Sutra Navigation: Bhagavati ( ભગવતી સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1104010
Scripture Name( English ): Bhagavati Translated Scripture Name : ભગવતી સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

शतक-११

 Translated Chapter :

શતક-૧૧
Section : उद्देशक-१० लोक Translated Section : ઉદ્દેશક-૧૦ લોક
Sutra Number : 510 Category : Ang-05
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] रायगिहे जाव एवं वयासी–कतिविहे णं भंते! लोए पन्नत्ते? गोयमा! चउव्विहे लोए पन्नत्ते, तं जहा–दव्वलोए, खेत्तलोए, काललोए, भावलोए। खेत्तलोए णं भंते! कतिविहे पन्नत्ते? गोयमा! तिविहे पन्नत्ते, तं जहा–अहेलोयखेत्तलोए, तिरियलोयखेत्तलोए, उड्ढलोयखेत्तलोए। अहेलोयखेत्तलोए णं भंते! कतिविहे पन्नत्ते? गोयमा! सत्तविहे पन्नत्ते, तं जहा–रयणप्पभापुढविअहेलोयखेत्तलोए जाव अहेसत्तमापुढवि-अहेलोयखेत्तलोए। तिरियलोयखेत्तलोए णं भंते! कतिविहे पन्नत्ते? गोयमा! असंखेज्जविहे पन्नत्ते, तं जहा–जंबुद्दीवे दीवे तिरियलोयखेत्तलोए जाव सयंभूरमणसमुद्दे तिरियलोयखेत्तलोए। उड्ढलोयखेत्तलोए णं भंते! कतिविहे पन्नत्ते? गोयमा! पन्नरसविहे पन्नत्ते, तं जहा–सोहम्मकप्पउड्ढलोयखेत्तलोए ईसान-सणंकुमार-माहिंद-बंभलोय-लंतय-महासुक्क-सहस्सार-आणय-पाणय-आरण-अच्चुयकप्पउड्ढलोयखेत्तलोए, गेवेज्ज-विमानउड्ढलोयखेत्तलोए, अनुत्तरविमानउड्ढलोयखेत्तलोए, ईसि-पब्भारपुढविउड्ढलोयखेत्तलोए। अहेलोयखेत्तलोए णं भंते! किंसंठिए पन्नत्ते? गोयमा! तप्पागारसंठिए पन्नत्ते। तिरियलोयखेत्तलोए णं भंते! किंसंठिए पन्नत्ते? गोयमा! ज्झल्लरिसंठिए पन्नत्ते। उड्ढलोयखेत्तलोए णं भंते! किंसंठिए पन्नत्ते? गोयमा! उड्ढमुइंगाकारसंठिए पन्नत्ते। लोए णं भंते! किंसंठिए पन्नत्ते? गोयमा! सुपइट्ठगसंठिए पन्नत्ते, तं जहा–हेट्ठा विच्छिण्णे, मज्झे संखित्ते, उप्पिं विसाले; अहे पलियंकसंठिए, मज्झे वइवइ-रविग्गहिए, उप्पिं उद्धमुइंगाकारसंठिए। तंसि च णं सासयंसि लोगंसि हेट्ठा विच्छिण्णंसि जाव उप्पिं उद्धमुइंगाकारसंठियंसि उप्पन्ननाण-दंसणधरे अरहा जिने केवली जीवे वि जाणइ-पासइ, अजीवे वि जाणइ-पासइ, तओ पच्छा सिज्झइ बुज्झइ मुच्चइ परिनिव्वाइ सव्वदुक्खाणं अंतं करेइ। अलोए णं भंते! किंसंठिए पन्नत्ते? गोयमा! ज्झुसिरगोलसंठिए पन्नत्ते। अहेलोयखेत्तलोए णं भंते! किं १. जीवा २. जीवदेसा ३. जीवपदेसा ४. अजीवा ५. अजीवदेसा ६. अजीवपदेसा? गोयमा! जीवा वि, जीवदेसा वि, जीवपदेसा वि, अजीवा वि, अजीवदेसा वि, अजीवपदेसा वि। जे जीवा ते नियमा एगिंदिया बेइंदिया तेइंदिया चउरिंदिया पंचिंदिया, अनिंदिया। जे जीवदेसा ते नियमा एगिंदियदेसा जाव अनिंदियदेसा। जे जीवपदेसा ते नियमा एगिंदियपदेसा बेइंदियपदेसा जाव अनिंदियपदेसा। जे अजीवा ते दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–रूविअजीवा य, अरूविअजीवा य। जे रूविअजीवा ते चउव्विहा पन्नत्ता, तं जहा–खंधा, खंधदेसा, खंधपदेसा, परमाणुपोग्गला। जे अरूविअजीवा ते सत्तविहा पन्नत्ता, तं जहा–१. नोधम्मत्थिकाए धम्मत्थिकायस्स देसे २. धम्मत्थिकायस्स पदेसा ३. नोअधम्मत्थिकाए अधम्मत्थिकायस्स देसे ४. अधम्मत्थिकायस्स पदेसा ५. नोआगासत्थिकाए आगासत्थिकायस्स देसे ६. आगासत्थि-कायस्स पदेसा ७. अद्धासमए। तिरियलोयखेत्तलोए णं भंते! किं जीवा? जीवदेसा? जीवपदेसा? एवं चेव। एवं उड्ढलोयखेत्तलोए वि, नवरं–अरूवी छव्विहा, अद्धासमयो नत्थि। लोए णं भंते! किं जीवा? जीवदेसा? जीवपदेसा? जहा बितियसए अत्थिउद्देसए लोयागासे, नवरं–अरूवि अजीवा सत्तविहा पन्नत्ता, तं जहा–धम्मत्थिकाए नोधम्मत्थिकायस्स देसे, धम्मत्थिकायस्स पदेसा, अधम्मत्थिकाए नोअधम्मत्थि-कायस्स देसे, अधम्मत्थिकायस्स पदेसा, नोआगासत्थिकाए आगासत्थिकायस्स देसे, आगासत्थि-कायस्स पदेसा, अद्धासमए, सेसं तं चेव। अलोए णं भंते! किं जीवा? जीवदेसा? जीवपदेसा? एवं जहा अत्थिकायउद्देसए अलोयागासे, तहेव निरवसेसं जाव सव्वागासे अनंतभागूणे। अहेलोगखेत्तलोगस्स णं भंते! एगम्मि आगासपदेसे किं १. जीवा २. जीवदेसा ३. जीवपदेसा ४. अजीवा ५. अजीवदेसा ६. अजीवपदेसा? गोयमा! नो जीवा, जीवदेसा वि, जीवपदेसा वि, अजीवा वि, अजीवदेसा वि, अजीवपदेसा वि। जे जीवदेसा ते नियमं १. एगिंदियदेसा २. अहवा एगिंदियदेसा य बेइंदियस्स देसे ३. अहवा एगिंदियदेसा य बेइंदियाण य देसा। एवं मज्झिल्लविरहिओ जाव अहवा एगिंदियदेसा य अनिंदियाण य देसा। जे जीवपदेसा ते नियमं १. एगिंदियपदेसा २. अहवा एगिंदियपदेसा य बेइंदियस्स पदेसा ३. अहवा एगिंदियपदेसा य बेइंदियाण य पदेसा, एवं आइल्लविरहिओ जाव पंचिंदि-एसु, अनिंदिएसु तियभंगो। जे अजीवा ते दुविहा पन्नत्ता, तं जहा–रूवी अजीवा य, अरूवी अजीवा य। रूवी तहेव। जे अरूवी अजीवा ते पंचविहा पन्नत्ता, तं जहा–नोधम्मत्थिकाए धम्मत्थिकायस्स देसे, धम्मत्थिकायस्स पदेसे, नोअधम्मत्थिकाए अधम्मत्थिकायस्स देसे, अधम्म-त्थिकायस्स पदेसे, अद्धासमए। तिरियलोगखेत्तलोगस्स णं भंते! एगम्मि आगासपदेसे किं जीवा? एवं जहा अहेलोगखेत्तलोगस्स तहेव, एवं उड्ढलोगखेत्तलोगस्स वि, नवरं–अद्धासमयो नत्थि। अरूवी चउव्विहा। लोगस्स णं भंते! एगम्मि आगासपदेसे किं जीवा? जहा अहेलोगखेत्तलोगस्स एगम्मि आगासपदेसे। अलोगस्स णं भंते! एगम्मि आगासपदेसे–पुच्छा। गोयमा! नो जीवा, नो जीवदेसा, नो जीवप्पदेसा; नो अजीवा नो अजीव देसा, नो अजीवप्पदेसा; एगे अजीवदव्वदेसे अगरुयलहुए अनंतेहिं अगरुयलहुयगुणेहिं संजुते सव्वागासस्स अनंतभागूणे। दव्वओ णं अहेलोगखेत्तलोए अनंता जीवदव्वा, अनंता अजीवदव्वा, अनंता जीवाजीवदव्वा। एवं तिरियलोय-खेत्तलोए वि, एवं उड्ढलोयखेत्तलोए वि एवं लोए वि। दव्वओ णं अलोए नेवत्थि जीवदव्वा, नेवत्थि अजीवदव्वा, नेवत्थि जीवाजीवदव्वा, एगे अजीवदव्वदेसे अगरुयलहुए अनंतेहिं अगरुयलहुयगुणेहिं संजुत्ते सव्वागासस्स अनंतभागूणे। कालओ णं अहेलोयखेत्तलोए न कयाइ नासि, न कयाइ न भवइ, न कयाइ न भविस्सइ–भविंसु य, भवइ य, भविस्सइ य–धुवे नियए सासए