Sutra Navigation: Samavayang ( સમવયાંગ સૂત્ર )

Search Details

Mool File Details

Anuvad File Details

Sr No : 1103321
Scripture Name( English ): Samavayang Translated Scripture Name : સમવયાંગ સૂત્ર
Mool Language : Ardha-Magadhi Translated Language : Gujarati
Chapter :

समवाय प्रकीर्णक

 Translated Chapter :

સમવાય પ્રકીર્ણક
Section : Translated Section :
Sutra Number : 221 Category : Ang-04
Gatha or Sutra : Sutra Sutra Anuyog :
Author : Deepratnasagar Original Author : Gandhar
 
Century : Sect : Svetambara1
Source :
 
Mool Sutra : [सूत्र] से किं तं वियाहे? वियाहे णं ससमया वियाहिज्जंति परसमया वियाहिज्जंति ससमयपरसमया वियाहिज्जंति जीवा वियाहिज्जंति अजीवा वियाहि-ज्जंति जीवाजीवा वियाहिज्जंति लोगे वियाहिज्जइ अलोगे वियाहिज्जइ लोगालोगे वियाहिज्जइ। वियाहे णं नाणाविह-सुर-नरिंद-राय-रिसि-विविहसंसइय-पुच्छियाणं जिणेणं वित्थरेण भासियाणं दव्व-गुण-खेत्त-काल-पज्जव-पदेस-परिणाम-जहत्थिभाव-अणुगम-निक्खेव-नय-प्पमाण-सुनिउणोवक्कम-विविहप्पगार-पागड-पयंसियाणं लोगालोग-पगा-सियाणं संसारसमुद्द-रुंद-उत्तरण-समत्थाणं सुरपति-संपूजियाणं भविय-जणपय-हिययाभिनंदियाणं तमरय-विद्धंसणाणं सुदिट्ठं दीवभूय-ईहा-मतिबुद्धि-वद्धणाणं छत्तीससह-स्समणूणयाणं वागरणाणं दंसणा सुयत्थ-बहुविहप्पगारा सीसहियत्थाय गुणहत्था। वियाहस्स णं परित्ता वायणा संखेज्जा अनुओगदारा संखेज्जाओ पडिवत्तीओ संखेज्जा वेढा संखेज्जा सिलोगा संखेज्जाओ निज्जु-त्तीओ संखेज्जाओ संगहणीओ। से णं अंगट्ठयाए पंचमे अंगे एगे सुयक्खंधे एगे साइरेगे अज्झयणसते दस उद्देसगसहस्साइं दस समुद्देसगसहस्साइं छत्तीसं वागरणसहस्साइं चउरासीई पयसहस्साइं पयग्गेणं, संखेज्जाइं अक्खराइं अनंता गमा अनंता पज्जवा परित्ता तसा अनंता थावरा सासया कडा निबद्धा निकाइया जिनपन्नत्ता भावा आघविज्जंति पन्नविज्जंति परूविज्जंति दंसिज्जंति निदंसिज्जंति उव-दंसिज्जंति। से एवं आया एवं नाया एवं विन्नाया एवं चरण-करण-परूवणया आघविज्जति पन्नविज्जति परूविज्जति दंसिज्जति निदंसि ज्जति उवदंसिज्जति। सेत्तं वियाहे।
Sutra Meaning : તે વ્યાખ્યા (વ્યાખ્યાપ્રજ્ઞપ્તિ – ભગવતી) શું છે ? વ્યાખ્યાપ્રજ્ઞપ્તિ અર્થાત ભગવતી સૂત્રમાં સ્વસમય કહેવાય છે, પરસમય કહેવાય છે, સ્વસમય – પરસમય કહે છે. એ રીતે જીવ – અજીવ – જીવાજીવ કહેવાય છે. લોક – અલોક – લોકાલોક કહેવાય છે. વ્યાખ્યાપ્રજ્ઞપ્તિ અર્થાત ભગવતી સૂત્રમાં વડે વિવિધ દેવ, નરેન્દ્ર, રાજર્ષિઓના પૂછેલા વિવિધ સંશયો અને તેના ઉત્તરો કહેવાય છે. જિનેશ્વર ભગવંતે વિસ્તારથી કહેલા દ્રવ્ય – ગુણ – ક્ષેત્ર – કાળ – પર્યાય – પ્રદેશ – પરિમાણ – યથાસ્તિભાવ – અનુગમ – નિક્ષેપ – નય – પ્રમાણ – સુનિપુણ ઉપક્રમ વિવિધ પ્રકારે જેઓએ પ્રગટ દેખાડ્યો છે એવા, લોકાલોકને પ્રકાશનારા, મોટા સંસાર સમુદ્રને ઉતરવામાં સમર્થ, ઇન્દ્રોએ પૂજેલા, ભવ્યજનરૂપી પ્રજાના હૃદયને આનંદ આપનારા, તમોરજનો નાશ કરનારા, સુદૃષ્ટ દીપરૂપ ઈહા – મતિ – બુદ્ધિને વૃદ્ધિ કરનારા એવા અન્યૂન ૩૬,૦૦૦ વ્યાકરણોને પ્રકાશ – કરનારા ઘણા પ્રકારના સૂત્ર – અર્થ તેના શિષ્યોના હિતને માટે ગુણમહાર્થ છે. વ્યાખ્યાપ્રજ્ઞપ્તિ અર્થાત ભગવતી સૂત્રમાં પરિત્ત વાચના, સંખ્યાતા અનુયોગદ્વારો, સંખ્યાતી પ્રતિપત્તિઓ, સંખ્યાતા વેષ્ટકો, સંખ્યાતા શ્લોકો, સંખ્યાતી નિર્યુક્તિઓ છે. તે આ વ્યાખ્યાપ્રજ્ઞપ્તિ અંગાર્થપણે પાંચમું અંગ છે. તેમાં એક શ્રુતસ્કંધ છે, સાધિક ૧૦૦ અધ્યયનો છે, ૧૦,૦૦૦ ઉદ્દેશો, ૧૦,૦૦૦ સમુદ્દેશો, ૩૬,૦૦૦ વ્યાકરણો, ૮૪,૦૦૦ કુલ પદો કહ્યા છે. તેમાં સંખ્યાતા અક્ષરો, અનંતાગમો, અનંત પર્યાયો છે, ત્રસો પરિત્ત અને અનંતા સ્થાવરો છે. તે સર્વે શાશ્વત છે, કૃત છે, નિબદ્ધ છે, નિકાચિત છે. આ સર્વે જિનપ્રજ્ઞપ્ત ભાવો કહેવાય છે, પ્રજ્ઞાપાય છે, પ્રરૂપાય છે, નિર્દેશાય છે, ઉપદેશાય છે, તે ભણનારનો આત્મા તદ્રૂપ થાય છે, તે પ્રમાણે જ્ઞાતા, વિજ્ઞાતા થાય છે. આ પ્રમાણે ચરણકરણની પ્રરૂપણા કહેવાય છે. આ પ્રમાણે તે વિવાહ અર્થાત વ્યાખ્યાપ્રજ્ઞપ્તિ (કે ભગવતી) સૂત્ર છે.
Mool Sutra Transliteration : [sutra] se kim tam viyahe? Viyahe nam sasamaya viyahijjamti parasamaya viyahijjamti sasamayaparasamaya viyahijjamti jiva viyahijjamti ajiva viyahi-jjamti jivajiva viyahijjamti loge viyahijjai aloge viyahijjai logaloge viyahijjai. Viyahe nam nanaviha-sura-narimda-raya-risi-vivihasamsaiya-puchchhiyanam jinenam vittharena bhasiyanam davva-guna-khetta-kala-pajjava-padesa-parinama-jahatthibhava-anugama-nikkheva-naya-ppamana-suniunovakkama-vivihappagara-pagada-payamsiyanam logaloga-paga-siyanam samsarasamudda-rumda-uttarana-samatthanam surapati-sampujiyanam bhaviya-janapaya-hiyayabhinamdiyanam tamaraya-viddhamsananam sudittham divabhuya-iha-matibuddhi-vaddhananam chhattisasaha-ssamanunayanam vagarananam damsana suyattha-bahuvihappagara sisahiyatthaya gunahattha. Viyahassa nam paritta vayana samkhejja anuogadara samkhejjao padivattio samkhejja vedha samkhejja siloga samkhejjao nijju-ttio samkhejjao samgahanio. Se nam amgatthayae pamchame amge ege suyakkhamdhe ege sairege ajjhayanasate dasa uddesagasahassaim dasa samuddesagasahassaim chhattisam vagaranasahassaim chaurasii payasahassaim