cha sidhum cha pasannam cha asaemanaim visaemanaim paribhaemanaim paribhumjemanaim gamdhavvehi ya nadaehi ya uvagiyamanaim – uvagiyama-naim viharamti. Tae nam se sihasene raya addharattakalasamayamsi bahuhim purisehim saddhim samparivude jeneva kudagarasala teneva uvagachchhai, uvagachchhitta kudagarasalae duvaraim pihei, pihetta kudagara-salae savvao samamta agatikayam dalayai. Tae nam tasim egunaganam pamchanham devisayanam egunagaim pamcha maisayaim sihasenenam ranna-aliviyaim samanaim royamanaim kamdamanaim vilavamanaim attanaim asaranaim kaladhammuna samjuttaim. Tae nam se sihasene raya eyakamme eyappahane eyavijje eyasamayare subahum pavam kammam kalikalusam samajjinitta chottisam vasasayaim paramaum palaitta kalamase kalam kichcha chhatthie pudhavie ukkosenam bavisasagarovamatthiiesu neraiesu neraiyattae uvavanne. Se nam tao anamtaram uvvatthitta iheva rohidae nayare dattassa satthavahassa kanhasirie bhariyae kuchchhimsi dariyattae uvavanne. Tae nam sa kanhasiro navanham masanam bahupadipunnanam dariyam payaya–sumalam suruvam. Tae nam tise dariyae ammapiyaro nivvattabakarasahiyae viulam asanam panam khaimam saimam uvakkhadavemti, uvakkhadavetta java mitta–nai–niyaga–sayana–sambamdhi–pariyanassa purao namadhejjam karemti– hou nam dariya devadatta namenam. Tae nam sa devadatta dariya pamchadhaipariggahiya java parivaddhai. Tae nam sa devadatta dariya ummukkamabalabhava vinnaya–parinayametta jovvana–gamanuppatta ruvena jovvanena lavannena ya aiva–aiva ukkittha ukkitthasarira jaya yavi hottha. Tae nam sa devadatta dariya annaya kayai nhaya java vibhusiya bahuhim khujjahim java parikkhitta uppim agasatagimsi kanagatimdusaenam kilamani viharai. Imam cha nam vesamanadatte raya nhae java vibhusie asam duruhati, duruhitta bahuhim purisehim saddhim samparivude asavahaniyae nijjayamane dattassa gahavaissa gihassa adurasamamtenam viivayai. Tae nam se vesamane raya dattassa gahavaissa gihassa adurasamamtenam viivayamane devadattam dariyam uppim agasatalagamsi kanagatimdusaenam kilamanim pasai, pasitta devadattae dariyae ruve ya jovvane ya lavanne ya jayavimhae kodumbiyapurise saddavei, saddavetta evam vayasi kassa nam devanuppiya! Esa dariya? Kim cha namadhejjenam? Tae nam te kodumbiyapurisa vesamanarayam karayala pariggahiyam sirasavattam matthae amjalim kattu evam vayasi– Esa nam sami! Dattassa satthavahassa dhuya kanha–sirie bhariyae attaya devadatta namam dariya ruvena ya jovvanena ya lavannena ya ukkittha ukkitthasarira. Tae nam se vesamane raya asavahaniyao padiniyatte samane abbhimtarathanijje purise saddavei saddavetta evam vayasi– Gachchhaha nam tubbhe devanuppiya! Dattassa dhuyam kanhasirie bhariyae attayam devadattam dariyam pusanumdissa juvaranno bhariyattae vareha, jai vi ya sa sayarajjasumka. Tae nam te abbhimtarathanijja purisa vesamanenam rannaevam vutta samana hatthatuttha karayala pariggahiyam sirasavattam matthae amjalim kattu evam sami! Tti anae vinaenam vayanam padisunemti, padisunetta nhaya java suddhappavesaim mamgallaim vatthaim pavara parihiya samparivuda jeneva dattassa gihe teneva uvagaya. Tae na se datte satthavahe te abbhimtarathanijje purise ejjamane pasai, pasitta hatthatutthe asanao abbhutthei, abbhutthei, abbhutthetta sattattha payaim pachchuggae asanenam uvanimamtei, uvanimamtetta te purise asatthe visatthe suhasanavaragae evam vayasi– samdisamtu