अक्खए अव्वए अवट्ठिए निच्चे, एवं तिरियलोय-खेत्तलोए, एवं उड्ढलोयखेत्तलोए, एवं लोए एवं अलोए। भावओ णं अहेलोयखेत्तलोए अनंता वण्णपज्जवा, अनंता गंधपज्जवा, अनंता रसपज्जवा, अनंता फासपज्जवा, अनंता संठाणपज्जवा, अनंता गरुयलहुयपज्जवा, अनंता अगरुयलहुय-पज्जवा, एवं तिरियलोयखेत्तलोए, एवं उड्ढलोयखेत्तलोए, एवं लोए। भावओ णं अलोए नेवत्थि वण्णपज्जवा, नेवत्थि गंधपज्जवा, नेवत्थि रसपज्जवा, नेवत्थि फासपज्जवा, नेवत्थि संठाण-पज्जवा नेवत्थि गरुयलहुयपज्जवा, एगे अजीवदव्वदेसे अगरुयलहुए अनंतेहिं अगरुयलहुयगुणेहिं संजुत्ते सव्वागासस्स अनंतभागूणे।
Sutra Meaning : રાજગૃહનગરમાં ગૌતમસ્વામીએ યાવત્‌ આ પ્રમાણે કહ્યું – ભગવન્‌ ! લોક કેટલા ભેદ છે ? ગૌતમ ! લોકના ચાર ભેદછે – દ્રવ્યલોક, ક્ષેત્રલોક, કાળલોક, ભાવલોક. ભગવન્‌ ! ક્ષેત્રલોક કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! ક્ષેત્રલોક ત્રણ ભેદે છે. અધોલોક ક્ષેત્રલોક, તિર્છાલોક ક્ષેત્રલોક, ઉર્ધ્વલોક ક્ષેત્રલોક. ભગવન્‌ ! અધોલોક ક્ષેત્રલોક કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! સાત ભેદે છે – રત્નપ્રભા પૃથ્વી અધોલોક ક્ષેત્રલોક યાવત્‌ અધઃસપ્તમી પૃથ્વી અધોલોક ક્ષેત્રલોક. ભગવન્‌ ! તિર્છાલોક ક્ષેત્રલોક કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! અસંખ્યાત ભેદે છે. જંબૂદ્વીપ તિર્છાલોક ક્ષેત્રલોક યાવત્‌ સ્વયંભૂરમણ સમુદ્ર તિર્છાલોક ક્ષેત્રલોક. ભગવન્‌ ! ઉર્ધ્વલોક ક્ષેત્રલોક કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! પંદર ભેદે – સૌધર્મ કલ્પ ઉર્ધ્વલોક ક્ષેત્રલોક યાવત્‌ અચ્યુત ઉર્ધ્વલોક ક્ષેત્રલોક, ગ્રૈવેયક વિમાન ઉર્ધ્વલોક ક્ષેત્રલોક, અનુત્તરવિમાન૦, ઇષત્પ્રાગ્ભારાપૃથ્વી૦ ભગવન્‌ ! અધોલોક ક્ષેત્રલોક કયા સંસ્થાને સંસ્થિત છે ? ગૌતમ ! ત્રપા આકારે. ભગવન્‌ ! તિર્છાલોક ક્ષેત્રલોક કયા આકારે રહેલ છે ? ગૌતમ ! ઝલ્લરી આકારે છે. ભગવન્‌ ! ઉર્ધ્વલોક ક્ષેત્રલોક પૃચ્છા. ઉર્ધ્વમૃદંગાકારે રહેલ છે. ભગવન્‌ ! લોક કયા આકારે રહેલ છે ? ગૌતમ ! સુપ્રતિષ્ઠક આકારે છે. નીચે વિસ્તીર્ણ, વચ્ચે સંક્ષિપ્ત, જેમ શતક – ૭ના ઉદ્દેશા – ૧માં કહ્યું તેમ યાવત્‌ અંત કરે છે. ભગવન્‌ ! અલોક કયા આકારે છે? ગૌતમ ! પોલા ગોળાના આકારે છે. ભગવન્‌ ! અધોલોક ક્ષેત્રલોકમાં શું જીવ છે, જીવદેશ છે, જીવપ્રદેશ છે ? ગૌતમ ! જેમ ઐન્દ્રી દિશામાં કહ્યું, તેમ અદ્ધા સમય સુધી સંપૂર્ણ કહેવું. ભગવન્‌ ! તિર્છાલોક ક્ષેત્રલોકમાં શું જીવ૦ આદિ છે ? એ જ પ્રમાણે કહેવું. એ રીતે ઉર્ધ્વલોક ક્ષેત્રલોકમાં પણ કહેવું. વિશેષ એ કે – અરૂપી અજીવ છ ભેદે છે, અદ્ધા સમય નથી. ભગવન્‌ ! લોકમાં જીવો૦ છે ? જેમ બીજા શતકમાં, અસ્તિ ઉદ્દેશકમાં લોકાકાશમાં કહ્યું, તેમ કહેવું. વિશેષ આ – અરૂપીના સાતે ભેદ કહેવા યાવત્‌ અધર્માસ્તિકાયના પ્રદેશો છે, આકાશાસ્તિકાય નથી, આકાશાસ્તિકાયના દેશ, પ્રદેશ, અદ્ધા સમય. બાકી પૂર્વવત્‌ જાણવું. ભગવન્‌ ! અલોકમાં શું જીવા૦ જેમ અસ્તિકાય ઉદ્દેશકમાં