payaggenam, samkhejjaim akkharaim anamta gama anamta pajjava paritta tasa anamta thavara sasaya kada nibaddha nikaiya jinapannatta bhava aghavijjamti pannavijjamti paruvijjamti damsijjamti nidamsijjamti uva-damsijjamti. Se evam aya evam naya evam vinnaya evam charana-karana-paruvanaya aghavijjati pannavijjati paruvijjati damsijjati nidamsi jjati uvadamsijjati. Settam viyahe.
Sutra Meaning Transliteration : Te vyakhya (vyakhyaprajnyapti – bhagavati) shum chhe\? Vyakhyaprajnyapti arthata bhagavati sutramam svasamaya kahevaya chhe, parasamaya kahevaya chhe, svasamaya – parasamaya kahe chhe. E rite jiva – ajiva – jivajiva kahevaya chhe. Loka – aloka – lokaloka kahevaya chhe. Vyakhyaprajnyapti arthata bhagavati sutramam vade vividha deva, narendra, rajarshiona puchhela vividha samshayo ane tena uttaro kahevaya chhe. Jineshvara bhagavamte vistarathi kahela dravya – guna – kshetra – kala – paryaya – pradesha – parimana – yathastibhava – anugama – nikshepa – naya – pramana – sunipuna upakrama vividha prakare jeoe pragata dekhadyo chhe eva, lokalokane prakashanara, mota samsara samudrane utaravamam samartha, indroe pujela, bhavyajanarupi prajana hridayane anamda apanara, tamorajano nasha karanara, sudrishta diparupa iha – mati – buddhine vriddhi karanara eva anyuna 36,000 vyakaranone prakasha – karanara ghana prakarana sutra – artha tena shishyona hitane mate gunamahartha chhe. Vyakhyaprajnyapti arthata bhagavati sutramam paritta vachana, samkhyata anuyogadvaro, samkhyati pratipattio, samkhyata veshtako, samkhyata shloko, samkhyati niryuktio chhe. Te a vyakhyaprajnyapti amgarthapane pamchamum amga chhe. Temam eka shrutaskamdha chhe, sadhika 100 adhyayano chhe, 10,000 uddesho, 10,000 samuddesho, 36,000 vyakarano, 84,000 kula pado kahya chhe. Temam samkhyata aksharo, anamtagamo, anamta paryayo chhe, traso paritta ane anamta sthavaro chhe. Te sarve shashvata chhe, krita chhe, nibaddha chhe, nikachita chhe. A sarve jinaprajnyapta bhavo kahevaya chhe, prajnyapaya chhe, prarupaya chhe, nirdeshaya chhe, upadeshaya chhe, te bhananarano atma tadrupa thaya chhe, te pramane jnyata, vijnyata thaya chhe. A pramane charanakaranani prarupana kahevaya chhe. A pramane te vivaha arthata vyakhyaprajnyapti (ke bhagavati) sutra chhe.