nam devanuppiya! Kim agamana-ppaoyanam? Tae nam te rayapurisa dattam satthavaham evam vayasi amhe nam devanuppiya! Tava dhuyam kanhasirie attayam devadattam dariyam pusanamdissa juvaranno bhariyattae varemo. Tam jai nam janasi devanuppiya! Juttam va pattam va salahanijjam va, sariso va samjogo, dijjau nam devadatta dariya pusanamdissa juvarunno. Bhana devanuppiya! Kim dalayamo sumkam? Tae nam se datte te abbhimtarathanijje purise evam vayasi evam cheva nam devanuppiya! Mamam sumkam jam nam vesamane raya mama dariyanimittenam anuginhai. Te abbhimtarathanijje purise viulenam puppha vattha gamdha mallalamkarenam sakkarei sammanei, sakkaretta sammanetta padivisajjei. Tae nam te abbhimtarathanijja purisa jeneva vesamane raya taneva uvagachchhamti, vesamanassa ranno eyamattham nivedemti. Tae nam se datte gahavai annaya kayai sobhanamsi tihi karana divasa nakkhatta muhuttamsi viulam asanam panam khaimam saimam uvakkhadavei, uvakkhadavettana mittanai niyaga sayana sambamdhi pariyanam amamtei, nhae kayabalikamme kayakouya mamgala payachchhitte suhasanavaragaenam mitta nai niyaga sayana sambumdhi pariyanenam saddhim samparivude tam viulam asanam panam khaimam saimam asaemane visaemane paribhaemana paribhumjemane evam cha nam viharai. Jimiyabhuttuttaragae vi ya nam ayamte chokkhe paramasuibhue tam mitta nai niyaga sayana sambamdhi pariyanam viulenam puppha vattha gamdha mallalamkarena sakkarei sammanei, sakkaretta sammanetta devadattam dariyam nhayam java savvalamkaravibhusiyasariram purisasahassavahinim siyam duruhei, duruhetta subahumitta nai niyaga sayana sambamdhi pariyanenam saddhim samparivude savviddhie java dumduhinigghosa naiyaravenam rohidayam nayaram majjham majjhenam jeneva vesamanaranno gihe, jeneva vesamane raya teneva uvagachchhai, uvagachchhitta karayala pariggahiyam sirasavattam matthae amjalim kattu vesamanam rayam jaenam vijaenam vaddhavei, vaddhavetta vesamanassa ranno devadattam dariyam uvanei. Tae nam se vesamane raya davadattam dariyam uvaniyam pasai, pasitta hatthatutthe viulam asanam panam khaimam saimam uvakkhadavei, uvakkhadavetta mitta nai niyaga sayana sambamdhi pariyanam amamtei java sakkarei sammanei, sakkaretta sammanetta pusanamdi kumaram devadattam cha dariyam pattayam duruhei, duruhetta seyapiehim kalasehim majjavei, majjavetta varanevatthaim karei, karetta aggihomam karei, karetta pusanamdi kumaram devadattae dariyae panim ginhavei. Tae nam se vesamanadatte raya pusanumdikumarassa devadattam dariyam savviddhie java dumduhinigghosa–naiyaravenam mahaya iddhisakkarasamudaenam paniggahanam karei, karetta devadattae dariyae ammapiyaro mitta nai niyaga sayana sambamdhi pariyanam cha viulenam asana pana khaima saimenam puppha vattha gamdha mallalamkarena ya sakkarei sammanei, sakkaretta sammanetta padivisajjei. Tae nam se pusanamdi kumare devadattae bhariyae saddhim uppim pasayavaragae phuttamanehim muimgamatthaehim battisaibaddhanadaehim uvagijjamane uvagijjamane uvalalijjamane uvalali-jjamane itthe sadda pharisa rasa ruva gamdhe viule manussae kamabhoge pachchanubhavamane viharai. Tae nam se vesamane raya annaya kayai kaladhammuna samjutte. Niharanam java raya jae pusanamdi. Tae nam se pusanamdi raya sirie devie maibhatte yavi hottha. Kallakallim jeneva siri devi teneva uvagachchhai, uvagachchhitta sirie devie payavadanam karei, karetta