અલોકાકાશમાં કહ્યું, તેમ સંપૂર્ણ કહેવું. યાવત્‌ અનંતભાગ ન્યૂન. ભગવન્‌ ! અધોલોક ક્ષેત્રલોકમાં એક આકાશ પ્રદેશમાં શું જીવ, જીવદેશ, જીવપ્રદેશ, અજીવ, અજીવદેશ, અજીવ પ્રદેશ છે ? ગૌતમ ! જીવ નથી, જીવ દેશ, જીવપ્રદેશ છે. અજીવ છે, અજીવદેશ છે, અજીવપ્રદેશ છે. જે જીવ દેશો છે તે ૧. નિયમા એકેન્દ્રિય દેશો છે, અથવા ૨. એકેન્દ્રિય દેશો અને બેઇન્દ્રિય દેશ છે. ૩. અથવા એકેન્દ્રિય દેશો, બેઇન્દ્રિય દેશો છે. એ પ્રમાણે મધ્યમ ભંગને છોડીને યાવત્‌ અથવા ૧. એકેન્દ્રિય દેશો અને અનિન્દ્રિય દેશોછે જે જીવ પ્રદેશો છે, તે નિયમા એકેન્દ્રિય પ્રદેશો છે, અથવા ૨. એકેન્દ્રિય પ્રદેશો અને બેઇન્દ્રિય પ્રદેશો, ૩. અથવા એકેન્દ્રિયપ્રદેશો અને બેઇન્દ્રિયોના પ્રદેશો, એ પ્રમાણે પ્રથમ ભંગ છોડીને યાવત્‌ પંચેન્દ્રિય અનિન્દ્રિયોમાં ત્રણ ભંગ કહેવા. જે અજીવો છે, તે બે ભેદે છે – રૂપી, અરૂપી. રૂપી પૂર્વવત્‌. અરૂપી અજીવ પાંચ ભેદે છે – ૧.નોધર્માસ્તિકાય, ૨. ધર્માસ્તિકાયના દેશ, ૩. ધર્માસ્તિકાયના પ્રદેશ, એ રીતે ૩ – ૪. અધર્માસ્તિકાયના દેશ અને પ્રદેશ. ૫. અદ્ધા સમય. તિર્છાલોક ક્ષેત્રલોકના, ભગવન્‌ ! એક આકાશપ્રદેશમાં શું જીવો૦ છે ? અધોલોક ક્ષેત્રલોક મુજબ જાણવું. એ પ્રમાણે ઉર્ધ્વલોક ક્ષેત્રલોકમાં પણ જાણવુ. વિશેષ એ કે – તેમાં અદ્ધા સમય નથી. તે કારણે અરૂપી અજીવ. ચાર ભેદે કહ્યા. લોકમાં, જેમ અધોલોક ક્ષેત્રલોકના એક આકાશપ્રદેશમાં કહ્યું. તેમ કહેવું. ભગવન્‌ ! અલોકના એક આકાશપ્રદેશની પૃચ્છા, ગૌતમ ! ત્યાં જીવ નથી, જીવ દેશ નથી, ઇત્યાદિ પૂર્વવત્‌. યાવત્‌ અનંત અગુરુલઘુ ગુણોથી સંયુક્ત સર્વાકાશના અનંતમાં ભાગ ન્યૂન છે. દ્રવ્યથી અધોલોક ક્ષેત્રલોકમાં અનંત જીવ દ્રવ્યો, અનંત અજીવ દ્રવ્યો, અનંતા જીવાજીવ દ્રવ્યો છે, એ રીતે તિર્છાલોક ક્ષેત્રલોકમાં અને ઉર્ધ્વલોક ક્ષેત્રલોકમાં પણ જાણવું. દ્રવ્યથી અલોકમાં જીવદ્રવ્યો નથી, અજીવદ્રવ્યો નથી, જીવાજીવ દ્રવ્યો નથી, એ અજીવદ્રવ્ય દેશ છે યાવત્‌ સર્વાકાશના અનંતમાં ભાગ ન્યૂન છે. કાળથી અધોલોક ક્ષેત્રલોક કદી ન હતો, તેમ નથી યાવત્‌ નિત્ય છે. એ પ્રમાણે અલોક સુધી જાણવું. ભાવથી અધોલોક – ક્ષેત્રલોકમાં અનંતા વર્ણ પર્યાય છે, ઇત્યાદિ જેમ ‘સ્કંદક’માં કહ્યું, તેમ યાવત્‌ અનંતા અગુરુલઘુ પર્યાયો છે, એ પ્રમાણે યાવત્‌ લોકમાં છે. ભાવથી અલોકમાં વર્ણપર્યાય નથી યાવત્‌ યાવત્‌ અગુરુલઘુ પર્યાય નથી, પણ એક અજીવદ્રવ્યનો દેશ છે યાવત્‌ અનંત ભાગ ન્યૂન છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] rayagihe java evam vayasi–kativihe nam bhamte! Loe pannatte? Goyama! Chauvvihe loe pannatte, tam jaha–davvaloe, khettaloe, kalaloe, bhavaloe. Khettaloe nam bhamte! Kativihe pannatte? Goyama! Tivihe pannatte, tam jaha–aheloyakhettaloe, tiriyaloyakhettaloe, uddhaloyakhettaloe. Aheloyakhettaloe nam bhamte! Kativihe pannatte? Goyama! Sattavihe pannatte, tam jaha–rayanappabhapudhaviaheloyakhettaloe java ahesattamapudhavi-aheloyakhettaloe. Tiriyaloyakhettaloe nam bhamte! Kativihe pannatte? Goyama! Asamkhejjavihe pannatte, tam jaha–jambuddive dive tiriyaloyakhettaloe java sayambhuramanasamudde tiriyaloyakhettaloe. Uddhaloyakhettaloe nam bhamte! Kativihe pannatte? Goyama! Pannarasavihe pannatte, tam jaha–sohammakappauddhaloyakhettaloe isana-sanamkumara-mahimda-bambhaloya-lamtaya-mahasukka-sahassara-anaya-panaya-arana-achchuyakappauddhaloyakhettaloe, gevejja-vimanauddhaloyakhettaloe, anuttaravimanauddhaloyakhettaloe, isi-pabbharapudhaviuddhaloyakhettaloe. Aheloyakhettaloe nam bhamte! Kimsamthie pannatte? Goyama! Tappagarasamthie pannatte. Tiriyaloyakhettaloe nam bhamte! Kimsamthie pannatte? Goyama! Jjhallarisamthie pannatte. Uddhaloyakhettaloe nam bhamte! Kimsamthie pannatte? Goyama! Uddhamuimgakarasamthie pannatte. Loe nam bhamte! Kimsamthie pannatte? Goyama! Supaitthagasamthie pannatte, tam jaha–hettha vichchhinne, majjhe samkhitte, uppim visale; ahe paliyamkasamthie, majjhe vaivai-raviggahie, uppim uddhamuimgakarasamthie. Tamsi cha nam sasayamsi logamsi hettha vichchhinnamsi java uppim uddhamuimgakarasamthiyamsi uppannanana-damsanadhare araha jine kevali jive vi janai-pasai, ajive vi janai-pasai, tao pachchha sijjhai bujjhai muchchai parinivvai savvadukkhanam amtam karei. Aloe nam bhamte! Kimsamthie pannatte? Goyama! Jjhusiragolasamthie pannatte. Aheloyakhettaloe nam bhamte! Kim 1. Jiva 2. Jivadesa 3. Jivapadesa 4. Ajiva 5. Ajivadesa 6. Ajivapadesa? Goyama! Jiva vi, jivadesa vi, jivapadesa vi, ajiva vi, ajivadesa vi, ajivapadesa vi. Je jiva te niyama egimdiya beimdiya teimdiya chaurimdiya pamchimdiya, animdiya. Je jivadesa te niyama egimdiyadesa java animdiyadesa. Je jivapadesa te niyama egimdiyapadesa beimdiyapadesa java animdiyapadesa. Je ajiva te duviha pannatta, tam jaha–ruviajiva ya, aruviajiva ya. Je ruviajiva te chauvviha pannatta, tam jaha–khamdha, khamdhadesa, khamdhapadesa, paramanupoggala. Je aruviajiva te sattaviha pannatta, tam jaha–1. Nodhammatthikae dhammatthikayassa dese 2. Dhammatthikayassa padesa 3. Noadhammatthikae adhammatthikayassa dese 4. Adhammatthikayassa padesa 5. Noagasatthikae agasatthikayassa dese 6. Agasatthi-kayassa padesa 7. Addhasamae. Tiriyaloyakhettaloe nam bhamte! Kim jiva? Jivadesa? Jivapadesa? Evam cheva. Evam uddhaloyakhettaloe vi, navaram–aruvi chhavviha, addhasamayo natthi. Loe nam bhamte! Kim jiva? Jivadesa? Jivapadesa? Jaha bitiyasae atthiuddesae loyagase, navaram–aruvi