sayapaga–sahassapagehim tellehim abbhamgavei, atthisuhae mamsasuhae tayasuhae romasuhae chauvvihae samvahanae samvahavei, samvahavetta surabhina gamdhattaenam uvvattavei, uvvattavetta tihim udaehim majjavei, tam jaha – usino-daenam siodaenam gamdhodaenam viulam asanam panam khaimam saimam bhoyavei, bhoyavetta sirie devie nhayae kayabalikammae kayakouyamamgala payachchhittae jimiyabhuttuttaragayae tao pachchha nhai va bhumjai va, uralaim manussagaim bhogabhogaim bhumjamane viharai. Tae nam tise devadattae devie annaya kayai puvvarattavarattakalasamayamsi kudumbajagariyam jagaramanae imeyaruve ajjhatthie chimtie kappie patthie manogae samkappe samuppanne– evam khalu pusanamdo raya sirie devie maibhatte java viharai. Tam eenam vakkhevenam no samchaemi aham pusanamdina rannasaddhim uralaim manussagaim bhogabhogaim bhumjamani viharittae. Tam seyam khalu mamam siridevim aggipaogena va satthappaogena va visappaogena va jiviyao vavarovetta pusanamdina rannasaddhim uralaim manussagaim bhogabhogaim bhumjamanie viharittae– evam sampehei, sampehetta sirie devie amtarani ya chhiddani ya vivarani ya padijagaramani viharai. Tae nam sa siri devi annaya kayai majjaiya virahiyasayanijjamsi suhapasutta jaya yavi hottha. Imam cha nam devadatta devi jeneva siri devi teneva uvagachchhai, uvagachchhitta sirim devim majjaiyam virahiyasayanijjamsi suhapasuttam pasai, pasitta disaloyam karei, karetta jeneva bhattaghare teneva uvagachchhai, uvagachchhitta lohadamdam paramusai, paramusitta lohadamdam tavei, tattam samajoibhuyam phullakimsuyasamanam samdasaenam gahaya jeneva siri devi teneva uvagachchhai, uvagachchhitta sirie devie avanamsi pakkhivai. Tae nam sa siri devi mahaya–mahaya saddenam arasitta kaladhammuna samjutta. Tae nam tise sirie devie dasachedio arasiyasaddam sochcha nisamma jeneva siri devi teneva uvagachchhamti, uvagachchhitta devadattam devim tao avakkamamanim pasamti, pasitta jeneva siri devi teneva uvagachchhati, uvagachchhitta sirim devim nippanam nichchettham jiviyavippajadham pasamti, pasitta ha ha! Aho! Akajjamiti kattu royamanio kamdamanio vilavamanio jeneva pusanamdi raya teneva uvagachchhamti, uvagachchhitta pusanamdi rayam evam vayasi– Evam khalu sami! Siri devi devadattae devie akale cheva jiviyao vavaroviya. Tae nam se pusanamdi raya tasim dasachedinam amtie eyamattham sochcha nisamma mahaya maisoenam apphunne samane parasuniyatte viva champagavarapayave dhasa tti dharaniyalamsi savvamgehi samnivadie. Tae nam se pusanamdi raya mahuttamtarena asatthe samane bahuhim raisara talavara madambiya kodumbiya ibbha setthi senavai satthavahehim mitta nai niyaga sayana sambamdhi pariyanena ya saddhim kamdamane vilavamane sirie devie mahaya iddhie niharanam karei, karetta asurutte rutthe kuvie chamdikkie misimisemane devadattam devim purisehim ginhavei, eenam vihanenam vajjham anavei. Tam evam khalu goyama! Devadatta devi purasha porananam duchchinnanam duppadikkamtanam asubhanam pavanam kadanam kammanam pavagam phalavittivisesam pachchanubhavamani viharai. Devadatta nam bhamte! Devi io kalamase kalam kichcha kahim gamihii? Kahim uvavajjihii? Goyama! Asiim vasaim paramaum palaitta kalamase kalam kichcha imise rayanappabhae pudhavie neraiesu neraiyattae uvavajjihii. Samsaro taheva java vanassai. Tao anamtaram uvvattitta gamgapure nayare hamsattae pachchayahii. Se nam tattha sauniehim vahie samane tattheva gamgapure nayare setthikulamsi uvavajji hii. Bohi. Sohamme. Mahavidehe vase sijjhihii. Evam khalu jambu! Samanenam bhagavaya mahavirenam java sampattenam duhavivaganam navamassa ajjhayanassa ayamatthe pannatte. –tti bemi.