ajiva sattaviha pannatta, tam jaha–dhammatthikae nodhammatthikayassa dese, dhammatthikayassa padesa, adhammatthikae noadhammatthi-kayassa dese, adhammatthikayassa padesa, noagasatthikae agasatthikayassa dese, agasatthi-kayassa padesa, addhasamae, sesam tam cheva. Aloe nam bhamte! Kim jiva? Jivadesa? Jivapadesa? Evam jaha atthikayauddesae aloyagase, taheva niravasesam java savvagase anamtabhagune. Ahelogakhettalogassa nam bhamte! Egammi agasapadese kim 1. Jiva 2. Jivadesa 3. Jivapadesa 4. Ajiva 5. Ajivadesa 6. Ajivapadesa? Goyama! No jiva, jivadesa vi, jivapadesa vi, ajiva vi, ajivadesa vi, ajivapadesa vi. Je jivadesa te niyamam 1. Egimdiyadesa 2. Ahava egimdiyadesa ya beimdiyassa dese 3. Ahava egimdiyadesa ya beimdiyana ya desa. Evam majjhillavirahio java ahava egimdiyadesa ya animdiyana ya desa. Je jivapadesa te niyamam 1. Egimdiyapadesa 2. Ahava egimdiyapadesa ya beimdiyassa padesa 3. Ahava egimdiyapadesa ya beimdiyana ya padesa, evam aillavirahio java pamchimdi-esu, animdiesu tiyabhamgo. Je ajiva te duviha pannatta, tam jaha–ruvi ajiva ya, aruvi ajiva ya. Ruvi taheva. Je aruvi ajiva te pamchaviha pannatta, tam jaha–nodhammatthikae dhammatthikayassa dese, dhammatthikayassa padese, noadhammatthikae adhammatthikayassa dese, adhamma-tthikayassa padese, addhasamae. Tiriyalogakhettalogassa nam bhamte! Egammi agasapadese kim jiva? Evam jaha ahelogakhettalogassa taheva, evam uddhalogakhettalogassa vi, navaram–addhasamayo natthi. Aruvi chauvviha. Logassa nam bhamte! Egammi agasapadese kim jiva? Jaha ahelogakhettalogassa egammi agasapadese. Alogassa nam bhamte! Egammi agasapadese–puchchha. Goyama! No jiva, no jivadesa, no jivappadesa; no ajiva no ajiva desa, no ajivappadesa; ege ajivadavvadese agaruyalahue anamtehim agaruyalahuyagunehim samjute savvagasassa anamtabhagune. Davvao nam ahelogakhettaloe anamta jivadavva, anamta ajivadavva, anamta jivajivadavva. Evam tiriyaloya-khettaloe vi, evam uddhaloyakhettaloe vi evam loe vi. Davvao nam aloe nevatthi jivadavva, nevatthi ajivadavva, nevatthi jivajivadavva, ege ajivadavvadese agaruyalahue anamtehim agaruyalahuyagunehim samjutte savvagasassa anamtabhagune. Kalao nam aheloyakhettaloe na kayai nasi, na kayai na bhavai, na kayai na bhavissai–bhavimsu ya, bhavai ya, bhavissai ya–dhuve niyae sasae akkhae avvae avatthie nichche, evam tiriyaloya-khettaloe, evam uddhaloyakhettaloe, evam loe evam aloe. Bhavao nam aheloyakhettaloe anamta vannapajjava, anamta gamdhapajjava, anamta