Sutra Meaning Transliteration : Bhamte ! Jo shramana bhagavamta mahavire yavat duhkhavipakana satamam adhyayanano a artha kahyo chhe, to athamano yavat sho artha kahyo chhe\? Tyare sudharma anagare jambu anagarane a pramane kahyum – He jambu ! Te kale, te samaye rohitaka name riddha – samriddha nagara hatum. Prithvivatamsaka udyana hatum, dharana yakshanum yakshayatana hatum. Vaishramana datta raja, shri rani, pushpa namdikumara yuvaraja hato. Te rohitaka nagaramam datta name adhya gathapati raheto hato, tene krishnashri nama patni hati. Te dattani putri ane krishnashri bharyani atmaja devadatta name putri hati. Te sarvamgasumdara yavat utkrishta, utkrishta shariri hati. Te kale, te samaye svami padharya yavat parshada nikali. Te kale, te samaye gautamasvami chhaththa tapana parane purvavat yavat rajamarge padharya. Hathi – ghoda – purushane joyo. Te purusho madhye eka strine joi. Teni avakotaka bamdhane bamdheli, naka – kana chhedayela hata yavat shula vade bhedayeli joi. Purvavat vichara thayo, yavat kahyum – a stri purvabhavamam kona hati\? Bhagavamte kahyum – he gautama! Nishche – te kale, te samaye a ja jambudvipana bharatakshetramam supratishtha name riddha – samriddha nagara hatum. Tyam mahasena raja hato, tene dharini adi 1000 rani amtahpuramam hati. Te mahasena rajano putra, dharini devino atmaja simhasena kumara hato. Te sarvamga sampanna yavat yuvaraja hato. Tyare te simhasenakumarana matapitae koi divase 500 umcha prasadavatamsako karavya. Tyarapachhi te simhasenakumarane koi divase shyama adi 500 shreshtha rajakanyao sathe eka divase panigrahana karavyum. 500 – 500 no dayajo apyo. Pachhi simhasena shyama adi 500 devi sathe upari prasadamam yavat vicharava lagyo. Tyarapachhi te mahasena raja koi divase mrityu pamyo. Niharana karyu, simhasena mahan raja thayo. Pachhi simhasena raja shyamam ranimam murchchhita adi thayo. Bakini ranino adara karato nathi, janato nathi. E rite adara na karato, na janato te vicharato hato. Tyarapachhi 499 ranioni 499 dhavamatao a vrittamta janine vicharava lagi ke nishche simhasena raja shyama ranimam murchchhitadi thai apani putriono adara na karato, na janato vichare chhe. To apane shreyaskara chhe ke apane shyama ranine agni – visha – shastra prayogathi mari namkhavi. A pramane shyama ranina amtara – chhidra – vivarone shodhati – shodhati vicharava lagi. Tyare shyama devie a vrittamta janine ama kahyum – he svami ! Mari 499 shaukyo ane teni 499 matao a vrittamtane janine paraspara ema kaheti hati ke – simhasena raja shyama ranimam murchchhita thayo chhe, yavat shodhati vichare chhe. To na jane mane keva kumarana vade marashe. Ema vicharine bhaya pami kopagharamam gai, jaine apahata manavali thai yavat chimta karava lagi. Tyare te simhasena raja a vrittamta janine kopagharamam shyama rani pase avyo, avine tenine apahata manavali yavat joi, joine a pramane kahyum – he devanupriya ! Tum kema yavat chimtamagna chho\? Tyare shyama ranie, simhasena rajane ama kaheta sambhaline ushna vachano vade simhasena rajane kahyum – nishche he svami ! Mari 499 sapatni ane teni 499 matao tamaro mara upara raga