rasapajjava, anamta phasapajjava, anamta samthanapajjava, anamta garuyalahuyapajjava, anamta agaruyalahuya-pajjava, evam tiriyaloyakhettaloe, evam uddhaloyakhettaloe, evam loe. Bhavao nam aloe nevatthi vannapajjava, nevatthi gamdhapajjava, nevatthi rasapajjava, nevatthi phasapajjava, nevatthi samthana-pajjava nevatthi garuyalahuyapajjava, ege ajivadavvadese agaruyalahue anamtehim agaruyalahuyagunehim samjutte savvagasassa anamtabhagune.
Sutra Meaning Transliteration : Rajagrihanagaramam gautamasvamie yavat a pramane kahyum – bhagavan ! Loka ketala bheda chhe\? Gautama ! Lokana chara bhedachhe – dravyaloka, kshetraloka, kalaloka, bhavaloka. Bhagavan ! Kshetraloka ketala bhede chhe\? Gautama ! Kshetraloka trana bhede chhe. Adholoka kshetraloka, tirchhaloka kshetraloka, urdhvaloka kshetraloka. Bhagavan ! Adholoka kshetraloka ketala bhede chhe\? Gautama ! Sata bhede chhe – ratnaprabha prithvi adholoka kshetraloka yavat adhahsaptami prithvi adholoka kshetraloka. Bhagavan ! Tirchhaloka kshetraloka ketala bhede chhe\? Gautama ! Asamkhyata bhede chhe. Jambudvipa tirchhaloka kshetraloka yavat svayambhuramana samudra tirchhaloka kshetraloka. Bhagavan ! Urdhvaloka kshetraloka ketala bhede chhe\? Gautama ! Pamdara bhede – saudharma kalpa urdhvaloka kshetraloka yavat achyuta urdhvaloka kshetraloka, graiveyaka vimana urdhvaloka kshetraloka, anuttaravimana0, ishatpragbharaprithvi0 Bhagavan ! Adholoka kshetraloka kaya samsthane samsthita chhe\? Gautama ! Trapa akare. Bhagavan ! Tirchhaloka kshetraloka kaya akare rahela chhe\? Gautama ! Jhallari akare chhe. Bhagavan ! Urdhvaloka kshetraloka prichchha. Urdhvamridamgakare rahela chhe. Bhagavan ! Loka kaya akare rahela chhe\? Gautama ! Supratishthaka akare chhe. Niche vistirna, vachche samkshipta, jema shataka – 7na uddesha – 1mam kahyum tema yavat amta kare chhe. Bhagavan ! Aloka kaya akare chhe? Gautama ! Pola golana akare chhe. Bhagavan ! Adholoka kshetralokamam shum jiva chhe, jivadesha chhe, jivapradesha chhe\? Gautama ! Jema aindri dishamam kahyum, tema addha samaya sudhi sampurna kahevum. Bhagavan ! Tirchhaloka kshetralokamam shum jiva0 adi chhe\? E ja pramane kahevum. E rite urdhvaloka kshetralokamam pana kahevum. Vishesha e ke – arupi ajiva chha bhede chhe, addha samaya nathi. Bhagavan ! Lokamam jivo0 chhe\? Jema bija shatakamam, asti uddeshakamam lokakashamam kahyum, tema kahevum. Vishesha a – arupina sate bheda kaheva yavat adharmastikayana pradesho chhe, akashastikaya