jani, teoe paraspara kahyum ke – simhasena raja shyama rani upara murchchhita chhe yavat chhidradi shodhati rahi chhe, na jane kai rite marashe yavat tethi chimtamam chhum. Tyare simhasena rajae shyama ranine kahyum – devanupriya ! Tum apahata yavat chimtamagna na tha. Hum tevi rite yatna karisha ke jethi tara sharirane koithi pana abadha, prabadha na thaya, ema kahi tene ishta adi vani vade ashvasita kari, tyarapachhi tyamthi nikali, tene kautumbika purushone bolavine kahyum – He devanupriyo! Tame jao ane supratishtha nagarani bahara eka maha kutagara shala karavo, je aneka stambha sannivishta hoya, prasadiyadi karavo. Pachhi mari ajnya pachhi apo. Tyare te kautumbika purushoe be hatha jodi yavat ajnya svikarine supratishtha nagarani bahara pashchima disha bhagamam eka moti kutagara shala yavat karavi, je aneka stambha samnivishta, prasadiyadi hati. Pachhi simhasena raja pase avine temani ajnya pachhi sompi. Tyare simhasena rajae koi divase 499 rani ane 499 mataone amamtri. Pachhi te 499 ranio ane 499 mataone simhasena rajae amamtrana apata, sarvalamkara vibhushita thai yathavaibhava supratishtha nagare simhasena raja pase avi. Tyare te simhasena rajae 499 ranio ane 499 mataone kutagara shalamam avasa apyo. Tyarapachhi simhasena rajae kautumbika purushone bolavya, bolavine kahyum – devanupriyo ! Tame jao ane vipula ashanadi lavo tatha ghana ja pushpa – gamdha – vastra – mala – alamkarone kutagara shalamam lai jao. Tyare te kautumbika purusho te pramane lai gaya. Tyare te 499 ranio ane 499 mataone sarvalamkarathi vibhushita kari. Karine te vipula ashanadi ane sura adi asvadana vagere karati, gamdharva ane nataka vade upagita karati vicharava lagi. Tyare madhyaratri kala samaye ghana purusho sathe samparivarine simhasenaraja kutagara shalae avyo. Avine kutagara shalana dvaro bamdha karya, kutagara shalane chotaraphathi agni salagavyo. Tyare 499 rani, 499 dhavamatao, simhasena raja vade balata roti – kakadati atrana, asharana thai mrityu pami. Tyare simhasena raja ava ashubha karmadithi ghana papakarmo uparji 3400 varshanum paramayu paline mrityu avasare mrityu pami chhaththi narakamam utkrishta bavisha sagaropama sthitimam utpanna thayo. Tyamthi anamtara udvartine a rohitaka nagaramam datta sarthavahani krishnashri namaka patnini kukshimam putripane utpanna thayo. Tyarapachhi krishnashrie nava masa pura thata yavat putrine janma apyo, je sukumala, surupa hati. Pachhi te kanyana matapitae bara divasa vyatita thata vipula ashanadi taiyara karavi yavat mitra jnyatijana sanmukha namakarana karyu. Amari a kanyanum devadatta nama thao. Pamcha dhatri vade parigrihita thai yavat uchharava lagi. Kalakrame teni balyabhavathi mukta thai, yauvana – rupa – lavanya vade yavat ati utkrishta, utkrishta shariri thai. Tyarapachhi te devadatta kanya koi divase snana kari yavat vibhushita thai ghani dasi vade yavat parivarine upari akashatalamam suvarnana dada vade krida karati raheli. A tarapha vaishramana datta raja snana yavat vibhusha kari ashva upara besi, ghana purusho sathe samparivarine ashva vahanikae nikalelo hato Tyare datta gathapatina gharani kamika samipathi nikalyo. Tyare te vaishramana rajae yavat jata – jata devadatta kanyane upari akashatale suvarnana dada vade ramati joi. Devadatta kanyana yauvana ane lavanyathi yavat vismita thaine kautumbika purushone bolavya, bolavine ama