nathi, akashastikayana desha, pradesha, addha samaya. Baki purvavat janavum. Bhagavan ! Alokamam shum jiva0 jema astikaya uddeshakamam alokakashamam kahyum, tema sampurna kahevum. Yavat anamtabhaga nyuna. Bhagavan ! Adholoka kshetralokamam eka akasha pradeshamam shum jiva, jivadesha, jivapradesha, ajiva, ajivadesha, ajiva pradesha chhe\? Gautama ! Jiva nathi, jiva desha, jivapradesha chhe. Ajiva chhe, ajivadesha chhe, ajivapradesha chhe. Je jiva desho chhe te 1. Niyama ekendriya desho chhe, athava 2. Ekendriya desho ane beindriya desha chhe. 3. Athava ekendriya desho, beindriya desho chhe. E pramane madhyama bhamgane chhodine yavat athava 1. Ekendriya desho ane anindriya deshochhe Je jiva pradesho chhe, te niyama ekendriya pradesho chhe, athava 2. Ekendriya pradesho ane beindriya pradesho, 3. Athava ekendriyapradesho ane beindriyona pradesho, e pramane prathama bhamga chhodine yavat pamchendriya anindriyomam trana bhamga kaheva. Je ajivo chhe, te be bhede chhe – rupi, arupi. Rupi purvavat. Arupi ajiva pamcha bhede chhe – 1.Nodharmastikaya, 2. Dharmastikayana desha, 3. Dharmastikayana pradesha, e rite 3 – 4. Adharmastikayana desha ane pradesha. 5. Addha samaya. Tirchhaloka kshetralokana, bhagavan ! Eka akashapradeshamam shum jivo0 chhe\? Adholoka kshetraloka mujaba janavum. E pramane urdhvaloka kshetralokamam pana janavu. Vishesha e ke – temam addha samaya nathi. Te karane arupi ajiva. Chara bhede kahya. Lokamam, jema adholoka kshetralokana eka akashapradeshamam kahyum. Tema kahevum. Bhagavan ! Alokana eka akashapradeshani prichchha, gautama ! Tyam jiva nathi, jiva desha nathi, ityadi purvavat. Yavat anamta agurulaghu gunothi samyukta sarvakashana anamtamam bhaga nyuna chhe. Dravyathi adholoka kshetralokamam anamta jiva dravyo, anamta ajiva dravyo, anamta jivajiva dravyo chhe, e rite tirchhaloka kshetralokamam ane urdhvaloka kshetralokamam pana janavum. Dravyathi alokamam jivadravyo nathi, ajivadravyo nathi, jivajiva dravyo nathi, e ajivadravya desha chhe yavat sarvakashana anamtamam bhaga nyuna chhe. Kalathi adholoka kshetraloka kadi na hato, tema nathi yavat nitya chhe. E pramane aloka sudhi janavum. Bhavathi adholoka – kshetralokamam anamta varna paryaya chhe, ityadi jema ‘skamdaka’mam kahyum, tema yavat anamta agurulaghu paryayo chhe, e pramane yavat lokamam chhe. Bhavathi alokamam varnaparyaya nathi yavat yavat agurulaghu paryaya nathi, pana eka ajivadravyano desha chhe yavat anamta bhaga nyuna chhe.