kahyum – He devanupriyo ! A koni putri chhe\? Tenum nama shum chhe\? Tyare kautumbika purushoe vaishramana rajane be hatha jodine kahyum – he svami! A datta sarthavahani putri, krishnashrini atmaja devadatta name rupa – yauvana ane lavanyathi utkrishta, utkrishta shariri kanya chhe. Tyare vaishramana raja ashva vahanikathi pachho pharine abhyamtara sthaniya purushone bolavya, bolavine kahyum – he devanupriyo! Tame jao, dattani putri ane krishnashri bharyani atmaja devadatta kanyane pushpanamdi yuvarajani patnirupe mamgo. Tena badalamam je shulka apavanum hoya te apajo. Tyare te abhyamtara sthaniya purusho vaishramana rajae ama kaheta harshita – samtushta thata be hatha jodi yavat svikarine, snana kari yavat shuddha praveshya vastro paheri, dattana ghera avya. Tyare te datta sarthavahe te purushone avata joine harshita – samtushta thaine asanethi ubho thayo, ubho thaine sata – atha pagala same gayo. Pachhi asane besava nimamtrana kari, karine te purusho ashvasta, vishvasta thai, uttama sukhasane betha. Tyare tene temane a pramane kahyum – he devanupriyo ! Mane ajnya apo. Apana avavanum shum prayojana chhe\? Tyare rajapurushoe datta sarthavahane kahyum – devanupriya ! Ame tamari putri ane krishnashrini atmaja devadatta kanyani pushpanamdi yuvarajani patnirupe mamgani karie chhie. He devanupriya! Jo tame manata ho ke a yogya chhe, patra chhe, shlaghya chhe, sadrisha samyoga chhe to devadattane pushpanamdi yuvarajane apo. Kaho ke ame tenum shum shulka apie\? Tyare datte abhyamtara sthaniya purushone kahyum – devanupriya ! Vaishramana raja mari putri nimitte je anugraha kare chhe, te ja maru shulka chhe. Pachhi te sthaniya purushono vipula pushpa – vastra – gamdha – mala – alamkara vade satkari, sanmanine vidaya api. Tyare te purusho vaishramana raja pase avya, avine vaishramana rajane a arthanum nivedana karyu. Tyarapachhi datta gathapatie koi divase shobhana tithi – karana – divasa – nakshatra – muhurttamam vipula ashanadi taiyara karavya, karavine mitra, jnyatijanane amamtrya. Snana yavat prayashchitta kari, uttama sukhasane besi, te mitra adi sathe parivarine te vipula ashanadine asvadita adi karato rahyo. Jamine achamana karyu pachhi te mitra adino vipula gamdha – pushpa yavat alamkara vade satkara, sanmana karya. Pachhi devadatta kanyane snana karavi, vibhushita shariri kari, sahasra purushavahini shibikamam besadi, besadine ghana mitra yavat sathe parivari sarvariddhi yavat nadita rava sathe rohida nagarani madhye thaine vaishramana rajane ghare vaishramana raja pase avi, be hatha jodi yavat vadhave chhe, vadhavine vaishramana raja pase devadatta kanyane arpana kari. Tyarapachhi te vaishramana raja devadatta kanyane prapta thayeli joi. Joine harshita – samtushta thai vipula ashanadine taiyara karavya, karavine mitra, jnyatijanane amamtre chhe yavat satkarine pushpanamdi kumarane tatha devadatta kanyane bajothe besadya, besadine chamdi – sonana kalasho vade snana karavyu, karavine shreshtha vastradi paheravya. Pachhi agnino homa karyo. Pushpanamdi ane devadattanum panigrahana karavyum. Pachhi vaishramana raja, pushpanamdi kumara ane devadatta kanyane sarvariddhi yavat rava sathe mota riddhi – satkarana samudayathi panigrahana karavine devadattana mata – pita, mitra yavat parijanone vipula ashanadithi tatha vastra, gamdha, mala, alamkara vade satkari, sanmani yavat vidaya api. Tyarapachhi pushpanamdi kumara devadatta sathe upari prasadamam, mridamgana avaja sathe, natyadi bhogo purvaka rahe chhe. Tyare te vaishramana raja koi divase mrityu pamyo, teni niharana kriya kari yavat pushpanamdi raja thayo. Pachhi pushpanamdi raja shridevi matani bhaktithi pratidina shridevi pase ave chhe, avine shridevine padavamdana kare chhe, pachhi shatapaka – sahasrapaka tela vade abhyamgana kare chhe. Asthi – mamsa – tvacha – charma ane romane sukhakaraka sambadhana vade sambadhana kare chhe, surabhi gamdhachurnathi udvartana kare chhe. Trana prakarana jalathi snana karave chhe. Te a – ushna, shita ane gamdha udaka vade. Pachhi vipula ashanadi khavadave chhe. Shridevi snana yavat prayashchitta kari bhojana kare chhe. Pachhi potane sthane avine bese chhe. Tyarapachhi raja pote snana kare chhe, bhojana kare chhe, udara manushi kamabhoga bhogavato vichare. Tyare te devadatta ranine koi divase madhyaratrie kutumba chimtathi jagati hati tyare a avo vichara utpanna thayo. Nishche pushpanamdi raja shridevini matribhaktithi yavat vichare chhe. To a vyakshepathi hum pushpanamdi raja sathe udara bhoga bhogavati vicharava samartha thati nathi. To mare mate shreyaskara chhe ke shridevine agni – shastra – visha – mamtra prayogathi mari namkhu. Marine pushpanamdi raja sathe udara bhoga bhogavati vicharum. A pramane vicharine shridevi amtara adi shodhati vichare chhe. Tyare te shridevi koi divase madirapana kari ekamte shayyamam sukhe suti hati. A tarapha devadatta rani, shridevi mata pase avi, avine shridevi madyapana kari ekamtamam sukhe sutela joya – joine dishaloka karyo. Karine bhojana grihamam avi, avine lohadamda lidho, lohadamdana tapavyo, tapine agnijyotirupa, kimshukana phula samana lala thayo, tene sanasi vade grahana karyo. Pachhi shridevi pase avi. Avine shridevina apana sthanamam damda nakhyo. Tyare shridevi mota – mota shabdothi baradati mrityu pami. Tyare shridevini dasie a baradavana shabdo sambhali, samajine shridevi pase avi. Devadatta ranine tyamthi pachhi pharati joi. ‘ha – ha aho! Akarya thayum ema kahi, rudana – kramdana – vilapa karati pushpanamdi raja pase avine rajane kahyum – He svami ! Nishche, shridevine devadatta ranie akale mari nakhya chhe. Tyare pushpanamdi rajae te dasi pase a arthane sambhali, samajine maha matrishokathi sparsha karayelo evo kuhada vade kapayela champakavrikshani jema dhas karato sarvamgathi bhumitale padyo. Tyarapachhi pushpanamdi raja muhurttamatra pachhi ashvasta, vishvasta thaine ghana raja, ishvara yavat sarthavaha tatha mitra yavat parijano sathe rudanadi karato, shridevi matanum mahariddhi satkarapurvaka niharana karyu, karine ati krodhita adi thai devadatta ranine purusho vade pakadavi, te prakare vadhya karavani ajnya api. He gautama! A pramane nishche te devadatta rani potana juna samchita karmo anubhavati rahi chhe. Bhagavan ! Devadatta ahimthi mrityu avasare mrityu pamine kyam jashe\? Kyam upajashe\? Gautama ! 80 varshanu paramayu paline kala mase kala kari, a ratnaprabha prithvimam nairayikapane upajashe. Tenum samsara bhramana vanaspatikala kahevum. Tyamthi anamtara udvartine gamgapura nagare hamsapane utpanna thashe. Te tyam shakunika vade vadha karata te ja gamgapura nagaramam shreshthi kulamam utpanna thai, bodhi pami, diksha lai, saudharme upaji, mahavideha kshetre siddha thashe. Tema hum kahum chhum.